Toppers in balans Waarom gaat een Nederlander

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Toppers in balans Waarom gaat een Nederlander ... ..."

Transcriptie

1 12 Maandag November 2007 Debat Het verval van de taal Familie slachtoffer OJ moet de cel in Superzondag Toppers in balans Waarom gaat een Nederlander Ron Goldman werd in 1994 Het was een dag waar voet- shoppen en een Vlaming samen met de ex-vrouw van balliefhebbers weken naar winkelen? De Vlaamse taal OJ Simpson doodgestoken. OJ uitkeken: superzondag. Ze lijkt veel meer gevrijwaard schreef er een boek over werden niet teleurgesteld. In van de Engelse smet. Hoe waarin hij de moord min of volle stadions werd bij vlagen komt dat? Een Vlaamse en een meer bekent. De zus van Goldman wervelend voetbal gespeeld. Nederlandse taalkundige vertelt in De Pers over de Er werd alleen niet gewonnen proberen het verschijnsel te strijd om OJ alsnog te laten bij Feyenoord-Ajax (2-2) en verklaren. 04 boeten. 12 PSV-AZ (1-1). 28. Groot-Brittannië Remembrance Day De laatste helden uit The Great War Op Remembrance Day begraven de Britten hun meningsverschillen over de oorlog in Irak. Alle gesneuvelden worden herdacht en geëerd, ook die van de impopulaire oorlogen. Arjen van der Horst LONDEN Henry Allingham is een man met vele titels. Met zijn jaar is hij de oudste Brit en ook de oudste man van Europa. Op de wereldranglijst voor mannen staat hij op de tweede plaats, achter de Japanner Tomoji Tanabe (112). Maar de Britten zullen hem vooral herkennen als de oudste, nog levende oorlogsveteraan. Allingham behoort tot de paar stokoude mannen die de Eerste Wereldoorlog nog kunnen navertellen. Een oorlog waarvan de echte gruwelen aan ons land voorbij gingen, vanwege neutraliteit. Deze moest overigens tot het uiterste toe worden verdedigd door toenmalig premier Cort van der Linden, die behendig alle binnen- en buitenlandse druk weerstond om partij te kiezen. WO I stortte de rest van Europa in diepe ellende. Oostenrijk-Hongarije en Duitsland stonden tegenover Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Rusland. Een slopende oorlog, vol loopgraven en circa 9,5 miljoen gevallen soldaten, waarvan driekwart miljoen aan Britse zijde. Allingham vocht in de beruchte Zeeslag bij Jutland in 1916 en was later gelegerd aan het westelijke front in Frankrijk. Groot-Brittannië was in die dagen een uitgestrekt wereldrijk, waar de zon nooit onderging. De -jarige Henry Allingham vocht in 1916 mee in de Zeeslag bij Jutland Britse veteranen tijdens de herdenking, gisteren in Londen. GETTY IMAGES Tussen de wereld van Allingham en die van Robert Worth (18) strekt zich bijna een eeuw en ontelbare oorlogen. In het leven van Worth is het Verenigd Koninkrijk gekrompen tot een middelgroot land, maar het Britse leger is nog altijd bijzonder actief. Worth, met zijn 18 jaar de jongste marinier van het Britse leger, vecht tegen de taliban in Afghanistan. Beide mannen waren gisteren aanwezig bij plechtigheden van Remembrance Day. De Britten stonden stil bij de wapenstilstand van 1918 waarmee officieel een einde kwam aan de vier jaar lange Great War. Het is uitgegroeid tot een traditie waarbij de gesneuvelden van alle oorlogen worden herdacht. Allingham legde gisteren een krans op een oorlogsbegraafplaats in Noord-Frankrijk. Ruim kilometer naar het oosten legde Robert Worth een krans bij de Kajaki-dam in Afghanistan waar de Britse troepen al maanden felle strijd leveren met de taliban. Strijdmakkers lazen de namen van de 42 Britse soldaten voor die sinds de vorige Herdenkingsdag zijn gesneuveld. Op Remembrance Day worden even de meningsverschillen over de oorlog in Irak begraven. Vele Britten dragen een poppy (klaproos) om de gevallenen te eren, ook die van de minder populaire oorlogen. In de woorden van Allingham: Wij allen moeten hen herdenken. Altijd. Het is een boodschap die hij tot zijn laatste adem zal uitdragen. Allingham is slecht ter been en hoort amper nog. Maar hij is fris van geest. Geregeld reist hij naar Frankrijk waar hij voordrachten houdt voor schoolkinderen. Om de herinnering levend te houden. 1

2 2 De Twee DE WERELD VOLGENS KOSTER + JOJANNEKE MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM DE POLOSCENE Op bezoek bij de Argentijnse godenzonen In november verzamelt de ganse internationale polowereld zich in Buenos Aires, acteur Tommy Lee Jones incluis. In Nederland heb je alleen om de hoek van de P.C. Hooftstraat een polokledingzaak. Máxima kwam hier vaak. Brenda de Boer, schakel in de organisatie van Polo Club Wassenaar een kleine twintig jaar geleden opgericht door ondernemer Nick Groos die het spel oppikte in Singapore pulkt aan een apennootje in een authentiek Argentijns café in de tangowijk van Buenos Aires. Ieder jaar overwintert de polospeelster en freelance projectontwikkelaar drie maanden in polomekka Argentinië. Twee jaar geleden overhandigde ze nog de trofee aan de winnaar van een polotoernooi in Buenos Aires waar ik toen aan meedeed. Willem- Alexander erbij met een zonnebril op zijn hoofd, fantastisch. We proberen haar in Nederland ook al heel lang bij polo te betrekken maar dat DE BIJEENKOMST Geen verwende krengen Ik betaal al mijn 28 paarden zelf wordt tegengehouden door de Rijksvoorlichtingsdienst. Ze willen dat ze vooral wordt gelinkt aan typisch Nederlandse bezigheden. Polo is nog altijd niet s lands eigen, met circa honderd Nederlandse spelers, vier clubs en tien velden. In november, dé maand van de grote polotoernooien in Argentinië, reist de Hollandse poloscene naar Zuid- Amerika om te leren van de Argentijnse pologodenzonen. Je komt elkaar hier allemaal weer tegen, ook bekenden uit andere Europese landen. Zelfs de Engelsen, terwijl die echt een eigen polocultuur hebben. En je ziet veel Amerikanen, Australiers en Nieuw-Zeelanders. Er worden lessen genomen, toernooien bijgewoond, polospullen en -paarden aangeschaft. Qua outfit heb je maar één zaak in Nederland, om de hoek bij de P.C. Hooftstraat. De Boer liet zoals velen al haar paarden die veelal gefokt worden via in vitro-techniek om de beste genen te kunnen produceren op grote schaal overvliegen vanuit Argentinië. Buenos Aires is de plek voor pololiefhebbers. ALICE GIPPS Beter dan hier maken ze ze niet. En de leraren waar de ingevlogen internationale poloscene zich momenteel door laat drillen, doen niet onder voor de volbloed vierbeners. Gewilde leerplek is Estancia (ranch) Don Manuel waar de 31-jarige geblondeerde playboy en polospeler Emiliano Blanco rond galoppeert. De Estancia van polospeler en acteur Tommy Lee Jones ligt op een steenworp afstand. Maar de ranches zijn dit weekend leeg. De polofielen hebben zich verzameld op de Hurlingham Club Buenos Aires. Ook Tommy Lee Jones heeft zijn polobaretje opgezet om de strijd om de Hurlingham Mercedes Benz Cup, een van de belangrijkste toernooifinales, te zien. Ik doe amper schnabbels, zegt Zalm Ex-minister maakt uitzondering voor whisky Ex-minister van Financiën Gerrit Zalm doet zijn toehoorders opspringen van hun stoel. Met een ram op een grote gong heeft hij zojuist de World Whisky Index geopend. Op deze online beursvloer kan iedereen handelen in oude, dure flessen single malt whisky. Zalm, die naar eigen zeggen alleen maar Amerikaanse bourbon drinkt, ziet de Index wel zitten. Ook al houdt de AFM geen oogje in het zeil. Is het opdraven bij dit soort evenementen nu de nieuwe dagbesteding van de ex-minister? Nee, nee. Ik doe amper schnabbels. Ik heb gewoon twee betaalde banen, stelt Zalm een tikkeltje verontwaardigd. Maar deze mensen waren zo enthousiast. Het is een leuk initiatief, dan kom ik gewoon. Naar de politiek heeft de aan de inmiddels rijkelijk vloeiende whisky nippende Zalm totaal geen heimwee. Dat zijn partij het slechter doet dan ooit verandert daar niets aan. Achter de schermen probeer ik ze wel met raad en daad bij te staan; ik ben nog steeds een prominent lid van de VVD. Ik bel Rutte bijvoorbeeld weleens om hem een beetje te helpen. Zou een politieke terugkeer zijn partij niet een extra boost in de peilingen kunnen geven? Vast wel, maar ja, het gaat niet hè. Ik sta niet eens meer op de kieslijst voor de Tweede Kamer. Nee die deur is definitief dicht. 1 Een gezicht dat door de pologoegemeente wordt gemist, is dat van de Wassenaarse projectontwikkelaar en Nederlandse polospil Harry van Andel, in het bezit van ranches in onder andere Buenos Aires, die eerder dit jaar in het zadel van zijn polopaard overleed. Zoon Aki speelt in het Nederlandse poloteam. Terwijl op het veld Adolfo Cambioso, de beste polospeler ter wereld, met een vaart van 60 km per uur de polobal in de lucht houdt, bestelt Engelse top-polospeelster Lucy Taylor een biertje bij de bar. Nee, geen champagne. Het is een misvatting dat polospelers verwende krengen zijn. Natuurlijk komen we vaak uit rijke families, maar ik betaal al mijn 28 paarden zelf. 1 Zalm en de gong. TACO VAN DER EB/HH Q&A XXX Magic met NRC was voorbij Online magazine Spunk verbreekt de banden met NRC Handelsblad en sluit een deal met communitysite MySpace. Uitgever Frank Bierens: We zoeken een jonger medium. Spunk, de jongerensite, samen met kwaliteitskrant NRC, dat leek een gouden joint-venture? The magic was eruit. We leverden bijdragen aan het katern Leven Etcetera en de Achterpagina. We zijn in een paar jaar gegroeid van een column naar tweederde pagina. Toen zijn de Spunk-stukken verspreid over de krant en is de Spunk-pagina gekort tot driekwart kolom. NRC, met een vergrijzend lezerspubliek, is klaar met de verjongingskuur? Ik hoorde geluiden dat Leven Etcetera te licht zou zijn, en dat het daarom zal worden geïncorporeerd in het Zaterdags Bijvoegsel. Bij MySpace, dat een half miljoen maandelijkse bezoekers heeft, zoeken we aansluiting bij een jongere doelgroep. Het is misschien goed om te vermelden dat wij niet van de NRC zijn. Spunk is zelfstandig. My Space doet u een beter financieel bod? MySpace betaalt niet. De NRC wel. Niet zoveel. Onze advertentie-inkomsten zijn het laatste jaar behoorlijk gestegen dus dit kunnen we ons permitteren. 1. HENK WESTBROEK. Maribelle uit schaatsshow Marie Kwakman, bekend met artiestennaam Maribelle, moest zaterdagavond de schaatsshow Sterren dansen op het ijs verlaten. Voorkennis Een paar jaar geleden at ik ergens. Naast me zaten managers luidruchtig de toekomst te voorspellen. Als binnenkort het nieuws over de financiële toekomst van Koninklijke Nederlandse Posterijen bekend zou worden, moest de waarde van de aandelen haast wel in een vrije val raken. Ik belde mijn zus die daar driehonderd aandelen van bezat en zij verkocht ze net voor duidelijk werd dat de KPN, door de investering in een Duits telefoniebedrijf, diep in de schulden was gekomen. Aandelen kopen of dumpen op basis van kennis die niet algemeen bekend is, schijnt streng verboden te zijn. Logisch, want anders zou je onwetende kopers of verkopers net iets te gemakkelijk geld uit de zak kunnen kloppen. Als lezers nu de behoefte krijgen me via een ingezonden brief op de vingers te tikken omdat ik door gebruik van voorkennis de spaarpot van mijn zus heb gered: ik kon niet weten of die krijtstreepjes een toververhaal vertelden en bovendien, deze krant publiceert geen ingezonden brieven. Hernia voor Gordon Gordon heeft dit weekeinde al zijn verplichtingen moeten afzeggen. Artsen hebben bij de zanger en presentator een hernia geconstateerd. Wie dat laatste bedacht heeft, weet ik niet, maar het is vast door iemand die beseft dat de rubriek ingezonden brieven het platform van verborgen agendaatjes is geworden. Als de regering voorstelt te bezuinigen op alle voor de papierversnipperaar bestemde adviezen van geldverslindende adviesbureaus, worden kranten een week later gebombardeerd met brieven waarin bezorgde burgers dringend adviseren een bekwaam adviesbureau dit voorstel eens te laten bekijken. Alle politieke partijen van formaat hebben een poeltje van brievenschrijvers die de opdracht hebben partijstandpunten toe te juichen dan wel om die van andere partijen af te kraken. Dat zou zo kwalijk niet zijn als de ingezonden brievenschrijvers netjes zeiden door welke partij hun schrijfwerk betaald is, maar dat wordt in de regel vergeten. Omdat een krantenredactie nooit nalaat te vermelden dat ze geen verantwoordelijkheid draagt voor beweringen in gepubliceerde brieven, geeft dat partijen de gelegenheid uit naam van een toevallige burger schaamteloos aan partijpropaganda te doen. Als onder verantwoordelijkheid van een minister gespiekt wordt in de agenda van een krant, zou dat ook best eens kunnen gebeuren om na een onwelgevallig artikel alvast de ingezonden brieven klaar te hebben. 1. Stalen plaat uit terminatorbeen Arnold Schwarzenegger is zaterdag geopereerd aan een bovenbeen, waaruit een stalen plaat en kabels zijn verwijderd. De ijzerwaren werden gebruikt om een breuk aan zijn heupbot te helpen herstellen.

3 Nieuws 3 Ontslagrecht Laat rechter in alle zaken beslissen Een nette oplossing is helemaal niet ingewikkeld CDA-minister Piet-Hein Donner (Sociale Zaken) wil het ontslagrecht grondig aanpassen. Tot ergernis van zijn coalitiepartners en de bonden. Maar zo moeilijk hoeft een voor alle partijen rechtvaardige stelselwijziging echt niet te zijn. Een oplossing ligt binnen handbereik. Kees Torn is de verrassende winnaar van de belangrijkste cabaretprijs, de Poelifinario. Zijn show Dood & Verderf werd uitgekozen als indrukwekkendste van het seizoen. Torn is wars van trends en trekt al jaren zijn eigen plan. Alexander Nijeboer Zaterdagavond speelde Kees Torn nog in een klein obscuur theatertje, de IJsherberg in Dokkum. Op de voorstelling waren slechts een kleine honderd bezoekers afgekomen. Gistermiddag werd diezelfde cabaretier in een afgeladen Amsterdamse kleinkunsttempel Kleine Komedie geëerd omdat hij de meest indrukwekkende voorstelling van het seizoen had gemaakt. Kees Torn is een klassieke kleinkunstenaar een ambachtsman die zijn eigen plan trekt. Hij schrijft liedjes die niet meer van deze tijd zijn, met een ouderwets scherp oog voor metrum en rijm, vaak over onderwerpen die niets met de jachtige moderne tijd te maken hebben. Hij wikt en weegt zijn woorden net zo lang tot Poelifinario Outsider als winnaar Een avondje KeesTorn is onthaasten zijn ideale lied op papier staat. Net als zijn grote voorbeeld Drs P. dat doet. Dan staat er doorgaans een spitsvondig meesterwerkje, met zelfspot geschreven, dat inmiddels een eigen publiek van liefhebbers heeft gevonden. Ja, in dit ogenschijnlijk simpel liedje merk je pas, zo dichtte hij zelf ooit over zijn schrijfkunst, hoe sublimair de thematiek kan zijn verweven/ Met een elliptische ritmiek als cyclisch overgangsterras/ Dat modulair in perspectief is weergegeven/ Nou, de chute is giromatisch (het staat niet voor niets in As)/ Een naar de parallelle frase toe geschreven/ Zo lulde ik als kind al over mijn geklieder en gekras/ Ik ben ook eigenlijk hetzelfde kind gebleven. Naast een begenadigd tekstschrijver is Torn ook een gedreven pianist. Hij studeerde twee jaar piano aan het Rotterdamse conservatorium voordat hij uiteindelijk meedeed aan het Groninger Studenten Cabaretfestival in 1991, waar hij de persoonlijkheidsprijs won. Drie jaar later won Torn het grotere Leids Cabaret Festival en begon hij naam te maken. Jan-Hein Strop Al jaren dringen werkgevers aan op aanpassing van het ontslagrecht: het is nodeloos ingewikkeld, het duurt te lang om iemand te ontslaan en de ontslagvergoedingen zijn veel te hoog. Waar eerdere pogingen tot stelselwijziging strandden, heeft de onbuigzame minister Donner zich voorgenomen alle maatschappelijke en politieke onrust te trotseren. Van het CDA-congres kreeg hij dit weekeinde weliswaar steun om de voorafgaande toestemming voor ontslag (ontslagbescherming) af te schaffen, maar de PvdA en de vakbonden zijn tegen de mogelijkheid van een flitsontslag. Mocht Donner komende weken volharden in zijn onbuigzame houding, dan is de kans groot dat het ontslagrecht opnieuw strandt in een politieke loopgravenoorlog. Dat terwijl er volgens arbeidsrechtjuristen een werkzame, rechtvaardige oplossing binnen handbereik ligt, voor zowel werkgevers als werknemers. Het is mogelijk het systeem zo in te kleden dat het veel eenvoudiger wordt, de gemiddelde ontslagvergoeding omlaag gaat zoals het bedrijfsleven graag wil en de ontslagbescherming toch gehandhaafd blijft. Volgens Gerrard Boot, advocaat bij Kennedy Van der Laan en gepromoveerd op het ontslagrecht, is het goed haalbaar de voorafgaande toestemming voor ontslag te behouden op een manier waar werkgevers ook blij van worden. Zijn voorstel: laat de rechter alle zaken beslissen. Geef tegelijkertijd de rechter in de wet meer mogelijkheden dan hij nu heeft de ontslagvergoeding te matigen: weeg factoren mee als de financiële positie van het bedrijf en iemands kansen op Torn heeft zich in de media vaak negatief uitgelaten over cabaret. Banaal vermaak, zo luidt het weinig vleiende oordeel van de cabaretier. In zijn voorstellingen is geen ruimte de arbeidsmarkt bij het vaststellen van de vergoeding. Een korte uitleg: Donner wil de voorafgaande toestemming, de zogeheten preventieve toets, uit het wetboek schrappen, en dat is niet minder dan een revolutie. Als een werkgever iemand wil ontslaan richt hij zich nu nog tot het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) voor een ontslagvergunning of tot de kantonrechter voor ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Hoewel in beide gevallen het ontslag meestal wordt verleend, zijn de procedures nogal verschillend. Veel werkgevers kiezen voor de kantonrechter omdat die route sneller en zekerder is. Maar het nadeel is wel dat Winnaar Kees Torn vindt cabaret banaal vermaak. AMAURY MILLER/HOLLANDSE HOOGTE voor de makkelijke lach. Een avondje Torn betekent geen snelle, gevatte oneliners, maar een ketting van ambachtelijk gemaakte liedjes met daarin subtiel verpakt de humor. het ontslag duur is. Sinds 1997 bestaat de kantongerechtformule die zegt: een maandsalaris vergoeding per gewerkt jaar vermenigvuldigd met een correctiefactor (kleiner of groter dan 1). Bij de route via het CWI is de bureaucratische rompslomp en onzekerheid veel groter ambtenaren beslissen over ontslag maar de ontslagvergoeding veel lager. Gemiddeld kost een ontslag nu rond de 0 euro. Werkgevers zijn daarmee per jaar 3,5 à 4 miljard euro kwijt, heeft onderzoek uitgewezen. Vooral voor het midden- en kleinbedrijf zijn de kosten erg hoog. Lees verder op pagina 13 Verslag CDA-congres op pagina 5 Geen spervuur aan grappen eerder een avondje onthaasten met poëtische luisterliederen. Lees meer op pagina 17. Pathuis.. Wegens ondermijnen militaire discipline TURKSE MILITAIREN NU VAST IN TURKIJE NA PKK-GIJZELING De acht Turkse militairen die zich door Koerdische rebellen gevangen lieten nemen en vorige week zondag na drie weken gijzeling werden vrijgelaten, zitten nu weer vast in Turkije. De soldaten zijn aangeklaagd wegens ongehoorzaamheid die tot een grote ramp hadden kunnen leiden en ondermijning van de militaire discipline. Twee worden bovendien vervolgd wegens ontsnappen naar het buitenland. Dat heeft hun advocaat, Ramazan Korkmaz, gisteren meegedeeld. De soldaten waren door PKK-rebellen naar Noord-Irak ontvoerd, na een guerrillaactie op 21 oktober die aan twaalf andere Turkse militairen het leven kostte. Korkmaz zei dat de soldaten ervan worden beschuldigd dat ze in het gevecht met de rebellen hun nationale plicht niet behoorlijk hebben vervuld. De soldaten legden uit dat ze geen munitie meer hadden toen de rebellen hen gevangen namen... KORT Finse tiener imiteert video Auvinen voor de lol De Finse politie heeft een 16-jarige jongen gearresteerd wegens bedreiging nadat hij een video over zijn school op het internet had geplaatst, zo hebben Finse media gisteren bericht. De tiener imiteerde de 18-jarige Pekka-Eric Auvinen, die woensdag acht mensen en vervolgens zichzelf doodschoot op een school in Jokela, en zijn actie had aangekondigd op de videosite YouTube. De gearresteerde jongen verklaarde tegenover de politie dat de video bedoeld was als grap.. Je hoed of je leven Een Utrechter is door een Maarssenaar bedreigd met een handgranaat omdat hij zijn hoed niet wilde afstaan. De man is opgepakt. Snelweg blijkt kanaal (1) In het Zeeuwse Arnemuiden raakte zaterdag een 65-jarige automobiliste te water.. Snelweg blijkt kanaal (2) Door het natte wegdek zag ze een kanaal aan voor de snelweg. Dat meldde de politie gisteren. De vrouw wist zichzelf te bevrijden en raakte niet gewond.

4 4 Nieuws Binnenland Weblog Militair berispt na belediging van Afghanen Knoopjes kijken bij de scouting in Den Haag Trots demonstreren kinderen van scoutinggroep De Mohicanen uit Den Haag aan prinses Máxima hun zelfgelegde knopen. Met haar bezoek hoopte de Engelse woorden in het Nederlands: hot or not? Een Vlaamse en een Nederlandse taalkundige over waarom vooral Nederlanders cool over willen komen door Engels te bezigen. Marten Blankesteijn Terwijl Nederlandse senior officers in het weekend gaan shoppen tijdens de sales, benutten hun Vlaamse collega s het weekeinde nog gewoon door te winkelen in de uitverkoop. Tientallen taalkundigen debatteren vandaag in Brussel over de verengelsing van het Nederlands. Waarom gaan onze zuiderburen zorgvuldiger Dubbeldeal. 50 korting Toestel naar keuze. prinses een beeld te krijgen van de activiteiten bij de scouting. Sinds 2005 is Máxima beschermvrouwe van Scouting Nederland. 1 ROBERT VAN GEENHUIZEN Verengelsing Belgen zorgvuldiger met taal dan Nederlanders Vlamingen hoeven niet te imponeren met onze taal om dan wij zelf? Engelse woorden worden vaak gebruikt om indruk te maken, zegt Ludo Permentier, taalspecialist van de Belgische krant De Standaard. Een term als senior officer is bedoeld om te imponeren, en Vlamingen zijn daar minder toe geneigd dan Nederlanders dat zit niet in hun karakter. De Vlaamse bescheidenheid is niet de enige reden voor hun zorgvuldige taalgebruik; ook de geschiedenis helpt een handje mee. Permentier: Het Nederlands heeft in Vlaanderen lang onder druk gestaan van het Frans. Pas in de vorige eeuw mocht er bijvoorbeeld in het Nederlands worden onderwezen aan de Vlaamse universiteiten. Als er een keuze is tussen een buitenlands woord en een Nederlands alternatief, kiezen Vlamingen daarom voor het laatste. Zij hebben voor het Nederlands moeten knokken, vult Nederlander Rik Schutz aan. Wij niet. Schutz, onder meer werkzaam bij de Taalunie, schreef in zijn boek Brekend Nieuws over Engelse woorden en uitdrukkingen die al dan niet bewust letterlijk vertaald worden. Neuk een eend, lees mijn lippen, de rechte man op de rechte plaats: alle translaties werden bedacht in Nederland. Vlamingen zijn terughoudender met het overnemen van Engels, zegt Schutz. Nederlanders gaan daar gemakkelijker mee Bluetooth Stereo set set Head- BH-604. om. Maar is dat erg? Ja, zeggen taalpuristen, bijvoorbeeld die van de Bond Tegen Leenwoorden. Voor elk woord dat afkomstig is uit een andere taal verzon de bond een Nederlands alternatief: botsballon voor airbag, smalbeursklasse voor economy class, onderdrijving voor understatement. Schutz: Ik geloof niet in het streven om het verval te keren. Het is volstrekt kansloos, een hopeloze strijd. Jarenlang stond in de Van Dale dat hoogbouw een verwerpelijk germanisme was. Nu weet niemand dat meer. We hoeven ons geen zorgen te maken, zegt Permentier. De geschiedenis leert dat woorden die we niet Nokia Music Speaker MD-3. Novum Een Nederlandse militair in Afghanistan moet denigrerende uitspraken over Afghaanse agenten in opleiding van zijn weblog verwijderen. De uitspraken schaden de missie in de Afghaanse provincie Uruzgan, laat het ministerie van Defensie weten. Of de militair andere sancties te wachten, staan kan de woordvoerder niet zeggen. Dat is aan de commandant ter plaatse. Op de weblog heeft de Isafinstructeur aspirant-agenten omschreven als een zootje ongeregeld met jurken en baarden, berichtte De Telegraaf gisteren. Trots loopt een volwassen leerling met zijn nieuwe tenue naar een collega om zijn outfit te showen. Al snel wordt duidelijk dat hij twee rechterkisten aan heeft, maar dit heeft hij natuurlijk niet in de gaten, stond in het dagboek. Defensie meldde in maart dat het de internetdagboeken van militairen in Afghanistan zou volgen, nadat duidelijk was geworden dat enkele Nederlandse soldaten de Afghanen beledigden. Volgens een woordvoerder komt dat heel weinig voor. 1 nodig hebben vanzelf uitgestoten worden. Of we gebruiken er een Nederlands alternatief voor denk aan toetsenbord in plaats van keyboard of ze worden vernederlandst. Ik denk niet dat de taal bedreigd wordt door de toestroom van vreemde woorden. 1 Op de goede weg De verengelsing lost zich op sommige terreinen vanzelf op, merkt Rik Schutz, die onder meer bij de Taalunie werkt. Toen ik in 1982 een computer kocht kreeg ik te maken met keyboards, displays, prints, enzovoort. Binnen een jaar of acht was dat alweer op zijn retour. Hetzelfde geldt voor de voetballerij, waarin vroeger alleen maar Engelse termen werden gebruikt. Het heeft tachtig jaar geduurd, maar ineens heeft iedereen het over hoekschoppen en strafschoppen tegen de algemene trend in.. KORT Jongen in Zutphen zwaar mishandeld door groep Een 17-jarige Zutphenaar is in zijn woonplaats zwaar mishandeld door een groep van ongeveer tien jongens. Toen hij weigerde voor hen naar een coffeeshop te gaan werd hij vrijdag bewusteloos geslagen. Dat liet de politie gisteren weten. In het ziekenhuis werd bij de jongen onder meer een zware hersenschudding, een gekneusd juk- en kaakbeen, gekneusde rugwervels en schouderblad, een beschadigd gebit en een beschadigd hoornvlies geconstateerd... Hoera! Kinderboekenschrijfster Tonke Dragt wordt vandaag 77 jaar. Gefeliciteerd!

5 Binnenland Nieuws 5 Ontslagrecht CDA-bewindsman gesterkt in stijfkoppigheid Clash tussen Donner en Bos onafwendbaar Het CDA-congres geeft minister Donner de vrije hand in de onderhandelingen over het ontslagrecht. Hierdoor is een aanvaring tussen PvdA-leider Bos en CDA-bewindsman Donner onafwendbaar. Marcia Nieuwenhuis UTRECHT Bedremmeld staat FNV-voorzitter Agnes Jongerius na het CDA-congres bij de garderobe in het Beatrix Theater. Een clash over ontslagrecht tussen PvdA-leider Bos en CDA-minister Donner is volgens haar op komst. De zaak is op scherp gezet doordat Donner van zijn congres niet hoeft te bewegen, stelt de vakbondsvrouw gedesillusioneerd. Hij zal zich in zijn stijfkoppigheid gesterkt voelen. Drie resoluties tegen Donners plan liggen in de prullenbak. Zelfs de zwakste, afkomstig van de afdeling Hoogeveen, werd met zestig procent verworpen. Volgens voorzitter van de christelijke vakbond CNV René Paas neemt het CDA hiermee een onnodig risico. In het verkiezingsprogramma is met geen woord gerept over versoepeling van de ontslagbescherming. Hiermee doorzetten kan als een boemerang terugslaan op de partij. Kiezers kunnen zich bedrogen voelen. Paas noemt de CDA-bewindsman uiterst kwetsbaar. Donner staat er nu helemaal alleen voor. Voorzitter van de CNV Dienstenbond Dirk Swagerman, zelf al decennia CDA-lid, bespeurt ook een splitsing in de achterban. Een niet onbelangrijk deel van het CDA is het niet met Donner eens. Samen met de vakbonden FNV en MHP voerde het CNV actie buiten het Beatrixtheater. Terwijl het CDA de coalitie dichter bij elkaar had kunnen brengen, is de discussie nu geëscaleerd tot het hoogste niveau. Vorige maand nam het PvdA-congres immers al met ruime meerderheid een motie aan die de PvdA-bestuurders oproept het plan van Donner af te wijzen. Waarschijnlijk komt de clash tussen Bos en Donner al voor 11 december tot een hoogtepunt. Dan behandelt de Tweede Kamer de begroting van het ministerie van Sociale Zaken. De CDA-minister kondigde zaterdag, nog voor de resoluties in stemming werden gebracht, aan oudere werknemers zo veel mogelijk te ontzien. Donner hoopt zo de angst weg te nemen dat oude dure krachten op Minister Donner hoeft van het CDA-congres niet te bewegen. EVERT-JAN DANIELS Minstens duizend betogers TURKEN PROTESTEREN TEGEN TERRORISME EN DE PKK Minstens duizend Turken hebben gistermiddag in Dordrecht geprotesteerd tegen terrorisme in het algemeen en tegen de Koerdische rebellenbeweging van de PKK in het bijzonder. Volgens de organisator, Platform Turkse Dordtenaren, liepen circa tweeduizend mensen mee. De politie telde betogers. Het protest begon voor het gemeentehuis. Aan de kop van de stoet werd een groot spandoek meegedragen met. Domme dief Een Amsterdamse dief is door de mand gevallen doordat hij zijn buit, professionele fotoapparatuur, op internet direct te koop aanbood. de tekst Wij zijn tegen elke vorm van terrorisme. De betoging verliep volgens de politie rustig. De organisatie sprak van een succesvolle demonstratie. Vorige week zondag demonstreerden in Deventer ongeveer vijfhonderd Turken tegen terrorisme. Een week eerder verzamelden vijftienhonderd Koerden zich in Den Haag voor een demonstratie, omdat zij het niet eens zijn met een mogelijke inval van Turkije in het Iraakse deel van Koerdistan. straat worden gezet in ruil voor jong en goedkoop personeel. Een tactisch slimme zet, want het aantal grijsaards op het congres overtrof de jonge garde met verve. Het is even stil in de zaal als een CDA er opmerkt dat zijn partij te maken heeft met een nieuwe vorm van terroristen. Vakbonden trachten een tweedeling te creëren met Donner als kop van jut en het lukt ze nog aardig ook. Oud-wethouder in Bodegraven Paula van den Burg is een van de CDAers die Donner liever op Justitie ziet. De versoepeling geeft heel veel onrust. Al die heisa doet ons helemaal geen goed, betoogt Het Friese bestuurslid. Ik ben bang dat vooral vrouwen en allochtonen de dupe zijn als het moeilijker wordt op de arbeidsmarkt. In Nederland kom je gemakkelijker af van je vrouw dan van je werknemer, grapt Harry van de Pol. De vennoot van een accountancykantoor uit Assen krijgt hiermee de lachers op zijn hand. Van de Pol vindt dat de vakbond ten onrechte doet alsof werknemers straks vogelvrij zijn. Eén ding wil het CDA-lid nog wel even kwijt. Ik ben wel al 25 jaar gelukkig getrouwd hoor. 1 KORT Lekke verwarming zet ziekenhuis onder water Het Vlietland Ziekenhuis in Schiedam heeft zaterdag twee keer te kampen gehad met wateroverlast. s Ochtends knapte een leiding van de verwarming, waardoor onder meer de operatieafdeling onder water kwam te staan. Toen de verwarming even voor middernacht weer aan werd gezet, knapte in een andere vleugel opnieuw een leiding. Door het eerste lek kwam het water op sommige plaatsen tien centimeter hoog te staan, zegt een woordvoerder. 55 jaar rijbewijsloos (1) Een automobilist uit Enschede heeft 55 jaar zonder rijbewijs gereden. De 74-jarige man werd aangehouden omdat hij geen autogordel droeg. Vreemdeling in Den Haag H GPD et was laat, er was al iets gedronken. In het persbuffet riepen redacteuren van de Volkskrant en NRC Handelsblad dingen naar een scherm, waarop live te zien was wat er in de Kamer gebeurde. Bij de ingang van de vergaderzaal op de eerste verdieping vormde zich een groep verslaggevers bij een trapje en een deur. Daarachter was een gang en een kamer waar minister Donner zich opmaakte voor een spoeddebat over de inbraak in de GPDcomputers. In het debat zouden een half uur later grote woorden worden gebruikt. Spionage. Aanslag op de vrije pers. Voorlichting leek tegenwoordig wel propaganda. Het ergst was de suggestie dat de voorlichters van Donner de berichtgeving hadden geprobeerd te beïnvloeden. Het was een beetje overdreven. Beïnvloeding is het werk van voorlichters, het halve werk van een ministerie. De journalisten werden onrustig. Steeds dichter gingen ze op elkaar staan, steeds dichter naderde men het trapje, tot ineens Frits Wester het niet meer hield, het trapje oprende en de Advies Levenslang premies vergoed Gratis verzekering donor Redactie binnenland Mensen die bij leven een nier afstaan voor donatie moeten levenslang een gratis ziektekostenverzekering krijgen. Dat voorstel doet de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) vandaag aan minister Klink van Volksgezondheid. Jaarlijks sterven enkele honderden mensen doordat er niet op tijd een nier voor hen beschikbaar is. Nu is het tegen betaling afstaan van een orgaan verboden. Volgens de RVZ zijn er geen doorslaggevende bezwaren tegen een beloning voor orgaandonatie. De RVZ stelt dat patiënten steeds vaker hun toevlucht zoeken tot Frits Wester had Donner gestolen volgens collegajournalisten gang indook. Even later daalden ze gezamenlijk de trap af: Wester stelde vragen, Donner gaf antwoorden. Voor de groep had Donner nog maar één quote over: Ik moet naar de Kamer. Ze renden nog achter hem aan, stelden nog wat paniekerige vragen, maar kregen geen antwoord meer. Op de verdieping was het met de goede sfeer gedaan. De verslaggevers van Het Journaal en Den Haag Vandaag waren boos op Frits Wester. Hij had Donner gestolen, zeiden ze. Wester antwoordde dat hij juist zo handig voor hun camera s was ingedraaid. Toen keek hij een tijdje naar de kabels waarmee de microfoons van zijn concurrenten aan hun camera s vastzaten. Onbewogen stak hij zijn eigen, kabelvrije microfoon in de lucht en zei: Jullie moeten er ook zo een nemen. Daarna liep hij weg, rustig. Het late RTL-Journaal begon pas om half twaalf. Tijd genoeg nog om zijn item te monteren. 1 illegale handel in nieren van levende donoren, met alle misstanden die zich daarin voordoen. De beste manier om het tekort aan donoren terug te dringen is volgens de RVZ een levenslange vergoeding van de ziektekostenpremie voor de donor. Dat zou te verkiezen zijn boven een eenmalig geldbedrag, omdat mensen in financiële nood dan in de verleiding kunnen komen een orgaan af te staan. Voor de overheid betekent het plan een besparing, omdat het overnemen van verzekeringspremies goedkoper is dan de dialyses die een nierpatiënt jarenlang nodig heeft. Minister Klink neemt het advies in overweging. In maart presenteert hij zijn plan om orgaandonatie te bevorderen. 1. Grote vier schrijven brandbrief MEER GELD NODIG VOOR AANPAK PROBLEEMWIJKEN De vier grote steden vrezen dat het geld van het Rijk voor de aanpak van de veertig probleemwijken ontoereikend is. Dat schreven ze gisteren in een brandbrief aan de Tweede Kamer. Een woordvoerder van de gemeente Amsterdam bevestigde dat. Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag zouden het Rijk om extra geld vragen voor meer sociale maatregelen in probleemwijken. In december maken rijk en gemeenten financiële afspraken. Klarendal in Arnhem. HH. 55 jaar rijbewijsloos (2) Toen agenten de bejaarde naar zijn rijbewijs vroegen, antwoordde hij dat hij al 55 jaar zonder reed. De man verklaarde dat hij nog nooit was gecontroleerd door de politie.

6 Waarom Rijdend Nederland zoveel moeite heeft met al die extra autobelastingen Dit kabinet meent in 2008 ruim 500 miljoen extra belasting te moeten heffen op autobezit en autogebruik. Vijfhonderd miljoen per jaar bóvenop de 17 miljard die we daar elk jaar toch al voor betalen. Daartegen voert een brede coalitie actie. Maar niet alleen om het geld. Waarom dan wel? Omdat het níet voor het milieu is Het kabinet zegt, dat al die extra autobelastingen het milieu ten goede komen. Dat is niet zo: het geld komt in de algemene middelen. Terwijl er allerlei mogelijkheden zijn om nieuwe technologie te stimuleren, waar autorijden schoner van wordt en het milieu van profiteert. We noemen bijvoorbeeld een uitbreiding van de succesvolle subsidie op roetfilters bij bestaande vrachtwagens. Omdat de bijtelling omhoog gaat zonder milieu-effect Iedereen die een auto van de zaak ook privé rijdt, moet straks jaarlijks 25% van de cataloguswaarde bij zijn belastbaar inkomen tellen. Een verhoging van maar liefst 13,65%. Hardwerkende mensen kost dit netto honder den euro s extra per jaar. Terwijl honderdduizenden leaserijders aan hun huidige contract vastzitten en dus pas over 2, 3 of 4 jaar een andere auto kunnen kiezen. Een voorspelbaar effect zal zijn, dat mensen voor privégebruik een oudere, dus minder zuinige en schone auto aanschaffen om deze bijtelling te ontlopen. Omdat moderne diesels beboet worden Het kabinet wil extra belasting heffen op de aanschaf van moderne dieselauto s zonder roetfilter. Door deze boete worden dieselauto s die geheel aan alle Europese eisen voldoen, volstrekt ten onrechte gestraft. Een typisch on-europese maatregel! 72% van alle dieselauto s heeft nu trouwens al een roetfilter en dat percentage stijgt zeer snel. Omdat oude, vieze diesels niet worden gesloopt t Zijn de echt oude diesels die de meeste milieuschade veroorzaken. Veel effectiever is het daarom om die oude diesels versneld van de weg te halen. Geef hun eigenaar een sloopsubsidie, de autobranche biedt zelfs aan om mee te betalen aan deze regeling! Omdat de files intussen doorgroeien De files groeien maar door en kosten Nederland ieder jaar weer vele honderden miljoenen en schaden het milieu onnodig. Terwijl men voor automobiliteit nóg meer belastingsgeld opeist, zijn de voorgenomen inves te ringen in het oplossen van knooppunten minimaal. Om over echte investeringen in de mobiliteit van de toekomst nog maar te zwijgen. Dit kabinet maakt er nauwelijks werk van. Wel extra betalen, maar niks terugkrijgen. Dat moet anders! Dit alles in een land waar de mobiliteit toch al heel erg duur is. En in een economie die zó afhankelijk is van verplaatsing van mensen en goederen. Miljoenen zijn aangewezen op automobiliteit: kleine zelfstandigen, vrachtrijders en verladers, werknemers en onder nemers - kortom, de ruggengraat van onze economie. Daarom: Stop Bos RAI Vereniging, BOVAG, TLN, EVO en VNA vertegenwoordigen rijdend en bedrijvig Nederland. Met ruim 1,4 miljoen werknemers en vele miljarden omzet per jaar. Binnen deze organisaties is de kennis én de bereidheid aanwezig om mee te denken, mee te organiseren en mee uit te voeren wat wel reëel en haalbaar is. Een kabinet dat dat negeert en zonder overleg maatregelen oplegt die niet deugen, met oneigenlijke argumenten, zo n kabinet moet helaas een halt worden toegeroepen. Het moet anders en het moet beter. Omdat diesel-brandstof onterecht extra wordt belast De dieselaccijns gaat in de plannen van het kabinet met 4 cent per liter omhoog. Diesel is de zuinigste brandstof met een 15% lagere CO2 uitstoot dan benzine. Daarbij vervalt door deze extra accijns voor de transportsector de ruimte om in het milieu te investeren. Het Nederlandse vrachtwagenpark is het schoonste van Europa, juist omdat er steeds in nieuw (dus schoon en zuinig) materieel wordt geïnvesteerd. Een extra belasting op diesel terwijl de concurrentie met andere landen heftig is, is dus contra-productief, en een onterechte schadepost voor ons bedrijfsleven, onze economie en ons milieu. Dit is een actie van Rijdend Nederland, een initiatief van RAI Vereniging, BOVAG, TLN, EVO en VNA.

7 Binnenland Nieuws 7 ALLARD DE WITTE Religie Christenen en boeddhisten samen op zoek naar het nut van mediteren Jezus en Boeddha: dezelfde denkbeelden Spiritualiteit is hot, ook onder christenen. Mediteren is niet langer voorbehouden aan zen-boeddhisten. Het kan ontspannend zijn, maar heeft het ook maatschappelijk nut? Maaike Boersma DEN HAAG Haal diep adem en blaas langzaam uit, luidt de instructie van pater Avin Kunnekkadan in de zaal van spiritueel centrum De Boskant in Den Haag. Na een aantal bewegingsoefeningen zit iedereen weer in volledige stilte op de groene stoeltjes. Zestig paar gesloten ogen, zestig kaarsrechte ruggen. Een enkeling heeft de schoenen uitgetrokken en zit in kleermakerszit op de stoel. Krista jaya jaya, krista jaya jaya namo namo, galmt het eensgezind door de zaal. Gevolgd door een ademlang shalom. Dan is het weer stil. Denk nu aan een fijne gebeurtenis. Stilte. Denk nu aan een vervelende gebeurtenis. Het kan haast geen toeval zijn dat juist op dat moment de hagel oorverdovend op het glazen dak begint te kletteren en er een flinke wind opsteekt. Een minuut later is het weer over, alsof er niets is gebeurd. Esoterisch gedoe Volgens Kick Bras, dominee in een protestantse kerk en schrijver van veel spirituele boeken, is het uniek, dit symposium waar christenen én boeddhisten praten over het maatschappelijk nut van mediteren. Het blijft controversieel. Bij spiritualiteit denken christenen toch al gauw aan esoterisch gedoe of ze verwarren het met spiritisme. Kerken zijn bang dat hun leden vervreemd raken van het christendom, aldus de predikant. Toch is het contact tussen het christendom en het boeddhisme volgens Jan Willem Houthoff, voormalig voorzitter van de Boeddhistische Unie Nederland, al eeuwen oud. Het lijkt heel recent, maar daar is geen sprake van. Het vroegere Alexandrië was een smeltkroes van religies. Bisschop Muskens heeft gezegd dat de christelijke kloostertraditie destijds is ontleend aan het boeddhisme. Ook zijn er veel parallellen tussen de denkbeelden van Jezus en Boeddha. De centrale vraag van het symposium, namelijk wat de maatschappelijke waarde van mediteren is, vindt Bras wat geforceerd. Moeten alle menselijke activiteiten dan bijdragen tot maatschappelijke verantwoordelijkheid? Is meditatie niet juist het tegenovergestelde van maatschappelijk betrokken zijn, namelijk jezelf terugtrekken? Volgens Bras is meditatie dan ook niet primair uit op maatschappelijk nut. Of meditatie aantoonbaar effect heeft op het handelen van mensen, vindt de dominee lastig te beantwoorden. Meditatie kan een vorm.. WFA. Bom blijkt F-16 (1) Inwoners van Midden-Nederland belden gistermiddag de politie uit angst dat er een bom was ontploft, na het horen van een harde knal. Zeven gewonden ONGELUKKEN MET DERTIEN AUTO S DOOR PLOTSE HAGELBUI Dertien auto s zijn gistermiddag op de A28 bij het Drentse Spier van de weg geraakt of op elkaar gebotst door een plotselinge hagelbui. Op beide weghelften verloren enkele automobilisten de macht over het stuur. Eén slachtoffer is zwaargewond naar het ziekenhuis in Groningen gebracht. Zes mensen raakten gewond. Volgens het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) werd het wegdek door de hagelbuien spekglad. Een woordvoerder spreekt van drie centimeter aan hagelstenen op de weg. Auto s botsten op elkaar, kwamen in de sloot terecht of belandden tegen de vangrail, meldt de politie. Bij de ongelukken waren 31 personen betrokken. Zij werden opgevangen in een nabijgelegen restaurant. Op het weggedeelte in de richting Hoogeveen waren tien personenauto s bij verschillende ongelukken betrokken, richting Assen waren drie auto s betrokken bij ongevallen. Bom blijkt F-16 (2) Twee F16 s van de luchtmacht gingen door de geluidsbarrière, aldus een woordvoerder van de politie. De ramen trilden van de harde klap. van compensatie zijn voor je drukke leven. Even op adem komen. In die zin helpt het mensen door te gaan. Ook kan het volgens hem een verdovend effect hebben. Je verdringt je pijn door te vluchten uit de werkelijkheid. Of, dat is een andere mogelijkheid, het kan juist stimulerend werken. Je neemt afstand van dingen en kijkt met een kritische blik, dat kan er ook voor zorgen dat je actie neemt. Effect op kanker Ook is het volgens Bras nuttig om te kijken naar de lichamelijk effecten van meditatie. Het ontspant, helpt depressieve mensen hun negatieve gedachtenspiraal te doorbreken. De predikant deed onderzoek naar het Herfststorm Lekker met de wind spelen Redactie binnenland Een potje ouderwets stormhangen was dit weekend weer eens mogelijk op de stranden van Nederland. De wind was weliswaar niet extreem hard, maar bereikte af en toe toch kracht negen, waarbij je officieel van een storm spreekt. De eerder gevreesde superstorm bleef uit. Toch kwam het zeewater tot de grootste hoogte sinds de stormvloed van 1953, namelijk meer dan drie meter boven het normale peil. Rijkswaterstaat bewaakte voor het eerst in 31 jaar de volledige Nederlandse kust. De Maeslantkering in de Nieuwe Waterweg werd voor het eerst in haar bestaan gesloten, en ook de Oosterscheldekering ging dicht. Grote problemen bleven uit. Reizigers ondervonden wel hinder van de harde wind. Op Schiphol liepen vluchten tot één uur vertraging op omdat sommige start- en landingsbanen gesloten waren. In Den Haag werd de omgeving van de 142 meter hoge Hoftoren, die het ministerie van Onderwijs huisvest, afgezet. De brandweer besloot hiertoe omdat aluminium platen van de gevel dreigden te waaien. Er is nog geen oplossing gevonden voor deze constructiefout. 1 effect bij mensen met kanker. Patiënten die mediteerden, waren beter in staat om pijn te verdragen en konden zich weerbaarder opstellen. Adem in, en langzaam uit. Probeer nu bij je innerlijke bron van vriendelijkheid te komen. Neem iemand in gedachten die je niet graag mag, en probeer die vriendelijkheid aan hem of haar door te geven. Minutenlange stilte. Neem nu afscheid van je vijand en wens hem vrede. Of je van mediteren een beter mens wordt, is lastig te zeggen, maar eenmaal buiten blijft de ontspannen waas nog lang om je heen hangen. Die vervelende bumperklever achter je kan je ineens niet zo veel meer schelen. Shalom. 1

8 8 Nieuws Buitenland Verkiezingen Sociale welvaart belangrijk Denemarken is dol op belastingen De Spaanse koning verliet de bijeenkomst na zijn uitval. AP Relletje Waarom houdt u uw mond niet? Spaanse koning Juan Carlos valt uit tegen Hugo Chávez Het werd de Spaanse koning te veel. Toen de Venezolaanse president Chávez voor de zoveelste keer het woord wilde nemen om de Spaanse oud-premier Aznar een fascist te noemen, greep hij in. Novum De Spaanse koning Juan Carlos heeft de Venezolaanse president Hugo Chávez zaterdag op een top van Spaanse, Portugese en Latijns-Amerikaanse leiders in het Chileense Santiago gezegd zijn mond te houden. Chávez had de oud-premier van Spanje, José Maria Aznar, in een rede herhaaldelijk een fascist genoemd. Volgens de Venezolaanse leider is Aznar een naaste bondgenoot van de Amerikaanse president George Bush een fascist. Fascisten zijn niet menselijk. Een slang bezit meer menselijkheid, zei Chávez. De huidige Spaanse premier, de socialist José Luis Rodriguez Zapatero, reageerde door Chávez in zijn spreektijd te verzoeken diplomatieker te zijn in zijn woordkeuze en andere leiders te respecteren. Oud-premier Aznar is democratisch door het Spaanse volk gekozen. Hij was een legitieme vertegenwoordiger van het volk, zei Zapatero, die applaus kreeg van andere staatshoofden. Chávez probeerde hem herhaaldelijk te interrumperen, maar zijn microfoon stond uitgeschakeld. De Spaanse koning Juan Carlos, die naast Zapatero zat, boog naar Chávez en zei: Waarom houdt u niet uw mond? Chávez, die de Amerikaanse president Bush vorig jaar in een toespraak voor de Verenigde Naties de duivel noemde, reageerde niet direct. Later gebruikte hij de spreektijd die was afgestaan door zijn bondgenoot Ortega, de president van Nicaragua, om een antwoord te geven. Ik beledig niet door de waarheid te verkondigen, zei hij. De Venezolaanse regering heeft het recht om in het verweer te komen tegen elke agressie. 1 De Denen gaan morgen naar de stembus. De huidige premier Anders Fogh Rasmussen hoopt op nog een termijn economische voorspoed. Erlijne Runia Belastingverlaging? Nee bedankt. De Deense kiezer ziet zijn loon liever voor de helft naar de regering gaan. De liberale regeringspartij van Fogh die een minderheidscoalitie vormt met de Conservatieve Volkspartij overweegt verlaging van de inkomstenbelastingen. Alle linkse oppositiepartijen zijn fel tegen. Gaan de belastingen naar beneden, dan gaan de gratis zorg, scholing en kinderopvang op de schop, voorspelt oppositiepartij De Sociaaldemocraten. Sociale welvaart is het belangrijkste onderwerp voor de Deense kiezer. Economisch gaat het Denemarken voor de wind, daarover valt niets te klagen. De werkloosheid is met 3 procent de laagste in 33 jaar en het gemiddelde inkomen lag in 2006 op ruim euro, tegenover een krappe in Nederland. Dit zijn de saaiste verkiezingen van de afgelopen twintig jaar, zegt de Deense politicoloog Peter Kurrild- Klitgaard. Debatten tussen de leiders van de twee grootste partijen leveren geen duidelijke winnaar op, de strijd gaat om nuanceverschillen. Kurrild- Klitgaard: Iedereen kijkt voortdurend naar de peilingen en loopt vooral zichzelf in te dekken. Nieuwe speler in het politieke veld is de Nieuwe Alliantie. De partij wil een tegenwicht bieden voor het extreme immigratiebeleid dat Denemarken kenmerkt en profileert zichzelf als sociaal liberaal en economisch conservatief. De partij was beoogd oppositiepartner tot de grote partijen hun standpunt jegens illegalen versoepelden en de Nieuwe Alliantie terugzakte in de peilingen. Veel geven de liberalen en de sociaal-democraten op dit punt niet toe. Ze vinden dat asielzoekers nu ook buiten de asielzoekerscentra moeten kunnen wonen en werken totdat een definitief oordeel geveld is. Dit omdat uit onderzoek blijkt dat langdurig verblijf in een centrum psychische stoornissen tot gevolg kan hebben. Ook wordt er voorzichtig gekeken naar mogelijkheden om werk dat blijft liggen door buitenlanders te laten doen. Toezeggingen zijn nog niet gedaan, voorlopig zit Denemarken nog potdicht. Ingrijpende veranderingen zijn er niet nodig voor het welvarende Denemarken en Fogh lijkt opnieuw de steun van de bevolking te krijgen. Hij vormt waarschijnlijk weer een coalitie met De Conservatieve Volkspartij, al moeten ze nu steun krijgen van twee oppositiepartners in plaats van een: de Deense Volkspartij en de Nieuwe Alliantie, aldus Kurrild-Klitgaard. De minderheidsregering wordt zwakker, maar kan zijn economische beleid voortzetten. Denemarken stevent af op een nog grotere welvaart, maar dat niet alleen. De premier beloofde tijdens zijn campagne dat de gemiddelde levensverwachting voor Denen met drie jaar verlengd wordt. 1 Met de merken BOSS en HUGO, is HUGO BOSS één van de marktleiders in de wereld op gebied van mode en lifestyle. Met meer dan 8000 werknemers en een omzet van 1,5 mlrd EUR per jaar streven wij naar een verdere succesvolle groei. HUGO BOSS BENELUX RETAIL B.V. heeft in Nederland meer dan 50 verkooppunten en ruim 150 medewerkers. Ter versterking van ons jong en dynamisch team, zijn wij op zoek naar: Fulltime Credit Controller m/v Verantwoordelijk voor de gehele debiteurenportefeuille. Talenkennis Nederlands, Engels en Frans is een pré. Hbo werk- en denkniveau, enige jaren werkervaring. Fulltime Medewerker Accounting m/v Verantwoordelijk voor het boeken van banken, coderen crediteuren, debiteuren en grootboekingen. Meao werk- en denkniveau, enige jaren werkervaring in de accounting. Fulltime Administratief Medewerker Customer Services m/v Verantwoordelijk voor het factureren en crediteren van goederen. Mbo werk- en denkniveau, enige jaren werkervaring in een administratieve functie. Fulltime / Parttime Administratief Medewerker Sales Audit m/v Ondersteunend aan de afdeling Merchandising. Controleren en verwerken van Sales Data. Veel contact met diverse shops. Mbo werk- en denk niveau, enige jaren werkervaring in een administratieve functie. Wij zoeken iemand die geïnteresseerd is om samen te werken met een professioneel en gemotiveerd team in een internationale omgeving. We bieden een uitdagende baan en de mogelijkheid om jezelf verder te ontwikkelen. Ben je geïnteresseerd in één van deze functies? Stuur dan je motivatie + CV vóór 24 november a.s. naar HUGO BOSS BENELUX RETAIL B.V., t.a.v. personeelszaken, postbus 75564, 8 ZP te Schiphol of mail naar personeelszaken_nl@hugoboss.com. De afbeelding van de Deense premier siert het partijaffiche. AP KORT Dode bij knokpartij tussen rechts en links in Madrid In Madrid zijn gisteren een dode en zeven gewonden gevallen toen een rechtse groep op weg naar een demonstratie tegen immigranten in een metrostation een linkse groep tegen het lijf liep en er een vechtpartij uitbrak. Een 20-jarige man overleed na een messteek in het hart. Vier gewonden moesten naar het ziekenhuis; een van hen verkeerde in zorgwekkende toestand. Hulpverleners zetten het drukke metrostation Paseo de las Delicias af om de gewonden in een mobiel hospitaal te behandelen. Het was een.. zeer heftig gevecht in een besloten ruimte, zei een woordvoerder van de hulpdiensten, Javier Ayuso. Onder de gewonden was een politieagent. Danilo Tuerk winnaar verkiezingen in Slovenië De diplomaat Danilo Tuerk lijkt de gisteren gehouden presidentsverkiezingen in Slovenië te hebben gewonnen. Volgens de exit polls van de staatstelevisie en de particuliere zender POP-TV heeft de 55-jarige Tuerk 70 procent van de stemmen gekregen, tegen 30 procent voor zijn rivaal, oud-premier Lojze Peterle. De winnaar van de verkiezingen wordt de opvolger van Janez Drnovsek.. Het weer Kopenhagen, 4ºC /-1ºC, zonnig met heel veel wind Madrid, 18ºC/ 0ºC, zonnig en onbewolkt Caracas, 32ºC/ 26ºC, bewolkt en grote kans op regen.

9 Buitenland Nieuws 9 Storm veroorzaakt milieuramp Olietanker niet gebouwd voor open zee Gezonken schip lekt 2000 ton olie in Zwarte Zee Zwaar weer heeft gisteren grote schade aangericht in de Zwarte Zee. Een olietanker brak in tweeën, twee vrachtschepen vol zwavel zonken en meerdere schepen strandden. Novum Uit de Russische olietanker die gisteren tijdens een storm in tweeën brak en zonk in de Zwarte Zee is rond de ton olie in zee gestroomd. Volgens de autoriteiten betreft het een van de ergste natuurrampen in deze regio sinds jaren. Alle dertien bemanningsleden van de Russische olietanker, die geladen was met ongeveer ton olie, zijn in veiligheid gebracht. Vanwege het zware weer is het niet mogelijk om de olievlek op korte termijn op te ruimen, waardoor schade aan het milieu onontkoombaar is, zei het hoofd van het staatsorgaan dat de milieuveiligheid in de gaten moet houden. Pakistan Noodtoestand blijft van kracht Musharraf wil tóch verkiezingen Novum President generaal Pervez Musharraf van Pakistan heeft gisteren aangekondigd dat er voor 9 januari verkiezingen in zijn land worden gehouden. Hij zei echter niet wanneer de noodtoestand wordt opgeheven. Oppositieleidster Benazir Bhutto noemde de aankondiging door Musharraf een eerste positieve stap, maar zei dat het moeilijk zal zijn om verkiezingen te houden terwijl de noodtoestand van kracht is. Andere oppositiepartijen hebben verklaard dat de verkiezingen door de ruime bevoegdheden waarover de president nu beschikt een schijnvertoning worden. Musharraf zei gisteren tijdens een persconferentie dat het huidige parlement deze week wordt ontbonden, zodat de parlementsverkiezingen zoals gepland in januari kunnen plaatsvinden. Eerder bestond de vrees dat de verkiezingen tot een jaar uitgesteld zouden worden. De Pakistaanse leider reageerde geïrriteerd op kritiek op zijn belofte om de democratie te herstellen. Hij zei dat de noodtoestand in het belang van Pakistan was afgekondigd, niet voor zijn eigen politieke gewin. Het was de moeilijkste beslissing van. FRANS VERHAGEN. Vandaag in maakte de Brit Hugh Gray de eerste foto van het Monster van Loch Ness. Geruchten over het beest bestonden toen al zo n 1500 jaar. Waarschijnlijk gaat het nog enkele jaren duren voordat de olie is opgeruimd. Volgens een medewerker van het Openbaar Ministerie stamde de gezonken olietanker nog uit de sovjettijd en was hij gebouwd voor transporten op rivieren en om die reden niet sterk genoeg om zwaar weer op open zee te kunnen trotseren. In de Straat van Kertsj, tussen de Zwarte Zee en de kleinere Zee van Azov, zijn daarnaast twee vrachtschepen met een lading zwavel gezonken, zo heeft het Russische ministerie van Noodsituaties bekendgemaakt. Van één vrachtschip is de voltallige bemanning in veiligheid gebracht; acht bemanningsleden van het andere schip worden vermist. Het persbureau RIA Novosti berichtte dat de zwavel volgens een natuurbeschermingsorganiatie mogelijkerwijs nog veel schadelijker is voor het milieu dan de gelekte olie. Minstens drie andere schepen strandden in de storm. 1 Vrouwelijke politieagenten arresteren een aanhangster van Bhutto. AP mijn leven, zei hij, gekleed in een blauw pak, in plaats van zijn militaire uniform. Ook verdedigde hij zijn beslissing om hoge rechters die zich tegen zijn bewind hebben verzet te ontslaan. Op 3 november kondigde Musharraf de noodtoestand af omdat de autoriteit van de Pakistaanse regering zou worden bedreigd door moslimextremisten en terroristen. Volgens critici was de maatregel bedoeld om De Israël Lobby Het meest spraakmakende Amerikaanse boek van de afgelopen maanden was The Israel Lobby. De schrijvers ervan, gerespecteerde analisten, hebben twee doelstellingen. Ten eerste laten zien dat het Midden-Oostenbeleid van de Verenigde Staten niet in het Amerikaanse belang is. Ten tweede daarvoor de schuld te leggen bij de machtige Israël lobby. Wat mij betreft, slagen ze in het eerste en minder in het tweede. In een heldere analyse fileren ze het Amerikaanse beleid, vooral na 1967, Een van de vrachtschepen die gisteren strandden aan de kust van de Zwarte Zee. REUTERS Musharrafs greep op de macht te verstevigen. Tot nu toe zijn in het kader van de noodtoestand voornamelijk mensenrechtenactivisten, politieke activisten en advocaten opgepakt. Musharraf heeft gezegd dat de aanhangers van de oppositie zullen worden vrijgelaten om mee te kunnen doen aan de verkiezingen, maar waarschuwde dat ze opnieuw vastgezet kunnen worden als ze de orde verstoren. 1 Het weer New York, 10 C/ 7 C, lichtbewolkt Islamabad, 22 C/11 C, zonnig Odessa, 7 C/-3 C, lichtbewolkt Overleden Norman Mailer Gelauwerde wietroker toen het een pro-israëlische draai kreeg. De Amerikaanse belangen zijn eenvoudig: het garanderen van de oliestroom, het voorkomen van wapens van massavernietiging en het dempen van terrorisme. Een middel is voorkomen dat één land de regio domineert. Ze tonen aan dat keuzes vaak niet in dat Amerikaanse belang waren en dat die, al werden ze verwelkomd, evenmin de Israëlische belangen dienden. Ze kunnen echter niet bewijzen dat de Israël lobby voor die keuzes verantwoordelijk is. Al te vaak concluderen ze dat de enig mogelijke verklaring de macht is van de Israël lobby. Dat is een zwaktebod. Want een lobby is niet meer dan dat. Natuurlijk probeert die macht uit te oefenen, maar daar hoeven politici en presidenten zich niets van aan te trekken. Zo had de regering Bush/Cheney de Israël lobby helemaal niet nodig om de desastreuze koers in Irak in te slaan. Ik deel hun conclusie dat het absoluut noodzakelijk is om de Amerikaanse belangen opnieuw op een rijtje te zetten. Maar je moet ook vaststellen dat lobbyisten en hun financiële invloed deel zijn van het Amerikaanse systeem. Hen valt weinig te verwijten. Sanne Rooseboom Norman Mailer dronk veel, vocht graag, rookte wiet, trouwde zes keer, had negen kinderen en stak op een feestje een keer bijna zijn ex-vrouw dood. Maar hij won ook twee keer de prestigieuze Pullitzer prijs en knaagde decennia lang aan het geweten van de Verenigde Staten. Zaterdag overleed de Amerikaanse schrijver op 84-jarige leeftijd. Mailer schreef tientallen boeken (een eerste novelle toen hij 12 was), toneelstukken en essays. Hij werd in 1923 geboren in een joods gezin in New Jersey en groeide op in de New Yorkse wijk Brooklyn. Hij studeerde luchtvaartmechanica aan Harvard maar werd kort na zijn afstuderen opgeroepen voor het leger. Hij vocht in de Filippijnen in de Tweede Wereld Oorlog. Mailer beschreef zijn ervaringen in The naked and the dead (1948), zijn debuut dat hem wereldberoemd maakte. Mailers boeken stonden vaak vol seks, geweld en straattaal. The naked and the dead werd pas uitgegeven toen hij alle fucks in het boek in het bravere fug veranderde. Hij combineerde literaire schrijfstijl met journalistiek, net als tijdgenoten Truman Capote en Tom Wolfe. In 1968 won hij de Pullitzerprijs voor zijn boek Armies of the Night, over een grote demonstratie in Washington tegen de Vietnam oorlog. In 1980 won hij de prijs weer, dit keer voor the Executioners Song, over een terdoodveroordeelde. Mailer had overal een mening over. Hij keerde zich tegen de Amerikaanse president Nixon en was een felle tegenstander van de oorlog in Vietnam. Hij had een hekel aan feminisme. Tegen de Amerikaanse zender NBC zei hij eens in een interview dat hij bang was dat vrouwen de wereld ooit over zouden nemen. Hij vertrouwde computer ook niet. Hij vond moderne technologie zo verraderlijk dat hij al zijn werken met de hand schreef. 1 Norman Mailer. Het zijn de politici die uiteindelijk besluiten. In die context zag ik met genoegen het krediet dat de auteurs Jimmy Carter geven voor diens bereidheid om koppen tegen elkaar te slaan, macht te gebruiken en concessies af te dwingen in Camp David. Een moedig politicus is het beste wapen tegen lobbyisten. Dat kan betekenen dat je verkiezingen verliest. Maar dat is waar de verantwoordelijkheid ligt. 1 De Israël Lobby door John Mearsheimer en Stephen Walt, uitgeverij Atlas.. Auto vergeten Een man in het Duitse Wuppertal vergat vrijdag zijn auto bij de benzinepomp. Hij tankte, betaalde en wandelde weg. Hij kwam de auto een uur later ophalen nadat de pompbediende hem opbelde.

10

11 Buitenland Achtergrond 11 Verkiezingen Christelijk Amerika niet meer eensgezind De Jezus-machine hapert President Bush kreeg miljoenen stemmen, omdat de leiders van evangelisch Amerika hun mensen adviseerden op hem te stemmen. Wie krijgt de evangelische zegen in 2008? Mars van Grunsven NEW YORK Enigszins ongeïnteresseerd keek de Republikeinse presidentskandidaat Fred Thompson de interviewer van de conservatieve tv-zender Fox News aan. Wat hij vond van de uitspraken van James Dobson? Dobson, de leider van de evangelische organisatie Focus on the Family, had begin oktober gezegd dat Thompson geen echte christen was en dat hij Thompson daarom niet zou steunen in de verkiezingsstrijd. Maak niet te veel van dat Dobsonding, zei Thompson op vermoeide toon, terwijl zijn vrouw Jeri naast hem in volle bewondering naar hem opkeek. Ik ken de man niet en heb nooit met hem gesproken. ( ) Hij mag me opbellen en zijn excuses aanbieden, dat is oké. Maar ik ga naar niemands pijpen dansen. Dat was een enorme vergissing van Thompson, zegt Dan Gilgoff, schrijver van The Jesus Machine, een boek over James Dobson en evangelisch Amerika. James Dobson is op het moment de machtigste leider van christelijk rechts Amerika. Zijn steun kan zich vertalen in miljoenen stemmen. Spiritueel hart Fred Thompson ligt ver achter Rudy Giuliani in de race om de Republikeinse presidentsnominatie. Voor Thompson zou Dobsons stem dus het verschil tussen winst en verlies kunnen betekenen. Als bewijs hiervoor haalt Gilgoff de verkiezingsuitslag van 2004 aan. Toen had Dobson opgeroepen op de zittende president Bush te stemmen. Bush had een spiritueel hart en zou zich in zijn tweede ambtstermijn ontfermen over de zaken die evangelisten belangrijk vinden: abortus, homohuwelijk, stamcellenonderzoek, zegt Gilgolff. Die boodschap werd opgepikt. Ruim 3,5 miljoen christenen die nog nooit hadden gestemd, stemden nu op Bush. Als Gilgoff het over Dobson heeft, noemt hij in een adem ook diens imperium. Met recht: sinds Dobson in 1977 Focus on the Family oprichtte, is de organisatie uitgegroeid tot een. KORT Turks schip met illegalen belandt in zwaar weer Een onder Turkse vlag varend schip met aan boord 275 illegalen is zaterdagavond in de Griekse territoriale wateren bij zwaar weer in moeilijkheden gekomen. De Griekse koopvaardij heeft het schip naar de kust gesleept en de illegalen van boord gehaald. Er zijn geen gewonden gevallen. Dit heeft het ministerie van Koopvaardij in Athene gisteren bekendgemaakt. Het schip, de Aktag, was met de illegalen en vijftien bemanningsleden onderweg naar Italië. Het waarderingscijfer voor Bush is onder de 45 procent gedaald. AP media-imperium. De organisatie heeft werknemers en een eigen radiostation met Dobson als presentator, dat in de VS wekelijks tussen 5 en 10 miljoen luisteraars bereikt. Het rijk is gevestigd op een terrein van 35 hectare, waarop het warenhuis staat 7000 vierkante meter vol boeken, dvd s, cd s en pamfletten die de boodschap van Dobson verspreiden. Die bestaat uit adviezen variërend van hoe van je pornoverslaving af te komen tot hoe de kinderen te disciplineren afgewisseld met kanonnades tegen homorechten en abortus. A-politiek Dobson kon volgens Gilgoff vooral spreekbuis van religieus rechts worden doordat andere leiders afvielen. Jerry Farwell is dood, Billy Graham te oud en Pat Robertson te controversieel met zijn uitspraken over joden en moslims. Andere charismatische leiders raakten verwikkeld in financiële en seksschandalen. Wat ook hielp, was dat Dobson vergeleken met die andere leiders a- politiek was. Men zag hem als een diep-religieuze man die zich inzet voor familiewaarden. Maar... REUTERS Britse prins weer vrijgezel (1) De Britse prins Harry (21) is door zijn vriendin Chelsy Davy aan de kant gezet. Dat meldde de Britse krant News of the World gisteren. De in Zimbabwe geboren Chelsy maakte het de afgelopen week uit. De speciale VN-gezant voor de mensenrechten in Birma, Paulo Sergio Pinheiro, is gisteren in Birma aangekomen. Hij wil persoonlijk onderzoek doen in de Birmaanse gevangenissen om na te gaan hoeveel mensen zijn omgekomen en hoeveel er achter de tralies zijn beland toen de junta eind september met harde hand een einde maakte aan demonstraties voor invoering van de democratie. Pinheiro, die sinds 2003 niet meer welkom was sinds 2004 is voor iedereen duidelijk dat Dobson ook een politieke figuur is. Nu is het afwachten aan welke Republikeinse presidentskandidaat Dobson zijn zegen gaat geven. Ik geef mijn stem aan degene die op dezelfde manier als ik tegen de belangrijke vraagstukken aankijkt, zei Dobson onlangs in zijn radioshow. Dat is op het moment alleen Mike Huckabee, de oud-gouverneur van de staat Arkansas. Maar omdat die kansloos lijkt voor het presidentschap, beperkte Dobson zich tot: En dat zijn niet John McCain, Fred Thompson en Rudy Giuliani. Vooral van Giuliani wil Dobson niets weten. Dan heeft hij nog liever Hillary Clinton als president. Als zij president wordt, zal de Pro Life-beweging zich mobiliseren tegen wat ze probeert te doen. Met Rudy in het Witte Huis verdwijnt de focus van de beweging, terwijl hij even pro-abortus is als Hillary. Het is echter nog maar de vraag of de kwesties die volgens Dobson het belangrijkst zijn, dezelfde zijn waar christelijk-rechts Amerika zich momenteel druk om maakt. In een recente peiling van CBS News blijkt dat evangelische kiezers de oorlog in Irak, de gezondheidszorg en het milieu als de sleutelonderwerpen van deze tijd beschouwen. Dus niet abortus of het homohuwelijk. Compromisloos Ondertussen gaat Giuliani aan de leiding in de strijd om de Republikeinse presidentsnominatie. De oud-burgemeester van New York bouwt zijn kandidatuur grotendeels op zijn compromisloze houding tegenover terrorisme. Evangelische kiezers lijken zich overigens niet alleen van hun leiders af te wenden, ook de Republikeinse partij kan niet langer vanzelfsprekend op hun stem rekenen. Dat heeft alles te maken met teleurstelling in president Bush en zijn oorlog in Irak. Het waarderingscijfer voor Bush onder evangelisten was in 2004 nog bijna 90 procent. Nu is dat tot onder de 45 procent gedaald. Hoe christelijk-conservatief Amerika straks in 2008 zal stemmen, is natuurlijk nog niet te zeggen. Maar het zal in ieder geval niet meer zo eensgezind zijn als in De Jezusmachine hapert. 1 Op uitnodiging van de junta PINHEIRO IN BIRMA VOOR ONDERZOEK GEVANGENEN in het land, is door de junta uitgenodigd voor een vijfdaags bezoek. De uitnodiging moet volgens Pinheiro worden gezien als een indicatie van de wens van de Birmaanse autoriteiten om met hem samen te werken. Hij heeft echter tevens nadrukkelijk laten weten zijn bezoek onmiddellijk voor gezien te houden als hij niet de volledige steun van de junta krijgt. In 2003 brak Pinheiro zijn bezoek af wegens afluisterpraktijken... Britse prins (2) Volgens de roddelkrant had Davy genoeg van het playboy-gedrag van de prins. Hoewel het stel al drie jaar samen was, wilde Harry zich niet echt binden, zo luidde Chelsy s klacht volgens News of the World.. CONGRESKALENDER.NL Voor kennis & contacten op uw vakgebied! Hier beneden vindt u een greep uit het actuele aanbod congressen en studiedagen van participanten van Congreskalender.nl Geïnteresseerd in een programma? Kijk dan snel op de website van het programma voor meer informatie. Inschrijven doet u direct en snel via het online inschrijfformulier! Nationaal Energie Forum & 22 november 2007 Implementatie van innovatieve strategieën om te overleven in een snel wijzigende en verduurzamende Europese energiemarkt. Telecom Time 11 december 2007 Hét evenement waar de gehele branche bij elkaar komt. Topconferentie Maasvlakte 2 12 december 2007 Topsprekers over de voorbereidingen, ambities, bereikbaarheid en input van private partijen. Koude en Warmte Opslag 18 december 2007 Wegens succes herhaalt. De nieuwste ontwikkelingen in techniek, beleid en praktijk. Industriële Veiligheid 19 december 2007 In één dag hoort u alles over menselijk gedrag en veiligheid, procesveiligheid en risk based maintenance. htm Veiligheid bij Evenementen 29 januari 2008 Alles over onder andere crowdmanagement, zelfredzaamheid, massapsychologie een aansprakelijkheid. veiligheidbijevenemenenten.htm Het Nationaal VMBO Congres & 31 januari 2008 Het ontmoetingspunt voor schoolleiders uit het VMBO. U hoort alles over de ontwikkelingen, ervaringen, toekomstplannen en interessante onderwijsvernieuwingen. Ga voor het meest complete overzicht van congressen en studiedagen naar: Congreskalender is een initiatief van Informa, een wereldwijd congres- en uitgeefconcern. Informa is genoteerd aan de beurs in Londen

12 12 Achtergrond Buitenland Interview Familie van slachtoffer op zoek naar een beetje rechtvaardigheid Ik ga door tot OJ Simpson in de cel zit In 1995 werd oud-american football superster OJ Simpson vrijgesproken in een van de bekendste moordzaken ooit. Volgens Kim Goldman was dat onterecht. OJ heeft mijn broer vermoord. Sanne Rooseboom Op de omslag van de Amerikaanse uitgave van If I did it, is het woordje if zó klein afgedrukt, dat je in eerste instantie alleen I did it leest. En dat is precies de bedoeling van de familie Goldman, de nabestaanden van Ron Goldman, die in 1994 samen met OJ Simpsons ex-vrouw Nicole Brown werd doodgestoken. Door Simpson, daarvan zijn ze overtuigd. Toen die bekendmaakte dat hij een boek had geschreven over hoe hij de moord zou hebben kunnen gepleegd, stapten de Goldmans naar de rechter. Ze kregen de rechten van het boek toegewezen en besloten daarna Simpsons tekst zelf uit te geven. Ik keek nog eens naar mezelf, naar mijn met bloed doordrenkte kleren en toen zag ik het mes in mijn hand. Het mes zat onder het bloed, net als mijn hand, pols en de helft van mijn onderarm ( ) Charlie schudde zijn hoofd langzaam heen en weer, zijn mond hing nog steeds open, hij ademde snel en onrechtmatig en sprak op een beangstigende, fluisterende manier: Jezus Christus, OJ Wat heb je gedaan? Hij wilde zijn hart luchten Het is een bekentenis, vat Kim, zus van de vermoorde Ron Goldman, het boek van Simpson samen in een telefonisch interview met deze krant. Waarom hij het heeft geschreven, weet ik niet. Ik denk dat hij er geld mee wilde verdienen, maar hij wil ook gewoon het laatste woord hebben, zijn hart luchten. Omdat je niet twee keer voor dezelfde misdaad kunt worden berecht, loopt OJ met zijn boek geen risico alsnog achter de tralies te belanden. Kim Goldman reageert op de vrijspraak van OJ in Naast haar, met bril, vader Fred. SUNSHINE.NL In het proces van de eeuw, de rechtszaak tegen OJ in 1995, werd de sportheld vrijgesproken, al was, volgens Kim Goldman, het bewijsmateriaal overweldigend. Hij was zo populair, de jury kon niet geloven dat hij het had gedaan. Bovendien speelden zijn advocaten in op het feit dat zwarte Amerikanen sneller worden veroordeeld dan blanken. Bij dit proces was de verdachte zwart en de slachtoffers blank, het werd al snel een rassenkwestie in plaats van een moordzaak. Kim was 22, studente psychologie, toen haar vier jaar oudere broer werd vermoord. Ik heb negen maanden lang elke dag in de rechtszaal gezeten, ik heb al het bewijsmateriaal zien langskomen. Ik had nooit verwacht dat hij zou vrijkomen. Kim en haar vader Fred voeren al jaren een zware strijd om OJ Simpson toch verantwoordelijk te stellen voor de moorden op Goldman en Nicole Brown. In een civiele rechtszaak werd hij alsnog schuldig bevonden. Maar volgens het civiel recht kan alleen een schadevergoeding worden geëist, geen gevangenisstraf. Simpson moet de familie van Ron Goldman en Nicole Brown tientallen miljoenen dollars betalen. Maar hij verhuisde naar een andere staat, met andere regels, waar niemand hem financieel iets kan maken, stellen de Goldmans. Kim: Hij woont in een luxueuze villa in Florida en is voor veel mensen nog steeds een superster. Maar voor mij is hij alleen een moordenaar. Ze ziet de uitgave van If I did it als een klein beetje rechtvaardigheid. Wij hebben zijn woorden naar buiten gebracht, met onze eigen inleiding, hij is de macht erover kwijt. Hij krijgt niets van de opbrengst. Dat voelt goed. Elke stap die de Goldmans zetten, wordt nog altijd op de voet gevolgd door de Amerikaanse media, die geen genoeg kunnen krijgen van alles wat met OJ Simpson te maken heeft. In het begin werd ik erdoor getroost. Amerika wist van Rons dood, maakte zich er boos over. Maar het is moeilijk te rouwen, terwijl de hele wereld over je schouder meekijkt. Alles wat we deden werd breaking news. En OJ is overal aanwezig. Hij is te gast in talkshows, noemt ons professional victims. Toen de Goldmans Simpsons boek zelf uitgaven, kregen ze in eerste instantie veel kritiek over zich heen. Mensen noemden ons geldwolven, er stonden nare antisemitische teksten over ons op internet, over onze typisch joodse geldzucht. Nu het boek een paar maanden uit is, zijn de reacties beter. De opbrengt van het boek gaat grotendeels naar de door Fred geleide Ron Goldman Stichting, die slachtoffers van geweld helpt met juridische bijstand. Een instabiele vrouw Met de familie van Nicole Brown, de ex-vrouw van OJ, is de relatie bekoeld. De familie wilde absoluut niet dat If i did it op de markt zou komen. Nicole komt niet goed uit het boek, OJ schildert haar af als een instabiele, agressieve vrouw, met verkeerde vrienden en een drugsprobleem. Ron wandelt het verhaal alleen binnen op het moment dat hij wordt vermoord, in de tuin van Nicole Brown. Kim beschrijft haar broer als grappig, lief, onhandig. Ron wist lange tijd niet wat hij met zijn leven wilde, maar had net besloten een eigen restaurant op te zetten. Ze kan inmiddels aan hem denken zonder woede. Ik mis mijn broer, maar ik ben ook een gelukkige moeder, heb werk, vrienden. Vader Fred: Als ik aan Ron denk, denk ik aan OJ. Ik ga door tot hij in de cel zit. Dat heb ik mijn zoon beloofd. 1 If I did it, uitgegeven en toegelicht door de nabestaanden van Ron Goldman. Uitgeverij Carrera WEB 2.0? Kom bij ons bouwen aan Clixmaster 3.8! Ontvang bij start van je nieuwe baan één maandsalaris cadeau. Bouw aan een innovatief product. Maak deel uit van een gedreven en ambiteus team. Heb plezier in je werk. Doe het.net even anders! Kom werken bij Modern Media.

13 Economie Nieuws 13 Een Airbus A380 vliegt over de Tsing Ma brug in Hongkong. REUTERS Vliegtuigen Emiraten kopen 70 toestellen Megaorder voor Airbus De vlag kan uit bij de Europese vliegtuigbouwer Airbus. Het bedrijf heeft namelijk een ongekend grote order binnengehaald. Redactie economie De in Dubai gevestigde vliegtuigmaatschappij Emirates heeft 81 vliegtuigen besteld bij Airbus. Het gaat om een bestelling van zeventig A350 s en elf A380 s. Emirates moet flink in de buidel tasten voor deze bestelling: de vliegtuigen kosten samen twintig miljard dollar. Met de nieuwe toestellen wil Emirates, dat de grootste vliegmaatschappij van het Midden-Oosten is, haar netwerk in Azië flink uitbreiden. Volgens Airbus is het de grootste order die ze ooit heeft binnengehaald. De order is overigens groter dan de nu bestelde vliegtuigen, omdat Emirates ook een optie heeft genomen op vijftig A350 s. Samen met deze optie komt het totaalbedrag van de order uit op 31 miljard dollar. Met de bestelling wint Airbus een slag in de concurrentiestrijd met de Amerikaanse bouwer Boeing. Emirates maakte dit weekend bekend dat het bij die maatschappij een veel kleinere order plaatst, voor een bedrag van 3,2 miljard dollar. De Airbus A380, waar Emirates er elf van koopt, is het grootste passagiersvliegtuig ter wereld. Het eerste exemplaar van het vliegtuig is geleverd aan Singapore Airlines. Eind oktober vond de allereerste commerciele vlucht plaats. Het toestel vloog van Singapore naar Sydney over een afstand van kilometer en deed daar zeven uur over. De A380 kan meer dan 800 passagiers vervoeren, is 73 meter lang en heeft een spanwijdte van bijna 80 meter. 1 Ontslag Suggesties voor minister Donner Het ontslagrecht kan volgens advocaten nog beter geregeld Vervolg van pagina 3 Als het aan minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ligt, hoeven werkgevers voor ontslag alleen nog maar naar het CWI als het gaat om ontslag vanwege bedrijfseconomische omstandigheden. Uitgangspunt is dat de werknemer in alle andere gevallen zonder tussenkomst van een rechter recht heeft op een ontslagvergoeding van een maand per gewerkt jaar, tot een maximum van een jaarsalaris. Let op: ook werknemers die het zelf helemaal verprutst hebben, strijken dit bedrag op. Vooral voor oudere werknemers die tientallen jaren dezelfde baan hebben, pakt het voorstel slecht uit. Voor iedereen onder de veertig hangt het ervan af: bij een bedrijfseconomisch ontslag krijgt die werknemer niks meer, maar in geval van disfunctioneren wel. Als de werknemer het niet eens is met zijn ontslag, kan hij dat aanvechten bij de rechter. Die kan de arbeidsovereenkomst in ere herstellen of de vergoeding verdubbelen. Er kleven drie grote nadelen aan de voorstellen, vindt arbeidsrechtadvocaat Gerrard Boot. In de eerste plaats handhaaft Donner gedeeltelijk de ontslagroute via het CWI. Dat de werkgever de vrijheid heeft voor de ene of de andere ontslagroute te kiezen, is echt fout. Het leidt tot verschillende uitkomsten voor werknemers en creëert dus een te grote rechtsongelijkheid, een bezwaar dat inmiddels breed wordt herkend. Bij het CWI zijn het bovendien ambtenaren die het ontslag beoordelen. Die zijn veel minder goed opgeleid dan rechters. Mensen strijken na ontslag veel meer op dan ze werkelijk aan schade lijden Een ander groot probleem is volgens Boot dat ook in het voorstel van Donner de ontslagvergoedingen met name voor het MKB aan de hoge kant zijn. De gemiddelde inkomensschade is veel lager dan de vergoeding, zegt hij. Daarom is ontslag in Nederland een soort bonus! Dat komt doordat mensen in de WW recht hebben op 70 procent van hun laatstgenoten inkomen. Ervan uitgaande dat mensen gemiddeld een jaar werkloos zijn, strijken ze zo veel meer op dan ze werkelijk aan schade lijden. Voor jonge mensen geldt dat nog sterker want die hebben vaak al na drie maanden een nieuwe baan. Redactie economie Een Amerikaanse hacker heeft het Nederlandse internetbedrijf Simpel voor een bedrag van dollar gedupeerd. Het nieuws kwam aan het licht tijdens een rechtszaak in de Verenigde Staten. De 26-jarige Amerikaan John Schiefer bekende dat hij in totaal op computers zogenoemde spyware had geïnstalleerd. Spyware zijn computerprogramma s die zich, zonder dat een gebruiker dat weet, in een computer nestelen. De spyware verzamelt gegevens van de computergebruiker en stuurt die door naar een hacker. Schiefer haalde met de spyware onder meer creditcard- en inloggevens van computers. Die gegevens gebruikte hij om toegang te krijgen tot bankrekeningen of om online aankopen te doen. De hacker hangt nu een gevangenisstraf boven het hoofd van zestig jaar. De Amerikaan bekende dat een van de bedrijven die hij heeft opgelicht, het Nederlandse internetadvertentiebedrijf Simpel is. Schiefer werkte volgens Reuters onder valse voorwendselen als consultant voor het bedrijf. In die hoedanigheid infecteerde hij computers. Op veel Nederlandse computers staat spyware, terwijl de meeste gebruikers zich veilig wanen, meldde de Consumentenbond onlangs. Spyware komt vaak op een computer terecht als een gebruiker illegale bestanden downloadt. 1 Ten slotte voorspelt de advocaat, net als veel van zijn collega s, dat de mogelijkheid achteraf ontslag aan te vechten, tot een stormloop naar de rechter zal leiden. Het kan ook anders: Laten we ontslag concentreren op één plek: bij de kantonrechter, zegt Boot en met hem veel kantonrechters. Zijn suggestie maakt een einde aan de rechtsongelijkheid en de bureaucratische ellende van het CWI. Deze ontbindingsprocedure duurt maximaal twee maanden en dat is even lang als de procedure die Donner voorstelt. Maar als je voor de kantonrechter kiest, betoogt de advocaat, zorg dan wel dat deze meer middelen heeft om de ontslagvergoeding aan te passen aan de omstandigheden (lees: naar beneden te brengen). Leg dus de kantonrechtersformule (maand per gewerkt jaar) vast in de wet, maar breidt de correctiefactor uit met drie dingen: de verwijtbaarheid van de werknemer, daarnaast de inkomensschade, geschat op basis van de kansen op de arbeidsmarkt en tot slot de financiële positie van het bedrijf; maak ontslag voor de bakker betaalbaarder dan voor ABN Amro.' Zo is de voor de bonden zo belangrijke ontslagbescherming gewaarborgd en kunnen de kosten voor ontslag, met name voor het MKB, naar beneden. 1 Computercriminaliteit Superhacker dupeert Nederlands bedrijf REUTERS Veel gebruikers wanen zich veilig.. Vier redenen om te beleggen in Arques Industries (IV) MARK LEENARDS Drie keer eerder sprak ik mij positief uit over de Duitse investeringsmaatschappij Arques Industries. In alle gevallen liet het aandeel in de weken daarna een mooie stijging zien, maar recentelijk lijkt de onderneming helemaal uit de gratie bij beleggers. Door de daling van de koers van rond de 30 euro in augustus naar 24 euro afgelopen donderdag is het aandeel technisch niet langer koopwaardig. Toch houd ik mijn positie nog even aan. In ieder geval tot de kwartaalcijfers op 22 november. Cijfers Alles wijst er namelijk op dat die cijfers spectaculair zullen zijn (behalve de koers). Van de eerdere overnames in dat kwartaal moet de eenmalige boekwinst nog meegenomen worden. Eerder droeg dit verschil tussen de boekwaarde en de overnameprijs al significant bij aan de winst. Met de enorme overnames in het derde kwartaal kan die winst eveneens enorm zijn, maar dat valt helaas slecht te voorspellen. De afgelopen jaren was het derde kwartaal bovendien meestal het beste van de onderneming uit Starnberg. Vorig jaar zetten de cijfers over het derde kwartaal een rally in gang die pas in juli zou eindigen. Geen wolkje Sindsdien is er niets met het bedrijf gebeurd wat de groei zou kunnen remmen. Recent kondigde het de overname van NT plus, de grootste Duitse distributeur in de telecomsector, aan. Daarbij vertelde Arques tussen neus en lippen door dat de integratie van dit bedrijf met het eerder overgenomen Actebis de beursgang van laatstgenoemde dichterbij brengt. Actebis is een bedrijf met een omzet van vier miljard euro, dat voor een appel en een ei werd overgenomen. Het lijkt mij sterk dat Arques het bedrijf naar de beurs laat gaan voor minder dan twee appels en eieren. Toch daalde de koers van Arques op de dag van de overname van NT plus. Hoge verwachtingen De sterke daling van het aandeel werd vreemd genoeg ingezet toen het opgenomen werd in de MDAX, de Duitse variant van de Nederlandse Midkap. Volgens beurshandelaren was dit het gevolg van winstnemingen. Menig belegger had al maanden gespeculeerd op de opname van Arques in de index. Analisten zijn sindsdien echter alleen maar positiever geworden. De zakenbank HSBC verwacht voor het komende jaar een winst per aandeel van tien euro. Geduld Dat neemt overigens niet weg dat het aandeel op dit moment minder zwaar weegt in onze fondsportefeuille. De grafiek geeft simpelweg aan dat er veel risico s zijn. Een beetje geduld kan bij Arques geen kwaad, zeker niet nu de cijfers eraan komen. Maar als de koers ook dan niet opleeft, of bij andere negatieve signalen, verkoop ik het aandeel resoluut. De markt heeft immers altijd gelijk. Op de langere termijn althans 1 Het door Mark Leenards beheerde SBS Global Equity Fund heeft een long positie in Arques Industries.

14 Contentpartners: Mediapartners: Vrijdag 30 november en zaterdag 1 december 2007 vindt de vijfde editie plaats van de Carrièrebeurs Overheid in het World Forum Convention Center in Den Haag. Voor alle studenten, starters en (young)professionals met interesse in een baan bij de overheid is de Carrièrebeurs Overheid dé plek om in contact te komen met potentiële werkgevers. Naast de gevarieerde beursvloer waar onder andere het Rijk, gemeente Amsterdam en het UWV te vinden zijn, wordt een veelzijdig congresprogramma aangeboden met onder andere de volgende onderwerpen: Netwerken en lobbyen, Creatief denken bij de overheid en Een internationale carrière bij de overheid. Daarnaast wordt er onder leiding van Debat.NL gedebatteerd over bijvoorbeeld Mobiliteit bij de overheid en Het primaat van de politiek. Op beide dagen vindt de interactieve discussie Ontmoeting aan de top plaats. Gespreksleider Jeroen Smit gaat in gesprek met bekende politici en prominente topambtenaren over hun loopbaan, (politieke) keuzes en toekomstplannen. De toegang is na inschrijving gratis! Voor een actueel overzicht van het congresprogramma, een overzicht van de deelnemende organisaties, vacatures en voorinschrijving ga je naar Ben jij een handyman thuis? Maak er je werk van! Heb je lol in klussen in en om het huis? Dan kun je daar je werk van maken. Wij hebben een leuke Facilitaire baan voor je. Bij verschillende opdrachtgevers. Alvorens je aan de slag gaat, volg je een gratis vakopleiding. De baan die wij je aanbieden is flexibel, voor korte of lange duur en je krijgt volop carrièrekansen. Meer weten? Surf snel naar:

15 Economie Nieuws 15 Pillen Een van de grootste schikkingen ooit door een medicijnfabrikant Farmaceut Merck schikt voor 4,85 miljard dollar Een foute pijnstiller zou duizenden levens hebben gekost. Fabrikant Merck werd voor de rechter gesleept en wist de zaak te schikken. Ivan Wolffers Merck, de op twee na grootste medicijnfabrikant ter wereld, koopt rechtszaken in een keer af met een bedrag van 4,85 miljard dollar. De rechtszaken waren aangespannen door gebruikers (of hun nabestaanden) van Vioxx, een pijnstiller die hartinfarcten bleek te veroorzaken. Duizenden mensen zouden aan Vioxx overleden zijn. Het is een van de grootste schikkingen ooit betaald door een medicijnfabrikant. Vioxx, de pijnstiller die minder maagklachten zou geven dan bestaande pijnstillers, werd in 1999 met veel tamtam op de markt gebracht, maar werd in september 2004 weer van de markt gehaald omdat er bij gebruik een grotere kans bleek te zijn op hartinfarcten. De overeenkomst tussen de advocaten en de farmaceutische gigant komt na weken van onderhandelen. Na aftrek van de juridische kosten zal iedere klager gemiddeld tot euro in handen krijgen. Dat is veel minder dan de 253 miljoen dollar die een rechter in Texas in 2005 toewees aan de nabestaanden van Robert Ernst, die was overleden nadat hij korter dan een jaar Vioxx had gebruikt. (Zijn weduwe kreeg 24 miljoen, de rest was boete.) Dat bedrag deed het ergste voor Merck vrezen. De aandelen daalden dramatisch en er werd druk gespeculeerd over een mogelijk faillissement. Merck wees een deal af en besloot door te vechten. Dat blijkt (in ieder geval financieel) verstandig te zijn geweest. Er volgden meer gerechtelijke uitspraken, die echter aanzienlijk lager uitvielen. Als ze al in het voordeel van de klager werden beslecht. Merck won het merendeel van de rechtzaken: het is niet eenvoudig om een rechtstreeks verband aan te tonen tussen een hartinfarct en het gebruik van Vioxx. Gebruik moet bewezen worden met een recept, maar omdat Vioxx in de VS zonder recept kon worden gekocht, voldeed een rekening. Maar lang niet iedereen bewaart zulke rekeningen. Mensen met overgewicht of rokers maakten ook geen kans. AP Dankzij deze strategie kwam de schikking nu veel lager uit dan men in 2005 had verwacht. De advocaten moeten nog de instemming van hun klanten krijgen, maar de belangrijkste bij deze zaak betrokken letselschade-advocaten hebben al laten weten dat dit geen probleem zal zijn. Toch kunnen ze bij Merck nog niet helemaal gerust zijn: de Amerikaanse overheid onderzoekt nog hoe ze het bedrijf kan aanklagen. Het ministerie van Justitie bekijkt bijvoorbeeld of er sprake is geweest van bewuste misleiding. Merck wist namelijk in 2000 al dat er problemen met Vioxx waren. Medewerkers van het bedrijf hadden uit de werking van het middel afgeleid dat er gevolgen voor het hart moesten zijn. Een onderzoek waarin het middel werd vergeleken met een andere pijnstiller liet al zien dat er bij Vioxx meer hartaandoeningen optraden. Maar voorlopig krijgen de slachtoffers dus geld en kunnen de advocaten worden betaald. Merck kan vooralsnog de Vioxx-affaire afsluiten. Tot vreugde van de aandeelhouders. De aandelen Merck zijn de afgelopen dagen weer gestegen. 1 Onderzoek Hoe ontmasker je een saboteur? Projectsabotage kost miljarden Projecten mislukken niet zomaar. Vaak zitten daar saboteurs achter, stellen projectmanagers Jeroen Gietema en Dion Kotteman. Annemieke van Dongen Projecten falen aan de lopende band. Op gigantische schaal, zoals bij de aanleg van de Betuwelijn of de HSL, maar ook op kleinere schaal, wanneer bijvoorbeeld de invoering van een nieuw automatiseringssysteem binnen een bedrijf mislukt. In de bouw slurpen blunders tien procent van de totale omzet op, ofwel zes miljard euro per jaar, aldus USP Marketing Consultancy. Grote boosdoeners zijn vooral gebrekkige communicatie en een slechte planning door directeuren in de bouwsector. Voor Jeroen Gietema en Dion Kotteman is het zonneklaar: hier zijn saboteurs aan het werk. Zij schreven het boek De projectsaboteur, met tips en strategieën om elk gewenst project efficiënt en effectief te gronde te richten. Meer mensen stimuleren om projecten te saboteren is vast niet het doel van jullie boek? Nee, inderdaad. Uit onderzoek naar mislukte projecten komen steeds weer oppervlakkige oorzaken naar boven, zoals in het voorbeeld van de bouwsector. Wij willen laten zien dat die gebrekkige communicatie en onuitvoerbare ontwerpen vaak het werk van saboteurs zijn. Pas als je inzicht hebt in hun werkwijze, kun je die saboteurs ontmaskeren. Waarom zou je überhaupt een project willen saboteren? Er zijn altijd mensen die er belang bij hebben dat een project mislukt of veel duurder uitpakt dan gepland. Werknemers of managers die hun baan dreigen te verliezen bij een interne reorganisatie bijvoorbeeld; zij willen hun hypotheek ook volgende maand nog kunnen betalen. Of aannemers die flink verdienen als een gloednieuw viaduct weer moet worden afgebroken en herbouwd omdat er constructiefouten zijn gemaakt. Vanwege bureaucratie zijn grote organisaties het ideale werkterrein voor saboteurs. Denk bijvoorbeeld aan overheidsinstanties, daar wordt vaak overmethodisch gewerkt. Hoe kunnen bedrijven sabotageschade beperken? Door de bureaucratie te beperken en saboteurs in een vroeg stadium te ontmaskeren. Afhankelijk van hun functie kiezen die voor bepaalde strategieën. Neem een automatiseringsproject. De eindgebruikers kunnen steeds aanvullende eisen aan het systeem blijven stellen. De IT-specialist kan bewust onvolledige informatie aanleveren en foutjes in het systeem programmeren. In hogere regionen zijn weer andere tactieken in zwang. Zo kan de projectmanager de kosten vooraf expres te laag begroten of de opdracht en het eisenpakket vaag en dus multi-interpreteerbaar houden. Door beducht te zijn op zulke strategieën, kunnen organisaties heel wat schade voorkomen. 1 Eenkopsverpakkingen Een op drie kopjes uit koffiepads Redactie economie Sinds de introductie van de Senseo in 2001 is het gebruik van koffiepads in Nederland snel gestegen. Tot die tijd werd nauwelijks koffie uit eenkopsverpakkingen gezet. Ondertussen komt eenderde van de koffie die in Nederland wordt gedronken uit pads, blijkt uit het jaarverslag van de VNKT, de Vereniging van Nederlandse Koffiebranders en Theepakkers. Deze maand verkocht Philips het vijfmiljoenste Senseo-apparaat in Nederland. Wereldwijd verkocht de elektronicafabrikant zeventien miljoen apparaten. Ahold lanceerde vorige maand een concurrent, de puc, die een kleine honderd euro kost. 1 Koopmans wil plannen versnellen CDA WIL HELDERHEID OVER LASTEN AUTOMOBILISTEN Het kabinet moet van het CDA helderheid scheppen over lasten waarmee automobilisten te maken krijgen na de invoering van de kilometerheffing. Kamerlid Ger Koopmans zei dat gisteren in het programma Buitenhof. De ministers Eurlings (Verkeer), Cramer (Milieu) en Bos (Financiën) moeten voor 1 mei met een plan komen. Het CDA wil dat de lasten voor autorijders gelijk blijven na de komst van de kilometerheffing. Blijven de kosten gelijk? HH. Snelle winst Sportwagenfabrikant Porsche heeft over het gebroken boekjaar 2006/2007 een recordwinst geboekt van meer dan 4 miljard euro. KORT Tele Atlas stelt bava uit na nieuw bod TomTom Tele Atlas heeft de buitengewone aandeelhoudersvergadering (bava) inzake het bod van TomTom, die voor 14 november op het programma stond, geschrapt. Dat besluit volgt op het verhoogde bod van de producent van navigatiesystemen op de kaartenmaker. Tele Atlas zal zo snel mogelijk een nieuwe datum vaststellen voor de buitengewone aandeelhoudersvergadering. TomTom verhoogde vorige week woensdag zijn bod op Tele Atlas van 21,25 euro naar 30,00 euro per aandeel. Vastgoed Vastgoedbedrijf Homburg Invest zag in de eerste negen maanden van 2007 zijn nettowinst met 57,4 procent stijgen naar 48,5 miljoen euro. Stel tijdens Nederland Leest een vraag aan al@din over De gelukkige klas en maak kans op een opleiding naar keuze ter waarde van euro! al@din, de persoonlijke vragendienst op of de website van je eigen bibliotheek Chatten met al@din kan ook!

16 16 Nieuws Economie Schulden Amerikanen lenen zich suf op hun creditcard Visa wil beursgang maken DIETER TELEMANS/HH Beurs Visa gaat naar de beurs. Spannend voor wie wil beleggen in Amerikaanse schulden. Beurs vandaag Camperbouwer Trigano Kip met gouden eieren Edward Deiters Visa, de grootste creditcardmaatschappij ter wereld, heeft zijn langverwachte beursgang aangekondigd. Het bedrijf wil minstens 6,8 miljard euro ophalen. Mocht dit lukken dan gaat het om de twee na grootste beursgang ooit in Amerika. De onbetwiste nummer een is al jaren de beursgang van AT&T Wireless dat in het jaar 2000 ruim zeven miljard euro ophaalde. Visa's wortels liggen in 1958 bij Bank of America dat de voorganger van de huidige blauw-wit-gouden kaart lanceerde. Het bedrijf uit San Francisco is nu in feite een netwerk dat eigendom is van de aangesloten banken. Over de beursgang is het bedrijf vooralsnog geheimzinnig. Alleen dat hij er komt staat vast. Uit de documenten die Visa afgelopen vrijdag bij de Amerikaanse Securities and Exchange Commission (SEC) deponeerde, bleek niets over de datum, het aantal uit te geven aandelen of de prijs per aandeel. Visa bracht het nieuws over de beursgang amper twee dagen na de bekendmaking van een mega-schikking met onder meer American Express. Het Amerikaanse hooggerechtshof oordeelde in 2004 dat Visa de wet overtrad door banken te verbieden naast de Visaproducten ook andere kredietkaarten aan te bieden. Het hooggerechtshof verwierp vorige maand het beroep van Visa tegen deze uitspraak. Vorige week ging Visa na de voortslepende rechtszaak dan toch door de knieën. Het creditcardbedrijf betaalt 1,53 miljard euro aan concurrent American Express en acht banken wegens concurrentievervalsing. Eerder werd de creditcardmaatschappij ook al door eurocommissaris Neelie Kroes beboet met 10,2 miljoen euro omdat Visa zesenhalf jaar lang zakenbank Morgan Stanley uitsloot van lidmaatschap. Visa maakte eerder al bekend dat het een groot deel van de opbrengst van de beursgang wil gebruiken om de boetes te voldoen en de advocatenkosten te betalen. Op de beurzen stonden de creditcardmaatschappijen als American Express vorige week zwaar onder druk nadat branchegenoot Capital One Financial verklaarde volgend jaar meer bad debts te verwachten die verbonden zijn met hypotheekleningen en kredietkaarten. Amerikanen laten volgens het maatschappijkritische onderzoeksbureau Demos de kaart steeds vaker wapperen. De nationale creditcardschuld groeide tussen 1989 en 2006 met 315 procent van 144 miljard euro tot 597 miljard euro. 1 Kip dreigt failliet te gaan. Caravans zijn uit, campers zijn in. Het Franse Trigano is marktleider en het aandeel is volgens stockpicker Arnoud Wollf een koopje. NOVA vorige week: Ondergang van Kip aanstaande. Neerlands bekendste sleurhuttenmaker dreigt meegesleept te worden in het faillissement van eigenaar Tirus Groep. Oorzaak: de verkoop van caravans in de Benelux is in drie jaar bijna gehalveerd. Tirus heeft geen beursnotering. Dat geldt wel voor het Franse Trigano, dat caravans en campers maakt. Ondanks de klaarblijkelijke malaise op de caravanmarkt beveelt stockpicker en manager Arnoud Wollf van het Midlin Fonds dit aandeel aan. Hij heeft zelf een grote positie in Trigano. Waarom dit fonds? Wolff: Trigano is Europees marktleider met een aandeel van 20 tot 30%. Deze markt is cyclisch en grotendeels een vervangingsmarkt. Weliswaar worden sleurhutten steeds luxueuzer uitgerust, de omzet stagneert al jaren. Caravanland De concurrentie komt van laaggeprijsde vakanties naar Turkije en Spanje. De grote groeimarkt is de camper. Belangrijkste afnemer? Pensionado s. Gewend aan comfort, willen zij vrijheid om te gaan waar zij willen. Tijd is geen probleem en geld is er voldoende. De camperverkopen in Europa stijgen al tien jaar, los van het economische tij, zegt Wolff. Caravanland bij uitstek Nederland gaat nog slechts schoorvoetend aan de camper: onze BPM schroeft de prijs te hoog op. In Spanje en Frankrijk lijkt iedereen zijn caravan te ruilen voor een camper. De koers van Trigano staat echter al langer onder druk. Waarom heb ik dan toch geïnvesteerd?, denkt Wolff hardop. Volle orderboeken Daarvoor moet ik terug naar de basis van elke camper, het chassis. Een moderne camper rijdt niet langer als een vrachtauto, maar rijdt net zo gemakkelijk als een personenauto. Helaas heeft deze wisseling van onderstel de producenten een enorme uitdaging opgeleverd. Alle aansluitingen van water, licht, elektriciteit, alle contactpunten en systemen moesten worden aangepast om het hutje netjes op het onderstel te laten passen. Alle producenten inclusief Trigano hebben geworsteld met die uitdaging. Enkele winstwaarschuwingen op rij heeft Trigano s koers onder druk gezet en dat is een mooi instapmoment. De productieaanpassing is door Trigano gebruikt om het hele proces te optimaliseren. En passant heeft ze de capaciteit met 50% uitgebreid. De productie loopt nu geolied en verkopen trekken rap aan. Alle producenten die ik recent sprak op de Kampeer- en Caravanbeurs beamen dat de orderboeken vol zitten, voor campers en caravans. Voor Kip en Tirus wellicht te laat, voor Trigano een mooi perspectief. Waardering? Elf keer operationele kasstroom na belasting en een dikke groei de komende drie jaar. Kip, ik heb je? 1... Onkies Barclays? Het kan verkeren. Dit voorjaar wapperde de Barclays-vlag al op het hoofdkantoor van ABN Amro, maar Fortis, Royal Bank of Scotland streken die een maandje geleden. Intussen is de typische bank uit The City of London zelf in de problemen, want ze zou ook een miljardenafboeking moeten doen op haar hypothekenportefeuille. Vrijdag daalde de koers 6%. 1 Het Panel STELLING: HONDENAANDELEN Volgens de Dogs of the Dow-theorie is het slim de verliezers van een jaar te kopen, omdat die vaak in het jaar erop of iets later het beste presteren. Dit jaar zijn banken, verzekeraars en uitzenders zwaar de pisang. Is het handig om deze aandelen nu te kopen of is dit vragen om moeilijkheden? WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP Rug recht houden CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER): Dat is handig en over het algemeen winstgevend. Staat u alleen stevig in uw schoenen? De koersen zijn gedaald door veel angstgevoelens. Deze paniek is niet ongegrond. De komende maanden komt er nog veel slecht nieuws, maar dat zit al in de koersen. Als u uw rug recht houdt en veel geduld hebt, kunt u zeker veel verdienen. 1 Momentum-strategie CEES SMIT (TODAY S BEHEER): De Dogs of the Dow- theorie werkt op wat langere termijn (meer dan twaalf maanden) fantastisch. Op korte termijn werkt de momentum-strategie beter. U moet juist aandelen die nu snel stijgen voor de korte termijn kopen en aandelen die nu dalen, de deur uitdoen. 1.. Te simpel JACQUES POTUIJT (IEX, EN CASH-COLUMNIST): Beleggers plegen te overdrijven, waardoor koersen te ver doorstijgen of te diep zakken. Vroeg of laat corrigeert de markt en kunnen gisse beleggers daarvan profiteren. Het venijn zit in vroeg of laat. Nu al beleggen in de diep gedaalde financials lijkt mij te simpel. Wie alert wacht, krijgt op tijd het juiste signaal. 1

17 Cultuur 17 Cabaretprijzen Javier Guzman en outsider Kees Torn winnen Taal en taboe worden beloond Javier Guzman (1977) Cabaretier sinds: 2002 Voorstellingen: Bot (2003), Ton Zuur (2005), Delirium (2007) en drie sinterklaasconferences Prijzen: Jury- en publieksprijs Leids Cabaret Festival (2002), Neerlands Hoop (2007) Kees Torn (1967) DOLPH CANTRIJN/HH Cabaretier sinds: 1991, solo sinds 1994 Voorstellingen: Laat maar laaien (1995), Als ik het niet dacht (1996), Plek zat (1998), Mooie boel (2001), In de gloria (2002), Doe mee en win (2004), Dood en verderf (2006) Prijzen: Jury- en publieksprijs Leids Cabaret Festival (1994), Conamus aanmoedigingsprijs (1997), Annie M.G. Schmidtprijs (1998), Poelifinario (2007) MARCO HILLEN/HH Javier Guzman kreeg gisteren de belofteprijs, de Neerlands Hoop, bij de uitreiking van de prestigieuze jaarlijkse cabaretprijzen van de Vereniging voor Schouwburg en Concertgebouwdirecties (VSCD). De verrassende winnaar van de Poelifinario werd Kees Torn. Alexander Nijeboer Niet de bij kenners favoriete formatie Niet Uit het Raam (NUHR), Marc- Marie Huijbregts of Youp van t Hek, die momenteel Carré volspeelt met De Schreeuwstorm, hebben de Poelifinario gewonnen. De cabaretprijs voor het indrukwekkendste programma van het seizoen gaat naar outsider Kees Torn. Torn is een taalvirtuoos. Hij staat momenteel in de theaters met zijn avondvullende solo Dood & verderf, een kwetsbare voorstelling over de dood. Dood en verderf werd een prachtig en zeer persoonlijk programma rond deze zware thematiek, schreef de jury onder leiding van schouwburgdirecteur Doro Siepel in het eindoordeel. Op zijn eigen nonchalante en soms zelfs wat onbeholpen wijze, maar met een bloedstollend mooi slotlied (over het doodgeboren kind van een vriendin), maakt Torn allerlei aspecten van de dood bespreekbaar in superieure liederen (met gewiekste allusies op klassiek en kleinkunstig repertoire), conferences en verhalen. In de categorie van de Poelifinario was het aantal nominaties opvallend groot. Cabaretrecensent Rinske Wels (Trouw) vindt Torn desgevraagd een verrassende outsider die zij op voorhand niet tot de kanshebbers rekende. Andere outsiders waren Schudden met de prachtige voorstelling Zout en Lebbis (Hans Sibbel) met de messcherpe conference Het Kwaad. Youp van t Hek is volgens de jury nog steeds een authentieke vakman maar snijdt al jaren dezelfde thema s aan. In Het Kwaad van Lebbis ziet de jury een intelligente aanval op mensen die precies weten hoe het zit. De door kenners getipte favorieten, NUHR en Huijbregts, wonnen in respectievelijk 2003 en 2004 al eens een Poelifinario en stonden op de plaatsen drie en zes genoteerd in de Cabaret & Comedy Gids een top50 van beste en meest veelbelovende cabaretvoorstellingen. Cabaretier Torn schopte het met Dood & verderf niet verder dan plaats 42. Dood en Verderf werd een prachtig en zeer persoonlijk programma Impresario Helga Voets van Harry Kies Theaterprodukties is blij met de keuze voor Torn. Het blijkt moeilijk om een groot publiek voor het werk van taalvirtuoos Torn te interesseren. De afgelopen jaren is zijn publiek niet groter geworden. Ondanks zijn staat van dienst staat hij soms nog voor zalen van honderd man, maar.. in de Stadsschouwburg van Utrecht vult hij dan weer moeiteloos de grote zaal. Voets had met Huijbregts nog een troef voor de Poelifinario in handen. Misschien speelt bij de jury mee dat Marc-Marie de prijs al eens won, maar in Kees oeuvre is dit een bijzonder en persoonlijk programma. Beide voorstellingen hebben de dood als thema gemeen, maar de uitwerking en de theaterpersoonlijkheden zijn een wereld van verschil. Marc-Marie is spontaan en emotioneel, Kees veel meer een denker. Dat maakt de voorstellingen zo verschillend. In de categorie van de belofteprijs, de Neerlands Hoop, ondervond Javier Guzman met Delirium nauwelijks concurrentie. De andere genomineerden, Dames voor na Vieren met het debuut Hijgende hakken, en stand-up comedian Ronald Goedemondt met zijn verrassend geëngageerde conference Ze bestaan echt, waren weliswaar van zeer goed niveau, maar niet zo overrompelend als Guzmans zelfportret als alcoholverslaafde. Guzman werd door de jury bekroond omdat hij het opvallendste programma maakte en als cabaretier de meest in het oog springende ontwikkeling doormaakte. Delirium, zijn derde solo, is een intens en intiem portret geworden waarin de cabaretier op meedogenloze en geestige wijze vertelt hoe hij zijn drankmisbruik overwint. Ondanks de zeer persoonlijke thematiek, vermijdt Guzman de valkuil van een zwaar en dramatisch egodocument, schrijft de jury in het eindoordeel. Zijn observaties zijn veelal vlijmscherp, zijn performance is geloofwaardig en ook grappig, waarbij hij zichzelf niet ontziet en met veel zelfspot tegemoet treedt. Roel Kersmeijer van de Jellinek, een instelling voor verslavingszorg is enthousiast over de uitverkiezing van Guzman. Het werkt taboedoorbrekend als Bekende Nederlanders uitkomen voor hun verslaving. Iedere verslaafde heeft zijn eigen verhaal, maar het helpt wel als jongeren als Guzman zonder schroom hun verhaal durven te vertellen. 1. RECENSIE TONEEL HET BEEST IN DE MENS Robbert van Heuven Uiteindelijk eindigt het toch allemaal met pure menselijke emotie in King Lear van het Rotheater. De oude koning heeft zijn vermoorde dochter op schoot en huilt om haar dood. Zijn beste vriend Kent huilt om het verdriet van zijn vriend. Hun emoties zijn niet alleen klein en ingetogen, maar vooral oprecht. Zeker vergeleken met het circus aan list, bedrog en smerige ambitie dat King Lear ons in de twee uur daarvoor heeft getoond. In de regie van Alize Zandwijk heerst dan ook vooral het beest in de mens. De acteurs (met Jack Wouterse als Koning Lear) maken van hun personages groteske karikaturen die geen van allen oprecht of goed zijn. Machtswellust, oorlog en dood lijken door die speelstijl een absurde ver van ons bed show. Tot de gevolgen ervan teruggebracht worden tot de menselijke maat. En tot de dood van een kind. Dat doet pijn, maar het levert tegelijkertijd prachtig theater op. Gaan! Groteske King Lear. LEO VAN VELZEN RECENSIE TONEEL GRIEKSE ONEMANSHOW DIE SLECHT UIT DE VERF KOMT Robbert van Heuven De Griekse restauranthouder en zijn kinderen spelen vanavond voor ons Bacchanten van de tragedieschrijver Euripides. Koning Pentheus bindt daarin uit angst de strijd aan met de god Dionysos en zijn volgelingen, maar komt uiteindelijk door nieuwsgierigheid naar hun riten gruwelijk aan zijn einde. Het idee achter de voorstelling van ThEAter EA is sympathiek: het vreemde maakt bang, maar wekt tegelijkertijd nieuwsgierigheid op. Toch komt dat idee nauwelijks uit de verf. Eén acteur speelt de belangrijkste rollen met als gevolg dat de voorstelling vooral een onemanshow wordt. Dat gaat helaas ten koste van de spanning en de diepgang van het verhaal. Niet gaan.. Idols Idols trekt elke week meer kijkers. Meer dan 1,4 miljoen mensen keken zaterdag naar de talentenjacht. Sjonniefiets (1) Fans van de Nederlandse feestband De Sjonnies kunnen een door de band gepimpte fiets winnen... Sjonniefiets (2) Dit in het kader van de single M n fiets is gejat, die op het nieuwe album Tieteloos staat. De Sjonnies hebben medelijden met iedereen van wie wel eens een fiets is gestolen.

18 Jammer, als een mooi product naar het buitenland verhuist. Gelukkig vind IT-Staffing in zo n geval direct een andere goed belegde boterham voor de ICT freelancers. Daar zijn we zelf een grote jongen van geworden met zeven ISO gecertificeerde intermediairs: ABC-Team, Bariton XL, GeoICT, Infomotion, OC Centor, Paxton en Softwarepool. Kijk op:

19 Cultuur 19 Kunst 17e-eeuwse portretkunst in Den Haag Wie is wie in 1603? Arjan Terpstra DEN HAAG De Nederlandse portretschilderkunst uit de zeventiende eeuw wordt internationaal gezien als kunsthistorisch hoogtepunt. En terecht: in kwaliteit en in kwantiteit is het een bijzondere periode. Surfend op de hoogconjunctuur van de Gouden Eeuw zetten portretschilders ijdelheid om in een goed belegde boterham. Mensen lieten zich bij voorkeur vereeuwigen door kunstenaars als Frans Hals, Nicolaas Maes of Rembrandt. Deze sterren hielden er grote ateliers op na waar opdracht na opdracht werd verwerkt voor een markt van nieuwe rijken die niet op een dubbeltje hoefden te letten. Zeker niet als je er een beetje bij wilde horen in 1603 of De bijzondere omstandigheden brachten bijzondere kunstwerken voort. Een heel aantal daarvan is te zien in Den Haag. Het Mauritshuis heeft er de tentoonstelling Hollanders in beeld ingericht en de naburige kunsthandel Hoogsteder & Hoogsteder sluit daar met een verkoopexpositie mooi bij aan. De eerste tentoonstelling is een must see waar bijna alleen maar topstukken hangen. Van Jan van Ravensteyns Portret van Hugo de Groot (1599), Frans Hals Portret van Catharina Hooft en haar min Rembrandts portret van oude man. (1620), Rembrandts magistrale Dubbelportret van Jan Rijcksen en Griet Jans (1633) tot Johannes Versproncks Portret van Andreas Stilte als vaandeldrager (1640): alles ademt een buitengewone klasse. En als je daarvoor al niet tot eerbiedig zwijgen vervalt, dan toch tenminste voor Rembrandts Portret van Jan Six (1654). Dit werk is zeer weinig te zien buiten de privécollectie van de familie Six. Alleen al daarom is een gang naar Den Haag gerechtvaardigd. Oog in oog met de los opgezette rode mantel, de vegerige handschoen en het gemoedelijke gezicht van Jan Six kun je even geloven in het Goede, Ware en Schone dat de Ouden ons hebben beloofd. Als er toch een minpuntje over Hollanders in beeld genoemd moet worden, is dat gelegen in het feit dat de portretkunst niet in den brede aan de orde komt, maar in een kwalitatieve selectie die een uitputtend overzicht van het genre in de weg staat. De Hollanders in beeld zijn de uitmuntend geschilderde Hollanders. Dat zijn voornamelijk welgestelde mensen, terwijl het bijzondere van die tijd ook is dat minder vermogende burgers zich op doek of paneel lieten portretteren. Dat was bijvoorbeeld te zien in de tentoonstelling Kopstukken van het Amsterdams Historisch Museum (2003) waar boeren, burgers en buitenlui door elkaar heen aan de wanden hingen. Ook de genoemde kunsthandel laat iets zien van de breedte van de portretkunst met werken die ontegenzeggelijk minder van kwaliteit zijn, maar binnen het verhaal van de portretkunst een plaats opeisen. Hun belangrijkste eigenschap, toen en nu: ze waren voor veel mensen betaalbaar. 1 Mauritshuis Hollanders in beeld. Portretten uit de Gouden Eeuw, t/m 13 januari. Kunsthandel Hoogsteder & Hoogsteder Najaarsverkoop t/m 21 december. Made in da Shade/Cosmic Van goed kijken leer je veel Kung fu fighting met een vette knipoog Een half jaar geleden trok Made in da Shade/Cosmic al volle zalen met hun kung fu voorstelling HRM- NNH!, nu maken de acht castleden Amsterdam onveilig. Femke van Wiggen Kung fu betekent ergens heel goed in zijn, zegt Kim Ho Kim als hij de workshop begint die voorafgaat aan de opvoering van HRMNNH! Wie heeft er wel eens eerder aan kung fu gedaan?, vraagt hij aan de acht fanaten die zijn komen opdagen. Drie vriendinnen antwoorden gretig dat ze aan win chun doen, een afgeleide. Een jongen bekent dat hij vooral kung fu films kijkt. Heb ik ook gedaan hoor, stelt Ho Kim hem gerust. Van goed kijken leer je veel. Dus kijk ik liever naar Ho Kims les dan dat ik meedoe in mijn hoofd is kung fu voor jongetjes. HRMNNH! is geïnspireerd op de old skool kung fu films uit het Hongkong van de jaren zeventig en op The art of war dat ooit werd geschreven door Sun-Tzu. De essentie van dat boek vormt het leitmotiv in de voorstelling: Ultimate excellence lies not in winning every battle, but in defeating the enemy without ever fighting, zegt zangeres Senna halverwege de voorstelling veelbetekenend. Aanleiding: zij en nog twee weeskinderen leven in een woestijndorpje en zoeken bescherming tegen de machtige kung fu meester Hari Te. Dat verhaal is overigens bijzaak: HRMNNH! is met zijn vele spectaculaire en hilarische (schijn)gevechten een ode aan kung fu. Om de technieken onder de knie te krijgen moesten de acht acteurs, onder wie verder ook Tjonrockon en Mike van Alfen, heel wat nieuwe HRMNNH! PEPIJN VAN DEN BROEKE moves leren, in veel van dit soort lessen van Kim Ho Kim. Ho Kim (31) doet al zijn hele leven aan kung fu en schreef eerder de eerste Nederlandse martial-arts film Fighting Fish, waarin hij ook de hoofdrol speelde. Ho Kim: Ik besloot me niet te concentreren op wat ze allemaal niet kunnen, want dan zou ik in vier maanden nergens komen. Ik heb gekeken welke stijl bij welke acteur past. Als iemand nogal springerig is, liet ik die hele actieve vormen maken, een danseres als Senna mocht wat sierlijker. Rest de vraag: is HRMNNH! net zo sterk als een Bruce Lee-film? Het antwoord is simpel: ja. En wel door het enorme enthousiasme van de acteurs die koprollend, breakdancend, klimmend, vechtend en springend het toneel over gaan, begeleid door beelden uit oude films, vette muziek en de geluidseffecten (HRMNNH!) die elke trap begeleiden. En Senna ontkracht mijn vooroordelen: kung fu is ook voor meisjes. 1 HRMNNH! Kung Fu Hossel speelt t/m op het Westergasfabriekterrein. Voor workshops: uitgeverij Ploegsma Jury- en publieksprijs VLAMING MICHAEL VAN PEEL BESTE STAND-UP COMEDIAN De Vlaming Michael van Peel heeft gisteren de jury- en publieksprijs gewonnen tijdens de lustrumeditie van de Culture Comedy Award, een prijs voor de beste stand-up comedian van België en Nederland. Van Peel ontving een loodzware gouden microfoon. Met zijn intelligente, inhoudelijk sterke en bijzonder actuele grappen toont hij zich een fris standup comedy talent met bijzonder veel flair, aldus het juryrapport.. Treble De kleding die meidentrio Treble droeg tijdens het Eurovisie Songfestival wordt op Marktplaats te koop aangeboden. WITTENOND. Tarzan breekt teen (1) Door een gebroken teen kan Ron Link naar verwachting twee weken lang niet optreden in de musical Tarzan. KORT Harry Potter-encyclopedie mag niet van Rowling J.K. Rowling heeft voorkomen dat binnenkort een Harry Potter-encyclopedie verschijnt. Ze vindt dat het werk haar auteursrecht schendt omdat het refereert aan de door haar geschreven Harry Potter-boekenreeks. De rechter moet nu beslissen of de Britse schrijfster gelijk heeft. Uitgever Roger Rapoport heeft het uitbrengen van het boek vrijwillig een halt toegeroepen tot de rechter uitspraak doet. Hij heeft een exemplaar van het boek naar de advocaten van Rowling gestuurd zodat ze zelf kunnen zien dat hij het auteursrecht niet schendt. Rowling denkt daar voorlopig anders over. Zij vindt dat in het naslagwerk wel degelijk wordt geleend uit haar werk. Daarnaast loopt ze zelf al tijden met het idee een encyclopedie uit te brengen over de wereld van de beroemde tovenaarsleerling. Er zit muziek in Het Laatste Avondmaal Leonardo da Vinci heeft in Het Laatste Avondmaal aanwijzingen verborgen voor een muzikale compositie. Dat beweert de Italiaanse musicus en computerspecialist Giovanni Maria Pala. Hij ziet in het werk verborgen codes in onder meer geschilderde broden, die weer zouden verwijzen naar noten op. een notenbalk. Dat berichtte de BBC zaterdag. De Italiaan componeerde aan de hand van Het Laatste Avondmaal uiteindelijk een muziekstuk van 40 seconden. Chinees is winnaar eerste grote literatuurprijs Azië De Chinese auteur Jiang Rong (61) is de winnaar van de eerste grote pan- Aziatische literaire prijs. Jiang kreeg de Man Asian Literary Prize 2007 voor zijn boek Wolf Totem. De initiatiefnemers willen met de literatuurprijs aandacht vragen voor nieuwe Aziatische literatuur. Die krijgt in hun ogen veel te weinig internationale aandacht.. Tarzan breekt teen (2) We hopen natuurlijk dat hij volgend weekend al weer mee kan doen, maar hij moet wel de tijd krijgen om helemaal te herstellen, zegt een woordvoerder van Joop van den Ende Theaterproducties.

20 20 TV-Gids Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4 RTL 5 17:01 Hopla 17:06 Bert en Binkie 17:12 Ik zie 17:16 De post 17:18 Ik ben jarig 17:21 De grabbelton 17:25 Sesamstraat 17:50 PvdA 17:59 EénVandaag 18:00 NOS Journaal 18:20 EénVandaag 18:45 NOS Sportjournaal 19:00 Lingo 19:25 Ingang Oost 20:00 NOS Journaal 20:30 Radar 21:15 Memories 22:05 Flikken Maastricht 23:00 Pauw & Witteman RTL 7 SBS 6 Net 5 Veronica RTL 8 17:45 Who s next 18:00 The A-Team 18:55 Law & order 19:50 De Pfaffs 20:30 Michael Douglas week: Romancing the stone 22:30 De politie op je hielen! 23:30 RTL Voetbal: Eredivisie samenvattingen 00:00 Business class 01:15 Teleshop 7 01:16 Nachtlounge 03:00 The hotspot 17:00 NOS Journaal 17:10 Schepper & co 17:35 MAX & Loretta 18:25 That s the question 18:55 Man bijt hond 19:25 Kassa 2 19:55 Clubvan100.nl 20:25 Netwerk 20:55 Tegenlicht: De opkomst en de ondergang van Enron (1) 21:48 CDA 22:00 NOS Journaal 22:15 Nova/Den Haag vandaag 22:50 NCRV Dokument: Kwetsbaar begin 23:45 NPS Dans: Tussen 2 huizen 00:35 Nova/Den Haag vandaag 01:15 Netwerk, Man bijt hond, EénVandaag, Museumgasten en Passie voor de hermitage 17:05 The flying doctors 18:05 Medisch centrum 19:00 Hart van Nederland - Vroege editie 19:25 Shownieuws - Vroege editie 19:55 Trauma centrum 20:30 Collateral damage 22:30 Hart van Nederland - Late editie 22:45 Piets weerbericht 22:50 Shownieuws - Late editie 23:15 Domino Journaal 23:45 Gevangen & Gevaarlijk 00:45 Moordzaken 01:15 Nachtprogrammering: Price Paradise 01:15 Nachtprogrammering: Hart van Nederland - Late editie 17:00 NOS Jeugdjournaal.nl 17:05 Nederlandse legendes 17:10 Robbedoes en Kwabbernoot 17:35 Oggy en de kakkerlakken 17:48 AVRO Smartkidz 18:00 SpangaS 18:25 Het Klokhuis 18:45 NOS Jeugdjournaal 19:00 ONM 19:21 NOS Journaal 19:30 De wereld draait door 20:25 Holland Sport 21:30 Mooi! Weer De Leeuw: The day after 22:30 NOS Sportjournaal 22:55 NOS Journaal 23:00 De nieuwste show 23:25 Dit was het nieuws 00:10 De wereld draait door 17:15 The O.C 18:05 Charmed 19:00 McLeod s daughters 20:00 Sex and the city 20:30 Ugly Betty 21:30 De co-assistent 22:00 Friends 22:35 Friends 23:05 Rules of engagement 23:35 Related 00:30 Sex and the city 01:05 Nachtprogrammering: Relax TV 04:00 Hart van Nederland - Late editie/ Shownieuws 17:00 As the world turns 18:00 RTL Nieuws 18:15 Editie NL 18:35 RTL Boulevard 19:30 RTL Nieuws 19:55 RTL Weer 20:00 Goede tijden, slechte tijden 20:30 Crime Scene Investigation 21:30 Shark 22:25 4 in het land 22:50 RTL Nieuws 23:00 RTL Weer 23:05 Jouw vrouw, mijn vrouw 00:00 RTL Boulevard 00:55 Teleshop 4 00:56 Cupido 03:00 1op1 17:00 Disney s The Legend of Tarzan 17:20 De Club van Sinterklaas 17:35 Kim Possible 18:00 Two and a half men 18:55 Friends 19:30 Spin city 20:00 Seinfeld 20:30 NCIS 21:30 Numb3rs 22:25 Wanted 23:15 Lost 00:10 Veronica Poker: Premier League 01:10 Nachtprogrammering: Late night 04:10 Hart van Nederland (vroeg). 17:40 Jensen! 18:25 Flodder 18:55 The nanny 19:25 De Gouden Kooi 19:55 PostcodeLoterij: Deal or no deal 20:30 Holland s Next Top Model 21:30 Project Catwalk 22:30 Jensen! 23:15 De Gouden Kooi 23:45 PostcodeLoterij: Deal or no deal 00:15 The king of Queens 00:45 Teleshop 5 00:46 BabewatchTV 02:00 KamasutraTV. 17:00 Everybody loves Raymond 17:30 Ally McBeal 18:20 Dr. Phil 19:10 Oprah Winfrey show 20:00 Een plek onder de zon 20:30 Gooische vrouwen 21:30 Expeditie Robinson 22:30 As the world turns 23:20 The nanny 23:50 4 in het land 00:15 RTL Nieuws 00:25 RTL Weer 00:30 Een plek onder de zon 01:00 Teleshop 8 01:01 BoysTonight 02:00 TV Club ÉÉN CANVAS BBC 1 BBC 2 BBC World 17:00 Vrolijk Vlaanderen 17:35 Buren 18:00 Het journaal 18:10 De rode loper 18:35 Blokken 19:00 Het journaal 19:40 Man bijt hond 20:05 Het weer 20:10 Thuis 20:40 Viva Victoria 21:30 Het leven zoals het is: Kinderziekenhuis 22:05 De slimste mens ter wereld 22:55 Studio 1 23:20 Het journaal laat 23:41 KENO-uitslagen 23:42 Het weer 23:45 De rode loper 00:05 Man bijt hond ARD ZDF Discovery Channel National Geographic Eurosport 17:00 Tagesschau um fünf 17:15 Brisant 17:47 Tagesschau 17:55 ARD vor acht 19:50 Das Wetter im Ersten 19:55 Börse im Ersten 20:00 Tagesschau 20:15 Ein Fall für Nadja 21:00 Unsere 60er Jahre - Wie wir wurden, was wir sind 21:45 Report München 22:15 Tagesthemen 22:43 Das Wetter im Ersten 22:45 Beckmann 00:00 Nachtmagazin 00:20 Dittsche - Das wirklich wahre Leben 00:50 Auch Männer mögen s heiß! 02:25 Tagesschau 02:30 Sturm der Liebe 17:05 House of Mouse in het Disney Festival 17:30 Zoé Kezako 17:45 Op schok 17:55 Spring 18:05 Karrewiet 18:15 Spring 18:30 Go go stop 18:50 En daarmee basta! 19:10 Zap Jr. High 19:25 Karrewiet 19:35 Instant star 20:00 Terzake 20:00 CANVAS 20:50 Into the arms of strangers 21:40 Cooking in the danger zone 22:10 Blackpool 23:10 Zalm voor Corleone: Il Bambino 23:55 De weg naar Mekka 17:00 heute - Wetter 17:15 hallo deutschland 17:45 Leute heute 18:00 SOKO :00 heute 19:20 Weerbericht 19:25 WISO 20:15 Solo für Schwarz: Tödliche Blicke 22:00 heute-journal 22:12 Weerbericht 22:15 Antikörper 00:15 heute nacht 00:30 Madrid 01:50 heute 01:55 neues 02:25 Vor 30 Jahren: Ich widerspreche mir nicht 03:10 WISO 03:55 heute 04:00 Global Vision 17:00 Raven - The secret temple 17:35 Lizzie McGuire 18:00 The Sarah Jane adventures 18:25 Newsround 18:35 Neighbours 19:00 Nieuws en weerbericht 19:30 Regionaal nieuws en weerbericht 20:00 The One show 20:30 Helicopter heroes 21:00 EastEnders 21:30 Panorama 22:00 Heroes and villains: Napoleon 23:00 Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht 23:25 Regionaal nieuws en weerbericht 23:35 Live at the Apollo 00:20 Inside sport 01:00 Out of bounds 17:00 Speed science 18:00 How it s made 18:30 Stunt junkies: Fastest nose wheelie 19:00 Mythbusters: Diet coke and Mentos 20:00 Dirty jobs: Termite controller 21:00 Deadliest catch: A frozen finish 22:00 Dirty jobs: Garbage pit technician 23:00 Rides: Raging bull 00:00 Really big things 01:00 Perfect disaster: Ice storm 01:55 Zero hour: Marseilles plane hijack 17:30 Food poker 18:15 The weakest link 19:00 Eggheads 19:30 Strictly come dancing: It takes two 20:00 This world 20:30 Mastermind 21:00 Autumnwatch 22:00 Capturing Mary 23:40 Newsnight 00:25 Weerbericht 00:30 A real Summer 01:15 BBC News 24 03:00 Japanese language and people 05:00 Curriculum bites: Science 17:00 Crittercam-WildTech Adventures: Pilot whales 17:30 The snake wranglers: Taipan reign of terror 18:00 Earth investigated: Moon mysteries investigated 19:00 Seconds from disaster: New York air crash 20:00 Mad labs 20:30 Megastructures: Air Force transport 21:30 History s conspiracies: J. Edgar Hoover s secrets 22:30 Ancient megastructures: The great pyramid 23:30 More amazing moments 00:00 Seconds from disaster: The Kursk 01:00 History s conspiracies: J. Edgar Hoover s secret 02:00 Ancient megastructures: The great pyramid. 17:00 World news today 18:30 World business report 18:45 Sport today 19:30 World business report 19:45 Sport today 20:00 World news today 21:30 Fast track 22:30 HARDtalk 23:15 World business report 23:45 Sport today 00:30 HARDtalk 01:00 News America 02:30 World business report 03:30 Click 04:00 World news today. 17:00 Bowls 18:00 Eurogoals 19:00 Gooooal! 19:15 WATTS 19:30 Snooker 21:00 Fight club 00:00 Eurogoals 01:00 Eurosport buzz

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

Inleiding regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst

Inleiding regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst Inleiding regeerakkoord 2017-2021 Vertrouwen in de toekomst Inleiding Mensen in Nederland hebben veel vrijheid. Nederlanders vormen een sterke groep. Iedereen kan proberen om verder te komen in zijn leven.

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Instructie: Landenspel light

Instructie: Landenspel light Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen.

Dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen. Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dames en heren, Ik sta hier vandaag

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-12-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een beschrijving van een politieke stroming (rond 1870): Zij

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam Leerlingen handout stadswandeling Amsterdam Groep 1: de Surp Hoki Armeens Apostolische kerk Adres: Kromboomsloot 22, Amsterdam Namen leerlingen: In deze handout staat alle informatie die je nodig hebt

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

Doorbreek je belemmerende overtuigingen!

Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als

Nadere informatie

B. Geef aan om welke soort vluchtelingen het gaat: 1) Zij zijn een bedreiging voor de macht van politieke leiders en worden daarom gestraft.

B. Geef aan om welke soort vluchtelingen het gaat: 1) Zij zijn een bedreiging voor de macht van politieke leiders en worden daarom gestraft. Vluchtelingen Inleiding: De afgelopen weken was de zeventienjarige Angolese asielzoeker Mauro Manuel veel in het nieuws. Als negenjarig jongetje werd hij door zijn ouders in 2002 naar Europa gestuurd.

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali PrO -weekkrant Week 45 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 4-1 0 november 2013 Eenvoudig Communiceren Nederlandse soldaten naar Mali Foto: ANP In Mali helpen buitenlandse soldaten de inwoners.

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels.

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. Hi! I am de steenkool. De cole of de stone. I am black, zwart. And I kan fire geven. Jongens, dat is wat die Europese

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten. Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal...

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal... 2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal... Alweer een tijdje geleden, maar vanwege de drukte nog geen verslag, maar zondag 16 november jongstleden liep ik mijn eerste Zevenheuvelenloop in Nijmegen.

Nadere informatie

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen? Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het

Nadere informatie

Flexibel werken én een hypotheek

Flexibel werken én een hypotheek Flexibel werken én een hypotheek Een hypotheek met Reacties uit de media op de perspectiefverklaring perspectiefverklaring Columnist Frank Kalshoven, de Volkskrant Alleen hypotheken verstrekken aan mensen

Nadere informatie

Onderzoek werknemers met kanker

Onderzoek werknemers met kanker Onderzoek werknemers met kanker Dinsdag 15 april 2013 Over dit onderzoek Dit onderzoek is gehouden in samenwerking met de Nederlandse Federatie voor Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). Aan het onderzoek

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

1 Korintiërs 12 : 27. dia 1

1 Korintiërs 12 : 27. dia 1 1 Korintiërs 12 : 27 kerk in deze (21 e ) eeuw een lastige combinatie? want juist in deze tijd hoor je veel mensen zeggen: ik geloof wel in God maar niet in de kerk kerk zijn lijkt niet meer van deze tijd

Nadere informatie

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk GEWASSEN IN WATER Inhoud: Vanuit de dopeling gezien een statement dat hij in het watergraf alles wat oud is achter zich laat. Hij weet niet alles, kent nog niet

Nadere informatie

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. KB-0125-a-16-2-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. KB-0125-a-16-2-b Bijlage VMBO-KB 2016 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB KB-0125-a-16-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een tekst op een poster (1848): Leve de! Weg met Willem. Hij is een bloedzuiger.

Nadere informatie

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

SAMEN DELEN. een lesbrief in het kader van de schoenendoosactie

SAMEN DELEN. een lesbrief in het kader van de schoenendoosactie SAMEN DELEN een lesbrief in het kader van de schoenendoosactie INHOUD LESBRIEF 1. Introductie 2. De SAMEN DELEN Lesinhoud 3. De SAMEN DELEN Quizzz 4. Het SAMEN DELEN Diploma 5. De SAMEN DELEN Activiteiten

Nadere informatie

Ouderen en de arbeidsmarkt. Inhoudsopgave. 1 Algemeen...1

Ouderen en de arbeidsmarkt. Inhoudsopgave. 1 Algemeen...1 Inhoudsopgave 1...1 2 Hoofdsectie...2 1 In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen met betrekking tot ouderen van 55 + en de arbeidsmarkt?...2 2 Oudere werknemers moeten goedkoper

Nadere informatie

1red , NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, uur

1red , NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, uur 1red18248 29-06-2007, NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, 22.50 uur MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE MINISTERRAAD, OVER HET ONDERZOEK NAAR EVENTUELE VERLENGING VAN DE MISSIE IN

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

Onderzoek werknemers met kanker

Onderzoek werknemers met kanker Onderzoek werknemers met kanker Dinsdag 15 april 2013 Over dit onderzoek Dit onderzoek is gehouden in samenwerking met de Nederlandse Federatie voor Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). Aan het onderzoek

Nadere informatie

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige.

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Burn out Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Ik was al een tijd druk met mijn werk en mijn gezin. Het viel mij zwaar, maar ik moest dit van mezelf doen om aan de omgeving te laten zien

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

van de TFU, Welkom thuis! Eindhoven.

van de TFU, Welkom thuis! Eindhoven. Toespraak van de minister van Defensie, E. van Middelkoop, bij de terugkeer van de laatste Task Force Uruzgan, Vliegbasis Eindhoven, 8 augustus 2010. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Commandant van

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

10. Gebarentaal [1/3]

10. Gebarentaal [1/3] 10. Gebarentaal [1/3] 1 Gebarentalen Stel, je kunt niets horen. Je bent doof. Hoe praat je dan met andere mensen? Je kunt liplezen, maar dat is moeilijk en je mist dan toch nog veel van het gesprek. Bovendien

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Vlinder en Neushoorn

Vlinder en Neushoorn Vlinder en Neushoorn Hoi, zei Vlinder. Hoi, zei Neushoorn, hoewel hij meestal niets zei. Maar hij was in een goede bui. Vlinder streek neer op de hoorn van Neushoorn en leek erg zenuwachtig. Hoi! zei Vlinder

Nadere informatie

Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer

Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS Gedichten Muitgeverij m armer Mmarmer Mmarmer M INHOUD KANTOOR Ode 13 Wat we zeiden toen we het ons nog herinnerden 14 Ze hebben het beste met ons

Nadere informatie

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats). Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de

Nadere informatie

100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna.

100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. 100 jaar geleden t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. t Is oorlog! Binderveld, Kozen, Nieuwerkerken en Wijer 100 jaar geleden is een

Nadere informatie

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

De magische deur van KASTEEL013

De magische deur van KASTEEL013 De magische deur van KASTEEL013 Auteurs: Thomas, Liana, Elyas, Brit en Tijn van BS Cleijn Hasselt, begeleiding: Saskia Dellevoet Op een regenachtige dag verveelde ik me. Ik appte Lisa. Zullen we naar de

Nadere informatie

Kerk- School- en Gezinsdienst op zondag 29 maart 2015 in de Martinikerk

Kerk- School- en Gezinsdienst op zondag 29 maart 2015 in de Martinikerk Kerk- School- en Gezinsdienst op zondag 29 maart 2015 in de Martinikerk Voorganger: Ds. M.N. Ariesen-Holwerda Organist: Kees Nottrot Pianist: Peter Wagenaar Afkondigingen Zingen van een psalm 122: 1 en

Nadere informatie

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al: Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:

Nadere informatie

13 37 38 39 43 100 EXMENVRGEN IJ HET FOTOOEK EN DE FILM NR NEDERLND Nummer Vraagtekst Correcte antwoord vb01 U ziet de Nederlandse vlag. Wat zijn de kleuren van de Nederlandse vlag? vb02 U ziet een foto.

Nadere informatie

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je altijd een tekst met het stappenplan. Je gaat vaak op zoek naar verbanden in een tekst. Wat

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Paspoort Ik houd mijn spreekbeurt over paspoorten. Sommige van jullie zijn vast wel eens naar het gemeentehuis geweest om met jullie vader of moeder een paspoort te halen. Ik moest ook een keer mee en

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b

Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b 1 Verkondiging Enkele kinderen vragen in de kerk: waarom vieren we kerst? En wat betekent het voor u? Reactie op de antwoorden Ja, waarom vieren we kerst? En wat betekent

Nadere informatie

1 augustus 2014. Onderzoek: Sancties tegen Rusland

1 augustus 2014. Onderzoek: Sancties tegen Rusland 1 augustus 2014 Onderzoek: Sancties tegen Rusland Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 30.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg

2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg 2 maart 1945 2 maart 2016 Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg Er kwamen 4 Duitsers bij de Bark. Ze slaan piketten, voor het plaatsen van batterijen veldartillerie. Maar op die dag gingen de verzetsgroepen

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...

Nadere informatie

Beste lezers van De Geldfabriek,

Beste lezers van De Geldfabriek, Beste lezers van De Geldfabriek, Ik hoop dat jullie veel plezier hebben gehad met het lezen van dit verhaal. Vonden jullie ook dat Pippa wel erg veel aan mooie spullen dacht? En dat sommige mensen onaardig

Nadere informatie

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus,

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, het is al bijna 8 april, het is al bijna Pasen. Met Pasen vieren we feest, omdat Koning Jezus de dood overwint. Onze Koning is sterker dan de

Nadere informatie

Mijn mond zat vol aarde

Mijn mond zat vol aarde Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

Rijangst en angststoornissen

Rijangst en angststoornissen 1 Rijangst Veel mensen zijn bang wanneer ze in de auto zitten. De mate van de angst varieert sterk. Soms treedt de angst alleen maar op in zeer specifieke situaties, situaties die zich bijna nooit voordoen.

Nadere informatie

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende situaties

Nadere informatie

Beginnerslessen. Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen

Beginnerslessen. Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen Beginnerslessen Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen Wat leert u in deze les? Gesprekken over het inburgeringsexamen begrijpen. Welke examens bij het inburgeringsexamen horen. Waar u kunt oefenen met de

Nadere informatie

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het Maar het duurt maar heel even dat op de kop staan De wereld

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

OORLOG IN OVERIJSSEL 2015

OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had

Nadere informatie

Leerlingen weten dat er in een democratische rechtsstaat verschillende manieren zijn om conflicten op te lossen en dat rechtspraak daar één van is.

Leerlingen weten dat er in een democratische rechtsstaat verschillende manieren zijn om conflicten op te lossen en dat rechtspraak daar één van is. HOE LOSSEN WE DIT OP? DE WERKVORM IN HET KORT Wat doe je als je een probleem of ruzie hebt? In het ergste geval moet je naar een rechter. Die bepaalt dan wie er gelijk heeft. Maar meestal kun je problemen

Nadere informatie

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief 1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord

Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen bekijken een filmpje van de NOS, van maandag 29 oktober. Daarna beantwoorden ze vragen over dit

Nadere informatie

Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat

Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat 7.1 Onze democratie Tekst 1: Wie is de baas in Nederland? Nederland is een democratie. Dat betekent: de bevolking is de baas. Maar je kunt niet 16,7 miljoen bazen

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1

2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1 2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1! " #$% & #& '$' '& + ()" *% $, $ -% 1 H. Jagersma en M. Vervenne, Inleiding in het Oude Testament, Kampen, 1992. J. Bowker, Het verhaal

Nadere informatie

Factsheet persbericht

Factsheet persbericht Factsheet persbericht Nut vakbonden onbekend bij jongeren 30 november 2011 Inleiding Van oktober 2011 tot november 2011 hield Zoekbijbaan.nl het Nationale Bijbanen Onderzoek. Aan het onderzoek deden 2464

Nadere informatie

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk). Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest

Nadere informatie