Nabil Sahhar, Palestijn met een mild oordeel Mariamaand: de geheimen van de rozenkrans Een bijzondere avond met Leo Fijen over de stilte

Transcriptie

1 T ZOUT Katholiek magazine voor Zuidwest-Salland Nabil Sahhar, Palestijn met een mild oordeel Mariamaand: de geheimen van de rozenkrans Een bijzondere avond met Leo Fijen over de stilte oktober 2014

2 INHOUD XII Interview met Nabil Sahhar PCI en Herberg van Ars Uitgelicht Zoutkristallen Column Rada Sukkar Actueel De geheimen van de rozenkrans Omnibus Van de bestuurstafel Vieringenoverzicht oktober En verder 4 Column Gabrie 4 De Bijbel open 11 Agenda 1 7 Assenstraat Smaakmakers, service en colofon 24 Salt & Pepper Bereikbaarheidsdienst voor ziekenzalving en uitvaart: Voorpagina: Oktober is Mariamaand en in het bijzonder rozenkransmaand. Lees hierover meer op pag. 14 en 15. Hoopvol Dit nummer heeft een wat langere looptijd. Dat heeft alles te maken met het besluit dat het bestuur en het pastoraal team deze maand zullen nemen over de toekomst van onze H. Lebuinusparochie. De afgelopen tijd is er achter de schermen hard gewerkt aan nieuwe plannen. Eind oktober worden deze plannen officieel bekendgemaakt en weten we wat er straks allemaal gaat veranderen. Omdat bestuur en pastoraal team iedereen vooraf persoonlijk op de hoogte willen brengen, verschijnt t Zout van november een week later dan normaal. Terwijl in onze omgeving noodgedwongen kerken worden gesloten, verliezen christenen elders in de wereld om totaal andere redenen hun vaak eeuwenoude religieuze heiligdommen. Ze worden verjaagd, kerken worden in bezit genomen door vijandige groeperingen en kostbare bezittingen worden vernield. Rada Sukkar beschrijft wat er momenteel in Irak, haar moederland, gebeurt. Ze laat tegelijk echter ook zien dat het vuur in de harten van de Iraakse christenen ondanks alles nog lang niet is gedoofd. En dan is er de zich nog altijd voortslepende oorlog tussen Israël en de Palestijnen, die onlangs weer opflakkerde. Een conflict dat maar niet tot een oplossing wil komen. Beide partijen hebben daar hun redenen voor. Maar hoe is het om in een gebied te wonen dat alsmaar onder spanning staat? Wat doet dat met je en hoe kijk je als Palestijn tegen de toekomst aan? Lien Willems had een gesprek met Nabil Sahhar, voorzitter van de Stichting Vrede voor Palestina. 25 jaar geleden moest hij zijn land uit, maar ondanks dat is zijn oordeel opvallend mild. We voelen ons onrechtvaardig behandeld, maar ik heb een sterke innerlijke vrede in me die me immuun maakt voor haat. Een houding die indruk maakt en een uitspraak die hoopvol is. Gerda Albers hoofdredacteur t zout - oktober

3 Gabrielle Gabrie Gelissen is opgegroeid in Heerlen, werd volwassen in Rotterdam en woont sinds 2008 met haar gezin in Deventer. Haar leven is een zoektocht naar zichzelf, naar anderen en naar God. Ik ben het Opa? Het kind keek haar grootvader nieuwsgierig aan. Wie ben jij als je je bril afzet en je baard afdoet? Tja, zei opa, dat wordt lastig. Als ik mijn bril niet op heb, dan zie ik niks en met mijn baard maak ik altijd veel indruk op mijn buren, mijn zussen en mijn kerkgenoten, merk ik. En je kostuum dan opa, en je stropdas?, ging het meisje verder. Ik zou wel willen weten hoe de opa is achter het kostuum. Opa werd lichtelijk ongeduldig. Hij kon moeilijk vertellen dat hij zijn pak nodig had om de mensen op straat het goede voorbeeld te geven en hen gemakkelijker te kunnen aanspreken op hun gebrek aan fatsoen. Daarom wimpelde het gesprek af. Je lijkt je moeder wel, met al die ingewikkelde vragen. Een dag later vroeg het kind aan haar Surinaamse lerares wie ze was achter haar donkere huid, aan de bakker wie hij was zonder taartjes en brood en zelfs aan de vader van een klasgenote wie er schuilde achter al die tatoeages op zijn armen en zijn kale hoofd. Hun antwoorden waren opvallend hetzelfde: ze wilden er graag bijhoren, bij hun eigen groep, waar ze konden zijn zoals ze echt waren. Maar bij het meisje wilde blijkbaar niemand horen. Daarom draaide ze zich om en ging op zoek naar mensen. De mensen voerden haar maar al te graag mee met hun gedachten. Ze ontdekte hoe je je in de ene groep moet kleden en wat je in de andere moet vinden, en van welke voetbalclub en muziek je het beste kunt houden, als je erbij wilt horen. Uiteindelijk besloot ze dat ze wilde blijven zoals ze was: vooral op zoek naar zichzelf. De Bijbel open Diaken Marc Brinkhuis geeft uitleg over een bijbeltekst. Moord en doodslag in de wijngaard Vlak na de intocht in Jeruzalem gaat Jezus de tempel binnen. Hij geeft er onderricht als de oudsten en hogepriesters naar Hem toekomen. Zij vragen Hem naar zijn bevoegdheid om onderricht te geven. Dan ontstaat er een twistgesprek. In dat kader vertelt Jezus de gelijkenis van de wijnbouwers. Grootgrondbezitters in de tijd van Jezus vertoefden vaak in het buitenland. De pachters (wijnbouwers) werden geacht een deel van de oogst af te dragen aan hun heer. Deze stuurt zijn dienaren om de pacht te innen. De wijnbouwers mishandelen en vermoorden de dienaren. Opnieuw stuurt de heer dienaren en weer gebeurt hetzelfde. Dan besluit hij zijn zoon en erfgenaam te sturen in de overtuiging dat ze voor hem respect zullen hebben. Maar ook de zoon wordt vermoord. Hier breekt de gelijkenis af en vraagt Jezus aan zijn toehoorders - de oudsten en hogepriesters - wat de eigenaar van de wijngaard nu zal doen. Hun oordeel is hard: de wijnbouwers zullen een ellendige dood sterven en de wijngaard zal aan andere wijnbouwers gegeven worden. Jezus maakt hen dan duidelijk Kent u dat meisje, dat al deze vragen heeft? Wie bent u achter uw kleren, uw beroep en geloof, uw meningen en principes en de woorden waarmee u al deze zaken verdedigt? En zou u ze voor mij af willen gooien, als ik hetzelfde voor u deed? 4 t zout - oktober 2014

4 dat ze dit over zichzelf zeggen! Het zal de hogepriesters en oudsten ontnomen worden en aan een ander volk gegeven dat wel vruchten opbrengt. Jezus spreekt echter niet over een ellendige dood. Natuurlijk is deze gelijkenis een hint naar het lot dat Jezus zelf te wachten staat. Hij is daarbij niet de eerste. Een hele rij van profeten ging Hem voor, omdat mensen Gods oproep tot bekering niet wilden horen. Jezus vergelijkt de wijngaard met het Rijk Gods. Dit rijk zal de toehoorders ontnomen worden en worden gegeven aan een volk dat vruchten voortbrengt. Het gaat niet over het overdragen van het Rijk Gods van het Joodse volk naar de heidenen of de kerk. Helaas is dit in de geschiedenis vaak gebeurd. Zo vertelt Jezus onmiddellijk hiervoor een andere gelijkenis, waarin de tollenaars en hoeren in tegenstelling tot de Joodse overheid wel ingaan op het aanbod tot bekering. En deze tollenaars en hoeren zijn eveneens Joden. Met volk duidt Jezus hier gewoon mensen aan. Zo is deze gelijkenis steeds weer actueel: brengen wij - de lezers of hoorders van vandaag - vruchten van het koninkrijk voort? De gelijkenis is daarmee vooral een waarschuwing om op de weg van Gods Rijk te blijven. En in onze wereld van vandaag ook de bittere waarheid dat mensen vermoord worden vanwege hun geloof en inzet voor vrede en rechtvaardigheid. Net als Jezus Met Pasen horen we dat God aan de kant van Jezus staat en allen die zich voor vrede en gerechtigheid inzetten. Marc Brinkhuis Gods Rijk Jezus vertelde deze gelijkenis aan de hogepriesters en oudsten van het volk: Er was eens een landeigenaar die een wijngaard aanlegde. Hij zette hem met een omheining af, groef er een perskuil in en bouwde er een wachttoren. Hij verpachtte hem aan wijnbouwers en vertrok naar het buitenland. Maar toen de tijd van de vruchten gekomen was, stuurde hij zijn slaven naar de wijnbouwers om de vruchten in ontvangst te nemen. De wijnbouwers grepen zijn slaven vast; de een gaven ze een pak slaag, een ander doodden ze, een derde stenigden ze. Hij stuurde toen andere slaven, meer dan de eerste keer, en ze deden met hen hetzelfde. Later stuurde hij zijn zoon naar hen toe, met de gedachte: mijn zoon zullen ze ontzien. Maar toen de wijnbouwers de zoon zagen, zeiden ze tegen elkaar: Dat is de erfgenaam. Kom, laten we hem doden en zijn erfdeel in bezit nemen. Ze grepen hem vast, gooiden hem de wijngaard uit en doodden hem. Welnu, wanneer de eigenaar van de wijngaard komt, wat zal hij dan met die wijnbouwers doen? Ze gaven Hem ten antwoord: Hij zal die ellendelingen een ellendige dood bezorgen, en de wijngaard zal hij aan andere wijnbouwers geven, die vruchten aan hem afdragen wanneer het er de tijd voor is. Jezus zei tegen hen: Hebt u nooit in de Schriften gelezen: De steen die de bouwlieden afgekeurd hadden, die is de hoeksteen geworden. De Heer heeft dit gedaan; het is een wonder in onze ogen. Daarom zeg Ik u: Het koninkrijk van God zal u ontnomen worden en gegeven worden aan een volk dat de vruchten van het koninkrijk voortbrengt. (Matteüs 21,33-43) t zout - oktober

5 HOOFDINterview Nabil Sahhar, voorzitter van de Deventer Stichting Vrede voor Palestina*) Wij zijn in staat om Nabil Sahhar is geboren Palestijn en heeft het nodige meegemaakt van de gespannen verhouding tussen Israël en Palestina. Toch blijft hij opmerkelijk mild in zijn oordeel. Wij Palestijnen haten niet, zei hij tegen Dries van Agt toen die november 2012 kwam spreken op Saxion Hogeschool. En in dit gesprek zegt hij: Ik ben immuun voor haat. Wie is Nabil Sahhar, voorzitter van de Stichting Vrede voor Palestina? Lien Willems, zelf bestuurslid van de stichting, sprak met hem. Nabil (57, getrouwd, vader van drie zonen) komt uit een warm nest. Ik ben geboren in Oost-Jeruzalem, ons gezin was Grieksorthodox. s Zondags gingen we naar de Grieks-orthodoxe kerk, 9 kilometer verderop, of naar de katholieke kerk om de hoek. Mijn lagere en middelbare school deed ik bij de streng-katholieke Frères de La Salle: in elk lokaal een kruisbeeld, in de kapel middenin de school elke woensdagmorgen een kerkdienst. Maar tegelijk was 80 procent van de leerlingen moslim; tijdens de kerkdienst studeerden zij in de Koran. Bij ons thuis woonde een vrouw in die het huishouden deed, ze was een tweede moeder voor ons. Ze was traditioneel moslim, vijf maal per dag bidden, ramadan houden, etc. De laatste week van de ramadan vastte mijn moeder met haar mee. Het Grieks-orthodoxe, het katholieke, de islam, ze waren in mijn jeugd verweven. We keken open naar elkaar, accepteerden elkaar zoals we waren. Maar ik ben gehecht aan de geuren en kleuren van de Grieksorthodoxe kerk, de grandeur, het theater, de familie die op 6 t zout - oktober 2014

6 te vergeven tekst : Lien Willems, foto s: Gerda Albers bezoek kwam zondags. Jezus leerde eenvoud, maar de kaarsen, de riten, de symboliek, ze waren magisch voor me. Jammer, dat zondagsgevoel heb ik hier nooit terug kunnen vinden. ik heb een sterke innerlijke vrede in me die me immuun maakt voor haat, voor wraak Oorlog Van een bijzondere verhouding met Israël heeft Nabil tot zijn tiende niets gemerkt. Maar in juni 1967 was de Zesdaagse Oorlog. De eerste oorlog die hij meemaakte. Ik was bang, ik zag de angst van mijn ouders. Ik wist niet wat er gebeurde. Een paar dagen bivakkeerden we in een semi-kelderverdieping in ons eigen huis, daarna zijn we gevlucht naar het noorden, allemaal gepropt in een klein autootje waarvan de remmen het niet goed deden. We vluchtten richting Ramallah en Bir Zeit, daar waren christelijke dorpen, familie van mijn moeder woonde daar. Mijn oom reed met zijn gezin achter ons. Na een aantal dagen kwamen de Israëlische soldaten ook daarheen, dus vluchtten we naar een veilige plek: een kerk, een school. Mijn oom rende met zijn jongste zoon op de arm en mij aan de hand. Ik zie de tanks achter me. En dan valt mijn slipper van mijn voet. Ik trek aan de hand, mijn oom zegt dat ik mee moet komen, maar ik ruk me los en ga tussen alle mensen mijn slipper zoeken. De tanks komen dichterbij. We gaan de kerk in, paniek overal, de priester spreekt met de soldaten, er is een witte vlag. Het meest traumatische moment was - Nabil ziet het weer gebeuren en krijgt het weer te kwaad toen alle volwassen mannen zich buiten moesten verzamelen. Ik zie mijn vader nog afscheid nemen van mijn moeder, hij probeerde sterk te zijn, niet te huilen, gewoon te zeggen: pas op de kinderen. Het waren heel lange dagen voordat ze terugkwamen. In die tijd heb ik ook voor het eerst honger gekend, een beetje. Sorry, ik zie het weer helemaal voor me. Toen wij terugkwamen in ons huis na de oorlog was mijn moeder helemaal overstuur. Haar goud, de erfenis van haar moeder en grootmoeder, was verdwenen, soldaten hadden overal aan gezeten, blikjes op de grond en Israëlische liras, de deur kapot. Maar ik maakte me enkel druk om de fiets, die ik vlak voor de oorlog had gekregen. Die was ook weg. Ik was nog een kind. Het was mijn enige bezit. Innerlijke vrede Toch, om een of andere reden, dat is voor hemzelf ook moeilijk te verklaren, kan Nabil de soldaat die zijn fiets gepakt heeft niet haten. Ik heb een sterke innerlijke vrede in me die me immuun maakt voor haat, voor wraak. Waar ik haat heb, waar wij als Palestijnen haat hebben, houdt die verband met de omstandigheden. We haten niet de dader, omdat hij Jood is of zo, maar we haten zijn daden. We voelen ons onrechtvaardig behandeld, maar tegelijk voelen we dat wij Palestijnen niemand onrechtvaardig hebben behandeld. We hebben niemands land gepakt, we hebben niemand vluchteling gemaakt, we leven samen met een volk dat ons land heeft gepakt en dat ons vluchteling heeft gemaakt. Dat is heel anders. De Palestijnse zaak is een rechtvaardige zaak, dat geeft ons een lange adem, dat geeft ons hoop. Onrechtvaardigheid kan lang duren, maar het is eindig, er zal recht komen. De gewone Palestijnen op straat zeggen: Turken hebben hier 400 jaar geheerst, er waren Britten en andere grootmachten, ze zijn allemaal vertrokken. Het huidige Israël hoeft niet fysiek te vertrekken, maar het gedachtengoed van het Zionisme, dat zal verdwijnen. Dit Israël is alleen levensvatbaar omdat het Westen het met militaire, politieke, financiële macht steunt, maar zoals het nu is, is het een kunstmatig land. Kijk maar naar de laatste oorlog tegen Gaza. Gaza met twee miljoen mensen, meer dan de helft kinderen. Mijn traumatische ervaring als kind is niks vergeleken met die van hen. Ze hebben familieleden verloren, ze zien huizen in puin. Wat komt er van hen terecht in de toekomst als je hen geen toekomst biedt? Gaza is al zeven, acht jaar lang in de greep van de blokkade. Niets mag erin, niets eruit. Twee miljoen mensen op een stukje land van 12 bij 40 kilometer, tweemaal Texel. Ze mogen zelfs niet in zee vissen. Wat verwacht je dat deze mensen gaan doen? Die gaan tunnels graven, raketten plaatsen, zichzelf opblazen. Maar op deze manier gaat Israël nooit vrede krijgen. Er zijn 2100 mensen te veel gestorven, maar wij hebben het laatste woord. Diep in mijn hart heb ik een paar keer durven zeggen ik weet niet of dat mag in christelijke kringen wij hebben de verlossing van Israël in onze handen. Ze hebben ons land gepakt, ons vluchteling gemaakt, maar hun verlossing is in onze hand. Niemand anders kan hen vergeven. En ze weten dat ze de vergeving van ons kunnen krijgen ondanks alles. Dit zijn zware termen, maar ik geloof erin. Vergeven In 1993 waren de Oslo-akkoorden. Wij gingen akkoord met 22% van historisch Palestina, want we dachten: er komt vrede. Wij gingen de straat op. En de Israëlische soldaat bij het checkpoint dezelfde soldaat die ons bij dat checkpoint dag in dag uit, elk uur het leven zuur had gemaakt - kreeg snoepjes en drankjes van ons. Er zijn 550 checkpoints verspreid over de Westbank, die scheiden geen Palestijnse dorpen van Israëlische plaatsen, maar het ene Palestijnse dorp van het andere. We waren opgetogen. t zout - oktober

7 Als ik daaraan terugdenk geloof ik heilig: er is geen haat, wij kunnen vergeven. Maar Israël ging niet verder met de Osloakkoorden en het Westen liet ons alleen onderhandelen. Het eindresultaat is bekend. Aan Israëlische kant is heel veel zelfonderzoek nodig. Israël moet inzien dat ze onze vergeving nodig heeft. Maar dan moet ze, minstens ten dele, de verantwoordelijkheid op zich nemen voor het lijden en de ontheemding van de Palestijnen. Eigenlijk heb ik medelijden met Israël. Ik sta er boven. Ik denk: wat wil je bereiken? Wil je zo je kind opvoeden? Haar soldaat laten worden om een ander volk te bezetten? Wat zeg je tegen je vrouw als je thuiskomt: ik had een leuke productieve dag vandaag, ik heb -tig Palestijnen bij het checkpoint vernederd? Wat zeg je tegen jezelf als je in de spiegel kijkt? Ga maar eens kijken bij een checkpoint, dan zie je het gebeuren: de Palestijnen halen diep adem, geven het papiertje, kijken met een sarcastische glimlach: och, je hebt een wapen, dat is het enige. We staan er moreel boven. We kunnen in de spiegel kijken en zeggen: we hebben niemand kwaad gedaan. Ik vind het pijnlijk dat uitnodigingen om te komen spreken in kerken nooit rechtstreeks naar mij komen als medechristen, maar altijd lopen via een Joodse vriend Uithouden In onze taal is het woord samed heel belangrijk. Je ziet het overal. Het betekent het uithouden, op je plek blijven, ondanks druk van buiten. Niemand kan dat woord beter begrijpen dan het Joodse volk: men wilde het uitroeien maar het heeft de hele wereld laten zien dat je een volk niet uit kunt roeien. Ze vergeten dat dit nu ook geldt voor de Palestijnen. Zolang als ik in Nederland ben, nu meer dan 25 jaar ik moest van Israël het land uit, dat was een pijnlijk proces heb ik me ingezet voor de Joods-Palestijnse dialoog, bij de Nederlandse Coalitie voor Vrede destijds en de Stichting Vrede voor Palestina. Ik geef lezingen, doe mee aan debatten. Ik vind het pijnlijk dat uitnodigingen om te komen spreken in kerken nooit rechtstreeks naar mij komen als medechristen, maar altijd lopen via een Joodse vriend van mij. Wie durft? Ik sta er open voor. *) De Stichting Vrede voor Palestina zet zich in om kansarme kinderen en jongeren op de Westbank met creatieve middelen te ondersteunen, zodat zij in zichzelf vrede kunnen ervaren ondanks de vreselijke dingen om hen heen. 8 t zout - oktober 2014

8 PCI & herberg van ars Filmavond Woensdag 5 november kijken we naar de film Brother Sun, Sister Moon. Over de jonge jaren van Franciscus, die zijn familierijkdommen opgaf om één te zijn met de natuur en een leven onafhankelijk van materieel bezit te leiden. Je zou Franciscus daarmee de eerste drop-out van de geschiedenis kunnen noemen: op zoek naar een spirituele band met de wereld zei hij het comfortabele leventje vaarwel. Inloopochtend Zoals gebruikelijk is er iedere woensdagochtend tussen uur de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten onder het genot van een kopje koffie of thee. De appeltjes uit de tuin zijn rijp, de eerste appeltaarten zijn al gebakken. Vorig jaar hebben we vele weken diverse soorten appelgebak langs zien komen bij de koffie. Hopelijk worden we ook dit jaar verrast met lekker appelgebak. Ontmoetingsmaaltijden Op dinsdag 18 november willen we graag weer gezamenlijk koken en daarna samen eten. Ook alleen meeeten is natuurlijk mogelijk. Vanaf uur beginnen we met de voorbereidingen en het koken, rond uur gaan we aan tafel. Om uur starten we met een kopje koffie of thee en na de maaltijd is er voor de liefhebber natuurlijk ook koffie of thee. Wilt u 18 november meehelpen of mee-eten, laat het dan weten op de inloopochtend of via herbergvanars@heiligelebuinus.nl. Van de coördinator De Deventer wijk Voorstad-Oost is een wijk in ontwikkeling, waarbij passie en gezond verstand mensen drijft. Hoe anders had ik me dit aanvankelijk voorgesteld. Van een achterstandswijk is wat mij betreft geen sprake. Het is maar hoe je het definieert. De gemeente Deventer maakt zich in Voorstad-Oost hard voor een wijkaanpak die echt vanuit de bewoners tot stand komt. De gemeente garandeert een basis van schoon, heel en veilig. Voor al het andere zijn bewoners en ondernemers zelf verantwoordelijk. Deze aanpak heeft al tot een aantal mooie initiatieven geleid. Ik denk hierbij aan de Gekke Henkies, waarbij wijkbewoners in tweetallen de straat schoonvegen. Niet omdat het moet, maar omdat ze het van belang vinden. En wat te denken van de geveltuintjes of t GAT, de gezinsactiviteitentuin. Ook het project Schilder op maat, waarbij zzp-ers uit de wijk samenwerken op het terrein van woningverbetering, is een voorbeeld van zelfredzaamheid en eigen initiatief. Victor Munster Speeltuin De Driehoek is de spil in het organiseren van allerlei activiteiten, ook maatschappelijke. De Driehoek is een ontmoetingsplaats in de wijk voor jong en oud. Ook de Herberg is een ontmoetingsplaats en met de aanwezigheid van de buurtcoaches welhaast een publiek gebouw. Onze activiteiten zullen we echter steeds afstemmen op onze Bron. Ontmoeten en verbinden staat centraal. Blij ben ik met de komst van het PCIbestuur, waardoor toekomstplannen gerealiseerd kunnen worden. Dat we hierbij aansluiten bij de gemeentelijke aanpak van passie, gezond verstand en eigen initiatief lijkt me duidelijk. Toch heeft de Herberg van Ars ook een eigen agenda. Zo is sociaal isolement een thema dat ons goed past. Door middel van huisbezoeken gaan we dit invullen. Ook kunnen we leren van andere inloophuizen en buurtcentra. Samenwerking gaan we niet uit de weg. Zo zijn we van 2 tot en met 9 september met zowel gasten van het Meester Geertshuis als van de Herberg van Ars op bedevaart naar Lourdes geweest. De overnachtingen op de heen- en terugreis vonden plaats in het klooster van de paters Maristen in België. Een reis met betekenisvolle ontmoetingen. Ontmoetingen die ik ook, evenals de andere vrijwilligers, in de wijk Voorstad-Oost mag ervaren. Zou dit na de sluiting van de Vianney-kerk ook een vorm van kerkzijn kunnen zijn? Victor Munster, coördinator Herberg van Ars Herberg van Ars Rielerweg ZB Deventer herbergvanars@heiligelebuinus.nl tel , ma. & woe. van uur t zout - oktober

9 UItgeLICHT Bezinningsmiddag over Franciscus en Clara van Assisi H. Franciscus De Franciscaanse Beweging organiseert op zaterdag 11 oktober in de Broederenkerk een bezinningsmiddag franciscaanse spiritualiteit over Franciscus en Clara van Assisi Spirituele gidsen voor onze tijd. Er zijn korte lezingen en workshops te volgen. De franciscaanse spiritualiteit vindt haar oorsprong in de wijze van leven van Franciscus en Clara, meer dan acht eeuwen geleden. Hun levens vormen het begin van een voortgaande beweging van mensen die hun idealen en levenswijze hebben overgenomen. De reacties van Franciscus en Clara op de ontwikkelingen en omwentelingen in de maatschappij van hun tijd, hebben ook ons veel te zeggen. Op velerlei manieren raakt hun boodschap aan ons leven en onze tijd. Inleiders zijn Hubert Bisschops ofs (verbonden aan de Franciscaanse Beweging) en zr. Ria van Dinther osc, claris. De workshops worden verzorgd door Hubert Bisschops ofs, zr. Ria van Dinther osc en Peter Vermaat (dichter-verteller en hoofdredacteur van het tijdschrift Franciscaans Leven van de Franciscaanse Beweging). Kosten: 7,50 ter plekke te voldoen. Tijd: uur (inloop vanaf uur). Aanmelding via franciscaansebeweging.nl of telefoon: Leo Fijen over de stilte in de Broederenkerk Woensdagavond 8 oktober om uur verzorgt Leo Fijen samen met zangeres en pianiste Elske te Lindert een bijzondere avond over de stilte. Het geheim van de stilte is de vraag naar de diepste stem in ons leven. Die stilte is levensnoodzakelijk. Voor alle terreinen van het leven. RKK/KRO tv-maker Leo Fijen zal concrete voorbeelden geven uit zijn eigen leven over de betekenis van stilte: in rouw, op het werk, in een relatie, tijdens vakantie, bij mantelzorg. Zijn verhaal wordt afgewisseld met muziek en zang die bij die stilte horen. Dat wordt ontroerend en overtuigend gedaan door de sopraan en pianiste Elske te Lindert, die bij elk verhaal van de stilte passende muziek zocht en zo de stilte nog dichterbij brengt. Voorafgaand kunt u deelnemen aan het avondgebed in de traditie van Taizé, van uur. Deze avond over de stilte is de eerste in de reeks van Broederenlezingen die in de Broederenkerk zullen plaatsvinden. In januari is Anke Bisschops te gast over het thema: Hoe verder na het seksueel misbruik in de RK kerk? In maart spreekt Jaap Lodewijks, adjunct hoofdredacteur van De Stentor over franciscaans leiderschap. In mei 2015 is burgemeester Andries Heidema te gast over de rol van kerk en geloof in de samenleving en in zijn leven. Musical Jozef en de multikleuren dromenjas Zaterdag 1 november om uur geeft het Wijhes Mannenkoor in de Willibrordkerk in Boskamp een concert met liederen uit de musical Jozef en de multikleuren dromenjas. Er wordt in het Nederlands gezongen. In het voorprogramma worden ook andere liederen gezongen. Toegangskaarten kosten in de voorverkoop 8,50 en aan de kerk 10,00 (inclusief koffie of frisdrank). Kaarten zijn verkrijgbaar bij de Santenkraam in Olst en Mico Mode in Wijhe, alsmede bij de leden van het Wijhes Mannenkoor en bij Leo Willemsen, Bertus Kolkman en Jan straatman van het zangkoor Boskamp. 10 t zout - oktober 2014

10 AgeNDA Oktober 1 Catechese-ontmoeting, uur Eucharistisch Centrum, zaal Maria Koningin. 1/8 Aanbidding, uur, biechtgelegenheid, uur, uur H. Mis, Eucharistisch Centrum. 1/8/15/22/29 Oecumenisch meditatief avondgebed/taizé-viering, u. Broederenkerk Deventer. 1/8/15/22/29 Rozenkransgebed, uur, Nicolaaskerk, Lettele. 4/11/18/25 Mariagroet, Broederenkerk Deventer, uur. Zie pag Kevelaerlof in de basiliek van de H. Kruisverheffing te Raalte, uur. M.m.v. muziekkorps, 3 koren, meerdere pastores, vele misdienaars/acolieten, broedermeesters en vlaggendragers. Vanaf uur zang en muziek. 5 Open huis Broederenkerk, uur, zie de Zoutkristallen Broederen. 7 Catechese-ontmoeting, uur Broederenkerk. 7 Themadag voor leden KBO Overijssel Roze in een kleurrijke KBO, over de emancipatie van homoseksuele ouderen. Zie pag Het geheim van de stilte, Leo Fijen (KRO/RKK) en Elske te Lindert, Broederenkerk Deventer, uur. Entree 5 euro. Meer info op pag /15/22/29 Rozenkransgebed, uur Eucharistisch Centrum, aansluitend uur H. Mis. 8/15/29 Rozenkransgebed, uur, dagkapel Wijhe. 10 Bij Titus op de koffie, uur, Titus Brandsmakerk, Colmschate. 11 Bezinningsmiddag franciscaanse spiritualiteit over Franciscus en Clara van Assisi, Broederenkerk, Deventer, uur. Zie pag Onthulling en zegening Joannes Vianney-plaquette, uur Eucharistisch Centrum. Zie pag Concert Broederenkerk, door Nadja Nevolovitsch op viool en Peter van de Velde aan het orgel, uur. Vrij entree. 19 Wandeling naar Abdij Sion. Vertrek: 8.05 uur vanaf Prof. Einthovenstraat 4, Deventer. Begin eucharistieviering 9.30 uur, rond uur terug. Informatie/aanmelden bij B. Mul, tel of bm@tradin.nl. 22 Taizé-viering, uur, in samenwerking met de PKN, dagkapel Wijhe. 22 Lezing De laatste eer door pastoraal werker Leo Geurts, uur, t Klankbord te Wijhe. 23 Ouderenmorgen, uur, Titus Brandsmakerk, Colmschate. 24/31 Mystieke teksten lezen, uur, voorkamer paters Maristen, Broederenstraat 18a, Dev. zie pag Bij Titus op de koffie, uur, Titus Brandsmakerk, Colmschate. 26 Marialof, uur Eucharistisch Centrum m.m.v. Gemengd Koor Maria Koningin. November 1 Optreden Wijhes Mannenkoor met liederen uit de musical Jozef en de multikleuren dromenjas, uur, Willibrordkerk, Boskamp. Zie pag Allerzielenconcert Deventer Vocaal Ensemble, Broederenkerk, met Actus Tragicus van Johann Sebastian Bach en het Requiem van Maurice Duruflé, uur. 4 Catechese-ontmoeting, uur Broederenkerk Deventer. 5/12 Rozenkransgebed, uur, dagkapel Wijhe 5 Catechese-ontmoeting, uur Eucharistisch Centrum, zaal Maria Koningin. 5/12 Aanbidding uur, biechtgelegenheid uur, uur H. Mis Eucharistisch Centrum. 5/ 12 Lezing De laatste eer, door pastoraal werker Leo Geurts, uur in t Klankbord te Wijhe. 5 Film Brother Sun, Sister Moon, uur, Herberg van Ars, Rielerweg 71, Deventer. 7/14 Mystieke teksten lezen, uur, voorkamer paters Maristen, Broederenstraat 18a, Dev. zie pag e Lebuinus parochiefeest, uur Broederenkerk, Deventer, m.m.v. Lebuinuskoor (Brugkoor, gemengd koor Nicolaas Schalkhaar, Cantorij o.l.v. Rienus Oude Kempers. 26 Taizé-viering, uur, in samenwerking met de PKN, dagkapel Wijhe. ZwerfKerk op de Brink De ZwerfKerk staat donderdag 9 oktober van tot uur weer op de Brink. Het is een initiatief van mensen uit verschillende kerken en het Meester Geertshuis. Ons doel is om in contact te komen met voorbijgangers, om een glimlach op een gezicht te brengen, om een luisterend oor te bieden. We bieden een kop soep of een kop koffie aan en maken samen een schilderij op de wand van de ZwerfKerk (een caravan). Deze caravan staat geparkeerd aan de zijkant van de Waag, tegenover de bibliotheek. t zout - oktober

11 IITTALIA - Arabia IITTALIA - Arabia Tel de haan Diepenveen Bouwbedrijf sinds Nieuwbouw-Verbouw-Onderhoud de haan Diepenveen Bouwbedrijf sinds Nieuwbouw-Verbouw-Onderhoud 40 jaar Diepenveen Telefoon: Fax: mobielnr France TOUT Mme drs. Françoise Renckens info@francetout.nl Vermeersweg 42, 7391 JL Twello Exclusief bad-, bed en tafellinnen Van Dyck - Essenza Tel.: +31 (0) stelton - Alfi - Geschenken Borduurcomputer voor Mob.: namen +31 en logo s (0) Lost uw Franse probleem op Diepenveen Telefoon: Fax: mobielnr Halvestraat 2-4, 7412 VN Deventer, tel de haan France Diepenveen TOUT Mme drs. Françoise Renckens Soroptimist Bouwbedrijf International sinds 1937 Club Deventer info@francetout.nl Modeshow en verkoop tweedehands en nieuwe kleding Nieuwbouw-Verbouw-Onderhoud Vermeersweg 42, 7391 JL Twello Exclusief zat. 9 april bad-, De bed Lindeboom en tafellinnen Schalkhaar uur Van ( 5,-) Dyck - Essenza Tel.: +31 (0) stelton - Alfi - Geschenken Borduurcomputer voor Mob.: namen +31 en logo s (0) Diepenveen Telefoon: Fax: voor het vrouwenproject Lost uw Franse probleem op mobielnr. Amai a pa Banda in Mozambique 6 t zout - april 2011 France TOUT Mme drs. Françoise Renckens 't zout april 2011.indd :08:38 info@francetout.nl Vermeersweg 42, 7391 JL Twello Exclusief bad-, bed en tafellinnen Van Dyck - Essenza Tel.: +31 (0) stelton - Alfi - Geschenken Borduurcomputer voor Mob.: namen +31 en logo s (0) Lost uw Franse probleem op 12 t zout - april t zout - oktober 2014

12 actueel Onthulling en zegening Vianney-plaquette Wereldmissiemaand Relieken H. Joannes Vianney Vanwege de sluiting van de Vianney-kerk krijgen de relieken van de patroonheilige van deze kerk, de H. Joannes Vianney, op zondag 12 oktober een plaats in het Eucharistisch Centrum. Ook een bijbehorende plaquette zal bij de relieken onthuld en gezegend worden. De plaquette is gemaakt door kunstenares Ela Venbroek en speciaal ontworpen om de naam van Joannes Vianney in onze parochie levend en in ere te houden. De initiatiefnemer en sponsor van het kunstwerk, em. pastoor Henk Limbeek, zal samen met pastoor Joachim Skiba voorgaan in de eucharistieviering van uur. Alle parochianen zijn van harte welkom. Mystieke teksten lezen bij de paters Maristen Op vier avonden in de herfst lezen we mystieke teksten uit de christelijke traditie. Op 24 oktober: De Wolk van Niet-weten (uit de 13e eeuw). Op 31 oktober: Gerlach Peters, Alleenspraak (uit de 14e eeuw). Op 7 november: Juan de la Cruz, Gedichten (uit de 16e eeuw). Op 14 november: Thérèse van Lisieux: Mijn roeping is de liefde (uit de 19e eeuw). We komen samen in de voorkamer van de paters Maristen, Broederenstraat 18a, Deventer en beginnen om uur, dus na het open avondgebed in de Broederenkerk. Wereldmissiemaand besteedt dit jaar aandacht aan de katholieke kerk in Myanmar (Birma). De katholieke kerk is erin geslaagd om in de jaren van militaire dictatuur de vlam van het geloof brandende te houden en door te geven aan de volgende generatie. Een halve eeuw lang was Myanmar afgesloten van de buitenwereld en leed de bevolking onder de dictatuur van het leger dat in 1962 de macht greep. Sinds 2011 stelt het land zich open en worden stappen gezet naar een democratie met meer vrijheden voor de bevolking. Veel etnische groeperingen hebben tijdens de militaire dictatuur milities opgericht en strijden tot op heden voor autonomie. Spanningen tussen de groepen onderling leiden steeds vaker tot gewelddadige conflicten. Het gevolg is dat veel mensen op de vlucht zijn voor het geweld en hun toevlucht zoeken in opvangkampen. Katholieke scholen en ziekenhuizen werden door de militaire regering onteigend en buitenlandse missionarissen het land uitgezet. Het was verboden kerken te bouwen en het christelijk geloof te verkondigen. Kerkdiensten werden gecontroleerd door de staat. Nu ervaren katholieke gelovigen een grotere vrijheid om hun geloof te beleven. Het onderwijsniveau is laag. Goed opgeleide burgers werden door de militairen gezien als een bedreiging. De kerk maakt zich sterk voor goed onderwijs en organiseert, als aanvulling op de matige staatsscholen, zomerkampen. Daar wordt volgens moderne pedagogische inzichten onderwijs gegeven. Leven in vrijheid moet men leren. Steun de katholieke gelovigen in Myanmar en geef aan de collecte op Missiezondag 19 oktober of stort uw bijdrage op rekening NL65 INGB Missio Wereldmissiemaand te Den Haag. Voor meer informatie: Informatieavond Bisdombedevaart Lourdes Van 2-9 mei 2015 vindt er weer een Bisdombedevaart naar Lourdes plaats. Er is dan gelegenheid om te reizen per trein of per bus. In november zullen er informatieavonden worden gehouden. In het volgende Zout leest u hier meer over. t zout - oktober

13 uitleg De geheimen van de rozenkrans Oktober wordt van oudsher ook wel rozenkransmaand genoemd. In deze maand is er bijzondere devotie tot de H. Maagd Maria, de moeder van Jezus. Reeds in de Middeleeuwen werd de rozenkrans gebeden in kloosters. Het was met name de H. Dominicus van Caleruega ( ), stichter van de Dominicanen, die dit gebed bevorderde, nadat Maria aan hem verschenen was. In de 14de en de 15de eeuw raakte het rozenkransgebed ook buiten de kloosters bij leken bekend, met name door toedoen van de dominicanen, de jezuïeten en de rozenkransbroederschappen. Dat de oktobermaand de rozenkransmaand is heeft te maken met het feit dat in de katholieke kerk jaarlijks op 7 oktober het feest van O.L.V. van de Rozenkrans gevierd wordt. Aan een rozenkrans zitten 55 kralen, voor 50 Weesgegroeten en 5 Onze Vaders. Tijdens het bidden worden de zogeheten blijde, droevige en glorievolle geheimen en de geheimen van het licht overwogen, een korte samenvatting van het levensverhaal van Jezus en Maria. Na het noemen van een geheim worden 10 Weesgegroeten gebeden, bij iedere kraal één. Dat heet een tientje. Elk tientje wordt voorafgegaan door een Onze Vader en afgesloten met een lofprijzing. Het Onze Vader komt bij de aparte kraal tussen twee tientjes. Een snoer heeft vijf tientjes. Meestal worden 5 tientjes gebeden, dus één keer rond. Dat heet een rozenhoedje. Aan het snoer zit een staartje met vijf kralen en een kruisje: voor inleidende aanroepen en de geloofsbelijdenis. De 5 blijde geheimen De engel Gabriël brengt de blijde boodschap aan Maria Maria bezoekt haar nicht Elisabeth Jezus wordt geboren in de stal van Bethlehem Jezus wordt in de tempel opgedragen Jezus wordt in de tempel teruggevonden De 5 geheimen van het licht De doop van Jezus in de Jordaan De openbaring van Jezus op de bruiloft van Kana Jezus aankondiging van het Rijk Gods De gedaanteverandering van Jezus op de berg Tabor Jezus stelt de Eucharistie in De 5 droevige geheimen Jezus bidt in doodsangst tot zijn hemelse Vader Jezus wordt gegeseld Jezus wordt met doornen gekroond Jezus draagt het kruis naar de berg van Calvarië Jezus sterft aan het kruis De 5 glorievolle geheimen Jezus verrijst uit de doden Jezus stijgt op ten hemel De Heilige geest daalt neer over de apostelen Maria wordt in de hemel opgenomen Maria wordt in de hemel gekroond 14 t zout - oktober 2014

14 De rozenkrans in de bus Het was in een bus in de Rivierenwijk in Utrecht, maar het had ook in de Rivierenwijk in Deventer kunnen zijn. Twee vrouwen onderbraken hun gesprek en keken naar een oudere man, die zijn gebedssnoer door zijn vingers liet glijden. Wat bidden die de rozenkrans vlug!, zei de ene vrouw. Dat is helemaal geen rozenkrans, zei de ander. Nou, het lijkt er anders veel op, zei de eerste vrouw om daarna de draad van het gesprek weer op te pakken. Een vluchtige beroering van twee religies in een Utrechtse bus, een moment van herkenning. Geen echte ontmoeting, want dan waren de Nederlandse vrouwen er wel achter gekomen dat moslims hun kralensnoer ( tasbih ) niet vlugger bidden dan katholieken. Moslims zeggen nu eenmaal geen Weesgegroet bij elke kraal, maar één van de 99 schone namen van Allah. Dit wil ook weer niet zeggen dat het Weesgegroet hun helemaal vreemd in de oren zou klinken, want de Koran zegt over Maria: O, Maryam, God heeft u uitverkoren en u gereinigd en u boven de vrouwen van alle volkeren uitverkoren (3,42). Moslims noemen de tasbih gebed van herinnering. Terwijl de mond de woorden herhaalt, herinnert de ziel zich haar oorsprong in God. Iets dergelijks geldt ook voor de rozenkrans. Terwijl de mond de woorden van het Weesgegroet uitspreekt, herinnert de ziel zich de geheimen van de menswording: blijde, droevige en glorievolle geheimen. De blijde geheimen cirkelen rond de geboorte van Jezus, de droevige rond zijn lijden en dood en de glorievolle rond zijn verrijzenis. In 2002 heeft Johannes Paulus II daar de geheimen van het licht aan toegevoegd, bijzondere momenten uit het openbare leven van Jezus. De blijde geheimen zijn voor maandag en zaterdag, de geheimen van het licht voor donderdag, de droevige geheimen voor dinsdag en vrijdag en de glorievolle voor woensdag en zondag. De rozenkrans berust op het beginsel van de herhaling, dat ook geliefd is in Jodendom, Islam en Boeddhisme. Het gebed van herhaling heeft in het westen bij veel katholieken aan populariteit verloren. We zijn nogal rationeel ingesteld en vinden dat je een woord geen tien keer moet uitspreken als je het in één keer af kunt. Daarom denken we bij rozenkrans gauw aan routine en uiterlijkheid. Maar wie zich deze manier van bidden eigen maakt, merkt dat herhaling niet leidt tot uiterlijke routine, maar juist tot verinnerlijking, Mijn Marokkaanse kapper in Utrecht tilde er overigens niet zo zwaar aan. Hij zei een keer tegen mij: Voor mij is de tasbih gewoon zoiets als mijn kilometerteller op reis naar God. Mariagroet in de Broederenkerk Ook dit jaar is er in de oktobermaand in de Broederenkerk in Deventer elke zaterdagmiddag om uur een korte viering van 15 minuten om Maria, Onze Lieve Vrouw van de Rozenkrans, te groeten. Telkens stellen we een bepaalde gebedsintentie centraal, we overwegen één van de geheimen van het geloof, we bidden een tientje van de rozenkrans en sluiten af met een lied. zaterdag 4 oktober: een van de blijde geheimen; zaterdag 11 oktober: een van de geheimen van het licht; zaterdag 18 oktober: een van de droevige geheimen; zaterdag 25 oktober: een van de glorievolle geheimen. Mariavieringen Deze maand zijn er 3 speciale Mariavieringen in onze parochie: Zondag 12 oktober om uur in de Nicolaaskerk in Lettele met diaken Brinkhuis Zondag 19 oktober om uur in de Willibrordusker in Boerhaar met pastor Limbeek Zondag 26 oktober om uur in de Maria Koningin in Deventer met pastoor Skiba. Verder is er op zondag 5 oktober om uur in de basiliek van de H. Kruisverheffing in Raalte Kevelaerlof. Rozenkrans bidden Wilt u een keer de rozenkrans meebidden, dan bent u welkom op: 1, 8, 15, 22, 29 oktober om uur in de Nicolaaskerk in Lettele 8, 15, 22, 29 oktober om uur in het Eucharistisch Centrum Maria Koningin, Deventer 8, 15, 29 oktober + 5 en 12 november om uur in de dagkapel van de kerk in Wijhe Jan Hulshof, pater Marist t zout - oktober

15 omnibus De Bijbel in Gewone Taal Op 1 oktober is de Bijbel in Gewone Taal verschenen, een nieuwe vertaling van de Bijbel vanuit de grondteksten, gemaakt door het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) voor iedereen die behoefte heeft aan een duidelijke en toegankelijke Bijbel. Gewone taal is de taal die we allemaal begrijpen en die we allemaal gebruiken. De Bijbel in Gewone Taal is geen gemakkelijke Bijbel, want de Bijbel is geen gemakkelijk boek. Maar de Bijbel in Gewone Taal wordt wel de meest leesbare Bijbel die ooit in het Nederlands gemaakt is. Door de duidelijke taal beleef je de Bijbel op een nieuwe manier. Het is taal die je aanspreekt, waardoor de tekst je raakt. Lees en ervaar wat gewone taal met je doet! De basiseditie kost 28,50. Themadag Roze, binnen een kleurrijke KBO KBO Overijssel nodigt alle (roze) leden en andere belangstellenden van harte uit voor de themadag Roze, binnen een kleurrijke KBO op dinsdag 7 oktober van uur in het St. Jansgebouw, Kerkstraat 1 te Wierden. Het doel van deze bijeenkomst is kennismaken met de leefwereld van roze ouderen en een open gesprek op gang brengen tussen heteroouderen en roze ouderen, zodanig dat ook de roze ouderen zich thuis voelen binnen de KBO. Eveline van der Putte schetst portretten van roze ouderen die zij heeft beschreven in haar boek Stormachtig stil. Pastor Henk Kolman gaat vervolgens in op het officiële standpunt van de katholieke kerk over homoseksualiteit. Na de lunch en enkele filmportretten gaan we met elkaar in gesprek over verschillende thema s. Meer informatie vindt u op Opgeven kan door een mail te sturen met naam, adres en telefoonnummer. Aan deelname zijn geen kosten verbonden. Diepenveen Telefoon: Diepenveen Fax: Telefoon: mobielnr Fax: mobielnr de haan Diepenveen Bouwbedrijf sinds 1937 de haan Diepenveen Bouwbedrijf Nieuwbouw-Verbouw-Onderhoud sinds Nieuwbouw-Verbouw-Onderhoud France TOUT France TOUT Mme drs. Françoise Renckens Mme drs. info@francetout.nl Françoise Renckens Vermeersweg 42, 7391 JL Twello Exclusief bad-, bed en tafellinnen info@francetout.nl Van Dyck - Essenza Vermeersweg Tel.: +31 (0)571 42, JL Twello Exclusief stelton - Alfi bad-, - Geschenken bed en tafellinnen Van Borduurcomputer Dyck - Essenza voor Mob.: namen +31 en logo s (0) Tel.: (0) stelton - Alfi - Geschenken Borduurcomputer voor Mob.: namen +31 en logo s (0) Lost uw Franse probleem op Lost uw Franse probleem op 12 t zout - april 2011 Vrijwilligerswerk doen? Bingo! Park 12 Braband is een verzorgingshuis t zout in - april Schalkhaar Naast het eten, drinken en de verzorging wordt er veel aandacht besteed aan de dagbesteding van de bewoners. Elke dag wordt er wel een activiteit georganiseerd. Dat kan zijn een bingomiddag, een spel- of doemiddag, een optreden van een koor of een filmmiddag. Voelt u er wat voor om ons vrijwilligerskorps te versterken en bij een middagactiviteit onze bewoners bij te staan? Meld u dan aan bij Park Braband. Contactpersoon is mw. Y. Bosch, op woensdag en donderdag te bereiken op tel. nr 't zout april 2011.indd :08:4 't zout april 2011.indd :08:4 16 t zout - oktober 2014

16 Assenstraat 20 Het Meester Geertshuis is een oecumenisch diaconaal ontmoetingscentrum aan de Assenstraat 20 in Deventer. Coördinator Ceciel Funnekotter doet verslag van haar belevenissen in het werk. gebed Verwondering in Lourdes Door de inspirerende verhalen over Lourdes van mijn collega van de Herberg van Ars werd ik enthousiast voor het idee van een pelgrimsreis ernaartoe. Eerder bespeurde ik bij gasten de wens om ooit Lourdes te zien. Mijn collega en ik werkten het plan uit. Het zou een reis naar Lourdes én een innerlijke reis worden voor de deelnemers. De Lions IJsselvallei wilden ons sponseren. Ook werd er toestemming gevraagd om te mogen verblijven op de Cité St. Pierre in Lourdes, een complex dat ooit is opgezet als logeerverblijf voor de armen. Na een vijftal interessante voorbereidingsbijeenkomsten was het zover. Op de dag van vertrek stonden we met zeventien pelgrims en ieder die ons uitzwaaide rond een versierde kaars en baden het Onze Vader en luisterden naar een zegenwens. Ieder met onze eigen intenties en in onze harten de namen van hen voor wie we een kaars zouden opsteken. Na twee dagen reizen reden we door Lourdes. De schreeuwende neon winkelreclames en met hotels volgepropte straatjes leken niet veel goeds te voorspellen. Maar toen arriveerden we op de Cité St. Pierre. We werden met koffie en thee hartelijk verwelkomd in ons paviljoen. Vanaf het glooiende en groene terrein keken we uit op de heiligdommen van Lourdes. Bij het ontbijt waren naast ons nog een grote Romafamilie, Italiaanse gehandicapte kinderen met begeleiders en Ierse pelgrims te gast. We ontdekten de rest van de week het bijzondere van Lourdes. Is Maria er verschenen? Is Lourdeswater geneeskrachtig? Verdwijnt je ziekte na de handoplegging van de bisschop? Dat zijn vragen van het hoofd, en niet van het hart. Het wonder van Lourdes was voor mij: het troostende van de plek van de grot van de verschijningen waar zovelen met hun zorgen en verdriet bidden. De tijd om te delen wat deze reis bij ieder opriep: geloofs- en zingevingsvragen, het water dat verkwikte, het plezier dat we hadden. Maar ook de vieringen die we volgden, het genieten van de overweldigende bergen, de kaarsen die we brandden. Tijdens de indrukwekkende lichtprocessie ontroerde het me dat generaties lang uit de gehele wereld mensen zingend en biddend hun kaarsje bij het Ave Maria hoog de lucht insteken. Wees gegroet Maria. Moge de genade van God die zij heeft ervaren op ons allen afstralen. God is met ons. Ceciel Funnekotter Reageren? Het Meester Geertshuis is geopend op maandag, woensdag, vrijdag en zaterdag van uur. als jij mij nou inzicht geeft of uitzicht op iets moois en als ik jou laat zien waarmee ik bezig ben als ik mijn oor te luisteren leg en mijn ogen sluit en jij probeert dat ene woord dat steeds verborgen blijft want als ik dan mijn tranen niet gestremd laat stromen en mijn hart wijd open zet zou dan de zon na al die grijze maanden onze huid verwarmen en dan naar binnen gaan zodat wij eindelijk onze kleden kunnen afleggen en laag na laag ontdekken hoe schoonheid er ook al weer uitziet Boudewijn Betzema uit dichtbundel Dwarsdoor (als reactie op de column van Gabrielle, pagina 4) t zout - oktober

17 van de bestuurstafel We gaan verbouwen: alle hens aan dek! Toen het huidige parochiebestuur medio 2013 aantrad, werd al meteen duidelijk dat we niet langer op de huidige weg voort kunnen gaan. We zullen moeten gaan werken aan een parochie die toekomstbestendiger is. De stappen die daarbij gezet gaan worden zullen emotie oproepen en pijn geven, daar zijn we ons terdege van bewust. Maar we hopen door een nieuwe structuur ook kansen te kunnen benutten. Hoe inspirerend kan het zijn om met nieuw elan en ambitie aan nieuwe ideeën te werken! We zullen moeten gaan werken aan een parochie die toekomstbestendiger is. De stappen die daarbij gezet gaan worden zullen emotie oproepen en pijn geven. Tot nu toe In februari dacht het bestuur nog voor de zomer met nieuwe plannen te kunnen komen, maar dat was gezien de complexiteit van de veranderingen iets te voorbarig. Afgelopen zomer is door het parochiebestuur en het pastoraal team, in de vorm van een kerngroep, gewerkt aan plannen die de herstructurering vorm gaan geven. Er is daarbij ook nadrukkelijk gekeken naar wat op andere plaatsen in Nederland en met name in deze regio al aan ervaring is opgedaan. Om ons te kunnen voeden met wat er leeft in de parochie hebben we een klankbordgroep uitgenodigd. Deze groep, waarvan de deelnemers door de locatieraden naar voren zijn geschoven, is op 4 september onder leiding van Evelien Reeuwijk, pastoraal werkster in Zwolle, bijeen geweest rond de vraag: Op welke manier willen we met elkaar kerk zijn, met minder gebouwen. Ze hebben hun ideeën ingebracht aan de hand van een aantal scherp geformuleerde vragen. Het was een bijzonder inspirerende bijeenkomst. De ideeën uit de klankbordgroep zijn meegenomen en verwerkt in de herstructureringsnota. De klankbordgroep is op 2 oktober nogmaals bijeen geweest voor een terugkoppeling. Hoe verder? In een vergadering van bestuur en pastoraal team op 9 oktober wordt in een gezamenlijk besluit de koers bepaald die de parochie in de toekomst zal gaan varen. Wat betreft de pastorale zaken ligt de eindverantwoordelijkheid bij het pastoraal team. Zaken zoals gebouwen en organisatie zijn de verantwoordelijkheid van het bestuur. Medio oktober worden alle locaties één op één bijgepraat door het bestuur en het pastoraal team. Vervolgens wordt genoemde beleidsnota verspreid en worden de locatieraden en pastoraatgroepen op 29 oktober in de Bron in Olst geinformeerd. De voorstellen gaan op dat moment over de hoofdlijnen van de herstructurering. De verdere invulling vraagt om een grote betrokkenheid en dus een rol voor alle parochianen. Er zal die avond daarom gelegenheid zijn om in te tekenen op de diverse werk- Bestuurslid Betsie Engberink groepen die in de maanden daarna samen op zoek gaan om de nieuwe structuur vanuit een gezamenlijke missie kleur te geven. Parallel aan deze werkgroepen zal er op elke locatie voor de vrijwilligers en overige parochianen gelegenheid zijn om van het bestuur, het pastoraal team en de locatieraden/pastoraatgroepen te horen wat de plannen voor de directe toekomst zijn. In t Zout van november zullen de data bekend worden gemaakt waarop deze voorlichtingsbijeenkomsten zullen plaatsvinden. Daar waar er door gelovigen nieuwe initiatieven worden aangedragen, zullen deze worden ondersteund door de leden van het pastoraal team, want we willen hoe dan ook zorgen dat er pastorale nabijheid is. Dat is niet altijd aan een kerkgebouw gebonden. We hopen door een nieuwe structuur ook kansen te kunnen benutten. We zullen iedereen nodig hebben en iedereen kan meewerken aan dat wat hem of haar inspireert in de verschillende werkgroepen die gaan starten. De meeste van deze werkgroepen starten in januari, maar sommigen zullen al eerder beginnen zoals een werkgroep inzake financiën, kerkbijdrage-actie en communicatie. Betsie Engberink, portefeuillehouder Communicatie 18 t zout - oktober 2014

18 Tijdschema 9 oktober Definitief besluit koers en herstructurering parochie oktober Bespreking herstructureringsvoorstellen in één op één-gesprekken met locatieraden en pastoraatsgroepen. 29 oktober Plannen en besluit m.b.t. de herstructurering worden officieel aan de locatieraden en pastoraatsgroepen medegedeeld tijdens een bijeenkomst in De Bron in Olst. Vrijwilligers kunnen intekenen om deel te nemen in werkgroepen. 1 en 2 november Mededeling aan de parochianen tijdens de weekendvieringen. November/december Parochianen in de locaties uitleg geven over de veranderingen. Januari/februari Werkgroepen gaan van start. t zout - oktober

19 Naar de kerk in de Heilige Lebuinusparochie zaterdag t/m Zaterdag 4 oktober wereldmissiedag van de kinderen locatie tijd voorganger soort viering + zang Herberg van Ars, Deventer diaken De Graaf g.v. Herbergviering O.L.Vr.Onb.Ontv.,Wijhe pastoor Skiba e.v. kinderkoor Boerhaar, gezinsviering Willibrord, Boskamp diaken De Graaf c.v. dames/herenkoor Titus Brandsma, Colmschate pastor Brummelhuis e.v. cantor Andrea Oomes Nicolaas, Lettele E. Wubbe c.v. jeugdkoor Kijk es!, gezinsviering Radboud, Deventer pastor Limbeek e.v. Schola Zondag 5 oktober wereldmissiedag van de kinderen Nicolaas, Lettele 8.30 R. ten Have g.v. gemengde zang Theresia, Olst 9.30 pastor Brummelhuis e.v. dames/herenkoor Willibrordus, Boerhaar 9.30 pater Boerkamp e.v. dames/herenkoor, knd Nicolaas, Schalkhaar pastor Limbeek e.v. jeugdkoor gezinsviering Maria Koningin, Deventer pastoor Skiba e.v. locatiefeest, Cantorij/gem. koor Heilig Hart, Deventer B. Roland g.v. kinderkoor Adwaita gezinsviering Broederen, Deventer pater Verbraeken e.v. Schola Zaterdag 11 oktober Titus Brandsma, Colmschate E. Hilgers c.v. cantor Yvonne Hemel Willibrordus, Boerhaar pastor Brummelhuis e.v. dames/herenkoor Willibrord, Boskamp pastoor Skiba e.v. koor Spirit Nicolaas, Lettele pater Boerkamp e.v. herenkoor Radboud, Deventer diaken Brinkhuis c.v. gemengd koor Zaterdag 18 oktober wereldmissiedag O.L.Vr.Onb.Ontv.,Wijhe pastor Brummelhuis e.v. Rouw- en Trouwkoor Herberg van Ars, Deventer M. Zomer g.v. Herbergviering Titus Brandsma, Colmschate pater Verbraeken e.v. Willibrord, Boskamp pastor Limbeek e.v. dames/herenkoor Nicolaas, Schalkhaar parochiaanvoorganger c.v. Brugkoor Nicolaas, Lettele E. Wubbe g.v. gemengde zang, knd Radboud, Deventer pastoor Skiba e.v. gemengd koor Vieringen in de woon-zorgcentra in oktober Maandag 6/ Averbergen Olst, communieuitreiken Dinsdag Woensdag 1e/3e 9.30 Ludgerus Deventer, e.v Weijtendaal Wijhe, e.v Park Braband Schalkhaar, e.v Willibrordkapel Boskamp, e.v Huize Salland, e.v. Vrijdag 1e Bloemendal Deventer, e.v P.W. Janssen Colmschate c.v Sparrenheuvel Diepenveen o.v. Zaterdag Sparrenheuvel Diepenveen e.v. Zondag Groote en Voorster Deventer, c.v. 2e Sint Jozef Deventer, e.v. 4e Sint Jozef Deventer, c.v Elisabethskapel Brinkgreven, Deventer oecumenische viering Vaste wekelijkse vieringen Maandag 8.30 Vredeskapel Schalkhaar, morgengebed 8.30 H. Hart Deventer, lauden Broederenkerk Deventer, avondgebed Dinsdag Zondag 12 oktober Nicolaas, Lettele 8.30 A. Haverkamp g.v. gemengde zang O.L.Vr.Onb.Ontv.,Wijhe 9.30 diaken De Graaf c.v. dames/herenkoor Theresia, Olst 9.30 parochiaanvoorganger c.v. dames/herenkoor Woensdag Nicolaas, Schalkhaar pastor Brummelhuis e.v. gemengd koor Titus Brandsma, Colmschate diaken Brinkhuis Zin in Zondag, speciaal voor gezinnen Maria Koningin, Deventer pastoor Skiba e.v. Brugkoor Schalkhaar Broederen, Deventer pater Hulshof e.v. gemengd koor Heilig Hart, Deventer pater Verbraeken e.v. Nicolaas, Lettele diaken Brinkhuis g.v. herenkoor Mariaviering Donderdag Vrijdag 8.30 Vredeskapel Schalkhaar, morgengebed 8.30 H. Hart Deventer, lauden 9.00 Vredeskapel Schalkhaar, e.v Broederenkerk Deventer, avondgebed 8.30 Vredeskapel Schalkhaar, morgengebed 8.30 H. Hart Deventer, lauden 9.00 Theresia Olst, e.v Titus Brandsma Colmschate, e.v Maria Koningin, biechtgelegenheid Maria Koningin, e.v Oecumenisch meditatief avondgebed vlg Taizé, Broederenkerk Deventer 8.30 Vredeskapel Schalkhaar, morgengebed 8.30 H. Hart Deventer, lauden Willibrord Boerhaar, e.v Broederenkerk Deventer, avondgebed 8.30 Vredeskapel Schalkhaar, morgengebed 8.30 H. Hart Deventer, lauden 9.00 O.L.Vr.Onb.Ontv. Wijhe, e.v H. Hart, e.v Nicolaas Lettele, e.v Broederenkerk Deventer, avondgebed 20 t zout - oktober 2014

20 Zondag 19 oktober wereldmissiedag Nicolaas, Lettele 8.30 pater Westerman e.v. herenkoor Theresia, Olst 9.30 pastoor Skiba e.v. dames/herenkoor Willibrordus, Boerhaar 9.30 par.voorganger c.v. dames/herenkoor, jub. t Zwervel Maria Koningin, Deventer pastor Limbeek e.v. gemengd koor Heilig Hart, Deventer pastor Brummelhuis e.v. Gregoriuskoor Broederen, Deventer parochiaanvoorganger c.v. gemengd koor Willibrordus, Boerhaar pastor Limbeek g.v. dames/herenkoor, Mariaviering Zaterdag 25 oktober Willibrord, Boskamp pastoraal werkster Broekhoff c.v. dames/herenkoor Willibrordus, Boerhaar past. Hulshof/Brinkhuis e.v. dames/herenkoor Nicolaas, Schalkhaar pastoor Skiba e.v. koor Spirit Nicolaas, Lettele M. de Brouwer g.v. herenkoor Radboud, Deventer pastor Brummelhuis e.v. gemengd koor Zondag 26 oktober Nicolaas, Lettele 8.30 pastoraal werker Geurts c.v. gemengde zang Theresia, Olst 9.30 pater Boerkamp e.v. dames/herenkoor O.L.Vr.Onb.Ontv.,Wijhe 9.30 pater Verbraeken e.v. dames/herenkoor Titus Brandsma, Colmschate pastoor Skiba e.v. cantor Andrea Oomes Maria Koningin, Deventer pastores Hulshof/Brinkhuis e.v. Cantorij Heilig Hart, Deventer pastoraal werkster Broekhoff c.v. Gregoriuskoor Broederen, Deventer pastor Limbeek e.v. gemengd koor Maria Koningin, Deventer pastoor Skiba g.v. Mariaviering, gemengd koor Abdij Sion Vulikerweg 6, 7431 PJ Diepenveen, tel Abt Alberic Bruschke, Getijden: 4.15 nachtwake 7.15 lauden & eucharistie 9.45 terts sext noon vespers dagsluiting Zondags vervalt de terts en is de eucharistie om 9.30 uur. U bent welkom in alle diensten maar de vespers en de dagsluiting zijn wellicht het meest geschikt om mee te bidden. De dagsluiting kunt u ook bidden op de website. Te vinden bij het onderdeel meebidden. Heilige van de maand 6 oktober Bruno, priester en monnik Zaterdag 1 november Allerheiligen Herberg van Ars, Deventer diaken De Graaf g.v. Herbergviering Theresia, Olst pastoraal werker Geurts c.v. dames/herenkoor Nicolaas, Lettele pastor Brummelhuis e.v. herenkoor, kindernevendienst Radboud, Deventer pastoor Skiba e.v. gemengd koor Zondag 2 november Allerzielen Willibrord, Boskamp 9.30 pater Boerkamp e.v. dames/herenkoor O.L.Vr.Onb.Ontv.,Wijhe 9.30 pastoraal werker Geurts c.v. Rouw- en Trouwkoor Willibrordus, Boerhaar 9.30 pastor Limbeek e.v. dames/herenkoor Titus Brandsma, Colmschate L. Verstrijden c.v. cantor Andrea Oomes Maria Koningin, Deventer pastoor Skiba/M. de Jong e.v. gemengd koor Heilig Hart, Deventer parochiaanvoorgangers c.v. Gregoriuskoor Broederen, Deventer pater Hulshof e.v. Schola Begraafpl. Ceintuurbaan, Deventer pater Hulshof zegening van de graven Nicolaas, Schalkhaar pastor Brummelhuis e.v. gemengd koor, gravenzegening Nicolaas, Lettele diaken Brinkhuis g.v. gravenzegening Bruno werd rond 1032 geboren in Keulen. Hij was eerst kanunnik, toen monnik en daarna, op aansporing van Hugo, bisschop van Grenoble. Hij stichtte in de Chartreuse de gemeenschap van de Karthuizers, geïnspireerd door Benedictus en het oosterse monnikenleven. Hij stierf in Calabrië in Zijn verering werd in 1674 in de hele kerk verspreid. Hij wordt afgebeeld in het witte habijt van de Karthuizers, terwijl hij de aardbol vertrapt uit minachting voor wereldse zaken. Soms ook heeft hij de lans van het kruis met groene bladeren en zeven sterren ofwel een mijter aan zijn voeten. Hij wordt aangeroepen tegen de pest, is beschermer van de Karthuizers en beschermheilige van Keulen. Zijn naam is van Germaanse oorsprong en betekent bruin, maar dat had u zelf ook kunnen bedenken. Collecte Wereldmissiedag In het weekend van 4 en 5 oktober is het Wereldmissiedag van de kinderen en in het weekend van 18 en 19 oktober is het Wereldmissiedag. Op welke datum er wordt gecollecteerd verschilt per locatie. legenda: e.v. = eucharistieviering c.v. = communieviering g.v. = gebedsviering o.v. = oecumenische viering knd. = kindernevendienst t zout - oktober