HERNIEUWBARE WATERSTOF GENERATIE WATERSTOFNET CONGRES, HELMOND RUBEN LIETEN, IMEC

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HERNIEUWBARE WATERSTOF GENERATIE WATERSTOFNET CONGRES, HELMOND RUBEN LIETEN, IMEC"

Transcriptie

1 HERNIEUWBARE WATERSTOF GENERATIE WATERSTOFNET CONGRES, HELMOND RUBEN LIETEN, IMEC

2 HERNIEUWBARE BRANDSTOFFEN Hernieuwbare brandstoffen? - Hoge energie dichtheid (H 2 : 10 x beter dan batterijen) - Toepassingen: transport, mobiele toepassingen, Waarom waterstof? - Waterstof: H 2 O H 2 + 1/2O 2 Proper! Fuel cell Battery system patented by Apple Huidige productie kost - 4 $/gallon benzine equivalent via CH 4 reforming Cfr. 2 $/gallon benzine - Met zonneenergie: 12 $/gallon benzine equivalent productiekost hernieuwbare H 2 moet omlaag 2

3 OVERZICHT 1. Introductie IMEC Energie activiteiten 2. Hernieuwbare H 2 generatie met electrolyse PV + electrolyzer (indirect): demo Directe fotoelectrolyse: onderzoek 3

4 SILICIUM PHOTOVOLTAICS 30 jaar ervaring in zonnecel R&D Verbreding van cel ontwikkeling naar materialen, modules and PV systemen Focus op industriele processen voor hoge efficientie zonnecellen in 3 gebieden 1000 m² state of the art pre-pilot line IMEC 4

5 DUNNE FILM PHOTOVOLTAICS Solliance R&D partnership op dunne film PV R&D in Eindhoven-Leuven-Aachen driehoek Organische zonnecellen (OPV) Dun, flexibel, semi-transparant, printbaar Verbeteren efficientie (~9%), reliabiliteit, productie kost CZTS zonnecellen als alternatief voor CIGS ~10% efficientie Multi-junctie toepassingen IMEC 5

6 IMEC ENERGIE ACTIVITEITEN Batterij onderzoek - Integratie dunne film batterijen en electronica Licht gevende diodes - GaN op 200 mm silicium substraten: kost besparing Hoog vermogen electronica - Hernieuwbare electriciteit - Elektrische wagens IMEC 6

7 OVERZICHT 1. Introductie IMEC Energie activiteiten 2. Hernieuwbare H 2 generatie met electrolyse PV + electrolyzer (indirect): demo Directe fotoelectrolyse: onderzoek 7

8 OVERZICHT 1. Introductie IMEC Energie activiteiten 2. Hernieuwbare H 2 generatie met electrolyse PV + electrolyzer (indirect): demo Directe fotoelectrolyse: onderzoek mogelijkheden demonstreren van hernieuwbare H 2 demonstreren fotoelectrolyse als innovatieve methode 8

9 HERNIEUWBARE H 2 GENERATIE Turner, J et al., International Journal of Energy Research 32 (2008) Water fotoelectrolyse is één van de vele manieren om hernieuwbare H 2 te bekomen 9

10 HERNIEUWBARE WATERSTOF Waterstof via PV + electrolyzer: demo Productie efficientie? - Electrolyzer: max 80% - Si PV: 20% max 16% zon-naar-h 2 efficientie - III-V PV: 40% max 32% zon-naar-h 2 efficientie (12 $/gallon benzine equiv. vs. 2$/gallon benzine) Opslag efficientie? - Hangt af van opslaghoeveelheid en methode (10 x betere energie dichtheid dan batterijen) Fuel cell efficientie? - max 60 % PV Electrolyzer H 2 Applications Fuel cell 10

11 WATERSTOF ZONNEVOLGER ~ 1m 2 Mirrors Si PV panels (14% at 1 sun) Electrolyzer (21%) Zonnevolger Fuel cell (54%) H 2 opslag 11

12 CONTROLE SOFTWARE Demo Hoge school Zuyd 12

13 OVERZICHT 1. Introductie IMEC Energie activiteiten 2. Hernieuwbare H 2 generatie met electrolyse PV + electrolyzer (indirect): demo Directe fotoelectrolyse: onderzoek 13

14 DIRECTE FOTOELECTROLYSE = zonnecel en electrolyzer gecombineerd Halfgeleider materiaal + licht fotostroom Fotostroom + H 2 O H 2 en O 2 aan oppervlak Goedkoper en efficienter dan indirecte methode (PV + electrolyzer) 14

15 UITDAGINGEN 12-16% efficientie aangetoond door NREL voor InGaP tandem cel Levensduur beperkt tot 100 uur Hoge kost = Corrosie beperken - Material keuze: stabiel + p-type - Electrolytische oplossing - Beschermlaag - Materiaal keuze - Nanopatterning - Materiaal keuze - Productiemethode - Onderhoud 15

16 FOTOELECTROLYSE ONDERZOEK Efficientie Directe band gap III-Nitrides Nanopatterning - Oppervlakte x ~ μm fotostroom +80% * * W. J. Tseng et al., ECS Electrochemistry Letters 2, H51 (2013) 16

17 FOTOELECTROLYSE ONDERZOEK Productie kost 1. MOCVD productie (200 mm) Ni 1. Self-assembled metaal masker voor nanopatterning 250 nm SiO 2 GaN ETS GaN Si 1μm 1 μm * W. J. Tseng et al., Applied Physics Letters 101, (2012) 17

18 FOTOELECTROLYSE ONDERZOEK Levensduur Focus op stabiele materialen III-Nitrides Electrolytische oplossing (ph, ionen, ) P-type materialen * H 2 generatie aan oppervlak Extra beschermlaag (enkele atoomlagen) - Atomic layer deposition (ALD): oxides - Diamond (Universiteit Gdansk) 3 nm TiO 2 diamond GaN 1μm * R. R. Lieten,et al. Journal of Physics D: Applied Physics 44, (2011) 18

19 VOORUITZICHT Uitdagingen fotoelectrolyse - Efficientie vs. Levensduur vs. Kostprijs Doorbraak op vlak van corrosie noodzakelijk ontwikkeling beschermlaag verbeteren van materiaalkwaliteit ontwikkeling nieuwe materialen 19

20 ACKNOWLEDGEMENTS TEAM acknowledgment: Geert Doumen, Peter Tseng, Johan Dekoster, Willem van de Graaf, Mohan Paladugu, Philippe Vereecken, Gustaaf Borghs, Jyotirmoy Chatterjee, Yves Mols, Quanbao Ma, Michiel Theunis, Pieter Claes, Jan Genoe, Bruno Baert, Stefan Degroote, Bram Sijmus, Maarten Leys AGC voor zonnespiegels 20

21 FOR MORE INFORMATION CONTACT

22 IMEC PV RESEARCH /Wp reductie is de aandrijving 2 technologie groepen Efficiency target 30 % - 20 % - 10 % < 0.5 Cost( /Wp) on module level

23 IMEC BATTERIJ ONDERZOEK to investigate interfaces and develop material combinations 3 3D thin-film battery devices 1 Planar thin-film platform current collector ANODE Electrolyte CATHODE current collector 2 Composite electrolytes Transfer of learning to ceramic batteries Ultra-fast charging flexible thin batteries 0.01S/cm electrolyte material (thin films and pellets) IMEC 23

24 SOLUTION-RELATED CORROSION MORPHOLOGY Water oxidation, corrosion/passivation at the photoanode (n-gan) during photoelectrolysis Acid: nanopores and whiskers Alkaline: plane selected ph = 2 ph = 14 24

Visionair Scenario PV

Visionair Scenario PV Visionair Scenario PV Nanotechnologie &PV:een toekomstvisie Jean V. Manca Universiteit Hasselt-IMEC./IMOMEC jean.manca@uhasselt.be Heusden-Zolder, 11 mei 2012 De toekomst van zonnecellen De Tera-Watt uitdaging

Nadere informatie

One size fits all? Ontwikkeling zonnestroomtechnologie. Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform

One size fits all? Ontwikkeling zonnestroomtechnologie. Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform One size fits all? Ontwikkeling zonnestroomtechnologie Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform Here comes the SUN Amsterdam 4 juni 2014 www.ecn.nl One

Nadere informatie

Glas-Glas panelen, de nieuwe standaard voor PV. Paul de Jong 16 april 2015

Glas-Glas panelen, de nieuwe standaard voor PV. Paul de Jong 16 april 2015 Glas-Glas panelen, de nieuwe standaard voor PV Paul de Jong 16 april 2015 Inhoud Achtergrond EXASUN Visie Technologie gericht op extreme betrouwbaarheid Waarom glas-glas? Waarom MWT? BLACK GLASS X60-BG285

Nadere informatie

KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 3590 Diepenbeek Belgium

KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 3590 Diepenbeek Belgium zonnecellen Jan Genoe KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 3590 Diepenbeek Belgium Jan Genoe: Zonnecellen 1 Overzicht Silicium zonnecellen Organische zonnecellen Opgedampte zonnecellen Gedrukte zonnecellen

Nadere informatie

MONO-, POLY-, OF DUNNE FILM PANELEN?

MONO-, POLY-, OF DUNNE FILM PANELEN? MONO-, POLY-, OF DUNNE FILM PANELEN? LEER ALLES OVER DE VERSCHILLEN. BNRG Distribution. Paul van Deursen Zonnepanelen zetten (zon)licht om in elektriciteit. Het zonnepaneel is dus een onmisbaar onderdeel

Nadere informatie

Zonnecellen 2.0. Oktober 2013 Beurs Elektrotechniek 2013

Zonnecellen 2.0. Oktober 2013 Beurs Elektrotechniek 2013 Zonnecellen 2.0 Oktober 2013 Beurs Elektrotechniek 2013 Innovatiereis 0-energieomgeving De toekomst van zonne-energie Oktober 2013 3 Inhoud Commerciële haalbaarheid Zonne-cellen 2.0 Smart grid Rexel Nederland

Nadere informatie

Fotovoltaïsche conversie (zonnestroom): van niche naar impact

Fotovoltaïsche conversie (zonnestroom): van niche naar impact Fotovoltaïsche conversie (zonnestroom): van niche naar impact Wim Sinke ECN Solar Energy, UvA, AMOLF, TKI Urban Energy en European Technology and Innovation Platform for Photovoltaics NNV Symposium Energie

Nadere informatie

Inventarisatie innovatieve PV-technologieën

Inventarisatie innovatieve PV-technologieën Inventarisatie innovatieve PV-technologieën Eerste, tweede en derde generatie zonnestroomtechnologieën in vogelvlucht Stichting Zonne-energie Wageningen Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO - KNAW)

Nadere informatie

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen. De noodzaak van waterstof InnoTeP 2017 Jochem Huygen. Story line Korte introductie HyMove Uitdagingen energietransitie Wat wordt de elektriciteitsvraag? Hoe kan het net het aan? Rol van waterstof HyMove

Nadere informatie

NEKOVRI 22 SEPTEMBER 2015 Jan-Jaap van Os MSc.

NEKOVRI 22 SEPTEMBER 2015 Jan-Jaap van Os MSc. Het echte rendement van uw zonnepanelen NEKOVRI 22 SEPTEMBER 2015 Jan-Jaap van Os MSc. AGENDA Zonne-installaties Zonnepanelen, opbouw en verschillen Opgewekte zonnestroom Paneel vermogen Degradatie Performance

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting De wereldpopulatie verbruikt steeds meer energie. Momenteel wordt deze energie vooral geleverd door fossiele brandstoffen. Een groot nadeel van fossiele brandstoffen is dat hun aanwezigheid

Nadere informatie

Informatiebron Thema 2b. Zonnepanelen

Informatiebron Thema 2b. Zonnepanelen Auteur Energy College Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 November 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/68732 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Zonne-energie van niche naar impact

Zonne-energie van niche naar impact Zonne-energie van niche naar impact Kansen en uitdagingen van grootschalige zonnestroom Wim Sinke ECN Solar Energy, UvA, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform Solar PV 2050 Power

Nadere informatie

VOORSTELLING ONDERZOEK

VOORSTELLING ONDERZOEK VAKGROEP VASTESTOFWETENSCHAPPEN VOORSTELLING ONDERZOEK Infomoment voor de studenten Fysica & Sterrenkunde 3 COCOON GROUP Atomic Layer Deposition Nanoionics thin films for Li ion batteries Nanoionics non-volatile

Nadere informatie

Water elektrolyse Van industrieel proces tot bouwsteen voor de integratie van hernieuwbare energie

Water elektrolyse Van industrieel proces tot bouwsteen voor de integratie van hernieuwbare energie Water elektrolyse Van industrieel proces tot bouwsteen voor de integratie van hernieuwbare energie BMG Workshop: Elektrochemische membraanprocessen voor energieopwekking en (bio)chemische conversie. Jan

Nadere informatie

PV toegepast in de gebouwschil

PV toegepast in de gebouwschil PV toegepast in de gebouwschil Workshop 12 April 2011 Derde Limburgse Dag van de Nieuwe Energie Zeger Vroon Inhoud Wie is Zeger Vroon? Waarom zonne-energie? Wat is de status van PV/zonne-energie? Wat is

Nadere informatie

Zonnestroom: prepare(d) for impact

Zonnestroom: prepare(d) for impact Zonnestroom: prepare(d) for impact Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy, Universiteit van Amsterdam en European Photovoltaic Technology Platform Duurzame Vecht Breukelen 21 maart 2013 www.ecn.nl

Nadere informatie

Nuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie.

Nuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. 2 Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos 3 Een duurzame samenleving staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Een wezenlijke

Nadere informatie

Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare

Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare Photovoltaica is een duurzame en schone bron van energie en de zon levert meer dan genoeg energie om photovoltaica

Nadere informatie

Zonnestroom Van one size fits all naar aantrekkelijke oplossingen voor elk gebruik

Zonnestroom Van one size fits all naar aantrekkelijke oplossingen voor elk gebruik Zonnestroom Van one size fits all naar aantrekkelijke oplossingen voor elk gebruik Wim Sinke ECN Solar Energy, TKI Urban Energy, UvA en AMOLF Praktijkconferentie Zonne-energie Provincie Noord-Holland De

Nadere informatie

prijs PV-module (2009; $/W) 100 10 1979 c-si 2007 kristallijn silicium dunne films trend silicium trend dunne films tekort aan polysilicium dunne film 2009 2009 1 1 10 100 1.000 10.000 100000 1.000.000

Nadere informatie

Diffusie Proces in Silicium

Diffusie Proces in Silicium Diffusie Proces in Silicium Jan Genoe KHLim Universitaire Campus, Gebouw B B-3590 Diepenbeek www.khlim.be/~jgenoe Diffusie process in Silicium 1 In dit deel bespreken we de verschillende technologische

Nadere informatie

VDL Groep. Kracht door samenwerking. Heavy duty waterstoftoepassingen. Menno Kleingeld

VDL Groep. Kracht door samenwerking. Heavy duty waterstoftoepassingen. Menno Kleingeld VDL Groep Kracht door samenwerking Heavy duty waterstoftoepassingen Menno Kleingeld VDL Groep No-nonsens Nederlands familiebedrijf Met name gericht op de maakindustrie Wim van der Leegte: Boegbeeld Nederlandse

Nadere informatie

Leuvens Onderzoekscentrum Duurzame Aarde Thema: Zonnig Vlaanderen Het gebruik van zonne-energie in Vlaanderen

Leuvens Onderzoekscentrum Duurzame Aarde Thema: Zonnig Vlaanderen Het gebruik van zonne-energie in Vlaanderen Leuvens Onderzoekscentrum Duurzame Aarde Thema: Zonnig Vlaanderen www.kuleuven.be/lsue Coördinator: Gerard Govers Contactpersoon: Sofie Bruneel K.U.Leuven Energie-instituut: http://www.kuleuven.be/ei/

Nadere informatie

Soorten brandstoffen en aandrijvingen. Alternatieve Brandstoffen. Alternatieve Brandstoffen. Enkele voorbeelden. Alternatieve aandrijvingen

Soorten brandstoffen en aandrijvingen. Alternatieve Brandstoffen. Alternatieve Brandstoffen. Enkele voorbeelden. Alternatieve aandrijvingen Soorten brandstoffen en aandrijvingen WATT Roadshow wagens, alternatieve transportmiddelen en technologie De voor- en nadelen van WATT-voertuigen Prof. Joeri Van Mierlo Conventionele brandstoffen Benzine,

Nadere informatie

Openbaar Eindrapport Advanced NanoLayers

Openbaar Eindrapport Advanced NanoLayers Openbaar Eindrapport Advanced NanoLayers Gegevens project Projectnummer: TKIZ01001 Projecttitel: Advanced NanoLayers Penvoerder en medeaanvragers: ASM Europe B.V. Technische Universiteit Eindhoven (TU/e)

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VAN DE ZONNECEL de vroege dagen

GESCHIEDENIS VAN DE ZONNECEL de vroege dagen de vroege dagen 1839 Edmond Becquerel ontdekt dat metaalplaatjes in een geleidende vloeistof onder belichting een spanning en een stroom leveren: het fotovoltaïsch (PV) effect. Comptes Rendues 6 (1839)

Nadere informatie

Geef je toekomst kleur!

Geef je toekomst kleur! Geef je toekomst kleur!... Het wordt tijd om positief te denken... Bewezen kwaliteit, innovatie, technologie en betrouwbaarheid van onze zonnepanelen. Wij zijn de toekomst, op weg naar u. Alternatief.

Nadere informatie

Fundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven

Fundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven Editie april 2018 Flexible electronics Fundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven Een beter begrip van de kristallisatie in dunne lagen leidt tot betere elektronica Dunne

Nadere informatie

Hoger rendement voor organische zonnecellen

Hoger rendement voor organische zonnecellen Resultaten en bevindingen van project Hoger rendement voor organische zonnecellen Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve

Nadere informatie

Betere baterijen voor de elektrische toekomst

Betere baterijen voor de elektrische toekomst Editie februari 2018 Solid state batteries Betere baterijen voor de elektrische toekomst Imec werkt aan een doorbraak voor batterijen met een vast elektrolyt. Recent kondigde imec een doorbraak aan in

Nadere informatie

Hoogrendement Zonnecellen Concepten voor de volgende generatie cellen

Hoogrendement Zonnecellen Concepten voor de volgende generatie cellen Hoogrendement Zonnecellen Concepten voor de volgende generatie cellen John Schermer Applied Materials Science Radboud Universiteit Nijmegen Inhoud Wat krijgen we van de zon? De c-si PV benchmark III-V

Nadere informatie

Halffabrikaat PV als sleutel naar succes voor BIPV

Halffabrikaat PV als sleutel naar succes voor BIPV Halffabrikaat PV als sleutel naar succes voor BIPV Jack Smit - jsmit@flexipol.nl Peter Toonssen peter.toonssen@solliance.eu, +31 6 22 39 34 05 8 November 2017 12 November, 2017 Short Introduction Project

Nadere informatie

De vijf invloedrijkste fotonica-toepassingen

De vijf invloedrijkste fotonica-toepassingen Deze week organiseerde de Vrije Universiteit Brussel een De vijf invloedrijkste fotonica-toepassingen congres over de recente ontwikkelingen in fotonica: Spie Photonics Europe. Fotonica heeft alles te

Nadere informatie

Alles over Building Integrated PV (BIPV)

Alles over Building Integrated PV (BIPV) Alles over Building Integrated PV (BIPV) Menno van den Donker & Minne de Jong Solar Energy Application Centre, www.seac.cc Over ons en over SEAC Menno van den Donker Nuon Helianthos Flexible thin film

Nadere informatie

Rendabele zonnecellen maken met dunne-film techniek

Rendabele zonnecellen maken met dunne-film techniek Rendabele zonnecellen maken met dunne-film techniek Winter 2009-2010: voor het eerst in jaren sneeuwt het flink in Nederland. We praten over superrendabele zonnecellen met Gertjan Bögels en John Schermer

Nadere informatie

Energie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser

Energie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser Energie transitie het grote plaatje Prof.dr.ir. Vianney Koelman Photo: Andrew Glaser Hoeveel kcal per persoon per dag moeten geproduceerd worden om onze samenleving draaiende te houden? a. 2 000 kcal b.

Nadere informatie

IBB Infosessie Zonne-energie april 2010

IBB Infosessie Zonne-energie april 2010 Ingenieurbureau Bali Dimensioneren van systemen: Ventilatie Regenwater Verwarming (condensatie, pellets, kleine warmtepompen) Zonthermische systemen PV systemen Studies: energieaudits (EAP en quick scans)

Nadere informatie

FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC

FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC Innovaties in Zonne-energie ~~~~ een bloeiend stukje Nederlandse kenniseconomie Waarom zonne-energie? Prijsdaling PV modules Average module spot price

Nadere informatie

dirk.vanderzande@uhasselt.be Zonne-energie vangen met plastics: Polymeren voor een nieuwe generatie fotovoltaïsche cellen

dirk.vanderzande@uhasselt.be Zonne-energie vangen met plastics: Polymeren voor een nieuwe generatie fotovoltaïsche cellen dirk.vanderzande@uhasselt.be UHasselt@school Zonne-energie vangen met plastics: Polymeren voor een nieuwe generatie fotovoltaïsche cellen De energieproblematiek! - Energie voor toekomstige generaties -

Nadere informatie

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën Studiedag elektrische wagens en laadpalen 31 mei 2012 Overview Mobimix.be? Duurzaam vlootbeheer? Technologie Milieuprestaties Financieel Conclusies + vragen Overview

Nadere informatie

2015: PARTNERSHIP SUNERG / REXEL

2015: PARTNERSHIP SUNERG / REXEL 2015: PARTNERSHIP SUNERG / REXEL partner team success PARTNERSHIP SUNERG AND REXEL IN THE WORLD BUSINESS DEVELOPMENT Rexel Sunerg GESCHIEDENIS VAN SUNERG 1978: in 1978 begon Sunerg solar met het installeren

Nadere informatie

Technische data AIB Aqueous Ion Exchange Battery

Technische data AIB Aqueous Ion Exchange Battery Technische data AIB Aqueous Ion Exchange Battery Ideale vervanging voor lood-zuur batterijen. Veilig en totaal milieuvriendelijke technologie dat een volwaardig alternatief vormt voor de veelbesproken

Nadere informatie

Jan Schouten. Volvo Truck Nederland

Jan Schouten. Volvo Truck Nederland Jan Schouten Quality Safety Environmental care A company driven by strong core values CO 2 -neutrale productie Eerste 100 % CO 2 -neutrale truckfabriek in Gent Windenergie, zonne-energie, biobrandstoffen

Nadere informatie

UPS en batterij Meer en meer commodity of een hybride oplossing in een smart grid?

UPS en batterij Meer en meer commodity of een hybride oplossing in een smart grid? UPS en batterij Meer en meer commodity of een hybride oplossing in een smart grid? Socomec GNB Industrial Power Dennis Klein - Raf Bruggeman Our expertises: Socomec High quality power supply Ensuring the

Nadere informatie

Recept voor efficiëntere zonnecellen: een laagje perovskiet

Recept voor efficiëntere zonnecellen: een laagje perovskiet Smart Energy, Photovoltaics Recept voor efficiëntere zonnecellen: een laagje perovskiet Traditionele zonnecellen kunnen nog wel wat verbeteren, maar de bovengrens komt in zicht. Onderzoekers kijken daarom

Nadere informatie

TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development. Leon Stille Leon.stille@tno.nl +31652779011

TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development. Leon Stille Leon.stille@tno.nl +31652779011 TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development Leon Stille Leon.stille@tno.nl +31652779011 TNO Partners TNO is een onafhankelijk kennis instituut met meer dan 80 jaar ervaring in technologie

Nadere informatie

Maak optimaal gebruik van uw dak. lnvesteer in zonne-energie met SunPower

Maak optimaal gebruik van uw dak. lnvesteer in zonne-energie met SunPower Maak optimaal gebruik van uw dak lnvesteer in zonne-energie met SunPower Hoe werkt het? Verhoog uw inkomsten met zonne-energie 1 SunPower-zonnepanelen Tot voor enkele jaren was een investering met het

Nadere informatie

procesboek m i c r o b i a l e n e r g y

procesboek m i c r o b i a l e n e r g y procesboek m i c r o b i a l e n e r g y procesboek m i c r o b i a l e n e r g y René de Landmeter & Ermi van Oers Dit project is uitgevoerd tijdens de minor Sustainability, aan de Willem de Kooning Academie

Nadere informatie

Energiemanagement Zonnepanelen

Energiemanagement Zonnepanelen Energiemanagement Zonnepanelen Lesdoelen Begrijpen en beschrijven van de werking Berekenen van het vermogen en energie-opbrengst Bepalen van rendementen en COP s Bekend zijn met randvoorwaarden voor goede

Nadere informatie

René Janssen. Alumnidag 2012 Eindhoven, 21 april 2012

René Janssen. Alumnidag 2012 Eindhoven, 21 april 2012 Polymere zonnecellen René Janssen Alumnidag 2012 Eindhoven, 21 april 2012 Hèt probleem van de 21e eeuw: Energie 2010 6.5 Miljard mensen gebruiken ~12 TW ~ 2 kw/persoon 2050 8-10 Miljard mensen gebruiken

Nadere informatie

Duurzame energie. Een wenked perspectief? Deel II: zonne-energie. 2003-2011 G.P.J. Dijkema, TU Delft, TBM, B.Sc Opleiding Technische Bestuurskunde

Duurzame energie. Een wenked perspectief? Deel II: zonne-energie. 2003-2011 G.P.J. Dijkema, TU Delft, TBM, B.Sc Opleiding Technische Bestuurskunde Duurzame energie Een wenked perspectief? Deel II: zonne-energie Hernieuwbare Energiebronnen Oorsprong: Kernfusie in de zon Benutting Indirect Drukverschillen in de atmosfeer: wind Windenergie Verdamping

Nadere informatie

Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016

Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016 PV Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016 Technische stand van zaken Kostprijzen Marktevoluties Volumes - Vlaanderen Content Soltech 2 Technische stand

Nadere informatie

Openbaar eindrapport Dutchness

Openbaar eindrapport Dutchness Openbaar eindrapport Dutchness Gegevens project Projectnummer: TKIZ01007 Projecttitel: Dutchness (Dutch Technology for high efficiency n type solar cells) Penvoerder en medeaanvragers: Tempress Systems

Nadere informatie

Waterstofnet Congres. 29 November 2013 Jonas Cautaerts

Waterstofnet Congres. 29 November 2013 Jonas Cautaerts Waterstofnet Congres 29 November 2013 Jonas Cautaerts Inhoud 1. Missie 2. Historiek en ervaring 3. Lessons learned 4. Besluit 2 1 Missie Onze missie Samen duurzaam meerwaarde creëren door waardengedreven

Nadere informatie

FOTOVOLTAISCHE ZONNE-ENERGIE BIJ BEDRIJVEN INFOBROCHURE

FOTOVOLTAISCHE ZONNE-ENERGIE BIJ BEDRIJVEN INFOBROCHURE FOTOVOLTAISCHE ZONNE-ENERGIE BIJ BEDRIJVEN INFOBROCHURE Waarom gebruik maken van zonne-energie? Fotovoltaïsche systemen produceren een vorm van duurzame energie door zonlicht in één stap om te zetten in

Nadere informatie

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën Is uw bestuur er klaar voor? Praktijkdag Nieuwe Mobiliteit - Brugge - 11 september 2012 Overview Mobimix.be? Moeten we er wel klaar voor zijn? Zijn de technologieën

Nadere informatie

Koppeling tussen Business en productie. Bas van der Velde

Koppeling tussen Business en productie. Bas van der Velde Koppeling tussen Business en productie Bas van der Velde 1 2 Proces Automatisering HISTORIE HUIDIGE SITUATIE 70 begin 90 Eind 90 -begin 2000 2005 en later Productie Productie optimalisatie Business optimalisatie

Nadere informatie

United Mobility: EV + zuinig = een match made in heaven

United Mobility: EV + zuinig = een match made in heaven United Mobility: EV + zuinig = een match made in heaven Even voorstellen auke@aukehoekstra.nl Onderzoeker aan de TU/e (agent based models en serious games voor een kosteffectieve transitie naar duurzame

Nadere informatie

1 Inleiding. 2 Celtypes. 2.1 Monokristallijn silicum cellen

1 Inleiding. 2 Celtypes. 2.1 Monokristallijn silicum cellen 1 Inleiding De omzetting van zonlicht naar elektriciteit gebeurt bij fotovoltaïsche conversie met zonnecellen. Deze cellen zijn gemaakt uit halfgeleidermateriaal waarbij silicium het meest voorkomende

Nadere informatie

Nefit Zonnestroom. Nefit houdt Nederland warm. CentroSolar PV-systemen

Nefit Zonnestroom. Nefit houdt Nederland warm. CentroSolar PV-systemen Nefit Zonnestroom Nefit houdt Nederland warm CentroSolar PV-systemen Een stroom gratis zonne-energie Elektriciteit van eigen huis De zon is de meest duurzame energiebron. In Nederland levert de zon meer

Nadere informatie

Ceramic Guard SiCarbon + Coating

Ceramic Guard SiCarbon + Coating Si Carbon + Coating Ceramic Guard SiCarbon + Coating Ceramic Guard is een nieuwe doorbraak op het gebied van op silicium gebaseerde nano coatings. Met dit revolutionaire product is het nu mogelijk om in

Nadere informatie

Energietransitie en transportveiligheid

Energietransitie en transportveiligheid Energietransitie en transportveiligheid Nils Rosmuller Lector Transportveiligheid (IFV) Kennistafel transport gevaarlijke stoffen 4 februari 2019 Rode draad Energietransitie en de veiligheidsregio: grote

Nadere informatie

EOS DEMOS Project Smart Storage Een flexibel net met decentrale opslag

EOS DEMOS Project Smart Storage Een flexibel net met decentrale opslag EOS DEMOS Project Smart Storage Een flexibel net met decentrale opslag Ir. A.J.M. Schouwenaar Dinsdag 8 oktober 2013 Innovator Asset Management Enexis B.V. 1 Enexis kerncijfers 2 Enexis heeft een faciliterende

Nadere informatie

Openbaar Eindrapport FERROSI

Openbaar Eindrapport FERROSI Openbaar Eindrapport FERROSI Projectnummer EOSLT07036 W. Soppe, R. van Swaaij, J. van Krevel Penvoerder: ECN Mede aanvragers: TU Delft en Tata Steel Europe ECN-E--11-040 Maart 2011 Verantwoording Dit project

Nadere informatie

Duurzame mobiliteit door bedrijfsvoertuigen met lage uitstoot

Duurzame mobiliteit door bedrijfsvoertuigen met lage uitstoot Duurzame mobiliteit door bedrijfsvoertuigen met lage uitstoot ECODAILY Electric Duurzame bedrijfsvoertuigen 2 ECODAILY ELECTRIQUE 100% IVECO 100% zeker 100% Performant 0,000 uitstoot! Duurzame bedrijfsvoertuigen

Nadere informatie

Fotovoltaïsche energie

Fotovoltaïsche energie Fotovoltaïsche energie Inhoudstafel Editoriaal, Patrick Lafontaine, GDF-Suez Fotovoltaïsche energieomzetting, Louis Frisson, Photovoltech & Patrick Lafontaine, GDF-Suez Photovoltaic energy: markets and

Nadere informatie

M2Power !!!! !!! Lithium Expertise

M2Power !!!! !!! Lithium Expertise M2Power Lithium Expertise M2Power werknemers hebben een overvloed aan ervaring in Lithium ijzer fosfaat (LiFePO4) batterij systemen en elektrische voertuigen. M2Power is gespecialiseerd in LiFePO4 cellen,

Nadere informatie

Caro De Brouwer 27/11/2013

Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers

Nadere informatie

Technische data Volledig geïntegreerd elektrisch opslagsysteem voor woning en werk

Technische data Volledig geïntegreerd elektrisch opslagsysteem voor woning en werk Technische data Volledig geïntegreerd elektrisch opslagsysteem voor woning en werk Inhoud van een compleet monofasig systeem van 16 kwh. Het totale systeem GREEN ROCK, het zout water opslagsysteem is verkrijgbaar

Nadere informatie

Een voorspeller voor zonnepanelen

Een voorspeller voor zonnepanelen Smart Energy, Photovoltaics Een voorspeller voor zonnepanelen Imec ontwikkelde, samen met zijn partners binnen de EnergyVillesamenwerking, een simulatiemodel dat het energienetwerk stabieler zal maken,

Nadere informatie

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 2/14/2017 1 Agenda 1. Introductie

Nadere informatie

Zonnepanelen (PV-installatie)

Zonnepanelen (PV-installatie) Zonnepanelen (PV-installatie) 1. Wat is een PV-installatie? 2. Hoogwaardige kwaliteit 3. Een installatie naar uw wensen en mogelijkheden 4. Een op elkaar afgestemde installatie 5. Garanties 6. Uw voordelen

Nadere informatie

Demand Better Solar. Hoge efficiency en strak design

Demand Better Solar. Hoge efficiency en strak design Demand Better Solar Hoge efficiency en strak design De beste investering voor uzelf en voor het milieu Energiekosten stijgen en ook milieuvervuiling is een groeiend probleem. U kunt nu beide voor zijn.

Nadere informatie

Power to Power Energy management systems for local grids

Power to Power Energy management systems for local grids Power to Power Energy management systems for local grids MTSA Technopower MTSA Technopower ontwerpt en bouwt klantspecificieke installaties, machines en apparaten Pilot plants Demo plants Productie plants

Nadere informatie

Waterstofstroom - Agenda

Waterstofstroom - Agenda Rol van waterstof bij energietransitie Rob van der Sluis Waterstofstroom - Agenda Introductie MTSA Brandstofcel principe Waterstof en Energietransitie Het 2 MW project een fotoreportage 1 MTSA Technopower

Nadere informatie

FERROSI. Resultaten en bevindingen van project. Datum 4 juni 2010. Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN), e.a. in opdracht van Agentschap NL

FERROSI. Resultaten en bevindingen van project. Datum 4 juni 2010. Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN), e.a. in opdracht van Agentschap NL Resultaten en bevindingen van project FERROSI Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve onderzoeks- en praktijkprojecten subsidie.

Nadere informatie

Universiteitsdagp. Nanomaterialen voor een duurzame toekomst? zaterdag 1 april Prof. Petra de Jongh Jessi van der Hoeven

Universiteitsdagp. Nanomaterialen voor een duurzame toekomst? zaterdag 1 april Prof. Petra de Jongh Jessi van der Hoeven Universiteitsdagp zaterdag 1 april 2017 Nanomaterialen voor een duurzame toekomst? Prof. Petra de Jongh Jessi van der Hoeven Overzicht Energie Fossiele brandstoffen - geweldig handig! Duurzame energie

Nadere informatie

De impact van elektrisch vervoer op het elektriciteitsnet. Femke Hulsbergen

De impact van elektrisch vervoer op het elektriciteitsnet. Femke Hulsbergen De impact van elektrisch vervoer op het elektriciteitsnet Femke Hulsbergen 7 januari 2011 Inhoud TNO Oplaadmogelijkheden elektrisch vervoer Belasting op het netwerk De kosten om overbelasting te voorkomen

Nadere informatie

STORAGE & INTEGRATION OF RENEWABLE ENERGY (SIRE)

STORAGE & INTEGRATION OF RENEWABLE ENERGY (SIRE) Concept R&D plan ECN 2018 STORAGE & INTEGRATION OF RENEWABLE ENERGY (SIRE) Context en visie In 2050 is het energiesysteem CO 2 -neutraal; een aanzienlijk deel van de energie zal worden gegenereerd door

Nadere informatie

Enhanced performance of single and double junction plastic solar cells Moet, Date Jan David

Enhanced performance of single and double junction plastic solar cells Moet, Date Jan David University of Groningen Enhanced performance of single and double junction plastic solar cells Moet, Date Jan David IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)

Nadere informatie

Waterstof. Niets nieuws! Ton van Wingerden. 7 februari 2019 SAFER, SMARTER, GREENER

Waterstof. Niets nieuws! Ton van Wingerden. 7 februari 2019 SAFER, SMARTER, GREENER Waterstof Niets nieuws! Ton van Wingerden 7 februari 2019 1 SAFER, SMARTER, GREENER Global reach local competence 150 350 82 13,500 years offices countries employees The role of Hydrogen in the energy

Nadere informatie

Zo maak je materialen die zelf pijn voelen

Zo maak je materialen die zelf pijn voelen Editie mei 2018 Flexible electronics, Photonics, Sensor solutions for IoT, imec Ghent Zo maak je materialen die zelf pijn voelen CMST, een imec onderzoeksgroep aan de universiteit Gent, maakt dunne folies

Nadere informatie

Technische Kennis Dag 2014. Zonne-energie Henk Meijer

Technische Kennis Dag 2014. Zonne-energie Henk Meijer Technische Kennis Dag 2014 Zonne-energie Henk Meijer Zonne-energie Wat gaan we behandelen? Energie van de zon Indirect gebruik zonne-energie Direct gebruik zonne-energie Zonnepanelen en collectoren Passieve

Nadere informatie

FOTOVOLTAÏSCHE ZONNE-ENERGIE WERKING EN TECHNOLOGIEËN

FOTOVOLTAÏSCHE ZONNE-ENERGIE WERKING EN TECHNOLOGIEËN FOTOVOLTAÏSCHE ZONNE-ENERGIE WERKING EN TECHNOLOGIEËN De term fotovoltaïsch duidt op het fysische proces waardoor lichtenergie wordt omgezet in elektriciteit door de energieoverdracht van fotonen naar

Nadere informatie

VORMGEVING SAMENWERKING. AGENDA 1. Wie zijn wij / Referenties / Technologie 2. Installatie uitdagingen voor installaties tot 3x80A

VORMGEVING SAMENWERKING. AGENDA 1. Wie zijn wij / Referenties / Technologie 2. Installatie uitdagingen voor installaties tot 3x80A VORMGEVING SAMENWERKING AGENDA 1. Wie zijn wij / Referenties / Technologie 2. Installatie uitdagingen voor installaties tot 3x80A Wie zijn wij Wij: leveren landelijk kwaliteits producten en diensten die

Nadere informatie

Loodvrij verbinden bij ECN

Loodvrij verbinden bij ECN Loodvrij verbinden bij ECN Erik Schuring Paul de Jong BvM VeMet-Solderen Themadag: Loodvrij solderen Donderdag 24 juni 2004, Tu-Delft 1 Inhoud Inleiding Standaard soldeerproces en uitvoering van zonnecellen

Nadere informatie

Welkom. Terence Otemann Area Service Manager DAF Nederland A PACCAR COMPANY DRIVEN BY QUALITY

Welkom. Terence Otemann Area Service Manager DAF Nederland A PACCAR COMPANY DRIVEN BY QUALITY Welkom Terence Otemann Area Service Manager DAF Nederland OP WEG NAAR NOG SCHONER TRANSPORT GLOBAL WARMING LUCHT KWALITEIT Local Nationaal Week + trip ~ 1500km 2-3 day trip ~ 500km 1 day trip ~ 250km DC

Nadere informatie

Welkom! Workshop. 3D printen

Welkom! Workshop. 3D printen Welkom! Workshop Agenda: FabLab+ Wat is 3D? 3D printtechnieken Theorie: aan de slag STAP 1: bekom een 3D bestand STAP 2:.STL bestand maken STAP 3: slice en fixup STAP 4: STAP 5: 3D nabewerken Praktijk:

Nadere informatie

Jef Poortmans over groene energie

Jef Poortmans over groene energie Editie januari 2018 Photovoltaics, Smart Energy Jef Poortmans over groene energie Het centrale vraagstuk van de toekomst zal zijn: hoe kunnen we de overschotten van hernieuwbare energieproductie optimaal

Nadere informatie

De rol van brandstof en vliegtuig

De rol van brandstof en vliegtuig Emissieloze luchtvaart in 2050? De rol van brandstof en vliegtuig Paul Peeters, Breda University of Applied Sciences; Utrecht, 24-05-2019 Alternatieve brandstof noodzakelijk Emissieloze vliegtuigen vanaf

Nadere informatie

Nieuwe vermogen-elektronica maakt elektrische wagens efficiënter en goedkoper

Nieuwe vermogen-elektronica maakt elektrische wagens efficiënter en goedkoper GaN power electronics, Automotive Nieuwe vermogen-elektronica maakt elektrische wagens efficiënter en goedkoper Het Europese project HiPERFORM zet brede-bandgap-materialen in om de volgende generatie vermogen-elektronika

Nadere informatie

1 Zonneverwarmingssysteem SolvisMax. 2 Hiermee kunnen we heel wat energie. 3 De exclusieve voordelen (Technologie). 4 Mijn documenten.

1 Zonneverwarmingssysteem SolvisMax. 2 Hiermee kunnen we heel wat energie. 3 De exclusieve voordelen (Technologie). 4 Mijn documenten. 1 Zonneverwarmingssysteem SolvisMax. 2 Hiermee kunnen we heel wat energie besparen: De werking van het systeem! 3 De exclusieve voordelen (Technologie). 4 Mijn documenten. 1 Duurzaamheid: veel meer dan

Nadere informatie

Een stad vol energie. Een beetje geschiedenis. Editie mei 2017

Een stad vol energie. Een beetje geschiedenis. Editie mei 2017 Editie mei 2017 Een stad vol energie EnergyVille start met bouw van tweede gebouw. Op deze plaats zullen onderzoekers van KU Leuven, VITO, UHasselt en imec samen technologieën ontwikkelen voor een groene

Nadere informatie

Een schone, stille en mobiele batterij waarop de hele stad kan inpluggen

Een schone, stille en mobiele batterij waarop de hele stad kan inpluggen Een schone, stille en mobiele batterij waarop de hele stad kan inpluggen Page 1 of 5 Een snel oplaadbaar mobiele batterijsysteem een Mobile Green Energy System (MGES) is modulair inzetbaar in een stedelijke

Nadere informatie

Aperam Benelux. architectuurdag roestvast staal. 15april 2016

Aperam Benelux. architectuurdag roestvast staal. 15april 2016 Aperam Benelux architectuurdag roestvast staal 15april 2016 wat is rvs? wat is rvs? legering ijzer + chroom [+ ] Cr min 10,5 % C < 1,2 % +/- 200 nuances, EN 10088 / ASTM A240 passivatielaagje met dikte

Nadere informatie

glaesum group synergy in global industry

glaesum group synergy in global industry glaesum group synergy in global industry Glaesum Group Synergy in global industry Met warmte-, metaal- en procestechniek als speerpunten voorziet de Glaesum Group de professionele, industriële markt van

Nadere informatie

ZONNEPANELEN & OMVORMERS

ZONNEPANELEN & OMVORMERS DMEGC 275 Wp poly black frame Kenmerken Module efficiency: 16.80% Hoge prestaties bij weinig licht in de ochtenden, avonden en op bewolkte dagen. DMEGC garandeert bij aflevering de aangegeven wattpiek

Nadere informatie

AQUA SOLAR. w w w. a q u a s o l a r. n l. Lieuwe Dijkstra. = geschikt voor zonne-energie

AQUA SOLAR. w w w. a q u a s o l a r. n l. Lieuwe Dijkstra. = geschikt voor zonne-energie = geschikt voor zonne-energie DOMETIC WAECO ACCU S AGM accu Compressor koel-vriesboxen 12-24230 Volt AGM Deep Cycle AGM Telecom Batt. GEL accu CDF-18 CDF-11 CFX-35405065 CDF-25 CF-80110 CB-3640 Compressor

Nadere informatie