Rapportage. Baambrugge dorpsbrug. Betreft:

Transcriptie

1 Rapportage Baambrugge dorpsbrug Betreft: Rapportage van huidige schades en geschiedenis eerdere schades en herstelwerkzaamheden. Opdrachtgever: Gemeente Ronde Venen Croonstadtlaan AL Mijdrecht Contactpersoon: E. de Bruyn ( beheerder kunstwerken ) Opgesteld door : J. Boonzaaijer Aannemingsbedrijf BV Bloklaan AZ LOOSDRECHT Tel: Mail: info@boonzaaijerbv.nl Versie: 2, datum: Bijlage: Tekening aanzicht Dorpsbrug Baambrugge 1

2 Inhoudsopgave: nr. 1. Inleiding Huidige schades aan dorpsbrug Geschiedenis eerdere schades en herstelwerkzaamheden Herstellingen dorpsbrug Aanrijdschade Dorpsbrug jaar Schade door tractor met aanhanger Schade aan leuning door aanrijden tractor met aanhanger met hooibalen Rijksmonument status Opmerkingen beheerder van gemeente De Ronde venen

3 1. Inleiding De beweegbare dorpsbrug in Baambrugge is 1877 gebouwd, het is een Rijksmonument. In die tijd was deze brug bestemd voor paard en wagen, handmatig werd deze brug bediend voor passage van trekschuiten. De dorpsbrug wordt nu dagelijks intensief gebruikt door woon- / werkverkeer. De brug wordt ook bereden door zwaar landbouwbouw en vrachtverkeer. Er is een hoogtebeperking van 3,5 meter en een aslastbeperking van 10 ton per as ingesteld voor het landverkeer. De onderbouw van de brug is gemetseld, met toepassing van natuursteen elementen. Deze vaste overspanning aan de dorp zijde is als een toog gemetseld. Het beweegbare deel stalen dek. De bovenbouw is een gietijzeren constructie. (hameistijlen incl. toog) Een ophaalbrug met een gietijzeren constructie is uniek, dit is een van de laatste overgebleven brug van dit type in Nederland. Dit maakt de brug echter wel kwetsbaar omdat gietijzer een erg bros materiaal is. Begin jaren 80 is het rijdek vernieuwd en is de brug hydraulisch bedienbaar gemaakt. In de jaren 90 zijn er grondankers aangebracht om de fundering te stabiliseren. Ondanks de gewichtsbeperking van 10 ton per as, en de hoogte beperking, is de brug in 2010 door een te groot en te zwaar voertuig geramd. Bij deze aanrijding is gietijzer van de boogconstructie gescheurd, de brug is toen met spoed gestabiliseerd i.v.m. instortingsgevaar. De bovenbouw is toen in zijn geheel gedemonteerd, en in de werkplaats hersteld. Het lassen van gietijzer is niet eenvoudig, hier komt heel wat specialisme, tijd en vakmanschap bij kijken. Hierdoor zijn de kosten hoog. 3

4 2. Huidige schades aan dorpsbrug Schade door te hoge vrachtwagens Schade veroorzaakt door te brede landbouwvoertuigen Foto 1 Aanrijdschades Uit opname blijkt dat de schades aan de conserveringen veroorzaakt zijn door aanrijden/langs schuren van het verkeer. (foto 1-3) Dit is zowel bij de hameistijlen, als bij de bovenbouw. 4

5 Foto 2 Deze aanrijdschade aan hameistijlen is veroorzaakt door een landbouwtractor met dubbele banden. Het verjongde gedeelte van de hameistijl is ook geraakt. Hieruit blijkt dat er een extreme belasting op gietijzeren constructie geweest is. (Citaat omwonende: een tractor met dubbel lucht zat klem tussen de brug, met veel geweld is de tractor er door gekomen.) 5

6 Foto 3 aanrijdschade aan bovenbouw door te hoge vrachtwagens Op de brug zit op 3,5 m een hoogtebeperking. Hoogte van de schade zit op 4,0 m. Een probleem is dus ook de handhaving. Opmerking beheerder DRV: brug wordt wekelijks aangereden door vrachtwagens en/of landbouwverkeer. 6

7 3. Geschiedenis eerdere schades en herstelwerkzaamheden. 3.1 Herstellingen dorpsbrug 2003 Schades en oorzaak: Hardstenen oplegblokken hadden mechanische- en vorst schades. Oplegblokken zaten los van het metselwerk. Constructie is niet bestand tegen zwaar verkeer. De hardstenen rij-overgang vertoonde vorstschade en lag los van het hoofd. Vorstschades aan slijtlaag Uitgevoerde werkzaamheden. Herstel hardsteen en metselwerk. Vervangen 2 hardstenen oplegblokken. Herstel slijtlaag doormiddel van kunsthars gietmortel. Totaal kosten excl. BTW 3.585,- Schades aan oplegblokken 7

8 3.2 Aanrijdschade Dorpsbrug jaar 2010 Door de aanrijding waren de 2 linker schoorstangen (vanuit het dorp gezien) van de hameipoort krom gedrukt. Hierdoor was de linker gietijzeren hameistijl met meerdere centimeters naar achteren getrokken. De voetplaat van deze stijl was hierbij gescheurd en enkele ankers waren losgetrokken met meeneming van een deel onderliggend hardsteen. Door de verdraaiing ten opzichte van de rechter hameistijl was een kopplaat van de gietijzeren bovenbalk nabij de rechter stijl deels losgescheurd. Na de aanrijding stond de hameipoort te zwaaien, wat vooral zichtbaar was bij passage van voertuigen. Uitgevoerde werkzaamheden: Herstellen van de scheuren. Demontage hydraulische- en elektrische componenten. Demontage en uithijsen van de balans en hameipoort in delen. Inhijsen en montage hameipoort en balans. Bijwerken conservering. Totaal kosten excl. BTW ,- Het schilderen van de bovenbouw van de brug. Totaal kosten excl. BTW 8.900,- 8

9 Eerste noodmaatregel i.v.m. acute instortingsgevaar: Aantal spanbanden waren aangebracht om de hameipoort stabieler te maken. Kettingen van de balans waren ontlast d.m.v. aangebrachte kettingtakels naar het landhoofd, verkeersmaatregelen. Bovenbouw was gescheurd door aanrijding De 2 linker schoorstangen waren krom gedrukt Voetplaat van hameistijl was gescheurd. 9

10 Herstel Herstel Herstel Herstel 10

11 3.3 Schade door tractor met aanhanger Schade aan leuning, ketting en bovenbouw Vervangen van: Rechter dekketting Dekkettingspanner Bevestigingspunten van scharnier Middelste verbindingsbuis tussen bovenarmen Richten van rechter brug-arm Kosten herstelwerk 9.936,- 11

12 3.4 Schade aan leuning door aanrijden tractor met aanhanger met hooibalen Kosten herstelwerk (gemeente DRV) 750,- Totale kosten herstelwerkzaamheden dorpsbrug ( ) ,- 12

13 4. Rijksmonument status. Monumentnummer: N.v.t AA te Baambrugge Algemeen Monumentnummer : Monumentnaam : Status : Beschermd Complexnummer : Aanwijzingsbesluit : Inschrijving register : Kadaster deel/nr : 11904/39 Int. Kenteken : N Locatie Provincie : Utrecht Gemeente : De Ronde Venen Woonplaats : Baambrugge Buurt/wijk : Situering : Binnen de bebouwde kom X-Y coörd : Inleiding De gietijzeren ophaalbrug is in 1877 gebouwd door de Maatschappij IJzergieterij De Prins van Oranje uit 's Gravenhage, zoals vermeld staat op het voetstuk van beide stijlen van de brug. In 1996 is door Strukton Staalbouw het bovenwerk (sprieten, middenbalk, broekbalk en balans) gedeeltelijk vernieuwd en is de brug geëlectrificeerd. Een klein bordje met de naam van deze firma en het jaartal is op de zuidelijke stijl aangebracht. Omschrijving De OPHAALBRUG uit 1877 over de rivier de Angstel vormt de verbinding tussen de Rijksstraatweg en de Brugstraat in Baambrugge. De brug rust op gemetselde landhoofden met natuurstenen blokken op constructief belangrijke punten. Het bredere westelijke landhoofd met hekwerk is in de rivier uitgebouwd en heeft een toogvormige lage waterdoorgang. De ophaalbrug bestaat uit een tweetal gietijzeren stijlen, die een opengewerkte gietijzeren hamei dragen. Op de hamei staat aan beide zijde het jaartal 1877 vermeld. De balans van het bovenwerk bevindt boven het westelijk landhoofd. De sprieten zijn door middel van kettingen verbonden met het uiteinde van de val of klap, die op het oostelijk landhoofd neerkomt. Op het voetstuk van beide stijlen is de naam van de ijzergieterij aangebracht. Waardering De brug is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een ophaalbrug uitgevoerd in gietijzer, gefundeerd op gemetselde landhoofden met hekwerk, alsmede als voorbeeld van een civiel technisch kunstwerk uitgevoerd door de Haagse ijzergieterij De Prins van Oranje. Voorts is de brug van belangrijke ensemblewaarde binnen de oude kern van Baambrugge. 13

14 5. Opmerkingen beheerder gemeente De Ronde venen. Beheerder DRV: - wekelijks, zo niet dagelijks, wordt de brug aangereden door landbouw- of vrachtverkeer. -de brug is zeer belangrijk voor de ontsluiting van Baambrugge - de afgelopen 10 jaar zijn de kosten van aanrijschades ,- - door te hoge vrachtwagens en te brede landbouwvoertuigen is er een groot risico op (niet verhaalbare) schade en stremming voor land- en scheepvaart verkeer. Zeker gezien de kwetsbaarheid (gietijzer) van de brug - Stremming voor het landverkeer heeft grote gevolgen voor de inwoners van Baambrugge. 14

15 15