VISIE. Oracle Gebruikersclub Holland. Verslag derde OGh APEX-dag. OBUG Benelux Connect 2012 Maastricht

Transcriptie

1 Oracle Gebruikersclub Holland VISIE Zomer 2012 Jaargang 18 Nummer 2 h 7,50 Verslag derde OGh APEX-dag OBUG Benelux Connect 2012 Maastricht Bouwen van gebruiksvriendelijke APEX-applicaties OGh 25 jaar

2 Transfer Solutions is een succesvol ICT-bedrijf in Leerdam, Wij zijn gespecialiseerd in Oracle- en Java dienstverlening. Onze business units richten zich op advisering, systeem-ontwikkeling, beheer en opleidingen. Met ruim 140 medewerkers in vaste dienst en met focus op continue innovatie leveren wij excellente dienstverlening aan onze opdrachtgevers. APEX-ontwikkelaar m/v We zijn op zoek naar professionals met passie voor hun vak, resultaatgericht en proactief. Senior professionals met ervaring en medior professionals die toe zijn aan een volgende stap. Heb jij ervaring met Oracle APEX en kan je in combinatie HTML, PL/ SQL, CSS en Javascripting de gewenste functionaliteit realiseren? Dan zijn wij op zoek naar jou. Je taken als APEX ontwikkelaar zijn: Op basis van ontwerpen en modellen, functionele en technische ontwerpen opstellen Datamodellen ontwerpen APEX omgevingen inrichten APEX maatwerk bouwen Het schrijven van onderhoudsdocumentatie Voor meer informatie, kun je contact opnemen met Thierry Poirier via telefoonnummer of via Een carrière bij Transfer Solutions betekent werken in een collegiale, motiverende omgeving met een informele cultuur. Goede prestaties worden beloond en innovatie en integriteit worden gewaardeerd. Wij bieden je arbeidsvoorwaarden op maat, waarbij volop ruimte is voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. Transfer Solutions bv Stationsweg HB Leerdam T E info@transfer-solutions.com VISIE Colofon Redactie Hans Gerritse (hoofdredacteur) Learco Brizzi (Itium BV) Frits Hoogland (VX Company) Michiel Jonkers (USG People) Milan Uitentuis (ESRI Nederland) E secretariaat@ogh.nl Redactieadres/ secretariaat OGh/ advertentie-exploitatie Oracle Gebruikersclub Holland Postbus AS Zeist T F E secretariaat@ogh.nl Realisatie Drukkerij Donath B.V., Zeist E info@donath.nl Organisatie/! OGh Secretariaat/ advertentie-exploitatie Guusje van der Weijden BMO b.v, Zeist T F E bmo.org@planet.nl Gebruikersbijeenkomsten/ congressen Onderwerpen/ Werving sprekers Theo Koster Conclusion Communiation, Utrecht E tkoster@conclusion.nl Bestuur OGh Robin Buitenhuis (voorzitter) Ciber Nederland BV E r.buitenhuis@ogh.nl Ise Douwes (penningmeester) Quobell bv E i.douwes@ogh.nl Milan Uitentuis (secretaris) ESRI Nederland E m.uitentuis@ogh.nl Learco Brizzi Itium B.V. E l.brizzi@ogh.nl Erik Hogervorst Axis Into ICT E e.hogervorst@ogh.nl Jaime Conejo Verheijden AMIS Services E j.conejo.verheijden@ogh.nl Oplage OGh Visie is een uitgave van Oracle Gebruikersclub Holland en wordt verzonden aan al haar leden en Oracle geïnteresseerden. U kunt zich aanmelden voor een gratis abonnement via de website OGh Geachte lezer, kwam een hoge waardering. We zullen dit event dan ook volgend jaar zeker weer op de agenda zetten. Op 19 april 2012 vond de Algemene Ledenvergadering van de Oracle Gebruikersclub Holland plaats. Voor de derde keer in ons bestaan was het mogelijk om langs elektronische weg te stemmen en tot ons genoegen hebben 40 leden hiervan gebruik gemaakt. Alle zaken die we ter goedkeuring aan de leden voorlegden zijn aangenomen. De begroting werd goedgekeurd en Milan Uitentuis en ondergetekende zijn herbenoemd in het bestuur. Inhoud Voorwoord Voorwoord 3 Grootste APEX-only evenement ter wereld Derde OGh APEX-dag trekt record aantel deelnemers Apex update 11 Bouwen van gebruiksvriendeijke APEX-applicaties Moving to the APEX Listener 18 Integratie Oracle Spatial in Esri s ArcGIS: altijd een haalbare kaart Voorwoord De OGh viert dit jaar haar 25-jarig bestaan. De feestcommissie heeft een programma samengesteld dat u niet mag missen. Ik nodig u van harte uit om hierbij aanwezig te zijn. Meer hierover elders in dit nummer. De APEX dag die we 26 maart organiseerden brak met 280 bezoekers alle records. Maar liefst 165 bezoekers namen de moeite om de evaluatie in te vullen en daaruit De OGh website gaat over naar CSS3 en HTML5. Daarnaast komt er een mobiele variant van de website. Immers steeds meer mensen browsen mobiel en wij willen onze leden natuurlijk ook in dat opzicht ter wille zijn. Inmiddels worden de artikelen uit de OGh-Visie ook als losse artikelen gepubliceerd op de website. Uiteraard kunnen onze leden hier ook een steentje aan bijdragen. De OGh website had in hits van unieke bezoekers (bron: Google Analytics) dus aan lezers geen gebrek. De OGh-group op LinkedIn heeft inmiddels de magische grens van leden bereikt. Voor wie het nog niet gedaan heeft: Sluit je aan bij de OGh-group op LinkedIn. De OGh is er voor de leden. Dus heeft u ideeën, suggesties, wensen of vragen? Laat het ons weten! Als u uw stem laat horen, zullen wij luisteren. Tot ziens op een van de OGh bijeenkomsten. Robin Buitenhuis Voorzitter OGh OBUG Benelux Connect 2012 met als thema Extent your Horizon Complexiteit remt innovatie, dus: Simplify IT Oracle Database Firewall

3 OGh APEX-dag OGh APEX-dag Grootste APEX-only evenement ter wereld sche user interface van diverse applicaties. ook duidelijk afgelezen worden aan het Nieuwe trots Oracle HTML-5 item types en attributes zullen aantal downloads op Oracle Technology Ook binnen de Public Cloud gaat APEX Derde OGh APEX-dag trekt record aantal deelnemers beschikbaar komen. ( , URL, phone, date picker, slider, placeholder). Charts in Application Express 4.2 zal de HTML5 technologie gaan gebruiken. De HTML5 techniek zal ook terug gaan komen in de Network, dat in april al meer 11 miljoen bedroeg. Ook komen er steeds meer boeken op de markt met Application Express als onderwerp. een belangrijke rol spelen. Cloud is de nieuwe trots van Oracle, aangekondigd tij dens Oracle Open World vorig jaar door Oracle CEO Larry Ellison. Oracle gaat medio 2012 Database Services in de cloud manier waarop charts gerefreshed kun- In het begin van dit jaar is Application Ex- aanbieden. Public Cloud betekent in Ora- De OGh APEX-dag die dit jaar voor de derde maal is gehouden maakte opnieuw duidelijk dat de Oracle ontwikkeltool zich mag verheugen op de belangstelling van een gestaag groeiende schare aanhangers. Ruim 280 OGh-leden kregen in Figi Zeist een gevarieerd programma voorgeschoteld, met onder meer presentaties over de nieuwe features van de komende APEX 4.2 release, tools en toepassingen op basis van APEX, interessante praktijkcases en doorlopende hands-on sessies. nen worden. Er zal een utility beschikbaar komen om de huidige versie van charts in je huidige applicatie om te zetten naar HTML5 charts. Dit om de overgang naar HTML 5 charts soepel te laten verlopen voor de APEX-ontwikkelaar. press 4.1 op de markt gebracht. De meest populaire feature van 4.1 is de mogelijkheid om fouten netjes af te handelen. Het werd als zeer storend ervaren dat fouten niet netjes afgehandeld konden worden in Application Express zelf. Ook features zoals cle optiek het beschikbaar stellen van de gehele Oracle stack via het internet. Alles wordt door Oracle verzorgd: de apparatuur, software, configuratie, patches etc. Dat betekent up and running in een zeer korte tijd en alle verantwoordelijkheid bij Ora- JavaScript libraries komen beschikbaar op data upload wizard, het gebruik van rowid, cle. Dit is een beetje te vergelijken met de Met dit ongekend hoge aantal deelnemers Iloon Ellen-Wolff, Global Technical Lead Door jquery Mobile te integreren binnen verschillende niveaus. Denk hierbij aan drag and drop calender kwamen beschik- apex.oracle.com service op dit moment. en deze opzet kan de OGh APEX-dag met Application Express bij Oracle, licht voor Application Express wordt dit mogelijk ge- applicatie, page en theme niveau. Daar- baar. Alleen apex.oracle.com is natuurlijk niet recht worden bestempeld als het grootste OGh Visie een aantal van die nieuwe fea- maakt. Dynamic Actions wordt uitge breid, naast kunnen CSS files ook op verschil- Allemaal features om het leven van de Ap- bedoeld als officiële productie omgeving. APEX-only evenement ter wereld. Deze tures toe. dit is nodig om Application Express mobiel lende niveaus gebruikt worden. Inline CSS plication Express ontwikkelaar makkelijker Naast de Public Cloud wordt een Private status wordt ook bevestigd door Joel R. Kallman, Director Software Development APEX goes Mobile te ondersteunen. (Geo tracking). Ook binnen de Calender zal een stuk herschreven op page level en theme level. Dat maakt de grafische user interface natuurlijk een stuk te maken. Uiteraard worden hier niet alle nieuwe features van 4.1 genoemd, maar de Cloud service aangeboden. Dat betekent de Cloud architectuur, maar dan bin- of Oracle Corp, in een felicitati aan Het grootste en belangrijkste speerpunt van worden om geoptimaliseerd te kunnen flexibeler, en eenvoudiger te onderhouden. meest in het oog springende nieuwe mo- nen je eigen bedrijf en op eigen appa- Learco Brizi, bestuurslid van de OGh en functioneren op een mobiel device. (Cal- Ook in themes zal de mogelijkheid komen gelijkheden. ratuur. Enigszins te vergelijken met apex. (mede-)organisator van de APEX-dag. ender view). Daarnaast zullen nieuwe van subscription. Meerdere theme styles Het programma van de APEX-dag vermeld- region types beschikbaar komen en zeer kunnen gebruikt gaan worden binnen 1 de na de plenaire openingssessie een flink waarschijn lijk een nieuwe integratie met applicatie! Dus het gebruik van themes aantal parallelsessies onderverdeeld in ver- de API van APEX (List view, Maps integra- wordt een stuk makkelijker en flexibeler schillende tracks, met een breed scala aan tion). Patrick Wolf beriep zich hierbij wel voor de Application Express ontwikkelaar. onderwerpen en een aantal praktijkcases. op het safe harbor statement van Oracle. Ook komt er een betere integratie tussen Een uitgebreid verslag van een wederom Deze feature staat gepland, maar geen Oracle Access Manager en Application zeer succesvolle dag, met dank aan de complain als deze feature onverhoopt niet Express. Daarbij moet men denken aan sprekers die als verslaggever een bijdrage in deze versie zal worden meegenomen. nieuwe authentication schemes die be- hebben geleverd. De hand-outs van de presentaties van de OGh APEX-dag zijn Integratie HTML5 schikbaar komen. (Access Manager Authentication Scheme). te downloaden van de OGh website www. APEX 4.2 is de mogelijkheid om de ontwik- Ook HTML5 zal geïntegreerd worden. Een uitgebreid overzicht van de uitbreidin- ogh.nl. keltool op mobiele devices te draaien zoals Dit betekent oneindig veel nieuwe gen en nieuwe features van Application Ex- Preview APEX 4.2 smartphones en tablets. mogelijkheden in de vormgeving en grafi- press 4.2 is te vinden in de officiële Statement of direction van Oracle: De openingskeynote werd verzorgd door com/technetwork/developer-tools/apex/ Elk product kent helaas zijn bugs, zo ook oraclecorp.com. (Intranet van Oracle). Patrick Wolf, Principal Member van het application-extress/apex-sod Application Express. In de patchversie Ook bestaat er de mogelijkheid om Public Oracle Application Express Development html. zijn maar liefst meer dan 200 openstaande Cloud met Private Cloud te combineren, team en verantwoorde lijk voor de technische ontwikkelingen binnen APEX bij Oracle EMEA. In zijn presentatie ging Wolf in Oracle Public Cloud en APEX bugs gefixed. Er is een nieuw theme, het Cloud theme aan de bestaande reeks themes toegevoegd. Dit theme is speciaal snoepen van twee walletjes, dit wordt Hybrid Cloud genoemd. Provisioning van Cloud services is volle- op de belang rijkste kenmerken en mogeli- De presentatie van Iloon Ellen-Wolff voor de Cloud ontwikkeld. Van de Appli- dig in Application Express in gebouwd jkheden van Application Express versie 4.2, stond in het teken van Oracle Public Cloud cation Express ontwikkelaars gebruikt 55 en daarnaast wordt Application Express die Oracle in de loop van dit kalenderjaar en de belangrijke rol die APEX daarin gaat procent Application Express 4 of hoger. een belangrijke tool binnen de Database op de markt zal brengen. Aan de hand van spelen. Application Express is een populair Dat is natuurlijk groot nieuws vanwege de Cloud service. De SQL workshop geeft de talrijke demo s liet hij de komende nieuwe development product voor de SQL- en PL/ krachtige gereedschappen die beschikbaar mogelijkheid om te interacteren met de features de revue passeren. Zijn collega SQL ontwikkelaar. De populariteit kan zijn in APEX 4.x. Cloud database. Binnen de Oracle Cloud 4 OGh Visie OGh Visie 5

4 OGh APEX-dag OGh APEX-dag komen veel nieuwe packaged applications de APEX Listener een waardig alternatief is, met een virtual keyboard (zoals de ipad), zaal gebruik maakten van een applicatie beschikbaar en de packaged applications vertelde en toonde hij hoe je de verschil- zie je het verschil meteen. Het keyboard op apex.oracle.com, en daar een melding zijn speciaal gericht op business func- lende web servers kan stress-testen via JMe- wijzigt namelijk automatisch als je van kregen dat gegevens in Roels lokale data- tionaliteit. ter. De APEX Listener bleek in vele gevallen bijvoorbeeld een -veld naar een url- base waren gewijzigd. Deze feature zal een veld navigeert: teken verdwijnt en grote invloed krijgen op de wijze waarop een.com -toets verschijnt. En bij een nu- web applicaties, al dan niet mobiel, opgezet meriek veld wordt uiteraard een nume riek worden! toetsenbord getoond: De gebruiker kan dus Een uitgebreidere behandeling van boven- met minder, en eigenlijk overbodige, toet- staande features is te vinden op Roels saanslagen een website gebruiken die deze blog roelhartman.blogspot.com. De bij mogelijkheid benut. behoren de demo applicatie is te zien op Een wellicht nog gebruiksvriendelijker apex.oracle.com/pls/apex/f?p=html5. wijze van het invoeren van gegevens is door tegen je applicatie te praten. Roel liet zien dat een dergelijke functionaliteit eenvoudig Toeters en bellen met APEX toe te voegen is door x-webkit-speech als bandbreedte tot je beschikking en kan de worden op de desktop van de gebruiker, Marcel van der Plas van CIBER behan- attribuut aan een input veld mee te geven. schaalbaarheid toenemen. dus buiten de browser. Ook hiervoor geldt delde in zijn presentatie Toeters en bellen Helaas werkt deze truc alleen in Chrome en En in HTML5 kan dat, door gebruik te dat de hoeveelheid code die hiervoor nodig met APEX. APEX biedt steeds meer moge- Restfull webservice Restfull webservice is de meest in het oog sneller te zijn dan de andere webservers. Op het einde van de presentatie werd er als je Engels praat Webstorage maken van sessionstorage of localstorage. Het verschil is dat het eerste type opslag automatisch verwijderd wordt als de ses- is, zeer beperkt is. Kijk maar eens op www. html5rocks.com/en/tutorials/notifications/quick voor een aantal voorbeelden. lijkheden om een applicatie aan te kleden met visuele effecten en gebruiksvriendelijke uitbreidingen. Sinds APEX 4.0 is het springende nieuwe feature. Via het HTTP ook nog ingegaan op de toekomst van de In standaard HTML kun je informatie over sie beëindigd wordt; het tweede type opslag Het gebruiken van dergelijke notificaties is gemakkelijker geworden om een en ander protocol kunnen SQL en PL/SQL state- APEX Listener en hoe deze een belangrijke de gebruiker, de sessie en andere gegevens blijft bestaan. De limieten zijn verschillend op dit moment helaas beperkt tot Firefox te realiseren, onder andere door de inge- ments benaderd worden. Via een wizard rol speelt in het Oracle Public Cloud ver- die je van belang acht, opslaan in een per browser, maar lopen in de megabytes. en Chrome. bouwde jquery JavaScript library. Maar kan op een zeer gemakkelijke en gebruiksvriendelijke manier een Restfull webservice haal. Meer informatie over APEX Listerner is te vinden in een uitgebreid artikel van de cookie. Een cookie heeft echter de beperking dat die niet groter mag zijn dan 4kb Roel liet een demo zien van een webwinkel, waarin producten in een winkelmandje 5. Websockets ook de versies vóór APEX 4.0 kunnen met JavaScript libraries werken. Naast jquery gebouwd worden. Als de webservice ge- hand van Dimitri Gielis elders in dit num- en dat de data bij elke connectie van de gedaan kunnen worden, zonder tussentijds Als je op in een stateless browser pagina bestaan er ook andere JavaScript libraries bouwd is kan deze service meteen uitgetest mer. browser en de server meegestuurd wordt. contact met de server. En na het afsluiten informatie wil actualiseren, zit er niets zoals bijvoorbeeld Scriptaculous en Ext-Js. worden met behulp van de ingebouwde testknop binnen de wizard. Restfull webservice wordt mogelijk gemaakt door de func- 5 Cool Things you can do with HTML5 Als je dat kunt voorkomen heb je dus meer en weer opstarten van de browser, bevatte datzelfde mandje nog altijd dezelfde producten. anders op dan een request naar de applicatieserver te sturen en het resultaat af te wachten. Voor applicaties die bijvoorbeeld jquery is trouwens ook populair omdat het met jquery mogelijk is om zelf plugins te maken. Op het internet zijn allerlei tionaliteit die beschikbaar komt in de APEX Listener. Ook van de APEX Listener zal dit In deze presentatie, die voornamelijk bestond uit demo s, liet Roel Hart- 3. Geolocation 10 seconden achter mogen lopen op de werkelijkheid, zit er niets anders op dan 6 plug-ins te vinden die in jquery werken. Let wel, dit zijn niet de APEX plug-ins. kalenderjaar een nieuwe versie uitkomen. man zien wat de mogelijkheden zijn Geolocation is wellicht een van de meest requests per minuut te sturen. En als je dat Het is in APEX mogelijk om audio en video Moving to the APEX Listener In de presentatie Moving to the APEX Lis- van een vijftal nieuwe HTML5 features. 1. Nieuwe INPUT types bekende HTML5 features. Een groot aantal websites maakt hier al gebruik van. Roel liet zien dat de hele truc achter deze functionaliteit slechts een regel JavaScript code voor gebruikers doet, tikt dat lekker aan. Het tikt vooral lekker aan, omdat in 9 van de 10 gevallen er geen nieuwe, actuelere, informatie is! Dus 90% van de re- in te bouwen in een pagina. Video kan bijvoorbeeld gebruikt worden om instructiefilmpjes te laten zien op een intranet pagina. Audio kan gebruikt worden om tener gaf Dimitri Gielis van APEX Evange- De bekende HTML input types, is: navigator.geolocation.getcurr quests was eigenlijk onnodig en leidt alleen geluid aan een bepaald event te koppelen, lists eerst een overzicht van de verschillende zijn van het type text (de default entposition(showlocation, han- maar tot verlies van bandbreedte, schaal- bijvoorbeeld bij het opstarten van een pa- mogelijke webservers (Apache + mod_plsql, waarde), password of button. dleerror); waarbij showlocation de baarheid en wellicht performance. gina. EPG, APEX Listener) die met APEX gebruikt kunnen worden. Van elke webserver gaf hij Maar in de HTML5 definitie zijn er een aantal toegevoegd, zoals functie is die uitgevoerd wordt als de locatiebepaling succesvol is bijvoorbeeld het De oplossing hiervoor is het gebruik van WebSockets. Met WebSockets kun je, in Google Maps de voor- en nadelen aan en tips om een , url en number (zie www. tonen van een kaartje en handleerror de tegenstelling tot het regulier pull-mecha- Heel populair is tegenwoordig het inbou- optimale configuratie te krijgen. w3schools.com/html5/tag input. functie is die aangeroepen moet worden nisme van browsers, ook informatie naar wen van een plattegrond of Google map. De meeste aandacht ging naar de APEX asp voor de complete lijst van mo- als de locatiebepaling niet gelukt is. browsersessies pushen! Dus als gebruiker Gebruikers hebben steeds meer behoefte Listener. Dimitri vertelde over de verschillende features die de APEX Listener heeft en gelijke waarden). In een reguliere desktop browser heeft die wijziging 4. Notifications A iets in de database wijzigt, kan gebruiker B dat op zijn scherm zien, zonder de pa- aan visuele weergave van locatiegerichte data of een plattegrond om een bepaalde waarom het de aanbeveling van Oracle is niet veel zichtbaar effect, maar als je Met HTML5 kun je vanuit een browser gina te verversen. Roel gaf hiervan een locatie te vinden. In APEX kan met Oracle om deze te gebruiken. Om te bewijzen dat dezelfde pagina opent op een tablet zelfs notificaties versturen die getoond fraaie demo, waarbij de mensen in de Maps of met Google Maps een plattegrond 6 OGh Visie OGh Visie 7

5 OGh APEX-dag OGh APEX-dag html. In APEX 4 is de JavaScript library de manier van toepassen verschillen sterk. Oracle SQL en PL/SQL dan heeft APEX probleem te zijn in het project. Een van de jquery opgenomen. Voor deze JavaScript jquery vergemakkelijk het vinden (que- geen steile leercurve. Dit in tegenstelling meest lastige dingen die het team tegen- library zijn vele plugins beschikbaar, het ryen) en wijzigen van elementen in een tot andere tooling, waarbij de leercurve kwam was het feit dat er van een klassieke aantal ontwikkelaars dat van jquery ge- HTML pagina, waardoor websites veel enorm kan zijn. In zijn - tweede - pre- client-server applicatie naar een webappli- bruik maakt is vele malen groter dan het eenvoudiger dan met enkel JavaScript sentatie, samen met met Margreet den catie werd gegaan. Het client-server den- aantal APEX ontwikkelaars. Het is dan ook dynamisch vervaardigd kunnen worden. Hartigh van de Grontmij, verhaalde Alex ken bleek lastiger los te laten dan werd mogelijk om een APEX plugin te maken die Ontwikkelen met jquery Mobile bestaat Nuijten over een APEX project waarbij gedacht. Al gauw werd terug gegrepen gebruik maakt van een jquery plugin. Tij- vooral in het toepassen van voorge- er weinig Oracle SQL of PL/SQL ken- naar bekende principes hoe de applicatie dens de presentatie werd ook dit gedaan. definieerde HTML-structuren die d.m.v. nis in het ontwikkelteam aanwezig is. dient te werken, en dat gaat niet altijd Als voorbeeld is gekozen voor een Password speciale attributen specifieke functies van Het ontwikkelteam was gewend om cli- samen met het werken in een webbrowser. Strengthmeter, een gekleurde tekst die aan- een mobiele pagina gaan overnemen, zoals ent-server applicaties te maken met be- Nadat deze grote horde genomen was, en geeft hoe sterk (of zwak) je wachtwoord is. toolbars, buttons of lijsten. hulp van Uniface. Hiermee is de afgelopen duidelijk werd hoe je een applicatie maakt getoond worden. Met charts is het mogelijk vertonen verschillend gedrag en sommige Door gebruik te maken van een aantal standaard APEX packages, APEX_PLUGIN Wachten op 4.2? vijftien jaar gewerkt aan een databaseonafhankelijke applicatie. Hoewel de ap- die in een webbrowser werkt, begon de applicatie snel vorm te krijgen. Niet alleen om in APEX grafieken te laten zien die een versies bieden nog geen ondersteuning voor en APEX_PLUGIN_UTIL, is het bijna Op de website van jquery Mobile (www. plicatie erg succesvol is, is toch wel te zien werd er een nieuwe technologie gekozen, visuele weergave zijn van data, bijvoor- (delen van) HTML5. In Internet Explorer kinderspel om een APEX plugin te maken. jquerymobile.com) zijn alle componenten dat de applicatie al de nodige jaren achter ook werd er een andere aanpak gehan- beeld financiële gegevens. Er zijn heel veel is het overigens mogelijk om door middel Inmiddels zijn er vele plugins beschikbaar, goed en overzichtelijk gedocumenteerd. de rug heeft. Ook de gebruikers wilden teerd. verschillende grafieken te maken, van lijn- van conditional comments (CC) de versie door Oracle beschikbaar gesteld dan wel De voorbeelden kunnen als basis voor oe- een moderne applicatie. diagram tot taartdiagram, inclusief bijbe- te checken en afhankelijk daarvan bijvoor- door collega APEX-ontwikkelaars gemaakt. feningen in APEX gebruikt worden. Daarom werd besloten om een nieuwe Waar eerst heel traditioneel ontwikkeld horende le genda en verschillende kleuren om de cate gorieën aan te geven. Met dynamic actions kan een ontwikkelaar bepaalde gebruikersacties koppelen aan beeld een andere stylesheet te gebruiken. Een plugin: hoe pak je het aan? APEX & jquery Mobile Tijdens zijn keynote liet Patrick Wolf van het Oracle Application Express Develop- Wie met jquery Mobile in APEX aan de slag gaat, zal dan ook vooral bezig zijn de jquery Mobile HTML in APEX templates om te zetten. Vaak zijn er verschillende versie te ontwikkelen met Oracle APEX. Het ontwikkelteam kreeg dan ook te maken met een heleboel nieuwe technieken en programmeertalen: Oracle SQL en PL/ werd, werd er nu gekozen voor een Scrum aanpak. Door deze methode werd de betrokkenheid van het bedrijf enorm vergroot. Door de regelmatige demo s die ge- bepaalde processen. Deze gebruikersacties In zijn presentatie behandelden Alex ment Team zien wat de ontwikkelaar aan mogelijkheden om de HTML in APEX SQL, SQL Developer, Datamodeler, Code geven werden na een sprint, was duidelijk kunnen vergeleken worden met de zoge- Nuijten en Patrick Barel van AMIS Services nieuwe functionaliteit in versie 4.2 kan te implementeren. Enkele veelgebruikte Tester, HTML, CSS, JavaScript, jquery, wat de voortgang van het project was. Hi- naamde JavaScript events. Voorbeelden van het fenomeen plugin dat APEX sinds versie verwachten. De focus zal op de integratie componenten, zoals listviews, zijn zo APEX Listener, Glassfish en JasperReports. erdoor ontstond een enthousiasme voor JavaScript events zijn Onchange en On- 4 kent. Met het plugin-mechanisme kun je van het jquery Mobile framework liggen. flexibel te configureren, dat deze zich uit- Al met al heel wat om te leren. Toch bleek het product dat ongekend was binnen de mouse. Drag and drop is de mogelijkheid APEX uitbreiden met functionaliteit waar Tijdens de demonstratie van de nieuwe stekend zouden lenen, om als plug-in in niet de syntax of de tools het grootste organisatie. om objecten in webapplicaties zoals plaatjes jezelf behoefte aan hebt, maar die nog niet features werd wel duidelijk, dat de jquery APEX te realiseren. Maar wie de keynote te verplaatsen. Het meest bekende voorbeeld is de shopping cart waarin producten door APEX zelf aangeboden wordt. Zo is bijvoorbeeld zelf een type item toe te voegen Mobile functionaliteit op de voor APEX kenmerkende declaratieve manier voor de van Patrick Wolf heeft gevolgd zal zich afvragen, of dit de moeite nog waard is, Hands-on sessies in het APEX Café naartoe gesleept kunnen worden. De die nog niet in de wizard van APEX bestaat. ontwikkelaar beschikbaar komen. APEX, als aangezien wij in 4.2 een verregaande inte- Deelnemers aan de OGh APEX-dag konden gedurende de middag spe- meeste JavaScript libraries ondersteunen Er kunnen verschillende soorten plugins ontwikkel platform, zal hiermee aanslui ten gratie van dit soort functionaliteit kunnen ciale hands-on sessies volgen. Onder leiding van Herman Mensinga en Marti drag and drop, dus deze functionaliteit is worden gedefinieerd. Naast de reeds ge- op de algemene trend van ontwikkelen van verwachten. Koppelmans van Oracle Nederland en Learco Brizzi van Itium konden de cursisten ook al in APEX 3.2 te gebruiken. noemde item plugin kunnen ook zelf re- mobile applicaties. Dus, nu al met jquery Mobile in APEX met Oracle OBE s hun praktische vaardigheden met APEX beproeven dan wel verder Met HTML5 en CSS3 zijn er meer moge- gions, dynamic actions, processes en zelfs De presentatie van Christian Rokitta van aan de slag gaan of afwachten tot (in de aanscherpen. lijkheden bijgekomen om webpagina s te authorization plugins worden gemaakt. RokIT richtte zich op die ontwikkelaars, die herfst van dit jaar?) APEX 4.2 beschikbaar verfraaien. Zo zijn er in HTML5 nieuwe De sessie was met name gericht op ontwik- niet kunnen of willen wachten tot de re- komt? Dat hangt af van of je nu al een tags bijgekomen om webpagina s over- kelaars die nog geen ervaring hadden met lease van versie 4.2 en nu al aan de slag wil mobile APEX applicatie nodig hebt. Als je zichtelijker te maken en is er ondersteun- het maken van een plugin. Allereerst werd met jquery Mobile in APEX. jquery Mobile nog even de tijd hebt, wacht dan op 4.2, ing voor audio en video. CSS3 biedt onder er stil gestaan bij het gebruik van een plug in, is een lichtgewicht framework, gebaseerd dan wordt het een stuk makkelijker. Wat andere mogelijkheden voor afgeronde eentje die beschikbaar is in de sample appli- op de jquery extensie, met als doel de niet wegneemt dat je alvast wat vinger- hoeken, schaduweffecten en spraak. APEX cation van Oracle zelf, en hoe je een plugin ontwikkeling van mobiele webapplicaties oefeningen met jquery Mobile in APEX biedt nog geen ondersteuning voor de nieu- kunt importeren in je eigen workspace. te vergemakkelijken. Omdat alle toestel- kan doen. Ook met versie 4.2 zal je er niet we HTML5 tags maar door middel van de Daarnaast werd stap voor stap een plug- specifieke eigenheden door jquery Mobile aan ontkomen her en der een template in plug-in functionaliteit in APEX is het wel in gemaakt. De plugin die gemaakt werd afgevangen worden, kan de ontwikkelaar APEX zelf aan te passen. mogelijk om generieke HTML5 items te maken, zoals bijvoorbeeld een video plug- kon een plaatje tonen in een input item. Deze plugin is te verkrijgen op de volgende zich op de eigenlijke functie van zijn applicatie of website concentreren. From Zero to APEX in die gebruik maakt van de nieuwe video site: Al is jquery Mobile op het jquery frame- APEX is snel te leren, tenminste met de tag. Let wel op met HTML5, want browsers plugins/item-plugin/picinsideeditbox_141. work gebaseerd, het concept en daarmee juiste voorkennis. Als je al kennis hebt van 8 OGh Visie OGh Visie 9

6 Column Jubileumsymposium Column Learco Brizzi APEX update Er valt over de afgelopen periode weer veel over APEX te vertellen. Allereerst waren de nodige events, met natuurlijk de OGh APEX dag als hoogtepunt. Ik val een beetje in herhaling, maar de OGh APEX dag was ook ditmaal een groot succes. Dit jaar hebben we weer een record aantal bezoekers mogen verwelkomen; meer dan 280 mensen hadden zich ingeschreven voor deze dag. Om Joel Kallman, Director Software Development van het APEX team, te citeren: This really has to be one of the biggest APEX-exclusive events anywhere in the world, not just Europe. Toch iets om trots op te zijn. Een van de hoogtepunten van de dag was de presentatie van Patrick Wolf. Hij gaf een flink aantal demo s over APEX 4.2, waarbij met name mobile ondersteuning - dat gebaseerd is op jquery mobile - erg goed werd toegelicht. In deze OGh Visie een uitgebreid verslag van de OGh APEX dag. Daarnaast is er een aantal presentaties uitgewerkt in een apart artikel. Ook de OBUG had in Maastricht tijdens het Benelux Connect event een aantal leuke APEX-presentaties. De boottrip de avond daarvoor was goed geregeld, met een overvloed aan eten en drinken. De combinatie van APEX en E-business Suite mag ook op een toenemende belangstelling rekenen. De OBUG heeft er in februari een klein event voor georganiseerd. Een ander evenement dat binnenkort plaatsvindt is ODTUG s Kaleidoscope Dit jaar wordt het gehouden op een prachtige locatie net buiten San Antonio in Texas. Ik kan er waarschijnlijk helaas zelf niet bij zijn, maar er worden weer veel presentaties gehouden (zie kscope12.com). Waar sommigen naar uitzien is een nieuw framework dat opgezet is door Matt Nolan (bekend van Ext JS / APEX integratie) en Peter Raganitsch (bekend van ApexLib) op basis van Ext JS en een set plugins. De laatste tijd hadden we een aantal statements of directions (SOD s) van Oracle te verwerken. Allereerst was daar het SOD van de oude Oracle tools Forms, Reports en Designer ( pdf). Er komt een nieuwe versie van Forms: 12c, en het blijft voorlopig nog goed ondersteund. Voor Reports komt ook een nieuwe versie uit, Designer wordt niet meer verder ontwikkeld, maar wel gesupport. Oracle meldt subtiel dat Forms ontwikkeling zou moeten plaatsmaken voor JDeveloper/Oracle ADF en Reports plaats zou moeten maken voor (het ietsje duurdere) BI Publisher. Aan het eind wordt APEX ook nog even genoemd... Dat Joel Kallman hier niet zo blij mee is blijkt uit zijn blog: joelkallman.blogspot.com/2012/05/apex-its-only-good-for-crud.html. Het lezen waard. Er kwam ook een nieuw SOD voor APEX: technetwork/developer-tools/apex/application-express/apexsod html. Het belangrijkste is natuurlijk de ondersteuning voor mobile applications op basis van jquery Mobile. In de link naar het PDF document staat echter nog een belangrijke aanvulling over APEX en de Oracle Database Cloud: Future Investment - As a key component of the Oracle Database, Oracle intends to continue enhancing Oracle Application Express. Oracle Application Express will be included with the next version of the Oracle Database as a standard database component. The Oracle Database Cloud Service is being built on the multi-tenant infrastructure of Oracle Application Express, and Oracle Application Express will be the standard development tool included with the Database Cloud Service. Al met al denk ik dat het de goede kant op gaat met APEX. Het aantal opleidingsaanvragen en projectaanvragen neemt ook nog steeds toe. Nu is het wachten op APEX 4.2 en de Oracle Public Cloud. Een mooie zomer toegewenst! Learco Brizzi OGh 25 jaar Tijdens dit symposium zullen de sprekers uiteraard terugblikken op 25 jaar historie van de Oracle Gebruikersclub Holland en Oracle, maar vooral vooruitblikken op de toekomst. Aansluitend zal een Forumdiscussie plaatsvinden, waaraan naast de sprekers een aantal kopstukken uit de Oracle- en Oracle-gebruikerscommunity zullen deelnemen. Naar verwachting zullen vele Oracle- en OGh-coryfeeën van toen en nu hun opwachting maken. Het afsluitende buffet en receptie in het Figi Zeist bieden dan ook alle gelegenheid tot hernieuwde kennismaking, het ophalen van herinneringen en het leggen van nieuwe contacten. Het symposium wordt geopend door Reinier van Grieken, Managing director van Oracle Nederland. Voor de blik in de toekomst tekenen Lieke en Richard Lamb, hét trendwatchers-duo van Nederland. Sinds 1989 verzorgen zij vanuit Bureau TrendWatcher.com trendpresentaties en strategische trendsessies. Elke vrijdag presenteren zij hun TrendsVerwachting bij BNR Nieuwsradio. Brenno de Winter, bekend onderzoeksjournalist met als specialisatie ICT, beveiliging en privacy, geeft zijn ongetwijfeld prikkelende visie op de dominante rol van ICT in de huidige informatiemaatschappij, de invloed daarvan op het leven en werken van mensen en het belang van - lees het gebrek aan - beveiliging van die alom aanwezige informatiesystemen. Het testen van beveiliging stelt vooral databases en hun veiligheid ter discussie. Locatie: Figi Zeist, Het Rond 2, 3701 HS Zeist Het symposium is toegankelijk voor leden van de OGh (contactpersoon of een afgevaardigde). Maximaal aantal deelnemers is 200, dus tijdig inschrijven is wenselijk. Inlichtingen: OGh secretariaat, tel Meer informatie, aanmelding en mogelijkheden voor sponsoring van het evenement zie De Oracle Gebruikersclub Holland bestaat 25 jaar en viert dit met een Jubileumsymposium op dinsdag 18 september 2012 in Figi Zeist Sprekers o.a. Reinier van Grieken, Lieke en Richard Lamb en Brenno de Winter Programma* uur Ontvangst uur Welkom door Robin Buitenhuis, Voorzitter van de OGh uur Opening symposium door Reinier van Grieken, Managing Director Oracle Nederland uur Presentatie Brenno de Winter uur Presentatie Lieke en Richard Lamb uur Forumdiscussie uur Receptie/buffet * Programma, locatie en tijdstip onder voorbehoud 10 OGh Visie OGh Visie 11

7 APEX-applicaties bouwen met Ext JS APEX-applicaties bouwen met Ext JS Gebruik van JavaScript framework Ext JS Bouwen van gebruiksvriendelijke APEX-applicaties Een van de uitdagingen tijdens de bouw van een webapplicatie is het bepalen van de gewenste user interface. Vaak blijken de templates die standaard door APEX worden meegeleverd niet te voldoen aan de hoge eisen die in deze tijd door gebruikers worden gesteld. Vooral door de populariteit van websites als Facebook en de introductie van Apps op iphone, Blackberry en Android, verwachten gebruikers dat applicaties toegankelijk en eenvoudig te gebruiken zijn. Dit betekent dat het simpelweg bouwen van formulieren en overzichten op basis van tabellen niet meer voldoet en men grondig na moet denken over een goede gebruikersinterface. Dit artikel beschrijft hoe het JavaScript framework Ext JS kan worden ingezet om in APEX gebruiksvriendelijke desktop-achtige applicaties te realiseren. Door Sergei Martens Wat is Ext JS Ext JS staat voor Extended JavaScript en is een JavaScript-framework dat sterk te vergelijken valt met het geïntegreerde framework JQuery waar APEX standaard gebruik van maakt. Zo kent Ext JS ook een groot aantal die het mogelijk maken om de HTML in een webpagina te lezen en aan te passen (DOM-manipulatie). Een van de belangrijkste verschillen tussen JQuery en Ext JS is dat door de makers van Ext JS ook erg veel energie is gestoken om een zeer gebruiksvriendelijke (en moderne) gebruikersinterface standaard mee te leveren. Onderstaand een overzicht van de belangrijkste verschillen tussen JQuery en Ext JS. JQuery Redelijk eenvoudig Gratis Weinig user interface. Extra componenten zijn wel vaak andere als plugin beschikbaar. Lijkt minder client-server Goede DOM-manipulatie Standaard aanwezig in APEX Framework voor toevoegen van functionaliteiten aan een webpagina. Gebruik van Plug-ins JQuery-fetisjisten zullen voor wat betreft GUI-componenten al snel als argument aandragen dat vrijwel alle soorten GUI-componenten als plugin op JQuery beschikbaar zijn op het internet. Vaak ook gratis. Alhoewel het fenomeen plugins het ontwikkelen van applicaties vaak sneller en eenvoudiger maakt, zijn ze vaak ook de achilleshiel van de applicaties. Naar mijn mening geldt dit ook voor de plugins die vanaf versie 4.0 in APEX geladen kunnen worden. De grootste uitdaging van het gebruik van plugins is het feit dat deze vaak voor eenmalig gebruik door een ontwikkelaar gerealiseerd zijn. Hierdoor is het vaak onbekend wat de stabiliteit en veiligheid van de software is die je inzet. Daarnaast wordt er in veel gevallen geen onderhoud op de plugin geleverd. Het gebrui ken van een framework waarbij alle GUI-componenten standaard zijn opgenomen, waarbij alle componenten uitvoerig zijn getest en waar ook nog eens onderhoud en support op wordt geleverd, is daarom een groot voordeel! Ext JS Iets complexer Afhankelijk van het gebruik, zijn licenties nodig. Complete user interface Lijkt client-server Beste DOM-manipulatie Zelf toevoegen aan APEX Framework voor het bouwen van applicaties. Voorbeelden van Ext JS Een van de beste manieren om Ext JS beter te leren kennen is natuurlijk door de website van de leverancier Sencha te bezoeken en daar naar de voorbeelden te kijken: Toch zou ik geïnteresseerden ook willen aanraden om ook bezoek te brengen bij de volgende twee websites: Saki s Ext examples page - Op deze website is een uitgebreide collectie van voorbeelden beschikbaar van GUI-componenten die door middel van Ext JS gebruikt kunnen worden: examples.extjs. eu. Mark s Playpen - Op deze website wordt een demonstratie gegeven van een APEX-applicatie die gebouwd is door middel van Ext JS. De applicatie gebaseerd op het boek Oracle Application Express 4.0 with Ext JS, geschreven door Mark Lancaster. Een echte aanrader voor iedereen die aan de slag wil gaan met Ext JS. De inhoud van dit artikel is vooral gebaseerd op de inhoud van dit boek. apex.oracle.com/pls/otn/f?p=200801:101:0. Kijkend naar bovenstaande schermafdruk, vallen direct al een aantal zaken op die typerend zijn voor een Ext JS applicatie: 1. De applicatie is verdeeld over twee panelen: een linker panel waarin de gebruiker verschillende pagina s kan opvragen en een rechter panel waar de gebruiker zijn opgevraagde informatie getoond krijgt. 2. De grafische interface (de kleuren, de knoppen, tabbladen, etc. ) doet erg denken aan een desktopapplicatie. 3. Niet te zien in deze schermafdruk, maar wel bij een bezoek aan de website, is dat bij het kiezen van een item in het linker panel alleen het rechter panel ververst wordt. Dit in tegenstelling tot standaard APEX-gedrag, waarbij iedere schermvernieuwing gedaan wordt door middel van een Post naar de webserver en het inladen van een volledig nieuwe pagina. Ja, ik wil Mensen die op basis van bovenstaande direct aan de slag willen gaan met Ext JS in APEX, moet ik helaas teleurstellen. Er is op dit moment nog geen complete template-applicatie beschikbaar die kant-en-klaar in een APEX-omgeving kan worden ingelezen. De enige manier is eigenlijk om de benodigde GUI-componenten uit Ext JS te selecteren en deze zelf naar APEX over te brengen. De echt ongeduldigen onder ons zouden ervoor kunnen kiezen om direct met de templates uit het boek Oracle Application Express 4.0 with Ext JS aan de slag te gaan. Bij dit boek wordt een voorbeeld-applicatie meegeleverd, die eventueel gebruikt kan worden als template-applicatie. Ik kies er zelf liever voor om mijn toolset handmatig op te bouwen, zodat ik weet hoe de verschillende componenten precies in elkaar steken en ik makkelijker kan ingrijpen op standaard functionaliteiten. In mijn queeste naar Ext JS, heb ik er daarom voor gekozen om (natuurlijk) het boek aan te schaffen, mezelf te onderwijzen en handmatig de verschillende onderdelen in een eigen template-applicatie te bouwen. Er gaan op moment van schrijven erg spannende geluiden over een eventuele hosted APEX-omgeving die op termijn beschikbaar komt en die standaard Ext JS als framework geïntegreerd heeft. Meer hierover is te lezen op: blog.theapexfreelancer.com. Stap 1 - Installatie in een APEX-omgeving We gaan gemakshalve even uit van een APEX-omgeving die draait in een Windows-omgeving en die gebruikt maakt van de APEX Listener. We gaan in dit artikel gebruik maken van Ext JS versie 3.4. Er is op dit moment al wel een versie 4.0 beschikbaar. Maar om aan te blijven sluiten bij het boek Oracle Application Express 4.0 with Ext JS, leek het verstandig om niet de allernieuwste versie te gebruiken. Als eerste dient het Ext JS framework te worden gedownload. Dit kan van de Sencha website, door naar de volgende URL te navigeren: Omdat we niet meer gebruik gaan maken van de standaard images die worden meegeleverd, is het verstandig om de i-map in APEX een andere locatie te geven. We maken hiervoor een aparte map aan, genaamd UX (user extension), kopiëren hier de volledige i-map van APEX naar toe en plaatsen de extjs map ook in deze UX-map. Door de i-map een eigen locatie te geven, lopen we in de toekomst niet het gevaar dat de i-map per ongeluk wordt overschreven als we naar een nieuwe versie van APEX gaan upgraden. 12 OGh Visie OGh Visie 13

8 APEX-applicaties bouwen met Ext JS APEX-applicaties bouwen met Ext JS Stap 3 - Onze eerste (statische) Ext JS pagina Dit JavaScript-bestand bevat de logica voor alle Ext JS componenten. Kies nu voor draaien en als het goed is wordt je eerste formulier getoond in de HTML-pagina! We hebben nu alle voorbereiding en gedaan om echt aan de slag Probeer deze pagina vervolgens te draaien in Firefox. Als je ge- te gaan. Als eerste maken we een lege HTML-pagina waarin alle bruikt maakt van Notepad++, kan dit eenvoudig door te kiezen componenten van Ext JS zijn geladen. Maak hiervoor in de map voor uitvoeren -> Launch in Firefox. Het resultaat van deze actie MijnStatischePaginas het bestand 1_empty_file.HTML met zal een lege pagina zijn, maar waar al wel voorbereidingen getrof- onderstaande inhoud: fen zijn om met Ext JS aan de slag te gaan. Voor de zekerheid kan je nog even controleren dat alle verwijzingen goed zijn opgenomen in de pagina. Doe hiervoor: rechtermuisklik -> Paginabron bekijken. Controleer nu of alle verwijzingen gevonden konden worden door hierop met de muis te klikken. Als het goed is, wordt bij iedere link door de browser een stukje code gevonden. Stap 4 - Een korte demo; het maken van een formulier Om de gewenste componenten te kunnen creëren, maak ik ge- Vervolgens moeten we in APEX nog aangeven dat er een alterna- bruik van de Firefox add-on Firebug, die gratis kan worden ge- tieve image-map wordt gebruikt. Dit kan worden gedaan door dit download: addons.mozilla.org/nl/firefox/addon/firebug/. Deze tijdens het starten van de APEX Listener op te geven. Deze pagina verdient enige uitleg. add-on maakt het mogelijk om HTML-pagina s eenvoudig te in- Stap 2 - Opzetten van een sandbox-omgeving <link rel= stylesheet type= text/css href=../extjs/resources/css/ext-all.css /> Dit is een verwijzing naar de CSS die door Sencha is gemaakt om Ext JS het gewenste uiterlijk te geven. specteren en real-time aan te passen. Open het bestand 1_empty_file.HTML opnieuw, nadat deze add-on is geïnstalleerd. Kies vervolgens voor F12. Het controlepaneel van Firebug wordt nu geopend. Klik met de muis op Con- Stap Maken van een Ext JS - Viewport Voordat we formulieren etc. kunnen gaan overbrengen naar Voordat we Ext JS componenten kunnen gaan overzetten naar <script type= text/javascript src=../extjs/adapter/ext/ext- sole en kopieer vervolgens onderstaande code in de console: APEX, moeten we eerst een page-template maken. Een page-tem- APEX, zullen we eerst vanuit een statische HTML-pagina onze base.js ></script> plate in Ext JS bestaat uit een Viewport met verschillende inklap- componenten creëren en testen. Dit doen we vanuit een aparte Dit JavaScript-bestand vormt een adapterlaag voor basis-func- bare regions. We maken hiervoor op basis van 1_empty_file. omgeving waarin we naar hartenlust kunnen experimenteren, tionaliteiten zoals DOM-manipulatie, eventhandling etc. In de HTML een nieuwe statische HTML-pagina 2_Viewport.HTML. zonder de APEX-omgeving in de weg te zitten. Maak hiervoor een nieuwe map ExtJsSandbox en kopieer hierin de gedownloade Ext JS-map. Maak vervolgens ook een map MijnStatischePaginas aan waarin we straks onze prototypes gaan maken. eerste versies van Ext JS kon hiervoor een externe library worden ingezet, bijvoorbeeld JQuery. Vanaf versie 1.1 hanteert Sencha hiervoor een eigen bibliotheek. <script type= text/javascript src=../extjs/ext-all.js ></ script> new Ext.FormPanel({ renderto: document.body, frame: true, title: Ons eerste Ext JS Formulier, width: 250, items: [{ xtype: textfield, In deze pagina zetten we de volgende code in de body: <body> <div id= app-north-panel >#REGION_PO- SITION_01#</div> },{ fieldlabel: Voornaam, name: voornaam xtype: textfield, <div id= app-west-panel >#REGION_POSI- TION_02#</div> <div id= app-center-panel >#BOX_ },{ fieldlabel: Achternaam, name: achternaam xtype: datefield, BODY#</div> <div id= app-east-panel >#REGION_POSI- TION_03#</div> }); }] fieldlabel: Geboortedatum, name: geboortedatum <div id= app-south-panel >#REGION_PO- SITION_04#</div> </body> 14 OGh Visie OGh Visie 15

9 APEX-applicaties bouwen met Ext JS APEX-applicaties bouwen met Ext JS Vervolgens kunnen we de Viewport maken door onderstaande In een volgend artikel zal verder worden ingaan op de syntax van Ext BODY code in de JavaScript console van Firebug uit te voeren. JS. Kort gezegd wordt met bovenstaande de opdracht gegeven om een panel te creëren met 5 items. Aan ieder item worden verschillende eigenschappen meegegeven, volgens een JSON-notatie. new Ext.Viewport({ layout: border, defaults: { animcollapse: false, autoscroll: true }, items: [{ applyto: app-north-panel, autoheight: true, autoscroll: false, region: north, style: {padding: 0 5px }, xtype: box }, { contentel: app-south-panel, autoscroll: false, height: 30, region: south, style: {padding: 0 5px }, xtype: box }, { contentel: app-west-panel, collapsemode: mini, collapsible: true, margins: , maxsize: 500, minsize: 100, region: west, split: true, title: Navigation, width: 275 }, { contentel: app-center-panel, region: center, title: document.title, xtype: panel }, { contentel: app-east-panel, collapsemode: mini, collapsible: true, margins: , maxsize: 500, minsize: 100, region: east, split: true, title: Actions, width: 275 }] }); Stap 6 - Overzetten van de Viewport naar APEX Nu we weten welke HTML en JavaScript er nodig is om een Viewport te creëren, kunnen we de deze overbrengen naar APEX. We maken hiervoor een nieuwe applicatie in APEX op basis van Thema 4. Dit thema heeft namelijk voor ieder object een template en kan worden gezien als een starters-thema op basis waarvan we een eigen thema kunnen gaan maken. Zorg ervoor dat de applicatie je aanmaakt een lege pagina bevat en is uitgerust zonder Tabs. Maak vervolgens een kopie van de page-template No Tabs - Right Sidebar (optional / table-based) en noem deze EXTJS No Tabs with Sidebar. Zet de template van page 1 naar de zojuist gemaakte template. Geef de nieuwe template vervolgens de inhoud van onze HTMLpagina uit de sandbox: HEADER: FOOTER We hebben nu het begin van een page-template gemaakt, die gebaseerd is op Ext JS. De template die we hebben gemaakt is slechts het begin van een volledige page-template. Zo ontbreekt in deze template nog een implementatie voor het bijvoorbeeld tonen van (fout)meldingen e.d. en zouden we in een volwaardige template de JavaScript willen opnemen in een apart bestand. Bovenstaande voorbeeld geeft echter wel een goede weergave op welke manier het Ext JS JavaScript-framework geïmplementeerd kan worden in APEX. Onderstaande schermafdruk geeft het resultaat van pagina 1 als deze wordt gedraaid vanuit de APEX-builder: Tot Slot In dit artikel hebben we een korte introductie gegeven van Ext JS en hoe we dit kunnen implementeren in een APEX-omgeving. We hebben hiervoor de eerste stappen gedaan voor het creëren van een page template op basis van de Ext JS - Viewport. Veel spannender is het natuurlijk om nu andere GUI-componenten te gaan implementeren. De stappen die hiervoor doorlopen moeten worden, zijn echter niet wezenlijk anders dan die van de Viewport. In een volgend artikel zullen we dieper ingaan op de syntax van Ext JS en zullen we de befaamde Grid-component gaan implementeren. Over de auteur Sergei Martens is vanaf 1998 werkzaam als Oracle professional. Begonnen als ontwikkelaar in Oracle Forms & Designer, heeft hij daarna enkele jaren als hoofd-ontwikkelstraat teams van ontwikkelaars aangestuurd en diverse grote ICT- projecten gerealiseerd. Sinds 2008 werkt hij bij diverse opdrachtgevers als onafhankelijke Oracle professional in de gebieden Forms, Designer, PL/SQL en APEX. Sergei is de oprichter (in 2012) van een APEX-gilde: Dit artikel is een weergave van de presentatie die Sergei Martens over dit onderwerp heeft gehouden tijdens de OGh APEX-dag OGh Visie OGh Visie 17

10 Moving to the APEX Listener Moving to the APEX Listener Moving to the APEX Listener In order to run Oracle Application Express (APEX) you need to make a choice which web server you want to use. With APEX 4.1 you have three choices: The Oracle HTTP Server with mod_plsql (OHS) The Embedded PL/SQL Gateway (EPG) The APEX Listener (standalone or on top of a Java Application Server) By Dimitri Gielis This article will go briefly about the advantages and disadvantages of each option, but will dive deeper into the APEX Listener. The article tries to answer two questions in particular: Is the APEX Listener a worthy alternative to the EPG and OHS? What advantages does the APEX Listener give me compared to the EPG and OHS? This article isn t intended to be an installation guide of a web server or a definitive guide of the APEX Listener, but it will help to guide you to make the right choice for your environment. APEX Architecture The APEX architecture is a three-tier architecture consisting of a web browser, a web listener (web server) and the Oracle database containing Oracle Application Express (APEX). Figure 1 APEX Architecture Overview The architecture is simple, you request a page in a web browser and the web listener feeds that request to the APEX engine in the Oracle database. APEX applications are not deployed on the Web Server, they reside in metadata in the Oracle database. Both the development and use of an application is done through a web browser, so no extra components need to be installed on the client, it just needs a web browser. Since applications aren t deployed on the web server, scaling APEX applications is a bit different than typical Java or.net applications, which do reside on the Web Server. For those applications you would scale on the Web Server, whereas with APEX the speed of the database is the most important factor. So scaling APEX applications is typically done on the database server, for example by using a grid architecture. The Web Server however is still an important piece in the APEX architecture as it needs to send the browser requests as fast as possible to the APEX engine and return the result in the most efficient way to the web browser. The Web Server can be used to store static files for example images, JavaScript files etc. which makes the caching of static content more efficient. The three choices Oracle HTTP Server (OHS) The Oracle HTTP Server has the longest history of the three choices. It has been available since 1999 and ships with the database from version onwards. The Oracle HTTP Server is actually an Apache server, with some modules Oracle added and some specific configuration for an Oracle environment. As it s based on Apache, which is one of the most popular web servers, there is a big community behind it. If you need help or you want to extend Apache with some extra modules (for example virtual hosts and compression), it wouldn t take long to do so. Apache is also very flexible, the configuration is done in configuration (text) files and many options are available. There are extensive logging and debugging options available that make it easy to track down if something is not behaving as expected or if you want to trace someones web session. Mod_plsql is the module that maps the browser requests into database stored procedure calls over a SQL*Net connection. The downside of mod_plsql is that it is not longer actively developed and is even not available or supported in some new Oracle products (for example E-Business Suite R12). Figure 2 APEX Architecture with OHS + mod_plsql When installing the OHS you can choose to put the OHS on the database server machine or on a different machine. Both have advantages and disadvantages. Having both the database and the web server on one machine means less moving parts and lower latency. Having the web server and database server on different machines allows you to add additional security (for example firewall between OHS and database), it s more resilient and easier to scale out. There is one catch, you ll need to check the license of Oracle you have. You can use the OHS at no additional cost if the OHS and database are on the same machine, but putting the OHS on different machines might come at an additional cost. Again, you should check with your Oracle representative to know what applies for you. Embedded PL/SQL Gateway (EPG) The EPG became available with the Oracle Database 10gR2 and higher. The EPG is actually a webserver inside the Oracle database. So this configuration is the simplest possible. You just have the Oracle database where the APEX engine is running and the EPG is configured. The web browser connects straight into the database (EPG). Figure 3 APEX Architecture with EPG The nice thing about the EPG is that it can be setup in minutes and it s very simple, but there are some big downsides to it. Using the EPG you will increase the database hits dramatically as for example for every request of an image it means an extra database hit. The other downside is that there are a lot less things to tweak compared to the OHS. The debugging and logging is also harder than with the OHS as the debug output is not found in log files, but you would need to retrieve that information through an API (dbms_epg). For small environments or personal (developer) use it might be a fit, but for production environments the EPG wouldn t be my preference of choice. APEX Listener The APEX Listener is the new way to connect to the APEX engine. Oracle is putting a lot of effort into this listener, and it seems like it s their first choice; they are using it in the Oracle Public Cloud, they recommend an APEX architecture with the APEX Listener in the APEX integration with EBS R12 white paper and even the VP of APEX mentions already in June 2010 in one of his blog posts the Oracle APEX listener is the way to go for most (michaelhichwa.blogspot.com/2010/07/as-of-june oracle-apex-listener.html). Figure 4 APEX Architecture with APEX Listener The APEX Listener can run in standalone mode or on top of a Java Application Server. Supported Java Application Servers are Oracle WebLogic, GlassFish and OC4J. The APEX Listener has many advantages over the other two possibilities. To configure the APEX Listener, there is a GUI interface, which you may find easier than to use an API (EPG) or raw text files (Apache). The 32k limit that mod_plsql has doesn t exist in the APEX Listener. The APEX Listener also enables some new features in APEX itself and it will continue on that path. If you want to for example provide Restful Webservices or upload and parse native Excel files, the APEX Listener is your choice. To use APEX in combination with some other products (for example Oracle E-Business Suite R12) the only supported configuration is to use the APEX Listener. People already using a Java stack won t need to install another middle-tier, but can just deploy the APEX Listener (written in J2EE) on top of their existing Java web server. So are there no drawbacks with the APEX Listener you might wonder? I believe there are a couple; as the APEX Listener has only been available for a couple of years now, it s probably not used as much as the others, but it is being used more every single day. As the APEX Listener is built by Oracle, you can only get help from Oracle or through the OTN Forums, compared to the OHS where you have an entire Apache community behind you. If you want to extend the APEX Listener, you probably need to wait till Oracle releases a newer version. Having said that, I personally find the positives still outweigh the negatives. Using a Reverse Apache Proxy might be a good solution as well. It will give you the power and extensions of Apache and the better APEX Listener. It will also allow you to tighten security even more. 18 OGh Visie OGh Visie 19

11 Moving to the APEX Listener Moving to the APEX Listener Figure 5 APEX Architecture with APEX Listener and Reverse Proxy APEX Listener Performance Feature wise the APEX Listener has many advantages over the others and the difference with the others will be bigger with every new release of the APEX Listener. But features are not everything, to use the APEX Listener in a production environment, performance is an important factor too. To make sure the APEX Listener is as good or better than the other two alternatives I setup a test environment to compare the different web servers. My configuration looks like this: OHS 11g (port: 7777) EPG installed (port: 8888) APEX Listener on Glassfish (port: 8080) All in the same environment: Oracle Linux x86/64 Oracle Database APEX Sample application: Product Portal (Authentication set to No Authentication ) To test the different web servers I used JMeter as Proxy to record while I was navigating through the sample application. I then configured the testplan further and ran the same testplan for every web server. Figure 6 JMeter Testplan Configuring JMeter to replay the recorded session wasn t straight forward. As APEX is using a session id and some other hidden items and cookies I had to create different variables to store that information and pass it with every request. I ran the testplan multiple times with different settings, but almost all results where the same in my configuration. The APEX Listener could handle most of the load, followed by the OHS + mod_plsql and the EPG was the less performing one as you can see in figure 7. Figure 7 JMeter results of one of the runs In my test case the APEX Listener served more pages (21.7) a second than the others. I would recommend to run those tests on your server and with a recording of a real session. Things might be different or might change over time, but I expect the APEX Listener will become even faster as more caching will happen automatically etc. Also note that I didn t tune any of the web servers much, there are many ways to improve Apache for example, but that counts for the others too. When I saw those results I was convinced the APEX Listener would be a worth alternative for Apache + mod_plsql. I ve been using the APEX Listener now in different projects in the last two years and I m very happy with the results. So today my first choice is using the APEX Listener. The future APEX Listener 2.0 and the Oracle Public Cloud As mentioned before the APEX Listener is actively developed inside Oracle and there is a roadmap available. The APEX Listener 2.0 will bring a much tighter integration between the APEX Listener and APEX itself for creating RESTful services. The RESTful service will also support OAuth 2.0. The APEX Listener 2.0 is not currently released yet, however at the time of writing it is rumored other interesting features will be included, like a built in virus scanner (integration via ICAP), native FOP integration, so to print PDF s in APEX you no longer need to configure your own print engine. One final note to proof the APEX Listener is really becoming critical for Oracle itself and it really puts a lot of focus on the APEX Listener is the fact that the APEX Listener will be used to serve the Voor de IT Professional met honger naar kennis. Smart4apex is een gilde van apex-specialisten. Door het verenigen van vakbroeders die nauw aan elkaar verbonden zijn, snijdt het mes aan twee kanten. We bieden als specialistengroep een platform om kennis en ervaring op niveau met elkaar te delen. Anderzijds helpen we elkaar op deze manier steeds naar een hoger niveau. Bovendien bieden we hiermee de kans op netwerkverbreding. SMART4apex is een gilde van Apex-specialisten. Door het verenigen van vakbroeders bieden we een uniek Sterrenjacht Wij nodigen Apex-talent uit om deel te nemen aan onze sterrenjacht, in het dolfinarium te Harderwijk. platform Voor info om en aanmelding, kennis ga en naar ervaring met en schrijf elkaar je voor 1 te delen. Onze doelstelling: Inspireren door van elkaar te leren augustus 2012 in. en elkaar naar een steeds hoger niveau brengen. Bovendien kan ons Gilde je helpen met netwerkverbreding en met het verkrijgen van leuke opdrachten. Geïnteresseerd? En ben je net zo enthousiast over Apex als wij? Dan zijn we op zoek naar jou! We nodigen je uit om deel te nemen aan ons Gilde. Voor informatie en aanmelding ga je naar Schrijf je in voor 1 augustus 2012 en maak kans om deel te nemen aan onze sterrentraining in het dolfi narium te Harderwijk. Met een veeleisendere en complexer wordende samenleving, is dit gilde pr Advertentie Oracle Public Cloud Database services. All the REST, APEX and SQL Developer requests will go through the APEX Listener. Summary I hope that after reading this article you are as much convinced as I am that the APEX Listener is a worthy alternative for Apache + mod_plsql and the Embedded PL/SQL Gateway. Next to the several extra features the APEX Listener gives you inside and outside of APEX, the performance of your APEX application will be as good or even better than the other two web server alternatives. Not using the APEX Listener now and in the future you will be missing a lot of nice new features. Dimitri Gielis is a director of APEX Evangelists, a company specializing in Oracle Application Express ( This article is based on the white paper from Dimitri Gielis which will soon be published and the presentation he held at the OGh APEX-dag. A link to the complete whitepaper can be found on the Apex Evangelists site. Wij vissen naar de IT Professional met honger naar kennis. Everything for Apex Weg: We zijn op sterrenjacht. Ben jij een apex-ster, of wil je er graag een worden, schrijf je dan voor 1 augustus 2012 in via Leden mogen mee naar de sterrentraining bij het Dolfinarium in Harderwijk. 20 OGh Visie OGh Visie 21 SMRT_OpmAdvFin.indd :26

12 Integratie Oracle Spatial in ArcGIS Integratie Oracle Spatial in ArcGIS Integratie Oracle Spatial in Esri s ArcGIS: altijd een haalbare kaart Veel organisaties die Oracle Spatial gebruiken, combineren dit met het GIS-platform van Esri: ArcGIS. Door de jarenlange internationale samenwerking tussen Oracle en Esri is het integratieniveau zeer hoog. Het combineren van de technologie is als gevolg van deze samenwerking zonder meer mogelijk. Er is een breed scala aan technische architecturen te bedenken om voor een gemeenschappelijke klant een optimale oplossing te realiseren; een toekomstvaste en bedrijfszekere geo-informatievoorziening op maat gemaakt. Dit artikel schetst globaal de keuzes en aandachtspunten die een rol (kunnen) spelen bij het realiseren van een GISarchitectuur waarbij Oracle Spatial wordt gebruikt voor het opslaan van de ruwe geometrie. Door Theo Michielse fieke mogelijkheden van het onderliggende relationele databasemanagementsysteem. Het ArcGIS-platform integreert op deze manier met een bestaande informatie-infrastructuur. Om het maximale rendement te halen uit de combinatie Ora- Onderstaande afbeelding toont de functionele breedte van het cle en Esri zijn verschillende invalshoeken van belang. Naast het combineren van de technologie, is het belangrijk om vanuit het GIS-platform, waarbij het gebruik van Oracle als RDBMS-technologie volledig is geïntegreerd. In veel gevallen is het wenselijk om integratie te zoeken op SDO_Geometry of ST_Geometry? beheerperspectief te kijken. Bij inrichten van een duurzame tech- RDBMS-niveau. In de markt bestaan veel punt-oplossingen Voor het opslaan van geometrie (punten, lijnen of vlakken) is nische- en functionele beheerorganisatie is kennis noodzakelijk voor bijvoorbeeld het inwinnen van kadastrale geometrie (as- in de RDBMS een datatype beschikbaar. Oracle Spatial kent het om het maximale rendement te halen uit de combinatie. We set management, bijvoorbeeld wegbeheer). Deze punt-oploss- User-Defined Type SDO_Geometry. SDO_Geometry is als type nemen in dit artikel het technisch perspectief als vertrekpunt. ingen koppelen direct met de applicatiespecifieke datamodellen al beschikbaar in Oracle Locator. De Spatial-module voegt hier De onderwerpen zijn gebaseerd op de dagelijkse praktijk en hoe- die zijn ingericht in de Oracle RDBMS. De informatie uit deze functies aan toe, zodat complexere geometrische functies uit- wel er meerdere mogelijkheden zijn om de twee oplossingen te punt-oplossingen moet daarna beschikbaar gemaakt worden aan gevoerd kunnen worden. combineren, legt dit artikel de focus op de combinatie van Oracle de rest van de organisatie (bijvoorbeeld ontsluiting via het web Spatial voor opslag van geometrie en het gebruik van het ArcGIS- en/of mobiele toepassingen) en hiervoor wordt het ArcGIS-plat- platform voor het beschikbaar stellen van deze geometrie aan de form ingezet. Bij het combineren van Oracle en Esri-technologie gebruikers. komen de volgende vragen vaak naar boven: ArcGIS-platform: RDBMS-onafhankelijk Op welke manier kan ik kiezen voor Oracle Spatial in combinatie met de oplossingen van Esri? ArcGIS is een systeem voor organisatiebrede geo-informatievoorziening, ontwikkeld door Esri. De suite beslaat het volledig spec- Integratieniveaus Moet er gekozen worden voor één geometrie type of kan ik meerdere typen combineren? SDO_Geometry kent de volgende datatypes: trum van inwinning, opslag, analyse en ontsluiting op basis van Om de passende combinatie van Oracle en Esri-technologie te Wat betekent de keuze voor de betrouwbaarheid van mijn een open infrastructuur. In de suite zijn oplossingen voor mobiel bepalen voor een organisatie is het belangrijk om vast te stellen gegevens? GIS, online GIS, desktop GIS en server GIS te vinden die zelf- op welke niveaus informatie-integratie gerealiseerd moet worden. Oracle Spatial of Oracle Locator, of geen van beide? standig of in combinatie met elkaar gebruikt kunnen worden om Dit is veelal een beleidskeuze, die per organisatie verschilt. Bij in- Hoe richt ik de beheerorganisatie optimaal in? een geo-informatievoorziening op maat in te richten. Het stabiele tegratie op webservice-niveau worden bedrijfsmiddelen gekoppeld Hoe borg ik de benodigde kennis in mijn organisatie? systeem is schaalbaar van opzet, van één gebruiker tot een volle- op basis van bijvoorbeeld een servicebus. Meerdere applicaties Wat betekent integratie voor de performance? dig social netwerk voor geo-informatie. ArcGIS ondersteunt in- gebruiken de services uit de verschillende bedrijfsmiddelen om Op welke manier is de support geregeld? huis, cloud en mobiele platformen voor maximale flexibiliteit en informatie te combineren en te delen. schaalbaarheid. Onderstaande afbeelding toont een vereenvoudigd beeld van de In dit artikel kunnen niet alle vragen volledig beantwoord worden, Vaak wordt een combinatie gerealiseerd met Oracle als RDBMS, mogelijkheden om de technologie van Oracle, Esri en eventueel we gaan vooral dieper in op de gevolgen van het combineren van waarbij gekoppeld wordt met Oracle-functies voor opslag van derde partijen te koppelen. Er bestaan meer mogelijkheden om de de user-defined types voor geometrie, de datatypes SDO_Geom- geometrie: Oracle Spatial. Het ArcGIS-platform is RDMBS on- volledige suites van Oracle en Esri te koppelen, maar die vallen etry (Oracle Locator & Spatial) en ST_Geometry (Esri s user-de- afhankelijk, maar maakt waar mogelijk gebruik van de speci- buiten de scope van dit artikel. fined type voor Oracle). 22 OGh Visie OGh Visie 23

13 Integratie Oracle Spatial in ArcGIS Het ArcGIS-systeem heeft een User-Defined Type: ST_Geometry. De datatypes zijn hierna weergegeven: Er zijn nu drie vormen denkbaar om geometrie te beheren in een Oracle/Esri-combinatie: 1 Mixed mode: SDO_Geometry en ST_Geometry 2 Enkel SDO_Geometry 3 Enkel ST_Geometry Elke modus is valide, wel moet per klantorganisatie een ontwerpkeuze worden gemaakt om tot een effectief resultaat te komen. 1 - Mixed mode: Aandacht voor semantische verschillen in de datatypen Dit is de situatie die in de praktijk het meest voorkomt. De eerste uitdaging blijkt uit de afbeeldingen: beide oplossingen voldoen aan de standaarden die gelden voor geometrie, echter verschilt de uitwerking van deze ISO-standaard. Hoewel de types in grote lijnen overlappen, zijn er subtiele verschillen die kunnen leiden tot een afname in de betrouwbaarheid van de gegevens als de types blind worden gemixt. Oracle en Esri beiden beide voldoende mogelijkheden om door middel van kwaliteitscontroles de betrouwbaarheid te waarborgen. Wel is inzicht vereist in de verschillen om de juiste controles uit te voeren. Met deze controles kan een uniform semantisch datatype worden gevormd, zodat ongeacht het datatype de informatie betrouwbaar blijft. De leverancierspecifieke inrichting van bijvoorbeeld projectiesystemen die (indien niet beheerd) invloed hebben op de geometrie laten we buiten beschouwing. Om tot een betrouwbare integratie te komen is low-level kennis van zowel Spatial als Esri noodzakelijk. Een eenmalige correcte inrichting volstaat, waarna de klantorganisatie zonder de low-level kennis het systeem in gebruik kan nemen. Het succes van de integratie is niet afhankelijk van de techniek, it just works. Het succes zit in het kunnen waarborgen van de datakwaliteit wanneer beide types worden gemixt. De semantische uniformering op informatieniveau (als gemeenschappelijke schil om de twee datatypes) zal leiden tot een succesvolle inrichting van de mixed mode. 2 - Enkel SDO_Geometry Indien de keuze wordt gemaakt om geometrie enkel als SDO_Geometry op te slaan, is het semantisch vraagstuk van de mixedmode nog steeds relevant. Alleen verschuift het vraagstuk zich dan naar de business logica van het ArcGIS-platform. De business logica van het platform moet betrouwbaar kunnen functioneren zonder een directe afhankelijkheid van de achterliggende RDBMS en het gekozen spatial type in de RDBMS. Oracle, maar ook Informix, SQL Server en PostgreSQL hebben spatial datatypes waarop het Esri-platform correct moet functioneren. Onderstaand overzicht geeft een beeld van de verschillende spatial types waar de business logica van het ArcGIS-platform mee werkt. De business logica moet ongeacht het spatial datatype correct functioneren. Gezien de ontwikkelingen van de verschillende RDBMS en is het onmogelijk om per database specifieke logica te bouwen en moet de business logica een aanname doen om het semantisch vraagstuk te kunnen oplossen. Deze aannames zitten in de logica verwerkt, en er zijn controle- en correctiefuncties beschikbaar om correcte werking te realiseren. Kwaliteitscontrole kan natuurlijk nog steeds worden uitgevoerd in de database, zodat de business logica direct correct wordt gevoed. Dit zijn keuzes die gemaakt worden in de ontwerpfase: waar plaatsen we de validatie van geometrie om correcte werking over de volledige breedte te kunnen waarborgen. Technisch opnieuw geen beperkingen, maar om de betrouwbaarheid van de informatie bij verwerking door de ArcGIS business logica te garanderen zijn maatregelen aan te raden die bijvoorbeeld in een ETL-proces of database view kunnen worden verwerkt. 3 - Enkel ST_Geometry Als het datatype voor de geometrie enkel ST_Geometry is, wordt het gebruik van punt-oplossingen die zijn gebaseerd op SDO_Geometry uitgesloten. Deze modus wordt enkel gebruikt bij organisaties die het volledige beheer van geometrie op basis van Arc- GIS inrichten, waarbij Oracle als RDBMS wordt gebruikt. Een voordeel van deze modus is het ontlopen van het semantische vraag stuk, doordat in het fundament (keuze van het datatype) alle voorwaarden zijn gecreëerd voor een uniform semantisch model van geometrie. In de praktijk is dit voor veel organisaties niet haalbaar, als gevolg van beleid op de database of als gevolg van applicaties die SDO_Geometry nodig hebben. Beheerorganisatie Elk van de drie genoemde modi is valide en bruikbaar. Per organisatie wordt bepaald welke vorm het meest geschikt is en welke additionele maatregelen nodig zijn om onder aan de streep te garanderen dat voor alle gebruikers de juiste mate van betrouwbaarheid geborgd is. Ongeacht de combinatie die de klant wenst, is het noodzakelijk om binnen de beheerorganisatie de juiste kennis op te bouwen en dat er voldoende afstemming is tussen het functioneel en technisch beheer om de benodigde betrouwbaarheid van de informatie door de volledige keten heen te kunnen borgen. Zonder de details te kennen is het belangrijk dat de klant bewust is van de semantische aspecten bij het beheer van de geometrie. De combinatie van meerdere producten (punt-oplossingen, Oracle en Esri) biedt een hoge mate van bruikbaarheid en flexibiliteit. Een keerzijde van een uitgebreid applicatielandschap is de extra aandacht om tot correct beheer te komen. Performance Geometrie bestaat uit zeer grote verzamelingen x y-coördinaten. Om een gedetailleerd kaartbeeld te maken moet een groot aantal van de coördinaten worden geselecteerd en worden verwerkt. In een GIS is performance als gevolg van de enorme hoeveelheid aan vectorinformatie altijd een belangrijk aandachtpunt. Bij te grote selecties (teveel vierkante kilometers aan nauwkeurige geometrie) kan de performance enorm afnemen. Ongeacht het gebruik van SDO_Geometry of ST_Geometry moet veel aandacht worden gegeven aan het voorkomen van queries die teveel informatie opleveren. Hiervoor zijn in Oracle Spatial en in ArcGIS een veelvoud aan parameters beschikbaar om de gewenste performance te halen. Om de maximale performance te realiseren en te behouden is het opnieuw van belang dat de kennis in de beheerorganisatie op niveau wordt gebracht om performanceproblemen te voorkomen of te kunnen achterhalen wat de reden is dat de performance niet aan de verwachtingen voldoet. Samenvatting Het combineren van Oracle Spatial met het ArcGIS-systeem is technisch heel goed haalbaar. De omgevingen zijn complementair. De mixed modus van SDO_Geometry en ST_Geometry is in de praktijk de meest bruikbare vorm om een beheerbare GISvoorziening te realiseren waarin ruimte is voor punt-oplossingen, integratie op RDBMS en webservice-niveau. Daarnaast biedt de mixed modus voldoende ontkoppeling tussen de verschillende leveranciers. Bij voldoende aandacht voor de semantische verschillen tussen de datatypes is de betrouwbaarheid van geoinformatie te borgen. De beheerorganisatie kan door het opbouwen van kennis deze betrouwbaarheid, en de gewenste performance, ook op langere termijn blijven leveren. Theo Michielse is business consultant bij Esri Nederland. Spatial Information in the Cloud, the sky is the limit Oracle Spatial dag 13 November 2012 Na de succesvolle Spatial dag van vorig jaar is het thema voor de editie van dit jaar de ontwikkelingen van de cloud voor geoinformatie. Met het hoofd in de lucht en de voeten op de grond worden vanuit mogelijkheden die de cloud biedt vanuit verschillende invalshoeken, strategieën en praktijkervaringen besproken. Doel van de Spatial dag 2012 is een beeld te geven van de mogelijkheden voor ruimtelijke informatie in de cloud die al toegepast worden, huidige ontwikkelingen en praktische zaken. Naast dat we u verwelkomen als deelnemer kunt u ook zelf een bijdrage leveren. Als u zelf al ervaring heeft opgedaan met Spatial Information in the Cloud en wilt dit in november delen tijdens de Spatial dag, meldt u zich dan voor 1 juli bij de OGh SIM commissie via m.uitentuis@ogh.nl. 24 OGh Visie OGh Visie 25

14 OBUG Benelux Connect 2012 Migratie APEX 3.2. naar 4.1 OBUG Benelux Connect 2012 met als thema Extend your Horizon Complexiteit remt innovatie, dus: Simplify IT Innovatie is voor bedrijven een belangrijke voorwaarde voor succesvol opereren en IT is daarin de belangrijkste drijvende kracht. Te grote complexiteit van IT-oplossingen vormt echter een remmende factor. Simplify IT was dan ook de boodschap die vice president Andrew Sutherland van Oracle Corp zijn toehoorders voorhield in zijn keynote tijdens het jaarlijkse event van de Oracle Benelux User Group. Eind april vond in het MECC in Maastricht OBUG Benelux Connect plaats, het jaarlijkse evenement van de Oracle Benelux User Group. De vijfde editie van deze conferentie annex informatiemarkt had ditmaal als thema Extend your Horizon. Het programma vermeldde naast een drietal keynotes verschillende parallelsessies waarin de verschillende facetten van Oracle s gecombineerde hardware- en softwareoplossingen aan bod kwamen. Daarnaast was er een informatiemarkt met stands van Oracle-partners en ruimte voor demo s. OBUG Benelux Connect 2012 trok naar opgave van de organisatoren circa 500 bezoekers uit Nederland en België. Innovatie De openingskeynote werd verzorgd door Andrew Sutherland, die als Senior Vice President EMEA Technology verantwoordelijk is voor Oracle s groeiende middleware activiteiten in Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Aan de hand van marktonderzoekgegevens schetste hij het belang van innovatie en verandering voor ondernemingen. Meer dan 70 procent van de bedrijven geeft aan dat innovatie de nr. 1 factor is in de concurrentie strijd. Toonaangevende bedrijven gebruiken IT om hun medewerkers de middelen te verschaffen om innovatie en verandering aan te jagen. Echter, 70 tot 90 procent van deze bedrijven benut niet volledig de potentie van IT. Sutherland schetste een aantal voorbeelden en concludeerde dat meer complexiteit leidt tot minder innovatie. Van de totale IT-uitgaven van bedrijven wordt gemiddeld 66 procent besteed aan het operationeel houden van de business, 20 procent aan groei en 14 procent aan innovatie. Externe marktverschuivingen en technologische vooruitgang geven extra impulsen aan innovatie, maar maken ook dat IT complexer wordt. In 2014 zullen 9 van de 10 bedrijven hun applicaties ondersteunen op mobiele apparatuur, gaf Sutherland als voorbeeld aan. Het aantal kenniswerkers neemt de komende jaren sterk toe en Het Nieuwe Werken zal ook in steeds meer bedrijven worden ingevoerd. Met de juiste IT-oplossingen op maat kunnen (mobiele) kenniswerkers hun productiviteit verhogen met 50 procent. Big Data Een andere trend die Sutherland aanhaalde is Big Data. Bedrijven verzamelen tweemaal zoveel data als ze kunnen opslaan en slechts 4 procent van alle deployments van Cloud Silo s zijn daadwerkelijk geïntegreerd. Zijn boodschap was dan ook hier duidelijk: Simplify IT. Niet geheel verrassend liet Sutherland aan de hand van de bekende gestapelde blokken zien dat Oracle de complete stack levert: Storage, Servers Virtual Machine, Operating System, Database, Middleware en bovenop Applicaties. Als belangrijkste pluspunten noemde hij: open, verticale integratie, extreme performance en engineered systems. Aan de klantzijde biedt Oracle naast On- Premise ook alle cloud-smaken: van Private Cloud en Public Cloud tot en met Hybride Cloud. De Oracle Vice President gaf aan dat de adoptie van Private Clouds sterk toeneemt en schetste het evolutieproces van Private en Public Clouds richting een hybride omgeving, waarin Private en Public Clouds op basis van interoperabiliteit met elkaar zijn verbonden. Met Oracle Fusion Applications biedt Oracle volgens Sutherland een complete suite toepassingen, in de cloud en on premise, gebaseerd op industriestandaards (Java+) en eenvoudig te integreren via Service Oriented Architecture. De beveiliging is daarbij ingebouwd in de middleware, database en het Operating System en dus niet in de applicaties zelf, met per klant afzonderlijke VM en database. Simplify IT was ook hier de boodschap die werd verkondigd. Sutherland behandelde in zijn presentatie vervolgens de Big Data Challenge, van verzamelen, organiseren en destilleren tot en met analyseren van data en het nemen van beslissingen op basis van de juiste informatie. Voor dit traject biedt Oracle een stack van geïntegreerde oplossingen in de vorm van engineered systems: Exalytics (verzamelen), Exadata (organiseren en analyseren) en de Big Data Appliance (beslissingen). Met deze engineered systems geeft Oracle optimaal invulling aan Simplify IT, stelde Sutherland tot slot. Oracle Optimizer Workshop door Maria Colgan Maria Cogan is Senior principal product Voorzitter Janny Ekelson opent OBUG Benelux Connect 2012 in Maastricht. manager bij Oracle, met als belangrijkste op de voorgaande sessie. Op die manier verantwoordelijkheid de Oracle Optimizer. Zij geldt als autoriteit op dit gebied en en SQL tuning onbekend terrein was na konden deelnemers voor wie Optimizer is een veelgevraagd spreker op congressen het volgen van de complete workshop een over de hele wereld, waar zij lezingen geeft veel beter begrip verwerven van hoe Oracle werkt en welke technieken ze moeten over datawarehouse best practices en de Oracle Optimizer. Maria levert bijdragen gebruiken om hun SQL te tunen. aan de Oracle Optimizer blog: blogs.oracle.com/optimizer en is via Twitter te van de Cost-Based Optimizer uitgelegd en In de workshop werden de basisprincipes Tijdens Benelux Connect gaf Maria de statistieken waarmee deze gevoed wordt. Colgan een Oracle Optimizer Workshop, Ook werd een methodologie aangedragen voor de diagnose van SQL execution die was verdeeld in drie sessies verspreid over de dag. De sessies waren afzonderlijk performance problemen en het oplossen te volgen, maar elke sessie bouwde voort daarvan. In deel 1 van de workshop - Understanding and Managing Optimizer Statistics werd ook inzicht gegeven in de features die in Oracle 11g zijn geïntroduceerd om de kwaliteit en efficiency van statistics verzameling, evenals stra tegieën voor het beheren van statistics in verschillende database omgevingen. In het tweede deel van de workshop werd in detail uitgelegd hoe een execution plan moet worden geïnterpreteerd. In het derde deel lag de focus op het proces van analyseren en oplossen van de meest voorkomende SQL execution performance problemen. Met duidelijke how-to voorbeelden werd de deelnemers uitgelegd hoe ze deze pro blemen kunnen identificeren en snel oplossen en een 26 OGh Visie OGh Visie 27

15 OBUG Benelux Connect 2012 Oracle Database Firewall liek voor functional requirements door- Oracle Database Firewall gaf en uitlegde wat er gedaan werd. Ondanks het feit dat de live ontwikkelshow slechts weinig toeschouwers trok, was het team zeer tevreden over het bereikte resultaat. Lucas Jellema hierover: Oracle Exalytics In-Memory Machine Een van de parallesessies was gewijd aan Oracle Database Firewall doet dienst als eerste beveiligingsmechanisme voor databases. De Database Firewall beschermt bedrijfskritische informatie zowel tegen interne als externe aanvallen. Door middel van de zeer accurate SQL-grammatica technologie monitort en blokkeert de firewall niet-toegestaan SQL verkeer voordat het de database bereikt. Oracle Database Firewall is eenvoudig te configureren en behoeft geen wijzigingen aan bestaande applicaties. Door Frank van der Borden Unix, and Windows, and Sybase databases. Schaalbaarheid methodologie kunnen ontwikkelen om ze in de toekomst te voorkomen. We hebben met dit team eenzelfde sessie gehouden tijdens de ODTUG vorig jaar de Oracle Exalytics In-Memory Machine, de nieuwste loot aan Oracle s stam van Waarom een databasefirewall? Oracle Database Firewall wordt geleverd als een software appliance die geïnstalleerd wordt op een Intel x86 server. Door- Live Oracle Fusion Middleware Application Development demo en dat was ook een succes. Logischerwijs waren er hier beduidend meer toeschouwers en actieve deelnemers, omdat de ODTUG een specifiek evenement voor Exa-xxx Engineered Systems. Wouter van der Brugghen van Oracle Nederland presenteerde Oracle Exalytics, het eerste engineered system dat in-memory Business Netwerkfirewalls worden ingezet om ongeoorloofd verkeer tegen te houden. Aanvallen worden echter steeds doortrapter en maken gebruik van methodes die de netwerkfirewall-functionaliteit omzeilen. Via vertrouwde middleware wordt bijvoorbeeld dat er niet gekozen is voor een hardware appliance - model kan de hardware uitgebreid worden met geheugen en extra CPU s op het moment dat de netwerkbelasting te zwaar wordt voor de geïnstalleerde hardware. Een bijzondere plek op de informatie- Oracle ontwikkelaars is. Bij een dergelijk Intelligence (BI) software combineert met meegelift op het kanaal dat open is richting de database om op Snelheid markt werd ingenomen door een all star breed evenement als OBUG Benelux Con- extreme hardwareprestaties voor analy- deze manier illegale SQL-statements op de database uit te voeren De SQL statements die de Database Firewall verwerkt worden team van Oracle Fusion Middleware spe- nect, waarin zowel Oracle technology als tics en performance management appli- (SQL-injection). in clusters met dezelfde intentie samengevat. Door dit clus- cialisten, die een live en interactieve Ap- applications in al zijn verschijningsvor- caties. Oracle Exalytics is ontworpen om tering - mechanisme wordt onder andere bereikt dat de snel- plication Development demonstratie ver- men aan bod komt, is de kans dat er zich optimale prestaties en schaalbaarheid te heid van de Database Firewall constant blijft. zorgden. Normaal doen deze Oracle Ace s onder het gemêleerde bezoekerspubliek leveren, met minder complexiteit en een Rapportage en Ace Directors dit in een besloten om- een Oracle ontwikkelaar bevindt natuur- lagere TCO. De In-Memory machine is Oracle Database Firewall biedt geïntegreerde rapportagemo- geving en niet zelden alleen in een theore- lijk een stuk kleiner. Niettemin kunnen gebaseerd op bestaande en bewezen tech- gelijkheden en integratie met andere tools voor verdere ana- tische vorm ( slideware ). In deze speciale we ook ditmaal weer spreken van een al- nologie en is eenvoudig te integreren met lyse. De standaard meegeleverde rapporten richten zich op sessie konden de bezoekers de informatie- leszins geslaagde sessie, die zeker weer voor een Oracle Exadata Database Machine Ook kan door misbruik van gebruikersnaam en wachtwoord via regelgevingen als PCI en SOX. Doordat het datamodel open is markt van dichtbij aanschouwen hoe alles herhaling vatbaar is. omgeving via een zeer snelle Infiniband tools als Microsoft Excell via ODBC data uit de database worden kunnen, middels de meegeleverde BI Publisher-functionaliteit, bij elkaar komt en welke stappen er nodig verbinding. geëxporteerd. Om dit type aanvallen te kunnen waarnemen en bij de standaardrapporten worden uitgebreid. zijn om een echte en-to-end Fusion Middleware applicatie te creëren. Een overzicht van het programma en de voorkeur te blokkeren moet de firewall beschikken over de kennis van de SQL-grammatica. Juist hierdoor heeft de Oracle Database Hoe werkt de databasefirewall? Deelnemers aan deze jamsessie zoals ze presentaties tijdens OBUG Benelux Con- Firewall toegevoegde waarde in de Defense in Depth -filosofie De Oracle Database Firewall bestaat uit drie componenten: het zelf formuleerden, waren Lonneke nect zijn te vinden op van Oracle. Policy Enforcement Point (PEP) Dikmans, Ronald Luttikhuizen (beide Vennster), Luc Bors, Edwin Biemond Welke kenmerken heeft de databasefirewall Eén of meerder Policy Enforcements Points worden geïnstalleerd en in het netwerk tussen de applicatie(s) en de database en Lucas Jellema (allen AMIS Services), De Oracle Database Firewall onderscheidt zich van eerste genera- geplaatst. Hierbij zijn er drie manieren waarop de PEP kan aangevuld met Oracle-veteraan Steven Davelaar van Oracle Consulting Services. tie database activity monitoring (DAM) oplossingen op de volgende vlakken:. worden geconfigureerd: - Out-of-band; de PEP wordt aan een SPAN port van een Het illustere ontwikkelteam slaagde erin SQL gramatica switch gekoppeld of aan een TAP device. In deze modus een end-to-end business process imple- Eerste generatie DAM-oplossingen proberen niet-toegestane kan enkel monitoring worden toegepast mentatie te realiseren met ingrediënten SQL statements te achterhalen door middel van reguliere - In-line; de PEP wordt in de netwerk verbinding tussen de als ADF, JHeadstart, Human Task, BPEL, expressies. Noam Chomsky (en.wikipedia.org/wiki/noam_ applicatie(s) en de database(s) geplaatst. De PEP kan nu Mediator, AQ, Event Delivery Network, Chomsky) heeft onderzoek gedaan naar grammatica hiërar- naast monitoring ook SQL statements blokkeren. Technology Adapters, UMS for s en chieën en hierbij heeft hij bewezen dat een type 3 grammatica - Proxy-mode; in deze mode wordt de applicatie gecon- uiteraard de database. zoals reguliere expressies nooit 100% accuraat een type 2 figureerd om in plaats van met het IP adres van de da- De noeste arbeid van het team ontwik- grammatica (context-free) zoals SQL is, kan analyseren. De tabaseserver te communiceren de Firewall te benaderen. kelaars was live te volgen op een aan- Oracle Database Firewall functioneert op hetzelfde context- De Firewall zal het verkeer als een proxy server doorsturen tal grote schermen, terwijl moderator free type grammatica en ondersteunt de grammatica s van naar de databaseserver. In deze modus kan zowel monitor- Lucas Jellema de suggesties van het pub- Oracle, MySQL, Microsoft SQL Server, IBM DB2 for Linux, ing als blokkering worden uitgevoerd. 28 OGh Visie

16 Oracle Database Firewall Policy Analyser Middels de policy analyser wordt een policy gemaakt die op de PEP wordt geactiveerd. Het maken van een policy kan op twee manieren gebeuren. Indien de applicatieontwikkelaar de SQL statements die de applicatie gebruikt heeft aangeleverd, kunnen deze gebruikt worden om dit in de policy analyser te importeren en hierop de policy te baseren. Mocht niet bekend zijn welke statements de applicatie gaat sturen dan kan de Database Firewall enige tijd in log-only mode worden ingezet. De opgevangen SQL statements zijn in de vorm van log-files beschikbaar en kunnen in de policy analyser worden geïmporteerd. Bij het opzetten van een policy worden grofweg twee modellen onderkend, namelijk de white list en de black list. Voor een white list geldt dat wordt aangegeven welke statements door de applicatie worden gestuurd en dus moeten worden doorgelaten. Alle statements die buiten de white list vallen moeten worden behandeld als illegaal en dus ofwel leiden tot een alert ofwel worden geblokkeerd. Een black list geeft aan welke SQL statements nooit in de database mogen komen. Als de policy bepaald is kan deze via de managementserver op de PEP worden gezet. * from dual where 1 = 0. Het voordeel van statement substitutie is dat het lijkt alsof er geen databasefirewall actief is maar dat de gestelde query geen resultaten levert. Conclusie Oracle Database Firewall biedt een accurate beveiliging voor databases. Oneigenlijke toegang tot informatie kan worden voorkomen en via rapportages kan aantoonbaar worden gemaakt dat de informatie niet buiten de applicatie om is geraadpleegd of gemuteerd. Voor meer informatie over Oracle Database Firewall zie Dit artikel is een weergave van de presentatie die Frank van der Borden, Principal Sales Consultant Database Options bij Oracle, heeft gehouden tijdens OBUG Benelux Connect. Behoefte aan een excellerende IT-organisatie? Kijk dan op of bel Advertentie you still Advertentie.indd Do wonder? Management Server Via de web interface van de managementserver wordt de Database Firewall en specifiek de Policy Enforcement Points beheerd. Door middel van de managementserver wordt een policy geüpload naar de Database Firewall en vervolgens op een of meerdere PEP s geactiveerd. Als een SQL statement niet binnen een van de clusters valt die in de white list staan dan kan actie worden ondernomen. Deze actie zou enkel kunnen zijn het uitsturen van een naar een security officer, maar de firewall kan het statement ook blokkeren. Bij het blokkeren kan worden ingesteld dat het statement wordt vervangen voor een SQL-statement dat geen impact heeft aan de databasekant. Een voorbeeld van een dergelijk statement is select De ervaring leert inmiddels dat de mensen van Ciber waarmaken wat ze beloven. GGZ Oost Brabant De mensen van Ciber hebben zich zeer flexibel opgesteld en daarbij denken ze in oplossingen en niet in problemen. Steeds werd een nieuwe situatie onder de loep genomen en keken de consultants vooruit. Ministerie van VROM Kijk voor meer informatie over Ciber op of bel Ciber is heel goed in het realiseren van dingen. Ze maken waar wat ze beloven. Eneco 30 OGh Visie Naamloos :21

17 Specialisten in Oracle en Java technologie Wij willen de top bereiken. Klim jij met ons mee? SOA AMIS staat voor: Kennisdeling Persoonlijke ontwikkeling Uitdagende projecten Plezier in je werk Neem contact met ons op voor een vaste aanstelling of leuke stageopdracht, Agile PL/SQL Oracle Mobile BPM ADF OSB Java technology.amis.nl