Amsterdam zwemt in het buitenwater

Transcriptie

1 Gratis naar Hendrick-Jan de Stuntman juli 2011 iedere maand gratis Wietpionier Kees Hoekert Aardbeienplukken is loodzwaar werk Wethouder Freek Ossel blijft optimist MUG-wijzer: adressen en tips voor werk, geld en inkomen Amsterdam zwemt in het buitenwater Problemen met uw uitkering? Gratis afspraak! Zie ook advertentie op pagina Huurrecht Woonruimte Advocatuur GRATIS EERSTE HUURADVIES - Voor alle problemen over huurrecht woonruimte - Gematigde vaste tarieven - Ook pro-deo zaken Mr. Patrick Worp mail@prworp.nl veem advocaten عنکم مشکل قانوني إت صل بنا! Zie ook onze advertentie op pagina 2 Gratis Rechtshulp voor Minima Uitkeringen, Arbeidsrecht en Strafrecht Willering Advocaten Singel 190 Amsterdam -

2 van der Woude de Graaf Advocaten Juridische Problemen? Op het gebied van Arbeidsrecht, Civiel Recht, Consumentenrecht, Huurrecht, Personen- en Familierecht, Sociale Zekerheid, Strafrecht en Vreemdelingenrecht kunt u bij ons kantoor terecht. Kostenloos Spreekuur: Voor kennismaking en kort advies kunt u terecht op ons gratis spreekuur, donderdag van uur. Gelieve zich telefonisch aan te melden tussen en uur op voor een afspraak op diezelfde dag. Willemsparkweg 31, 1071 GP Amsterdam T: F: E: info@woudegraaf.nl I: Ons kantoor is bereikbaar met tramlijnen 2, 3, 5 en 12 Uw hart luchten? Linnaeushof 4, 1098 KH Amsterdam DE BIJSTANDSBOND EN ADVOCAAT marc VAN HOOF Inloopspreekuur Juridische en sociale begeleiding Iedere dinsdag en donderdag van uur We gaan mee naar gesprekken waar je tegenop ziet Da Costakade 162, Amsterdam info@bijstandsbond.org Telefoon: Zie ook : Teletekst AT5 pagina 420 Ervaringen met (psychische) problemen in het dagelijks leven uitwisselen en delen? Kom naar de Multiloog -bijeenkomsten zomer 2011 in A dam-west! plaats: Stichting MuzenIS, Cliffordstraat 38 (hoek Van Hallstraat) dag & tijdstip: dinsdag uur datum: 26 juli (kunst-multiloog) en 30 augustus openbaar vervoer: tram lijn 10 (eindhalte), bus 21 toegang: overal gratis tel: organisatie: Stichting IPC i.s.m. INCA-PA website: veem advocaten Problemen met Bijstandsuitkering (DWI), WW-uitkering (UWV), Verblijfsvergunning (IND), Studieschuld (DUO), Werkgever, Strafzaak, Deurwaarder, Ontslag, Echtscheiding, Alimentatie? UWV le, DWI le, IND le bir sorun yasiyorsaniz veya baska bir problem oldugunda bizi ariyabilirsiniz. Problemleriniz varsa bizi arayin! عندکم مشاکل مع مصلحة: DUO IND UWV DWI أوأحد المصالح سواء مساي ل عاي لة أوقضاي ة عنکم مشکل قانوني إت صل بنا! BEL DIRECT VOOR EEN GRATIS AFSPRAAK Gratis inloopspreekuur iedere dinsdag van uur Veembroederhof 111, 1019 HD Amsterdam info@veemadvocaten.nl Ook adverteren in MUG magazine? Kijk op voor de aanleverspecificaties en tarieven of neem contact op met Pauline Roffel, T: , E: advertentie@mugweb.nl Help iemand in armoede en word maatje bij VONK Als vrijwilliger bij VONK bied je praktische en coachende ondersteuning aan iemand met financiële problemen. Nieuwsgierig? Binnenkort training. Geef je op. Bel en kijk voor info. op VONK is een project van De Regenboog Groep 2 Advertentie j u l i 2011

3 4 PETER VAN STRAATEN Inhoud 6 29 Gladiator Griekenland is failliet. JOEP BERTRAMS Artikelen 7 Ex-provo Kees Hoekert: wegbereider gedoogbeleid 9 Armoedewethouder Freek Ossel blijft optimistisch 10 Gebroeders Lucassen over 500 jaar immigratie 11 Zwemmen in de open lucht in Amsterdam 12 Wikistad bepleit samenwerking burgers en overheid 13 Goedkoop kunst lenen bij Centrum Beeldende Kunst 14 Toerist in de Gouden Eeuw en culturele afbraak 17 Documentaire over sociale dienst Zutphen 20 Fatima Sabah richtte vrouwenorganisatie op 21 Verpleegzorg staat onder grote druk 31 Klerenzooi Rubrieken en columns 4-5 De maand MUG & Peter van Straaten 6 Gladiator 10 Rondkomen 12 Ombudsman 14 Games 16 Agenda cultuur 17 Stadspasaanbiedingen 28 Peeters & Sociaal Raadslieden & Juridisch Loket & Ingezonden 29 Mizee & Joep Bertrams & Betoog 31 Klerenzooi & Koopwijzer Foto voorpagina: fotonova.nl mugwijzer Tips en nuttige adressen over werk en inkomen voedselbank start eigen super hendrick-jan de stuntman aardbeienplukken zware klus Biljart Artistiek niet stoffig Colofon Hoofdredactie en directie: Joop Lahaise, redactie: Charles Braam, Martin Brandwagt, Toine Graus, Peter van Lieshout, Arjan van Oorsouw, Marcel Schor. eindredactie: Marten Dijkstra, Martin Ottens, Marlies Scholtens, layout: Eddo Gorter, Gert Meijerink, Jaap van der Sluijs beeldredactie: John Melskens, fotografie: Jan van Breda, Michel Hobbij, Sandra Hoogeboom, Ingrid de Groot, Hilco Koke, George Maas, John Melskens illustraties: Eddo Gorter, Péjo Aan dit nummer werkten mee: Marco Bakker, Joep Bertrams, Lotte van den End, Philip Fokker, Maarten Kooning, Nicolien Mizee, Lea Nortan, Masja Oosterbroek, Jacques Peeters, Sanne Rooijmakers, Peter van Straaten, André Stuyversant webmaster Jaap van der Sluijs deadline kopij: Kopij voor het augustusnummer dient uiterlijk 15 juli in ons bezit te zijn. telefoon redactie: fax: redactie@ mugweb.nl. secretariaat en distributie: Petra van Bockel, Richard Nadort, Tony Strijbosch, Fred van der Zee. telefoon secretariaat: abonnementen: 29 per jaar, met Stadspas 18 per jaar steunabonnement voor verenigingen en instellingen: 95 (meerdere exemplaren per maand) Adres: Postbus 6259, 1005 EG Amsterdam. Antwoordnummer 10520, 1000 RA Amsterdam advertenties: Pauline Roffel: / advertentie@mugweb.nl MUG Magazine en zijn uitgaven van stichting BBU en worden gemaakt door een onafhankelijke redactie, bestaande uit vaste medewerkers en vrijwilligers. MUG is gratis verkrijgbaar op 550 distributiepunten: bibliotheken, buurthuizen, DWI s, medische centra, scholen, supermarkten, ziekenhuizen en culturele instellingen. oplage deze maand: druk: Dijkman Offset, Diemen houdt je wakker! van de redactie Joop Lahaise Juni stond in het teken van de bezuinigingen op cultuur: 200 miljoen vanaf Van gidsland glijdt Nederland af naar de positie van keuterboer. Weg experimentele kunst, weg opleidingen. Do not enter the Netherlands, cultural meltdown in progress, kopte een advertentie in de New York Times. Toeristen hebben hier niets meer te zoeken, behalve de bierfiets. Ook voor de creatieve sector, voor Amsterdam van levensbelang, is het afbraakbeleid van dit bruin-blauwe kabinet penny wise pound foulish. Wilders, de CDAmannenbroeders en de altijd vrolijke flierefluiters van de VVD mogen nog wel blijven genieten van hun visserskoren, dorpsfanfares en Volendammerschlagerfestivals. Sterker, als het aan Wilders adjudant Martin Bosma ligt, wordt de publieke radio verplicht om nog meer Nederlandstalige blanke top der duinen-hits ten gehore te brengen, al dan niet met discobeat. Bij MUG ruiken we extra ongemakkelijk aan de spruitjeslucht die uit Den Haag opstijgt en zich als een chemische gifdamp over het land verspreidt. Ook in de hoofdstad slaan de bezuinigingen kraters, in de culturele sector én de sociale hoek. Heeft de stad volgend jaar nog een tonnetje, liefst iets meer, over voor het in standhouden van s lands enige, al 23 jaar bestaande maandblad voor minima? Dan te bedenken dat vorig jaar nog het Europees Jaar tegen Armoede en Sociale Uitsluiting werd gevierd en dat AT5 met 4,5 miljoen euro overeind wordt gehouden. Van harte gegund maar neem ons niet kwalijk dat we er wat scheef naar kijken. Ondertussen kunnen we alleen maar blij zijn dat we niet in de schoenen staan van armoedewethouder Freek Ossel, die ondanks alles positief blijft (p. 9). Laten we zijn voorbeeld maar volgen, of anders als oud-provo Kees Hoekert (p. 7)over vroeger mijmeren. j u l i 2011 Actueel 3

4 de maand mug MUG begint de maand met een overzicht van de vorige. Welke gebeurtenissen, wetswijzigingen of politieke ideetjes raakten uw portemonnee? Wie kwam voor uw belangen op? Waar werd u wijzer van? Wat hielp u aan werk of zorgde ervoor dat u het straks wat beter hebt? En wat staat ons nog te wachten? MUG maakt de balans op. Kabinet kondigt extra bezuinigingen aan op de zorg Wie te kampen heeft met psychiatrische problemen of regelmatig een beroep moet doen op de fysiotherapeut, krijgt het volgens de plannen van het kabinet financieel zwaarder. De eigen bijdragen voor de psycholoog, psychiater en fysiotherapeut gaan omhoog en er worden minder sessies vergoed. Bijvoorbeeld: voor de psycholoog worden nog maar vijf zittingen vergoed en moet de patient zelf vanaf nu 30 euro per keer gaan betalen. Eerst was dat nog 10 euro. Voor chronische klachten moeten bij de fysiotherapeut met ingang van het volgende jaar de eerste twintig bezoeken zelf worden betaald. Nu zijn dat er nog twaalf. Dieetadvisering en hulp bij het stoppen met roken verdwijnen helemaal uit het basispakket. Het kabinet zint op nog meer bezuinigingen. In de begroting voor 2012 komt het kabinet met maatregelen voor de rest van de zorg, zoals huisartsen en ziekenhuizen. toegang tot een betaalbare huurwoning ernstig bemoeilijkt door het bijtellen van 25 extra woningwaarderingspunten en vervolgens moeten huurders met huurtoeslag van het kabinet maar omzien naar een woning met minder kwaliteit of een lagere huur. Woningnet gaat jaarlijks tientje berekenen Wie op zoek wil naar een woning in Amsterdam via Woningnet, de samenwerking van woningcorporaties in Amsterdam, kan vanaf nu alleen nog op het internet terecht. Woningnet doet de papieren krant de deur uit en gaat voor woningzoekenden die ingeschreven staan een jaarlijkse contributie berekenen van 10,-. Daar staat tegenover dat de inschrijfkosten met een tientje zijn verlaagd, van 60,- naar 50,-. Het aanbod op vindt vanaf deze zomer wekelijks in plaats van tweewekelijks plaats. Op dit moment bedraagt de gemiddelde wachttijd voor een Peter van StraAten woning zeven jaar. Voor gewilde wijken is de wachttijd nog langer. De verlengingskosten van een tientje leveren de corporaties extra inkomsten op. Die extra inkomsten komen vooral van starters. Belangrijkste FNV-bonden tegen pensioenakkoord Na maanden van onderhandelingen waren de werknemers, werkgevers en de regering er uit. De pensioenleeftijd stijgt in 2020 van 65 naar 66 jaar en in 2025 naar 67 jaar. De AOW-uitkering stijgt vanaf 2013 met 0,6 procent per jaar tot Daarmee kan het inkomensverlies worden opgevangen dat ontstaat als werknemers besluiten om op hun 65ste te stoppen. In dat geval wordt hun AOW gekort met 6,5 procent. De twee grootste vakbonden binnen de vakcentrale FNV, Bondgenoten en Abvakabo, die een ruime meerderheid van de FNV-leden vertegenwoordigen, hebben echter bedenkingen. Bondgenoten-voorman Henk van der Kolk:,,De rekening van AOW en pensioen komt veel te veel bij de werknemers terecht. Dat wil ik ook aan Agnes Jongerius zeggen: dit plan is niet goed. Het is oneerlijk, onrechtvaardig en onduidelijk. Het hele pensioenakkoord wordt begin deze maand aan alle FNV-leden voorgelegd in een referendum. Bondgenoten heeft een negatief advies gegegeven. De kans is groot dat AbvaKabo zich daar bij aansluit. Eigen bijdrage huurtoeslag gaat ook weer iets omhoog De normhuur, de eigen bijdrage aan de huurtoeslag, wordt opnieuw verhoogd. Dat is in het nogal complexe systeem van huurtoeslag een deel van de huur dat toeslagontvangers zelf moeten betalen. De verhoging bedraagt 3,93 per maand. Dit komt bovenop de korting van 18,64 die al eerder was doorgevoerd. Voor het merendeel van de huurtoeslagontvangers, die tot de laagste inkomensgroep behoren, betekent het dat ze gemiddeld bijna 32,- minder subsidie krijgen per maand, zo berekent de Woonbond. De Woonbond is verontwaardigd over de nieuwste bezuinigingsmaatregelen. Directeur Ronald Paping:,,Het kabinet ontziet de koopsector en pakt huurders keihard aan. Eerst wordt de PGB-maatregel krijgt meerderheid in kamer Het budget, waarmee burgers zorg kunnen inkopen voor zichzelf of voor andere zorgbehoevenden, wordt vanaf 2014 alleen nog maar verstrekt aan personen die langdurig in een inrichting verblijven. Alle anderen krijgen vanaf dat jaar zorg in natura of moeten zich melden bij het gemeentelijke WMOloket. De klantenkring van de PGB wordt daardoor verkleind tot tien procent van de huidige gebruikers. Staatssecretaris Velduizen van Zanten-Hyllner (CDA) deed haar uiterste best om de gebruikers van een PGB gerust te stellen.,,zij die een PGB hebben, behouden de zorg die ze nu ontvangen. Ik ben in gesprek met belangenorgansaties hoe die zorg te borgen. Het is geen bezuiniging. Er komt in vier jaar twee miljard bij voor de langdurige zorg. Vanuit de oppositie 4 Actueel j u l i 2011

5 commentaar en kort nieuws over huren. Voor het eerst in deze krant: 'Huisjesmelker Roel'. Hans Weevers (PvdA) en Ronald Paping (Woonbond). nu en voor wie? reageren én er meer voor betalen. woningcorporaties en de Tweede Kamer. Palladion werd er voor geridderd. De Huurderskrant vindt u deze zomer op een groot aantal plaatsen in hetzelfde rek als MUG Magazine. Vanaf nu wordt De Huurderskrant van de Huurdersvereniging Amsterdam (HA) vier keer per jaar samen met MUG Magazine verspreid. Elk nummer, met waardevolle informatie voor Amsterdamse huurders, zal drie maanden verkrijgbaar zijn. Daklozenrondgang Wie wil weten hoe (voormalig) daklozen en verslaafden in de stad rondhingen en hun drugs gebruikten, kan vanaf nu voor een rondleiding terecht bij het project Amsterdam Underground van de Regenboog Groep. Met getrainde gidsen (voormalig daklozen en verslaafden) wordt u voor 10,50 p.p. de stad door de binnenstad geleid. Kijk voor meer informatie op Foto: John Melskens huurderskrant Nieuwskrant van de Huurdersvereniging Amsterdam zomer 2011 verschijnt 4 x per jaar Inhoud P2 P3 H oofdredactioneel eacties op de ingrijpende Rplannen van Donner door Daniël van der Ree (VVD), was er veel twijfel of de PGB-zorg wel op een andere manier vorm gegegeven kan worden. Zorgaanbieders zouden nog lang niet klaar zijn om die omslag te maken. Pia Dijkstra (D66):,,43 procent van de PGB-gebruikers kan niet op een andere manier zorg krijgen. Daarom hebben ze ook een PGB. De regeringspartijen steunen de staatssecretaris en daarmee gaat de maatregel door. Huisbezoek zonder verdenking van fraude Uitkeringsinstanties krijgen meer mogelijkheden om huisbezoeken af te leggen bij uitkeringsgerechtigden. Zo vervalt de regel dat een huisbezoek alleen mogelijk is bij een concreet vermoeden van fraude. Dit blijkt uit het wetsvoorstel Huisbezoeken dat staatssecretaris Paul de Krom (VVD) van Sociale Zaken op 24 juni naar het parlement heeft gestuurd. Uitbreiding van de mogelijkheden tot huisbezoeken was een vurige wens van staatssecretaris Aboutaleb (PvdA) in het vorige kabinet. Wie een uitkering van de maatschappij ontvangt, moet maar een huisbezoeker van de sociale dienst of een andere uitvoeringsorganisatie toestaan. Huisbezoeken zijn omstreden vanwege een bepaling in het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens. In de huidige situatie kan een uitkeringsgerechtigde dan ook zonder consequenties een huisbezoek weigeren, als de uitkeringsinstantie geen reden heeft om hem van fraude te verdenken. Deze regel vervalt in de nieuwe wet. Ook als er geen vermoeden van fraude bestaat, kan een huisbezoek worden afgelegd. Wie deze weigert - op zich blijft dit mogelijk- zal vrijwel altijd te maken krijgen met een sanctie. Indien de Tweede en de Eerste Kamer akkoord gaan, kan de wet al op 1 januari 2012 in werking treden. Einde van de Melkertbaan in Amsterdam? Een volledige afbouw van gesubsidieerde arbeid in de hoofdstad, dat is een van de beleidsvoornemens van de gemeente Amsterdam uit de Kadernota 2012, die begin juni werd gepubliceerd. Amsterdam krijgt de komende jaren veel minder geld van het Rijk voor reintegratie van werkzoekenden. Een deel van dit re-integratiegeld gaat naar wat vroeger Melkertiers werden genoemd. Veelal zijn het banen in de sociaal-culturele sector, zoals buurttheaters, magazines en filmhuizen. Duo-raadslid Femke Roosma van collegepartij Groen- Links:,,We gaan kijken hoe we de banen op een andere manier kunnen invullen, maar dat zal heel lastig worden. Zeker, het is ontzettend pijnlijk. Dit kabinet gooit gewoon een hele groep in de bijstand. Renovatie Van der Pekbuurt MUG Magazine berichtte in mei over de Van der Pekbuurt in Noord. Bewoners vreesden na de renovatie niet te kunnen terugkeren omdat de huren voor hen onbereikbaar zouden worden. Woningcorporatie Ymere liet weten dat in het deel dat het eerst aan de beurt is, de punt tussen de Jasmijnstraat en de Ranonkelkade aan weerszijden van de Van der Pekstraat, 50 procent sociale huurwoningen terugkomt. Alle bewoners kunnen in een passende en voor hen betaalbare woning terugkeren, beloofde Ymere. De twee voorbeeldblokken worden in aangepakt. Na evaluatie volgt de rest tussen de Jasmijnstraat en het Van der Pekplein. Aan de renovatieplannen gingen gesprekken met bewoners vooraf. De resultaten daarvan zijn nog tot 15 juli te zien op de tentoonstelling Van der Pek in Gesprek in de Jasmijnstraat 38. De expositie omvat foto s, filmbeelden en opmerkingen van bewoners en ondernemers over hun buurt. De corporatie belooft: Met alle informatie die we voor én tijdens de tentoonstelling hebben verzameld, gaat Ymere aan de slag. We gebruiken het voor het Toekomstbeeld van de Van der Pekbuurt: een schets van hoe de buurt er in de toekomst kan uitzien. Daarvoor gebruiken we ook de onderzoeken naar wat technisch en financieel haalbaar is bij de aanpak van de woningen. D esastreus noemt,,het voorstel van Donner treft met maximaal 25 punten te laten de Amsterdamse huurders in Amsterdam en stijgen. Dat komt neer op een PvdA Donners andere grote steden het huurstijging tot 123 euro per voorstel om de huren met maximaal 123 euro per maand te directeur van de Woonbond. woningen in Amsterdam onbe- zwaarst, zegt Ronald Paping, maand. Paping:,,Dit maakt huur- laten stijgen. Volgens de VVD Minister van Binnenlandse taalbaar. Omdat de maatregel leidt het juist tot meer ruimte op Zaken Piet Hein Donner stelde voor nieuwe huurders geldt, zal de woningmarkt. Duidelijk is dat 15 juni de Tweede Kamer voor de doorstroming stagneren. de Amsterdamse huurmarkt om de maximumhuren van ingrijpend verandert. gewilde woningen in tien regio s lees verder op pagina 3 Mist u De Huurderskrant? Bel met MUG voor informatie over de verspreidingspunten of haal de krant op bij een van de Wijksteunpunten Wonen, de Huurdersvereniging (Nieuwezijds Voorburgwal 32) of bij MUG (Tilanusstraat 8). HUURDERSKRANT P4 P5 P6/7 P10 Nieuwskrant van de Huurdersvereniging Amsterdam zomer 2011 verschijnt 4 x per jaar et energielabel gaat een Hrol spelen in de hoogte van de huur. Wat verandert er e laatste Woningnetkrant Dis verschenen. Huurders moeten nu via internet otoreportage van Factievoerende huurders. Op bezoek bij de uurders zijn op vrijwillige Hbasis vaak vele jaren zeer actief. Toos Kloppenburg van j u l i 2011 Actueel 5

6 Annie maakt telefoneren leuk Griekenland is failliet. Ernstig. Annie Connect Stephensonstraat 19 (bij het Amstelstation) De sfeer in Annie s Spacelab is anders dan in een gewoon callcenter. Foto: Michel Hobbij gorter Nooit meer gratis ouzo bij de griek! B Annie Connect in Oost opende eind juni een gloednieuw callcenter: Annie s Spacelab. Een bijzonder bedrijf want het zoekt vijftig tot honderd mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Studenten en alleenstaande moeders zijn ook welkom. door Marcel Schor ij callcenter Annie Connect in de Stephensonstraat in Watergraafsmeer was het vorige maand feest. Onder het genot van een Hollandse Nieuwe en een drankje vierden medewerkers en belangstellenden de officiële opening van een gloednieuw callcenter op de eerste verdieping: Annie s Spacelab. In bijna alle opzichten een gewoon callcenter, bijna want Annie s Spacelab richt zich op mensen met een zekere afstand tot de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld vanwege een handicap. Enige voorwaarde: je moet het leuk vinden aan de telefoon verkoopgesprekken te voeren. In Annie s Spacelab werken medewerkers in het heelal, worden getraind in een ruimtevaartschip en drinken koffie aan de moonlightbar. Het belteam zit hier niet in kleine steriele hokken maar achter ruime bureaus in een vrolijke omgeving. Annie werkt graag met arbeidsgehandicapten (wao/wia), langdurig werklozen en ouderen. De liefde is wederzijds. Zo werkt Frank al een aantal jaren met plezier in het callcenter. Vanuit de wao kon hij er aan de slag:,,ik wilde graag weer eens iets gaan doen. DWI s Vacatureservice Amsterdam (VSA) en re-integratie bedrijf Pantar helpen Annie Connect bij het vinden van kandidaten. Dankzij de flexibele arbeidstijden is een bijbaan in het callcenter ook geschikt voor studenten. Remy is student International Business and Languages aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij is dol enthousiast over zijn nieuwe job bij Annie.,,Dit is mijn tweede dag. Ik voel me nu al thuis omdat iedereen hier vriendelijk en open is. Hij is via uitzendbureau StudentenWerk bij het callcenter gekomen.,,de arbeidsvoorwaarden zijn prima: zelf je tijden bepalen, bij ziekte volledig doorbetaald en gratis lunch. Behalve mensen met een beperking en studenten zijn ook herintreders en huisvrouwen die een centje willen bijverdienen van harte welkom bij het callcenter in de Stephensonstraat. De functie-eisen hoeven niemand af te schrikken. Een flink gat in je cv is geen bezwaar. Enige aanleg voor verkoop is wel een aanbeveling. Een bezoek aan een van de informatiemiddagen is daarom aan te raden. Direct solliciteren kan ook. Telewerken is een vak, legt operationeel directeur Charlotte Smit uit:,,als wij bellen, vallen we mensen lastig. We werken daarom met belscripts waarin het hele verkoopverhaal staat uitgeschreven. De ene medewerker moet ploeteren om tot resultaat te komen, de ander heeft makkelijk succes. De opdrachtgevers van het callcenter zijn goede doelen zoals de Nationale Postcode Loterij, de BankGiro Loterij, Amnesty International en het Astma Fonds.,,Wij werken voor alle vreselijke ziektes die je kunt bedenken, daar werven we voor, lacht Smit. Het overgrote deel van het telewerk is loten verkopen en donateurs werven. Annie Connect noemt deze tak van sport outbound-gesprekken. Verder verstrekt een Annie-telefonist informatie aan klanten van opdrachtgevers en neemt bestellingen en boekingen op (inbound). Annie Connect is ook betrokken bij tv-acties. Iedereen start met een basistraining bij de Annie Academie. Nieuwe Annies komen op het callcenter in de Stephensonstraat in Watergraafsmeer te werken. Iemand die de knepen van het vak goed onder de knie heeft kan vanuit huis werken, maar moet daar wel een goede reden voor hebben. De thuis werker beschikt over een telefoon met headset, pc en intenet. Medewerkers worden in het begin aan het handje genomen. De Annie werkt daarna zelfstandig. Dit betekent: eerst zelf een probleem oplossen. Er is geen supervisor die constant op de werkvloer loopt te controleren. Wel is er een host, die praktische problemen met apparatuur oplost en inhoudelijke vragen beantwoordt. Nieuwe Annies krijgen eerst een contract voor vier maanden, dan acht maanden en daarna voor een jaar. Na twee jaar volgt een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. De werktijden zijn flexibel maar liggen altijd tussen één uur s middags en negen uur s avonds. Een Annie-telefonist werkt minimaal 12 en maximaal 24 uur per week. Dit is de eerste uit een reeks van zes advertorial-teksten over bijzondere (leer-/werk) projecten in opdracht van stadsdeel Oost. 6 achtergrond juli 2011

7 Arjan van Oorsouw Kees Hoekert (81) werd beroemd door zijn ludieke protest bij het huwelijk van koningin Beatrix en prins Claus: hij gooide een witte kip naar de Gouden Koets. Maar hij is vooral bekend als directeur van hennepkwekerij de Lowlands Weed Company. Hij stond aan de wieg van het gedoogbeleid. Directeur van de Lowlands Weed Company Kees Hoekert: Gedoogbeleid, ik vind dat zoiets lulligs. Foto: Ingrid de Groot Provo Kees Hoekert: Onkruid vergaat niet Kees Hoekert en anti-rookmagiër Robert Jasper Grootveld stonden met hun Lowlands Weed Company, waarvan Hoekert directeur was, eind jaren zestig aan de wieg van het gedogen van softdrugs. Toeristen kwamen ervoor naar de Wittenburgergracht, waar de hennepplanten fier op het dak van Hoekers woonboot groeiden, het gezag van het tegenover gelegen politiebureau tartend. Hoekert woont nog steeds op de Witte Raaf, de tjalk waaraan duidelijk lang geen onderhoud is gepleegd. Aan de waterkant van de boot, op een vlot van plankieren met bosschages bivakkeert een zwanengezin met drie jonkies. De tijd heeft hier stilgestaan, met vlakbij nog wat drijvende tuinen van wijlen provo Grootveld als andere stille getuigen van de culturele revolutie van de jaren zestig en zeventig. Kees:,,Na de oorlog begon mijn vrouw te klagen over burengerucht, daarop vond ik voor ons deze boot. Een nieuw huis waar je zo lang mag slapen als je wilt! Het huwelijksbootje was geen lang leven beschoren.,,ik wist niet wat ik moest beginnen als jong studentje in Amsterdam, verstoten door mijn vrouw. Zij had een andere man en ik houd niet van mannen! Gezellig goed, makkelijk zat! Het ergste was, ik had twee kinderen en wilde die niet kwijt. Godverrrrrdomme. Ik was in wanhoop verzonken (zingt: Wat nu kleine man, opnieuw beginnen). Toen ontmoette ik Hans Tuynman (oud-provo , red.). Ik weet dat ik aan het doordraven ben... Weet je waarom ik dat boek over hem niet gelezen heb? Omdat ik met die man jaren en jaren bevriend ben geweest! Robert Jasper Grootveld, vernoemd naar een hond! Weet je wat we vroeger deden, Robert en ik? In mijn geest leeft hij nog (Grootveld overleed in 2009, red.). Ik werd nooit ergens voor uitgenodigd want ik ging nooit ergens naartoe. Hij was een beroemd mens. Ik herinner me nog dat een journalist van Het Parool me vroeg wat ik ervan vond dat RJG dood was. Cor Jaring (ex-provo en fotograaf) was de eerste man die ik in Amsterdam ontmoette. Sorry mijn naam is Corrie, zo kondigde hij zich aan. Ik kom van de Veluwe (barst uit in gezang). Hebt u André Schmidt nog ontmoet? Ik had hier opgeschilderd: hennepplanten te koop. Hij zag dat en zette er een 4 voor: hennepplanten te koop (gezang). Als Hoekert wordt gevraagd naar de plannen om het gedoogbeleid om zeep te helpen, antwoordt hij:,,tuurlijk weet ik dat. Marihuana, kent u dat wel? Hebt u dat ooit gerookt? Dat is een wilde plant, die groeit overal, onkruid. Hennep kun je overal verbouwen. Wat is onkruid? Wieden! Onkruid vergaat niet, dat heb ik al zo vaak verteld... marihuana is onuitroeibaar. We worden geregeerd door Amerika. Daar is besloten, er mag nooit meer gerookt worden. We zijn de knecht van Amerika. Ik ben er 31 keer geweest. Ik ken Amerika. Rook is verslaving. Ik kon er ook niet van af komen (noemt sigarettenmerken). Hoe bevrijdde Amerika ons? Met een lading sigaretten. Je redt je met een sigaretje. Zo ben ik verslaafd geraakt. Tot mijn zoontje Raban iets in zijn longetjes had. Toen dacht ik bij mezelf, dat komt door de sigarettenrook. Hebt u ooit gehoord van de man met het gaatje in zijn hoofd? (provo Bart Huges, red.) Hij is dood en dat vind ik erg. Weet je wat ik erg vind nu ik oud ben? Dat Ik ga dood, u bent de eerst aan wie ik dit vertel mensen van wie ik heb gehouden zo dood zijn als een pier. Ik probeer dat af te wenden maar je kunt er niet omheen. Doden, doden, dododododododo (geneurie). Ik ben aan het doodgaan. U bent de eerste aan wie ik dit vertel. Ben geboren in Het ergste wat er gebeurt in een mensenleven is dat-ie doodgaat. Ooit was ik zeeman. Ik wil eeuwig zeeman blijven. Iedereen gaat dood. Eens sterven wij allen. Vroeger had ik idealen. Ik wilde zanger worden (barst uit in een Italiaanse aria). Tot ik trouwde met een lieve vrouw en een kind kreeg bij haar. Een meisje. Emma, zo heeft ze zich later vernoemd, die moet je interviewen. Gedoogbeleid, ik vind dat zoiets lulligs... de totale lulligheid. Een onkruid gedogen, dan denk ik o godver, gadverdamme... you know, je gaat toch geen onkruid gedogen? De mens is ook onkruid, ze doen van alles (lacht). Ik houd van mensen. Dan komt Jos Baas binnen en neemt het gesprek over. Jos is de pleegzoon van Kees. Hij filmt Hoekert met een Blackberry. Blijkt dat buren een beetje voor Kees zorgen, hem eten brengen. Bootbewoners letten nog op elkaar. Daarnaast krijgt Kees thuiszorg. Het gesprek neemt een rare wending. Over het LSD-gebruik van Jos en Kees. Kees:,,Dat heb ik ook nog gebruikt. Ik dacht God bestaat dus LSD bestaat ook. Maar daar moet ik voorzichtig mee zijn. Weet je wie eraan gestorven is? Bart, die een gaatje in zijn hoofd geboord heeft! Hoe komt Kees aan zijn natje en droogje? Jos:,,Kees is marihuana-miljonair. De hennepverkoop gaat gewoon door. Hoekert laat een handje kleingeld zien.,,ik weet niet hoe ik aan mijn geld kom. Weet u wat deze boot waard is? Ik ben slapende rijk geworden! Deze boot is 350 euro waard. Vast wel meer. Vroeger was ik leraar klassieke talen en wist alles. Ik gaf les op het St. Nicolaascollege. Ik reed in een automobieltje. Plotseling steekt er een jongetje over. Ik ben knettergek, stel je voor dat ik harder had gereden dan was dat jongetje dood geweest. Dan had ik nooit meer kunnen zingen. Nu of nooit! Uitstappen! Neem een auto met chauffeur. Als je maar weet hoe je neuken moet. Altijd goed. Als je je alles herinnert, word je gek. Het enige wat ik niet wil, is gek worden. j u l i 2011 achtergrond 7 LOWLANDS WEED COMPANY m a a r t 2011 achtergrond 7

8 Marcel Schor Hille Hoogland van de Voedselbank Amsterdam zegt dat arme mensen in Amsterdam beter af zijn dan in New York. In twee mini-supermarkten van de voedselbank kunnen klanten na een training sinds kort gratis boodschappen doen. Sommige mensen zullen hun hele leven afhankelijk blijven van een gratis voedselpakket, zegt Hille Hoogland van stichting Voedselbank Amsterdam (VBA).,,Er is een groep in onze samenleving die langdurige zorg nodig heeft, misschien wel tot na hun begrafenis om praktische zaken af te handelen. Ze is projectcoördinator van Meer Dan Voedsel Alleen, opgezet om de zelfredzaamheid van haar klanten te bevorderen, zoals voorlichting over (financiële) voorzieningen; het trainingsprogramma Op Eigen Kracht om de persoonlijke administratie op orde te krijgen; leren omgaan met weinig geld en het vergroten van zelfvertrouwen. Hoogland:,,Voedsel alleen is niet voldoende. Onze doelstelling is om voedselverspilling tegen te gaan en armoede te bestrijden. Die doelen komen mooi samen in de uitgiftepunten van Zuid en Oost waar klanten sinds kort in een mini-supermarkt gratis boodschappen kunnen doen. In New York bestaat deze formule al jaren.,,tijdens de training gaan de voedselbankklanten op excursie naar een echte supermarkt om te leren zo goedkoop mogelijk boodschappen te doen. Voordat ze inkopen doen, kijken ze thuis eerst in hun kast en dan maken ze een boodschappenlijstje, vertelt Hoogland.,,Met die kennis kunnen ze later naar onze eigen supermarkt. De meeste klanten van de voedselbank hebben een bijstandsuitkering. Is gratis voedsel verstrekken nog nodig als de uitkeringen flink omhoog zouden gaan?,,ik geloof daar niet in. Ook met een hogere uitkering komen bepaalde mensen nog altijd in de problemen. Je moet ze juist leren om met weinig geld om te gaan. Als brood en melk duurder worden, moet de uitkering wel mee groeien. Stadsdeel Centrum geeft groen licht voor subsidie aan de voedselbank. Het geld is bedoeld als tegemoetkoming voor het aanstellen van een coördinator om voedsel te werven. Waarom is die nodig?,,er zijn nog steeds groothandels die hun Voedselbank voorkomt honger in de stad Hille Hoogland, projectcoördinator van de voedselbank geeft trainingen aan klanten. Foto: Job Janssen eten doordraaien. We hebben de middelen nog niet om ons effectief op die bedrijven te richten. Voor mij geldt: hoe meer voedsel we kunnen krijgen hoe gezonder en gevarieerder we de voedselpakketten kunnen samenstellen. Gooien jullie wel eens eten weg?,,ja. Soms krijgen we meer aangeboden dan we kwijt kunnen. Ik hoop daarom dat de voedselbanken straks de overschotten onderling goed gaan verdelen. Wellicht kunnen we een deel ook nog kwijt aan daklozenorganisaties. Hoe minder verspilling hoe liever. U heeft voor uw werk een kijkje in New York genomen. Wat zijn de verschillen met Nederland?,,De Amerikaanse overheid doet bijna niets voor werklozen. Uitkeringen zijn daar van korte duur waardoor mensen snel in de problemen komen. Bij gebrek aan een sociaal vangnet bieden Amerikaanse bedrijven graag een helpende hand aan goede doelen. Liefdadigheidsorganisaties zijn daar heel sterk in fondsenwerving. Ze onderhouden goede contacten met gulle gevers. Dat kost veel tijd en moeite. Wij kunnen daar nog van leren. En de voedselbanken aan de andere kant van de oceaan. Hoe zit het daar mee? Soms melden zich mensen die letterlijk niets in hun kast hebben,,in New York zijn rond de 1200 gaarkeukens en food pantries. Een pantry is te vergelijken met onze uitgiftepunten. Food Bank New York is de geoliede logistieke machine achter dit netwerk van gratis voedsel. Zij distribueren federale voedsel- overschotten en giften van bedrijven voor ongeveer een miljoen New Yorkers. Zijn er overeenkomsten?,,zowel in Amsterdam als in New York wordt honger geleden. Al gebeurt dit in New York naar verhouding op veel grotere schaal. Soms melden mensen zich bij ons die letterlijk niets meer in hun kast hebben staan. Een andere overeenkomst is de opeenstapeling van problemen: geen werk, schulden, geen toegang tot goed onderwijs, alleenstaande ouders en gezondheidsklachten. Waarom werkt u voor een goed doel?,,tijdens een interview voor mijn studie werd ik geconfronteerd met schrijnende armoede en ellende. Voor me zat een vrouw met ontzettend veel schulden, die voortdurend onder druk van haar schuldeisers stond. Zelfs tijdens ons gesprek werd ze gebeld en gesommeerd snel met geld over de brug te komen. Haar huis was helemaal kaal. Ze bood me koffie aan, maar die bleek op te zijn. Deze ervaring heeft me flink aangespoord iets voor andere mensen te betekenen. Stichting Voedselbank Amsterdam (VBA) verstrekt gratis voedselpakketten aan 1100 huishoudens in Amsterdam, Diemen en Amstelveen (in totaal 2500 mensen). VBA heeft twee vaste medewerkers en 300 vrijwilligers. Elk stadsdeel heeft een uitgiftepunt, in West zijn er zelfs drie. Een eenpersoonshuishouden komt in aanmerking voor een pakket met een besteedbaar inkomen (voeding en kleding) van maximaal 175,- per maand. Voor twee volwassenen: 235,- Voor een kind t/m 12 jaar is de limiet 25,- En voor een kind tussen jaar: 50,- 8 achtergrond j u l i 2011

9 Marten Dijkstra De bezuinigingen vliegen hem om de oren. Maar Freek Ossel, PvdA-wethouder Armoede, blijft optimistisch.,,het gaat ons lukken de armoede in Amsterdam te verminderen. Als we onze krachten maar bundelen. Ossel over slow solutions en de noodzaak van voedselbanken. Werkbezoek in Holendrecht-West: armoede gaat ook over opvoeding en scholing. Foto: Jantien Aalbregtse Armoedewethouder Freek Ossel blijft optimistisch Ja, hij weet het. De bezuinigingen op armoedebestrijding, bijstand en reintegratie hakken erin. Op het huidige armoedebudget van 66 miljoen euro wordt 20 procent gekort.,,een ongelooflijke klap, aldus Ossel.,,Dat financiële gat kunnen we als gemeente onmogelijk zomaar compenseren. Maar dat betekent niet dat we bij de pakken neer gaan zitten. We gaan het gewoon anders aanpakken. Vervolgens steekt wethouder Freek Ossel enthousiast van wal.,,we moeten in ieder geval aan wat basisregelingen vasthouden, zoals de schuldhulpverlening. Tegelijkertijd moeten we naar een breder armoedeoffensief. We zullen afmoeten van de muurtjes tussen de diverse disciplines in het college, die alle nodig zijn voor een effectieve armoedebestrijding. Ossel noemt zijn collega-wethouders die bij armoedebestrijding betrokken zijn: Werk en Inkomen (Van Es, GroenLinks), Onderwijs (Asscher, PvdA), Zorg (Van den Burg, VVD) en Ossel zelf natuurlijk:,,we moeten samen tot een zo effectief mogelijke armoede-aanpak komen. Denk aan risicogezinnen, eenoudergezinnen. Daar gaat het vaak niet alleen om financiële support maar ook om bijvoorbeeld opvoedings-ondersteuning. Die aanpak zijn we gezamenlijk aan het uitwerken. Het heeft een hoog Houdini-gehalte: geconfronteerd worden met heftige bezuinigingen en er toch beter uitkomen. Ossel knikt:,,een trendbreuk. Armoedebestrijding gaat niet alleen over geld maar ook over kansen, over eigen verantwoordelijkheid. Daar gaan we als college in investeren. Want we kunnen daarmee meer in één mandje stoppen, zowel financieel, meerdere budgetten bij elkaar, als qua expertise. Uiteindelijk levert dat meer rendement per geïnvesteerde euro op. Zo denken we gezinnen die in de problemen zitten een lift te kunnen geven. Vergeleken met andere steden is Amsterdam ver in zijn armoedebestrijding.,,ook omdat we al eerder klappen hebben Voedselbanken zijn van groot belang geworden moeten verwerken en daar dus ervaring mee hebben. Ossel kijkt zonder leedvermaak naar Rotterdam, dat honderden miljoenen op de bijstand moet bezuinigen, met de vrees dat straks twintigduizend geraniumgezinnen werkloos thuiszitten.,,dat zal ons niet gebeuren. Als je kijkt naar de meest recente armoedecijfers van Amsterdam kun je concluderen dat de crisis bij ons relatief zacht landt. Het is niet zo van gaat u maar rustig slapen maar het gaat ook niet gigantisch fout. Kijk naar de cijfers over jongeren uit kansarme gezinnen. Die doen het gewoon beter. En ik moet het toch zeggen dat is ook te danken aan ons anticiperend beleid. Eigen verantwoordelijkheid vormt tegenwoordig het sleutelwoord, mits goed ondersteund en nuttig:,,we vragen mensen niet te gaan sneeuwruimen, zeker niet als er geen sneeuw ligt. De wethouder zag zijn visie bevestigd tijdens een verblijf van twee weken in Holendrecht-West, waar veel gezinnen op de armoedegrens zitten.,,dan word je je weer bewust dat armoede een complex van problemen is, vanaf de opvoeding tot weinig kansen op de arbeidsmarkt, criminaliteit. Maar je komt óók mensen tegen die desondanks blijven geloven in betere kansen en die andere bewoners op sleeptouw nemen. Wat deed het verblijf persoonlijk met Ossel?,,Ik had natuurlijk al bepaalde verwachtingen. Zo hadden we een probleem met schiet-incidenten. Maar door een persoonlijk verblijf worden die verwachtingen dieper ingekleurd, zowel wat betreft de probleem- als de kansenkant. Zo word je ineens geconfronteerd met een Nederlands sprekende vrouw met een goede opleiding, die vanuit Suriname in een bezemkast belandde. Dat zijn excessen. Maar er zijn ook positieve voorbeelden zoals een project op een lagere school, waar kinderen extra les krijgen met hulp van mensen uit hun directe omgeving. In dit geval gaat het om Ghanese studenten die deze (Ghanese) kinderen ondersteunen. Je ziet dan direct resultaat. En daarvoor zijn echt geen tonnen subsidie nodig. Terug naar het door Ossel bepleitte brede front tegen de armoede. Ook buiten het college zelf zoekt hij steun, via het Pact van Amsterdam, waarin diverse ondernemingen en maatschappelijke organisaties participeren. Is dat niet een uit nood geboren initiatief vanwege de zich terugtrekkende overheid?,,nee, het is uit visie geboren. Als gemeente alleen gaan we het niet redden. Maar we zetten deelnemers ook zeker niet onder druk om miljoenen euro s te doneren. Het is een slow solution; het moet een platform worden dat ervoor zorgt dat bij bedrijven en maatschappelijke organisaties de armoedebestrijding breed wordt gedragen. Ossel rekent ook de voedselbanken tot het anti-armoedefront, zij het met tegenzin.,,ik heb helaas gemerkt dat voedselbanken van groot belang zijn geworden. Helaas, omdat ik nog altijd vind dat het niet zo zou moeten zijn. Maar ze helpen mensen om uit een nadelige situatie te komen. Goed dat in Zuid de link wordt gelegd met het welzijnswerk. Ook indrukwekkend vind ik de prestaties van de voedselbank in Zuidoost, waar met grote inzet zoveel gezinnen worden bediend. Zijn werkbezoeken hebben hem geconfronteerd met herkenbare problemen: werkloosheid, alleenstaande moeders, gezondheids- en financiële problemen.,,mooi om te zien dat managers van financiële instellingen als Delta Lloyd budgettrainingen geven aan voedselbankklanten. Zo kunnen gebruikers van de voedselbank op eigen kracht verder. Is het in deze tijd nog wel leuk om wethouder armoede te zijn?,,ik vind het fantastisch, want je werkt met mensen en je ziet de resultaten. Maar je weet tegelijkertijd dat je soms de Kop van Jut bent. Ik kan het wel hebben, want ik ben van de lange adem. Stapje voor stapje zeg ik maar, anders red je het niet. j u l i 2011 achtergrond 9 armoedebestrijding

10 Een nuchtere balans van 500 jaar immigratie Charles Braam De discussie over immigratie uit vooral islamitische landen wordt vervuild door het appelleren aan emotie en is zelden gestoeld op feitenkennis. Dit stellen de broers Leo en Jan Lucassen, in Winnaars en Verliezers. Politici als Wilders en Bolkenstein en publicisten als Paul Scheffer doen voortdurend uitspraken die niets met de feiten te maken hebben. Ze pretenderen niettemin onomstotelijke waarheden te verkondigen, concluderen de broers Jan en Leo Lucassen in hun boek Winnaars en Verliezers, onlangs bij uitgeverij Bert Bakker verschenen. Een boek over 500 jaar immigratie.,,de ratio in het migrantendebat is ver te zoeken, stelt Jan Lucassen (1947). Hij is verbonden aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) en bijzonder hoogleraar. Zijn broer Leo Lucassen (1959) is hoogleraar Sociale Geschiedenis aan de Universiteit Leiden en voorzitter van het Centrum voor de Geschiedenis van Migranten (CGM). Ze doen al jaren onderzoek naar de migratiegeschiedenis in Nederland en komen tot heel andere conclusies dan de integratiepessimisten. De beweringen van de integratiepessimisten laten zich samenvatten in een zeven stellingen, die de gebroeders Lucassen in hun onderzoek ontzenuwen. Voor doemscenario s van een dreigend Zaandam, Het reisbureau van Erol Şimşek. Foto: Collectie Historisch Beeldarchief Migranten Eurabië en een tsunami van moslims blijkt geen enkel bewijs te bestaan. Jan Lucassen:,,Ons verhaal is niet populair. Er is zo veel onbehagen in de maatschappij. We hebben hier duidelijk te maken met de klassieke zondebok. Is er dan geen sprake van massaimmigratie? Een bezoek aan de website van het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS) zou iedereen kunnen leren dat er helemaal geen massa-immigratie is, doceert Leo Lucassen tijdens een lezing in Spui 25, het debatcentrum van de Universiteit van Amsterdam. Hij gaat uit van de criteria van de Partij voor de Vrijheid (PVV): een saldo van niet-westerse immigranten op jaarbasis. Lucassen: Als we ons daarop baseren, was er begin jaren negentig inderdaad sprake van massa-immigratie. Vanaf 2002 zien we echter een dramatische daling als gevolg van het strengere immigratiebeleid van de toenmalige staatssecretaris Job Cohen (PvdA). Des te verwonderlijker is dat het idee dat Nederland overspoeld wordt door horden moslims hardnekkig blijft voortbestaan. Volgens Leo Lucassen strookt dit niet met de werkelijkheid.,,communicatiewetenschappers zouden dit een hype noemen. Als het om de schuldvraag gaat, wordt er naar de linkse kerk gewezen. Die beschuldigende vinger is zo succesvol gebleken, dat niet alleen veel kiezers daarin zijn gaan geloven, ook links Nederland zelf neemt deze bewering vaak voor waar aan. Bij bestudering van de feiten blijkt ook hier de waarheid iets anders te liggen. Bij de komst van de gastarbeiders en de daaropvolgende gezinshereniging waren het juist de linkse partijen en de vakbeweging die zich daar, uit vrees voor concurrentie met de eigen leden en kiezers, tegen verzetten. Het zijn de werkgevers geweest, politiek gesteund door de VVD, die in de jaren zestig gastarbeiders naar Nederland haalden. Zij voelden niets voor een roulatiesysteem, waarbij Achmed na twee jaar verruild werd door Ali, zegt historicus Leo Lucassen. De gastarbeiders waren ongeschoold, vaak analfabeet. Halverwege de jaren zeventig vond de politiek dat gastarbeiders die waren gebleven rechten hadden opgebouwd. Met name de KVP (opgegaan in het CDA) was voorstander van gezinshereniging, een katholiek stokpaardje. De immigratiegolf die dat als gevolg had, kwam slecht uit. De mondiale recessie eind jaren zeventig trof ook Nederland. Was economische neergang altijd aanleiding voor emigratie, nu kwamen er juist mensen bij: gezinsleden van gastarbeiders, die zelf al vaak werkloos waren of massaal in de wao gedumpt. Economische crisis, massawerkloosheid en massa-immigratie legden het fundament voor de huidige maatschappelijke onvrede, stellen de broers Lucassen. Gastarbeidergezinnen werden ondergebracht in traditionele arbeiderswijken. De oorspronkelijke bewoners kregen buren die ze niet konden verstaan en die er vreemde gewoontes op nahielden. Jan Lucassen:,,Dat is een slecht uitgangspunt geweest voor het integratieproces, dat klopt. Het is een godswonder dat het met zo n slechte uitgangspositie toch allemaal redelijk goed gaat. Maar dat wil men niet zien. De tweede generatie is inmiddels volwassen. Als je naar de cijfers kijkt, dan zijn er wonderbaarlijk veel kinderen goed terecht gekomen, aldus Leo tijdens zijn lezing. Dat wil niet zeggen dat we de ogen moeten sluiten voor het feit, dat bijvoorbeeld Marokkaanse jongens nog steeds de verkeerde lijstjes aanvoeren als je kijkt naar werkloosheid en criminaliteit, maar je ziet dat het langzaam de goede kant uitgaat. Jan Lucassen:,,Als de huidige ontwikkelingen zich voortzetten, dan is er over één, twee generaties geen probleem meer. Dan is iedereen winnaar. Leo en Jan Lucassen: Winnaars en Verliezers (2011): 19,95 RONDKOMEN Lezers vertellen hoe zij de maand met weinig geld doorkomen. Fijne ouders Naima M. (36) heeft een mbo-opleiding gevolgd, werkt in een jeugdgevangenis en heeft een dochtertje van zes jaar. Naima:,,Ik heb geluk met mijn ouders. Tijdens mijn avond- en nachtdiensten in de gevangenis kan mijn dochter bij hen terecht. Zij geven mijn kind dezelfde opvoeding die ik heb gekregen, dat kan ik bij haar terug zien. Onder normale omstandigheden verdien ik genoeg om van te leven. Toen ik nog met de vader van mijn dochter samenwoonde, hebben we ooit 9.000,- van een familielid geleend. En nu draai ik helaas alleen voor de kosten op. Ik los 400,- per maand op de lening af; hierdoor hou ik 1156,- per maand over. Iedere maand betaal ik de volgende rekeningen: 487,- huur (incl. huurtoeslag), 93,88 voor gas en licht, KPN plus 45,-, Vodafone mobiel en internet 65,-, inboedelverzekering 52,40, autoverzekering 22,45, motorrijtuigenbelasting 18,- en ik ben ongeveer 50,- kwijt aan benzine. Mijn leefgeld is 223,- per maand. Mijn vader doet de boodschappen en neemt ook altijd boodschappen voor mij mee. Geld wil hij niet van mij aannemen. Mijn geld gaat voornamelijk op aan producten voor lichamelijke verzorging. Aldi heeft prima en betaalbare tandpasta, bodylotion, toiletpapier en shampoo. Zo nu en dan koop ik bij Aldi een leuk t-shirt voor mezelf of voor mijn dochter. Op de markt koop ik voornamelijk fruit. Ik heb een spaarpotje voor onvoorziene uitgaven. Van dat geld ga ik met een paar vriendinnen en onze kids een keer per jaar naar een pretpark. Binnen tien jaar wil ik een hbo-opleiding afronden om kans te maken op een leidinggevende functie in het gevangeniswezen. Lea Nortan 10 achtergrond j u l i 2011

11 Sanne Rooijmans De zomer is gearriveerd. Tijd om de zwemkleding uit de kast te halen. Amsterdam biedt in en om de stad tal van geschikte zwemplekken. MUG ging langs bij een aantal van die verfrissende natuur-zwemplekken. Strand West bij de Houthavens in stadsdeel Westerpark Foto: fotonova.nl Een verfrissende duik is verrassend dichtbij S tartpunt is de Amstel waar meteen het BuitenBad, Nederlands eerste drijvende zwembad, in het oog springt. Behalve dat je naast het vaarwater rustig in het zwembad kan dobberen, heeft het bad een luxe en relaxte uitstraling. Toegegeven, de locatie midden op de Amstel en de aankleding maken het een stuk aantrekkelijker dan een doorsnee buitenbad. Maar echt zwemmen is er bij een beetje drukte niet bij. Daar is het bad te klein voor. Wie echt de ruimte wil moet het verderop zoeken. Dus pak ik de fiets richting Ouderkerk aan de Amstel en dat levert een beter resultaat op. Mijn voorliefde voor natuurwater heeft mij door de jaren heen op veel verschillende plekken gebracht, maar het traject langs de Amstel blijft favoriet. Vanaf het viaduct (A10) zijn er tal van plekken aan het water langs de Ouderkerkerdijk waar je tot het begin van de avond op het gras in de zon kunt zitten. In en uit het water klimmen kan lastig zijn door riet en stenen, maar zwemmen is er heel verfrissend. En wie zin en durf heeft om van lekker hoog in het water te springen moet wel wat capriolen uithalen: door een verbouwing zijn er sinds kort langs de reling bij het viaduct van de A10 schotten geplaatst. De Amstel is echter geen officieel erkende zwemplek. De wateren in Nederland worden tijdens het zwemseizoen, van 1 mei tot 1 oktober, gecontroleerd en elke twee weken beoordeeld op de kwaliteit door de verschillende provincies. Via de site vind je actuele informatie over de kwaliteit van de verschillende wateren, een zwemwaterkaart van Noord-Holland waarop alle officiële zwemplekken zijn aangegeven en waar je bij het zwemmen op moet letten: bodemverloop, obstakels, kuilen en eventuele aanwezigheid van blauwalg. Een geweldig fijne zwemplek vlakbij de stad is de Ouderkerkerplas bij Ouderkerk aan de Amstel tussen de A9 en A2 die deel uit maakt van groengebied Amstelland. Rondom de plas ligt een groot natuur- en recreatiegebied waar je kunt zwemmen, wandelen, fietsen, barbecueën en windsurfen. De toegang is gratis en er is ook een simpele eetgelegenheid. Het eilandje is verreweg de leukste plek om te zonnen. Je kunt er ook vanaf steigers het water inspringen. Bovendien is er een zandstrand waar voornamelijk ouders met kinderen de dag doorbrengen. Let op: zwemmen is vaak niet de hele zomer mogelijk in verband met blauwalg. Richting het noorden, bij Durgerdam, is vlak na de bocht in de Durgerdammerdijk een betrekkelijk groot grasveld met hier en daar een boom voor wat schaduw. Het water is door het verloop van de bodem goed toegankelijk en je kunt er een flink eind wegzwemmen. Enkele tientallen meters van de waterkant staat een elektriciteitspaal in het water waar je in kunt klimmen (op eigen risico!) en vanaf verschillende hoogtes de sprong kan wagen. Laat je niet te snel verleiden om een treetje hoger te springen; de jongens die dit doen, hebben niet voor niets hun gympen aan. Het gebied rondom Durgerdam is ook in andere seizoenen leuk om in te wandelen en fietstochten te maken. Pas wel op voor het vaarverkeer dat verderop langskomt, en ook hier geldt: let op voor blauwalg. Dichter bij het centrum van de stad kun je zwemmen vanaf het Java-eiland, het KNSM-eiland en bij Zeeburg vanaf de Borneokade. Hier ben ik vooralsnog alleen in impulsieve buien het water ingesprongen, maar met alle steigers rondom de verschillende kades kun je hier best een middagje uitrusten, zwemmen of picknicken. De Borneobrug, die de schiereilanden Borneo en Sporenburg met elkaar verbindt, is naast zijn bijzondere uiterlijk de afgelopen jaren ook een goede springplek gebleken. Wees voorzichtig als je hier vanaf springt want er is veel vaarverkeer. Minder goed om te zwemmen, maar toch de moeite waard, is de Grote Vijver, in het Amsterdamse Bos. In mijn herinnering altijd de kanovijver genoemd, waar ik in alle enthousiasme al in maart met een vriendinnetje probeerde te zwemmen. Dat is niet echt een aanrader. s Zomers is het een stuk aangenamer en kun je makkelijk het water in- en uitkomen vanaf de grote speelweide. Het duurt wel even voor eindelijk een punt bereikt is waar je niet de bodem raakt. Voordeel van deze plek is dat het nooit te vol zit met mensen en er op het veld douches, toiletten en een kleine horecagelegenheid voorhanden zijn. Kano s en waterfietsen huren kan hier ook. In ieder geval goed voor een dagje verkoelen, hangen, zonnen, zwemmen en picknicken. Nadeel zijn de grote zwermen muggen die rond een uurtje of negen ( s ochtends) aan komen zetten. Ook bij het Amsterdamse Bos gelegen: de Nieuwe Meer. Een plek die zich het hele jaar door goed leent voor wandel- en fietstochten en bij mooi weer een mooi en rustig zwemgebied is. Je kunt vanaf meerdere plekken rondom het meer vanaf grasveldjes of steigers zo het water in. Mijn favoriete activieit was om vanaf het huis van een vriendinnetje aan het Tjotterpad met opblaasbed naar een van de horecagelegenheden (voornamelijk watersport) te zwemmen om daar ijs te halen. Bijzonder zijn de buffels die vrij rondlopen langs het Anton Schleperspad. Pas overigens op voor horzels, er zijn er daar meer van dan op andere plekken. Dan het Westerpark: geen echte plek om te zwemmen, maar wel een plaats om te pootjebaden omringd door groen en horeca. Zeker een bezoekje waard op een warme zomerse dag. j u l i 2011 achtergrond 11 zwemmen in amsterdam

12 Wikistad geeft Amsterdam terug aan de burger Marten Dijkstra Te lang hebben overheid en burgers langs elkaar heen geleefd. Wikistad wil die kloof overbruggen: overheid en burgers moeten samen de verantwoordelijkheid kunnen nemen en de overheid moet daarop aansluiten. O f het nu gaat om armoedebestrijding, veiligheid of opvoeding, veel goedbedoelde initiatieven sterven een vroegtijdige dood. Piet van Diepen, sociaal geograaf, samen met Henk van Waveren (ex-stadsdeelvoorzitter Amsterdam-West) drijvende kracht achter Wikistad, denkt het antwoord te weten:,,mensen staan er nog te vaak alleen voor. Neem de schuldhulpverlening en het woud van regels waarin mensen met schulden dreigen te verdwalen. Wij bepleiten met het Wikistad-initiatief dat burgers elkaar ondersteunen, hun eigen verantwoordelijkheid nemen en tevens kunnen rekenen op de professionaliteit en de financiële armslag van de overheid. Dat moet goed op elkaar aansluiten. Of kijk naar het probleem veiligheid: alleen meer blauw op straat is niet de oplossing, dat heeft de praktijk aangetoond. Het gaat er om dat mensen elkaar op hun gedrag durven aan te spreken, zij zijn de eigenaren van het probleem en kunnen zich daar maar beter van bewust zijn en dat noem ik geen betutteling. Als burgers sa- Henk van Waveren (links} en Piet van Diepen drijvende krachten achter Wikistad. Foto: John Melskens menwerken kunnen ze het verschil maken (zie kader). Tegelijkertijd moet duidelijk zijn: de overheid mag niet wegkijken. Samenwerking is het devies. Van Diepen en Van Waveren stonden aan de basis van Stad in Beweging, een partnership, waaruit het initiatief Wikistad is voortgekomen: burgerinitiatieven en de kennis en capaciteiten van de overheid dichter bij elkaar brengen.,,het is de bedoeling dat beide partijen elkaar vinden, zodat ze tot een duurzaam samenwerking kunnen komen, aldus beide initiatiefnemers. Henk van Waveren is al langere tijd bezig met het verbeteren van sociale cohesie in de stad. Hij was van regisseur van het Platform Amsterdam Samen (PAS), gericht op het stimuleren van sociale samenhang en stabiliteit. Zijn omslagpunt lag omstreeks 2000.,,In de Baarsjes hadden we in de Chassébuurt te maken met structurele verstoring van de openbare orde door jongeren: vernielingen, buurtoverlast, intimidatie. Niets leek te helpen, totdat we besloten de problemen mede als problemen van de ouders te bestempelen en hen daar nadrukkelijk op aan te spreken. We wezen hen op hun eigen verantwoordelijkheid, maar ook op de ondersteunende rol van de overheid zoals de afdeling welzijn en de buurtregisseur. Het probleem werd daarna hanteerbaarder, ook al is het nog niet opgelost. Er bestaat geen toverformule als het gaat om sociale samenhang. Maar een ding is wel duidelijk. Een alomtegenwoordige overheid is niet de sleutel tot succes. Burgerinitiatieven, waarbij buurtbewoners elkaar direct ondersteunen zijn minstens zo belangrijk. En een passende financiering. Van Diepen:,,Als het om sociale projecten gaat, zit daar weinig lijn in, initiatieven worden in de kiem gesmoord. Duurzame financiering over langere termijn is bij samenwerking tussen burgers en overheid van groot belang. Burgers moeten zich zelfstandig opstellen en zelf inkomsten genereren. De preventieve werking van SMS Alert Met het initiatief SMS Alert trachten Freeda Verburg en grafittikunstenaar Henk van Veen samen met de buurt en de buurtregisseur overlast en criminaliteit in Noord te voorkomen.,,onlangs was er een stroomstoring. Wij hebben de politie gevraagd om present te zijn, want we hadden het vermoeden dat kwaadwillenden misbruik zouden maken van de sitiatie. En inderdaad: een aantal malloten had een gewapende overval op een taxi gepland. Die werden op heterdaad betrapt door motoragenten. Verburg wil maar zeggen:,,samenwerking tussen burgers loont. Cursus Koken voor een prikkie Het ruikt lekker bij binnenkomst in de keuken van Annet Bos in de Balboastraat in Amsterdam-West. Ze startte pakweg twee jaar geleden het initiatief Koken onder 1,50, een zes weken durende kookcursus bedoeld voor buurtbewoners. De cursisten zijn geworven via de voedselbank in De Baarsjes.,,Graag zouden we ook een klein restaurantje aan onze keuken willen koppelen en daarmee eigen onbrengsten genereren, aldus Bos. Voorlopig moet ze het doen met een gemeentelijke bijdrage van 500 euro per kwartaal om inkopen te doen. ombudsman Gemeentelijk ombudsman Ulco van de Pol behandelt klachten van burgers. Schuldhulpverlening Vorig jaar dienden ongeveer Amsterdammers een aanvraag voor schuldhulpverlening in. Zo n duizend meer dan het jaar ervoor. Leven met een schuldhulpregeling is zwaar: drie jaar onder bijstandsniveau leven en geen nieuwe schulden maken. Maar het is evenmin eenvoudig om in een schuldhulptraject terecht te komen. Maar liefst veertig procent van de aanvragers haakt af voordat een regeling tot stand is gekomen. Voor hen ziet de toekomst er nog somberder uit. Aanvragen voor schuldhulp komen meestal binnen via de maatschappelijke dienstverleners van de stadsdelen, zoals Doras en CentraM. Deze zogenaamde Madi s verzorgen de intake, brengen alle schulden in kaart en proberen acute geldnood op te lossen. Wanneer de Madi denkt dat een klant in staat is om een aflossingsregeling succesvol te doorlopen, wordt een aanvraag voor een schuldsaneringstraject ingediend bij de Gemeentelijke Kredietbank Amsterdam, die deel uitmaakt van DWI. De Kredietbank bemiddelt dan bij het tot stand komen van afbetalingsregelingen met de schuldeisers. Pas als die allemaal willen meewerken, kan het schuldsaneringstraject van start gaan. Tussen het moment waarop iemand bij een Madi aanklopt en het indienen van de aanvraag bij de Kredietbank gaat vaak een hoop kostbare tijd verloren. Bijvoorbeeld doordat intake en administratieve verwerking niet goed op elkaar aansluiten of omdat het te lang duurt voor dossiers op orde zijn. Het zou helpen als alle Madi s dezelfde aanvraagprocedure zouden volgen, zodat verschillende vormen van hulpverlening voor een klant direct bij aanmelding gestart kunnen worden. Ook kan het nuttig zijn vooraf in te schatten of een klant het zware schuldsaneringstraject kan volhouden. Sommige aanvragers zijn meer gebaat bij andere vormen van hulpverlening en soms moeten mensen leren hoe ze met geld omgaan. Een betere samenwerking tussen de Madi s en de Kredietbank kan voorkomen dat dossiers onnodig heen en weer worden gestuurd. Als de bereikbaarheid van de afdeling Inkomensbeheer van de Kredietbank wordt verbeterd hoeven de klanten de Madi s hier niet over te bellen. In het rapport over schuldhulpverlening heb ik een aantal voorstellen voor verbetering gedaan. Het is nu aan de wethouder om te beslissen wat daarmee gebeurt. www. gemeentelijkeombudsman.nl 12 achtergrond j u l i 2011

13 Martin Ottens Wie kan het zich nog veroorloven een schilderij of een beeld te kopen? Toch kan goede kunst via de kunstuitleen heel bereikbaar en betaalbaar zijn. Lentekleuren, kinderen van een basisschool aan het werk in CBK Amsterdam. Foto: Merel Schoutendorp Kunstuitleen is oplossing voor arme liefhebbers D e meeste mensen houden ervan de muren van hun huis te verfraaien met afbeeldingen, veelal familiefoto s, reproducties, affiches of misschien wel een schilderijtje van een huilend zigeunerjongetje. En er zijn mensen die een schilderij ophangen, omdat het zo mooi bij de bank kleurt. Wie graag tegen iets origineels aankijkt tegen een zacht prijsje is aangewezen op rommelmarkten of de kunstuitleen. Eén van de plekken waar je kunst kunt huren is het Centrum voor Beeldende Kunst (CBK) aan de Oranje Vrijstaatkade in Amsterdam-Oost. Een groot, licht gebouw achter de originele gevel van de voormalige Oostergasfabriek. Door de uitgekiende belichting en de grote ramen komen de veelkleurige schilderijen en foto s goed tot hun recht.,,wij hadden vroeger een kleinere ruimte in de Derde Oosterparkstraat en zitten op deze plek nu twee jaar. Hier is het een soort galerie, je kunt gewoon binnenlopen, rondkijken en iets kopen, vertelt directeur Marina Raymakers. De kunstuitleen is een van de vele activiteiten die in het CBK Amsterdam plaatsvindt. Lid worden van de kunstuitleen is makkelijk: met een geldig legitimatiebewijs en een bewijs van woonadres kan meteen een kunstwerk meegenomen worden, zonder inschrijfgeld te betalen. Uit kunstwerken kan een keus worden gemaakt en al vanaf 3,- per maand (met stadspas 2,50) kan een werk worden geleend. Er bestaat zowel een huurabonnement als een spaarabonnement. Met het eerste valt een kunstwerk te huren; het abonnementsgeld is dan afhankelijk van de waarde van het kunstwerk. Met de tweede optie wordt een kooptegoed opgebouwd waarmee uieindelijk een kunstwerk uit de collectie kan worden aangeschaft.,,mensen raken gehecht aan kunst die ze een tijdje in huis hebben, zegt Raymakers. Voor het huren bestaan verschillende categoriën: kunstwerken met een waarde van 500,- tot 2.000,- kosten 3,- tot 10,- per maand. Met sprint sparen wordt voor een kunstwerk met bijvoorbeeld een maximale waarde van 1.000,- een bedrag van 10,- per maand gevraagd, dat in twee delen wordt gesplitst, 5,- huur en 5,- kooptegoed. Hoe duurder het kunstwerk hoe meer je betaalt, maar het huurbedrag blijft altijd 5,-. Maximale lengte van de huur is een jaar, met een optie tot koop is de lengte 5 jaar.,,we hebben op dit moment een foto-expositie en verhuren daardoor veel foto s. Bronzen beeldjes doen het ook goed, zegt Raymakers. De kunstuitleen is open van dinsdag t/m zaterdag van uur en op donderdagavond tot uur. Ook op de eerste zondag van de maand tussen 13:00 en 17:00 uur, na het maandelijkse koffieconcert dat s morgens om 11:30 uur begint. Kaarten voor het concert kosten 7,50 (stadspas 6,50). Raymakers:,,Onze zaal heeft een zeer goede akoestiek met een hoog plafond, waardoor muziek hier fantastisch klinkt. Vanaf oktober komen conservatoriumstudenten spelen tijdens de zondagse koffieconcerten met klassiek werk en twee keer met jazz. We hebben hier ook een vleugel staan, waarop regelmatig solisten spelen. Het CBK wordt mede gefinancieerd door stadsdeel Oost. De Mensen raken gehecht aan kunst die ze in huis hebben samenwerking met het stadsdeel is ook terug te vinden in advies en ondersteuning door CBK Amsterdam van kunst in de openbare ruimte:,,wij organiseren rondleidingen in ons gebouw en fietstochten in Amsterdam-Oost langs de ongeveer 185 kunstwerken die er staan. Beelden van Karel Appel, Jan Wolkers en natuurlijk de Schreeuw van Jeroen Henneman, opgedragen aan Theo van Gogh. Ook speelt kunsteducatie bij het CBK Amsterdam een belangrijke rol. Raymakers:,,Hiervoor wordt samengewerkt met scholen. We leren kinderen naar kunst kijken met projecten waarbij ze zelf actief meedoen. In de tentoonstellingsruimte van het CBK worden unieke tentoonstellingen georganiseerd, zoals foto-exposities, interactieve projecten, groepstentoonstellingen en installaties, die allemaal gratis bezocht kunnen worden. Naast etsen, grafiek, beelden, schilderijen, foto s en boeken over kunst is er in de vitrines een grote verzameling sieraden, keramiek, textiel, glas en brons te koop.,,je kunt bij ons terecht voor een bijzonder en betaalbaar cadeau van een topontwerper of een aanstormend talent. Voor een aankoop uit de winkel kun je ook je opgebouwde spaartegoed gebruiken.,,zaterdag 9 juli is de opening van de tentoonstelling Duty Free die duurt tot woensdag 10 augustus van net afgestudeerde studenten van het Sandberginstituut, de masteropleiding van de Rietveldacademie. Ze maken toegepaste kunst, objecten die bijvoorbeeld als gebruiksvoorwerp kunnen dienen. Dat kan keramiek - een servies - zijn, maar net zo goed een stoel, zegt Raymakers. Het afgelopen jaar werden 20 tentoonstellingen georganiseerd, werden 879 werken uitgeleend en ontving het CBK bezoekers. Het heeft een uitleencollectie van kunstwerken met een totale waarde van ruim j u l i 2011 kunst & cultuur 13 Centrum beeldende kunst

14 RPG Games Philip Fokker De role playing game of kortweg RPG, wie is er niet groot mee geworden? Natuurlijk zijn platforms leuk (denk: Sonic en Mario), natuurlijk zijn er talloze meesterlijke games gemaakt in verschillende genres, van Pac Man via Space Invaders naar de Call of Duty-reeks. In al deze games speel je als gamer een rol, de rol van de held, van het vliegtuig, de militair of van een hongerige gele stip die op een pizza lijkt (en die in Japan gewoon Puck-Man heette maar dat bleek niet zo n geschikte naam voor de Engelstalige markt). Wat een RPG een RPG maakt, is niet dat er een rol gespeeld wordt, Recenseer mee en win een Dark Kingdom-game het gaat om de manier van spelen in de game waaraan dit genre zijn naam ontleent. Meestal heeft de gamer in een RPG beschikking over een aantal spelers (een party), waarmee je op avontuur gaat en tegen het kwaad ten strijde trekt. In het verhaal van Untold Legends, Dark Kingdom maak je deel uit van een elite-leger dat door de koning wordt uitgezonden om de anarchie waartoe zijn koninkrijk is vervallen te herstellen. Speel als tovenaar, krijger of verkenner deze mooie, epische game en vervang de duisternis voor eeuwige roem. Via het Playstation-netwerk kun je zelfs met je vrienden online de strijd aan gaan in de fantasy-wereld van het duistere koninkrijk. Wil je Untold Legends, Dark Kingdom binnenkort gratis op jouw Playstation 3 spelen? Mail dan naar administratie@ mugweb.nl en vertel ons waarom. We verloten één game, beschikbaar gesteld door Powerplay, Van Woustraat 226. Terug in de tijd met een eeuwenoude reisgids Peter van Lieshout Toerist in de Gouden Eeuw worden? Dan heb je, net zoals elke willekeurige wereldreiziger, een betrouwbare reisgids nodig. Zoals een Rough Guide of een Lonely Planet. Opgezet in precies dezelfde trant verscheen onlangs Amsterdam voor vijf duiten per dag. Een robuust boekwerk berstensvol prachtige illustraties, voornamelijk afkomstig uit de schatkamers van de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek. Die is gevestigd op de Oude Turfmarkt 129, pal naast het Allard Piersonmuseum, aan het natte stuk van het Rokin. In de dagelijks van tot uur geopende tentoonstellingszalen toont de UB een rijke keuze aan Amsterdamse boeken en prenten uit de zeventiende eeuw. De indeling van de expositie loopt gelijk op met die van de gids: reismogelijkheden, verblijf, zeden en gewoonten, winkelen, uitgaan en portretten van lokale beroemdheden. Plus natuurlijk een beknopte Wat zeg ik en hoe zeg ik het in het Goudeneeuws. Bijvoorbeeld Om godswil een aelmoes voor een bete broods? Ga naar de Bayerd, ledichganger! In het hedendaags zeg je natuurlijk Geld voor een hapje eten? Ga naar de daklozenopvang, zwerver! Dat liedje van die vijf duiten gaat niet meer op. Het boek vergt vijfentwintig harde eigentijdse euro s. De toegangsprijs die de UB in rekening brengt bedraagt 6,50. Halve prijs bij het tonen van Stadspas, CJP of studentenkaart. Voor houders van de Museumkaart gewoon gratis. Maar let op, het entreekaartje geldt ook voor de buurman, het archeologisch museum. Na afloop van het bezoek ga je natuurlijk op stap in de Goudeneeuwse stad die nog altijd steengoed zichtbaar is. Een stuk of veertig binnensteedse monumenten zijn in een oogopslag terug te vinden op de historische stadskaart die als folder bij de tentoonstelling hoort. Thuisblijven kan ook. Op de website amsterdam. gouden-eeuw.nl staat de kaart ook. Bij het aanklikken van een locatie komt een oude prent van het bewuste pand in zicht. Maar het is tevens mogelijk om in en uit te zoomen en te switchen van kaart naar de luchtfoto van Google Earth om de hedendaagse situatie te zien, desgewenst in 3-D. Tip: mocht er tijdens de rondwandeling een hinderlijk buitje vallen, schuil dan een uurtje in de gratis toegankelijke Zuiderkerk. Tot begin september valt daar de deels interactieve tentoonstelling 100m 2 te zien, voorgeschoteld door het reeds in schoonheid gestorven Nationaal Historisch Museum. Op die honderd vierkante meter word je met zevenmijlslaarzen van de prehistorie naar het Culturele afbraak raakt Amsterdam zwaar Protest op de Dam tegen de bezuinigingen. Foto: Ingrid de Groot Marcel Schor Van de 200 miljoen die het kabinet wil bezuinigen op kunst en cultuur komt ruim een derde voor rekening van Amsterdamse instellingen en gezelschappen. Amsterdamse kunst- en cultuurinstellingen zullen vanaf 2013 circa zeventig miljoen euro per jaar minder rijkssubsidies ontvangen. Pien Hartogs, beleidsmedewerker van de Amsterdamse Kunstraad houdt nog een slag om de arm:,,we weten niet welke gezelschappen straks nog geld uit het Fonds voor de Podiumkunsten krijgen en hoeveel. Het Fonds valt zelf ten prooi aan kortingen uit Den Haag: 30 procent minder (naar 45,8 miljoen). Tientallen instellingen, waaronder Orkater, Nederlands Kamerkoor en Asko Schönberg, bestaan voor een groot deel of geheel dankzij subsidies uit Stadsplattegrond van Daniel de la Feuille. dit fonds. De kunstsector die het hardst wordt getroffen door de bezuinigingen van staatssecretaris Halbe Zijlstra (Cultuur, VVD) is theater: circa 40 procent. Vooral de jeugdtheatergezelschappen, de kleine en middelgrote gezelschappen en de productiehuizen moeten flink inleveren. In het Amsterdamse theaterland valt relatief de grootste klap bij De Toneelmakerij. Dit grootste jeugdtheatergezelschap van Nederland gaat van een jaarlijkse 1,6 miljoen rijkssubsidie naar Zakelijk leider Erica van Eeghen van De Toneelmakerij ziet de toekomst somber in:,,we krijgen een korting van 69 procent voor onze kiezen. Een pittige reorganisatie wordt onvermijdelijk. Het doek valt voor alle Amsterdamse productiehuizen: werkplaatsen voor jong talent. Zijlstra vindt dat talentontwikkeling een zaak van de grote gezelschappen is. Ook Paradiso-Melkweg Productiehuis (PMP) wordt getroffen. PMP begeleidt muzikanten op artistiek gebied, helpt ze met publiciteit en het opstellen van een begroting. Woordvoerder Karen Thijssen van heden gesleurd. De Canon der Vaderlandsche Historie in zakformaat. Op een aantal beeldschermen valt een veelheid aan korte documentaires over hoogte- en dieptepunten uit de twintigste eeuw te bekijken. Verstokte geraniumzitters kunnen altijd terecht op de website 100m2nl.innl.nl, waar de totale inventaris van de expositie bekeken kan worden. Niet op zaterdag en zondag en op doordeweekse dagen na vier uur. Want dan zijn de deuren van de kerk op slot. PMP:,,Over anderhalf jaar gaat de stekker er uit. Voor ons is er helaas geen geld. De staatssecretaris draait ook de subsidiekraan dicht voor werkplekken op alle postacademische instellingen. Slachtoffer is onder meer de Rijksakademie. Dit vooraanstaande instituut binnen de beeldende kunst heeft nu een postacademische instelling met 55 plekken, waar veelbelovende jonge kunstenaars een steuntje in de rug krijgen om door te breken. Zijlstra ontziet topinstellingen in de muziek en dans, maar niet in de beeldende kunst. Ook wil hij dat het Letterenfonds geen literaire tijdschriften meer ondersteunt. Dit is overigens nog niet definitief. Het gaat om 285 duizend per jaar voor 12 bladen. De Gids is met 174 jaar het oudste nog lopende literaire tijdschrift van Europa. Secretaris Esther Wils is strijdbaar:,,voorlopig genieten we bescherming van onze uitgever, dus we zullen niet zomaar stoppen. Op den duur zouden we het wellicht redden als een of meerdere mecenassen ons adopteert, maar dat kost tijd. 14 kunst & cultuur j u l i 2011

15 Arjan van Oorsouw De drie broers Marc, Jos en Paul van Wees vormen samen de theatergroep Hendrick-Jan de Stuntman. Met hun voorstelling Gratis doen ze deze zomer de Parade en Blijburg aan. Voor het eerst voeren ze hun hilarische en mislukkende stunts in een tent uit. De gebroeders Van Wees beter bekend als theatergroep Hendrick-Jan de Stuntman. Foto s: Sandra Hoogeboom Gratis cultuur van Hendrick-Jan de Stuntman H et interview met de broers Van Wees vindt plaats in de keuken van een enorme loods aan de rand van Weesp, waar de attributen voor al hun voorstellingen worden gemaakt. De mannen uit Amsterdam-Slotervaart begonnen 15 jaar geleden als straatartiesten en traden door heel Europa op. Jos van Wees:,,Op zeker moment wilden we wat groters, het is een circustent geworden waarmee we dit jaar rondtoeren. Marc van Wees:,,We maken uitbundig theater met slapstick en er is veel interactie met het publiek. Niemand van ons heeft een theateropleiding gevolgd. De straat was onze leerschool, daar heb je met alle lagen van de bevolking te maken en krijg je routine om met publiek om te gaan. Na een tijdje weet je hoe mensen zullen reageren. Met die kennis hebben we een eigenzinnige en heel eigen theaterstijl gecreëerd. Wat wij maken gaat tegen alle regels in, toch blijkt het theater te zijn. En de mensen die aan onze producties meewerken voegen ook nog van alles aan de voorstellingen toe. Zoals de titel Gratis al weggeeft, hoeft er voor de voorstelling in principe niet betaald te worden. De gebroeders Van Wees proberen het publiek er wél van te overtuigen dat cultuur geld waard is. Mensen bepalen zelf hoeveel ze de voorstelling waard vinden. Jos:,,We hopen dat ze aan het eind harde cash neertellen. Marc:,,Er zijn tijdens de show genoeg mogelijkheden om een bijdrage te doneren. Maar het is gratis, nul komma nul euro. We betalen ook geen btw. Het is dus zaak om goed ons best te doen. Jos:,,Je kunt voor aanvang, als je voor de tent staat, een supporterspakket kopen. Daarmee beleef je de show op een fijne manier. Als je dat pakket niet hebt, maak je de voorstelling niet helemaal mee. De groep speelt met het idee gratis. Marc:,,Alle facetten van gratis krijg je om je oren. Tijdens de voorstelling waarin het publiek de hoofdrol speelt, bevind je je in een tv-studio. Er wordt van het ene naar het andere onderdeel van een tv-programma geschakeld, mét reclames tussendoor. Iemand uit het publiek wordt geïnterviewd, net echt met microfoonhengels. Er komt ook een stuntman opdraven, die rol wisselen we onderling af. Jos, gekscherend:,,die reclames moeten er wel in, anders kunnen we de voorstelling niet spelen. En wij hopen naturlijk dat het publiek ons daar van ganser harte bij helpt. Marc, daarop inhakend:,,we vragen ons wel af of we niet een beetje doorslaan met dat idee van gratis. Waarvoor wordt dan reclame gemaakt? Marc legt uit:,,we hebben allerlei sponsoren. Eén van hen heeft gevraagd of wij een reclamefilmpje wilden maken. Dat wordt tijdens de show gedraaid. Een van ons filmt en we plukken een paar spelers uit het publiek. We rekenen op veel participatie van het publiek Vroeger experimenteerde Hendrick-Jan de Stuntman met allerlei technische installaties. Nu gaat HJdS met het publiek in de weer. Jos:,,Eigenlijk deden we dat altijd al. We rekenen op veel publieksparticipatie. Marc onderbreekt hem grappend:,,ik dacht dat je wou gaan zeggen: we hebben geëxperimenteerd met van alles en nog wat en nu gaan we experimenteren met het toegangskaartje. Jos:,,Ja, zonder dus en hoe dat gaat uitpakken? Toegangskaartjes met geen 19, geen 6, maar 0 procent btw! Hoeveel hebben mensen eigenlijk voor een kaartje over? Marc:,,We blijven toch Hollanders, he? Jos:,,Het wordt in ieder geval wel een bijzondere première. Onze droom dat we ooit met drie broers in onze eigen tent zouden staan, hebben we nu waargemaakt. Marc laat zich ontvallen dat alles zo duur wordt.,,ga je weer naar zo n festival, loop je helemaal leeg. Maar dat is nu opgelost: onze show is gratis! Jos:,,We hopen natuurlijk wel dat mensen genoeg geld hebben om iets bij ons te kopen. Marc:,,Kijk, normaal gesproken staat iedereen tijdens de Parade met zijn van tevoren gekochte kaartje voor de ingang. Nu staat het publiek voor de tent te wachten terwijl wij nog onze tassen moeten verkopen. Heel spannend hoe dat gaat uitpakken! Maar dat zijn we wel gewend. Eigenlijk hopen we dat de verkoop van die supporterstassen een onderdeel van de voorstelling kan worden! 5 t/m 9 augustus op de Parade, Martin Luther King-park (toegang tot het park tot uur gratis, daarna 7) 7 t/m 11 september, Blijburg aan Zee j u l i 2011 kunst & cultuur 15

16 agenda cultuur 1 Gerhard Richter Keulen 2010 Anton Corbijn 2 Di 5 juli t/m za 3 september Les enfants du Paradis Het Amsterdamse Bostheater speelt deze poëtische voorstelling, die bij de meeste mensen bekend is van de gelijknamige film uit 1945 van Marcel Carné. De kinderen van het paradijs zijn de armoedzaaiers, het publiek op het schellinkje. Een stuk over ambitie, verlangen naar vrijheid, vriendschap en succes en een fataal liefdesdrama. Houd rekening met muggen! Locatie Theater Het Amsterdamse Bos, Duizendmeterweg 7, Amstelveen info aanvang di t/m za 21:30 toegang bij reserveren 15 aan de kassa 12,50 kinderen onder 12 jr. vrijwillige bijdrage Donderdag 7 t/m zondag 17 juli Over het IJ festival Festival langs het IJ van Amsterdam. Elf dagen lang zijn er meer dan vijfentwintig bijzondere voorstellingen te zien op verschillende, verrassende locaties. Zoals op de NDSM-werf, op Overhoekseiland, op het Centraal Station en in de Tolhuistuin. Ook verschillende muziekpodia met singer/songwriters, funky dj s en meer muzikale optredens. Onder andere dans door Anouk van Dijk, toneelgroep DNA speelt in de Tolhuistuin en in diverse zeecontainers maken jonge theatermakers bijzondere voorstellingen. Voor sommige optredens moet het pontje naar Amsterdam-Noord genomen worden. Locatie de kop van Amsterdam info tijden divers toegang verschillend Vrijdag 8 t/m zondag 10 juli Eindexamen expositie This Side Up Beeldend werk van zo n zestig studenten van de Academie voor Beeldende Vorming. Dit is een onderdeel van het afstuderen waarbij schilderijen, tekeningen, sculpturen, installaties en nieuwe media van de nieuwe generatie kunstdocenten te zien is. Locatie Academie voor Beeldende Vorming, Hortusplantsoen 2 info opening vr 18:00-21:00 open za/ zo 12:00-17:00 toegang gratis Vrijdag 8 en zaterdag 9 juli Julidans: Miniatura & Daily Routine Roser López Espinosa speelt in Miniature met de waarneming van het publiek. Daily Routine draait ook om de beeldvorming van de toeschouwer, maar de Hongaarse Adrien Hód laat het publiek vrij in zijn perceptie. Locatie Melkweg theater, Lijnbaansgracht 234A info aanvang 19:00 toegang 14 onder 25 jr. 10 Zondag 10 juli Lieve liedjes onder de boom Dit zomerseizoen brengt de Hortus een uitgebreid muzikaal programma met zes concerten in de Oranjerie. En op de zondagen in juli en augustus is er live muziek in de tuin, van klassiek via jazz tot lieve liedjes. Met zaterdag 10 juli Timber Blazersenensemble, za. 17/7 de Benonies za. 24/7 Britta Maria en Maurits Fondse en za. 31/7 Trio Tangata. Locatie Hortus Botanicus Amsterdam, Plantage Middenlaan 2a info open ma t/m vr 09:00-19:00 za/zo 10:00-19:00 toegang 7,50 stadspas 3,50 Zondag 10 juli Buurtfeest Wertheimpark Met een informatiemarkt met veel kramen, een speciaal kinderprogramma en veel muziek. Muzikale optredens van onder andere Amsterdamse Algerijns-Marrokaanse zangeres Rajae, trio van Celine Cairo, Kinderkamerorkest Binnenstad Amsterdam, hiphop van PLeaSe! en de Fanfare van de Eerste Liefdesnacht. Locatie Wertheimpark, Plantage Middenlaan/hoek Plantageparklaan info tijd 14:00-18:00 toegang gratis Zaterdag 16 juli Costa del Soul - 7e editie Costa del Soul brengt in het kader van zomerfestivals muziek en kunst op het strand van Blijburg. Er is gekozen voor een warm geluid: souldoordrenkte muziek en diverse live optredens voeren de boventoon op de zes podia van het festival. Met onder andere uit de States Rich Medina en Rick Wade, uit Engeland Sinbad, uit Berlijn Cassy en het Barnhus-team uit Zweden. Van vroeg in de middag tot s avonds laat, waarna binnen kan worden doorgegaan tot diep in de nacht. Naast muziek valt er een hoop te beleven op cultureel en culinair vlak. Locatie Blijburg aan zee info tijd 12: toegang voorverkoop via website 30 aan de deur 35 Zaterdag 16 juli Metro 54 Eendaags cultureel festival van en voor jongeren met naast live-muziek ook veel aandacht voor (street)art, fotografie, mode, dans en sport. De finale van de internationale graffitiwedstrijd en de Metro54 Toko waar pop-up shops zijn met labels van jonge designers. Locatie Arena Boulevard info tijd 13:00 toegang voorverkoop 5 aan deur 7 1 Vr 29 juli t/m vr 9 sept Sunsets Vondelpark EYE Film Instituut Nederland en café-restaurant Vertigo presenteren deze zomer voor de laatste keer het Sunsets Filmfestival in het Vondelpark. Voor de laatste keer kunnen bezoekers zes vrijdagen op het bordes van het Vondelparkpaviljoen nog een keer films kijken in de open lucht. Klassiekers, roadmovies, komedies en vampierfims voor de prijs van slechts één drankje. Films die vertoond worden zijn onder andere Easy Rider, als onderdeel van het Jack Nicholsonprogramma, Brief Encounter van David Lean, Bienvenue chez les Ch tis, een Franse familiefilm, City Lights van en met Charlie Chaplin en vampierfilm The Lost Boys, met o.a. Kiefer Sutherland. Ter gelegenheid van de Uitmarkt verhuist Sunsets op vrijdag 26 en zaterdag 27 augustus naar het Museumplein. Alleen bij regen of storm worden de voorstellingen afgelast, gekochte kaartjes worden geretourneerd. Locatie Vondelparkpaviljoen info aanvang vanaf 21:00 toegang 3 te koop vanaf een week voor de voorstelling bij de kassa van EYE in het Vondelpark T/m zondag 28 augustus Zomer in de Tolhuistuin Er valt in de Tolhuistuin weer te dansen en te genieten van film, poëzie, theater, cocktails en lekker eten. En er is veel muziek met onder andere Destroyer, Europese blues uit Vancouver en Bombino, de Jimi Hendrix van de Sahara. Ook uitgebreid kinderprogramma. Locatie de Tolhuistuin, Tolhuisweg 2, Amsterdam-Noord, 13:00-17:00 toegang gratis info tijd 13:00-17:00 toegang gratis 2 T/m donderdag 1 september Corbijn: Inwards and Onwards Werk uit het nieuwste fotografische project van Anton Corbijn, waarvoor hij enkele van zijn favoriete kunstenaars fotografeerde, onder andere Gerhard Richter, Iggy Pop, Anselm Kiefer, Damien Hirst, Tom Waits, Lucian Freud en Karel Appel. Corbijn is geïnteresseerd in hoe kunstenaars worstelen met het creatieve proces. Het drama van de scheppingsdaad laat hij zien in monumentale zwart-wit portretten. Bezoekers van de voorstelling Richard III in de Stadsschouwburg krijgen bij de kassa op vertoon van hun kaartje 50 procent korting op de entreeprijs. Locatie Foam, Keizersgracht 609 info open 10:00-18:00 do/vr 10:00-21:00 toegang ,50 stadspas 4 16 kunst & cultuur j u l i 2011

17 agenda stadspas Onderstaande activiteiten zijn t/m woensdag 31 augustus te bezoeken Documentaire Sta me bij op dvd verkrijgbaar Waterfietsen en kanoën Een dagje relaxen op de Grote Speelweide en een uur kanoën of waterfietsen. Gewoon een beetje dobberen of een tochtje maken - niks moet, alles mag. Er zijn 2- en 4-persoons waterfietsen en 1-, 2- en 3-persoons kano s. LOCATIE Watersportcentrum Amsterdamse Bos, Grote Speelweide 5. INFO prijs varieert met stadspas 20% korting met juli/augustusbon gratis Zomer in Artis In Artis is een geboortegolf gaande: wolfjes, algazellen, een dwergbuffel, een leeuwtje, een gorilla, een giraffe, zeeleeuwen en een olifantje. Elke zaterdagavond in juli en augustus zijn er optredens in het prieeltje bij de flamingo s. LOCATIE Artis, Plantage Kerklaan INFO open 09:00-18:00 za tot zonsondergang TOEGANG 18,95 met stadspas 14,95 met juli/augustusbon gratis in Nemo: Chemie aan Zee Alles bestaat uit deeltjes. Deze deeltjes bepalen hoe iets eruit ziet, hoe iets ruikt of hoe sterk iets is. Test supersterke materialen, mix geuren en frituur moleculen. Gratis toegang tot het grootste dakterras van Amsterdam: Boven NEMO. LOCATIE Nemo, Oosterdok 2 INFO open 10:00-17:00 dak 11:00-19:00 TOEGANG Nemo en dak 12,50 los bezoek dak tot 6 september gratis met juli/augustusbon alles gratis De stad door met Canal Bus De bus vaart door alle bekende grachten langs de hoogtepunten van Amsterdam. Vier verschillende routes met 20 haltes. Met het 24-uurs ticket kan in- en uitgestapt worden zo vaak u wilt. Opstappen bij onder andere Rijsmuseum, Leidseplein, Centraal Station, Tropenmuseum, Albert Cuyp of Dappermarkt. INFO l tijd 09:00-18:00, za tot zonsondergang TOEGANG 22 stadspas 18,50 met juli/augustusbon gratis Midgetgolf, trein en poffertjes Midgetgolfen in het Amstelpark. U heeft de keuze uit twee verschillende parcours. Met de bon krijgt u ook nog poffertjes, een kopje koffie of thee of een ijsje en een ticket voor de Amsteltrein. INFO eu tijd 10:00-18:00 TOEGANG 14 met juli/ augustusbon gratis Fragment uit de documentaire: Sta me bij, klantmanager Bruno (rechts) maakt zich zorgen over een van zijn klanten. Martin Brandwagt Sta me bij is een documentaire over klanten en medewerkers van de sociale dienst van Zutphen. De makers, Monique Lesterhuis en Suzanne Raes, volgden een aantal maanden een groepje bijstandsgerechtigden en hun twee klantmanagers Bruno en Debbie. De film, die eerder te zien was op het IDFA documentaire filmfestival en op tv, geeft een mooi beeld van de diversiteit van de bijstandspopulatie. Elke klant heeft zo zijn eigen probleempjes en eigenaardigheden. Enkele archetypes zijn meteen herkenbaar: de berustende bijstandsgerechtigde die het heeft opgegeven ooit nog een baan te vinden; de welwillende maar zorgbehoevende klant; de branieschopper die zich niets laat vertellen; de depressieve klant die het liefst in de moederschoot terug zou kruipen. De film is zowel hilarisch als schrijnend. Je kunt als kijker moeilijk geen sympathie voelen voor de Iraanse vluchteling Dishad. In Iran is hij opgeleid als arts-assistent, hier wordt hij door zijn klantmanager zonder pardon drie maanden weggestopt in een sociale werkplaats, zogenaamd als zinvol re-integratieproject. Zo gaan we in Nederland om met vluchtelingen. In plaats van ze bij te scholen, zodat ze zinvol werk kunnen doen in de zorg, waar een schreeuwend tekort is aan werknemers, mogen ze drie maanden doosjes gaan vouwen. Met Dishad is het overigens allemaal goed gekomen. Hij werkt nu in de kruidenierszaak van zijn zoon. Meest schrijnende geval is de verslaafde Thomas, een typische representant van het granieten bestand van de bijstand. De zeer betrokken klantmanager Bruno doet veel meer dan de gebruikelijke contacten onderhouden, die louter op kantoor plaats vinden. Hij zoekt zijn klant zelfs op in zijn kraakpand, waar ten hemel schreiende toestanden heersen. Een nieuwe kans biedt zich aan in de vorm van een eigen huurwoning, maar dat is niet eenvoudig voor Thomas. De overgang van de marge van de samenleving naar de gewone burgermaatschappij is een hele stap, zo blijkt. Tegenover de humane benadering van Bruno staat de zakelijke manier van werken van klantmanager Debbie die volgens het boekje werkt. De strenge Wet Werk en Bijstand, die in 2004 de meer lankmoedige Algemene Bijstandswet verving, eist dat gezonde bijstandsgerechtigden aan het werk gaan in iedere baan, behalve prostitutie en het leger. Dus voldoet Debbie aan haar plicht als ambtenaar. Zij moet nu eenmaal de wet uitvoeren. Niet dat al die bijstandsgerechtigden nu ook meteen aan het werk komen. De werkelijkheid is weerbarstig; werkgevers staan niet te springen om werknemers die een langdurig verleden als uitkeringsgerechtigde hebben. Het verschil in aanpak levert een mooi contrast op, waarbij de uiteenlopende methodes om de sympathie van de kijker vechten. Is Bruno niet iets te aardig voor zijn klanten? Of is Debbie te ambitieus in haar pogingen om haar klanten aan een baan te helpen en verliest zij daarbij de menselijkheid uit het oog? Met Sta me bij leveren Lesterhuis en Raes een evenwichtige, goed gedoseerde documentaire af, waarin de dillema s voor de klantmanagers goed zichtbaar worden. Wat moet een ambtenaar van de sociale dienst als hij merkt dat zijn klant voor de zoveelste keer haar extra inkomsten niet heeft opgegegeven?,,zou het je helpen als ik je niet zou helpen?, vraagt Bruno ten einde raad. Deze documentaire, hoewel aan de prijzige kant, is niet te missen voor iedereen die betrokken is bij sociale diensten of hun klanten. Veel mooier krijg je de complete bijstandsproblematiek niet binnen een uur uitgelegd. Petje af voor de medewerkers van de sociale dienst van Zutphen voor hun openheid. Ook de bijstandsgerechtigden verdienen lof voor hun moed om zich in een dergelijke kwetsbare positie te laten filmen. DVD te bestellen bij Zuidenwind Producties via info@zuidenwind.nl. Kosten 20,- Docu over sociale dienst j u l i 2011 kunst & cultuur 17 m a a r t 2011 kunst & cultuur 17

18 CD S, DVD S EN BOEKEN TEGEN SCHERPE PRIJZEN mugwebwinkel: MUG lezersaanbiedingen Les Enfants du Paradis Het BosTheater brengt deze zomer de productie Les Enfants du Paradis De voorstelling speelt zich af op de de Boulevard du Crime ofwel de Misdaadboulevard, waar de theaters worden bevolkt door toneelspelers, dromers, criminelen, arme luizen en rijke graven (zie ook de Cultuuragenda op pagina 16). Locatie: Openluchttheater in het Amsterdamse Bos Data: 5 juli t/m 3 september, di t/m za, aanvang 21:30. Voor MUG-lezers zijn 5 x 2 vrijkaartjes beschikbaar. Meld je snel aan bij service@mugweb.nl. Metro 54 Een eendaags festival van en voor jongeren met naast live-mzuiek ook veel aandacht voor (street) art, fotografie, mode dans en sport (zie ook de Cultuuragenda op pagina 16). Locatie: Arena Boulevard. Datum: zaterdag 16 juli MUG Magazine geeft 5 x 2 vrijkaarten weg. Meld je snel aan bij service@mugweb.nl (voor 9 juli). advocaten kantoor de Binnenstad sociale advocatuur gematigde tarieven Binnengasthuisstraat ZG Amsterdam T: BOOGERT & HARING advocaten Gesubsidieerde rechtsbijstand voor minima Problemen met uw uitkering? GEDAGVAARD? Ontslag? Verblijfsvergunning geweigerd? Voorkomen? Schone Lei? HUISUITZETTING? Bel direct: Kennismakingsgesprek altijd kosteloos Gratis inloopspreekuur: iedere maandag 17:00-18:30 uur Overtoom 441 (1054 KG) Amsterdam Tram 1, halte Rhijnvis Feithstraat Arbeidsrecht, Bestuursrecht, Familierecht, Huurrecht, Jeugdrecht, Sociaalzekerheidsrecht, Strafrecht, Vreemdelingenrecht, WSNP Bijstandswet en andere uitkeringen Arbeidsrecht Familierecht Strafrecht Vreemdelingenrecht mugwebwinkel OPROEP vrijwilligers ARTZUID is aangenaam verrast door het enorme succes van de beeldenroute op de Apollolaan en Minervalaan. Al meer dan bezoekers en 30 scholen bezochten de route. Om de komende twee maanden de bezoekers van voldoende informatie te voorzien bij de infopost op de hoek Minervalaan- Apollolaan is de stichting op zoek naar meer vrijwilligers. Voor geïnteresseerden organiseert de stichting op 13 juli a.s. om uur een informatie-avond met een korte rondleiding over de route. Wij verzoeken u een kort CV en uw agenda mee te nemen. Meer informatie vindt u op CD S, DVD S EN BOEKEN TEGEN SCHERPE PRIJZEN 18 Advertentie j u l i 2011

19 Marcel Schor VVD-minister Kamp van Sociale Zaken wil dat werklozen aardbeien gaan plukken. Tuinders zijn kwaad omdat de minister weigert om werkvergunningen voor Roemenen en Bulgaren af te geven. Hoe is te verklaren dat werklozen als tegenprestatie voor hun uitkering niet zijn te porren voor het plukken van aardbeien? Minister Kamp van Sociale Zaken dwingt werklozen om bij aardbeientelers aan de slag te gaan. Foto: ZLTO Werklozen niet geschikt als aardbeienplukkers H et wil er bij het ministerie van Sociale Zaken niet in dat het vinden van aardbeienplukkers onder werklozen gelijk staat aan het zoeken naar de bekende speld in een hooiberg. Op stellige toon liet minister Henk Kamp de Tweede Kamer in april weten dat we ons niet voor de gek moeten houden door te suggereren dat aardbeienplukken een specialistische bezigheid is. Toch wil het de telers maar niet lukken om geschikte werklozen in te huren. Het tijdelijke karakter en de zwaarte van het werk zouden daar debet aan zijn. Er vallen grofweg twee categorieën werklozen te onderscheiden. De eerste groep betreft mensen die tijdelijk zonder werk zitten maar dikwijls snel weer een vaste baan hebben. Aardbeienplukken daarentegen is seizoensarbeid. Dat betekent in de praktijk: zwaar werk voor korte tijd en voor weinig geld. En daarna word je zonder pardon weer aan de dijk gezet. Woordvoerder Maarten Leseman van de Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO) herkent de knelpunten:,,ik kan me levendig voorstellen dat mensen niet willen, ook al vanwege de armoedeval. Hij doelt hiermee op iemand met een uitkering die een baan op of net boven het minimumloon vindt. Het gevolg: een achteruitgang in inkomen door het wegvallen van allerlei tegemoetkomingen van de overheid, zoals huurtoeslag, zorgtoeslag en kwijtschelding van lokale lasten. Leseman stipt aan dat een betere betaling iemand over de streep kan trekken.,,want geld speelt natuurlijk een belangrijke rol. Overigens zijn er wel degelijk tijdelijk werklozen die met succes in de aardbeienpluk aan de slag zijn. Toch lukt het UWV-Werkbedrijf maar mondjesmaat om werklozen hiervoor te interesseren. Leseman:,,Iedereen die wil is welkom. Al blijkt in de praktijk dat maar weinigen daadwerkelijk geschikt zijn. Er is een tweede groep werklozen die, omdat ze geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt is, langdurig op een uitkering is aangewezen. Het gros is totaal ongeschikt om aardbeien te plukken: veel te zwaar werk. Kweker Roland Elst uit Zundert legt uit:,,het is de hele dag kruipen en nog eens kruipen, daarvan krijg je ongelofelijke pijn in je knieën en rug. De meeste mensen houden dat niet lang vol. Het weer maakt het extra pittig: te koud, te warm of regen. Veel werklozen kunnen dat lichamelijk niet aan. Toch wil minister Kamp deze vorm van werkvoorziening doorzetten. Interessant is de vraag waarom hij daar plotseling in april mee kwam. Het heeft er alle schijn van dat hij het moment zorgvuldig koos. De oogsttijd van aardbeien loopt van mei tot en met september. Elk voorjaar vraagt een aantal tuinders in West-Brabant werkvergunningen aan voor een legertje Roemeense en Bulgaarse landarbeiders, en de regering beslist ieder jaar opnieuw over die aanvragen. De minister van Sociale Zaken besloot vanaf deze maand anders dan voorheen geen vergunningen meer af te geven. Zou het kunnen dat hij daarmee de PVV van Geert Wilders zoet wenste te houden? De tuinders staan op hun achterste benen omdat de bewindsman midden in het oogstseizoen de regels plotseling Iemand die weigert aardbeien te plukken, krijgt geen uitkering aanscherpt. Leseman van ZLTO:,,Heel vervelend. Graag hadden we meer tijd gekregen. Een deel van de aardbeien kan nu niet worden geplukt. Niet alleen de oppositiepartijen maar ook het CDA en Kamps eigen VVD zijn mordicus tegen het op voorhand stopzetten van werkvergunningen aan Roemenen en Bulgaren. In de motie van het Kamerlid Eddy van Hijum (CDA) staat dat moet worden vastgehouden aan het gangbare beleid: werkvergunningen moeten gewoon worden afgegeven. Een Kamermeerderheid is het daarmee eens. Desondanks weigert Kamp hardnekkig de motie uit te voeren en lijkt hiermee werklozen te willen dwingen het personeelstekort bij de aardbeienkwekers op te vullen. Gaat de minister via de sociale diensten dwangarbeid opleggen? Voorzitter René Paas van de vereniging van gemeentelijke managers van sociale diensten, Divosa, vindt dwang prima :,,Het is onacceptabel dat werklozen geen zin hebben om aardbeien te plukken. Iemand die weigert heeft geen recht op een uitkering. Met circa bijstandsgerechtigden betekent dit dringen geblazen voor de poorten van de tuinders. Maar er staat er niet één. Paas:,,Ik weet niet hoe dát kan. In de praktijk verandert er dus niet veel, ondanks de spierballentaal van de bewindsman op Sociale Zaken. Volgens Piet van der Lende van de Amsterdamse Bijstandsbond heeft dwang geen enkele zin, omdat een categorie mensen wordt aangesproken die niet of nauwelijks kan werken:,,iemand in de bijstand is meestal arbeidsongeschikt. Het zijn daarom geen werklozen. Mensen met een uitkering dwingen tot het plukken van aardbeien lijkt vooralsnog een utopie. j u l i 2011 achtergrond 19

20 Pionier emancipatie Fatima Sabah:,,Ik trok mijn jas aan en haalde vrouwen uit hun huis. Foto: Michel Hobbij van Marokkaanse en Turkse vrouwen Toine Graus Fatima Sabah richtte in 2000 de Marokkaans-Turkse vrouwenorganisatie Nisa4Nisa op, letterlijk Vrouwen voor Vrouwen. Meer dan vijfduizend vrouwen uit Amsterdam-West vinden jaarlijks hun weg naar Nisa4Nisa om er Nederlands te leren; ze krijgen computerles, leren fietsen, doen er aan sport en krijgen vooral heel veel voorlichting om een eigen leven op te bouwen.,,naar buiten, naar buiten, binnen is de gevangenis. T oen Fatima Sabah (50) Nisa4Nisa oprichtte werd ze van diverse kanten bedreigd; van allochtone kant door mannen die niet wilden dat hun vrouwen de wereld buiten het huis ontdekten en van Nederlandse kant door racisten die haar brieven vol hakenkruizen stuurden met het dringende advies Nederland te verlaten. Er is toen gepraat over beveiliging maar Sabah weigerde.,,ik ben voor niemand bang. Dat is haar eerste lijfspreuk, de tweede is:,,ik zal nooit iemands werkster zijn. Met die houding is ze directeur geworden van een van de grootste vrouwenorganisaties van Amsterdam. Ze kreeg er de Pioniers Award 2011 voor van het Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders. Fatima Sabah heeft onderzoekende ogen in een vriendelijk gezicht dat omlijst wordt door een felblauwe hoofddoek. Je hoeft niet diep te graven om erachter te komen waar haar gedrevenheid vandaan komt. De vraag naar haar jeugd in Marokko is nog niet uitgesproken of ze barst los.,,mijn moeder woonde met zeven kinderen in bij haar schoonfamilie van vaders kant. Zo is de traditie. Vader werkte in Frankrijk. Moeder had niks te zeggen. Ze werd behandeld als een bediende. Ik was het oudste meisje en moest al heel vroeg voor mijn broers en zusjes zorgen. Mijn broers mochten naar school, de meisjes niet. Zo was het nou eenmaal, maar ik vroeg me altijd af waarom. Zolang ik me herinner, heb ik geprotesteerd tegen alles wat me niet zinde. Denk je dat mijn moeder jouw werkster is?, zei ik tegen mijn oma als die begon te commanderen. Mijn moeder was altijd bang dat de schoonfamilie mij iets zou aandoen omdat ik zo n grote mond had. Op mijn dertiende wilde oma mij uithuwelijken aan een neef uit haar familie. Ik haatte die familie. Als je dat doet ga jij als eerste de waterput in en daarna je neef, zei ik. Oma heeft het er nooit meer over gehad. Twee jaar later kwam er een andere huwelijkskandidaat, nu uit vaders familie. Daar had Sabah geen bezwaar tegen en ze trouwden. Dat huwelijk hield dertig jaar stand en ze kregen vier kinderen. Haar man werkte in Nederland in de bouw en woonde bij zijn vader in een flat in Amsterdam-Noord. Daar kwam Fatima, nog maar vijftien jaar oud, ook terecht. Mijn advies is altijd: leer Nederlands Problemen met uw uitkering? Blijven betalingen uit? Is uw uitkering afgewezen? Is uw uitkering beëindigd? Wordt uw uitkering teruggevorderd? Wordt uw uitkering gekort? Wij bieden deskundige hulp. Cliënten met een inkomen op minimumniveau zijn geen (of zeer weinig) kosten verschuldigd. Het eerste gesprek is altijd gratis. Walker,,Ik was een importbruid. Na drie dagen begon ik te huilen. Ik wilde terug maar mijn schoonvader had mijn paspoort afgepakt. Er was in Noord niemand met wie ik kon praten. Mijn man werkte overdag. Ik ging dood. Ik ben zo jaloers op die vrouwen die nu uit Marokko of Turkije hier komen. Zij krijgen inburgering. Voor mij was er niets. Sabah is niet het type om zich in een flatje te laten opsluiten. Ze ging met de bus naar het centrum tot verbazing van haar man en vooral haar schoonvader. Drie weken na aankomst in Nederland had ze een baan. Ze was met haar man meegegaan op een sollicitatiegesprek in de Bijenkorf. De personeelsmanager vroeg of Fatima ook niet wilde werken in de lunchroom.,,dat was zo mooi. Ik kreeg een mooi uniform en make-up en ze leerden me Nederlands. Voor het eerst in mijn leven voelde ik me gerespecteerd. Toen vond ik Nederland fijn. Ik wilde blijven. Vijf jaar werkte ze in de Bijenkorf en daarna bij een cateringbedrijf.,,ik heb altijd gewerkt. Als ik thuis zou zijn gebleven had ik tien kinderen gehad en woog ik honderd kilo. Naast haar werk deed Sabah vrijwilligerswerk in de buurt. Zo werd ze een van de eerste buurtmoeders van Amsterdam. Als vrijwilligster bleef ze echter ondergeschikte.,,iedereen Wittensleger a d v o c a t e n Hunzestraat WE Amsterdam T (020) F (020) advocaten@walker wittensleger.nl zei me wat ik moest doen. Op een gegeven moment zat me dat tot hier. Ik was woedend. Ik wilde nooit meer iemands bediende zijn. Daarom ben ik voor mezelf begonnen. Ze stapte naar de wethouder van Slotervaart/ Overtoomse Veld en kreeg vierduizend gulden als startkapitaal. Ze kon voor haar gloednieuwe organisatie aan de slag in een Melkertbaan. Haar werkwijze was heel direct.,,ik deed mijn jas aan en ging vrouwen uit hun huis ophalen. Binnen de kortste keren liep het storm. Geen wonder, Sabah kende al veel vrouwen uit haar vrijwilligerswerk, ze sprak hun taal en kende als geen ander hun achtergrond. Ze breidde de doelgroep uit met Turkse vrouwen en besloot een cursus Turks te volgen. Haar vrouwencentrum is een tweede tehuis voor de allochtone vrouwen van Amsterdam-West.,,Heel veel vrouwen die voor het eerst hier komen zijn depressief. Je ziet ze al na een paar weken opbloeien. Mijn belangrijkste advies is altijd: leer Nederlands. We geven ze voorlichting over hun rechten. Vrouwen hebben volgens de islam veel meer rechten dan ze zelf denken. Nu is opvoeding en onderwijs van de kinderen een speerpunt. Ik bekeek laatst het rapport van een meisje: allemaal achten en negens. Daar gaf ik haar twee euro voor. Dat kind was zo blij, ik was de eerste die naar haar rapport keek. Onze kinderen zijn de toekomst van Nederland. Ik zie nu al een wereld van verschil met tien jaar geleden. We zijn echt geen gastarbeiders meer. 20 achtergrond j u l i 2011