1. O.R. Tambo International Airport

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "1. O.R. Tambo International Airport"

Transcriptie

1 Studiereis Zuid-Afrika

2 1. O.R. Tambo International Airport Oliver Reginald Tambo is de grootste luchthaven van Afrika en deze internationale luchthaven is gelegen op de rand van Johannesburg en Pretoria. Het is de belangrijkste luchthaven voor internationale en binnenlandse luchtvaartlijnen van Zuid Afrika. Deze luchthaven had vroeger een andere naam namelijk Jan Smuts Internationaal. Na de Apartheid en de komst van de eerste democratische verkiezingen in Zuid Afrika kreeg de luchthaven de naam Tambo Mbeki luchthaven. Maar wordt ook Johannesburg International genoemd. Jaarlijks komen er gemiddeld 13 miljoen passagiers langs in deze luchthaven. Figuur 1: Luchthaven van Johannesburg 2. Pretoria De stad dankt zijn naam aan voortrekker Andries Pretorius. In 2005 stelde de Zuid-Afrikaanse commissie voor aardrijkskundige namen voor om de naam Pretoria te wijzigen in Tshwane. En dit om het zwarte karakter van Zuid-Afrika te benadrukken. Veel plaatsen of monumenten dragen nog de naam van blanke voortrekkers of herinneren aan de kopstukken van de apartheidspolitiek. De naamsverandering werd ingevoerd na maart 2008 en werd bestreden door voornamelijk de Afrikaanse boeren (van Nederlandse en Duitse afkomst) en de meeste Engelsen in Pretoria. Alleen het stadshart mag nog Pretoria noemen. 1

3 Figuur 2: Laan met Jacaranda s De stad wordt wel eens Jacaranda City genoemd, dit komt door de aanwezigheid van Jacaranda-bomen die zich langs de straten bevinden. Pretoria is de bestuurlijke hoofdstad van Zuid-Afrika (de wetgevende hoofdstad is Kaapstad en de gerechtelijke is Bloemfontein). Pretoria ligt in de provincie Gauteng en heeft rond de inwoners. Pretoria ligt ongeveer 50 km ten noorden van Johannesburg. Sinds 2000 maakt de stad bestuurlijk deel uit van de gemeente Tshwane (veel groter dan Pretoria en bijna 2 miljoen inwoners telt). Meer dan 3 4 van de bevolking in Pretoria is blank. Ongeveer 60% spreekt thuis Afrikaans, 20% spreekt Engels. De minderheidstalen zijn Noordelijk Sotho en Tswana. In de stad staat het voortrekker monument, het huis van Paul Kruger (grondlegger Kruger Park en 1ste president ZAF) en het Union Building. 2

4 Figuur 3: Paul Kruger Figuur 4: Union building 3

5 3. TUT, departement voor Natuurbewaring Deze universiteit werd opgericht op 1 januari Het is een fusie van de voormalige Technikon Northern Gauteng, Technikon Noord-West en Technikon Pretoria. Wat opvalt aan deze universiteit is de kwaliteit van het onderzoek en het onderwijs en de maatschappelijke betrokkenheid. Er zijn campussen in vier Zuid-Afrikaanse provincies. Jaarlijks zijn er ongeveer inschrijvingen. Vele studenten zijn ook afkomstig uit andere provincies en andere landen zoals Botswana, Zimbabwe, Namibië en Swaziland. De TUT richt zich op de duurzame, economische en sociale ontwikkeling van de Zuid-Afrikaanse regio. Zo willen ze een positieve invloed hebben op de levensstandaard van alle regio's. Ze willen ook welvaart creëren door het stimuleren van innovatie en creatief denken. Dit wordt vergemakkelijkt door diverse starterscentra en technologiestations. De universiteit streeft naar voortdurende transformatie waarbij ze steeds meer inspelen op de behoeften van Zuid-Afrika en het continent als geheel. Het departement natuurbehoud streeft naar drie kwalificaties: Game Ranch Management Het doel van deze kwalificatie is om de game-ranch industrie te voorzien van gekwalificeerde onderzoekers en managers. Zij kunnen dan natuurlijke hulpbronnen en de biodiversiteit beheren. Zo ontwikkelen ze ook ondernemersvaardigheden. Nature Conservation Het doel van deze kwalificatie is ongeveer dezelfde als hierboven, maar dan meer toegespitst op het natuurbehoud. Ook hier wil men gekwalificeerde onderzoekers en managers voorzien om de biodiversiteit te beheren. Ecotourism Management Deze kwalificatie heeft tot doel de eco-toeristische sector te voorzien van bevoegde gidsen, planners, touroperators, managers en onderzoekers. 4

6 4. Voortrekkersmonument Op 16 december 1838 werd de Slag bij Bloedrivier gestreden. Een kleine 500 voortrekkers en hun knechten vochten toen tegen een Zoeloeleger van ongeveer man. De hele strijd kwam voort uit een misverstand in verband met de eigendom over een stuk land. Ondanks hun minderheid wonnen de voortrekkers het gevecht, mede dankzij hun Laager (= een cirkel van ossenwagens), hun geweren en hun motivatie. Volgens de overlevering kleurde de Ncome-rivier rood door het bloed van de gevallen Zoeloekrijgers, waardoor de voortrekkers de rivier omdoopten tot Bloedrivier. 16 december werd vanaf dan herdacht als Dingaansdag, Geloftedag of Dag van de Eed. Vandaag de dag is het nog steeds een Zuid-Afrikaanse feestdag maar de naam werd, onder invloed van de eerste democratische verkiezingen in 1994, veranderd in Herenigingsdag of Dag van de Verzoening (Reconciliation Day). 100 jaar na de Slag bij Bloedrivier (op 16 december 1938) begon men op Monumentkoppie, net buiten Pretoria, met de bouw van het Voortrekkermonument. In 1949 werd het monument ingehuldigd in het bijzijn van de toenmalige eerste minister Daniel François Malan. Het Voortrekkermonument werd zo gebouwd dat de zon ieder jaar, op 16 december, klokslag 12 uur, een monumentale plaat, gelegen in een crypte, verlicht waardoor het opschrift Ons vir jou Suid- Afrika leesbaar wordt. Het monument is 40 meter hoog en men heeft zeer bewust gekozen voor Zuid- Afrikaanse bouwmaterialen, afgezien van het Italiaans marmeren interieur. Het ligt bovendien in een tropische tuin die heel wat inheemse planten, bomen en bloemen herbergt. Het geheel wordt omsloten door een muur, opgebouwd uit 64 granieten replica van de ossenwagens waarmee de Voortrekkers in 1836 de 5

7 Figuur 5: Voortrekkersmonument Kaap verlieten om zich te vestigen in de Transvaal en de Oranje Vrijstaat. Het bronzen standbeeld van de Voortrekker-oermoeder met kind, dat nog steeds de toegangspoort tot Monumentkoppie siert, is van de hand van de bekende Zuid-Afrikaanse beeldhouwer Anton van Wouw. In het Voortrekkermonument bevindt zich de 30 meter hoge Heldenhal met een 92 meter lange, door Romano Romanelli vervaardigde, marmeren muurgravure die de belangrijkste gebeurtenissen uit de Grote Trek en de Slag bij Bloedrivier uitbeeldt. Het monument behoort tot de top tien van cultuurhistorische bezienswaardigheden in Zuid-Afrika en is het meest bezochte erfgoed in de provincie Gauteng. 6

8 Figuur 6: Voortrekker-oermoeder 7

9 5. Pretoria Zoo De zoo van Pretoria of The national zoölogical gardens of South-Africa werd in 1899 opgericht door de toenmalige directeur van het Staatsmuseum, Dr Jan Boudewyn Gunning. Dr. Gunning hield een collectie vogels en andere dieren in de achtertuin van het museum die bedoeld waren om op te zetten en ten toon te stellen in het museum. Hij had echter andere plannen met de dieren. 8

10 Figuur 7: Olifant in Pretoria Zoo Hij wist dat de republikeinse overheid in 1895 de boerderij Rus in Urbe overgekocht had met de bedoeling daar een dierentuin te starten, en Dr. Gunning wachtte op de kans om zijn levende museumdieren naar deze plek te brengen. In 1899 kreeg hij die kans wanneer de Boerenoorlog begon en de jonge mannen die Rus in Urbe bezaten weg gingen om deel te nemen aan de oorlog. Dr. Gunning moedigde de bewoners, die rond het museum woonde aan om te klagen over de geur en geluidsoverlast die de dieren veroorzaakten rond het museum. Al zeer snel kreeg hij de toestemming om enkele dieren naar Rus in Urbe over te brengen. Dit was het nederige begin van wat we nu als de nationale zoo kennen. Dr. Gunning was directeur van de zoo van 1899 tot Pretoria zoo kreeg 9

11 een nationale status in 1916 onder leiding van de toenmalige directeur Dr. Alwin Karl Haagner. Hoewel de zoo weinig geld had om nieuwe dieren aan te kopen, liet Dr. Haagner toe de zoo te gebruiken als stop - over punt voor dieren uit Afrika, die op weg waren naar zoo s in Europa. Zo konden bezoekers toch nog genieten van exotische dieren. De 3de directeur, Dr. Rudolph Bigalke deed dienst van 1927 tot Veel uitbreidingsprojecten gebeurden onder zijn ambt waaronder de aanleg van de bergbiotoop verblijven in het noorden van de zoo. Deze verblijven betekenden het einde van kleine kooien voor dierentuindieren. De modernisatie van de zoo ging verder onder het leiderschap van de 4de directeur, Dr. Frank Brand. Zijn filosofie was dat dieren niet alleen in kleine verblijven mochten opgesloten worden. Voor hem moesten de dieren in een zo natuurgetrouw mogelijk verblijf tentoongesteld worden. Figuur 8: Pretoria zoo Hij was ook tegen het gebruik van dieren voor entertainment, het trainen en spelen met de dieren werd dus ook niet meer toegelaten. Nu is de zoo in 10

12 het bezit van enkele dochterparken, zoals The emerald animal World en een biodiversity conservation centre in Mokopane, die ontstaan zijn uit de nood naar het kweken van bedreigde diersoorten. Pretoria zoo maakt deel uit van het NRF (National Research Foundation), een instelling die onderzoeksprojecten op alle vlakken van de maatschappij, evenals natuur onderzoeksprojecten steunt. De zoo is met zijn oppervlakte van 85 hectare de grootste zoo van Zuid Afrika en staat in de top tien van s werelds beste dierentuinen. De Zoo ontvangt per jaar meer dan bezoekers per jaar en heeft een wandelpadlengte van ongeveer 6 km. Ook herbergt de zoo Zuid-Afrika s derde grootste collectie van exotische bomen. De Verenigde Naties hebben 2010 uitgeroepen tot het Internationale Jaar van de Biodiversiteit. Het is een viering van het leven op aarde en van de waarde van biodiversiteit voor ons leven. De wereld is uitgenodigd om in 2010 maatregelen te nemen om de verscheidenheid van het leven op aarde: de biodiversiteit te beschermen. De National Zoological Gardens of Zuid-Afrika heeft een verklaring ondertekend ter ondersteuning van de World Conservation Union (IUCN) aan partner in zijn "Countdown 2010" campagne. De campagne draait rond toezeggingen die waren gemaakt in 2002 op de Wereldtop over duurzame ontwikkeling in Sandton, Johannesburg over de oorzaken van het verlies aan biodiversiteit. 11

13 6. Altelekker Het jeugdkamp Altelekker is gesitueerd tussen de luchthaven en Pretoria. We kunnen er naast overnachten ook genieten van de plaatselijke keuken en ons lunchpakket voor s anderendaags bestellen. Zij die het wat te warm gekregen hebben, kunnen een frisse duik in het zwembad nemen. Figuur 9: Altelekker jeugdkamp 12

14 7. Lory Park Zoo in Midrand Lory Park Animal en Owl Sanctuary is gelegen in Midrand, Johannesburg en herbergt vele inheemse dier- en plantensoorten. Het park fungeert in de eerste plaats als opvangcentrum voor (wilde) vogels. Naast het grote aanbod aan (roof)vogels, is er ook een groot aantal zoogdieren en reptielen te bezichtigen; zoals leeuwen, tijgers, luipaarden, bavianen, slangen, lemuren, krokodillen, leguanen... De curator van het park, Eddy van Eck, verzamelde al verschillende vogels vanaf zijn veertiende. Zijn interesse ging vooral uit naar lori s en kaketoes. Midden jaren 90 was zijn verzameling lori s de grootste van het zuidelijk halfrond. Ondertussen heeft hij een wereldwijde reputatie opgebouwd bij andere fokkers, mede dankzij zijn goede kweekresultaten. Hij realiseerde zich echter dat Zuid-Afrika niet echt beschikte over een plaats waar het publiek, en belangrijker nog, schoolgaande kinderen vogels in hun natuurlijke habitat konden bewonderen. Hij opende Lory Park met als voornaamste doel kinderen wat meer bij te leren over het belang van (het herstel van) het milieu. Ondertussen is het park uitgegroeid tot een volwaardige dierentuin dankzij de toevoeging van enkele andere dieren en is de verzameling vogels wat op de achtergrond geraakt. 13

15 Figuur 10: Kim Hiltrop in Lory Park Zoo 14

16 8. Het Krugerpark In het Zuid-Afrikaans: Nasionale Krugerwildtuin. Het Kruger Park ligt in het Noordoosten van Zuid-Afrika en grenst aan Zimbabwe en Mozambique. 8.1 Geschiedenis Door de toenemende jacht met moderne wapens, was er op het einde van de 19e eeuw bescherming van de natuur nodig. De volksraad van Transvaal verbood de jacht tussen de Sabie- en Krokodilrivier. De 2e Boerenoorlog ( ) zorgde voor het einde van de natuurbescherming. In 1903 werd de Britse Majoor de eerste hoofdveldwachter van het gebied. Hij zette zich in voor uitbreiding van het park. 1926: Paul Kruger is de 1 e president van Zuid-Afrika en onmiddellijk de grondlegger van het park. 8.2 Feiten Het park is 380km lang, 60km breed en omvat km 2. In het park zijn er 25 kampen voorzien. Enkel in de kampen is het toegelaten om uit de auto te stappen. Het Kruger Park staat gekend voor zijn Big 5: leeuw, buffel, neushoorn, olifant en luipaard. Hiernaast vind je nog giraf, nijlpaard, impala, wilde hond, zebra... In totaal zijn er 137 soorten zoogdieren, 500 soorten vogels en meer dan100 soorten reptielen te bezichtigen in het Kruger Park. Figuur 11: Paul Kruger 15

17 Figuur 12: de Big Five 16

18 9. Lesedi cultural village Figuur 13 en 14: Lesedi cultural village Lesedi African Lodge and Cultural village awaits those willing to participate in an adventure that reveals the mystical cultures and traditions of the people of Africa, steeped in tribal folklore and ancestral traditions. Our culture is the light of our nation whoever walks here amongst our cultures at Lesedi can also see the light. On arrival at Lesedi in the late afternoon, guests are welcomed in the traditional African way with a suitable escort to their village. Once settled in comfortable, traditionally styled rooms, guests will then have the opportunity of discovering the many colourful and fascinating aspects of the cultures of the people of Lesedi. The discovery begins at the Ndebele village where the introduction to the cultural experience precedes a multi-media presentation on the history and origins of today s rainbow nation. This is followed by a guided tour of the other four ethnic homesteads Zulu, Basotho, Xhosa and Pedi. As the sun sets over the African bush, guests are escorted to the Boma for traditional singing and dancing (a very participative affair!!) depicting stories that date back to the days of their ancestors. Guests are then treated to a Pan African Buffet in the Nyama Choma Restaurant The Greatest African Feast! Lesedi and its cultural experience of old and new Africa was co-founded by African explorer, Kingsley Holgate, who ensures that every attraction is not 17

19 only fascinating, but enriching. One of Lesedi s many differentiating factors is the village s natural and tasteful incorporation into the surrounding heart of the bushveld and rocky hills. 18

20 10. Gustav klingbiel nature reserve and museum The Gustav Klingbiel Nature Reserve is situated on the eastern side of Lydenburg along the scenic Long Tom Pass to Sabie and is one of the most beautiful holiday destinations in the world. One of the main attractions in Gustav Klingbiel Reserve is its fascinating bird watching opportunities. About 320 bird species have been recorded in the reserve and its vicinity and several game species such as Bushbuck, Kudu, Impala, Zebra, Eland, Grey Rhebuck and Steenbok also occur in reserve to add an extra bit of excitement to your trip. This has to be one of the most beautiful locations in the world. The reserve is 2200 hectares and the Klipgatspruit cuts the mountainous area into a deep valley. The main habitats include thornveld and bushveld on the low-lying areas, and montane grassland on hillsides and plateaus with protea woodland on the higher altitudes. Small isolated pockets of forest are present in the ravines that are tributaries of the Klipgatspruit. Figuur 15: bushbuck in Gustav Klingbiel nature reserve At the entrance to the reserve on the Long Tom Pass, there is a museum with an auditorium for conferences, an open exhibition and a curio shop. The museum has a very interesting exhibit about the town's history and history of the archaeological Stone Age sites, giving you plenty to do on your trip to the Gustav Klingbiel Reserve. The Gustav Klingbiel Reserve is absolutely stunning with marvelous views, fantastic sights and provides an opportunity for relaxation on an unequaled scale. Be sure to include the 19

21 Gustav Klingbiel Nature Reserve on your next South African holiday. 11. Laske Nakke De camping Laske Nakke biedt ons de ruimte onze tentjes op te slaan. Bovendien wordt hier de veldkeuken geïnstalleerd en kunnen we van elkaars kookkunsten proeven. Figuur 16: Camping Laske Nakke 20

22 Figuur 17: Potje kos Figuur 18: Veldkombuis 12. Trout farm Lydenburg In de streek van Lydenburg bezoeken we een forelkwekerij waar we ook les krijgen. Figuur 19: forelkwekerij 21

23 13. Schilderachtige route naar het lowveld Figuur 20: Graskop gebied Figuur 21: Long Tom pas We maken een schilderachtige tocht door het Graskop gebied en de Long Tom pas. De Long Tom pas verbindt het Drakensberg plateau met Sabie en staat bekend als de meest spectaculaire route in het land. De top die je bereikt is meteen ook de hoogste (2.150 m) punt in het land die je via de weg kan bereiken. Vanuit Sabie stijgt de weg meer dan meter om vervolgens 670 meter 22

24 te dalen in de richting van Lydenburg. Aan Sabie's zijde zijn het voornamelijk uitgestrekte plantages van den en eucalyptus terwijl het aan de Lydenburg zijde voornamelijk open terrein is. Het was de droom van vele Voortrekkers om ten noorden van de Vaal rivier een route te creëren die zou zorgen voor transport van en naar Lourenco Marques in Delagoa Bay. Een haven ver weg uit de handen van de Britten. Toen Lydenburg werd gesticht in 1850 en in 1873 ook nog eens goud werd ontdekt werd de droom werkelijkheid. De Indische Oceaan, toen nog 200 kilometer ver weg en onbereikbaar werd opeens het Hawepad (haven route). De toenmalige Transvaalse Volksraad zette pond opzij voor de aanleg van een weg. Het grootste opstakel was het overwinnen van de Drakensberg. De meeste arbeid werd uitgevoerd met de hand en de eerste ossekarren bereikte Lydenburg vanuit Delagoa Bay in De huidige modernere route werd officieel geopend in 1953 en kreeg de naam Long Tom ter nagedachtenis van schermutselingen tussen de Britten en Boer in september Hier en daar zie je langs de route nog de originele weg lopen, zichtbaar door bewegwijzering. Ter hoogte van Die Geut, ook gekend als de trappenzaal, zie je hier en daar in de leisteen nog roestlijnen veroorzaakt door het stalen frame van de wielen van de ossekarren. 23

25 14. Blyde River Canyon nabij Bourke s Luck Potholes The Blyde River Canyon is the third largest canyon (26km wide) worldwide, after the Grand Canyon (USA) and the Fish River Canyon in Namibia. The canyon itself, situated in Mpumalanga, is part of the northern part of the Drakensbergen. There are waterfalls (Berlin and Lisbon), the Pinnacle, God's Window, Wonderview, Bourkes Luck Potholes (with a fascinating display of the wildlife and geology of the canyon) and several viewpoints, the best-known is The Three Rondavels/Three Sisters. 24

26 Figuur 22: Blyde River canyon At the meeting point of the Blyde River (river of joy) and the Treur River (river of sorrow) water erosion has created one of the most phenomenal geological phenomenons in South Africa. The potholes are cylindrical holes in the stone river base caused by long-duration erosion. The Bourke s Luck Potholes have taken thousands of years to form these strange cylindrical sculptures carved by swirling water. The smooth red and yellow rocks contrast with the dark pools. 25

27 Figuur 23: Bourke s Luck Potholes The rich and varied plant life is influenced by extreme climate, a range of altitudes and various soil conditions. This variety of plant life supports an equally rich and varied fauna. Klipspringer and dassies find food and shelter in rocky areas. Blyde River Canyon Nature Reserve is one of the few areas of montane grassland in Mpumalanga that still exists. The grasslands consists of more than 1000 flora species in the reserve. The grassland supports grey rhebuck and the rare oribi as well as rodents, reptiles, seedeating birds and plenty of insects. Kudu prefer the cover of wooded bushveld and bushbuck and bushpig move amongst the luxuriant growth on the riverbanks. Hoe de rivieren Blyde en Treur aan hun namen zijn gekomen is ook weer een verhaal apart en dus permitteer ik mij om in even in het Nederlands verder te gaan. In 1844 was een groep pioneers bij een rivier neergestreken. De leider van de groep, Hendrik Potgieter, ging met een paar mannen naar Lourenço Marques (tegenwoordig Maputo). Op de verwachte tijd waren ze nog niet terug. De achtergebleven vrouwen en kinderen hebben nog een aantal weken gewacht maar gingen er toen vanuit dat ze tijdens de lange, gevaarlijke reis waren omgekomen. De rivier waar ze hun kamp hadden opgeslagen noemden ze daarom Treur. Ze trokken vervolgens verder en na een aantal dagen kwamen zij uit bij een andere rivier. Hier ontmoetten ze alsnog Potgieter en zijn mannen, die oponthoud hadden gehad. De blijdschap werd geuit door deze rivier de naam Blyde te geven. 26

28 Met opmaak: Lettertype: (Standaard) Arial, 10 pt Figuur 24: oribi 15. God s Window Situated on the Drakensberg escarpment in Mpumalanga is God s Window. Just one look down and you will understand why it is called "God's Window". Figuur 25: God s window With magnificent views, canyons, rock formations and waterfalls, God's 27

29 Window is truly an area of breathtaking scenic splendour. It is no wonder that Mpumalanga is known as Paradise Country! Gods Window is so called for the panoramic view of the Lowveld more than 900 m down into lush indigenous forest clad ravine. The majestic cliffs plunge over 700 meters to the Lowveld and the private game reserves which have made the area one of South Africa's main wildlife destinations. God's Window is a small part of a 250km long earthwork of sheer cliffs and extravagant beauty. One can observe the hills and forests as far as the eye can see. In fact, it seems as if one can see forever! Hier is ook een stuk van de beroemde film The Gods must be crazy opgenomen. 28

30 16. De drie rondavels Andere bijzondere geologische vormen in de Blyde River Canyon zijn de Three Rondavels. Deze drie ronde heuvels hebben veel gelijkenissen met de traditionele hutten van de Xhosa-stam. Ze zijn door de erosie van zacht gesteente onder een soort kap van harder gesteente komen te liggen. Het lijkt alsof de 'daken' van de heuvels zo boven de kloof uitsteken. Figuur 26: De 3 rondavels 29

31 17. Forever Resorts Blyde Canyon Figuur 27: Panoramisch en idyllisch uitzicht. 18. Wildlife College, Skukuza + Boma s Midden in het Krugerpark is een Wildlife College gevestigd. Niet zo ver daaraf zijn de boma s gelegen. Dit zijn omheiningen waar regelmatig overtallige dieren verblijven in afwachting van relocatie of veiling. Het materiaal om dieren te vangen en te transporteren is ook op deze site aanwezig. Ter plaatse zorgen een paar deskundigen voor lezingen omtrent Wildlife diseases. 30

32 19. Moholoholo rehabilitatiecentrum Moholoholo Rehabilitatie Centrum is een van de vele projecten die worden gesteund door African Conservation Experience (ACE). Hun missie bestaat eruit om: 1. vrijwilligers de kans te geven om ervaring op te doen in een van de vele conservatieprojecten in Zuid-Afrika. 2. het voorzien van financiële steun en om informatie uit te wisselen tussen de verschillende conservatieprojecten van Zuid-Afrika. Figuur 28: Moholoholo aktiviteiten ACE zorgt voor het opstarten, behouden en steunen van de vele conservatieprojecten in Zuid Afrika. De projecten worden geselecteerd volgens de mate dat ze bijdragen aan conservatie, aan de echte wildlife ervaring die ze hun enthousiaste vrijwilligers bijbrengen en de mate waarin ze hun bijdrage leveren aan de lokale omgeving en gemeenschap. 31

33 Moholoholo Wildlife Rehabilitatie Centrum draagt bij tot de bescherming van bedreigde diersoorten en de revalidatie van gewonde en vergiftigde dieren. Moholoholo huisvest ook een aantal succesvolle kweekprogramma s. Het is een non-profit organisatie die volledig afhankelijk is van donaties en vrijwilligerswerk. Het centrum is gelegen in de schaduw van de majestueuze Marieskop berg, in de provincie Limpopo. Figuur 29: Dinner time at Moholoholo s Moholoholo ("The Very Great One") is ideaal gelegen voor een dagexcursie naar Kruger Park (± 60km), Blyde River Canyon, Bourkes s Luck Potholes, Pilgrims Rest, Graskop en Sabie.Ook Khamai Reptile Park (15kms), Hoedspruit Endangered Species Centre (16kms), Echo caves (±45kms), Bombyx Mori Silk Farm (±6kms) vormen een wonderlijke ervaring! Het wordt geleid door Brian Jones. Deze plaats biedt aan vele dieren een 32

34 thuis, waaronder drie verwaarloosde leeuwen uit het Egyptische circus, verscheidene gewonde roofvogels en vergiftigde gieren, Humpfree het nijlpaard, Porsche de cheetah, Chui de luipaard en vele andere. Moholoholo heeft ook een succesvol kweekprogramma voor de zeldzame serval. Meer dan 150 van deze katten werden al gekweekt en terug vrijgelaten in de gebieden waar ze eerder waren verdwenen. Men ontving al berichten dat ondertussen een paar vrouwtjes paarden met wilde mannetjes die eveneens op deze plaats leven. Zij waren eveneens de eerste in Zuid-Afrika die succesvol de bedreigde gekroonde havik arend kweekten.in de toekomst wil men ook de uiterst zeldzame Taita valk kweken. Men probeert zo veel mogelijk de gerevalideerde vogels en andere dieren terug te zetten in het wild. De dieren die niet voldoende herstelden, worden in het centrum gebruikt om bezoekers op te leiden. Het management en personeel vormen een groep van dierenliefhebbers, toegewijd aan het behoud van wildlife. 33

35 20. Khamai Reptile park Experienced handlers will show you some of Southern Africa's most deadly snakes, including Black and Green Mambas, Boomslang, Mozambiquan Spitting Cobras, Puff Adders and Vine Snakes. Figuur 30: Kameleon Figuur 31: Boomslang There are Nile Crocodiles and Water Lizards (Leguaan). There is an amazing display of reptiles and amphibians from the rest of the world, as well as samples of most of the local herpetological "specials". There may be opportunities to get up close and personal with some of the inhabitants, including various scorpions, Baboon spiders and Puff Adders. It is owned and curated by Donald Strydom, who has appeared as the "house expert" in a number of television features on the BBC, Discovery and Animal Planet channels. A renowned Black Mamba handler, he also worked with the BBC to 34

36 Figuur 32: Schorpioen develop a specialised tank to enable the filming of some unique footage of the Nile Monitor Lizard (leguaan) in its natural habitat. Donald's team also runs a service to capture and relocate "problem" snakes in the area, where there is a conflict between people and reptiles. At present Donald and his team capture and release over 300 problem animals each year. These include snakes, lizards, crocodiles, tortoises, frogs, spiders and scorpions. The Khamai Reptile Park has been collecting data from animals caught in the wild for the past sixteen years and has been inspired to initiate a number of research projects through HERP dedicated to the conservation of reptiles through education and research. Khamai Reptile Park runs a programme to educate local people as to the vital role snakes and other reptiles have to play in the ecosystem, and to try and dissuade people from a common "kill on sight" approach to the venomous snakes. 35

37 Figuur 33: Staff van Khamai reptile park 21. Tzendze Rustic Camp Een overnachtingsplaats die wij nog in al zijn facetten moeten ontdekken. Figuur 34 en 35: Tzendze rustic camp 36

38 22. Spoorzoeken met Robert Bryden Les spoorzoeken in het Krugerpark met 1 van de 6 Master spoorzoekers op de wereld. 23. Letaba elephant museum If you love elephants you must visit this extraordinary place. Six of the Magnificent Seven's tusks are displayed here, together with those of a few other mammoth elephants. The Magnificent Seven were seven of the largest elephants ever to live in the Kruger National Park, each with a stunning set of tusks. Next to each set of tusks is an information board with a photo of the elephant and information about its former range, approximate age, the manner in which it died, and the weight and length of the tusks. It's truly impressive! Elsewhere in the museum you will find more information about elephants and their social structures, physiology, ecology and conservation status and threats. Stand next to an elephant skeleton or learn about the different age classes and respective heights. You will also learn more about how elephants lose their molars and how big their hearts are. In another section you can read about current giants of Kruger and where you can expect to see them! If you have any other questions, there is generally a staff member on duty in the museum. 37

39 24. Mokopane Biodiversity Conservation Centre Het Mokopane Biodiversity Conservation Centre is onderdeel van de National Zoological Gardens of South Africa. Deze laatste is een van de grootste dierentuinen van Zuid-Afrika en is weer onderdeel van The National Research Foundation (NRF). Via subsidies steunt deze organisatie allerlei verschillende initiatieven die met onderzoek en wetenschap te maken hebben. Deze organisatie valt dan weer onder het Ministerie van Wetenschap en Technologie (Department of Science and Technology) Er zijn twee biodiversiteitcentra die bij de National Zoological Gardens horen, waaronder die in Mokopane, maar er is er ook nog een in Lichtenburg. Deze laatste ligt op zo n 2,5 uur rijden richting het zuidwesten vanuit Pretoria. Ook hoort het Emerald Animal World bij deze organisaties. Dit is voornamelijk een dierentuin. Figuur 36: Slaaptijd 38

40 Het Mokopane Biodiversity Conservation Centre is opgericht in 1981 door de National Zoo. Het ligt op zo n 2 uur rijden van Pretoria. Het is een 1300 hectare groot park, waar niet alleen (inheemse) dieren uit Afrika worden gehuisvest maar ook dieren uit Zuid-Amerika en Zuidoost Azië. Het stadje Mokopane heet ook wel Potgietersrus, vernoemd naar een leider van de Voortrekkers; Henry Potgieter. In 2002 werd de naam veranderd; de stad is nu vernoemd naar Chef Mokopane; een leider van de Nbele gemeenschap uit de 19 e eeuw. Het stadje ligt in de provincie Limpopo, de noordelijkste provincie van Zuid-Afrika In het Mokopane Biodiversity Conservation Centre worden verschillende dieren gekweekt, waaronder de zwarte neushoorn (of puntlipneushoorn), lemuren (of maki s), roan antilope en de tsessebe antilope. Buiten de kweek van bedreigde dieren is dit centrum ook een plek voor onderzoek, educatie en recreatie. Figuur 37: Zwarte neushoorn 39

41 Het Mokopane Biodiversity Conservation Centre heeft recentelijk ook meegewerkt aan een project rond de Roodsnavel ossenpikker (Buphagus erythrorhynchus). Samen met andere organisaties zijn een aantal dieren uit het wild gevangen. Dit was een onderdeel van het Oxpecker programma van het Endangered Wildlife Trust. De dieren werden tijdelijk bij het Mokopane Biodiversity Conservation Centre geplaatst, totdat ze, geringd, weer uitgezet werden op andere plaatsen. Door het verplaatsen van de vogels hopen de organisaties een gezondere populatie van Roodsnavel ossenpikkers te verkrijgen. Buiten dat het Mokopane Biodiversity Conservation Centre, een plek is waar dieren gehouden en gekweekt worden, kan er ook gelogeerd worden in huisjes of op de camping en zijn er tours met of zonder gidsen te ondernemen doorheen het park. 25. Olifantenproject EFAF in Bela Bela EFAF staat voor Elephants For Africa Forever. Er worden tegen een kostprijs safari s aangeboden, opdat mensen de omgeving op de rug van een olifant kunnen ontdekken. Op deze manier heeft de organisatie dus ook een educatieve functie. Er wordt onderzoek gedaan naar het reukvermogen van de olifant; wat minimaal 2000 maal beter is dan dat van de mens en zo n 14 keer beter dan dat van een hond Door middel van educatie wil de EFAF het behoud van de olifant promoten. De educatie gaat op een interactieve manier, doordat mensen dicht bij de olifant kunnen komen. Op deze manier wil de EFAF ook bewijzen dat mensen en olifanten naast elkaar kunnen leven. Dankzij het goede reukvermogen van de olifant kunnen ze ingezet worden om stropers te zoeken. Daarbuiten zijn olifanten groot genoeg om rangers en materiaal mee te nemen om de stropers te kunnen vangen. Ook zijn ze erg geschikt om door de Afrikaanse wildernis, voor vele uren achtereen op zoek te gaan naar stropers. Rory Hensman traint de olifanten voor dit doel. Voor verschillende films en documentaires zijn de olifanten van de EFAF gebruikt. 40

42 De olifanten van EFAF zijn afkomstig uit het wild. De dieren werden uit een groep gehaald, omdat deze groep vaak te groot was geworden voor hun omgeving. Het gaat hier dan meestal om dieren uit wildparken. Deze parken hebben te maken met een beperkt grondgebied. Indien er te veel olifanten in een park zijn is dit schadelijk voor het reservaat. Het overschot aan olifanten kan zodoende bij EFAF terecht komen. Ook worden jonge olifantjes (tot 14 jaar) die zijn achtergelaten door hun familie opgenomen door het EFAF. Er zullen ook olifanten die te gehecht aan mensen zijn geraakt bij het EFAF terecht kunnen komen. Het EFAF gaat er op deze manier vanuit dat de olifanten die via het EFAF getraind en gebruikt worden nog altijd veel beter af zijn dan een dode olifant. De olifanten worden getraind via een 6 stappen programma, ontwikkeld door Rory en Lindie Hensman. De training is gebaseerd op het ask and reward - systeem. Waarbij wederzijds respect tussen mens en dier groot belang heeft. Het EFAF is op meerdere plaatsen gevestigd. Zo was er een trainingskamp in Mooketsi.Dit is sinds 2011 verhuisd naar Bela Bela of Warmbaths. Per getrainde olifant worden 6 tot 9 mensen aangenomen. Die allemaal met dezelfde methode werken. Als de olifant door de training heen is moet ze een proef afleggen. Als ze deze met 100% doorstaat wordt ze pas gebruikt voor andere doeleinden. Op andere plaatsen zoals in Hazyview, Inkwenkwezi (Game park), Kwa Madwala Private Game Reserve en Plumari Lodge Game Reserve worden olifanten gebruikt voor safari s en interacties met mensen. Dit zijn alle officiële eindstations voor de olifanten getraind door het EFAF. Gezien er per olifant 6 tot 9 mensen nodig zijn voor de verzorging, training e.d. draagt het EFAF ook bij aan het voorzien in werkgelegenheid. 41

43 Figuur 38: Een modderbad Elephants for Africa forever is een organisatie die een oplossing biedt voor de te groot wordende olifantenpopulatie in Zuid-Afrika. De gekozen aanpak is echter zeer omstreden. De oplossing die zij bieden bestaat er namelijk uit de olifanten op te leiden voor safari s op hun rug en andere toeristenattracties. Op die manier wordt er volgens EFAF een win-win situatie gecreëerd. Enerzijds worden de olifanten goed verzorgd en moeten ze niet knokken om hun plaats in een territorium op te eisen en om aan voldoende voedsel te geraken, anderzijds vormen ze een bron van inkomsten voor de trainers en organisatoren van de safari s. Dierenrechtenactivisten argumenteren echter dat deze methode niet verschilt van circussen die hun olifanten kunstjes aanleren voor het plezier van hun publiek. Zij vinden dat de dieren uitgebuit worden en dat er naar andere oplossingen moet gezocht worden. Een feit is dat er te veel olifanten op te weinig land voorkomen. De plaatselijke bevolking wil geen grond opgeven om deze dieren wat meer ruimte te bieden. Vaak worden de olifanten die toch te 42

44 dicht in de buurt komen zelfs gedood en wordt het ivoor op de zwarte markt verkocht. Het Elefants for Africa forever project wordt geleid door Rory Hensman. Met zijn 20 jaar ervaring in het opleiden van olifanten wordt hij ook wel eens the African elephant whisperer genoemd. Of deze opleiding een goede oplossing vormt voor het probleem van de overpopulatie, zullen we voor onszelf moeten uitmaken bij ons bezoek aan de organisatie. Men kan het probleem echter niet meer ontkennen en de situatie kan en mag niet blijven aanslepen... 43

45 26. Zwartkloof In dit privaat game reserve hopen we een leeuwenkamp te bezoeken. Figuur 39: Leeuwin met welpen 27. Cheetah De Wildt Het park: In 1971 werd het park Cheetah Dewildt opgericht, met als doel alle bedreigde wilde diersoorten te kweken en weer in het wild vrij te laten. De Cheetah was eens een met uitsterven bedreigde diersoort, er waren nog slechts 700 jachtluipaarden in Zuid-Afrika te vinden. Maar over de jaren heen werden er 600 welpen gekweekt. In het park zijn er buiten Cheetahs ook andere diersoorten te zien zoals de wilde hond, de bruine Hyena, de serval, suni antilope, de blauwe en de rode duiker, de bontebok, riverine konijn en gieren, ook de zeldzame Egyptische gier. 44

46 Figuur 40: Cheetah Het centrum is gelegen tussen het Magali gebergte. Dit fokprogramma van de Cheetah is het enig Cites fokprogramma over heel de wereld. De cheetah staat bekend als het snelste landdier ter wereld. Hij leeft in droge, open savanne gebieden en in struikgebieden. Zolang er voldoende prooien zijn kan hij gemakkelijk overal overleven, liefst met aanwezigheid van enkele schuilplaatsen vanwaar hij zijn prooi kan besluipen. Ondanks dat de Cheetah beschermd is door Cites, er verschillende fokprogramma s zijn, dat ze in de meeste Zuid-Afrikaanse landen niet meer mogen gedood worden en dat hun huid niet meer mag verkocht worden, blijft de populatie toch dalen. Veel geschikte leefgebieden gaan verloren omdat deze worden gebruikt voor het houden van vee. Er is ook een zeer geringe genetische diversiteit, waardoor ze zeer kwetsbaar zijn voor inteelt en ziektes. 45

47 27.1 Telling Het aantal Cheetah s is moeilijk om te tellen, voornamelijk omdat ze vrij verlegen zijn en dus ook zeer moeilijk te vangen, Wanneer ze zich op privaat eigendom bevinden kunnen ze nog moeilijker benaderd worden, en ook een dicht begroeide omgeving helpt hier ook niet. Er worden drie technieken gecombineerd om de telling, betrekkelijk betrouwbaar, te doen De bevraging (van bewoners) Vangen, merken, tweede vangst + camera controle Door een zeer verschillende vlekkenpatroon en de kentekens die bij de vangst op het lichaam worden geplaatst kunnen de Cheetah s herkend worden Studies aan de hand van radiohalsbanden Aan de hand van de halsbanden kunnen de cheetah s opgespoord worden en kan er ook bepaald worden met hoeveel ze samen leven Herplaatsing van Cheetah s Wanneer landbouwers geen Cheetah s in de buurt van hun boerderij willen, kunnen de Cheetah s gevangen worden en worden ze herplaats in een beschermde omgeving. De Cheetah s worden grondig onderzocht zodat ze allen op een genetische gezonde manier in de beschermde, geïsoleerde omgeving kunnen leven. Maar deze herplaatsing brengt toch nog problemen mee, Cheetah s hebben een territorium, wanneer een Cheetah wordt weggenomen uit zijn territorium staat er al meteen een andere Cheetah klaar om het territorium van zijn voorhanger in te palmen. En zo staan ze in rijen om territoriums van elkaar af te nemen. Dus uiteindelijk blijft de boer Cheetah s op bezoek krijgen. Wanneer een Cheetah wordt herplaats kan de boer nog niet zeker zijn dat het die Cheetah was die zijn veestapel bedreigde Oplossingen voor het overschot aan cheeta s Het doodschieten van de Cheetah s 46

48 Vergiftigen door vergiftigde karkassen Maar dit vergif verspreidt zich dan doorheen de voedselketen. Ze kunnen dan de dode Cheetah of enkel zijn huid verkopen, maar daarbij halen ze nooit de opbrengst mee, die ze verloren zijn door toedoen van de Cheetah. Figuur 41: Cheetah De Wildt 47

49 Andere oplossingen Het houden van honden (Anatolian Sheppard) tussen de veestapel Deze waken tegen de kleinere roofdieren, maar de hond is wel een prooidier voor onder andere de leeuw en de hyena, daarom moet de boer eerst onderzoeken met welke predator hij te maken heeft. Een herder Mensen zijn nog steeds het meest schrikwekkend voor de roofdieren Elektrische draad rond de weilanden Er worden hokken geplaatst waar runderen kunnen kalven, de kalveren blijven in deze hokken, ze worden enkel s morgens even buiten gelaten waar de runderen hun voeden, daarna moeten ze terug in de hokken. Zonder hokken beschermen de runderen hun kalveren wel, maar als ze gaan grazen verbergen ze deze tussen struikjes. Dit is het voornaamste moment waarop de kalveren door de roofdieren worden gevangen. Kalfseizoenen, er zijn 2 kalfseizoenen: één in januari en één in juni. Zo hebben de boeren meer controle over de koeien, hebben ze meer zich op het aantal kalveren. Zonder deze kalfseizoenen weten de boeren niet hoeveel koeien drachtig zijn, kunnen de koeien om het even waar kalven, bij moeilijkheden tijdens de kalving zullen de boeren niets in de gaten hebben. Cheetah breeding centre werd gevestigd in 1998 als satelietfaciliteit van het centrum. Dit bevindt zich in de uitlopers van de Waterberg. Hier kunnen het jachtluipaard en de wilde honden ongestoord hun gang gaan. Het Cheetah breeding centre wil de overleving op lange termijn verzekeren van het jachtluipaard en de wilde hond. Mensen kunnen dit centrum helpen door een dier te adopteren. Het geld dat u daarin besteedt, wordt gebruikt voor voedsel, veterinaire zorg en het onderhoud van de omgeving waarin de dieren leven. In het Cheetah breeding centre bevinden zich het jachtluipaard, de wilde hond, de caracal, de serval, de Afrikaanse wilde kat en gieren. 48

50 Figuur 42: Afrikaanse wilde kat Figuur 43: Serval Afrikaanse wilde kat Ondersoort van de wilde kat - voorouder van de huiskat - bruingele/grijze vacht - poten zwartgestreept kop - romplengte 45-73cm - staartlengte: 20-38cm - 3-6,5kg 49

51 Serval Enige soort uit het geslacht Leptailurus - middelgrote katachtige met zeer lange poten - geelbruine vacht- onregelmatige tekening van zwarte strepen en vlekken kop - romplengte: cm - staartlengte: 24-35cm Caracal Wordt ook woestijnlynx genoemd (pluimpjes oren) - pluimpjes: waarschijnlijk om gehoor te versterken - achterpoten langer dan voorpoten - gelig roodbruine vacht - kop-romplengte: 62-91cm - staartlengte: 18-34cm kg Figuur 44: Caracal 50

52 28. Hartebeespoort Hartbeespoort, also known as "Harties", is a small resort town in the North West Province of South Africa, situated on slopes of the Magaliesberg mountain and the banks of the Hartbeespoort Dam. The name of the town means "gateway of the hartebees" (a species of antelope) in Afrikaans. It was previously known as Schoemansville, named after General Hendrik Schoeman, a Boer General in the Anglo-Boer War, who owned the farm that the Hartbeespoort Dam was built on. 45 en 46: Hartebeespoortdam Figuur 51

53 29. Chameleon village Voor we huiswaarts vertrekken moet er natuurlijk nog een beetje geshopt worden! Nabij Hartebeespoort bezoeken we een ambachtenmarkt waar je authentieke souvenirs van over heel Afrika kunt kopen. Afdingen is hier de boodschap! artifacts from all corners of the great african ce avasefiguurfig Figuur 47: Afrikaanse maskers 52

54 ious collector and casual shopper and of course the highest standards are maintained 30. Niet te missen beestjes Figuur 48: The big five : Elephant (Loxodonta Africana), Lion (Panthera leo), Leopard (Panthera pardus), White rhino (Ceratotherium simum), Buffalo (Syncerus caffer) 53

55 Figuur 49: Spotted hyena (Crocutta crocutta) 54

56 Figuur 50: Brown hyena (Hyaena brunnea, formerly Parahyaena brunnea) 55

57 Figuur 51: Roan antilope (Hippotragus equinus) 56

58 Figuur 52: Black rhino (Diceros bicornis) 57

59 Figuur 53 : Cheetah (Acinonyx jubatis) 58

60 Figuur 54 : Hippopotamus (Hippopotamus amphibius) 59

61 Figuur 55: Blue Wildebeest (Connochaetes taurinus) 60

62 Figuur 56: Black Wildebeest or White-tailed Gnu (Connochaetes gnou) 61

63 Figuur 57: Thomson's Gazelle (Gazella thomsonii) 62

64 Figuur 58: Sable Antelope (Hippotragus niger) 63

65 Figuur 59: Impala (Aepyceros melampus) 64

66 Figuur 60: Springbok (Antidorcas marsupialis) 65

67 Figuur 61: Hartebeest (Alcelaphus buselaphus) 66

68 Figuur 62: Greater Kudu (Tragelaphus strepsiceros) 67

69 Figuur 63: Grant's Gazelle (Gazella granti) 68

70 Figuur 64: Lesser Kudu (Tragelaphus imberbis) 69

71 Figuur 65: Eland (Tragephalus oryx) 70

72 Figuur 66: Nyala (Tragelaphus angasii) 71

73 Figuur 67: Waterbuck (Kobus ellipsiprymnus) 72

74 Figuur 68: Vervet Monkey (Chlorocebus pygerythrus) 73

75 Figuur 69: Chacma Baboon (Papio ursinus) 74

76 Figuur 70: Warthog (Phacochoerus africanus) 75

77 Figuur 71: Burchell s zebra (Equus quagga burchellii) 76

78 77

79 78

80 79

81 80

82 81

83 82

84 83

85 84

86 85

87 86

88 87

89 88

90 89

91 90

92 91

93 92

94 Gezien? English common name Scientific name Dutch name Waterbirds (orde (-ae) of familie (-es)) Watervogels cormorant Phalacrocoracidae (familie)aalscholvers African darter Anhinga rufa Afrikaanse slangenhalsvogel Reed cormorant Phalacrocorax africanus Afrikaanse dwergaalscholver White breasted cormorant Phalacrocorax carbo lucidus Witborst aalscholver Heliornithidae fuutkoeten African finfoot Podica senegalensis watertrapper Sandgrouse Pteroclidiformes zandhoenders Double-banded sandgrouse pterocles bicinctus dubbelbandzandhoen Plover Charadriidae Plevieren Three banded plover Charadrius tricollaris driebandplevier Familie Jacanidae Jacana s African jacana Actophilornis africana Grootlangtoon / lelieloper / lotusloper Curlew? Burhinidae Grielen Water thick-knee (Afr: Burhinus vermiculatus Watergriel Water dikkop) Spotted thick-knee Burhinus capensis Kaapse Griel Lapwing (plover) Kievitten African wattled lapwing Hoplopterus Lelkievit Blacksmith lapwing Vanellus armatus Smids plevier Crowned lapwing Vanellus coronatus Diadeemkievit White-crowned lapwing Vanellus albiceps Witkruinkievit Bronze-winged courser Rhinoptilus chalcopterus Bronsvleugelrenvogel Temminck s courser Cursorius temminckii Temmincks renvogel Podicipedidae Futen Little grebe (Dabchick) Tachybabtus ruficollis Dodaars Threskiornithidae Ibissen African sacred ibis Threskiornis aethiopicus (Afrikaanse) heilige ibis African spoonbil Platalea alba Afrikaanse lepelaar Glossy ibis Plegadis falcinellus Zwarte ibis Hadedah ibis Bostrychia hagedash Hagedesh ibis Parelhoen Crested guineafowl Guttera pucherani Kroonparelhoen Helmeted guineafowl Numida meleagris Helmparelhoen Hamerkop Scopus umbretta Hamerkop Common moorhen Gallinula chloropus waterhoen Black crake Amaurornis flavirostra Zwart porselijnhoen Ciconiidae Ooievaars Abdim s stork Ciconia abdimii Abdims ooievaar African openbil Anastomus lamelligerus Afrikaanse gaper Saddle-billed stork Aphippiorhynchus Zadelbekooievaar Woolly-necked stork Ciconia episcopus Withalsooievaar 93

95 Black stork Ciconia nigra Zwarte ooievaar Marabou stork Leptoptilos crumeniferus Maraboe White stork Ciconia ciconia Witte ooievaar Yellow-billed stork Mycteria ibis Afrikaanse Nimmerzat Ardeidae Reigers Black heron / black egret Egretta ardesiaca Zwarte reiger Cattle egret Bubulcus ibis Koereiger Great (white) egret Casmerodius albus Grote zilverreiger Little egret Egretta garzetta Kleine zilverreiger Black-headed heron Ardea melanocephala Zwartkopreiger Goliath heron Ardea goliath Reuzenreiger mega-species van kleine reigers: little heron, little green heron, Green-backed heron and mangrove heron Butorides virescens, striata Kleine, Kleine groene, Groene, Mangrove reiger Grey heron Ardea cinerea Blauwe reiger Purple heron Ardea purpurea Purperreiger Squacco heron Ardeola ralloides Ralreiger Recurvirostridae Kluten Black-winged stilt Himantopus himantopus Steltkluut Snip African snipe / Ethiopian Gallinago nigripennis Afrikaanse snip snipe Greater painted snipe Rostratula benghalensis goudsnip Ganzen African pygmy goose Nettapus auritus Afrikaanse dwerggans Egyptian goose Alopochen aegyptiacus Nijlgans Spur-winged goose Plectropterus gambensis Sporengans Anatidae Eenden African black duck Anas Sparsa Afrikaanse zwarte eend Cape teal Anas capensis Kaapse taling Comb duck / Knobbilled Sarkidiornis melanotos Knobbeleend duck Red-billed teal Anas erythrorhyncha Roodsnavelpijlstaart White-faced (whistling or tree) duck Dendrocygna viduata Witwangfluiteend of witwangboomeend Pelecanidae Pelikanen Great white pelican Pelecanus onocrotalus Roze pelikaan Pink-backed pelican Pelecanus rufescens Kleine pelikaan 94

96 Gezien? English common name Scientific name Dutch name (orde (-ae) of familie (- es)) Cats Felidae Katten African lion Panthera leo Afrikaanse leeuw Leopard Panthera pardus Luipaard Serval Felis serval Serval Cheetah Acinonyx jubatus Jachtluipaard Caracal Felis caracal Caracal African wildcat Felis sylvestris Afrikaanse wilde kat Dogs Canidae Honden Wild dog Lycaon pictus Afrikaanse wilde hond Blackbacked jackal Canis mesomelas Zadeljakhals Sidestriped jackal Canis adustus Gestreepte jakhals Primates Primates Primaten Vervet monkey Cercopithecus (aethiops) Groene meerkat pygerythrus Chacma baboon Papio ursinus Kaapse of Beerbaviaan Genets and civets Viverridae Genet en civetkatten Civet (African) Civettictis civetta Civetkat (Afrikaanse) Large-spotted genet Genetta tigrina Tijgergenet(kat) Hyaenids Hyaenidae Hyena s Aardwolf Proteles cristata Aardwolf Spotted hyaena Crocuta crocuta Gevlekte hyena Otters Lutrinae Otters Cape or African clawless otter Aonyx capensis Afrikaanse of Kaapse otter of groototter Horses Equidae paarden Burchell s zebra Equus quagga burchelli Steppe of gewone zebra (vroeger Burchell zebra) Pigs Suidae Varkens Bushpig Potamochoerus larvatus Boszwijn Warthog (common) Phacochoerus africanus Wratten of knobbelzwijn Oxen Bovini Runderen Buffalo (African) Syncerus caffer Kafferbuffel of Afrikaanse buffel Aardvark Tubulidentata Antbear / Aardvark Orycteropus afer Aardvarken Hippopotamuses Hippopotamidae Nijlpaarden Hippopotamus Hippopotamus amphibius nijlpaard Elephants Elephantidae Olifanten African elephant Loxodanta africana Afrikaanse olifant Giraffes Giraffidae Girafachtigen Giraffe Giraffa camelopardalis Giraf giraffa Rhinoceroses Rhinocerotidae Neushoorns White rhinoceros (grass) Ceratotherium simum Witte neushoorn (breedlip) Black Rhinoceros (browse) Diceros bicornis Zwarte neushoorn 95

Basic Itinerary days, 19 nights: 40 students, 7 staff (47)

Basic Itinerary days, 19 nights: 40 students, 7 staff (47) Basic Itinerary 2013 20 days, 19 nights: 40 students, 7 staff (47) Date SLEEP DESTINATION 10/03/2013 Sunday Altelekker Arrive at airport 9h40 flight BA57, lunch at Altelekker and tour around Rietvlei Dam

Nadere informatie

2 O.R. 3 4 5 6 7 8 9 10 11 TUT,

2 O.R. 3 4 5 6 7 8 9 10 11 TUT, Inhoud 2 O.R. Tambo International Airport... 3 3 Ethiopian Airlines... 4 4 Pretoria... 4 5 Pretoria Zoo... 6 6 Altelekker... 8 7 Voortrekkersmonument... 9 8 Lory Park Zoo in Midrand... 11 9 Coal mine Middelburg...

Nadere informatie

Bridge: we spelen minimaal 6/7 avonden bridge onder NBB-gekwalificeerde wedstrijdbegeleiding. Meesterpunten volgens geldende schaal.

Bridge: we spelen minimaal 6/7 avonden bridge onder NBB-gekwalificeerde wedstrijdbegeleiding. Meesterpunten volgens geldende schaal. Dagprogramma 16-daagse Rondreis 'Skitterend' Zuid-Afrika in samenwerking met KRAS Reisroute vertrek 2 oktober 2015 Dag 1: Vliegreis Amsterdam Johannesburg. Dag 2: Aankomst Johannesburg. Johannesburg Pretoria

Nadere informatie

Dag 1. Hluhluwe. Accommodatie:

Dag 1. Hluhluwe. Accommodatie: Dag 1. Hluhluwe Aankomst Richardbay Airport waar wij klaar zullen staan met onze Land Rover Defenders en u naar ons verblijf in Hluhluwe zullen brengen. Hier kunt u even bijkomen van de reis. S Avonds

Nadere informatie

Eindejaarsreis Zuid Afrika. Bachelor Biotechnologie Afstudeerrichting Dierenzorg Maart februari 2008.

Eindejaarsreis Zuid Afrika. Bachelor Biotechnologie Afstudeerrichting Dierenzorg Maart februari 2008. Eindejaarsreis Zuid Afrika. Bachelor Biotechnologie Afstudeerrichting Dierenzorg Maart 2009 15 februari 2008. Bedoeling. Exotische fauna aanbieden in de bush. Gebracht door lokale experten. Culturele kruisbestuiving

Nadere informatie

Rondreis Zuid Afrika & Swaziland

Rondreis Zuid Afrika & Swaziland Rondreis Zuid Afrika & Swaziland Dag 1 Nelspruit Aankomst in Johannesburg. Hier staat een huurauto voor u klaar bij Europcar. Vervolgens rijdt u naar Nelspruit. U verblijft hier in een mooi gelegen lodge

Nadere informatie

PROGRAMMA 18 daagse golfreis (selfdrive) Johannesburg, Nelspruit, Sabi Sand Game Reserve, Hazyview, Tzaneen en Sun City

PROGRAMMA 18 daagse golfreis (selfdrive) Johannesburg, Nelspruit, Sabi Sand Game Reserve, Hazyview, Tzaneen en Sun City PROGRAMMA 18 daagse golfreis (selfdrive) Johannesburg, Nelspruit, Sabi Sand Game Reserve, Hazyview, Tzaneen en Sun City dag 1 tot en met dag 2 Johannesburg Vanavond arriveert u op Johannesburg International

Nadere informatie

Dag 1. Hluhluwe. Accommodatie: Maaltijden: Diner en ontbijt. Hluhluwe Game Reserve

Dag 1. Hluhluwe. Accommodatie: Maaltijden: Diner en ontbijt. Hluhluwe Game Reserve Dag 1. Hluhluwe Aankomst Richardbay Airport waar wij klaar zullen staan met onze Land Rover Defenders en u naar ons verblijf in Hluhluwe zullen brengen. Hier kunt u even bijkomen van de reis. S Avonds

Nadere informatie

Vanuit Johannesburg vliegt u tegen middennacht terug naar Nederland.

Vanuit Johannesburg vliegt u tegen middennacht terug naar Nederland. THE BIG 5 Hieronder hebben wij een verlengingsoptie voor de Wijn-Spijs reis uitgewerkt. Als u voor deze optie kiest blijft u 6 dagen langer in Zuid- Afrika. U vliegt naar Johannesburg om van daaruit op

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

Checklist dieren.. 37

Checklist dieren.. 37 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 2 2 O.R. Tambo International Airport... 3 3 Ethiopian Airlines.. 3 4 Altelekker 4 5 Wildlife College. 5 6 TUT departement voor Natuurbewaring 6 7 Moholoholo Rehabilitatiecentrum

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

ZUID AFRIKA 14- DAAGSE COMPLETE RONDREIS MET DE KAAP

ZUID AFRIKA 14- DAAGSE COMPLETE RONDREIS MET DE KAAP ZUID AFRIKA 14- DAAGSE COMPLETE RONDREIS MET DE KAAP Vertrek 07 november 2015 Op deze rondreis door Zuid-Afrika bezoeken we o.a. het indrukwekkende Kaapstad, Oudtshoorn en het bekende Kruger Nationaal

Nadere informatie

Verslag van onze vakantie in Zuid-Afrika van 17 september t/m 2 oktober 2011

Verslag van onze vakantie in Zuid-Afrika van 17 september t/m 2 oktober 2011 Verslag van onze vakantie in Zuid-Afrika van 17 september t/m 2 oktober 2011 Op 17 september 2011 zijn wij, Jan en Tillie van Wijk met onze bovenburen Ann Nielissen en Jan Böhmer van Schiphol naar Johannesburg

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

Het huis. Game Drives. Kruger Park. Thom Nijboer (20) en Ton van Beek (19) t/m

Het huis. Game Drives. Kruger Park. Thom Nijboer (20) en Ton van Beek (19) t/m Thom Nijboer (20) en Ton van Beek (19) 18-07-2018 t/m 04-08-2018 Het huis Mhofu is echt een super huis om vakantie in te vieren! Alles wat je nodig hebt is aanwezig. Het huis is heeft meer dan genoeg ruimte,

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

possessive determiners

possessive determiners personal pronouns possessive determiners SirPalsrok @meestergijs Ik = I (altijd met een hoofdletter schrijven) I am William. I have no brothers or sisters. I play tennis and love to play videogames. I

Nadere informatie

Reading comprehension: The Tropical Rainforest

Reading comprehension: The Tropical Rainforest Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Patricia Termeer 05 februari 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/71971 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

The secret key. Worksheet. flash info. Lees de tekst en kruis het juiste antwoord aan. Deze tekst hoort bij

The secret key. Worksheet. flash info. Lees de tekst en kruis het juiste antwoord aan. Deze tekst hoort bij 1 The secret key read Lees de tekst en kruis het juiste antwoord aan. Deze tekst hoort bij informatie over buslijnen een game een reclame flash info inside outside cross the road binnen(in) buiten steek

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

ERVAAR REIZEN. ERVAAR AFRIKA Zuid Afrika. Boek uw georganiseerde rondreis voor 2014. Aanvang rondreis: 3 Juni 22 Juli 19 Augustus

ERVAAR REIZEN. ERVAAR AFRIKA Zuid Afrika. Boek uw georganiseerde rondreis voor 2014. Aanvang rondreis: 3 Juni 22 Juli 19 Augustus ERVAAR AFRIKA Zuid Afrika Boek uw georganiseerde rondreis voor 2014. Aanvang rondreis: 3 Juni 22 Juli 19 Augustus Hartelijk dank voor uw belangstelling in Ervaar Reizen. Speciaal voor diegene die een fantastische

Nadere informatie

Reisgids eindejaarsreis

Reisgids eindejaarsreis Reisgids eindejaarsreis Professionele bachelor agro- en biotechnologie, afstudeerrichting Dierenzorg 2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Overzichtskaart... 2 Programma (onder voorbehoud)... 3 1. O.R.

Nadere informatie

Kruger National Park Safari

Kruger National Park Safari Kruger National Park Safari 4 dagen, accommodatiereis Deze reis is ook beschikbaar als kleine groepsreis (max 12 reizigers), zie voor de actuele prijzen de website. Maaltijden: Startpunt rondreis: Eindpunt

Nadere informatie

Kids in the Bush. Dag 1

Kids in the Bush. Dag 1 Kids in the Bush Dag 1 Dag 2 Het is mogelijk om, vóór vertrek naar Bushveld Retreat in de provincie Limpopo, een fietstour te maken door Soweto, de zwarte wijk van Johannesburg, met lunch in een lokaal

Nadere informatie

Kruger National Park Safari

Kruger National Park Safari Kruger National Park Safari 4 dagen, kampeerreis Deze reis is ook beschikbaar als kleine groepsreis (max 12 reizigers), zie voor de actuele prijzen de website. Maaltijden: Startpunt rondreis: Eindpunt

Nadere informatie

You probably know animals can have best friends too. But what do you think about these special friendships?

You probably know animals can have best friends too. But what do you think about these special friendships? 1 Animal friends read Lees de tekst. Waar gaat deze tekst over? Animal friends You probably know animals can have best friends too. But what do you think about these special friendships? Look at this mouse

Nadere informatie

Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland

Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland 1. Londen In Londen kunnen gebruikers van een scootmobiel contact opnemen met een dienst

Nadere informatie

Nieuw thema: Thema: Dieren. Van 14 februari tot 11 maart 2011. Week 7 maart- 11 maart:

Nieuw thema: Thema: Dieren. Van 14 februari tot 11 maart 2011. Week 7 maart- 11 maart: Nieuw thema: Thema: Dieren. Van 14 februari tot 11 maart 2011 Week 14 feb. 18 feb. : Week 21 feb. 25 feb.: Week 28 feb-4 maart: Week 7 maart- 11 maart: dieren op het land dieren in de lucht dieren in de

Nadere informatie

Zuid-Afrika. Zuid-Afrika on a budget. Selfdrive. Johannesburg Panoramaroute Kruger NP Swaziland Saint Lucia Drakensbergen

Zuid-Afrika. Zuid-Afrika on a budget. Selfdrive. Johannesburg Panoramaroute Kruger NP Swaziland Saint Lucia Drakensbergen Zuid-Afrika Selfdrive Zuid-Afrika on a budget Johannesburg Panoramaroute Kruger NP Swaziland Saint Lucia Drakensbergen Verken de Blyde River Canyon, de Rondavels, God's Window en Bourke Luck s Potholes

Nadere informatie

Zuid-Afrika. Ontdekking van Zuid-Afrika 12 dagen / 9 overnachtingen Verzekerde afreis elke woensdag - volpension. Programma

Zuid-Afrika. Ontdekking van Zuid-Afrika 12 dagen / 9 overnachtingen Verzekerde afreis elke woensdag - volpension. Programma Zuid-Afrika Bergen, woestijn, Nationale Parken, moderne steden en townships, Zuid-Afrika is een kleurrijke natie, dat doet dromen, niet enkel door zijn adembenemende landschappen maar ook door zijn geschiedenis

Nadere informatie

Fly Drive Lodge Safari-reis door Zuid Afrika Dag 1 Vlucht Amsterdam-Johannesburg Dag 2-4 Kruger National Park (120 km)

Fly Drive Lodge Safari-reis door Zuid Afrika Dag 1 Vlucht Amsterdam-Johannesburg Dag 2-4 Kruger National Park (120 km) Fly Drive Lodge Safari-reis door Zuid Afrika Met Krugerpark, Swaziland, imfolozi-hluhluwe National Park, Ithala Game Reserve, St Lucia Wetland Park, 21 dagen, vanaf 1530,- (excl. Tickets) p.p. of 2570,-

Nadere informatie

Natuurreis naar India voor Tijger, Leeuw en Luipaard

Natuurreis naar India voor Tijger, Leeuw en Luipaard Natuurreis naar India voor Tijger, Leeuw en Luipaard India is het enige land in de wereld dat zowel de Leeuw, het Luipaard als de Tijger onder zijn inheemse fauna bevat. Deze natuurreis gaat via Gujarat

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *8258262135* DUTCH 0515/04 Paper 4 Writing May/June 2017 1 hour Candidates answer on the Question

Nadere informatie

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training 9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training In 9 dagen jezelf volledig op de kaart zetten Je energie aangevuld en in staat om die batterij op peil te houden. Aan het eind heb jij Een goed gevoel in je

Nadere informatie

Lesotho, Swaziland & Kruger

Lesotho, Swaziland & Kruger Lesotho, Swaziland & Kruger 15 dagen, kampeerreis Deze reis is ook beschikbaar als kleine groepsreis (max 12 reizigers), zie voor de actuele prijzen de website. Maaltijden: Startpunt rondreis: Eindpunt

Nadere informatie

BOTSWANA LODGE EXPLORER

BOTSWANA LODGE EXPLORER BOTSWANA LODGE EXPLORER Een 11 daagse internationale groepssafari min 4, max 12 mensen Tourcode: LA-JenBLE Ervaar de adembenemende schoonheid, de onvoorstelbare uitgestrektheid, de open vlaktes bij Nxai

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *5131550995* FIRST LANGUAGE DUTCH 0503/02 Paper 2 Writing May/June 2016 2 hours Candidates answer

Nadere informatie

Preschool Kindergarten

Preschool Kindergarten Preschool Kindergarten Objectives Students will recognize the values of numerals 1 to 10. Students will use objects to solve addition problems with sums from 1 to 10. Materials Needed Large number cards

Nadere informatie

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2 Love & Like I Like You Come a little closer Honey, come a little closer, let me whisper in your ear. Let me tell it to you quietly, So that no one else will hear. 1 File 2 - Love & Like BK2.indd 1 22-7-2014

Nadere informatie

9 Daagse Camp-Safari Budget

9 Daagse Camp-Safari Budget 9 Daagse Camp-Safari Budget Een voordelige manier om de nationale parken in Tanzania te bezoeken is door tijdens de safari de nachten kamperend door te brengen. Tijdens de Safari reist u naast uw gids

Nadere informatie

BB: Bed & Breakfast inclusief; FB: vol pension & 2 safaris per dag; DBB: dinner, bed & breakfast inclusief

BB: Bed & Breakfast inclusief; FB: vol pension & 2 safaris per dag; DBB: dinner, bed & breakfast inclusief Accommodatie Bestemming Basis 1 City Lodge OR Tambo OR Tambo BB 2 Dar Amane 3 Dar Amane Blyde River Canyon Blyde River Canyon 4 Elephant Plains Sabi Sands FB 5 Elephant Plains Sabi Sands FB 6 Reilly's

Nadere informatie

Masai Mara Migration Safari

Masai Mara Migration Safari Masai Mara Migration Safari Duur van de Safari: 3 dagen / 2 nachten Hoogtepunten: Maasai Mara Game Reserve Activiteiten: Wildlife The Big Five, grootschalige game experience, sightseeing, bird watching

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

Zuid-Afrika. Zuid-Afrika4kids. Selfdrive. Johannesburg Hazyview - Sabi Sand Kruger Swaziland Maputaland - Saint Lucia - Drakensbergen - Johannesburg

Zuid-Afrika. Zuid-Afrika4kids. Selfdrive. Johannesburg Hazyview - Sabi Sand Kruger Swaziland Maputaland - Saint Lucia - Drakensbergen - Johannesburg Zuid-Afrika Selfdrive Zuid-Afrika4kids Johannesburg Hazyview - Sabi Sand Kruger Swaziland Maputaland - Saint Lucia - Drakensbergen - Johannesburg Ideale rondreis voor gezinnen met kinderen Verblijf in

Nadere informatie

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant Vragenlijst in te vullen en op te sturen voor de meeloopochtend, KABK afdeling fotografie Questionnaire to be filled in and send in before the introduction morning, KABK department of Photography Stuur

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

TE HUUR. Maliestraat CA Den Haag. 950 p.m. ex.

TE HUUR. Maliestraat CA Den Haag. 950 p.m. ex. TE HUUR Maliestraat 18 2514 CA Den Haag 950 p.m. ex. KENMERKEN Prijs 950 p.m. ex. Postcode 2514 CA Ligging Aan rustige weg, In centrum Woningtype Benedenwoning Woonruimte 40m² Inhoud 120m³ Kamers 1 Oplevering

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

kort gras tot ±40 jaar mannetjes 2000-3500kg, vrouwtjes 1400-2000kg ±17 maanden 1 jong bijna bedreigd één per keer gevoelig

kort gras tot ±40 jaar mannetjes 2000-3500kg, vrouwtjes 1400-2000kg ±17 maanden 1 jong bijna bedreigd één per keer gevoelig BREEDLIPNEUSHOORN Breedlipneushoorn Verspreiding: Voedsel: Leeftijd: Gewicht: Draagtijd: Aantal jongen: IUCN-status: (Ceratotherium simum) de zuidelijke vorm in reservaten in Zimbabwe, Botswana, Namibië,

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Opa Vogel in het land van de neushoorns

Opa Vogel in het land van de neushoorns Opa Vogel in het land van de neushoorns Opa Vogel, hebben jullie echt neushoorns gezien? Jazeker! Een heleboel zelfs, en nog héél veel andere dieren. En opa heeft veel foto s gemaakt, dus kijk maar gauw

Nadere informatie

8+ 60 MIN Alleen te spelen in combinatie met het RIFUGIO basisspel. Only to be played in combination with the RIFUGIO basicgame.

8+ 60 MIN Alleen te spelen in combinatie met het RIFUGIO basisspel. Only to be played in combination with the RIFUGIO basicgame. 8+ 60 MIN. 2-5 Alleen te spelen in combinatie met het RIFUGIO basisspel. Only to be played in combination with the RIFUGIO basicgame. HELICOPTER SPEL VOORBEREIDING: Doe alles precies hetzelfde als bij

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *7715461843* FIRST LANGUAGE DUTCH 0503/02 Paper 2 Writing May/June 2017 2 hours Candidates answer

Nadere informatie

betrekkelijke voornaamwoorden

betrekkelijke voornaamwoorden betrekkelijke voornaamwoorden SirPalsrok @meestergijs I bought a house. The house has 3 bedrooms. Mr. Schultz plays tennis. He is my English teacher Een betrekkelijk voornaamwoord kan van 2 zinnen 1 zin

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Paper 4 Writing May/June hour

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Paper 4 Writing May/June hour *9572620256* Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education DUTCH 0515/04 Paper 4 Writing May/June 2015 1 hour Candidates answer on the Question

Nadere informatie

Your glamping & more holidays in Italy!

Your glamping & more holidays in Italy! Your glamping & more holidays in Italy! www.vacanzecolcuore.com Vacanze col cuore it s a group which includes three glamping resorts, one camping boutique and one residence in Italy. Vacanze col cuore

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *6934808096* FIRST LANGUAGE DUTCH 0503/02 Paper 2 Writing May/June 2018 2 hours Candidates answer

Nadere informatie

ANT S KINGDOM Here is some advice for setting up your Master Ant Farm!

ANT S KINGDOM Here is some advice for setting up your Master Ant Farm! ANT S KINGDOM Master NL EN Instructies Mierenboerderij Master Bedankt voor je bestelling van de Mierenboerderij Master. De beste keus! Installatie NL Naast de informatie die te lezen is in ons boekje

Nadere informatie

Natuur en Cultuur. Dag 1 Maun

Natuur en Cultuur. Dag 1 Maun BOTSWANA SELF DRIVES Natuur en Cultuur Dag 1 Maun U haalt de 4x4 op bij het vliegveld en krijgt een uitgebreide 1-2 uur durende overdracht van de auto, de uitrusting en de route. Er is volop gelegenheid

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *4667995398* DUTCH 0515/04 Paper 4 Writing May/June 2016 1 hour Candidates answer on the Question

Nadere informatie

4,9. Antwoorden door een scholier 1354 woorden 25 december keer beoordeeld

4,9. Antwoorden door een scholier 1354 woorden 25 december keer beoordeeld Antwoorden door een scholier 1354 woorden 25 december 2010 4,9 210 keer beoordeeld Vak Engels 1. cybercity wheelchair computers older Holland friends Nigeria shop tea 2. 1= false 2= true 3= true 4= false

Nadere informatie

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition)

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C. Huizinga-Arp Click here if your download doesn"t start automatically Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C.

Nadere informatie

APPARTEMENT OUDEZIJDS ACHTERBURGWAL 31 3 AMSTERDAM. Huurprijs 1.350,00 per maand. MTH Makelaars B.V. T

APPARTEMENT OUDEZIJDS ACHTERBURGWAL 31 3 AMSTERDAM. Huurprijs 1.350,00 per maand. MTH Makelaars B.V. T APPARTEMENT OUDEZIJDS ACHTERBURGWAL 31 3 AMSTERDAM Huurprijs 1.350,00 per maand Omschrijving Schitterend appartement van ca. 48 m² aan het water in hartje Amsterdam! Gelegen in het hartje van het bruisende

Nadere informatie

TRAVEL & TOURS by Lenneke Verhaar, Zuid-Afrika bush & beach

TRAVEL & TOURS by Lenneke Verhaar, Zuid-Afrika bush & beach TRAVEL & TOURS by Lenneke Verhaar, Zuid-Afrika bush & beach Eén van de mooiste reizen die ik gemaakt heb is de reis naar Zuid-Afrika eind augustus twee jaar geleden. Ik heb al veel van de wereld gezien

Nadere informatie

De Wereld in 1 land. Een 20 daagse internationale groepssafari min 4, max 12 mensen Tourcode: LA-JenWIOC

De Wereld in 1 land. Een 20 daagse internationale groepssafari min 4, max 12 mensen Tourcode: LA-JenWIOC De Wereld in 1 land Een 20 daagse internationale groepssafari min 4, max 12 mensen Tourcode: LA-JenWIOC Gedetailleerd reisprogramma Dag 1: JOHANNESBURG Na aankomst in Johannesburg transfer naar de Safari

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

Van Kaap tot Bush. Deze reis is beschikbaar voor self-drive, kleine groep of met privaat gids

Van Kaap tot Bush. Deze reis is beschikbaar voor self-drive, kleine groep of met privaat gids Kaapstad.org / Akho Africa Tours & Safaris Van Kaap tot Bush Datum Dag 1 Deze reis is beschikbaar voor self-drive, kleine groep of met privaat gids Aankomst in Cape Town Aankomst in Kaapstad waar u kennis

Nadere informatie

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2 Buy Me FILE BUY ME BK Can you resist all those incredible products that all seem to be screaming: Buy Me! Every day we see them on TV during the commercial break: the best products in the world. How would

Nadere informatie

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text.

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. 9006625806_boek.indd 1 31/08/16 15:26 1 6 test This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. living room kitchen bedroom toilet

Nadere informatie

17 daagse Golfrondreis (selfdrive)

17 daagse Golfrondreis (selfdrive) 17 daagse Golfrondreis (selfdrive) Johannesburg, Hazyview, Thorny Bush game reserve, Nelspruit/Mbombela, Eswatini, St. Lucia, Salt Rock Dag 1 Johannesburg Vandaag arriveert u s avonds met de directe KLM

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Het mooiste van Kruger en Swaziland

Het mooiste van Kruger en Swaziland Het mooiste van Kruger en Swaziland 8 daagse rondreis van Mpumalanga naar Swaziland Profiel Self drive of begeleid Safari, Natuur, Golf of Spa Blyde River Canyon en authentiek Afrika in Swaziland Authentiek

Nadere informatie

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition)

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Ron Schipper Click here if your download doesn"t start automatically Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit

Nadere informatie

Ontpopping. ORGACOM Thuis in het Museum

Ontpopping. ORGACOM Thuis in het Museum Ontpopping Veel deelnemende bezoekers zijn dit jaar nog maar één keer in het Van Abbemuseum geweest. De vragenlijst van deze mensen hangt Orgacom in een honingraatpatroon. Bezoekers die vaker komen worden

Nadere informatie

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick Example Dutch language lesson Demonstrative Adjectives Close: dit and deze `dit' agrees with `het' and is used to indicate objects that are close, like `this' in English. `deze' agrees with `de' and is

Nadere informatie

EASY LANGUAGES. Vrijwilligerswerk in Zuid-Afrika. Leven met katachtigen. Het programma omvat:

EASY LANGUAGES. Vrijwilligerswerk in Zuid-Afrika. Leven met katachtigen. Het programma omvat: EASY LANGUAGES Vrijwilligerswerk in Zuid-Afrika Het programma omvat: Verblijf op het domein in tenten, gedeelde kamers Minimum 2 weken Beginners in het Engels kunnen eveneens deelnemen Fascinerend project

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education DUTCH 0515/04 Paper 4 Writing For Examination from 2015 SPECIMEN PAPER Candidates answer on the Question

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right.

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right. Mijn Inspiratie Ik kreeg het idee om een variant te maken van een lamp die ik al eerder had gemaakt. Bij de lamp die in de onderstaande foto s is afgebeeld kun je het licht dimmen door de lamellen open

Nadere informatie

Land Rover op de bres voor behoud neushoorns

Land Rover op de bres voor behoud neushoorns Land Rover op de bres voor behoud neushoorns Land Rover spant zich dezer dagen in Londen op bijzonder wijze in voor het behoud van de bedreigde Afrikaanse neushoorn. De autobouwer neemt deel aan de Rhino

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

Animals 1 - Describe your Pet

Animals 1 - Describe your Pet Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Gonnie de Vries 27 October 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/67811 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Zuid Afrika. Oktober 2012

Zuid Afrika. Oktober 2012 Zuid Afrika Oktober 2012 dag 1 Brussel Johannesburg dag 2 Aankomst Johannesburg Hoogtepunten in deze stad zijn de grotten bij Sterkfontein (overblijfselen gevonden van mensachtigen van meer dan vier miljoen

Nadere informatie

Over nationale parken in Oost-Afrika

Over nationale parken in Oost-Afrika Over nationale parken in Oost-Afrika M. F. MÖRZER BRUIJNS. (R.I.V.O.N.) In september 1963 werd te Nairobi in Kenya de algemene vergadering en de 9e technische bijeenkomst gehouden van de Internationale

Nadere informatie

Playa Lechi Residence 7, Kaya Gob. N. Debrot, Kralendijk

Playa Lechi Residence 7, Kaya Gob. N. Debrot, Kralendijk Playa Lechi Residence 7, Kaya Gob. N. Debrot, Kralendijk US$ 165 per nacht, vanaf Kralendijk - 2 Slaapkamers - 2 Badkamer(s) - Zwembad Specificaties Buurt Kralendijk Playa Lechi Residence 7, Adres Kaya

Nadere informatie

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering. De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen

Nadere informatie

Interactieve fictie: Games maken en schrijven. Mienke Droop, Radboud Universiteit Karly van Gorp, Marnix Academie

Interactieve fictie: Games maken en schrijven. Mienke Droop, Radboud Universiteit Karly van Gorp, Marnix Academie Interactieve fictie: Games maken en schrijven Mienke Droop, Radboud Universiteit Karly van Gorp, Marnix Academie Aanleiding van het project Vragen van de scholen (Bonaventura Leiden en St. Gregorius Utrecht):

Nadere informatie

10 daagse Safari The Migration Special

10 daagse Safari The Migration Special 10 daagse Safari The Migration Special De Serengeti, het gebied waar zoveel natuurfilms worden gemaakt, is ongetwijfeld het beroemdste wildpark ter wereld en is op geen enkele manier te vergelijken met

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

TE HUUR: Prinsengracht 731 D 1017 JX Amsterdam P/M. Super luxury apartment in top location. Netland Makelaars

TE HUUR: Prinsengracht 731 D 1017 JX Amsterdam P/M. Super luxury apartment in top location. Netland Makelaars TE HUUR: Prinsengracht 731 D 1017 JX Amsterdam 2.750 P/M Super luxury apartment in top location Netland Makelaars 2 netlandmakelaars.nl INLEIDING Super luxury apartment of ca 105 m² with six windows to

Nadere informatie

Nelleke en Kees waren onze gasten van 31 maart t/m 4 april 2007. Dank voor de foto's en jullie verslag!

Nelleke en Kees waren onze gasten van 31 maart t/m 4 april 2007. Dank voor de foto's en jullie verslag! Nelleke en Kees waren onze gasten van 31 maart t/m 4 april 2007. Dank voor de foto's en jullie verslag! We hebben de meest geweldige tijd gehad in Mhofu en het Marloth Park. We zijn vrij veel weggeweest,

Nadere informatie

Eenmaal, andermaal, verkocht: Land Rover levert flinke bijdrage met veiling voor bedreigde neushoorns

Eenmaal, andermaal, verkocht: Land Rover levert flinke bijdrage met veiling voor bedreigde neushoorns 12 oktober 2018, 08:47 (CEST) Eenmaal, andermaal, verkocht: Land Rover levert flinke bijdrage met veiling voor bedreigde neushoorns Een beeld van een neushoorn, gemaakt door Gerry McGovern, Land Rovers

Nadere informatie

Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet.

Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet. Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet. General: Please use the latest firmware for the router. The firmware is available on http://www.conceptronic.net! Use Firmware version

Nadere informatie