Geloof & wetenschap casus evolutionisme als worldview Lunteren, 23 januari 2016

Transcriptie

1 Geloof & wetenschap casus evolutionisme als worldview Lunteren, 23 januari 2016 Robert Doornenbal

2 INLEIDING OPZET beginsituatie I: veel verwarring! beginsituatie II: wel enige kennis nodig doorwerking evolutionisme (darwinisme) worldviewbotsing: naturalisme versus theïsme ontwerp of Toeval? evolutionisme & eindtijd -scenario s vragen/gesprek

3 beginsituatie I: veel verwarring!

4

5

6 Rondom de exegese van Genesis Theophilus, bisschop van Antiochië, schreef het eerste belangrijke commentaar op Gen. 1, rond 180 AD: Om het zesdaagse scheppingsverhaal adequaat te kunnen verklaren, zou men meer dan tienduizend monden en tienduizend tongen moeten hebben, zelfs als men hierover zijn hele leven bleef praten Anastasius the Sinaiet, patriarch van Antiochië, 7e eeuw: Hoe immens veel tijd zou het kosten om alle conflicterende opinies te citeren over het werk van de zes dagen Nicolaas van Lyra, Postillae (Rome, ): Omdat Genesis duisterder is dan de andere Bijbelboeken, moest een Jood tenminste 30 jaar oud zijn voordat hij het mocht lezen.

7 Hermeneutische vragen: genre? doelgroep? doel van de tekst? met welke voorkennis en vooronderstellingen interpreteerde de doelgroep de tekst? idem: lezers in NT-ische tijd? idem: (westerse) lezers in de 21e eeuw?

8 Beginsituatie II: wel enige kennis nodig Engeland: 1 module in Religious Education, voor leerlingen van jaar oud, gaat over de question of origins Leerlingen moeten leren over: de wetenschappelijke theorieën van de big bang en evolutie het verhaal van Genesis 1-3 en de betekenis voor gelovigen de termen theïstische evolutie en creationisme en hoe hierin vragen rondom zin en doel worden beantwoord België: NL:

9 Engeland: aanwijzingen voor module jarigen Leerlingen moet antwoord kunnen geven op deze vraag: Is het universum ontworpen [designed]? Wie kan het hebben ontworpen? Opdracht: zoek uit hoe aanhangers van diverse religies antwoord geven op oorsprongsvragen - creationisten (lees: YEC = Jonge Aarde Creationisme) - evolutionisten - aanhangers van Intelligent Design (ID) - de volgende filosofen/denkers over religie: * Anselmus * Thomas van Aquino * Blaise Pascal * Francis Bacon

10 doorwerking evolutionisme (darwinisme)

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20 worldviewbotsing: naturalisme versus theïsme

21 De naturalistische worldview Waar ben ik? in een materiële omgeving die wordt bepaald door uitsluitend natuurlijke (= fysieke, materiële) oorzaken en fenomenen Wie ben ik? een toevallig product van moeder Natuur Francis Crick: Je vreugde en verdriet, je herinneringen en je ambities, jouw besef van persoonlijke identiteit en vrije wil ze zijn alle in feite niets meer dan het gedrag van een grote verzameling zenuwcellen en de moleculen die daarbij horen. Wat is er mis? het beest in de mens, incl. bijgeloof en irrationaliteit Wat is de oplossing? wetenschappelijke en technische vooruitgang Wat is waar, wat heeft het hoogste gezag? mannen in witte jassen

22

23

24

25 ONTWERP of Toeval? QUOTES van enkele wetenschappers

26 sporen van ontwerp perfecte opslagcapaciteit van honingraten toevallig ontstaan?

27

28 Jan H. van Bemmel, Een wereld vol wonderen Jan H. van Bemmel, hoogleraar medische informatica en oud rectormagnificus EUR Wie zelf ontwerpt, staat perplex van de complexiteit van de schepping. Je wordt stil van het aanpassingsvermogen van het leven, de transport- en herstelmechanismen van de cel, de opslag en verwerking van informatie in de hersenen. Wie bedenkt zoiets prachtigs?

29 George Ellis (astrofysicus): Een verbazingwekkende fine tuning doet zich voor in de wetten die deze complexiteit mogelijk maken. Als je hierover nadenkt is het lastig om het woord wonder te vermijden...

30 Arthur Eddington (astrofysicus): Het idee van een universeel intellect of Logos is naar mijn idee een plausibele afleiding vanuit de huidige stand van wetenschappelijke theorievorming. Joh. 1:1, In het begin was het Woord (Logos) Kol. 1:17, alle dingen hebben hun bestaan in Hem

31 Gregg Easterbrook, journalist van de Atlantic Monthly: Het idee van een multiversum berust op aannames die weggehoond zouden worden, als ze in een religieus artikel zouden staan. De theorie vereist net zoveel geloof als welke religie dan ook. Het postuleren van vele triljoenen andere heelallen in plaats van één God om de ordelijke inrichting van ons heelal te verklaren lijkt het toppunt van irrationaliteit. - R. Swinburne, godsdienstfilosoof Oxford

32

33 evolutionisme & eindtijd -scenario s in de populaire cultuur

34

35 DYSTOPISCH scenario de mens is een beest (wereldoorlog kernwapens milieuramp ) epidemie uit de hand gelopen technieken survival of the fittest - postapocalyps -

36

37

38 UTOPISCH scenario homo sapiens post-/transhuman aapachtige Apocalyptic AI - eeuwig (virtueel) leven -

39

40

41

42 Lucy (2014)

43

44

45 In het begin heeft God de hemel en de aarde gemaakt (1:1) Het donker noemde Hij nacht (1:5) God maakte twee grote lichten, de zon en de maan (1:16) Als je daarvan eet, zul je zeker sterven (2:17) Satan verschijnt als de verleider van de mensen (3:1) We zien een hof waarin slechtheid binnenkwam (3:6-7) Ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde (21:1) Er zal geen nacht zijn (21:25) De stad heeft geen zon- of maanlicht nodig (21:23) Hij zal alle tranen van hun ogen afwissen en er zal geen dood meer zijn (21:4) Satan verdwijnt voor eeuwig (20:10) We zien een stad: hier komt niets lelijks/slechts in (21:27)

46 Gods wandeling met de mens onderbroken (3:8-10) Gods wandeling met de mens hervat (21:3) Eerste overwinning voor de slang (3:13) Voortaan zul je met veel pijn en moeite kinderen krijgen (3:16) Omdat je niet naar Mijn waarschuwing hebt geluisterd, zal Ik de aardbodem vervloeken (3:17) De heerschappij van de mens gebroken door de val van de eerste mens, Adam (3:19) Uiteindelijke overwinning van het Lam (20:10; 22:3) Van verdriet, rouw en pijn zal geen sprake meer zijn (21:4) Elke vloek zal zijn opgeheven (22:3) De heerschappij van de mens hersteld door de overwinning van de Nieuwe Mens, Christus (22:5)

47 Eerste paradijs gesloten (3:23) Door Adam gaat de toegang tot de boom van het leven verloren (3:24) Ze worden weggejaagd uit Gods tegenwoordigheid (3:24) Nieuw paradijs geopend (21:25) Door Christus wordt de toegang tot de boom van het leven weer geopend (22:14) Zij zullen in Gods aanwezigheid zijn (21:3)

48