Dag 1 Amsterdam - Santa Cruz Dag 2 aankomst Santa Cruz Dag 3 Santa Cruz - vlucht naar Sucre Dag 4 Sucre, indianenmarkt van Tarabuco Dag 5 Sucre -

Transcriptie

1 Rondre is Boliv ia & P e ru, 23 da ge n

2 Re i ssc h e m a Dag 1 Amsterdam - Santa Cruz Dag 2 aankomst Santa Cruz Dag 3 Santa Cruz - vlucht naar Sucre Dag 4 Sucre, indianenmarkt van Tarabuco Dag 5 Sucre - Potosí Dag 6 Potosí Dag 7 Potosí - Uyuni Dag 8 Excursie Salar de Uyuni (zoutvlakte) - nachtbus naar La Paz Dag 9 aankomst La Paz Dag 10 La Paz Dag 11 La Paz - Puerto Perez Dag 12 Puerto Perez - Copacabana - Isla del Sol (Titicacameer) Dag 13 Isla del Sol - Puno Dag 14 Puno Dag 15 Puno - Raqchi - Andahuaylillas - Cusco Dag 16 Cusco Dag 17 Cusco, optionele excursie Heilige Vallei Dag 18 Cusco - Machu Picchu (trein) Dag 19 Machu Picchu - Cusco (trein) Dag 20 Cusco Dag 21 Cusco, vlucht naar Lima Dag 22 Lima - Amsterdam Dag 23 aankomst Amsterdam

3 Dag tot dag be sc h ri j v i n g Santa Cruz en Sucre Dag 1 Amsterdam - Santa Cruz Dag 2 aankomst Santa Cruz Dag 3 Santa Cruz - Sucre Dag 4 Sucre, Excursie Tarabuco We beginnen de reis in Santa Cruz, op 400 meter hoogte gelegen is dit de tweede stad van Bolivia. Het klimaat is hier nog tropisch. Het leven is heel anders dan in de rest van Bolivia, Santa Cruz is de rijkste stad van het land. De leukste plek om alvast wat van het Boliviaanse leven te zien is het Plaza 24 de septiembre. De volgende dag vliegen we naar Sucre, volgens de Bolivianen de mooiste stad van Bolivia. Op 2790 meter kun je alvast een beetje wennen aan de grote hoogte waarop je je tijdens een groot gedeelte van de reis door Bolivia en Peru bevindt. Het klimaat in Sucre is vanwege de relatief lage ligging nog mild en aangenaam. Sucre een schitterende stad: als regeringszetel, universiteitsstad en als centrum van de rechtspraak, werden kosten nog moeite gespaard om de stad te verfraaien. Niet voor niets werd Sucre door de UNESCO uitgeroepen tot historisch en cultureel erfgoed. De gezellige, witgeverfde stad met zijn vele kerken, universiteiten en musea heeft een ongedwongen sfeer. Loop eens door de vele typisch Spaans aandoende straatjes of bezoek het klooster 'La Recoleta' (dat vroeger ook als gevangenis dienst deed). Ook het Casa de la Libertad en het antropologisch museum van de San Francisco Xavier-universiteit, één van de oudste universiteiten in Zuid-Amerika, zijn de moeite waard. Op zondag bezoeken we in het nabijgelegen plaatsje Tarabuco de beroemde markt, die bekend staat om zijn traditionele handgeweven kleding en handwerk. De aankoop van een warme lama-wollen poncho is helemaal niet zo'n slechte keus voordat je doorreist naar het vaak koude Potosí en Uyuni. Als we niet op zondag in Scure zijn, dan staat er een alternatieve excursie naar een weversgemeenschap op het programma. Potosí

4 Dag 5 Sucre naar Potosí Dag 6 Potosí Vanuit Sucre is het ongeveer 6 uur rijden door het ruige Andeslandschap naar de hoogste stad (4070 m.) ter wereld: Potosí. Doe het bij de verkenning van de stad echt rustig aan, want je lichaam moet wennen aan de zuurstofarme lucht op deze grote hoogte. De ontdekking van goud en zilver in de Cerro Rico, de rijke heuvel, heeft een beslissende rol gespeeld in de historie van Potosí. Vlak na de ontdekking van de rijkdommen in de bodem stichtten de Spanjaarden in 1545 deze stad aan de voet van de berg Cerro Rico. Vier eeuwen lang vloeiden alle inkomsten naar Spanje om paleizen en kerken te versieren en om oorlogen mee te financieren. Vanwege de monumentale architectuur en rijk versierde kerken is Potosí evenals Sucre tot cultureel erfgoed benoemd. Hoewel de zilvervoorraad in de loop van de tijd behoorlijk is geslonken en ook de mijnen intussen in handen van de staat of van mijnbouwcoöperaties zijn gekomen, is er in de situatie van de mijnwerkers maar weinig veranderd. Tijdens ons verblijf hier kunnen we een excursie maken naar een mijn waar de gangen soms erg smal en benauwd zijn. Onvoorstelbaar in welke omstandigheden de mannen hier op grote hoogte moeten werken. een oud mijnwerker neemt je mee en vertelt je over het dagelijks leven van de arbeiders. Een indrukwekkende excursie! Naast de mijnen moet je in Potosí zeker ook de Casa Real de la Moneda bezoeken. Ook is het mogelijk om de warmwaterbronnen van Tarapaya te bezoeken. Vanuit een heerlijk warm bad geniet je van de natuur hoog in de Andes. Inca Huayna Capac kwam al vanuit Cusco om in deze warmwaterbronnen te baden vanwege de helende krachten. Uyuni Dag 7 Potosí - Uyuni Dag 8 tocht over zoutvlakte Salar de Uyuni - nachtbus naar La Paz Een prachtige busrit van zo'n acht uur door het onherbergzame landschap van de Altiplano brengt ons in het kleine dorpje Uyuni. Hier kun je één van de meest indrukwekkende natuurverschijnselen van Bolivia aanschouwen: de zoutvlakte van Uyuni. In Uyuni kun je genieten van de verlatenheid van dit dorp. Net buiten het dorp ligt het beroemde Stoomlocomotieven-kerkhof.

5 In dit 'Alaska van Bolivia' zoals de Bolivianen het gebied zelf noemen, maken we een prachtige tocht over een zoutvlakte van km². Tijdens de regentijd kan het gebeuren dat we dicht bij de oever moeten blijven. Midden in het 'meer' ligt het kleine vulkanische Isla Pescado, genoemd naar de visachtige vorm van het eiland, waar talloze torenhoge cactussen in alle vormen en maten groeien. Onderweg heb je de kans om te zien hoe de bewoners hier het zout met zware bijlen uit het meer hakken. Let erop dat je voor de tocht een goede zonnebril bij je hebt; het licht is erg fel en de weerkaatsing op het witte zout bijna oogverblindend. Ook een goede zonnebrandcrème is hier geen overbodige luxe. Aan het einde van de dag kan je je nog even opfrissen en comfortabele kleding aantrekken voor de rit naar La Paz. We reizen met een comfortabele openbaarvervoer bus naar La Paz, waar we de volgende morgen vroeg aankomen. La Paz Dag 9 aankomst La Paz Dag 10 La Paz De volgende morgen vroeg komen we in La Paz aan. Er is al gelijk een hotelkamer voor je beschikbaar, zodat je je nog lekker even kan opfrissen na de lange zit voordat je de stad gaat verkennen. La Paz is de grootste en belangrijkste stad van Bolivia is schitterend gelegen in een canyon op ca meter, en wordt gedomineerd door de besneeuwde top van de Illimani. Hoewel Sucre officieel de hoofdstad is, is La Paz met zijn bijna 1 miljoen inwoners het regerings- en handelscentrum van het land. Het is haast onmogelijk om te verdwalen in La Paz, vanaf de heuvels kom je altijd weer terecht op de Prado, de lange straat die onder een steeds andere naam door de hele stad heen loopt. De vele marktjes in de stad zijn een lust voor het oog. De meest bizarre is de 'heksenmarkt' in de Calle Linares, waar veel kruiden en bergen gedroogde lamafoetussen in een mandje als koopwaar aangeboden worden. Ook de kleine 'Mercado de Flores' is met al zijn bloemen een vrolijke happening. Verder zijn de Plaza San Francisco en de historische Plaza Murillo perfecte plekken om het Boliviaanse dagelijkse leven aan je voorbij te laten trekken. Een bezoek aan de vier bij elkaar gelegen musea op de Calle Jaén in het meest Spaanse deel van de stad geeft een goed inzicht in de

6 geschiedenis van La Paz. In La Paz kun je ook een letterlijk hoogtepunt van de reis beleven: een excursie naar het 5200 m hoge Chacaltaya, de hoogstgelegen skipiste ter wereld, tegenwoordig nauwelijks meer in gebruik. Je bent binnen twee uur met de bus boven 5000 meter en geniet na deze klim van een fantastisch uitzicht over het besneeuwde Andes-gebergte en over de hoogvlakte met in de verte het Titicaca-meer en La Paz. Ook kun je vanuit La Paz een excursie maken naar de mysterieuze zonnetempel bij Tiwanaku, de ruïnes van de oudste beschaving van Bolivia. Tenslotte mag een bezoek aan een 'peña', met een folkloristische voorstelling, niet op je programma ontbreken. Titicaca-meer Dag 11 La Paz - Puerto Perez Dag 12 Puerto Perez - Copacabana - Isla del Sol Dag 13 Isla del Sol - Puno Dag 14 Puno In Puerto Perez overnachten we in een mooi hotel aan het rand van het meer. Je kunt hier heerlijk relaxen, lekker een boek lezen op je balkon of een mooie tocht maken in de buurt. Op de nabijgelegen eilandjes Suriqui en Kalahuta, waar de bevolking nog op zeer traditionele wijze leeft, zijn prachtige wandelingen mogelijk. De oude pelgrimsplaats Copacabana is schitterend gelegen aan een baai van het meer. Breng hier een bezoekje aan de moorse kathedraal voordat we op de boot over het Titicaca-meer stappen. Het Titicaca-meer heeft al eeuwen lang een magische betekenis voor zowel de Aymara's als de Inca's. Je kent het meer, gelegen op 3700 meter, misschien nog uit de aardrijkskundeboeken als het hoogst gelegen bevaarbare meer ter wereld. Doordat het boven de boomgrens ligt bouwen de bewoners hier al eeuwen lang hun boten van riet. De Noorse wetenschapper Thor Heyerdahl heeft hier met behulp van de Aymara's van het eiland Suriqui zijn beroemde boot 'Ra II' gebouwd. Tijdens ons verblijf maken we een boottocht op het meer om Isla del Sol, eiland van de Zon, te bezoeken; de indianen zijn ervan overtuigd dat de zon hier geboren is. Om te kunnen genieten van de fabelachtige zonsondergang en -opkomst overnachten we in een klein dorpje op Isla del Sol. De geïsoleerde ligging maakt wel dat we hier gebruik maken van een eenvoudig onderkomen, waarbij geen sanitaire

7 voorzieningen op de kamers aanwezig zijn en er is geen stromend water. We steken de grens met Peru over op weg naar Puno. Puno ligt op 3830 m. en geniet bekendheid vanwege de drijvende rieteilanden, die bewoond worden door de Urosindianen. De Uros bewonen met ongeveer 300 bewoners de 'eilanden' en spreken een eigen taal. Niet alleen de eilanden zelf, maar ook de huisjes en hun bootjes zijn van riet gemaakt. Buiten Puno aan een zijmeer staan de graftombes van Sillustani. Vlakbij ons hotel liggen op loopafstand genoeg knusse restaurantjes. Vaak komen folkloristische bandjes een lekkere maaltijd opluisteren. Probeer hier eens een malse lamasteak of "cuy", gebakken cavia. Cusco Dag 15 Puno - Raqchi - Anduaylillas - Cusco Dag 16 Cusco Dag 17 Cusco Vanuit Puno vertrekken we 's morgens voor een prachtige rit van zo'n acht uur dwars door de Andes naar de voormalige hoofdstad van het enorme Inca-rijk, Cusco. Onderweg kunnen we stops maken bij kleine dorpjes en om foto s te maken van het mooie landschap. Raqchi is een minder bekende Incaruïne. Het tempelcomplex is een eerbetoon aan de god Viracocha. In het kleine Andahuaylillas staat een mooie kerk die we kunnen bezoeken. Deze kerk wordt ook wel de Sixtijnse kapel van Latijns Amerika genoemd. Als de groep kleiner dan 10 personen is, leggen we de rit af met een comfortabele openbare bus, die onderweg ook enkele interessante stops maakt. Cusco is de oudst bewoonde stad van Latijns-Amerika en werd door de Inca's als de 'navel' van de wereld gezien. Gelegen in de Andes vind je in Cusco niet alleen een aantal oude Inca-ruïnes met massieve stenen muren, maar ook veel Spaans-koloniale gebouwen, ontelbare kerken en musea vol Inca-artefacten en mummies. Er zijn veel leuke en prachtig verlichte pleinen en een grote verscheidenheid aan restaurantjes en barretjes. Het middelpunt van de stad is het grote Plaza de Armas, waar het altijd gezellig druk is. De Peruanen brengen graag op een van de bankjes, in de zon, al keuvelend hun vrije tijd door. Aan het plein kun je een drankje drinken op een van de balkons van de vele barretjes met uitzicht op het plein. Aan het plein ligt de de kathedraal, gebouwd in 1564 in renaissancestijl op de restanten van een oud Incapaleis. Hier hangt het schilderij van het Laatste Avondmaal, waarop het hoofdgerecht bestaat uit cavia. Aan de kathedraal vastgebouwd is de kerk 'El Triunfo'

8 en ook de derde kerk aan het plein, La Compañia, is vanwege de indrukwekkende barokke bouwstijl, de moeite waard. Ook Cusco bevindt zich op grote hoogte in het Andesgebergte, maar intussen ben je al wel goed gewend aan de hoogte. Naast het bekijken van de mooie stad is er ook tijd om de Heilige Vallei van de Inca's, met mooie dorpjes en veel Inca-ruïnes, te bezoeken. Er zijn dagexcursies mogelijk waarbij vrijwel alle belangrijke archeologische plaatsen bezocht worden. Het is natuurlijk ook mogelijk om met de reisbegeleiding naar een mooi dorp te gaan zoals Pisac, om daar de lokale markt en de Inca-ruïnes te bekijken en te wandelen in de omgeving. Of maak een wandeling óf een tocht te paard langs een aantal Inca-ruïnes die net buiten Cusco liggen. Vanaf de indrukwekkende ruïnes van Sacsayhuaman heb je een mooi uitzicht over de stad. Machu Picchu Dag 18 aankomst Aguas Calientes / Machu Picchu Dag 19 bezoek aan Machu Picchu, terug naar Cusco per trein Verreweg de meest indrukwekkende van alle Inca-ruïnes is het pas in 1911 ontdekte Machu Picchu; niet alleen door wat er aan resten is overgebleven, maar vooral ook door de indrukwekkende locatie hoog in de bergen. Hierdoor wist men eeuwenlang zelfs niets van het bestaan van Machu Picchu af. Met een boemeltreintje reizen we naar Aguas Calientes, het dorpje dat het dichtst bij de ruïnes ligt en waar we overnachten. Na aankomst kun je in Aguas Calientes genieten van de bijzondere sfeer in het dorpje dat langs de spoorlijn is gebouwd, een mooie wandeling maken of baden in de warmwaterbronnen bij het dorp. Ook kun je deze eerste dag alvast zelf Machu Picchu gaan bekijken. De entree voor Machu Picchu is niet bij de reissom inbegrepen. De volgende morgen gaan we de ruïnes onder leiding van een gids verkennen. We kunnen de eerste bus nemen om de zon boven de stad te zien opkomen. Na een rondleiding van 1 a 2 uur heb je zelf nog voldoende tijd om rond te dwalen op deze prachtige plek. 's Middags nemen we de trein terug naar Cusco. Cusco Dag 20 Cusco Dag 21 Cusco, vlucht naar Lima Dag 22 Lima, vlucht naar Amsterdam Dag 23 aankomst Amsterdam

9 Na nog een vrije dag in Cusco vliegen we naar Lima, de hoofdstad van Peru. Vooral het oude koloniale centrum van Lima is interessant. Rond het centrale 'plaza de Armas' liggen vele prachtige kerken, pleinen en gebouwen. Lima kent een heel aantal musea die een bezoek waard zijn, zoals het Museo de Oro, waar een indrukwekkende wapencollectie met harnassen van de conquistadores en zelfs het zwaard van Pizarro te zien is. Geniet als afsluiting van de reis op een terrasje in de buitenwijk Miraflores van een lekkere Pisco Sour, het nationale drankje van Peru. Op weg met Djoser Bij onze reizen is geen sprake van een strak gepland reisschema. De reisdagen staan natuurlijk vast, maar ter plaatse wordt het programma in overleg tussen de groep en de reisbegeleiding ingevuld. De reisbegeleiding biedt de meeste dagen wel een programma aan en een aantal excursies is inbegrepen, maar je bent zeker niet verplicht hieraan deel te nemen. Wie er liever zelf op uitgaat, heeft daartoe alle vrijheid. Zo leer je een land tenslotte het beste kennen. Houd er wel rekening mee, dat zich door het karakter van de reizen en de landen onvoorziene omstandigheden voor kunnen doen, waardoor sommige activiteiten niet door kunnen gaan of gewijzigd moeten worden. Gemiddeld bestaan de groepen uit 16 deelnemers. De maximale groepsgrootte is 20 personen.

10 Prak ti sc h e i n f orm ati e Accommodatie We overnachten in comfortabele, centraal gelegen middenklasse hotels. De meeste hotels hebben een sfeervol, koloniaal karakter. In Puerto Perez overnachten we aan de oevers van het Titicacameer, met een prachtig uitzicht! Met uitzondering van Isla del Sol heb je altijd een douche en toilet op je kamer. Het hotelletje is eenvoudig en je deelt de sanitaire voorzieningen, maar de plek waar je hier een nachtje slaapt is zo bijzonder, midden op het Titicacameer, het uitzicht is hier prachtig als je 's morgens wakker wordt. Bolivia is een van de armste landen van Latijns Amerika, sommige voorzieningen zijn van mindere kwaliteit dan bij ons. Bekijk hotelreviews op Sucre Uyuni Cusco Lima Hotel Independencia Hotel Samay Wasi Los Aticos Hotel el Tambo Deze selectie geeft een goed beeld van de hotels waar we op deze reis verblijven. V l i e g re i s De vluchten worden uitgevoerd met Air Europa. De deelnemers ontvangen ongeveer 8 weken voor vertrek een voorlopig vluchtschema. Het meest voorkomende vluchtschema ziet er als volgt uit, onder voorbehoud van wijzigingen: Amsterdam - Madrid 18:25-20:55 Santa Madrid 23:55-05:35* Cruz Lima - Madrid 10:00-05:00* Madrid - Amsterdam 07:50-10:15

11 *aankomst volgende dag Tijdsverschil: in Bolivia is het in onze zomer 6 uur vroeger en in Peru is het verschil dan 7 uur. In de winter is het respectievelijk 5 en 6 uur vroeger. We maken op deze reis twee binnenlandse vluchten: van Santa Cruz naar Sucre en van Cusco naar Lima. V e rv o e r Zowel in Bolivia als in Peru gebruiken we een comfortabele eigen bus. Onderweg wordt er regelmatig gestopt om de benen te strekken, om foto's te maken of om in een dorpje wat te eten. Sommige reisdagen zijn wat langer, ook al is het aantal kilometers niet enorm, de wegen zijn soms minder goed begaanbaar. Maar de busritten zijn veelal prachtig, onderweg in de Andes kun je volop genieten van het mooie uitzicht op het hooggebergte. Op de zoutvlakte maken we gebruik van stoere jeeps. Van Uyuni naar La Paz maken we gebruik van een openbare, comfortabele nachtbus. Bij groepen met 10 of minder deelnemers maken voor het traject Puno - Cusco gebruik van een comfortabele openbare bus. Deze bus maakt onderweg een aantal interessante stops. Naar Machu Picchu reizen we met een boemeltreintje. Op het Titicaca-meer maken we uiteraard gebruik van boten. B i j d e re i s i n b e g re p e n Vliegreis met Air Europa Twee binnenlandse vluchten Alle vluchttoeslagen Vervoer per comfortabele bus Hotelovernachtingen inclusief ontbijt Excursie markt Tarabuco Excursie Machu Picchu Uitgebreid programma Titicacameer Treinreis naar Machu Picchu Tocht over zoutvlakte Uyuni Nederlandse reisbegeleiding Diensten Djoser servicebalie Schiphol E x c u rs i e s Bij Djoser bepaal je zelf welke bezienswaardigheden je de moeite waard vindt om te

12 bezoeken. De een struint graag over de lokale markt of verdwaalt in de kleine straatjes terwijl de ander liever een museum bezoekt. Ieder dorp of stad in Latijns Amerika heeft een centraal plein waar altijd wel iets gebeurt, de perfecte plek om even te gaan zitten en het dagelijks leven te bekijken. In de meeste gevallen kun je zelf of met groepsgenoten, al dan niet met hulp van onze reisbegeleiding, er te voet of met lokaal vervoer erop uit trekken. Toegangsgelden zijn ook niet bij de reissom inbegrepen, zodat je alle vrijheid hebt om je eigen plan te trekken. Sommige bezienswaardigheden mag je niet missen, zijn slecht bereikbaar of liggen 'en route' naar onze volgende overnachtingsplaats. Dergelijke excursies zijn bij Djoser in het programma opgenomen. Tijdens deze reis door Bolivia en Peru zijn de volgende excursies in het reisprogramma inbegrepen: Een bezoek aan de indianenmarkt van Tarabuco vanuit Sucre. Kijk je ogen uit op de mooi geklede lokale bevolking die hier zijn waar komt aanbieden of de inkopen komt doen. Een kleurrijk geheel. Excursie met jeeps over de zoutvlakte van Uyuni, we nemen o.a. een kijkje bij een zoutfabriekje, stoppen bij de grappig gevormde zoutbergjes en ojos de salar en reizen naar het mooie Isla Pescado, een vulkanisch gevormd 'eilandje' vol met enorme cactussen. Onderweg van Puerto Perez naar Isla del Sol stoppen we in Copacabana. Breng in deze pelgrimsplaats zeker een bezoekje aan de Moorse kathedraal voor je op de boot stapt naar Isla del Sol. We maken de prachtige rit van Puno naar Cusco, onderweg stoppen we bij Raqchi, waar we een klein Inca ruïne bezoeken en in Andahuaylillas brengen we een bezoekje aan een mooi kerkje. Met de trein reizen we naar Aguas Calientes. Na een overnachting nemen we s morgens vroeg een van de eerste bussen naar Machu Picchu en vertelt de lokale gids je over deze indrukwekkende Inca-ruïnes. Na een rondleiding van 1 tot 2 uur kun je zelf ook nog rondkijken. Ter plaatse zijn eventueel nog meer excursies mogelijk. In Potosí kun je onder leiding van een oud mijnwerker een excursie maken in de mijnen of naar de warmwaterbronnen van Tarapaya, waar Inca Huayna Capac vanuit Cusco kwam baden. Vanuit La Paz is het mogelijk naar Chacaltaya te reizen, vroeger de hoogste skipiste ter wereld, waar je nu vooral geniet van mooi uitzicht. Tiwanaku is een archeologische site met ruïnes van een pre-incabeschaving. Bij Puno liggen de bijzondere drijvende eilanden van de Urosindianen, zeker een bezoekje waard! Of ga

13 naar de mooi gelegen graftombes van Sillustani. In Cusco zijn volop excursiemogelijkheden, maar ga hier zeker een dagje naar de Heilige Vallei, vol ruïnes en indianendorpjes. Re i s d o c u m e n t e n E-ticket. Meer informatie over de vlucht ontvang je ongeveer 2 weken voor vertrek. Paspoort, dat na vertrek uit Peru nog 6 maanden geldig is. Ge l d z a k e n In Bolivia wordt er betaald met de boliviano en in Peru wordt er betaald met de Nuevo Sol. Kijk voor de actuele koersen op oanda.com. Pinnen: bij de vele geldautomaten kun je zowel dollars als lokale valuta opnemen. Contant: dollars en euro's Creditcards: worden alleen in de grotere steden in winkels en restaurants geaccepteerd, met paspoort geld op te nemen bij de bank. Reischeques: in dollars, bij voorkeur van American Express (tijdrovend om in te wisselen). Het leven in Bolivia is goedkoper dan in Peru. Als richtbedrag voor uitgaven die niet bij de reissom zijn inbegrepen, zoals maaltijden, overige entreegelden (waaronder die van Machu Picchu), facultatieve excursies en persoonlijke uitgaven geldt minimaal 225,- per persoon per week. Het is in deze landen gebruikelijk om fooien te geven; deze vormen vaak een niet onbelangrijk deel van het maandinkomen van de meeste mensen. Om te voorkomen dat je steeds fooien uit moet delen, wordt aan het begin van de reis een fooienpot ingesteld, waaruit de (gezamenlijke) tips aan de chauffeurs, gidsen, hotelpersoneel e.d. worden betaald. De richtlijn voor de fooienpot voor deze reis bedraagt 30,-. Ma a l t i j d e n Het ontbijt is bij alle overnachtingen inclusief. Bij de overige maaltijden kun je zelf bepalen waar, wat en met wie je wilt eten. Je kunt uiteraard met de groep eten, maar je bent ook vrij om zelf ergens een restaurantje op te zoeken. Deze overige maaltijden zijn dan ook niet bij de reis inbegrepen. Het is ook leuk om op de markt een lekker 'salteña-broodje' of een 'empanada' te kopen of 's avonds een plaatselijk tentje te bezoeken. De reisbegeleiding kan je vaak

14 tips voor een goed restaurant of een leuk café geven. Als ontbijt kun je, naast de traditionele 'desayuno', in veel gelegenheden ook een westers ontbijt bestellen, soms met heerlijk vers fruit erbij. Rond het middaguur kun je in veel lokale gelegenheden een goedkoop menu, 'almuerzo' bestellen. Dit bestaat over het algemeen uit soep, brood, een hoofdgerecht, koffie of thee en vaak een eenvoudig nagerecht. Het zijn misschien niet altijd culinaire hoogstandjes, maar het is een leuke manier om met de plaatselijke bevolking in contact te komen. 's Avonds is de peña een leuke plek om te vertoeven. Hier worden naast livemuziekoptredens vaak hapjes of maaltijden geserveerd. Probeer de bekende cocathee eens; deze is niet alleen goed tegen hoogteziekte maar ook gewoon lekker. Of de chicha-drank, die al eeuwenlang door de indianen uit yuca en maïs wordt gebrouwen. Bijna overal worden ook Europese maaltijden geserveerd. Ge z o n d he i d Voor deze reis wordt aangeraden: Vaccinaties tegen DTP, hepatitis A en gele koorts. Let op! De inenting tegen Gele Koorts is voor een bezoek aan Bolivia verplicht. U kunt bij aankomst in het land gecontroleerd worden, waarbij u uw inentingspaspoort moet kunnen laten zien. Zorg er dus voor dat u zich laat inenten en dat u het inentingspaspoort niet vergeet mee te nemen op reis. Het is wel verstandig enigszins te letten op wat je eet. Tevens raden we je aan een kleine medische kit mee te nemen met o.a. aspirine en middelen tegen darmstoornissen. De reisbegeleiding is overigens ook in het bezit van een medische set, met daarin steriel medisch hulpmateriaal. In beide landen kunnen de hygiënische omstandigheden soms wat te wensen over laten. Uiteraard is het handig om een middel tegen darmstoornissen mee te nemen. Wees erop bedacht, dat alleen een stopmiddel de klachten niet echt verhelpt. Een zoutoplossing (als ORS) tegen uitdroging komt zeker van pas. Uiteenlopende zaken als een salteña-broodje op de markt, de sterk wisselende temperaturen tussen het milde Lima en Santa Cruz en de koude hoogvlakte bij Uyuni, maar vooral ook de enorme hoogten kunnen voor sommigen van invloed zijn op de gezondheid. De reisroute is zo uitgestippeld dat je langzaam aan de hoogte kunt wennen. Ernstige vormen van hoogteziekte (soroche) loop je dus niet op, maar toch zorgt het lagere zuurstofgehalte in de lucht soms voor hoofdpijn, misselijkheid, duizelingen of kortademigheid. Vooral na aankomst in Potosí moet je lichaam behoorlijk wennen aan de hoogte en daar kun je fysieke inspanning het beste

15 vermijden. Doe het de eerste dagen op deze grote hoogte rustig aan. Verder is het belangrijk veel water te drinken, waardoor de zuurstof makkelijker wordt opgenomen. Bespreek je reisplannen met de huisarts. Zeker reizigers met hart- en/of longaandoeningen en personen die ouder zijn dan zestig, raden we in aan te overleggen met de huisarts. Ter plekke kun je deze 'soroche' in eerste instantie tegengaan door rust te nemen en door oude Boliviaanse volksmiddeltjes uit te proberen, zoals het kauwen van coca-bladeren of het drinken van coca-thee. Ho t e l v e rl e n g i n g Vervroeging of verlenging mét accommodatie is in Santa Cruz, Lima en Cusco bij te boeken. Het hotel in Santa Cruz ligt in het centrum van de stad op loopafstand van het typische koloniale centrale plein. Er is een ruim aanbod van restaurants en winkels in de buurt. De prijs is vanaf 30,- op basis van logies in een tweepersoonskamer per persoon per nacht. De prijs voor een eenpersoonskamer is vanaf 45,- per nacht. Het hotel in Lima ligt in de moderne wijk Miraflores, met veel restaurants en winkels. De prijs is vanaf 22,50 op basis van logies in een tweepersoonskamer per persoon per nacht. De prijs voor een eenpersoonskamer is vanaf 27,50 per nacht. Het hotel in Cusco ligt op loopafstand van het centrale plein Plaza de Armas. De prijs is vanaf 22,50 op basis van logies/ontbijt in een tweepersoonskamer per persoon per nacht. De prijs voor een eenpersoonskamer is vanaf 27,50 per nacht. De genoemde prijzen zijn zonder wijzigingskosten van de vlucht en de transfer van/naar de luchthaven. Klik hier voor meer informatie over de hotels. Kl i m a a t e n g e o g ra f i e Het klimaat van Bolivia en Peru is nogal wisselend per gebied. Maar ondanks de ligging nabij de evenaar (Bolivia ligt op dezelfde breedtegraad als bijvoorbeeld Hawaï) ligt de gemiddelde temperatuur over het algemeen lager dan men zou verwachten. Bolivia wordt wel het 'dak van de Nieuwe Wereld' of 'het Tibet van ZuidAmerika' genoemd en dit is natuurlijk niet voor niets. Afgezien van het wat mildere klimaat van Santa Cruz en Sucre bezoeken we in Bolivia vooral de 3000 tot 4000 meter hoge Altiplano. Op deze kale en droge hoogvlakte kan het kwik vooral 's nachts

16 en in onze zomermaanden flink dalen. Vooral de zoutvlakte bij Uyuni staat bekend om de bijna Siberische nachttemperaturen! Overdag zijn de temperaturen veel hoger en kun je zelfs in de winter soms in een trui of T-shirt rondlopen. Het Titicaca-meer ligt op ongeveer 3700 meter. Ook hier daalt de temperatuur 's nachts vaak beneden het vriespunt. De regentijd in beide landen loopt ongeveer van december tot en met maart. Het is er dan zomer en er is dan vaak mist en bewolking. De regentijd hoeft echter geen belemmering voor het reizen te zijn; de natuur is dan juist op z'n mooist en de temperaturen zijn veel aangenamer. In de wintermaanden (onze zomer) vriest het 's nachts meestal, maar overdag is het normaliter zonnig en erg helder. De temperatuur loopt in de wintermaanden overdag op tot ongeveer C en met de stralingswarmte van de felle zon is het 's middags in de zon wat aangenamer. Zodra de zon laag staat, dus vooral in de ochtend en namiddag, daalt de temperatuur weer sterk en is warme kleding noodzakelijk. Ook binnen in de gebouwen en in het hotel is het 's avonds koud, aangezien er niet altijd verwarming is. Re i s b e g e l e i d i n g e n Gi d s e n Een enthousiaste Nederlandse reisbegeleider begeleidt de reis. Onze reisbegeleiders zijn zeer ervaren en bevlogen reizigers en vertellen onderweg leuke weetjes over de bestemming. Zij zorgen dat de reis soepel verloopt en zijn het aanspreekpunt voor vragen en wensen. De eigen passie, in combinatie met een uitgebreide training en inwerkprocedure, vormt de basis voor hun deskundigheid en professionaliteit.