Inhoud Accoya informatiegids. Info-blad nummers en onderwerpen:

Transcriptie

1 Info-blad 00 Info-blad 00 Inleiding Indeling Opmerking Inhoud Accoya informatiegids Voor u ligt de Accoya informatiegids van Titan Wood. In onderstaande inhoudsopgave staan alle onderwerpen waarover u in deze gids relevante aanbevelingen en informatie vindt. Elk onderwerp is ondergebracht onder een apart info-blad nummer en kan op zichzelf meerdere pagina s bevatten. Info-blad nummers en onderwerpen: 00 Inhoud Accoya informatiegids 01 Product eigenschappen 02 Adressen 03 Transport en opslag 04 Houtvochtgehalte 05 Bewerken 06 Verlijmen 07 Contact met metalen 08 Afwerken 09 Certificeringen 10 Referentie projecten Project Oeverbeschoeiing Flevoland Project Terras London Project Gevelbekleding Five Project Verkeersbruggen Sneek Project Beschoeiing Voorthuizen 11 Normen en regelgeving 12 Bestekteksten Bestekteksten & STABU Bestektekst Kozijn Bestektekst Damwand Titan Wood heeft met deze informatiegids getracht een basis aan handreikingen neer te leggen waarmee de ontwerper of gebruiker het Accoya hout professioneel kan verwerken tot een mooi, verantwoord en vooral duurzaam eindproduct. Voor vragen en opmerkingen kunt u terecht bij Titan Wood Arnhem. Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: info@titanwood.com

2 Info-blad 01 Info-blad 01 Inleiding Eigenschappen Producteigenschappen Titan Wood presenteert u de nieuwe houtsoort Accoya, waarvan de prestaties uitgebreid zijn onderzocht en herhaaldelijk zijn aangetoond. Accoya heeft eigenschappen die de beste tropische houtsoorten overtreffen. Het wordt geproduceerd door hout uit duurzaam beheerde bossen een milieuverantwoorde behandeling te geven. Hout uit duurzaam beheerde bossen. De hoogste duurzaamheidklasse. Uitzonderlijk dimensiestabiel. Verbeterde hardheid. Meetbare en gegarandeerde kwaliteit door de gehele houtdikte, dus tot in de kern van ieder deel. Gebruiksduur van minimaal 50 jaar bovengronds en 25 jaar in grond- en/of watercontact. Behoud van natuurlijke schoonheid en sterkte. Hoge weerstand tegen UV bij transparante afwerking. Sterk verbeterde thermische isolatie ten opzichte van de meest gangbare houtsoorten. Gemakkelijk machinaal en handmatig te bewerken en geeft geen extra uitdagingen voor houtverwerkers. Niet giftig, want Accoya bevat geen stoffen die van nature niet in het hout aanwezig zijn. 100 % recyclebaar. Technische data Pagina 2 In onderstaand overzicht zijn de gem. eigenschappen van de belangrijkste aspecten samengevat. Deze gegevens zijn afkomstig uit officiële testrapporten. Indien gewenst, stellen wij deze graag ter beschikking. Duurzaamheidklasse 1 Dichtheid 510 kg/m 3 Evenwichtsvochtgehalte (65% RV, 20 C) 3-5 % Krimp (nat droog) - radiaal 0,7 % - tangentiaal 1,5 % Buigsterkte 39 N/mm 2 Buigstijfheid 8790 N/mm 2 Hardheid (Janka) - langs 4100 N - kops 6600 N

3 Info-blad 01 Uiterlijk Accoya wordt standaard geleverd als bezaagd hout in diverse kopmaten met een maximale dikte van 100 mm. Het hout is afkomstig van de Pinus Radiata en heeft daarom qua tekening het meeste weg van grenen. De visuele kwaliteiten die Titan Wood kan aanbieden zijn: geoptimaliseerd / gevingerlast 4-zijdig foutvrij 3-zijdig foutvrij 1-zijdig foutvrij mixed kwaliteit dressing kwaliteit 6 Acetylatie Accoya is het resultaat van meer dan 75 jaar onderzoek en ontwikkeling op het gebied van hout acetyleren. Door de allernieuwste technische ontwikkelingen is deze wijze van houtmodificatie door Titan Wood voor het eerst commercieel mogelijk gemaakt. Accoya is in zijn geheel gemodificeerd hout, dus tot in de kern van elke plank of balk die uit de fabriek in Arnhem komt. Onderstaand de chemische uitleg van houtmodificatie volgens het acetylatie procédé. De kwaliteit van Accoya wordt na iedere productie gecontroleerd door middel van meerdere laboratoriumproeven. Titan Wood gebruikt hiervoor in haar eigen laboratorium verfijnde en bewezen analytische technieken om er zeker van te zijn dat Accoya altijd van constante kwaliteit is en het de hoogst mogelijke prestaties volgens de vastgestelde normen bereikt. Het geleverde Accoya voldoet daarom altijd aan de duurzaamheid klasse 1 volgens EN Uitgebreide informatie De Accoya brochure en de website gaan dieper in op het acetylatie procédé en eigenschappen van Accoya. Daarnaast zijn er diverse officiële testrapporten die u kunt opvragen bij Titan Wood Arnhem. Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: sales@titanwood.com

4 Info-blad 02 Info-blad 02 Accoya timmerfabrieken Adressen Onderstaande bedrijven verwerken Accoya tot deuren, kozijnen en ramen. Nadere informatie over het assortiment is te verkrijgen bij de timmerfabrieken. Bedrijf Plaats Tel. nr. Website Timmerfabriek Adriaan van Erk Bergambacht Timmerselekt Doornenbal Veenendaal HEBO Kozijnen Hengevelde Helwig Timmerfabriek Geleen Hoornse TimmerFabriek Hoorn Timmerfabriek G.M. Huizing Schiedam Timmerfabriek De Jong & van Groot-Ammers Aartrijk De Kock van Gelder Groep Beneden-Leeuwen Kuin Houtbewerking Hoogwoud Timmerfabriek v. der Maazen Lith Timmerfabriek Neede Neede Nijhuis Toelevering Rijssen Van den Oudenrijn Bodegraven timmerfabrieken Timmerfabriek H.D. Suselbeek Silvolde Timboco Drachten Veerman De Rijp De Rijp Timmerfabriek VENRAY Venray Verweij Houttechniek Woerden Van de Vin ramen en kozijnen Heeze Vios Houttechniek Driebruggen Weekamp Deuren Dedemsvaart Timmerfabriek Wesselink Doetinchem Houtindustrie Van de Witte Buitenpost Gevelbekleding De onderstaande bedrijven leveren o.a. gevelbekleding van Accoya. Bedrijf Plaats Tel. nr. Website Stiho Utrecht Utrecht Houtgroep Van Drimmelen Zwijndrecht Grond-, weg- en waterbouw Accoya voor Grond/Weg- en Waterbouw toepassingen is te verkrijgen bij onderstaande bedrijven. Bedrijf Plaats Tel. nr. Website Foreco Dalfsen Reef Hout Goor Van Swaay Schijndel Algemeen Titan Wood heeft met bovenstaande houtindustrie uitgebreid gewerkt aan productontwikkeling, waardoor technisch optimale Accoya eindproducten gewaarborgd zijn. Afhankelijk van mogelijkheden in de fabriekscapaciteit te Arnhem zal Titan Wood in contact treden met nieuwe afnemers en met hen specifieke producten van Accoya ontwikkelen. Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: sales@titanwood.com

5 Info-blad 03 Info-blad 03 Accoya pakketten Transport en opslag Al het geproduceerde Accoya hout gaat via de aflat machine voordat het de fabriek verlaat. De Accoya delen ondergaan daar een laatste visuele controle en worden vervolgens automatisch gepakketeerd met bindband tot standaard pakketten en worden voorzien van een Titan Wood label. Titan Wood levert Accoya standaard in ruwe zaagmaten met een houtvochtgehalte van ca. 3-5% en met een vermelding van een uniek pakketnummer op het Titan Wood label. Transport Titan Wood voorziet in het laden van de vrachtauto s af fabriek of franco losadres voor levering van de Accoya pakketten conform de order. Na het laden kan Titan Wood geen enkele verantwoording meer aanvaarden voor eventueel ontstane schades. Indien de beoogde toepassing eisen stelt aan het houtvochtgehalte moet men daar tijdens het transport rekening houden en zorgen dat het hout niet nat wordt. Dit kan door het hout te vervoeren in een afgesloten trailer of onder dekzeil. Te allen tijde moet elke vorm van beschadiging voorkomen worden. De ontvanger op het losadres draagt zorg voor het lossen van de Accoya pakketten uit de vrachtauto met bij voorkeur een vorkheftruck of een andere machine voorzien van vorken / lepels. Opslag In overeenstemming met de producteisen ten aanzien van het houtvochtgehalte in de beoogde toepassing dient men het Accoya op dezelfde wijze als ander hout op te slaan. Voor Accoya is het daarbij van belang dat het niet nat en vuil wordt en/of beschadigd raakt. Bij opslag onder dak het Accoya niet inpakken. Ingepakt hout kan altijd de aangroei van oppervlakte schimmels en andere organismen versnellen. In het geval van Accoya zal dat niet leiden tot houtaantasting, maar wel tot esthetische degradatie. Hetzelfde effect kan ook optreden als hout te dicht bij een niet ventilerend plafond wordt opgeslagen. Traceerbaarheid Accoya is vooral te herkennen aan het beeldmerk op de pakketlabels. Bij twijfel zal Titan Wood, eventueel in samenwerking met een houttechnologisch instituut, kunnen vaststellen of het Accoya betreft. Naast de naamsvermelding is Accoya voornamelijk traceerbaar via het paknummer. Het is dus van belang dat men relevante documenten archiveert en het paknummer blijft registreren tot en met het eindproduct. Eventuele klachten kunnen alleen in behandeling worden genomen bij vermelding van het Accoya paknummer. Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: sales@titanwood.com

6 Info-blad 04 Info-blad 04 Inleiding Definitie Methoden van meten Houtvochtgehalte Accoya Houtvochtgehalte Er is vrijwel geen houteigenschap te bedenken die niet in zekere mate afhankelijk is van het vochtgehalte van het hout. Het bepalen van het vochtgehalte is dan ook essentieel voor iedereen die met hout werkt. Het vormt een wezenlijk onderdeel van veel kwaliteitscontrolesystemen. Water bevindt zich in hout in verschillende vormen. Vrij water komt voor in de celholten (de zogenoemde lumina), terwijl gebonden water zich in de celwand bevindt. Hout staat vocht af in een droge omgevingslucht en neemt vocht op in natte omgevingslucht. Het houtvochtgehalte is de massa van het in het hout aanwezige water, uitgedrukt in een percentage van de massa van het absoluut droge hout. Grofweg zijn er drie methoden om het houtvochtgehalte in hout te meten, namelijk: ovendroogmethode (destructief). Uit de plank wordt een stukje hout gezaagd. Dit wordt vervolgens gewogen, gedroogd in een oven van 103 C en opnieuw gewogen. Het vochtgehalte wordt bepaald op basis van het gewicht voor en na de droging. elektrische vochtmeter. Door twee elektrodes in het hout te slaan meet men de elektrische weerstand in hout. Hoe droger het hout hoe hoger de weerstand. De uitslag wordt beïnvloed door de temperatuur en de houtsoort. Het meetbereik ligt ongeveer tussen de 8 en 30%. capacitieve vochtmeter. Door de meter tegen het hout te houden wordt de diëlektrische constante van het hout gemeten. Naast het vochtgehalte wordt de meting beïnvloed door de dichtheid van de houtsoort. Het meetbereik ligt volgens opgave van een fabrikant tussen de 2 en 30%. Titan Wood levert het Accoya met een houtvochtgehalte van ca. 3-5%. Dit is het vochtgehalte van Accoya dat overeenkomt met een een relatieve luchtvochtigheid (RV) van 65% en een temperatuur van 20 0 C. Hierdoor kan Accoya direct na levering verwerkt worden tot producten voor zowel binnen- als buiten toepassingen. De mate van waterdampopname is bij Accoya sterk gereduceerd ( gebonden water ) waardoor het evenwichtsvochtgehalte in vergelijking met niet gemodificeerde houtsoorten zeer laag is bij eenzelfde klimaat. Accoya is nog wel in staat om (vloeibaar) water op te nemen in de celholtes ( vrij water ). Het meten bij Accoya Het houtvochtgehalte van Accoya kan voorafgaand aan de bewerking niet met de gangbare vochtmeters gemeten worden. Dit komt omdat het vochtgehalte van het geleverde Accoya buiten het meetbereik ligt. De ovendroogmethode is wel geschikt om het houtvochtgehalte van Accoya te bepalen. Om te beoordelen of er een overmaat vrij water in Accoya aanwezig is, zijn de gangbare vochtmeter wel geschikt. Gemeten vochtgehaltes van boven de 8% duiden op de aanwezigheid van vrij water. Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: sales@titanwood.com

7 Info-blad 05 Info-blad 05 Algemeen Bewerken In het algemeen laat Accoya zich relatief eenvoudig bewerken. De bewerking van Accoya heeft geen invloed op haar unieke eigenschappen (bijv. duurzaamheid, dimensiestabiliteit) doordat het hout door-en-door behandeld is en de behandeling niet uitloogbaar is. NB. Tijdens het bewerken van Accoya kan men een lichte azijngeur waarnemen. Dit levert absoluut geen gevaar op voor mens, dier en plant. Accoya is daarom ook aangemerkt als niet toxisch. Kwaliteit Zagen Schaven In overeenstemming met de aangekochte visuele kwaliteit kan het hout echter na het bewerken bepaalde visuele gebreken vertonen, zoals kromming, inwendige scheuren, ingegroeide bast en harsgangen. Accoya laat zich eenvoudig afkorten en schulpen (zagen in de langs richting). Vakkundig uitgevoerde zaagsneden tonen een zeer strak resultaat met zeer weinig of geen inspringsels (uitbreken van splinters). Om het bekende uiterlijk van Accoya te verkrijgen is het noodzakelijk enkele millimeters van de ruwe zaagmaten te schaven of te zagen. Het Accoya heeft namelijk na de acetylatie een onregelmatige bruine verkleuring aan het houtoppervlak inclusief lataftekeningen als gevolg van het productieproces. Accoya laat zich goed en mooi glad schaven en daarom is het van groot belang dat extra aandacht besteed wordt aan het voorkomen van machineslag en andere onregelmatigheden aan het oppervlak. Voor een transparante afwerking dient men te allen tijde te voorkomen dat het hout kan verkleuren door oliën, vetten, roest en andere vervuilingen. Profileren Het profileren van Accoya resulteert in een zeer glad oppervlak. De vermelde aandachtspunten die bij het zagen en schaven zijn genoemd, gelden ook voor het profileren. Buigen Er zijn tot op heden geen ervaringen met het buigen van Accoya. Schuren Schuren van Accoya gaat zonder problemen. Bij het afwerken van Accoya met watergedragen verf is zelfs gebleken dat schuren vaak achterwege kan blijven door het gladde oppervlak dat Accoya toont na het schaven of profileren. De vezels gaan ook nauwelijks op staan na vochtopname. Zie hiervoor verder Info-blad 08 Afwerken. Pagina 2

8 Info-blad 05 Bevestigen Voor het bevestigen van Accoya met nieten, nagels en schroeven dient men rekening te houden met resultaten zoals bekend bij gangbare naaldhoutsoorten. Denk aan voorboren, verzinken en afstanden vanaf de kopse houteinden. Naast bekende andere houtsoorten bevat ook Accoya een geringe hoeveelheid azijnzuur, waardoor corrosiebestendige bevestigingsmiddelen (schroeven, nagels), zoals RVS, worden aanbevolen. Meer informatie hierover vindt u in Info-blad 07 Contact met metalen. Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: sales@titanwood.com

9 Info-blad 06 Info-blad 06 Algemeen Verlijmen Accoya is in principe te verlijmen met de gangbare lijmsystemen. Goede resultaten worden vooral verkregen met PU, epoxy en PRF lijmen. Kritisch is de verlijming met PVAc. Verlijming met MUF wordt sterk afgeraden. Voor verlijming onder KOMO certificering is het van belang dat zowel de presentatie van de lijm in combinatie met het hout wordt bepaald, als het verlijmingproces zelf. Onderscheid wordt er gemaakt in dragende (BRL 2338) en niet-dragende toepassingen (BRL 2339). Door de verlijmer van Accoya zal aanvullend aangetoond moeten worden dat de prestatie van de verlijming in de productie voldoende is. Voor de benodigde aanvullende testen moet contact opgenomen worden met Stichting Keuringsbureau Hout, T of kijk op De verlijming van Accoya voor zowel dragende als niet-dragende toepassing is onderzocht met een aantal lijmsystemen met betrekking tot lamineren, vingerlassen en kozijnhoekverbindingen. Meer informatie over deze systemen kan worden opgevraagd bij Titan Wood Arnhem of bij de lijmleveranciers. Veranderde eigenschappen Te allen tijde is het aan te bevelen om de lijmleverancier te betrekken bij het verlijmen van Accoya. Zij beschikken over kennis van zowel het verlijmingproces als het lijmproduct als van controleren van het verlijmingresultaat. Daarnaast zijn zij bekend met Accoya en het verlijmen ervan. Door het acetyleren wordt de chemische samenstelling van hout gewijzigd; de vrije hydroxylgroepen worden vervangen door acetylgroepen. Hierdoor wordt het vermogen van het hout om water in de vezels (celwand) op te nemen sterk gereduceerd, en daarmee het krimp- en zwelgedrag. Een ander gevolg is dat het evenwichtvochtgehalte van Accoya beduidend lager is dan van onbehandeld hout in dezelfde klimatologische omstandigheden. Accoya is zodoende bijzonder dimensiestabiel. Hierdoor wordt de spanning op de lijnnaad verminderd tijdens veranderende klimaten. Uit diverse onderzoeken blijkt dat Accoya goed te verlijmen is. Het is cruciaal dat bij de verlijming van Accoya rekening wordt gehouden met de veranderde eigenschappen. Het veranderde vochtgedrag is vooral van belang, omdat de gangbare houtlijmen (PVAc, PU, PRF) onder invloed van vocht uitharden of dat hout het water van de lijm moet opnemen. Hieronder zijn de aspecten opgenomen die extra aandacht vragen voor een correcte verlijming van Accoya. NB. Meer over het houtvochtgehalte van Accoya vindt u in Info-blad 04 Houtvochtgehalte. Pagina 2

10 Info-blad 06 Optimaliseren van het lijmproces Verbindingen Lamineren Vingerlassen Ankers Nadere informatie Aanbevolen wordt om samen met de lijmproducent het lijmproces van Accoya te optimaliseren. Denk daarbij o.a. aan: het houtvochtgehalte in overeenstemming te laten zijn met het houtvochtgehalte van het Accoya in de beoogde toepassing. de hoeveelheid aan te brengen lijm (lijmopbrengst), en indien mogelijk, tweezijdig opbrengen volgens opgave van de lijmfabrikant en egaal verdeelt om blaarvorming te voorkomen. een mogelijk langere open-gesloten tijd, waardoor u het Accoya de tijd geeft om vocht uit de lijm op te nemen. bij de persdruk rekening houden met de sterkte van Accoya en eventueel de temperatuur aanpassen. de uithardtijd en onder optimale condities. Alvorens de verbinding te verlijmen moet het kopse vlak worden afgedicht met een daarvoor geschikt middel (SKH Publicatie 07-01) conform het verwerkingsvoorschrift van de leverancier. Voor een duurzame toepassing van Accoya onderstreept Titan Wood het belang van een goede kozijnhoekverbinding. Ondanks de verbeterde duurzaamheid en dimensiestabiliteit van Accoya is het van belang om de kozijnhoekverbinding water dicht te maken om bijvoorbeeld verfschades te voorkomen. Immers een kozijnhoek moet droog zijn en droog blijven. Voor lamineren onder KOMO certificaat voor niet-dragende toepassingen moet de prestatie van het lamineren worden aangetoond conform BRL 2902). Daarnaast moeten er procedures ter kwaliteitswaarborging worden opgenomen in het IKB-systeem. De kwaliteit van het vingerlassen onder KOMO certificering voor nietdragende constructies moet onafhankelijk worden getest conform BRL Voor vingerlassen voor dragende toepassingen is BRL opgesteld. Aanvullend moeten er procedures worden opgenomen in het IKB-Systeem ter waarborging van de productiekwaliteit. Voor inlijmen van ankers in Accoya (voor dragende constructies) is het belang de uittreksterkte te bepalen. NB: Mede gezien de zeer lange te verwachten levensduur van Accoya wordt het gebruik van corrosiebestendige ankers c.q. bevestigingsmiddelen sterk aanbevolen. Meer informatie over het contact met metalen zie Info-blad 07. Voor nadere informatie wordt u verwezen naar de lijmleverancier. Indien gewenst kan Titan Wood Arnhem uw contactpersonen van diverse lijmleveranciers aanleveren. Voor nadere informatie over KOMO certificering neemt u contact op met Stichting Keuringsbureau Hout T of kijk op Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: sales@titanwood.com

11 Info-blad 07 Info-blad 07 Algemeen Contact met metalen Hout bevat van nature organische zuren. Per houtsoort kan de hoeveelheid verschillen. Deze organische zuren zijn de belangrijkste oorzaak voor het optreden van corrosie van metalen bevestigingsmiddelen in hout. Ook Accoya heeft een geringe hoeveelheid zuur in zich. Deze is vergelijkbaar met bijvoorbeeld eiken en Western Red Cedar. Uit diverse testen is gebleken dat niet-edelen metalen onderdelen, die direct of indirect in contact zijn met Accoya, snel kunnen corroderen bij een vochtbelasting. Het traditioneel beschermen van ijzer met behulp van zink (galvaniseren) biedt onvoldoende bescherming. Aanbevolen wordt om waar mogelijk roestvast staal te gebruiken of het ijzer of Accoya te beschermen met een coatinglaag om direct contact tussen Accoya en metaal te vermijden. Verder dient putcorrosie voorkomen te worden door gebruik te maken van op elkaar afgestemde hang-, sluit- of bevestigingsmiddelen. Aan te raden is om uw leveranciers van bevestigingsmiddelen, en hang- en sluitwerk te benaderen. Roestvast staal Om corrosie te voorkomen dient voor bevestigingsmiddelen gebruik te worden gemaakt van corrosievaste staalsoorten (RVS) volgens EN , bijvoorbeeld A2- of A4-kwaliteit staal. Gecoat staal Ook speciaal gecoate (epoxy, poly-urethaan) bevestigingsmiddelen kunnen worden toegepast. Het gebruik van (thermisch) verzinkte schroeven / nagels wordt sterk afgeraden. Andere metalen Het is bekend dat verzinkte (gegalvaniseerde) bevestigingsmiddelen niet bestand zijn tegen corrosie bij toepassing op Accoya. Het oppervlak van aluminium, koper en lood kan eveneens oxideren. Bij deze metalen ontstaat echter een beschermlaag op het metaaloppervlak, waardoor vlekvorming op het Accoya in mindere mate zichtbaar wordt. Vermijden van direct contact met Accoya Nadere informatie Door het vermijden van direct contact van metalen met Accoya, kan corrosie van metalen sterk gereduceerd worden. Dit kan door het hout te voorzien van een goed afdichtende coating laag of het metaal te voorzien van een zuur resistente coating of beschermingslaag. Voor nadere informatie wordt u doorverwezen naar leveranciers van bevestigingsmiddelen, en hang- en sluitwerk. Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: sales@titanwood.com

12 Info-blad 08 Info-blad 08 Algemeen Afwerken Accoya is af te werken met de gangbare coatingsystemen. Veranderde eigenschappen Voor afwerking onder KOMO certificering moeten filmvormende coatingsystemen zijn getest en geschikt zijn bevonden volgens SKH Publicatie (dekkende systemen) of SKH Publicatie (transparante systemen). Een overzicht van toegestaande producten is opgenomen in SKH Publicatie Voor afwerking van Accoya met andere coatingsystemen zal ten eerste de geschiktheid van de coating onafhankelijk vastgesteld moeten worden. Te allen tijde is het aan te bevelen om de coatingleverancier te betrekken bij het afwerken van Accoya. Zij beschikken over kennis van zowel het appliceren als het coatingproduct als van controleren van het afwerkresultaat. Daarnaast zijn zij bekend met Accoya en het afwerken ervan. Door het acetyleren wordt de chemische samenstelling van hout gewijzigd; de vrije hydroxylgroepen worden vervangen door acetylgroepen. Hierdoor wordt het vermogen van het hout om water in de vezels (celwand) op te nemen sterk gereduceerd, en daarmee het krimp- en zwelgedrag. Een ander gevolg is dat het evenwichtvochtgehalte van Accoya beduidend lager is dan van onbehandeld hout in dezelfde klimatologische omstandigheden. Accoya is zodoende bijzonder dimensiestabiel. Hierdoor wordt de spanning op de coating verminderd, en kunnen de onderhoudskosten en frequentie sterk gereduceerd worden. De daadwerkelijke onderhoudsfrequentie is o.a. afhankelijk van de condities waarin het gecoate Accoya wordt blootgesteld (oriëntatie; zuid/west; kuststreek, etc.) en de kleur van de coating. Voorbereiding Het af te werken houtoppervlak dient schoon, droog, stof- en vetvrij te zijn. Het vochtgehalte van het af te werken Accoya moet ongeveer gelijk zijn aan het houtvochtgehalte dat het in de beoogde toepassing zal aannemen. Het is in alle gevallen beter om de houten onderdelen vóór montage alzijdig af te werken. Houd bij het droogproces van watergedragen verven rekening met de ver beperkte vochtopname capaciteit van Accoya (wel langzaam absorberend, maar niet hygroscopisch). Neem voor aanbevelingen en verwerkingsinstructies contact op met de coatingleverancier. Schuren Schuren van Accoya gaat zonder problemen. Bij het afwerken van Accoya met watergedragen verf is zelfs gebleken dat schuren vaak achterwege kan blijven door het gladde oppervlak dat Accoya toont na het schaven of profileren. De vezels gaan ook nauwelijks op staan na vochtopname. Pagina 2

13 Info-blad 08 Dekkende en transparante systemen (filmvormend) Niet- en semifilmvormende systemen Vergrijzing Garanties Nadere informatie Het dekkende of transparante verfsysteem dient alzijdig te worden aangebracht met een minimale droge grondlaagdikte volgens de eisen m.b.t. het eindproduct en/of opgave van de verfleverancier. Kopse einden dienen te worden afgedicht met een daarvoor geschikt product, zodanig dat de vochtregulatie ongeveer gelijk is met het afgewerkte oppervlak. Voor advies betreffende het toepassen van de coating neemt u contact op met de coatingleverancier. Accoya laat zich goed afwerken met semi- en niet-filmvormende verfsystemen zoals beitsen en oliën. De tot nu bekeken zogenaamde oliën laten bij de eerste laag een snellere absorptie in Accoya zien dan water en geeft zodoende een goede basis voor een tweede laag. Ook hier verwijzen wij voor het juiste verwerkingsadvies naar de coatingleverancier. Als we spreken van vergrijzen dan heeft men het doorgaans over de verkleuring van het hout in de buitenlucht. We kunnen hierbij in en op het hout 2 factoren waarnemen, namelijk: 1. UV-licht breekt stoffen in het hout af. Dit zijn veelal de bruin getinte stoffen. Door water spoelen die stoffen uit, met tot gevolg dat het hout verbleekt. 2. Verbleekt hout heeft een opener structuur. Oppervlakte schimmels, mossen en algen (niet houtaantastend) vinden daardoor makkelijker aanhechting. De meest voorkomende oppervlakteschimmel wordt blauwschimmel genoemd, maar is van zichzelf zwart. De zwarte schimmel geeft in combinatie met het witte hout een grijze tint. Binnenshuis bereikt het UV-licht ook het hout. Weliswaar in mindere mate, maar ook dan worden afgebroken stoffen donkerder bruin. Doordat deze stoffen binnenshuis niet uitspoelen en er geen schimmels bijkomen wordt het hout (donker) bruin. In Accoya worden ook bepaalde stoffen afgebroken door UV-licht. Het unieke hierbij is dat de stoffen niet donkerder worden, maar juist bleker. In buitentoepassingen vergrijst Accoya door blauwschimmel, en dit uit zich in een zwart/vlekkerige verkleuring van het oppervlak. Omdat Accoya zelf totaal niet giftig is, wordt de aanhechting van blauwschimmel niet voorkomen. Om waar dan ook te zorgen dat de coating in tact blijft gedurende een bepaalde periode is het van belang dat er ter plaatse strikte afspraken zijn gemaakt tussen verfleverancier, schilder/applicateur en opdrachtgever met Accoya als basismateriaal in de toepassing. Voor nadere informatie wordt u verwezen naar de coatingleverancier. Indien gewenst kan Titan Wood Arnhem uw contactpersonen van diverse coatingleveranciers aanleveren. Voor nadere informatie over KOMO certificering neemt u contact op met Stichting Keuringsbureau Hout T of kijk op Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: sales@titanwood.com

14 Info-blad 09 Info-blad 09 Algemeen Certificeringen Titan Wood heeft haar hout acetyleerfabriek in Arnhem gebouwd. De fabriek zelf met haar installaties en procestechniek kent uiteraard haar keuringen, certificeringen en kwaliteitsborgingen. Ook het hout dat de fabriek doorloopt en daardoor Accoya wordt is onderworpen aan kwaliteitsborgingen. Dit gebeurt zowel intern als door geaccrediteerde certificerende instellingen. Waarover hieronder meer. Hout uit duurzaam bosbeheer Een milieuverantwoorde houtmodificatie, zoals het acetyleren, vraagt ook om het verantwoord aankopen van de grondstof hout. Hout is een hernieuwbare grondstof dus is het van groot belang dat deze grondstof voor mens en natuur behouden blijft. Titan Wood heeft als doelstelling consequent gebruik te maken van hout uit duurzaam beheerde bossen of plantages. Accoya is verkrijgbaar onder FSC of PEFC certificaat ( In dit kader wordt jaarlijks de werkwijze van Titan Wood beoordeeld door een onafhankelijke certificeringinstelling op basis van de FSC en PEFC Chain of Custody richtlijnen. KOMO Titan Wood laat de houtmodificatie en het product Accoya controleren door het onafhankelijke instituut SKH (Stichting Keuringsbureau Hout, in het kader van het KOMO -productcertificaat gemodificeerd hout volgens BRL Met deze beoordelingsrichtlijn wordt de productie bij Titan Wood o.a. op de volgende punten beoordeeld: Uniformiteit en reproduceerbaarheid van het productieproces. Kwaliteitssysteem. Daarnaast is Accoya getest volgens SKH publicatie Het Accoya is hierbij beoordeeld op: Duurzaamheid. Dimensiestabiliteit. Mechanische eigenschappen. Bewerkbaarheid. Lijmbaarheid. Afwerkbaarheid. Uit dit onderzoek is gebleken dat Accoya voldoet aan de eisen die gesteld worden aan een houtsoort voor gebruik in KOMO gecertificeerd geveltimmerwerk. Jaarlijks voert SKH een aantal controles uit op de productielocatie van Titan Wood. Contactgegevens Titan Wood BV T. +31 (0) Postbus 2147 F. +31 (0) CC E. The Netherlands

15 Info-blad 10.1 Info-blad 10.1 Projectnaam Beheerder Adres werk Project Oeverbeschoeiing Flevoland Oeverbeschoeiing Flevoland Waterschap Zuiderzeeland Nabij kruising N 301 en N 305 route Nijkerk Zeewolde Datum plaatsing April 1995 Evaluatie Materiaal Juli 2004: Beschoeiing nog volledig in tact en geen houtaantasting door schimmels waargenomen Ca. 20 m 1 oeverbeschoeiing gemaakt van geacetyleerd populier en grenen Beeldmateriaal Voor meer informatie en foto s kunt u contact opnemen met Titan Wood Arnhem Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: sales@titanwood.com

16 Info-blad 10.2 Info-blad 10.2 Projectnaam Beheerder Adres werk Project Terras London Terras achter kantoor Accsys Technologies London, 46 Berkeley Square, Mayfair, United Kingdom Datum plaatsing Juli 2006 Materiaal Bewerking Ca. 30 m 2 Accoya geprofileerde dekdelen 28x95 mm Machinaal geprofileerd door Houtindustrie MEVO te Helmond Beeldmateriaal Voor meer informatie en foto s kunt u contact opnemen met Titan Wood Arnhem Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: info@titanwood.com

17 Info-blad 10.3 Info-blad 10.3 Projectnaam Architect Beheerder Adres werk Project Gevelbekleding Five House in Five Gordon Aitken Particulier Five, United Kingdom Datum plaatsing Augustus 2006 Materiaal Bewerking Afwerking Ca. 30 m 2 Accoya geprofileerde gevelbekleding uit ruwe maat 25x150 mm Machinaal geprofileerd door Sykes Timber Birmingham Door Environmental Coatings met het product Sikkens Natural Balance Beeldmateriaal Voor meer informatie en foto s kunt u contact opnemen met Titan Wood Arnhem Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: info@titanwood.com

18 Info-blad 10.4 Info-blad 10.4 Projectnaam Opdrachtgever Ontwerpteam Techniek Adres werk Project Verkeersbruggen Sneek Bruggen A7 Sneek Provincie Fryslan - Achterbosch Architectuur Hans Achterbosch - Onix architecten Alex van de Beld, Haiko Meijer - H.E. Lüning Adviesbureau voor technische houtconstructies - Oranjewoud Mobiliteit & Infrastructuur - GLC Houtconstructies Ombouw rijksweg A7 te Sneek ter hoogte van de locaties Akkerwinde en Molenkrite Werk Bouw van twee houten bruggen voor de zware verkeersklasse (tot 65 ton) over de A7 Data plaatsing De eerste brug in de zomer van 2008 en de tweede in 2009 Materiaal Bewerking Afwerking Ca m 3 Accoya op sterkte gesorteerd Vingerlassen en lamineren tot benodigde constructie afmetingen Nog nader te bepalen Beeldmateriaal Voor meer informatie en foto s kunt u contact opnemen met Titan Wood Arnhem Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: info@titanwood.com

19 Info-blad 10.5 Info-blad 10.5 Projectnaam Opdrachtgever Leverancier Project Beschoeiing Voorthuizen Beschoeiing Voorthuizen Waterschap Vallei en Eem Reef Hout BV Breukersweg ST GOOR T , F , E. info@reefhout.nl, Techniek Adres werk Locatie Plaggenmeijerslaan t.h.v. Kolenbranderslaan te Voorthuizen Werk Beschoeiingschot 260 m 1 Data plaatsing Eind mei 2007 Materiaal Bewerking Afwerking Ca. 4,78 m 3 Accoya 25 mm dik en 750 mm hoog Geen Geen Beeldmateriaal Voor meer informatie en foto s kunt u contact opnemen met Titan Wood Arnhem Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: info@titanwood.com

20 Info-blad 11 Info-blad 11 Natuurlijke duurzaamheid Normen en regelgeving Met de natuurlijke duurzaamheid bedoelt men de weerstand die het hout van nature heeft tegen houtaantastende organismen, zoals schimmels en insecten. Onderstaand volgen de tabellen uit de norm EN die betrekking hebben op natuurlijke duurzaamheid van hout. Natuurlijke duurzaamheidklasse indeling tegen schimmels Klasse Duurzaamheid in grondcontact Gemiddelde levensduur Zeer duurzaam Duurzaam Matig duurzaam Weinig duurzaam Niet duurzaam 25 jaar en langer jaar jaar 5 10 jaar Minder dan 5 jaar Deze indeling m.b.t. schimmels wordt het meest gebruikt als men praat over natuurlijke duurzaamheid. Onderstaande tabel geeft de natuurlijke duurzaamheid tegen vier hout aantastende insecten, termieten en/of marineboorders. Marineboorders komen voor in zout en brak water en bestaan uit weekdieren en kreeftachtigen. Natuurlijke duurzaamheidklasse indeling tegen insecten en marineboorders Klasse Omschrijving D Spint en kernhout zeer duurzaam. M Matig duurzaam (alleen voor termieten en marineboorders). G Spint gevoelig voor aantasting. GK Spint en kernhout gevoelig voor de vier testinsecten. V Dit geeft aan dat het bij de betreffende houtsoort ongebruikelijk veel kan variëren. De omstandigheden waarin het hout verkeert en de mate van blootstelling aan vocht bepalen het risico op schimmelaantasting. Er zijn 5 risicoklassen gedefinieerd in EN Onderstaande tabel geeft de indeling weer, waarbij de vochtbelasting en het daarvan afgeleide houtvochtgehalte de bepalende factoren zijn. Gebruikersklassen Gebruikersklasse Toepassing Vochtbelasting Houtvochtgehalte 1 Géén grondcontact, Permanent droog Permanent < 20% beschut en droog 2 Géén grondcontact, beschut met geringe kans op nat worden Incidentele blootstelling aan vocht Incidenteel, kortdurend * > 20% 3 Géén grondcontact, onbeschut in weer en wind 4 In contact met zoet water of grond 5 In contact met zout of brak water Regelmatige blootstelling aan vocht Permanente blootstelling aan vocht Permanente blootstelling aan zout water * Met kortdurend wordt bedoeld: enkele dagen tot een week. Regelmatig, kortdurend * > 20% Permanent > 20% Permanent > 20% Pagina 2

21 Info-blad 11 Relevante normbladen en richtlijnen Onderstaande lijst betreft een opsomming van alle normbladen en richtlijnen die in deze informatiegids vernoemd zijn. BRL Gevingerlast hout voor dragende toepassingen BRL Gevingerlast hout voor niet-dragende toepassingen BRL 2339 Lijmen voor niet-dragende toepassingen BRL 2338 Lijmen voor dragende houten bouwconstructies BRL 2902 Gelamineerd hout voor niet-dragende toepassingen NEN-EN 113 Beproevingsmethode voor de bepaling van de preventieve werking tegen houtaantastende basidiomyceten - Bepaling van de gifgrenswaarden NEN-EN Duurzaamheid van hout en op hout gebaseerde producten - Definitie van gebruiksklassen - Deel 1: Algemeen NEN-EN Duurzaamheid van hout en op hout gebaseerde produkten - Natuurlijke duurzaamheid van massief hout - Deel 2: Richtlijn voor de natuurlijke duurzaamheid en behandelbaarheid van geselecteerde, voor Europa belangrijke houtsoorten NEN-EN 460 Duurzaamheid van hout en op hout gebaseerde produkten - Natuurlijke duurzaamheid van massief hout - Richtlijn voor de eisen aan de duurzaamheid van hout voor toepassing in risicoklassen NEN-EN Roestvaste staalsoorten. Deel 1: Lijst van roestvaste staalsoorten ENV 807 Bepaling van de werking tegen zachtrotschimmel en andere grondbewonende micro-organismen NEN 5461 Kwaliteitseisen voor hout (KVH 2000) - Gezaagd hout en rondhout - Algemeen gedeelte BRL 0605 Nationale beoordelingsrichtlijn voor het KOMO -productcertificaat gemodificeerd hout. SKH pub Beoordelingsgrondslag 'Houtsoorten voor toepassing in geveltimmerwerk; eisen en bepalingsmethoden' SKH pub Beoordelingsgrondslag dekkende grondverfsystemen voor hout SKH pub Beoordelingsgrondslag voor transparante filmvormende coatings op hout SKH pub Samenvatting van toegelaten grondverfsystemen voor toepassing op geveltimmerwerk SKH pub Overzicht van toegelaten afdichtmiddelen voor de timmerindustrie WVS_SHR_049 Bepaling van krimp en zwelling van massief hout EN staat voor Europese Norm, waarbij doorgaans na toekenning van de norm deze direct ook onder de Nederlandse normen wordt geregistreerd en zodoende de aanduiding NEN-EN verkrijgt. ENV betekend dat het een zogenaamde Europese voornorm is. De ENV 807 is echter wel al in gebruik. Meer informatie over normen kunt u vinden bij NENklantenservice T of kijk op Voor informatie over BRL en SKH publicaties neemt u contact op met Stichting Keuringsbureau Hout T of kijk op Voor informatie over WVS (werkvoorschrift) neemt u contact op met SHR Hout Research T of kijk op Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: info@titanwood.com

22 Info-blad 12.0 Info-blad 12.0 Algemeen STABU Bestekteksten & STABU Bestekteksten fungeren als contractuele binding tussen aannemer en zijn opdrachtgever. Voor alle partijen is het daarbij van belang dat Accoya op de juiste wijze wordt omschreven en toegepast. Titan Wood reikt daarbij graag de helpende hand, maar is zich ervan bewust dat eindproducten alleen omschreven kunnen worden door de Accoya verwerkers zelf. Zodoende vindt u in de hierna volgende voorbeelden alleen de Accoya productprestaties. Voor digitale versies van de beschikbare bestekteksten kunt u Titan Wood benaderen. De aanvullende prestatie eisen van het gerede product moeten additioneel door de opdrachtgever en de fabrikant van het desbetreffende eindproduct ingevuld worden. Titan Wood heeft in de STABU besteksystematiek een zogenaamd FPSblad laten opnemen (Fabrikantgebonden Product Specificatie). Omdat slechts het Accoya hout is opgenomen wordt dit door de systematiek beperkt tot enkele producteisen onder hun code B GEZAAGD GEACETYLEERD HOUT (zie de STABU weergave hieronder). B f01 GEZAAGD GEACETYLEERD HOUT 1 Fabrikaat: Titan Wood B.V. 2 Type: Accoya. 3 # \Hout moet duurzaam zijn geproduceerd. OPMERKING: DUBO maatregel # \Krimp, maximaal (%): tangentiaal 2,7 radiaal 1,5. 5 # \Duurzaamheidsklasse (NEN-EN ): 1. 6 # \Dikte (mm):... 7 # \Breedte (mm):... 8 # \Lengte (mm):... 9 # \Evenwichtsvochtgehalte hout bij 65% RV (%): ca # \Bewerking: geschaafd. \Bewerking # \Verduurzaming: houtmodificatie door acetyleren. 12 # \Oppervlaktebehandeling: # \ # \Toebehoren: 15 # \- bevestigingsmiddelen, corrosievaste staalsoort, kwaliteit overeenkomstig NEN-EN :... Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: info@titanwood.com

23 Info-blad 12.1 Info-blad 12.1 Inleiding 41 Bestektekst Kozijn Onderstaand voorbeeld volgt de STABU nummering en lay-out. Voor een digitale versie van het voorbeeld kunt u Titan Wood benaderen. Visuele houtkwaliteit, afmetingen, afwerkingen, certificeringen e.d. kunnen pas definitief in gevuld worden na overleg met uw kozijn leverancier. HOUTEN KOZIJNEN HOUTEN KOZIJNEN GLASGEVEL KOZIJNEN, HOUT 0. HOUT Houtsoort: Accoya Fabrikant: Titan Wood BV Kwaliteit: 3-zijdig foutvrij geacetyleerd hout. Duurzaamheidklasse (NEN-EN en NEN-EN 460): 1 Krimp, maximaal(%): tangentiaal 2,7 en radiaal 1,5 Evenwichtsvochtgehalte bij 65% RV (%): ca. 5 Risicoklasse (NEN-EN 335-1): 3 Nominale doorsnede (n) (mm x mm): volgens tekening. Bewerking: geprofileerd volgens tekening. Hout leveren met FSC of PEFC COCnr. en onder KOMO hout modificatie met KOMO keurmerken. Hout leveren onder KOMO certificaat houtmodificatie (BRL 0605) en met garantie op duurzaamheidklasse en dimensiestabiliteit in risicoklasse GEVELELEMENTEN Samenstellen tot gevelelementen volgens tekening (BRL 0801). Oppervlaktebehandeling:. Bevestigingsmiddelen; corrosievaste staalsoort, kwaliteit overeenkomstig NEN-EN : Kozijnen leveren met FSC of PEFC volgens COCnr.. Kozijnen leveren onder KOMO certificaat gevelelementen (BRL 0801). 01 BUITENWANDEN Van de gevel Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: info@titanwood.com

24 Info-blad 12.2 Info-blad 12.2 Inleiding Bestektekst Damwand Onderstaand voorbeeld volgt de STABU nummering en lay-out. Voor een digitale versie van het voorbeeld kunt u Titan Wood benaderen. Visuele houtkwaliteit, afmetingen, sterkte, certificeringen e.d. kunnen pas definitief in gevuld worden na overleg met uw damwand leverancier. RAW lay-out BESTEK POST- NUMMER CATALOGUSNUMMER HOOFD- DEFICODE CODE 1:2:3:4:5:6 Deel 2.2. Nadere beschrijving staat van bestekposten. EEN- HOEVEEL- OMSCHRIJVING HEID HEID HOUTCONSTRUCTIES Damwand Aanbrengen houten damwand: Situering: Houtsoort: Accoya Bewerking: Volgens tekening. Deel 3. Bepalingen HFD PAR RT LID STK 52 Technische bepalingen damwand constructies Bouwstoffen Accoya 01 Fabrikant: Titan Wood BV te Arnhem (NL). 02 Houten damwandplanken. 03 Houtsoort: Accoya 04 Toepassing in risicoklasse(nen-en 335-1):4 05 Kwaliteit: 2-zijdig foutvrij. 06 Sterkte: C18 07 Krimp/zwel maximaal: tangentiaal 2,7% en radiaal 1,5% 08 Bewerking: Geschaafd met trapeziumvormige messing en groef. 09 Dikte: 10 Werkende breedte: 11 Lengte: 12 Verduurzaming: Houtmodificatie volgens het acetylatieproces (BRL 0605) 13 Hout leveren onder KOMO certificaat houtmodificatie (BRL 0605) en met garantie op duurzaanheidklasse en dimensiestabiliteit in risicoklasse Damwand leveren met FSC of PEFC certificering volgens COC (chain of custody) Contactgegevens Titan Wood BV T: +31 (0) CC E: info@titanwood.com