Grenzenloos. spaanse spookdorpen. onroerend goed Frans. gelukkig hebben we skype MAGAZINE. Te koop voor een appel en een ei

Transcriptie

1 MAGAZINE Grenzenloos Grenzenloos.nl Voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters Pieter Mans Vier jaar in Zweden 3 Apr 2014 NR Marion Hoogwegt Leven in Andalusië spaanse spookdorpen Te koop voor een appel en een ei onroerend goed Frans Redt u zichzelf met een aannemer? gelukkig hebben we skype het verhaal van achterblijvers Uitgeverij Grenzenloos 1

2 Welkom Colofon Grenzenloos Magazine Gratis online magazine voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters. Verschijnt 12 x per jaar, elke laatste vrijdag van de maand. Een uitgave van Uitgeverij Grenzenloos, een imprint van VanDorp Uitgevers Voor meer informatie of adverteren, kijk op of mail naar info@grenzenloos.nl In dit nummer staan bijdragen van: Pieter Mans Ludique le Vert Marion Hoogwegt Heidy van Beurden Ellen De Vriend Tin van Arkel Trix van Bennekom Eric Jan van Dorp profiteren van economische crisis Elk nadeel heb z n voordeel, sprak ooit Neerlands meest beroemde voetbalgrootheid. Het ging toen over een Europacupwedstrijd, maar ook in het dagelijks leven is dit Cruijffiaans gezegde vaak toepasbaar. Zo ook voor u als potentiële emigrant of expat in tijden van economische crisis, zoals anno nu. Ik spreek steeds vaker mensen die een heimelijk verlangen hadden om een tijdje in het buitenland te gaan wonen en die door het verlies van hun huidige baan nu net dat zetje krijgen dat ze nodig hadden om hun leven om te gooien. Ook heeft de crisis gezorgd dat de betaalbaarheid van onroerend goed over de grens is verbeterd. Mocht u een aantal jaren geleden een emigratie naar Spanje in de ijskast hebben gezet vanwege de overspannen woningmarkt aldaar, dan is het de moeite waard om u hernieuwd te oriënteren. Lees als inspiratie het artikel over complete Spaanse dorpen die te koop staan. Uw reacties en tips worden altijd erg gewaardeerd. Wij zijn te bereiken via info@grenzenloos.nl Grenzenloos Magazine verschijnt 12 x per jaar, elke laatste vrijdag van de maand. Copyright 2014 VanDorp Uitgevers Op de teksten en foto s in deze uitgave rust auteursrecht. Niets uit deze uitgave mag worden opgeslagen, gekopieerd of op andere wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of verspreid, zonder uitdrukkelijke en schrijftelijke toestemming van de uitgever. 2

3 Inhoudsopgave 4 Laatste nieuws De achterblijvers 6 14 We zijn thuis! Blauwe vogel Snöppe en Barbro Spaanse sp0okdorpen teentjes knoflook Eco lodge in Nieuw-Zeeland Onroerend goed Frans 3

4 Nieuws zweden meest innovatieve land van europa nederland zakt naar zesde plaats Zweden, Denemarken, Duitsland en Finland zijn de meest innovatieve landen van Europa. Dat meldt de Europese Commissie in een deze maand gepubliceerd rapport. Nederland staat op een zesde plaats. Vorig jaar stond Nederland nog op een vijfde plaats, daarvoor zevende. Naast de 28 EU-landen zijn ook Zwitserland en Noorwegen meegenomen in het onderzoek. Het complete rapport is hier te lezen: innovation/files/ris/ris-2014_en.pdf Singapore duurste stad ter wereld om in te wonen Mumbay en New Delhi de goedkoopste Wie in Singapore wil wonen, moet daarvoor in 2014 diep in de buidel tasten. Dat bleek dinsdag uit het jaarlijks onderzoek van het Britse weekblad The Economist. Singapore stoot de Japanse hoofdstad als duurste stad van de troon. Tokio staat dit jaar slechts op de zesde plaats. De top vijf wordt aangevuld door Parijs, het Noorse Oslo, het Zwitserse Zürich en Sydney. De hoofdstad van het land Singapore is zo prijzig omdat de munt (Singapore Dollar) een sterke waarde heeft. Ook autorijden, de energierekening en kleding zijn relatief duur in Singapore. Er staan geen Nederlandse steden in de lijst. De Indiase steden Mumbay en New Delhi behoren tot de goedkoopste steden ter wereld. 4 Bron: nu.nl

5 Nieuws stemmen voor europees parlement vanuit het buitenland Stembiljet kan nu per naar u worden gestuurd Als u wilt stemmen voor de verkiezing van de Nederlandse leden van het Europees Parlement op 22 mei 2014, dient u zich eerst te registreren. Dat kan uiterlijk tot en met 10 april Het stembiljet voor kiezers in het buitenland is veranderd. Bij wijze van experiment is het mogelijk om het stembiljet per aan de kiezer in het buitenland toe te sturen. Het stembiljet dat u ontvangt (per post of per ) moet echter altijd per post, met gebruikmaking van de enveloppen die daarvoor zijn verstrekt, worden teruggestuurd naar het briefstembureau. Het stembiljet kan niet per naar het briefstembureau worden teruggestuurd. Alle informatie over deregistratie en stemmen vanuit het buitenland vindt u op deze website van de overheid: stemmenvanuitbuitenland Bron: Rijksoverheid.nl Noord-Europese landen koploper in duurzame energie nederland behoort tot europeese achterhoede De Scandinavische en Baltische landen zijn veruit koploper op het gebied van duurzame energie. In Zweden is zelfs meer dan de helft van alle gebruikte energie duurzaam opgewekt. In Letland en Finland is dat ongeveer 35%. Nederland staat op een drie na laatste plaats in Europa. Slechts 4,5% van alle energie in ons land is op dit moment duurzaam. Alleen in Groot-Britannie, Malte en Luxemburg is dit nog minder. De Nederlandse overheid streeft ernaar om het percentage in 2020 op 14% te hebben en in 2050 op 100%. 5

6 Achterblijvers Ik vond dat emigreren juist wel stoer Achterblijvende zussen vertellen H oewel de televisieprogramma s over emigranten enorm populair zijn, hebben juist de achterblijvers ook een verhaal. Hoe ervaren zij het vertrek van hun familielid? Wat betekent het praktisch maar ook emotioneel? Blijft het contact goed of verwatert het juist? Moderne communicatiemiddelen kunnen de afstand verkleinen, maar dat is niet hetzelfde als een bakkie doen wanneer het maar uitkomt. Alita en Jennie (midden en rechts op de foto boven) hebben er alle begrip voor dat hun zus Janet naar Noorwegen is geëmigreerd. Ze noemen het, onafhankelijk van elkaar, stoer dat Janet dit deed en bewonderen haar. Janet was altijd al dol op dit soort landen en heeft op Groenland en IJsland gewoond, vertelt Alita van Keulen-Roelofs. Jennie Roelofs herinnert zich het enorme verdriet dat zij op Schiphol had. 6

7 Gelukkig hebben we Skype Zowel Alita als Jennie voelt zich gelukkig en veilig in Nederland. Natuurlijk had ik Janet liever dichterbij, maar ik was op het moment van haar emigratie ook met heel andere dingen bezig dan zij. Ik was net bevallen van mijn derde kind en was bezig met het opbouwen van mijn eigen leven in Zwolle. Ik was druk met mijn gezin, man en mijn leuke baan, legt Alita uit. Jennie vult aan dat Janet haar autonome houding altijd heeft laten zien. Haar emigratie was daar een uiting van. Ze had echt een hang naar de noordelijke landen. Ze is wel eens naar Turkije geweest en naar Portugal en ik meen me te herinneren dat ze dat mooi vond maar zo warm. Janet is drie maanden op IJsland geweest en kreeg vervolgens een relatie met Gert, die gids was op IJsland. Dat was natuurlijk een schot in de roos. Toen werd er ineens gepraat over Nederland verlaten, emigreren, huis verkopen, baan opzeggen en het is wel vol in Nederland... Het klopte voor hun voor honderd procent. onze andere broer is in 1996 geëmigreerd naar Canada. En nu ging mijn lieve zus ook nog weg. Alita denkt achteraf gezien dat ze de emoties rond het vertrek van Janet heeft weggestopt. Wanneer je zelf kinderen hebt, komt emigreren verder van je af te staan Zij was met heel andere dingen bezig, waardoor we op dat moment minder op één lijn zaten. Zij was ook niet bezig met kinderen, zoals ik. Misschien heb ik haar daar wel in gemist. Ze was met de emigratie bezig en het kan best zo zijn dat ze mij daarin heeft gemist. Dat heb ik haar nooit gevraagd. Gelukkig is Jennie er ook, die veel heeft opgevangen. Wanneer je zelf kinderen hebt, komt emigreren ook verder van je af te staan want je wilt ze niet uit hun vertrouwde omgeving halen. Alita haast zich om te zeggen dat ze die behoefte ook niet had. Emoties Jennie denkt nog altijd als ze op Schiphol is aan de enorme huilbui die zij daar had toen ze Janet omhelsde, kuste en groette. Het huilen bleef maar doorgaan, zelfs in de auto op weg naar huis. Het deed veel pijn en ik had zo n enorm verdriet. Het had niets te maken met het feit dat ik haar keus niet goedkeurde, het was veel meer een gevoel dat er een deel van mij afgescheurd werd of zo. Ons gezin werd weer kleiner... Onze jongste broer is al op een jonge leeftijd overleden en 7

8 Achterblijvers Mijn ouders hebben in hun leven veel meegemaakt. Ze zijn nu 85 en 86 jaar. Vooral het overlijden van mijn jongste broertje is erg bepalend geweest. Maar toch hebben we met elkaar de draad weer opgepakt, zo goed en kwaad als dat ging. Mijn broer heeft de boerderij overgenomen en later verkocht om naar Canada te emigreren. Na hun trouwen zijn ze in Duitsland gaan wonen omdat ze daar grond en een boerderij hadden. Ze vonden het wel erg dat een zoon en dochter emigreerden, maar vader zei altijd: als je het ergens anders beter kan krijgen moet je dat doen. Tweepersoonsbed Het gezin Roelofs bestond, naast de ouders, uit vier dochters en twee broers. De zussen stellen allemaal dat ze een goede band hadden. Alita is de jongste van de zussen en Janet is de zus boven haar. Zij hadden een wat hechtere band samen en ik had net iets meer met de zus die na mij komt, zegt Jennie. Alita knikt: Janet en ik deelden een slaapkamer en een tweepersoonsbed. Voordat we gingen slapen bespraken we als kinderen de dag met elkaar. En later gingen we ook wel eens samen uit. Maar zij had haar vriendinnen en ik die van 8

9 Gelukkig hebben we Skype mij. We zaten ook op verschillende middelbare scholen. Janet ging eerder het huis uit dan ik en een opleiding volgen tot ziekenverzorgende. Ik ging hbo-v doen in Zwolle. Alita denkt even na: We waren allebei onze eigen levens aan het opbouwen, waar we elkaar niet zo bij nodig hadden. Natuurlijk zagen we elkaar wel en dan was het ook goed. Diepgaande gesprekken Jennie echter zocht Janet juist op. Wij wisten elkaar altijd wel te vinden. Telefonisch of we zagen elkaar bij onze ouders of bij één van de twee thuis. We woonden relatief dichtbij elkaar. We deelden dagelijkse dingen, maar ook onze zorgen, soms beldenwe urenlang met elkaar. We voerden goede en diepgaande gesprekken over wat ons bezighield. Janet en ik zijn twee keer naar een weekend van Buitenkunst gegaan, lekker samen zingen en creatief zijn. Mijn man en ik waren ceremoniemeester op hun trouwdag en ik was Janets getuige En gelukkig kunnen onze partners het goed met elkaar vinden. We organiseerden etentjes en bleven dan logeren en hielden spelletjesavonden met Pictionary, Party&Co en Triviant. Heerlijk was dat! Jennie zucht. Jammer dat ze nu zo ver weg woont. Mijn man en ik waren ceremoniemeester op hun trouwdag en ik was Janets getuige. Dat zegt veel over wat we voor elkaar betekenen. Ze voelde me altijd goed aan en is me heel dierbaar. Ik houd erg veel van haar. Verwaterd De verstandhouding tussen de zussen Roelofs veranderde in het begin niet zoveel, volgens Alita. Ik had het druk met mijn leven en zij met dat van haar. Ze heft haar handen. Waarschijnlijk heeft ze me dat wel kwalijk genomen. Ze was erg gesteld op post vanuit het thuisfront en ik kon haar dat niet bieden. Dat heeft wel even wrijving gegeven. Ik had het idee dat ze mijn leven niet zag zoals ik dat zag en het contact is toen wel verwaterd. Mijn aandacht ging in eerste instantie naar mijn gezin en kinderen terwijl Janet en Jennie daardoor in die periode meer op elkaar gericht waren. Jennie beaamt dat de verstandhouding onveranderd goed bleef. We hebben wel eens opgemerkt dat we zelfs meer contact hebben dan toen Janet in Nederland woonde. Maar het is wel anders geworden: we zijn enthousiaste briefschrijvers geworden. Tientallen, misschien wel honderden brieven en kaarten zijn er in al die jaren over en weer gegaan: dikke enveloppen soms met krantenknipsels, 9

10 Achterblijvers tekeningen, mooi versierde enveloppen. Echt een feest om dat op je deurmat aan te treffen. Mijn man en ik gingen er dan echt voor zitten en lazen de brief aan elkaar voor. Zowel Janet als ik zijn trouwe schrijvers en de brieven komen in een vaste cadans, om en om. En onze partners deden daar ook aan mee. Mijn man is ermee gestopt, maar Gert laat zich nog steeds van tijd tot tijd horen. Bellen doen we niet zo heel vaak meer. Dat was in de beginjaren frequenter. Sms is ook handig en Whatsapp helemaal, maar Janet heeft niet overal wifi in Noorwegen. Scherpe pijn Jennie leest de weblogs die Janet schrijft altijd trouw. Het is een uitstekende manier om te volgen wat ze doet en waar ze mee bezig is. De eerste jaren na hun emigratie logeerden Gert en Janet altijd bij ons als ze in Nederland waren. Dat voelde vertrouwd en was erg gezellig. Ik herinner me goed dat alles dan weer klopte in mijn beleving omdat ze weer in de buurt was. En als ze vertrokken had ik steeds opnieuw dat scherpe pijnlijke gevoel van gemis. Ik heb dan ook heel wat gehuild. Als ze nu naar Nederland komt logeert ze in een hotel of bij onze ouders. Janet en Gert organiseerden de eerste jaren 10

11 Gelukkig hebben we Skype na hun emigratie NO-NE weekenden, waarbij zeeen grote vakantieboerderij huurden en een hele zwik van hun familieleden en vrienden uitnodigden voor een lang weekend. In Drenthe, Friesland, Overijssel en op Terschelling hebben we de meest uitzonderlijke dagen doorgebracht. Onvergetelijk! Janet en ik hebben veel gemeen, vertelt Jennie. We zingen allebei in een koor, hebben een moestuin en doen ook allebei aan hardlopen. Zo hebben we genoten van een mooie hardloopsessie langs de haven van Kopenhagen. Onvergetelijk om samen langs het standbeeld van de Zeemeermin te rennen. Noorwegen Alita: Toen onze kinderen er de leeftijd voor hadden, zijn we een aantal keren in Noorwegen op bezoek geweest. Dat was zo warm en hartelijk dat dit het gemis wel groter maakte. We waren weer de zussen voor elkaar die we graag wilden zijn. Ook zijn we een aantal malen met Kerst bij hun geweest om te skiën. Ik ben ook echt van Noorwegen gaan houden. De kinderen zijn ook dol op hun tante. We bellen regelmatig en mailen over en weer. Onze band is nu weer heel goed. Maar het afscheid nemen van Janet, na een vakantie, dat hakt er flink in. Dan loop ik een paar dagen met een onbestemd gevoel rond. Alita aarzelt even maar vertelt dan: Vooral de eerste keer dat we drie weken met de kinderen en hun op vakantie zijn geweest. Dat was zo fijn dat ik op de terugweg in het vliegtuig niet meer kon ophouden met huilen. door Janets emigratie hebben we er een tweede liefde bijgekregen: Noorwegen Jennie en haar man waren jarenlange Frankrijkgangers en liefhebbers. We houden van de cultuur, de taal en het Franse leven. Maar door Janets emigratie hebben we er een tweede liefde bijgekregen: Noorwegen. We hebben met Janet en Gert trektochten gemaakt van hut naar hut: Dovrefjel, Breheimen, Saltfjellet. En we hebben daar het hytteleven ontdekt en omarmd. Ook maakten we gezamenlijk een prachtige autotocht naar de Lofoten. En mijn man en ik hebben al veel in Noorwegen gekampeerd en altijd gaan we dan een paar dagen naar Janet en Gert. Tegenvallers Wat me mee is gevallen van de emigratie, herhaalt Jennie de vraag. Ja, dat is toch dat ik snel een andere manier heb gevonden om het contact 11

12 Achterblijvers met Janet in stand te houden. Snel een bakkie doen of afspreken om samen uit te gaan is er niet meer bij dus moet je wel een andere weg vinden. En er is zoveel mogelijk. En wat me is tegengevallen dat zijn en blijven toch de vele kilometers die ons scheiden. Als we elkaar willen zien moeten we dat lang van tevoren afspreken en vluchten en boottochten boeken. Met gemak ben je één tot drie dagen onderweg. Zeker nu onze ouders ouder worden besef ik dat Janet er niet kan zijn als dat acuut noodzakelijk is. Ondanks al het contact dat we hebben mis ik haar. Alita vult aan: Jennie en ik gaan in juni een paar dagen naar Janet toe om de langste dag mee te maken. Tekst: Ellen De Vriend Foto s: Janet, Jennie, Alita Roelofs Dit interview is samen met 19 andere boeiende interviews verschenen in het boek Gelukkig hebben we Skype. Gelukkig hebben we Skype! is een boek met twintig verhalen van emigranten en de familieleden die zij in Nederland achterlieten. Broers, zussen, vaders, moeders, dochters, zonen en vriendinnen staan centraal in dit boek. Hoewel de televisieprogramma s over emigranten enorm populair zijn, hebben juist de achterblijvers ook een verhaal. Hoe ervaren zij het vertrek van hun familielid? Wat betekent het praktisch en emotioneel? Blijft het contact op duizenden kilometers afstand goed of wordt het juist minder? En hoe ga je daarmee om? Computers en andere moderne communicatiemiddelen kunnen de afstand verkleinen, maar dat is niet hetzelfde als een bakkie doen wanneer het je uitkomt. Gelukkig hebbe we Skype Verhalen van achterblijvers en emigranten Ellen De Vriend UItgeverij Grenzenloos ISBN Prijs 16,95 O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl 12

13 Emotionele kant van emigreren Bestel ook de andere twee titels die recent zijn uitgekomen over de emotionele kant van emigreren of niet kunnen emigreren. Jaarlijks vertrekken veel Nederlanders naar het buitenland om daar hun geluk te zoeken. Een TV-programma als Ik Vertrek zijn mateloos populair. Maar hoe zit het met al die mensen die eigenlijk wel zouden willen vertrekken maar om de een of andere reden niet kunnen? Wat doet een emigratie met je relatie? Dagelijks spelen duizenden stellen met de gedachte om in het buitenland te gaan wonen. Emigreren lijkt één groot en spannend avontuur. Maar driekwart van alle relaties komt ter plekke in zwaar weer terecht. Ik vertrek nog niet Emigranten in de wachtkamer vertellen Josie Kneepkens UItgeverij Grenzenloos ISBN Prijs 16,95 O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl Het eerste jaar is alles opwindend Wat een emigratie doet met je relatie Auk Dijkstra & Annemies Gort UItgeverij Grenzenloos ISBN Prijs 16,95 O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl 13

14 Wonen in Frankrijk ludique we zijn thuis! Ludique is het pseudoniem van een ouddocent die na zijn pesionering samen met zijn vrouw Maria (Lief) emigreerde naar Zuidwest-Frankrijk. Het tweetal woont en werkt in en rond hun oude boerderij op het Franse platteland. Ludique is een begenadigd verteller/schrijver die anderen laat meegenieten van zijn dagelijkse belevenissen. De finale krabbels onder het dodelijke koopvonnis werden in Pompadour gezet. De notaris, die zetelde achter een, onder chaotische bergen papieren, mappen en documenten bedolven, gigantisch bureau, leende ons daartoe welwillend zijn pen. De verkoper, die een bekende Nederlander bleek te zijn waarvan wij overigens nog nooit hadden gehoord, schitterde door afwezigheid, maar de lieve makelmevrouw was present en overhandigde ons, na afloop van een reeks ondoorgrondelijke, notariële rituelen, als nieuwbakken eigenaren van iets onroerends, de sleutel. Zij feliciteerde ons zoals je iemand condoleert met het weliswaar voorziene, maar niettemin tragische verlies van een dierbare. Lief meende zelfs te hebben gehoord dat ze nog zoiets als sterkte had gelispeld. Als de aankondiging van een onafwendbaar, naderend onheil. Afijn, we namen afscheid. 14

15 Ludique le Vert De acte was gepasseerd. Het vonnis was voltrokken. Gewapend met een ruim bemeten stapel papieren, een fles rode cadeauwijn en een sleutel, stapten we in onze bestelbus. Ik had nog blijmoedig voorgesteld om voor deze memorabele gelegenheid eerst ergens een feestelijk glas te gaan heffen, maar Lief, die kordaat van aard is en van doorpakken weet, wilde onmiddellijk naar onze, zojuist verworven, nieuwe aanwinst. Ons eigen huis in Frankrijk. Welke kant moeten we op?, vroeg ik op de drempel van de parkeerplaats rondom het Pompadour dominerende kasteel. Links, die kant op, wees Lief beslist. Naar Lubersac en dan daar op de rotonde binnendoor richting Limoges, voegde ze er aan toe. Ze is mijn eigen TomTom. Ikzelf verdwaal al op een openbaar toilet. En route! De tot de nok toe volgeladen bus kroop zuchtend de langgerekte hellingen op en na drie kwartier kwamen we angstvallig dicht bij Limoges. De verwachte, zo markante watertoren die ons als een baken in zee het smalle weggetje naar ons huis zou wijzen, zo wist Lief, waren we onderweg niet tegengekomen. Dat wil zeggen, we waren er wel een dozijn tegengekomen, maar niet die ene. Je bent verkeerd gereden, merkte Lief fijntjes op, die in voorkomende gevallen opmerkelijk tactvol kan zijn, We moeten terug naar Lubersac. Keer maar om. Na nog eens een ruim half uur reden we dan toch eindelijk de petite route op. Het schemerde al wat. Zie je nou wel? We zijn er al, stelde Lief vast. Ik draaide het eigen erf op. We belandden in een manshoge woestenij van opgeschoten gras en onkruid en met een voorwiel in een diep gat. We stonden stil. Onwrikbaar als een blok beton. Laat de bus hier maar staan, sprak Lief humoristisch en toch leuk. Wij baanden ons moeizaam een weg door de jungle, bestegen de paar treden van een vrijwel geheel overwoekerde stenen trap en openden de voordeur. De hoofdschakelaar ging om en er was warempel licht in de séjour. Een flauw peertje aan een donkerbruin plafond. We zijn thuis! kraaide Lief vreugdevol. Het was er ijzig koud en er hing, naast een rijke decoratie aan spinnenwebben en stofdraden, een bedompte, muffe, vochtige lucht. Kil. De vloer zag zwart van de dode vliegen. Gezellig! zei ik bedremmeld maar loyaal. De bij de aankoop zo royaal inbegrepen, foeilelijke Godin houtkachel, stond er inderdaad nog en werd door Lief terstond in de fik gestoken. Zelf ben ik CV gewend. Dat het geval daarbij zowel aan de voor- als achterkant brandde, merkten we eerst pas veel later op. Het ding gaf warmte en daar ging het om. Daar zijn die dingen voor. Om de boel tegelijkertijd toch ook wat te luchten, trok ik alvast een van de vensters open, haalde de haak van de gesloten luiken en wierp die met een brede zwaai naar buiten. Tamelijk letterlijk, want een van beide belandde met een doffe plof anderhalve meter lager in het opgeschoten groen. Lief was inmiddels de slaapkamer ingedoken om het bed, dat we al eens eerder hadden mogen verhuizen, op de komende nacht voor te bereiden. Het matras hadden we tevoren ingepakt. Tegen vocht, beestjes en schimmels. 15

16 Wonen in Frankrijk Na een reis van pakweg twaalfhonderd kilometer heeft een mens behoefte aan goede, helende nachtrust. Maar, eerst en voor alles feestelijk een fles opengerukt en een glas wijn of twee, drie, vier, geheven op onze aan- en toekomst in Frankrijk. Santé! En dan naar bed. Lief had het keurig opgemaakt. Het is hier retekoud, merkte ik bibberend op want ik ben vrijwel vetvrij uitgevoerd en tamelijk fijn gebouwd, moet u weten, en zodoende een doorgewinterde koukleum. J-j-je b-b-b-ent een k-k-k-kouk-k-k-kleum, bevestigde Lief hevig klappertandend en slaakte een schelle kreet toen ze, geheel in de staat der natuur, tussen de lakens gleed en er onmiddellijk ook weer tussenuit schoot. Ik trok terstond mijn dikke woontrui en lange wollen sokken weer aan. We schoven vervolgens gezamenlijk heel voorzichtig millimeter voor millimeter onder het dekbed. Het was steenkoud en klam. Ik trok met een ruk nog een extra dikke sprei over ons heen, maar die bleef miraculeus al bollend en golvend boven het bed hangen. Het waait hier als een gek! riep ik en zag over de vloer een onderbroekje voorbij zeilen. Met alle kleren aan, dikke jassen bovenop de sprei, een extra dekbed en hond Sophie als prinses op de erwt tussen ons in, hebben we toch nog een bevredigende nachtrust genoten. Winderig, dat wel. De volgende ochtend meteen de slaapkamervloer maar eens geïnspecteerd. Tussen de planken door, die zo gaar als sloffe speculaaskoek bleken te zijn, keken we zo in de cave eronder. Tussen de kieren, scheuren en gaten lagen de planken. We hadden gelukkig een dikke rol melkverpakkingen bij ons en hebben daarmee de gehele vloer bedekt. Daarop dan weer een paar dikke vloerkleden gedrapeerd en de boel was weer hele- maal klaar. Wondere nachten. Tekst & foto: Ludique le Vert Lees alle hilarische en meeslepende verhalen van Ludique zijn prachtige nieuwe bundel. Hilarisch Frankrijk Hoe wij vertrokken Ludique le Vert UItgeverij Grenzenloos ISBN Prijs 16,95 O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl 16

17 Facebook Grenzenloos magazine op facebook en twitter Elke laatste vrijdag van de maand verschijnt er een nieuwe editie van Grenzenloos Magazine. Maar wist u al dat Grenzenloos Magazine dagelijks actueel interessant nieuws publiceert via Facebook en Twitter? Speciaal uitgezocht voor (potentiele) emigranten, expats en bezitters van een tweede huis over de grens. Nieuws waarmee u op de hoogte blijft van de laatste ontwikkelingen die ook voor u belangrijk kunnen zijn. Wanneer u de Grenzenloos Magazine Facebook pagina liked blijft u dagelijks op de hoogte van al het belangrijke grenzenloos nieuws. U vindt de pagina op dit adres: Daarnaast rapporteert Grenzenloos Magazine al het actuele nieuws ook op Twitter. Volg ons dus ook daar. 17

18 Bonaire Blauwe vogel Twee weken lang heeft het bijna iedere dag urenlang geregend. Heet en vochtig weer. Geen zuchtje wind. Vandaag eindelijk een droge dag. De zon schijnt. Het belangrijkste; de passaat is terug. De lucht is helblauw met eindeloze wolkenstraten. Grote spierwitte wolken die met de harde oostenwind in een rechte lijn naar Curaçao en Aruba drijven. Ik rijd over de EEG-Boulevard wanneer de dagelijkse KLM-vlucht uit Ecuador over zee aankomt. De start- en landingsbaan begint slechts enkele tientallen meters van het smalle strand van Public Beach. Zodra de MD-11 als een minuscuul stipje aan de horizon verschijnt, springen zwarte kinderen opgewonden uit de golven. Rennen het strand op om zich pal onder het dalende vliegtuig te posteren. KLM, KLM, roepen ze verwachtingsvol. Volwassenen klauteren in de laadbak van hun pick-up truck om nog dichterbij te komen, iedereen zwaait uitbundig. Het vertrek een uurtje later naar Amsterdam is opnieuw een schouwspel waar niemand genoeg van krijgt. Het met kerosine volgeladen toestel heeft de hele startbaan nodig, een bord op het hek waarschuwt niet te dichtbij te komen. Er zijn altijd waaghalzen, vooral toeristen, die 18

19 Trix van Bennekom het toch proberen. Soms wanneer ik toevallig langskom zet ik de auto langs de weg. Stap uit om het vertrek mee te maken. Een belevenis. Een paar minuten voordat de piloot de start inzet brullen de motoren maximaal, het toestel staat bewegingsloos in de zinderende hitte, de grond trilt, zand stuift op. Wanneer het vliegtuig zich met oorverdovend lawaai majestueus in beweging zet, spoelt een donderende schokgolf over de wijde omgeving. Het blauwe logo van de KLM op de staarttip is enkele seconden zichtbaar boven het roze luchthavengebouw, de wielen komen los van de grond en met een bocht naar het noorden verdwijnt het toestel snel achter de horizon. In het holst van de nacht komt de KLM opnieuw, dan uit Amsterdam. In het donker klinkt het geraas van het vliegtuig nog veel luider. In Nederland zou dit lawaai volkomen onacceptabel zijn. Niemand die zich hier druk maakt om de herrie die de slaapkamers op het hele eiland binnenkomt. Aankomst en vertrek geven de nacht ritme. Zonder op een wekker te kijken weet iedereen hoe laat het is. Bonairianen noemen het KLM-toestel liefkozend de Blauwe Vogel. Tot voor kort was er dagelijks een tweede vlucht, van Amsterdam naar Peru en terug. Twee keer s nachts een vliegtuig dat landt en opstijgt. Geen probleem. Je kunt naar Curaçao en Aruba vliegen, naar de Verenigde Staten en ook een Nederlandse chartermaatschappij doet Bonaire aan. Maar die vluchten trekken geen bekijks. Het heeft wat ontroerends dat geen enkel vliegtuig zo de verbinding met de verre buitenwereld symboliseert. De Blauwe Vogel als levenslijn met het voormalig moederland, de KLM als symbool van het Koninkrijk. Die emotie is er altijd geweest. Toen de luchtvaartmaatschappij in 1991 een wekelijkse rechtstreekse vlucht van Amsterdam naar Bonaire begon, waren aankomst en vertrek sociale gebeurtenissen. Ook wie er niets had te zoeken, kwam naar Flamingo Airport. Wie komt er aan, wie vertrekt, waarbij de prangende vraag waarom nog dagenlang de meeste stof voor verhalen gaf. Tekst: Trix van Bennekom, Foto: istockphoto.com Dit is een hoofdstuk uit het spraakmakende boek De tragiek van Bonaire van Elsevier journalist Trix van Bennekom. Hierin beschrijft zij de situatie op Bonaire sinds , toen Bonaire een Nederlandse gemeente werd. Het boek geldt als een must-read voor Bonaire geinteresseerden. De tragiek van Bonaire Nederlands onvermogen op een eiland waar niets is wat het lijkt Trix van Bennekom UItgeverij Village ISBN Prijs 17,95 O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl 19

20 Zweden Pieter Mans SNÖPPE EN BARBRO Hij stapt altijd rond op kistjes, of het nou hoog zomer of midden in de winter is. Hij bezit geen auto maar reist voornamelijk met de bus, zijn huisje van slechts een paar vierkante meter op een enorme lap grond heeft alleen op deze wijze stromend water dat de rivier langs zijn grond stroomt. Dus zomer en winter dompelt hij zich in het vaak ijskoude water van de rivier de Klarälven. Hij heeft een buskaart en een rugzak maar vooral kennis over alles wat natuur en ook cultuur van de omgeving raakt. Hij kent alle wandelpaden, uitzichtpunten en schuilplekken in de wijde omgeving. Hij kent elk boompje, beestje en bloempje. Hij kan zomaar een aantal dagen op pad zijn in de bossen met zijn rugzak op; overnachten doet hij onder een afdakje van een schuilplek, of gewoon onder de sterrenhemel. Ingemar is zijn naam, maar wie naar die naam vraagt in ons dorp zal waarschijnlijk alleen vragende blikken krijgen en niet bij de juiste persoon uitkomen. Iedereen kent hem hier als Snöppe. Ik vind hem de meest interessante man van het dorp en wijde omgeving, waarschijnlijk van de hele provincie. Toen onze hond in de tuin op snuffeltocht ging en we uiteindelijk een afdruk van een 20