tentoonstelling {palcltti <~>tu.dio in de Zalen: DEN HAAG

Transcriptie

1 O tentoonstelling in de Zalen: {palcltti <~>tu.dio DEN HAAG

2

3 ZOMER-TENTOONSTELLING VAN OUDE EN MODERNE KUNST AUGUSTUS 1942 IN DE ZALEN: PULCHRI STUDIO 's-gravenhage FOTO'S: A DINGJAN en A FREOUIN

4

5 VOORWOORD De onvolprezen 'schoonheid onzer schilderkunst werd, door de evacuatie der musea, voor het publiek dat zich voor kunst interesseert, een soort doode of een soort slaapster, die pas door den vredeprins weer ten nieuwen leven gewekt zal worden. Velen die haar voor hunne vorming tot dank verplicht zijn, zullen wellicht tot het inzicht zijn gekomen, dat zij niet genoeg waardeerden, wat zij gehad hebben. Weliswaar kan hij, die deze schoonheid eens zag, goed zag, nooit meer geheel ongelukkig worden, want het is niet alleen een nameloos geluk een kunstenaar te zijn trots een vaak tragisch lot, maar van den anderen kant kan men van kunst slechts genieten in haar onmiddellijke tegenwoordigheid, die ook hier een machtige godin is: zij moet bemind worden waar zij bij is Nu dit directe contact, waarvoor zelfs de beste reproductie of de teerste herinnering een schamele vervanging is, verbroken werd, en de schilderijen die niemand en allen toebehooren, deze werken van het licht, ongekend en in het donker sluimeren, hebben de enkele verzamelaars, door wier bekende welwillendheid deze interesante tentoonstelling in de passende zalen van Pulchri Studio" met moeite ingericht is kunnen worden, den warmen dank der kunstvrienden verdiend. Zij bewaarden hun schatten niet jaloersch voor zichzelf alleen, maar deelen en... verdubbelen hun vreugde aan deze mooie dingen met anderen, ook met hen die geen geld hebben om schilderijen te koopen en toch nog niet aan de ontbering van kunstgenot gewend zijn En dat wil wat zeggen, want de ware verzamelaar kan niet buiten zijn kunstwerken, zooals hij niet buiten zijn vrouw en zijn vriend kan. De koop is in de kunst wat het huwelijk in de liefde is: het bewijs dat men het ernstig met haar meent En zijn vrouw pleegt men immers in deze landen niet uit te leenen. Hopen wij, dat deze collecttonneurs, die hun bezit in bruikleen wilden exposeeren, althans eetlust en slaap niet zullen verliezen door hun gratieuze gave! Men heeft wel eens betreurd, dat er niet meer oud-hollandsche schilderijen voor ons land bewaard zijn gebleven Soms terecht; wij zouden bijv. gaarne nog meer composities uit den Bijbel van Rembrandt, nog meer landschappen van Aelbert Cuyp, om slechts dezen te noemen, naar ons land zien halen, om hen vollediger te doen kennen Maar de oude Hollanders waren wereldschilders, ook in dien zin, dat zij voor de heele wereld schilderden; hunne 3

6 schilderijen hadden onmogelijk alle in ons eigen land geplaatst kunnen worden. Men juicht het niettemin toe, dat omstreeks in den tijd na den vorigen grooten oorlog, de verzamelaars hier te lande actiever begonnen te worden en de werken der schilders, die naast z'n soldaten en zeelieden, Holland groot maakten, met kennis en smaak bijeenbrachten: onze kunst is een geestelijk schild van ons volksbestaan. Voor zoover zij met liefde verzamelden en niet uit hoogmoed, trots of ijdelheid of omdat schilderijen, evenals geldswaardige papieren ook beleggingsobjecten kunnen zijn, drukten zij er zichzelf en hun verlangen mee uit Naast enkele toppen der kunst kan men hier ook werken zien van de z.g. kleinere meesters, waar men echter eveneens kwaliteiten van Hollandschen geest en Hollandsch handwerk op hoog niveau vindt. Het is een vreemde manie slechts meesterwerken te bewonderen. Een kleine meester is ook een meester, die m graad, maar niet in wezen van een grooten verschilt, zooals eeji_ kleine cirkel dezelfde eigenschappen van een grooten heeft. Ja, het beste werk van een kleinen meester overwint vaak gemakkelijk het zwakste van een grooten Men vindt hier naast een keur van werken der zoo eigenaardige en unieke oud-hollandsche schilderkunst in alle genres, waarin zij den arbeid verdeelde en waarvan zij enkele ontdekte of zelfstandig maakte, welgekozen werken uit de z.g demi-moderne of romantische school, die zoo romantisch niet was en in 't begin, naar den dieperen aard van ons ras, eer realistisch, want de schoonheid der werkelijkheid en niet de werkelijkheid der schoonheid zoekend, en tenslotte een uitgelezen verzameling werken uit enkele buitenla ndsche.en de Haagsche en Amsterdamsche scholen, van onze,,prae-rafaé!ieten" Jan Toorop en den majestueuzen Willem van Konijnenburg; van een dier m ons land schaarsche coloristen als Jan Sluyters. Hun kunst is voortgezette traditie, verrijkt met eigen vondsten, gemoderniseerd en zelfs nog door deze overlevering beinvloed, indien de dragers dezer kunst de tegenvoeters hunner voorgangers schijnen: onze kunst is in wezen een ononderbroken stroom. Men zal deze schoone dingen gaarne zien, want zij geven het bekoorde oog en daardoor den geest vreugde, een vreugde aan kleur en licht die onsterfelijk is. KASPER NIEHAUS 4

7 OUDE SCHILDERIJEN s

8

9 JAQUES A. J. C. AVED Geb 1702 te Douai (Fr.) Overl LUCRETIA Doek 31 X 35 GERRIT BLEKER Geb omstr Overl 1656 RUDOLF II STAAT ZIJN PAARD AF AAN 2. KEIZER PRELAAT, DIE OP ZIEKENBEZOEK GAAT Paneel 25 X 30 Gemerkt en gedateerd 1628 ADRIAAN BROUWER Overl 1638 Geb ± INTERIEUR Paneel ovaal 21 X 15 JACOB CATS Geb 1741 te Altona. Overl a. LANDSCHAP Aquarel 25 X 35 (Zie afbeelding) Gemerkt en gedateerd 1782 PIETER CODDE Geb ± 1600 te Amsterdam. Overl 1678 DAMES EN HEEREN 4 GEZELSCHAP Paneel 33 X 44 (Zie afbeelding) Gemerkt CORNELIS VAN HAARLEM Geb 1562 te Haarlem. Overl PALLAS ATHENE Paneel 39 X 26 ANNE COSTER VALLAYER Geb 1744 te Parijs Overl STILLEVEN Doek 41 X 52 CORNELIS GERRITSZ DECKER Geb omstr Overl LANDSCHAP Paneel 52 X 69 (Z.e afbeelding) 7

10 JOOST CORNELISZ. DROOGSLOOT Geb te Utrecht Overl, HET BAD VAN BETHSABÉE Paneel 95 X 76 GOVERT FLINCK Geb 1615 te Kleef. Overl 1660 MANSPORTRET 9 Doek 80 X 69 (Zie afbeelding) Gemerkt en gedateerd 1649 JACOB GILLIG Geb te Utrecht. Overl VISCH-STILLEVEN Paneel 52 X 64 Gemerkt JAN VAN GOYEN Geb 1596 te Leiden Overl 1665 RIVIERLANDSCHAP 11 Paneel 46 X 66 WILLEM CLAASZ. HEDA Geb te Haarlem Overl STILLEVEN Paneel 46 X 60 (Zie afbeelding) Gemerkt EGBERT VAN HEEMSKERCK Geb 1634 te Haarlem. Overl HERBERG-SCENE 13 Doek 37 X 31 (Zie afbeelding) 14 OUDE MAN Paneel 21 X 18 8

11 NICOLAAS MAES Geb te Dordrecht. Overl PORTRET VAN OUDE VROUW Doek 29 X 34 JAN MARTSZEN DE JONGE Geb ± 1609 te Haarlem. Overl RUITERGEVECHT Paneel 35 X 51 Gemerkt en gedateerd 1628 JEAN MIEL Geb 1599 Overl 1664 LANDSCHAP MET VEE 17. ITALIAANSCH Paneel 65 X 61 (Zie afbeelding) KLAES MOLENAER Geb ± 1630 te Haarlem Overl ± RIVIERGEZICHT Paneel 38 X 52 (Zie afbeelding) Gemerkt E. QUELLINUS Geb 1607 te Antwerpen. Overl H. MAAGD MARIA, OMGEVEN DOOR VIER HEILIGEN Doek 100 X 56 JOHAN RICHTER Geb 1667 in Zweden. Overl VENETIË Doek 53 X 80 (Zie afbeelding) HYACINTHE RIGAUD Geb te Perpignan (Fr) Overl PORTRET VAN DEN PRINS VAN ROHAN Doek ovaal 71 X 60 (Zie afbeelding)

12 JACÓB VAN RUYSDAEL Haarlem Overl Geb te LANDSCHAP Doek 91 X 126 (Zie afbeelding) Gemerkt SALOMON VAN RUYSDAEL Geb ± 1600 te Haarlem Overl 1670 MET WATER EN FIGUREN 23 LANDSCHAP Paneel 34 X 40 (Zie afbeelding) SANO Dl PIËTRO Geb 1406 te Sienne Overl 1481 SIMON 24. CHRISTUS BIJ Paneel 86 X 56 J. VAN STRIJ Geb 1756 te Dordrecht Overl 1815 KOE 25 LIGGENDE Doek 26 X KOP VAN EEN SCHAAP Aquarel 35 X 45 CORNELIS TROOST Geb 1697 te Amsterdam Overl 1750 HEER MET VIOOL 27 PORTRET VAN Doek 40 X 32 LUCAS VAN UDEN Geb te Antwerpen Overl 1675 MET JAGERS (Figuren van David Teniers) 28 LANDSCHAP Paneel 41 X 58 (Zie afbeelding) 10

13 DIONYSIUS VERBURGH Geb omstr 1650 Overl vóór BOSCHGEZiCHT Doek 133 X 163 (Zie afbeelding) Gemerkt HENDRIK VERSCHURINGH Geb 1627 te Gorcum Overl RUSTPOOS BIJ RUÏNE Doek 92 x 80 JAN VICTORS Geb te Amsterdam Overl DAVID EN ABIGAIL Paneel 40 X 53 (Zie afbeeld.ng) ADRIAAN VAN DER WERFF Geb 1659 te Rotterdam Overl PORTRET VAN DEN HERTOG VON SCHOMBERG Doek 48 X 39 (Zie afbeelding) Gemerkt en gedateerd 1702 PHILIP WOUWERMAN Geb 1614 te Haarlem Overl RUSTPLAATS Paneel 26 X 19 (Zie afbeelding) Gemerkt II

14

15 ROMANTISCHE- EN MODERNE SCHILDERIJEN u

16

17 JOHANNES E. AKKERINGA Geb 1864 op Banca (N. O. I ) Overl 1942 INTERIEUR 34 LARENSCH Doek 43 X 38 34a TWEE MEISJES IN HET GRAS Paneel 20 X 27 FLORIS ARNTZENIUS Geb 1864 te Soerabaia Overl 1925 VLAMINGSTRAAT TE DEN HAAG 35 Paneel 33 X 49 LOUIS APOL Den Haag Geb 1850 te Overl HET HAAGSCHE BOSCH 36 WINTER IN Doek 66 x SCHIP AAN DE NOORDPOOL Aquarel 14 X 19 C. VAN BEVEREN 1809 te Mechelen. Geb Overl GROENTESTALLETJE Doek op paneel 31 X 46 B. J. BLOMMERS Geb te Den Haag. Overl INTERIEUR Paneel 24 X 32 THEOPHILE DE BOCK Geb 1851 te Den Haag. Overl LANDSCHAP MET HEIDEWEG Paneel 30 X LANDSCHAP MET VIJVER Paneel 29 X 38 (Zie afbeelding) 41a. BERKEN Paneel 40 X 50 15

18 JAN WILLEM VAN BORSELEN Geb 1825 te Gouda Overl LANDSCHAP Paneel 28 X 40 GEORG HENDRIK BREITNER Geb 1857 te Rotterdam Overl 1923 VOGEL IN DE HAND 43 JONGEN MET Doek 145 X 88 (Zie afbeelding) 44 KEIZERSGRACHT HOEK REGULIERSGRACHT OMSTR. I895 Doek 90 X DAM Doek 56 X VIJVER Paneel 30 X JORDAANVROUW Zwartkrijt-teekening 29 X 45 (Zie afbeelding) 48 TROMPETTER Krijt-teekening 30 X 23 GUSTAVE COURBET Geb te Ornans Overl STILLEVEN Paneel 35 X BOSCHGEZICHT Doek 24 x 18 KEES VAN DONGEN Geb te Delfshaven 51. VROUWENFIGUUR IN LANDSCHAP Doek 74 X 92 (Zie afbeelding) 16

19 PAUL J. C. GABRIËL Geb 1828 te Amsterdam Overl LANDSCHAP Paneel 33 X 43 52a EENDENKOOI Doek 48 X 29 PIETER HAAXMAN Geb 1854 te Den Haag 53 MOEDERZORG Paneel 27 X 18 J. H. L. DE HAAS Geb 1832 Overl a LANDSCHAP MET STIER Doek 95 X 70 CHARLES HOQUET Overl 1867 Geb LANDSCHAP Aquarel 16 X 23 ISAAC ISRAËLS Geb 1865 te Amsterdam Overl 1934 GEZUSTERS ARNTZENIUS 55 DE Doek 37 x 52 DAME AAN STRAND X STRANDLEVEN LIDO Doek 48 x 58 CHARLES E. JAQUE Geb te Parijs. Overl KIPPEN Doek 39 x 29 17

20 K. KARSEN Geb 1810 te Amsterdam Overl STADSGEZICHT 59 Paneel 26 X 34 (Zte afbeelding) TOON KELDER Geb 1894 te Rotterdam 60 DON QUICHOT Paneel 22 X 17 : BAREND C. KOEKKOEK Geb 1803 te Middelburg. Overl LANDSCHAP Sep a-teekening 14 X 20 WILLEM VAN KONIJNENBURG Geb, 1868 te Den Haag 62. ST. JORIS Paneel 14 X 12 CHARLES LEICKERT Geb 1818 te Brussel. Overl WINTER Doek 50 X 68 CHARLES A. LENOIR Geb 1861 te Chêtel-AÜIon 64. BOULEVARD MADELAINE Aquarel 22 X 28 64a ANTONIO MANCINI Geb bij Napels. Overl MOOR Pastel 45 X 36 JACOB MARIS Geb 1837 te Den Haag. Overl STADSGEZICHT Sepia 12 x 25 18

21 WILLEM MARIS Geb te Den Haag Overl LANDSCHAP MET KOEIEN Aquarel 37 X LANDSCHAP MET KOEIEN Paneel 20 X KOE IN STAL Paneel 29 X 39 ANTON MAUVE Geb te Zaandam Overl a. BOER IN LANDSCHAP Aquarel 45 X 34 Geb C. J. MENSION 1882 te Delft 69 NAAKT Doek op paneel 82 X 48 69a LUCIEN MIGNON 19e-20e eeuw NAAKT Doek 26 X 20 ADOLPHE J. TH. MONTICELLI Geb 1824 te Marseille. Overl SPROOKJE Paneel 35 X 47 G. A. L. MORGENSTJERNE MUNTHE Geb te Düsseldorf 71. STRAND MET VISSCHERSSCHEPEN Doek 42 x 43 19

22 72 VISSCHERSBOOT IN ZEE Doek 58 X 90 BALTHASAR P. OMMEGANCK Geb te Antwerpen. Overl LANDSCHAP Paneel 26 X 32 DAVID OYENS Geb 1842 te Amsterdam. Overl PLATJE Aquarel 24 X 21 EVERT PIETERS Geb 1856 te Amsterdam. Overl KATWIJKER STRAND MET SCHEPEN Doek 75 X PLAS BIJ AVOND Doek 92 x 132 G. W. OPDENHOFF Geb 1807 te Fulda. Overl BINNENWATER MET MAANLICHT Paneel 33 X 42 JEAN F. RAFAËLLI 1850 te Parijs. Overl Geb OUDE MAN Paneel 21 X 10 WILLEM ROELOFS Sr. Geb te Amsterdam. Overl, LANDSCHAP Paneel 23 X DRIE STUDIES 20

23 81. LANDSCHAP Doek op paneel 25 X WEIDE-LANDSCHAP Doek 102 X 155 (Zie albeelding) ANDREAS SCHELFHOUT Geb 1787 te Den Haag. Overl WINTERLANDSCHAP Doek 35 X 55 (Zie afbeelding) 84. ZOMERLANDSCHAP Doek 38 X TWEE WINTERLANDSCHAPPEN Aquarellen 20 x 25 PETRUS VAN SCHENDEL Terheyde. Overl. Geb 1805 te DE KIENCLUB Doek 62 X 74 (Zie afbeelding) Gemerkt en gedateerd 1829 HENRI EUG. LE SIDANER Geb Overl LANDSCHAP Paneel 15 X 21 JAN SLUYTERS Geb te 's-hertogenbosch 88 BALLETGIRL Doek 60 X NAAKT Teekening 22 X 44 21

24 J. J. SPOHLER Geb te Nederhorst den Berg Overl STADSGEZICHT LEIDEN Doek 44 X ZOMERVAART MET TJALK Doek 44 x 68 C. SPRINGER Geb 1817 te Amsterdam Overl STADSGEZICHT Paneel 26 X STADSGEZICHT Aquarel 63 X 52 (Zie afbeelding) P. C. D. TETAR VAN ELVEN Geb 1823 te Antwerpen. Overl KERKINTERIEUR Aquarel 28 x 22 WILLEM B. THOLEN Geb te Amsterdam, Overl, GEZICHT OP RHENEN Doek op paneel 32 X LANDSCHAP ZIERIKZEE Paneel 25 X HAVENPIER BIJ MAANLICHT Aquarel 52 X HAVENPIER Paneel 26 X 42 22

25 JAN TH. TOOROP Geb te Poerworedjo (Java). Overl PAARD Gekleurde krijt-teekenmg 42 X PORTRET VAN PABLO CASALS Doek 79 X 67 ALBERTUS VERHOESEN Geb te Utrecht. Overl VAART MET TJALK Paneel 21 X 25 WOUTER VERSCHUUR Geb te Amsterdam. Overl PAARD IN LANDSCHAP Paneel 26 X 32 FLORIS VERSTER Geb te Leiden. Overl LANDSCHAP Pastel 44 X 58 P. G. VERTIN Geb te Den Haag. Overl HUISJE MET BLEEKVELD Paneel 20 X 25 SALOMON L. VERVEER Geb 1813 te Den Haag. Overl LANDSCHAP Paneel 36 X 45 J. VOERMAN Geb te Kampen. Overl GEZICHT OP HATTEM Doek 49 X 76 (Zie afbeelding)

26 ANTOINE VOLLON Geb te Lyon. Overl STILLEVEN Doek 40 x 50 JAN H. WEISSENBRUCH Geb te Den Haag Overl KAZERNESTRAAT DEN HAAG Aquarel 29 X LANDSCHAP Aquarel 14 X a LANDSCHAP Paneel 32 X 40 WILLEM WITSEN Geb te Amsterdam Overl LIGGEND NAAKT Roodkrijt-teekening 28 X 48 WILLEM DE ZWART Geb 1862 te Den Haag Overl BIJ GROENTEKAR 111. DIENSTBODE Paneel 26 X MEISJE MET GEIT Doek op carton 26 X KOEMARKT Paneel 41 X LANDSCHAP Paneel 28 X 21 21

27 No. 3. Jacob Cats

28 No. 4. Pieter Codde

29 No. 7. Cornelis Gerritsz. Decker

30 No. 9. Govert Flinck

31 No 12 Willem Claasz. Heda

32

33 No 17. Jean Miel

34 No. 18. Klaes Molenaer

35 No. 20. Johan Richter

36 No. 21. Hyacinthe Rigaud

37 No. 22. Jacob van Ruysdael

38 No. 23. Salomon van Ruysdael

39 No. 28. Lucas van Uden

40 No 29. Dionysius Verburgh

41 No. 31. Jan Victors

42 No. 32. Adriaan van der Werff

43 No. 33. Philip Wouwerman

44 No. 41. Theophile de Bock

45 No. 43. Georg Hendrik Breitner

46 No 47. Georg Hendrik Breitner

47 No. 51. Kees van Dongen

48 No. 59. K. Kansen

49 No. 65a. Matthijs Maris

50

51 No. 83. Andreas Schelfhout

52 No. 86. Petrus van Schendel

53 No. 93. C. Springer

54 No J. Voerman

55

56