Beleidsvisie externe veiligheid. Gemeente Cranendonck

Transcriptie

1 Beleidsvisie externe veiligheid Gemeente Cranendonck

2

3 Beleidsvisie externe veiligheid Gemeente Cranendonck In opdracht van Opgesteld door Auteur(s) Gemeente Cranendonck SRE Milieudienst Keizer Karel V Singel 8 Postbus AK Eindhoven drs. R.A. Hovestad ir. H.C. van den Beld Versienummer 3 Datum 20 april 2011 Status Definitief versienummer 3 3

4 versienummer 3 4

5 Samenvatting De aanleiding voor deze beleidsvisie externe veiligheid wordt gevormd door het spanningsveld tussen de aanwezigheid van risicobronnen enerzijds, en de wens tot ruimtelijke intensivering anderzijds. Het veronachtzamen van het eerstgenoemde kan ertoe leiden dat ruimtelijke functies in onze gemeente op een minder gewenste plek worden gerealiseerd. Om knelpunten te voorkomen is het van belang om hiervoor tijdig aandacht te vragen binnen de gemeentelijke organisatie. De beleidsvisie externe veiligheid is opgebouwd uit drie delen. Het eerste deel betreft de beleidsvisie die bestemd is voor het bestuur. Het tweede deel (het basisdocument) bevat de actuele stand van zaken met betrekking tot externe veiligheid en is van belang voor de vakinhoudelijke specialisten. In het derde deel wordt het werkprogramma voor de komende jaren gepresenteerd. Dit deel is gericht op de uitvoerende afdelingen binnen het ambtelijke apparaat. De beleidsvisie omvat het beleidsdeel, waarin onder andere het begrip externe veiligheid en de doelstelling worden toegelicht. Daarnaast worden relevante risicomaten benoemd, die op hun beurt de bouwstenen voor de visie vormen. Vervolgens wordt de keuze voor een gebiedsgerichte aanpak beargumenteerd. Voor elk van deze gebieden zijn ambities op het vlak van externe veiligheid geformuleerd. Tot slot wordt afgesloten met een uitwerking van de rolverdeling en taken. Het basisdocument bestaat uit een beschrijving van het vigerende externe veiligheidsbeleid, onderverdeeld naar rijk, provincie en gemeente. Met behulp van dit kader is de objectieve nulsituatie in onze gemeente geanalyseerd. Deze wordt gevolgd door de subjectieve nulsituatie, omdat risico s verschillend worden waargenomen. Objectieve risico s hoeven immers niet overeen te komen met de gevoelde (subjectieve) risico s. Vervolgens zijn de lopende ruimtelijke plannen bestudeerd tegen de achtergrond van externe veiligheid. Om een integrale aanpak van externe veiligheid te bevorderen is een goed functionerende gemeentelijke organisatie een vereiste. Hieraan wordt aandacht besteed in het hoofdstuk over risicocommunicatie. Het basisdocument wordt afgesloten met een overzicht van de actiepunten die in de voorgaande hoofdstukken aan het licht zijn gekomen. Daarnaast is aandacht besteed aan de beschikbare instrumenten om het externe veiligheidsbeleid uit te voeren. Het laatste deel betreft het werkprogramma. Daarmee zijn de actiepunten uit het basisdocument opgenomen in een groter kader, omdat het werkprogramma haar systematiek ontleent aan het meerjarenperspectief Brabant Veiliger Hierin heeft de provincie voor de periode tot en met 2010 concrete doelstellingen geformuleerd op het gebied van externe veiligheid. Het werkprogramma geeft snel inzicht in de doelstellingen, wie de zaken uitvoert, wanneer dat gebeurt, de benodigde capaciteit en de eventuele, beschikbare subsidies. versienummer 3 5

6 versienummer 3 6

7 Inhoudsopgave Samenvatting 5 Inhoudsopgave 7 1. Inleiding Waarom een beleidsvisie externe veiligheid? Voor wie is deze beleidsvisie bedoeld? Wat willen wij met de beleidsvisie bereiken? De opbouw van de beleidsvisie Visie Strategische uitgangspunten Risicovolle bedrijven Risicovolle infrastructuur Ruimtegebruik nabij risicobronnen Beheersbaarheid De gebiedsgerichte aanpak Inleiding De vormgeving van de gebiedstypen Infrastructuur Gebiedstype 1: Risicoluw gebied Gebiedstype 2: Gemengd gebied Gebiedstype 3: Intensief gebied Rolverdeling en taken 18 Bijlage 1 Kaart gebiedstypen 21 Bijlage 2 Afwegingskader gebiedstypen 22 Bijlage 3 Onderdelen verantwoording groepsrisico 24 versienummer 3 7

8 versienummer 3 8

9 1. Inleiding Wij hebben de ambitie om onze inwoners een veilige omgeving te bieden. Het uitgangspunt is: De gemeente zal de veilige en leefbare status van de gemeente Cranendonck in stand houden en zo mogelijk verbeteren. Met dit uitgangspunt wordt impliciet onderkend dat ook de externe veiligheid voldoende gewaarborgd moet zijn. Onderhavige beleidsvisie is daar een invulling van. Wij streven ernaar om op een verantwoorde wijze om te gaan met externe veiligheid. Concreet betekent dit dat we ons richten op de structurele beheersing en beperking van risico s die voortvloeien uit de opslag, productie, het gebruik en vervoer van gevaarlijke stoffen Waarom een beleidsvisie externe veiligheid? Veilig wonen en het vestigen van risicovolle bedrijven of het vervoer van gevaarlijke stoffen gaan niet zomaar samen. Daarom is het ruimtelijk scheiden van dergelijke activiteiten noodzakelijk en wettelijk verplicht. Deze beleidsvisie is bedoeld om duidelijkheid te geven aan burgers en bedrijven over hoe wij omgaan met het ruimtelijk scheiden van risicovolle activiteiten en kwetsbare objecten 1. In de beleidsvisie worden gemaakte keuzes en hun onderlinge samenhang aangegeven, en de consequenties van de keuzes worden duidelijk gemaakt. Ook voor de gemeentelijke organisatie is de visie een handvat om de afstemming en sturing van processen in goede banen te leiden Voor wie is deze beleidsvisie bedoeld? De beleidsvisie is gemaakt om onze gemeente een duidelijk kader te geven voor het omgaan met risico s en externe veiligheid. De visie geeft aan waar ontwikkelingen mogelijk zijn en onder welke voorwaarden. Die informatie is niet alleen voor de bestuurders van belang, maar ook voor het ambtelijke apparaat. De ambtenaren geven immers uitvoering aan het beleid, en kunnen met de visie in de hand duidelijk communiceren richting burgers en bedrijven over de omgang met risico en veiligheid in onze gemeente. De visie is dus bedoeld voor zowel bestuurders en ambtenaren als voor burgers en bedrijven. Daarnaast hebben ook externe partijen zoals de provincie, buurgemeenten en Rijkswaterstaat met dit document een duidelijk beeld van onze visie op veiligheid. 1 Voor een overzicht van kwetsbare objecten wordt verwezen naar bijlage 1 van het basisdocument externe veiligheid. versienummer 3 9

10 1.3. Wat willen wij met de beleidsvisie bereiken? De beleidsvisie heeft tot doel de risico s waaraan burgers in hun leefomgeving worden blootgesteld door activiteiten met gevaarlijke stoffen, tot een aanvaardbaar minimum te beperken. Daarbij vormt dit document een instrument om het gewenste beleid voor de verschillende risicobronnen vast te leggen. Hiervoor wordt aandacht besteed aan de beheersing van de risico s die gepaard gaan met het gebruik, de opslag en het vervoer van gevaarlijke stoffen (zoals LPG of ammoniak) over de weg en door buisleidingen. Daarnaast heeft de beleidsvisie eveneens als doel dat bij een aantal besluiten in het kader van de Wet op de ruimtelijke ordening (Wro) en de Woningwet verwezen kan worden naar het onderhavige document. Het telkens opnieuw motiveren van dergelijke besluiten op het gebied van externe veiligheid kan hierdoor achterwege blijven De opbouw van de beleidsvisie De beleidsvisie externe veiligheid bestaat uit drie delen: een beleidsvisie, een basisdocument en een werkprogramma. Er is een duidelijke splitsing gemaakt in strategie, visie en beleid enerzijds en de operationele uitvoering anderzijds. In de beleidsvisie is het externe veiligheidsbeleid vastgelegd, is het doel en het gebiedsgerichte ambitieniveau bepaald en zijn de deelnemers benoemd. De beleidsvisie wordt gevolgd door een basisdocument. Hierin zijn binnen de relevante aandachtsgebieden van externe veiligheid de acties voor de komende jaren aangestipt. De aandachtsgebieden hebben betrekking op de omgang met risicovolle bedrijven, het transport van gevaarlijke stoffen, externe veiligheid in relatie tot de ruimtelijke ordening en risicocommunicatie. Hierdoor ontstaat er een samenhang tussen beleid en uitvoering. De aanpak van externe veiligheid is geen statisch geheel, maar vraagt om een dynamische benadering. Het externe veiligheidsbeleid verandert immers volop en de ontwikkelingen binnen een gemeente staan ook niet stil. Tot slot volgt er een werkprogramma. Dit is een matrix die haar systematiek ontleent aan het Meerjarenperspectief externe veiligheid dat de provincie Noord-Brabant heeft ontwikkeld in het kader van Brabant Veiliger. Het doel hiervan is tweeledig. Ten eerste worden hierin de acties uit het basisdocument nader uitgewerkt, en ten tweede is men hiermee verzekerd van een goede aansluiting bij de provinciale doelstellingen op het gebied van externe veiligheid. Alle maatregelen in het werkprogramma worden jaarlijks geëvalueerd. Deze evaluatie wordt ter beoordeling aan het college voorgelegd. Na vier jaar wordt de wijze van integraal werken en de verschillende externe veiligheidsthema s geëvalueerd, en wordt op basis daarvan het nieuwe externe veiligheidsbeleid bijgesteld en geformuleerd. versienummer 3 10

11 2. Visie De gemeente Cranendonck hanteert de volgende visie ten aanzien van externe veiligheid: Het gemeentelijke beleid ten aanzien van externe veiligheid is gericht op het scheppen van een veiliger woon- en werkklimaat door de risico s te beperken, die burgers in Cranendonck lopen als gevolg van activiteiten met gevaarlijke stoffen Strategische uitgangspunten Om aan bovengenoemde visie uitvoering te geven gaat de gemeente Cranendonck uit van de volgende strategische uitgangspunten: Risicovolle bedrijven Het eerste strategische uitgangspunt is het reduceren van de risico s bij bedrijven door: 1. Het opheffen van bestaande niet-acceptabele risicosituaties. Risicovolle activiteiten worden verminderd (aanpassing Wm-vergunning), dan wel beëindigd (sanering) in situaties waarbij de risico s de landelijke normen overschrijden, of indien het maatschappelijke belang daartoe aanleiding geeft. Hierbij geldt: bestaande risicovolle activiteiten en kwetsbare objecten (opnieuw) inventariseren en waar nodig en gewenst (nader) onderzoeken, toetsen aan landelijke normering, mogelijkheden zoeken voor een verdere verbetering op basis van BBT 3, het vastleggen in daartoe beschikbare instrumenten en daarop actief handhaven. 2. Het toepassen van een restrictief uitbreidingsbeleid voor bestaande risicovolle bedrijven 4, die niet op daartoe aangewezen terreinen gevestigd zijn. Uitbreiding van bestaande risicovolle bedrijven in het centrum en woonwijken wordt alleen toegestaan onder veiligheidsverhogende maatregelen en indien dit van belang is voor het functioneren van het centrum en/of de woonwijken en niet leidt tot een hoger risico. 3. Nieuwe risicovolle bedrijven zijn alleen toegestaan op daartoe aangewezen terreinen. Bij de keuze voor een woningbouwlocatie of een bedrijventerrein is het belangrijk dat nieuwe externe veiligheidsknelpunten worden vermeden. Dit maakt het voeren van een gebiedsgericht locatiebeleid voor nieuwe en bestaande risicovolle activiteiten noodzakelijk. Een uitwerking hiervan komt in hoofdstuk 3 aan de orde. 2 Onder activiteiten met gevaarlijke stoffen worden zowel bedrijven die gevaarlijke stoffen gebruiken of opslaan als transporten met gevaarlijke stoffen verstaan. 3 BBT: Beste Beschikbare Technieken. 4 Bedrijven waarvan het invloedsgebied tot buiten de inrichtingsgrens reikt. Bedrijven die onder de criteria van het RIS of Bevi vallen. versienummer 3 11

12 Zowel voor bestaande als nieuwe situaties geldt dat de risicoruimte van bestaande (vergunde) en nieuwe risicovolle bedrijven zoveel mogelijk wordt beperkt om inefficiënt ruimtegebruik tegen te gaan. Dit wordt gedaan door een gerichte inzet van de Wet milieubeheer (beste beschikbare technieken) waarbij de PR 10-6 contour (zoveel mogelijk) wordt teruggebracht binnen de eigen perceelsgrenzen. Hiermee worden beperkingen voor de aangrenzende percelen opgeheven Risicovolle infrastructuur De risico s als gevolg van het transport van gevaarlijke stoffen worden vooral veroorzaakt door het transport over de weg. Het zoveel mogelijk beperken van deze risico s gebeurt door: 1. Het transport over de weg door de kernen zoveel mogelijk beperken. Risicovolle bedrijven worden gevestigd nabij uitvalswegen, waardoor woonwijken zo min mogelijk belast worden met het transport van gevaarlijke stoffen. De risico s van het transport van gevaarlijke stoffen door buisleidingen zal op soortgelijke wijze als andere risicobronnen, met toetsings- en vrijwaringsafstanden inzichtelijk gemaakt worden. Vooruitlopend op de nieuwe wetgeving zal de gemeente Cranendonck inzichtelijk maken welke gevolgen dit heeft voor ruimtelijke ontwikkelingen in de invloedsgebieden van de buisleidingen Ruimtegebruik nabij risicobronnen Bij de ruimtelijke ordening moet verantwoord worden omgegaan met bestemming en inrichting van de omgeving van risicobronnen (zowel risicovolle bedrijven als risicovolle infrastructuur). Daartoe zijn de volgende uitgangspunten leidend: 1. Het toepassen van ruimtelijk maatwerk langs risicovolle infrastructuur. De Inventarisatie vervoer gevaarlijke stoffen 5 heeft aangetoond over welke wegen het meeste transport van gevaarlijke stoffen plaatsvindt. Langs deze wegen is ruimtelijk maatwerk noodzakelijk. Zo kunnen er bijvoorbeeld aanvullende bouwkundige eisen worden gesteld om de veiligheid te verhogen. 2. Een verantwoordingskader voor ruimtelijke ontwikkelingen langs risicovolle infrastructuur In hoofdstuk 4, paragraaf is het verantwoordingskader voor het invloedsgebied van risicovolle infrastructuur uitgewerkt. Dit verantwoordingskader dient bij de besluitvorming over ruimtelijke ontwikkelingen betrokken te worden. 3. Het reguleren van externe veiligheid met behulp van bestemmingsplannen. Door de komst van veiligheidswetgeving is het wettelijk verplicht externe veiligheid in het bestemmingsplan te verankeren. Door in nieuwe ruimtelijke besluiten een heldere scheiding aan te brengen tussen gebieden voor kwetsbare objecten en gebieden met risicobronnen, wordt invulling gegeven aan de milieuwetgeving en is de mate van bescherming goed te herleiden. Daarnaast dient voorkomen te worden dat kwetsbare objecten zich mogen vestigen binnen het grenswaardegebied van risicobronnen, zodat nieuwe saneringsituaties kunnen ontstaan. 5 SRE Milieudienst/Royal Haskoning (2008), Cranendonck. Inventarisatie vervoer gevaarlijke stoffen versienummer 3 12

13 Beheersbaarheid In het kader van beheersbaarheid moet duidelijk zijn in hoeverre burgers zichzelf in veiligheid kunnen brengen en de brandweer adequaat kan optreden. 1. Optimaliseren van de hulpverlening en realisatie van een basisniveau voor beheersbaarheid. In gebieden met verhoogde risico s dienen zonodig aanvullende maatregelen getroffen te worden om een basisniveau voor beheersbaarheid (bereikbaarheid, zelfredzaamheid en bluswater) te kunnen waarborgen. 2. Uitwerken van een beoordelingskader voor zelfredzaamheid van kwetsbare groepen. Zelfredzaamheid moet in het kader van de verantwoordingsplicht omtrent het groepsrisico bij milieu- en ruimtelijke afwegingen expliciet worden beoordeeld. Er bestaat hiervoor geen generiek toepasbaar beoordelingskader omdat de uitwerking van dit aspect sterk bepaald wordt door het calamiteitenscenario dat zich kan voordoen in combinatie met locatiespecifieke kenmerken. De gemeente Cranendonck is van mening dat kwetsbare groepen extra bescherming nodig hebben. Daarom zal hiervoor een beoordelingskader op maat worden opgesteld, waarin aangegeven wordt welke maatregelen de zelfredzaamheid van deze groepen verhogen. 3. Risicocommunicatie naar de burgers. Door risicocommunicatie kan het handelingsperspectief van burgers vergroot worden. Aan dit punt wordt invulling gegeven door: o o o Het hanteren van de eigen, gemeentelijke risicowijzer. Communicatie over risico s die men overal loopt. Daarvoor wordt aangesloten bij de landelijke campagne vanuit het ministerie van BZK (Denk Vooruit). De communicatiemomenten daarin worden aangegrepen om er lokale invulling aan te geven. Verder is de actualiteit ideaal om op risico s te wijzen: het instellen van een rookverbod in de bossen in de zomer, de start van vuurwerkverkoop eind december etc. Communicatie over specifieke risico s in onze gemeente. Die communicatie is incidenteel van karakter. Omwonenden (en andere inwoners van de gemeente) zullen eerst op de risico s gewezen worden. Is dat eenmaal gebeurd, dan kan er bij herhaling aandacht aan besteed worden, maar dan bij voorkeur gekoppeld aan de actualiteit. versienummer 3 13

14 3. De gebiedsgerichte aanpak 3.1. Inleiding Wij kunnen, uiteraard binnen de kaders van de wet, zelf keuzes maken over het niveau van veiligheid. Laten we bijvoorbeeld nieuwe risicovolle bedrijven binnen de gemeente toe of niet? Is het bouwen van nieuwe woonwijken voor ons belangrijker dan uitbreidingsmogelijkheden van een bedrijf dat met gevaarlijke stoffen werkt? Of willen we allebei? Dat betekent in de praktijk dat er compromissen moeten worden gesloten. Bijvoorbeeld enerzijds extra investeringen voor veiligheid bij het bedrijf en anderzijds een andere ruimtelijke invulling van de uitbreidingsplannen De vormgeving van de gebiedstypen Bovengenoemde keuzes zullen niet overal in de gemeente hetzelfde zijn. Op de ene plek kiezen we voor wonen, op de andere ligt het accent op bedrijvigheid. Daarom is gekozen voor een gebiedsgericht beleid, waarin genuanceerd en met inachtneming van lokale aspecten wordt omgegaan met externe veiligheid. Voor elk van de drie onderscheiden gebiedstypen is een eigen veiligheidsambitie vastgesteld. Deze veiligheidsambitie zegt vooral iets over de mogelijkheden die er in het betreffende gebied bestaan om ontwikkelingen te laten plaatsvinden Infrastructuur Een bijzonder aandachtsgebied in het kader van de gebiedsgerichte aanpak is de aanwezigheid van infrastructuur waarover transport van gevaarlijke stoffen plaatsvindt. Deze vervoersassen zijn niet als een afgebakend gebied te beschouwen omdat ze verschillende gebieden doorsnijden. Denk bijvoorbeeld aan woonwijken, buitengebieden en bedrijventerreinen. Hierdoor wordt het lastig om uniforme eisen te verbinden aan de mogelijkheid om ontwikkelingen te laten plaatsvinden in de nabijheid van diezelfde infrastructuur. Gebieden die in deze beleidsvisie als risicovolle infrastructuur worden beschouwd, betreffen locaties die binnen het directe invloedsgebied van een weg, spoorlijn of een ondergrondse buisleiding vallen. In onze gemeente zijn dit bijvoorbeeld de A2, de spoorlijn Eindhoven Weert, de IJzeren Rijn (goederenspoorlijn) en een aantal hoge druk aardgasleidingen. De risico s die hieruit voortvloeien hebben betrekking op het transport van gevaarlijke stoffen. Op de aard en omvang hiervan heeft de gemeente weinig invloed. Daarom hebben we ervoor gekozen om de omgang met deze risico s te verbinden aan de hieronder gekozen gebiedsindeling. Concreet betekent dit dat waar infrastructurele verbindingen door het centrum of woonwijken lopen, de risicoluwe ambities worden gehanteerd, eenzelfde benadering geldt voor het buitengebied (gemengd) en bedrijventerreinen (intensief). Airpark Budel Een bijzonder infrastructureel object vormt Airpark Budel. De risico s worden hier niet zozeer bepaald door het vervoer van gevaarlijke stoffen of het vliegveld als zodanig, maar door de in- en uitvliegende vliegtuigen als zodanig. Hoewel ongevallen met een vliegtuig tot op grote afstand van de luchthaven kunnen plaatsvinden, kunnen er toch risicocontouren worden getrokken. De kans op een ongeval neemt namelijk af met de afstand tot routes en baankoppen. Daarom is besloten het invloedsgebied aan te wijzen als gebied, waarbinnen rekening moet worden gehouden met de risico s van het versienummer 3 14

15 vliegveld 6. Dit betekent dat er wel ruimtelijke ontwikkelingen mogen plaatsvinden, mits rekening wordt gehouden met eventuele hoogtebeperkingen en onder voorwaarde dat wordt voldaan aan onderstaande gebiedsgerichte ambities. In de volgende subparagrafen wordt een omschrijving van de gebiedstypen gegeven en worden de consequenties voor het plaatsgebonden risico en het groepsrisico besproken Gebiedstype 1: Risicoluw gebied Een risicoluw gebied kenmerkt zich door een hoge bevolkingsdichtheid. Nieuwe risicovolle activiteiten zijn hier niet gewenst. Bij bestaande risicovolle inrichtingen worden de noodzaak en mogelijkheden tot opheffen of verplaatsen onderzocht. In de nabijheid van risicovolle infrastructuur zijn nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen toegestaan, mits het planontwerp wordt geoptimaliseerd (mogelijkheden voor beheersbaarheid van calamiteiten, zelfredzaamheid van de burgers etc.). Specifieke locaties die in onze gemeente onder het risicoluwe gebied vallen zijn: Centrum Het centrum is een gebied met een matige tot sterke functiemenging. Direct naast woningen komen andere functies voor zoals detailhandel, horeca en kleine bedrijvigheid. De risico s van eventueel aanwezige risicovolle inrichtingen worden zoveel mogelijk beperkt. Concreet betekent dat de mogelijkheden onderzocht worden om de risicovolle inrichtingen op (korte) termijn te saneren. Nieuwe risicovolle inrichtingen zijn uitgesloten. Woonwijken (gebieden binnen de bebouwingsconcentraties) Dit zijn locaties die worden gekenmerkt door hoge dichtheden van personen en activiteiten zoals wonen, scholen en zorginstellingen. Wij willen onze burgers een zo veilig mogelijke woonomgeving bieden en in woonwijken worden daarom geen risicovolle inrichtingen toegelaten. Voor bestaande risicovolle inrichtingen worden de mogelijkheden onderzocht om deze activiteiten op termijn te saneren. Ambitieniveau risicoluw m.b.t. plaatsgebonden risico Beperkt kwetsbare objecten, waarvoor richtwaarden gelden in plaats van grenswaarden, mogen in nieuwe situaties nergens binnen de PR contour van een bedrijf of transportas liggen. Voor bestaande situaties wordt ernaar gestreefd de risico s voor beperkt kwetsbare objecten liggend binnen de PR contour zoveel als mogelijk te beperken. Ambitieniveau risicoluw m.b.t. groepsrisico Overschrijding van de oriënterende waarde van het GR wordt niet geaccepteerd. Een significante toename 7 van het groepsrisico wordt niet geaccepteerd. 6 Er is echter gekozen voor een terughoudende opstelling omdat het nog niet duidelijk is of, en zo ja op welke termijn er een officieel risicobeleid voor luchtvaart van kracht wordt. Het is namelijk gebleken dat het opstellen ervan niet eenvoudig is. 7 Van een significante toename van het groepsrisico is sprake als het groepsrisico toeneemt tot boven 0,1 keer de oriënterende waarde (OW). Als het groepsrisico al dicht tegen of boven de OW ligt, is elke verhoging significant. versienummer 3 15

16 Gebiedstype 2: Gemengd gebied Het gemengde gebied is minder eenduidig dan de groepstypes risicoluw en intensief. In dit gebied wordt de aanwezigheid van bepaalde risicobronnen als vanzelfsprekend gezien. Door historische ontwikkelingen heeft er een menging van verschillende activiteiten plaatsgevonden. Bestaande risicovolle activiteiten die hiermee samenhangen zijn toegestaan. Nieuwe risicovolle activiteiten zijn alleen toegestaan voor zover expliciet aangegeven. Ruimtelijke ontwikkelingen nabij risicovolle infrastructuur zijn eveneens toegestaan, mits wordt voldaan aan de normen en de verantwoordingsplicht. Locaties die onder het gemengde gebied vallen zijn: Buitengebied Om een versnipperde vestiging van risicovolle inrichtingen in het buitengebied te voorkomen wordt ook dit gebied beschermd tegen de uitbreiding van dergelijke bedrijven. Propaantanks Vestiging van inrichtingen met een propaantank is wel mogelijk. Deze uitzondering wordt gemaakt omdat deze bedrijven en activiteiten op grond van hun typering van oudsher in het buitengebied passen. Denk bijvoorbeeld aan agrarische inrichtingen en recreatiecentra. Plaatsing van propaantanks in het buitengebied is sowieso toegestaan, omdat een fijnmazig gasdistributienet ontbreekt en hiervoor reeds adequate veiligheidsvoorzieningen zijn opgenomen in de betreffende wet- en regelgeving. LPG-inrichtingen De vestiging van nieuwe LPG-tankstations in het buitengebied wordt juist wel toegestaan. De activiteiten van dergelijke inrichtingen hangen vaak nauw samen met de ligging van de doorgaande wegen in Cranendonck. Bovendien is het uit oogpunt van externe veiligheid verstandig om nieuwe LPG-tankstations zoveel mogelijk buiten bebouwde gebieden te vestigen. Bedrijventerreinen Dit betreffen gebieden met gemengde bedrijvigheid. Kantoren en industriële bedrijven wisselen elkaar af. Bestaande risicovolle inrichtingen zijn toegestaan. Voor nieuwe risicovolle inrichtingen geldt een nee, tenzij regeling. Dit betekent dat nieuwe risicovolle inrichtingen in principe niet zijn toegestaan, tenzij kan worden voldaan aan de bepaling dat de PR 10-6 contour niet buiten de perceelsgrens valt. Voor nieuwe kwetsbare objecten geldt een ja, mits regeling. Dit betekent dat nieuwe kwetsbare objecten zijn toegestaan mits er geen beperkingen zijn voor de mogelijkheden voor zelfredzaamheid en het optreden van hulpverleningsdiensten. Ambitieniveau gemengd m.b.t. plaatsgebonden risico Beperkt kwetsbare objecten, waarvoor richtwaarden gelden in plaats van grenswaarden, mogen in nieuwe situaties nergens binnen de PR contour van een bedrijf of transportas liggen. Voor bestaande situaties geldt het stand-still principe. Ambitieniveau gemengd m.b.t. groepsrisico Overschrijding van de oriënterende waarde van het GR wordt niet geaccepteerd. Een toename van het groepsrisico wordt geaccepteerd zolang de oriënterende waarde niet overschreden wordt. versienummer 3 16

17 Gebiedstype 3: Intensief gebied Intensieve gebieden worden gekenmerkt door een clustering van risico s. Door risicovolle inrichtingen op daarvoor aangewezen gebieden te concentreren wordt zoveel mogelijk voorkomen dat op meer plaatsen binnen de gemeente met grens- en richtwaarden rekening moet worden gehouden. Mede daarom wordt vestiging nabij risicovolle infrastructuur ook zoveel mogelijk gestimuleerd. Om de grotere risico s als gevolg van clustering te verantwoorden, wordt de omgeving actief geïnformeerd over de risico s. Hulpdiensten richten zich voor deze gebieden op de optimalisatie van de beheersbaarheid. Goede voorzieningen, zoals bereikbaarheid, ontsluiting en bluswatervoorzieningen zijn hierbij volledig uitgewerkt en up-to-date. Bedrijventerreinen Deze gebieden zijn binnen de gemeente Cranendonck aangewezen voor de vestiging van risicovolle bedrijven. Hier bevinden zich vaak al inrichtingen die werken met gevaarlijke stoffen. Clustering van risicobedrijven ligt daarom voor de hand. Via het vergunningenstelsel worden de plaatsgebonden risicocontouren beperkt en vervolgens vastgelegd om de ruimte op de industrieterreinen zo goed mogelijk te kunnen benutten. Om diezelfde reden worden er ook geen nieuwe woningen meer toegestaan. Bedrijfswoningen wel, mits er een functionele binding is met de activiteiten ter plekke. Ambitieniveau intensief m.b.t. plaatsgebonden risico Beperkt kwetsbare objecten, waarvoor richtwaarden gelden in plaats van grenswaarden, mogen binnen de PR contour van een bedrijf of transportader liggen, mits hiervoor gewichtige redenen 8 zijn. Kwetsbare objecten zijn toegestaan mits er een functionele binding is met de activiteiten op het nbedrijventerrein. Ambitieniveau intensief m.b.t. groepsrisico De oriënterende waarde van het GR is slechts richtinggevend. De gemeente kan hier gemotiveerd van afwijken. Een toename van het groepsrisico wordt mits verantwoord geaccepteerd. Bovenstaande gebiedstypen zijn aangegeven op een kaart. Deze is te vinden in bijlage 1. Om vervolgens te bepalen welke ruimtelijke ontwikkelingen in een bepaald gebied mogelijk zijn, is in bijlage 2 een afwegingskader opgenomen. Hiermee wordt een systematische aanpak van externe veiligheid binnen onze gemeente vereenvoudigd. 8 Afwijking van een richtwaarde is bij beperkt kwetsbare objecten uitsluitend mogelijk vanwege zwaarwegende belangen op het gebied van vervoer, ruimtelijke ordening en economie (verder te noemen: gewichtige redenen). Afwijking is tevens toegestaan bij het opvullen van kleine open gaten in bestaand bebouwd gebied of vervangende nieuwbouw in het kader van de herstructurering van bebouwd gebied. versienummer 3 17

18 4. Rolverdeling en taken Bestuurlijke en ambtelijke coördinatie De bestuurlijke coördinatie op het gebied van externe veiligheid maakt onderdeel uit van de portefeuille van de burgemeester. De ambtelijke coördinatie ligt bij de coördinator Externe Veiligheid. Ambtelijke werkgroep Omdat externe veiligheid meerdere werkvelden raakt en het beleidsveld in ontwikkeling is, is er een integrale ambtelijke werkgroep externe veiligheid opgericht. Het trekkerschap van de werkgroep ligt bij de coördinator Externe Veiligheid. Vertegenwoordigers vanuit de sectie milieu, ruimtelijke ordening, voorlichting, alsmede gemeentelijke en regionale brandweer maken deel uit van deze werkgroep. Doel is het externe veiligheidsbeleid binnen de gemeente Cranendonck verder te ontwikkelen. Daarnaast ziet zij toe op het naleven van de acties die volgen uit het werkprogramma externe veiligheid. Bijvoorbeeld met betrekking tot het vervoer van gevaarlijke stoffen en de beoordeling van externe veiligheid in de Bestemmingsplannen. Bovendien definieert zij noodzakelijke nieuwe acties. Ook wijst de ambtelijke werkgroep de juiste personen aan om deel te nemen aan provinciale projecten in het kader van de programmafinanciering externe veiligheid. Actualisatie risicogegevens Het is van groot belang om over recente en betrouwbare risicogegevens te beschikken. Vanaf begin 2006 zijn provincies verplicht om risicokaarten te maken en te beheren. Deze gegevens worden opgeslagen in het RIS (Risico Informatie Systeem) en weergegeven via Het technisch- en applicatiebeheer van de Brabantse risicokaart wordt verzorgd door de provincie Noord-Brabant. De actualisatie alsmede het beheer van de lokale gegevens is door de provincie overgedragen aan de gemeente. Het bevoegd gezag is hiervoor verantwoordelijk. RIS-coördinator Om te bereiken dat het RIS betrouwbare gegevens bevat, heeft de provincie de gemeenten verzocht een RIS-coördinator aan te wijzen. De drie hoofdtaken van een RIS-coördinator zijn het (laten) beheren van de gegevens in RIS, het stimuleren van het gebruik van RIS en het onderhouden van contacten over het RIS met de intern betrokken afdelingen, de provincie en eventueel met andere RIS-coördinatoren. Om ervoor te zorgen dat het RIS en de risicokaart geïmplementeerd wordt binnen de gemeente Cranendonck is de coördinator Externe Veiligheid als RIS-coördinator aangewezen. Milieu Milieu ondersteunt de RIS-coördinator bij het in kaart brengen van een actueel beeld van de risicobronnen in onze gemeente. Hiervoor onderhoudt zij contact met derde partijen als de SRE Milieudienst en de provincie Noord-Brabant. Milieu is voorts verantwoordelijk voor het naleven van de acties die volgen uit het werkprogramma externe veiligheid (bijvoorbeeld met betrekking tot het vervoer van gevaarlijke stoffen en de beoordeling van externe veiligheid in de bestemmingsplannen) en definieert zij noodzakelijke nieuwe acties. versienummer 3 18

19 Ruimtelijke Ordening Ruimtelijke Ordening voert geen specifieke externe veiligheidstaken uit. Zij dient bij de planvorming echter rekening te houden met dit onderwerp. Om hiermee op adequate wijze om te gaan wordt een beroep gedaan op Milieu. (Regionale) Brandweer De (regionale) brandweer draagt, in lijn met het beleid, zorg voor een gedegen advies in het verantwoordingstraject voor het groepsrisico. De gemeentelijke brandweer draagt bij aan afstemming met de regionale brandweer inzake de verantwoording van het groepsrisico. versienummer 3 19

20 versienummer 3 20

21 Bijlage 1 Kaart gebiedstypen versienummer 3 21

22 Bijlage 2 Afwegingskader gebiedstypen Gebiedsgerichte indeling Bestaande Nieuwe Risicovolle infrastructuur Risicoluw gebied Gemengd gebied Intensief gebied Centrum Woonwijken Buitengebied Bedrijventerrein Bedrijventerrein Geen evenementen toegestaan binnen 200 Evenementen binnen 200 meter van het spoor - meter van het spoor dienen een veiligheidsplan te hebben als kwetsbare groepen zijn betrokken Toegestaan, pro-actieve benadering t.a.v. Toegestaan Toegestaan sanering, uitsterfbeleid Risicovolle inrichtingen Kwetsbare objecten Toegestaan Toegestaan, stand-still principe Toegestaan Beperkt kwetsbare Toegestaan, stand-still principe Toegestaan objecten Risicovolle infrastructuur Risicovolle inrichtingen Kwetsbare objecten Beperkt kwetsbare objecten Toegestaan, pro-actieve benadering door objecten binnen de PR-contour van 10-6 zoveel als mogelijk te beperken Toegestaan, mits de oriënterende waarde van het groepsrisico niet wordt overschreden of sprake is van een significante toename 1 van het groepsrisico Niet toegestaan Toegestaan, mits de oriënterende waarde van het groepsrisico niet wordt overschreden of sprake is van een significante toename 1 van het groepsrisico Toegestaan, mits buiten de PR-contour van 10-6 (richtwaarde=grenswaarde), de oriënterende waarde van het groepsrisico niet wordt overschreden of sprake is van een significante toename 1 van het groepsrisico Toegestaan, mits de oriënterende waarde van het groepsrisico niet wordt overschreden of sprake is van een significante toename 1 van het groepsrisico Niet toegestaan, m.u.v. agrarische bedrijvigheid (propaantanks) en LPGtankstations Niet toegestaan, tenzij de PR-contour van 10-6 ligt binnen de inrichtingsgrens Toegestaan, mits de oriënterende waarde van het groepsrisico niet wordt overschreden of sprake is van een significante toename 1 van het groepsrisico Toegestaan, mits buiten de PR-contour van 10-6 (richtwaarde=grenswaarde), de oriënterende waarde van het groepsrisico niet wordt overschreden of sprake is van een significante toename 1 van het groepsrisico Toegestaan Toegestaan Niet toegestaan, tenzij er sprake is van een functionele binding. Toegestaan, mits sprake is van functionele binding Risicocommunicatie Geen prioriteit Lage prioriteit Hoge prioriteit 1 van een significante toename van het groepsrisico is sprake als het groepsrisico toeneemt tot boven 0,1 van de oriënterende waarde (OW). Als het groepsrisico al dicht tegen of boven de OW ligt, is elke verhoging significant. versienummer 3 22

23 versienummer 3 23

24 Bijlage 3 Onderdelen verantwoording groepsrisico Nr. Onderdeel verantwoording groepsrisico Aanwezige dichtheid van personen in het invloedsgebied van de betrokken risicobron: - functie-indeling - gemiddelde personendichtheid (totaal en per functie/locatie) - verblijfsduurcorrecties - verschil tussen bestaande en nieuwe situatie De omvang van het groepsrisico: - de omvang voor het van kracht worden van het besluit; - de verandering van het groepsrisico ten gevolge van het besluit; - de ligging van de groepsrisicocurve ten opzichte van de oriëntatiewaarde. De mogelijkheden en de voorgenomen maatregelen ter beperking van het groepsrisico bij de betrokken inrichting(en) en/of transportroute. De mogelijkheden en de voorgenomen maatregelen ter beperking van het groepsrisico in het ruimtelijke besluit. De mogelijkheden tot voorbereiding op en bestrijding en beperking van de omvang van een ramp of zwaar ongeval: - Pro-actie; - Preventie; - Preparatie; - Repressie/zelfredzaamheid. De mogelijkheden van personen die zich in het invloedsgebied van de risicobron bevinden om zichzelf in veiligheid te brengen. De voor- en nadelen van andere mogelijkheden tot ruimtelijke ontwikkelingen met een lager groepsrisico. De mogelijkheden en voorgenomen maatregelen ter beperking van het groepsrisico in de nabije toekomst. De voorschriften die het bevoegde gezag voornemens is te verbinden in geval van het afgeven van een oprichtingsvergunning, in geval deze verhogend werkt op het groepsrisico van het betrokken gebied. 1 = Oprichtingsvergunning conform artikel 8.1, 1e lid sub a van de Wm of veranderingsvergunning conform hetzelfde lid sub b; 2 = Vaststelling van een bestemmingsplan of verlening van vrijstelling daarvan. versienummer 3 24