Het geduld en de choreografie van Han Singels

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Het geduld en de choreografie van Han Singels"

Linda Lemmens
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Land of water, jaargang 2 (oktober 2008) pag Koeien in het landschap Het geduld en de choreografie van Han Singels Anton Kos 74 Kerklaan, Polder Holland, 2006.

2 75

Het Nederlandse landschap was en is onderwerp van veel kunstenaars. In de zeventiende eeuw schilderden Jacob van Ruysdael (1628-1682) en Jan van Goyen (1596-1656) imposante en prachtige landschappen.

3 Het Nederlandse landschap was en is onderwerp van veel kunstenaars. In de zeventiende eeuw schilderden Jacob van Ruysdael ( ) en Jan van Goyen ( ) imposante en prachtige landschappen. Ook hun negentiende-eeuwse opvolgers konden er wat van. Zij verlieten hun ateliers en werkten in de buitenlucht, waarbij ze beschikten over een belangrijk hulpmiddel: de fotografie. Zo werden de bekende impressionistische effecten, zoals licht en beweging, bewerkstelligd op basis van fotografische afbeeldingen. Hoewel de Hollandse landschapschilderkunst als toonbeeld van het realisme wordt beschouwd, zijn volgens de fotograaf Han Singels vrijwel al die landschappen noch spiegels van de werkelijkheid, noch exacte topografische weergaven. In zijn ogen toverden de kunstenaars het landschap naar eigen inzicht om tot een benadering, die weliswaar herkenbaar was voor de aanschouwer, maar feitelijk niet bestond. In het atelier werd er namelijk van alles bij bedacht of werden hinderlijke elementen eenvoudigweg niet vereeuwigd. De echte fotograaf die met negatieffilm werkt, heeft die luxe niet. Anders dan de oude Hollandse meesters kan zo n fotograaf nauwelijks kunstgrepen toepassen. Hij moet geduldig zoeken naar een moment waarop het licht, de lucht, de horizon en bijvoorbeeld het rundvee een verbinding aangaan met het landschap. Die fotograaf moet niet alleen op het juiste moment in de spiegel van de werkelijkheid kijken, maar ook op het juiste moment afdrukken: le moment décisif, zoals Henri Cartier Bresson het noemde. 1 Singels onderschrijft deze visie. In zijn eigen woorden gaat zijn fotografie over leven, over wat er is, en niet over wat je daar als fotograaf voor moois van kunt maken. 2 Hij hecht bijvoorbeeld veel waarde aan de choreografie in het landschap: geduldig wachten totdat de koeien op de juiste plek in het weiland staan of liggen. Want Singels heeft vooral koeien op het oog, in navolging van de veeschilders Paulus Potter ( ) en Willem Maris ( ). Sinds 2000 trekt hij door de Nederlandse polders en uiterwaarden op zoek naar fotogeniek rundvee. In die zin staat hij in rechtstreeks verband met de oude Hollandse meesters, maar ook met de impressionisten en 76 Spaarndam, 2004

4 de Haagse School. De schilders van die laatste stijl trachtten immers een ongerept en zo zuiver mogelijk platteland te schilderen. Konden zij de modernisering en commercialisering nog buiten de deur houden, Singels loopt steeds vaker tegen de gevolgen daarvan aan, waarvan de meest schrikbarende wel is dat veel koeien hun leven lang op stal worden gehouden. Echter het tij keert. Onder druk van klachten van automobilisten waar zijn potdomme de koeien en zeker door toenemend bewustzijn voor dierenwelzijn en de voedselcrisis, keert de koe terug in het Nederlandse landschap. Niet voor niets luidde een krantenkop dit jaar: Koester koe en landbouwgrond. 3 Ook worden landschapspanorama s langs de snelweg inmiddels beschermd. Singels bedient dus het publiek, want zoals de oud-directeur van het Rijksmuseum Ronald de Leeuw het omschreef: De nuchtere kunstliefhebbers in ons land, met hun liefde voor de dingen van alledag, hadden van oudsher meer waardering voor het goedschikse rund dat lange tijd de motor van onze economie was, alsook het enige incident dat de monotonie van het eindeloos vlakke poldergras doorbrak. 4 De redactie van Land of Water sluit zich hier graag bij aan en toont u met genoegen een selectie uit de serie met de werktitel Koeien in het landschap 5. De reeks Koeien in het landschap zal in het voorjaar van 2009 te zien zijn in het Zuiderzeemuseum. Daarnaast verschijnt een publicatie over deze fotografie 1 Het beslissende moment: volgens deze wereldberoemde fotograaf kwamen de essentie van een gebeurtenis (inhoud) en de juiste compositie (vorm) in een fractie van een seconde samen. 2 NRC Handelsblad (2000). 3 NRC Handelsblad (2008). 4 Het Haagse Schoolboek (Zwolle 2001), 7. 5 Een deel van deze serie was te zien in de tentoonstelling Polder Holland, in Huis Marseille te Amsterdam en bij Paris Photo te Parijs (2007). 77

5 78 Gamerense Waard, 2006

6 79

7 80 Spaarndam, 2005

8 81

9 82 Vinkebrug, Vereenigde Binnen polder, 2004

10 83

11 84 Polder Zevenhoven, 2005

12 85

13 86 Uiterwaarden bij Graaf, 2005

14 87

15 88 Aetsveldse polder, 2006

16 89

Vergelijkbare documenten

Digibordles PO. Voorbereidende les bij de tentoonstelling Lage landen. Voorbereidende les bij de tentoonstelling Lage Landen.

Digibordles PO. Voorbereidende les bij de tentoonstelling Lage landen. Voorbereidende les bij de tentoonstelling Lage Landen. Digibordles PO Voorbereidende les bij de tentoonstelling Lage landen Voorbereidende les bij de tentoonstelling Lage Landen [logo s musea] Binnenkort brengen jullie een bezoek aan de tentoonstelling Lage