De Overstap Copyright Mac Groep

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De Overstap. 2002-2003 Copyright Mac Groep"

Transcriptie

1 Aangepast voor Mac OS X Panther De Overstap Copyright Mac Groep Niets uit deze uitgave mag zonder nadrukkelijke, schriftelijke toestemming van de Mac Groep worden overgenomen op websites of in andere publicaties. Het is derhalve toegestaan deze uitgave in elektronische of papieren vorm te verspreiden, mits deze copyrightmelding in zijn geheel overgenomen wordt. Windows, het Windows logo, Office, Internet Explorer en Windows Media Player zijn geregistreerde handelsmerken van Microsoft Inc. Macintosh, Mac OS, imac, ibook, PowerMac, xserve, xserve RAID, Keynote, ipod, QuickTime, PowerTalk, FireWire, itunes, imovie, Final Cut Pro, idvd, DVD Studio Pro, iphoto, ical, isync en alle bijbehorende logo s zijn handelsmerken van Apple Computer Inc. PowerPC is een handelsmerk van IBM Corporation. Alle overige handelsnamen zijn eigendom van hun respectievelijke eigenaars.

2 Over de Mac Groep De Mac Groep is een Macintosh-gebruikersgroep en houdt zich onder andere bezig met de volgende activiteiten: 11 maal per jaar een bijeenkomst op de tweede zaterdag van de maand. Iedere bijeenkomst staat in het teken van een specifiek onderwerp. Deze bijeenkomsten vinden plaats aan de Barentzstraat 3 in Valkenswaard (NB). beheer van de Mac Groep website op Deze website bevat columns en achtergrondinformatie over het gebruik van de Mac, het Mac OS en applicaties. ondersteuning bij het oplossen van problemen bij het gebruik van de Mac. Actieve deelname aan de AOL-chatroom macgroep. Meer informatie over de Mac Groep is te vinden op de website. Versieoverzicht meest recente versies 1.9 (1 november 2003) Aanvullingen met Mac OS X Panther, ibook G4 en itunes voor Windows Uitgebreide spellingscontrole uitgevoerd 1.8 (16 september 2003) Kleine aanpassingen na nieuwe introducties tijdens zomer 2003 (o.a. ipod en imac) en Apple Expo Parijs Aanvulling van de lijst met handige website 1.7 (25 juni 2003) Aangepast na de WWDC-introductie van de PowerMac G5, ichat AV, isight en Safari Enkele kleine correcties 1.6 (14 juni 2003) Toevoeging introductie itunes Music Store en nieuwe ipods Verschillende kleine aanpassingen als gevolg van de introducties van de afgelopen maanden. Verschillende andere kleine aanpassingen (verbeteren van spel- en stijlfouten) en correcties 1.5 (17 april 2003) Toevoeging van Mail en Shake. Verschillende kleine aanpassingen om de informatie up-todate te houden. 1.4 (15 maart 2003) Toevoeging over belastingaangifte en telebankieren Nieuwe lay-out 1.3 (2 maart 2003) Aanvullingen met de introducties van januari 2003 De overstap 1.9 (1 november 2003)

3 Inleiding Vanaf begin 2002 hoor je steeds vaker mensen spreken over een mogelijke overstap van Windows 2000 of Windows XP naar Mac OS X. Als je mensen om hun motivatie vraagt, dan hoor je vaak dezelfde argumenten. Ze zijn op Windows XP uitgekeken. Het heeft ze niet gebracht wat Microsoft ze beloofde. Met name in de VS zie je steeds vaker dat auteurs van computerbladen de Apple producten als uiterst vooruitstrevend ervaren. Daarnaast hoor je regelmatig dat mensen de indruk krijgen dat ze te afhankelijk worden van Microsoft. Als je ze vraagt waarom ze willen overstappen naar Mac OS X dan blijkt dit vaak te liggen aan het ontwerp van de Macs. Er is redelijk weinig kennis over het gebruikte besturingssysteem en men weet niet wat men er van mag of kan verwachten. In deze uitgave willen we een zo'n objectief mogelijk beeld geven van het gebruik van het Mac OS X. Het is niet bedoeld als introductiehandleiding en is in dat opzicht verre van volledig. Wel zullen we in deze uitgave de meest gestelde vragen beantwoorden. Het is onze bedoeling om de in dit document gegeven informatie accuraat te houden. Om die reden zal er regelmatig een aanpaste versie van deze uitgave via onze website gepubliceerd worden. Kijk daarom op of u de meest recente versie heeft. Heeft u op- of aanmerkingen op dit document dan kunt u deze via kwijt op overstap@macgroep.nl. De overstap 1.9 (1 november 2003)

4 Hoofdstuk 1: Achtergrond Mac OS en Windows Wat is de geschiedenis van Windows? De eerste versies van Microsofts Windows besturingssysteem stammen uit eind jaren 80 en waren bedoeld om een grafische omgeving bovenop Microsoft DOS (oftewel MSDOS) te bouwen. Het doel was om het gebruik van de PC intuïtiever te maken. Het echter tot 1992 geduurd voordat versie 3.1 het gebruik van DOS begon te beperken. De echte doorbraak vond plaats in 1995 met de introductie van Windows 95. De problemen met Windows 95 en de opvolgers Windows 98 en Windows ME zaten voornamelijk in het feit dat ze nog sterk afhankelijk waren van de onderliggende DOS laag. Het meeslepen van de ondersteuning van oudere besturingssysteemmodules en oudere processors hadden een belangrijke invloed op de stabiliteit. Microsoft had dit begin jaren 90 al in de gaten en ontwikkelde parallel aan Windows 95, het besturingssysteem Windows NT. Voor professionele toepassingen waren Windows NT en de opvolger Windows 2000 veel meer geschikt. Het besturingssysteem was een stuk stabieler dan de Windows 95 variant, maar kende ook nog steeds zijn beperkingen. De stabiliteit ging ten koste van flexibiliteit. De ondersteuning van bijvoorbeeld randapparatuur was beperkt en Windows NT was kieskeurig wat betreft de te gebruiken applicaties. Het was dan ook niet meer dan een logische stap om de beste functionaliteit van beide varianten in één nieuw besturingssysteem te stoppen. Dit is uiteindelijk gebeurd in 2001 met de introductie van Windows XP. Om de stabiliteit te waarborgen heeft Microsoft echter bepaalde modules zoals de Internet Explorer en Windows Media Player redelijk star in het besturingssysteem opgenomen. Bedrijven met concurrerende oplossingen zijn dan ook prompt in reactie gekomen en betichten Microsoft van concurrentievervalsing en monopolistische trekjes. Wat is de geschiedenis van het Mac OS? De eerste versie van het Mac OS (destijds nog Systeem geheten) stamt uit Het besturingssysteem was toegespitst op één specifieke computer: de Macintosh 128. Wie koos voor dit besturingssysteem, koos ook voor een computer(familie). En in principe is het nog steeds zo. In de loop der jaren is er veel veranderd. Er is kleur toegevoegd, de beeldschermresolutie nam toe en er werd meer randapparatuur ondersteund. Op veel gebieden was het Mac OS één van de eerste besturingssystemen die nieuwe technologieën omarmde. Het principe van een exacte weergave van het resultaat (What-You-See-Is-What-You-Get of WYSIWYG) op het beeldscherm stamt al van Het ondersteunen van PostScript-printers stamt uit Daarnaast is Apple de uitvinder van de schaalbare TrueType lettertypen, een technologie die ook door Microsoft in Windows is overgenomen. De Mac was daarmee de grote promotor van desktop publishing. De overstap 1.9 (1 november 2003)

5 De eerste grote wijziging trad op in 1991 met de introductie van Systeem 7. Met componenten zoals PowerTalk en QuickTime liep Apple voorop in het ontsluiten van de Macintosh op een variëteit van netwerken en het toevoegen van multimedia. De term multimedia is overigens door Apple als eerste gebruikt. Macs werden standaard uitgerust met netwerkaansluitingen en audio inen uitvoermogelijkheden. En deze ondersteuning was ook direct voor alle applicaties beschikbaar. Vanaf midden jaren 90 is ook Apple op zoek gegaan naar de mogelijkheden om de stabiliteit te verbeteren. Dit heeft in 2001 geleid tot de introductie van Mac OS X. De overstap van Mac OS 9 naar Mac OS X is aanzienlijk groter dan de overstap van Windows ME naar Windows XP. De basis is helemaal vervangen en het is in wezen een UNIX-variant. UNIX is een besturingssysteem dat in verschillende varianten beschikbaar is voor een hele reeks van platformen. Bekende andere UNIX varianten zijn AIX (IBM), HP-UX (HP) en Solaris (Sun). Ook de verschillende gratis Linux-varianten zijn in grote lijnen gebaseerd op UNIX principes. Bovenop de UNIX-basis heeft Apple een nieuw besturingssysteem gebouwd dat veel stabieler en flexibeler is als z'n voorgangers. De UNIX-achtergrond maakt daarnaast dat Mac OS X dezelfde beveiliging en ondersteuning voor open standaarden biedt als andere UNIX-varianten. Daarnaast richt Apple zich vanaf eind jaren 90 meer op de desktop video markt voor zowel consumenten als professionals. Of Apple ook hier uiteindelijk grote katalysator zal zijn, dat zal de toekomst moeten uitwijzen. Ieder jaar verschijnt er een nieuwe versie van Mac OS X. De versie worden vanaf 2002 aangeduid met namen van katachtigen. Zo staat versie 10.2 officieel bekend onder de naam Mac OS X Jaguar en versie 10.3 onder de naam Mac OS X Panther. Waarom is Apple opener dan Microsoft? Er wordt veel kritiek geleverd op Apple vanwege het feit dat het Mac OS zo nauw verbonden is met de Macintosh. Het draaien van het Mac OS op een PC met Intel of AMD processor is niet mogelijk. Voor critici is dit het ultieme argument om het Mac OS te classificeren als een gesloten systeem. Vergeet niet dat PCleveranciers zoals Dell ook een duidelijk beleid hebben rondom het omarmen van FireWire, USB 2.0 en de draadloze varianten van Ethernet. Wat men daarnaast vergeet, is dat de fundamenten van het Mac OS grotendeels open zijn. Zoals hierboven al aangegeven is Mac OS X gebouwd op een zogenaamde UNIX kernel. Deze is door Apple zelfs onder de naam Darwin in Open Source gegeven. Dat houdt in dat alle ontwikkelaars de broncode vrijelijk mogen downloaden en gebruiken. Datzelfde geldt voor de FireWire ontwikkelgereedschappen en voor Apple s ZeroConfig implementatie Rendez-vous. Daarnaast ondersteunt Mac OS X het UNIX bestandssysteem, de MPEG-4 standaard voor audio en video weergave, ondersteuning voor de 3GPP-formaten voor mobiele multimedia, de IETF standaard ZeroConfig voor communicatie De overstap 1.9 (1 november 2003)

6 tussen apparaten, X11 voor de weergave van grafische UNIX applicaties en Java om applicaties voor verschillende computersystemen te ontwikkelen. Deze open technologieën worden niet standaard door Windows ondersteund. Waarom zou ik voor Windows kiezen? Zoals in de inleiding al aangeven, is de opzet van dit artikel om een zo'n objectief mogelijk beeld te geven. Het is dan ook niet meer dan redelijk om aan te geven voor welke groep gebruikers het Windows-platform de beste keuze is. Aangezien het huidige marktaandeel van Windows -afhankelijk van het marktsegment en de regio- boven de 80% ligt, kiezen een aantal ontwikkelaars voor de ondersteuning van louter Windows. Bepaalde marktsegment specifieke applicaties zijn dan ook alleen voor Windows beschikbaar en kunnen alleen in een emulatieomgeving draaien op een Mac. Mocht u afhankelijk zijn van het veelvuldig gebruik van zo'n applicatie dan is een PC met Windows de enige optie. Daarnaast is het natuurlijk mogelijk dat u net een nieuwe PC heeft aangeschaft en deze nog niet wilt afschrijven. Aangezien het draaien van het Mac OS X op een PC geen optie is, blijft u dan -tot de aankoop van een nieuwe systeem- steken bij een PC. Waarom zou ik voor Mac OS X kiezen? Apple is het enige bedrijf dat voor de consumenten en professionele markt een totaal oplossing biedt. Ze leveren de computers, het besturingssysteem en een belangrijke reeks applicaties. Deze oplossingen sluiten naadloos op elkaar aan. Om die reden is de Mac de ultieme oplossing voor bijvoorbeeld professionele videobewerking. Omdat alle componenten van dezelfde leverancier komen, loop je dan ook zelden tegen problemen aan met het opwaarderen van applicaties of componenten van het besturingssysteem. Zo is Mac OS X het enige besturingssysteem waarbij je met één uniforme installatie zowel bureaubladsystemen en schootcomputers kunt installeren. Een bijkomend voordeel is dat je alle opwaarderingen op één plaats op het Internet kunt vinden. Je hoeft dus niet zelf de aansturingsprogrammatuur te zoeken op verschillende websites. Daarnaast maak je gebruik van de stabiele UNIX basis in een uiterst gebruiksvriendelijke omgeving. Een aantal veelgebruikte UNIXapplicaties zijn dan ook wel beschikbaar voor Mac OS X, maar niet voor Windows. Tevens zijn van de meeste toepassingen voor Windows ook varianten voor Mac OS X beschikbaar. Microsoft levert bijvoorbeeld Internet Explorer, Microsoft Office (Word, Excel en PowerPoint) en de Windows Media Player ook voor Mac OS X. Deze applicaties zijn functioneel identiek aan hun Windows tegenhangers en de bestanden zijn onderling volledig uitwisselbaar. Met meestgehoorde argument is echter het design van de Mac. Er zijn maar weinig PC leveranciers die een ontwerp hebben dat evenveel uitstraling heeft als een Mac. Er is er daarnaast geen één De overstap 1.9 (1 november 2003)

7 die alle functionaliteit ook in een even compacte behuizing weet te stoppen! Kan ik Windows emuleren op een Mac met Mac OS X? Ja, er zijn applicaties beschikbaar waarmee je Windows XP (of voorgangers) kunt gebruiken op een Macintosh met Mac OS X. Houd er wel rekening mee dat je in dat geval aanzienlijk meer geheugen en harde schijf-ruimte nodig hebt. In principe draai je namelijk twee besturingssystemen parallel op he systeem en heb je ze beide op je harde schijf staan. Ook moet je er rekening mee houden dat de Windows-applicaties tot een factor vier trager draaien. Alle instructies voor de processor en andere PC-modules moeten namelijk eerst vertaald worden naar instructies voor de Mac componenten. Dit is dus alleen zinvol als u -zeg- minder dan 20% van uw tijd gebruik maakt van de Windows applicaties en het snelheidsverlies geen probleem is. Voor een boekhoudprogramma is het dus een kleiner probleem, dan voor een grafische rendering applicatie. Kan ik Mac OS X emuleren op een PC met Windows XP of Linux? Voor Windows gebruikers luidt het antwoord: Nee. Er bestaan voor Windows wel emulatoren die oudere versies van het Mac OS emuleren, maar er is geen emulator voor Mac OS X. Er is wel een emulator voor Linux genaamd Mac-on-UNIX. Hierbij draai je een reguliere versie van Mac OS X bovenop Linux en kun je alle applicaties gebruiken als je de PowerPC variant van Linux op een Mac draait. Daarnaast is het eenvoudiger om applicaties te schrijven die onder zowel Mac OS X als Linux werken. Dit is een aanzienlijk betere oplossing, omdat de applicaties hierbij de functionaliteit van het besturingssysteem optimaal kunnen benutten. Bestaat er in de toekomst de mogelijkheid om Mac OS X op een PC te draaien? In dit opzicht geldt, zeg nooit nooit. Apple heeft immers een versie van itunes voor Windows uitgebracht. Er zijn in het verleden verschillende projecten binnen Apple geweest waarbij men het Mac OS liet draaien op standaard PCs. Het is best mogelijk dat dit soort acties ook momenteel nog plaatsvinden. Er zit voor Apple en gebruikers in principe weinig toegevoegde waarde in. Op de processor na zijn de componenten van een Mac ook redelijk gangbaar in het gebruik op een PC. Op dat moment moet je als leverancier echter wel rekening gaan houden met een hele reeks aan nieuwe mogelijke randapparatuur. De eenvoud van applicaties zoals itunes en idvd zit hem voor een gedeelte ook in het feit dat deze applicaties controle hebben over de beschikbare randapparatuur. De overstap 1.9 (1 november 2003)

8 Hoofdstuk 2: De Macs Welke soorten Macs zijn er? In principe kan de Macintosh product familie uitgedrukt worden in de categorieën educatieve producten, consumentenproducten en professionele producten. Binnen alle categorieën maakt Apple weer een onderscheid tussen draagbare Macs en een Mac voor het bureaublad. Verschillen zijn te vinden in de snelheid, de aansluitmogelijkheden voor externe apparatuur en de uitbreidbaarheid. Binnen de categorie voor consumenten vinden we de ibook en imac. Ondanks het feit dat deze producten eigenlijk voor thuisgebruik en voor studenten bedoeld zijn, zie je dat met name de PowerPC G4 imac ook in de semi-professionele markt geliefd is. Voor de professionele markt heeft Apple de PowerBook G4, de PowerMac G4 en vanaf de zomer 2003 de PowerMac G5. De PowerBook G4 is de ideale vervanger van een bureaucomputer met de vele aansluitmogelijkheden voor digitale en analoge randapparatuur. Deze laptop is beschikbaar in een 12, 15 en 17 uitvoering en alle versies zijn leverbaar met een DVD-brander. De PowerMac G4 is uitermate uitbreidbaar en wordt tegenwoordig standaard met twee G4 processors geleverd. Van de PowerMac G5 is zowel een enkelvoudige als een tweevoudige processoruitvoering beschikbaar. Speciaal voor de educatieve markt heeft Apple de emac geïntroduceerd. Dit is in principe een klassieke imac met G4 processor. Alle bureaublad en schootcomputers ondersteunen daarnaast een draadloos toetsenbord en draadloze muis. Daarnaast levert Apple ook speciale servers. Zo is er de platte server genaamd xserve. De xserve draait Mac OS X Server, kan met 40 stuks in een rek geplaatst worden en neemt daardoor weinig ruimte in beslag. Sinds januari 2003 is daar de xserver RAID aan toegevoegd met tot 2.5TB (2580GB) aan harde schijfruimte. In het najaar van 2003 heeft Apple ook voor de ibook afscheid genomen van de PowerPC G3 processor en gebruikt alleen nog maar de PowerPC G4 en G5 processors. Hoe zit het met die Apple Cinema Displays? Met uitzondering van de emac gebruikt Apple geen CRT schermen meer. Ze zijn volledig overgeschakeld op TFT-schermen. Het belangrijkste verschil is dat ze minder ruimte in beslag nemen, minder geluid maken en energiezuiniger zijn. De draagbare systemen hebben uiteraard een ingebouwd scherm, maar ook de PowerPC G4 imac is voorzien van een 15 of 17 (breedbeeld) scherm. Daarnaast levert Apple ook losse 17, 20 en 23 schermen voor de PowerMac G4, PowerMac G5 of xserve. Deze schermen worden allemaal digitaal aangestuurd via de DVI-standaard. De weergave op het scherm is daarmee storingsvrij. Mocht je nog een CRT-scherm hebben, dan is deze eveneens aan te sluiten op de PowerMac G4 of xserve. De overstap 1.9 (1 november 2003)

9 Als ik naar de specificaties van PCs en Macs kijk, dan lijken PC s sneller. Waarom zou ik dan een Mac kopen? Als je er PC tijdschriften en PC advertenties op naslaat dan zie je dat PC s inmiddels geleverd worden met processors van boven de 3 GHz. De snelste PowerMac G5 is uitgerust met twee processors van 2GHz. Veel analytici zijn dan ook van mening dat Apple een serieus snelheidsprobleem heeft door vast te houden aan de PowerPC processor. Weliswaar worden de PowerMac G4 en G5 systemen ook geleverd met twee processors, maar het gevoel blijft hangen. Dat kloksnelheid niet alles zegt, blijkt uit het feit dat Intel zelf vanaf april 2003 de Centrino processor levert. Deze processor heeft een lagere kloksnelheid dan vergelijkbare Pentium4- processoren, maar biedt -ook volgens Intel- dezelfde prestaties. Daarnaast is de PowerMac G5 een 64-bit RISC processor en zijn de Pentium en Athlon-processoren allemaal 32-bit CISC processors. Dit betekent dat deze processor twee keer zoveel data per tijdseenheid kan verwerken en dat de instructies ongeveer even lang duren. Dat laatste maakt het voor de processor mogelijk om de instructies efficiënter uit te voeren. Daarnaast is de toevoersnelheid naar de processor aanzienlijk hoger dan op de Pentium4 en heeft iedere harde schijf een eigen aanvoerbus. De snelheid van een systeem wordt dus niet alleen bepaald door de processor. De grafische kaart, busarchitectuur en efficiëntie van het besturingssysteem en applicaties spelen bijvoorbeeld ook een rol. De Pentium4- en PowerPC-G4/G5-processoren ondersteunen beide zogenaamde vectorinstructies om berekeningen op vergelijkbare data te bundelen tot één berekening. Apple gaat echter verder in de ondersteuning van deze techniek in Mac OS X, dan Microsoft in Windows XP. Er zijn dus meer componenten die optimaal gebruik maken van de capaciteiten van de aanwezige processor. Daarnaast geldt dat netwerkvoorzieningen zoals Gigibit Ethernet en FireWire op een PC nog regelmatig aangeboden worden via de relatief druk belaste PCI bus. Apple sluist de externe data echter rechtstreeks door naar de processor en ontlast deze bus op die manier voor data die afkomstig is van de harde schijf. Daarnaast maakt Apple optimaal gebruik van de voorzieningen die geboden worden door grafische kaarten. Om die reden zie je dat snelheidtesten aangeven dat een PowerMac G5 met 1.6GHz processor een 3GHz Pentium4 PC verslaat op het gebied van rekenintensieve taken in Photoshop en bij het synchroon afspelen en bewerken van meer dan 100 audiokanalen. Als je de PowerMac G5 met een PC met AMD Opteron processor vergelijkt, zie je dat ook hier een PowerMac G5 het wint van de PC op het gebied van rekenintensieve taken in Matlab. Maar dat zegt weer niet alles. Het opstarten van een UNIX systeem duurt namelijk langer dan het De overstap 1.9 (1 november 2003)

10 opstarten van Windows XP. Microsoft heeft een aantal specifieke optimalisaties tijdens het opstarten ingevoerd, waardoor je daar een snelheidswinst ziet. Maar dat zijn typisch zaken die niets met de snelheid van een processor te maken hebben. Uiteraard zullen er altijd mensen zijn die dit soort testen wel belangrijk vinden. Waarom zou ik een Mac kopen als een PC goedkoper is? Een overgebleven misvatting uit het verleden is dat Macs duurder zijn dan PCs. Er is inderdaad een tijd geweest waarin de winstmarge van Apple tientallen procenten bedroeg, maar die tijd ligt al meer dan tien jaar achter ons. Het probleem is dat het maken van een goed vergelijk tussen PCs en Macs moeilijk is, omdat de configuraties nauwelijks één-op-één af te beelden zijn. Veel PCleveranciers leveren hun systemen nog steeds met CRT schermen in plaats van platte TFT-schermen. Verder zijn aansluitingen zoals FireWire, Ethernet en draadloos Ethernet veelal niet voorhanden. Het loont bovendien de moeite om even te kijken naar de bijgeleverde programmatuur. Een applicatie met alle mogelijkheden van itunes kost al snel 50 en de geadviseerde opwaardering naar Windows XP Professional nogmaals 150. Het verschil in prijs tussen een A-merk PC en de Mac is dan ook niet zo groot. Je kunt inderdaad wel voordeligere PCs kopen bij bijvoorbeeld duitse kruideniersketens, maar dan zal je moeten accepteren dat je in veel gevallen geen herinstallatie van Windows kunt doen, omdat bijvoorbeeld de Windows XP installatie-cd ontbreekt. Daarnaast zal je zelf na iedere nieuwe versie van Windows op zoek mogen naar de aansturingsprogrammatuur voor je videokaart, DVD/CDspeler etc. In het geval van een opwaardering van het Mac OS X worden nieuwe versies van deze aansturingsprogrammatuur en applicatieprogrammatuur automatisch meegenomen. Je verliest dus geen functionaliteit na het opwaarderen. Misschien is dat beetje extra vrije tijd in de toekomst je bij de aanschaf van een nieuw systeem ook wat waard! Waarom zou ik een Mac kopen als het marktaandeel zo klein is? Een van de veelgehoorde argumenten om geen Mac te kopen is het feit dat het marktaandeel redelijk klein is. Wat deze critici daar eigenlijk mee willen zeggen, is dat Apple daarmee kwetsbaarder zou zijn dan bedrijven zoals Microsoft. Het marktaandeel van het Mac OS ligt inderdaad aanzienlijk lager dan het Windowsaandeel. Wel staat het feit dat Apple de recente economische crisis beter dan menige concurrent heeft doorstaan aan dat ze absoluut nog meetelt. Misschien is dat ook de reden waarom veel producenten bij de Mac-gebruikers toch een aardig afzetmarkt vinden. Ik hoor in de media weinig over Apple. Sta ik er alleen voor ik een Mac koop? De overstap 1.9 (1 november 2003)

11 Er wordt misschien niet veel over Macs gesproken in de media, maar ze zijn wel volop te zien. In veel televisieprogramma s bij zowel publieke als commerciële omroepen duiken Macs op, van soap-series tot spelprogramma s. Daarnaast zijn Macs ook zeer frequent in films te zien. Dit zal deels liggen aan de vormgeving, maar ook aan het feit dat Macs in deze wereld veelvuldig gebruikt worden. Zo is het bijvoorbeeld herhaaldelijk voorgekomen dat er op de Internet site van Intel plotseling een plaatje van een Mac opduikt. Er wordt echter in tijdschriften en televisies weinig over Macs gesproken. Waarschijnlijk heeft dit voornamelijk te maken met de omvang van de doelgroep. Naast tijdschriften die zich volledig op Windows richten zijn er echter ook speciale tijdschriften voor Mac-gebruikers. Een veelgelezen Nederlandstalig tijdschrift is de MacFan ( Daarnaast kennen landen als Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk ook minimaal drie Mac-tijdschriften. Uiteraard is er op het Internet ook genoeg informatie te vinden. En anders loont het zeker de moeite om op zoek te gaan naar een Mac gebruikersgroep in de buurt. Hoe zit het met de verkrijgbaarheid van Macs? Apple heeft in Nederland evenals andere computerleveranciers een dealernet. Een lijst van erkende Apple dealers is te vinden op Daarnaast heeft Apple een deal gesloten met de grotere Dixons filialen. Deze zaak zal Apple apparatuur en programmatuur verkopen. Een soortgelijke afspraak is er in het verleden met de Primafoon geweest. Nadeel van deze constructie is dat de verkopers over het algemeen minder thuis zijn in de Mac wereld en specifieke vragen meestal niet kunnen beantwoorden. Daarnaast zit je vast aan de standaardconfiguraties die via de winkel worden aangeboden. Een alternatief is om de Mac via de AppleStore op Internet aan te schaffen. Betaling vindt plaats via een creditcard of via een bankoverschrijving. Een voordeel is dat je iets meer opties hebt en bijvoorbeeld direct een grotere harde schijf kunt laten installeren. Iets dat met name in de draagbare systemen moeilijk zelf uit te voeren is. En belangrijker is dat nieuwste systemen direct beschikbaar zijn via de Internet winkel. In Nederland moet je er wel rekening mee houden dat je op het moment van afleveren thuis bent, gezien het feit dat de TPG niet s avonds en niet op zaterdag bezorgt. Wat zijn de belangrijkste voordelen van een Mac? Als je een Mac gebruiker vraagt om de belangrijkste voordelen van een Mac, dan noemt hij met name de stabiliteit. Omdat Apple zowel zorgdraagt voor de ontwikkeling van de apparatuur en programmatuur, sluit deze naadloos op elkaar aan. De combinatie wordt uitgebreid getest en is helemaal geoptimaliseerd. Als je een Mac met DVD-ROM speler hebt, krijg je er ook een applicatie bij om DVD-video s af te spelen. Dit is iets wat helaas niet voor alle PCs geldt. De overstap 1.9 (1 november 2003)

12 Het gemak waarmee je met imovie een videoreportage maakt is onovertroffen en wordt dan ook vaak geprezen. Mensen die beginnen aan digitale videobewerking zijn niet geïnteresseerd in complexe applicaties. De iapps bieden nieuwe gebruikers een ideale kennismaking met nieuwe technieken en een overstap naar de luxere, uitgebreidere applicaties. Ondanks het feit dat het marktaandeel beperkt is, weet Apple vanwege de ondersteunde open standaarden de brug te slaan naar andere platformen. Het is daardoor veel eenvoudiger om een Mac op te nemen in een netwerk met bijvoorbeeld op UNIXgebaseerde systemen. De ondersteuning van MPEG-4 en AMR in QuickTime 6 maakt het uitwisselen met MPEG-4 oplossingen op andere platformen (bureaublad systemen en multimediale mobieltjes) erg eenvoudig. Eigenlijk kies je bij de keuze voor de Mac voor het beste van alle werelden. De meest succesvolle PC-applicaties zoals Microsoft Office zijn beschikbaar voor Mac OS X. Daarnaast zijn de meest succesvolle applicaties (van wetenschappelijke applicaties tot Internet server-applicaties) van het UNIX platform ook beschikbaar voor Mac OS X. Wil je dus van beide walletjes mee-eten, dan is een systeem met het Mac OS X de best keus. Een ander belangrijk voordeel is dat Apple zorgdraagt voor de updates van aansturingsprogrammatuur voor bijvoorbeeld de videokaart en DVD-brander. Deze zijn opgenomen in de updates van het besturingssysteem. Op deze manier hoef je zelf niet actief via Internet op zoek te gaan naar nieuwe versies. Er is één centrale plaats vanwaar je alle updates kunt uitvoeren: de Apple site. Apple is één van de eerste leveranciers die nieuwe standaarden omarmt. Het is daarmee een trendsetter en niet een trendvolger. Voorbeelden op het gebied van randapparatuur zijn Gigabit Ethernet, USB, Bluetooth, FireWire en draadloos Ethernet. Op het gebied van programmatuur geldt dat voor MPEG-4, Zero-config en 3GPP. En twee van de belangrijkste redenen voor computerafdelingen van universiteiten en bedrijven om voor de Mac te kiezen zijn: levensduur en onderhoudskosten. Dankzij het feit dat Apple een voortrekkersrol speelt bij het omarmen van nieuwe technologieën, gaat een Mac gemiddeld gezien anderhalf jaar langer mee voordat hij vervangen dient te worden. Daarnaast heeft de Gartner group aangetoond dat een Mac 39% goedkoper is in onderhoud. Hierin zijn factoren meegenomen als het vervangen van defecte onderdelen en de servicekosten voor het installeren van nieuwe programmatuur. De overstap 1.9 (1 november 2003)

13 Wat zijn de belangrijkste nadelen van een Mac? Het belangrijkste nadeel is dat je op het gebied van apparatuur flexibiliteit inlevert voor stabiliteit. Het kiezen uit een legio varianten van grafische kaarten is een stuk moeilijker. Indien je deze flexibiliteit wilt, dan kun je beter zelf een PC samenstellen. Hierbij moet wel opgemerkt worden dat de grafische voorzieningen in de Macs veelal dezelfde zijn die door bedrijven als IBM, HP en Dell in hun systemen worden gebruikt. Een nadeel dat je echter vaker hoort is dat je minder keus hebt uit de programmatuur. Voor verreweg de meeste applicaties bestaat er ook een tegenhanger voor het Mac OS. Soms is zelfs van dezelfde leverancier. Het belangrijkste deel van de applicaties van bedrijven zoals Microsoft, Corel en Adobe zijn bijvoorbeeld voor zowel Windows als Mac OS beschikbaar. Applicaties die echter specifiek voor een bepaald marktsegment geschreven zijn, kunnen echter ontbreken voor de Mac. Hoe zit het met het aansluiten van printers en scanners op een Mac? Iedere Mac die vanaf de zomer 1998 verkocht is, is uitgerust met een USB poort. Vanaf 1999 is daar ook stapsgewijs FireWire bijgekomen. Alle systemen die vanaf de zomer 2001 geleverd zijn, zijn uitgerust met beide uitbreidingspoorten. USB kende initieel een overdrachtssnelheid van 12Mbit/s en was voornamelijk bedoeld voor muizen, toetsenborden, printers en scanners. FireWire is een standaard die ook voor consumentenelectronica gebruikt wordt en heeft een overdrachtssnelheid van 400MBit/s. FireWire wordt met name gebruikt voor het inlezen van video van een digitale videocamera. Daarnaast is het ook mogelijk om via FireWire externe harde schijven of DVD-recordable apparatuur aan te sluiten. Met de komst van USB versie 2.0 is het belangrijkste knelpunt met een snelheid van 480Mbit/s verdwenen. Deze variant wordt inmiddels ook ondersteund op de PowerPC G4 imac en de PowerMac G5. Daarentegen heeft de FireWire standaard inmiddels de stap naar 800, 1600 en 3200Mbit/s gemaakt. Iedere respectabel printer- en scanner leverancier zoals HP, Epson en Lexmark ondersteunt Mac OS X, mits het apparaat een USB of FireWire aansluiting heeft. Hoe zit het met de ondersteuning van digitale foto en videocamera's op de Mac? Eén van de kernpunten van Apple is de digitale levensstijl. Steeds meer zaken die we dagelijks ondernemen worden gedigitaliseerd. Dit geldt ook voor fotografie en videofilmen. De digitale video (DV) standaard maakt gebruik van de FireWire standaard en iedere digitale videocamera is dan ook aan te sluiten op de Mac. De programmatuur die nodig is voor het importeren en te monteren De overstap 1.9 (1 november 2003)

14 wordt bij iedere Mac geleverd in de vorm van imovie. Voor digitale fotocamera's geldt iets dergelijks in de vorm van iphoto. Via de website van Apple kunt u uitzoeken of uw camera standaard ondersteund wordt door Mac OS X. Hoe zit het met de ondersteuning van digitale audiospelers op de Mac? Digitale audiospelers vormen een verhaal apart. Naast de Macs, maakt Apple op apparatuurgebied op dit moment nog één ander product: de ipod. Dit is een draagbaar apparaat met de afmeting van een sigarettendoosje met een harde schijf van 10, 20 of 40GB. Dit apparaat is onder andere als MP3-speler te gebruiken, maar de Macversie ondersteunt ook MPEG-4 AAC. Vanwege deze harde schijf is het mogelijk om -afhankelijk van de kwaliteit en omvang van de harde schijf- 250 tot 1300 uur aan muziek op te slaan. Aangezien de ipod van een FireWire-poort voorzien is, is het mogelijk om de 40GB ipod binnen een uur volledig te vullen met muziek. Mede daardoor is het de best beoordeelde audiospeler in veel onderzoeken. De ipod werkt naadloos met de applicatie itunes die op de Mac draait. itunes kan hier gebuikt worden om onbeperkt MP3 of MPEG-4 AAC bestanden te maken van je CD-collectie, de bestanden van extra informatie te voorzien en te downloaden naar je ipod. Overigens ondersteunt itunes ook een hele reeks aan andere MP3-spelers. Via de Apple-site kun je kijken of jouw MP3- speler ook vanuit itunes ondersteund wordt. En mocht je een PC hebben met FireWire of USB aansluiting hebben, dan kun je de ipod ook voor Windows krijgen. De nieuwste uitbreiding van Apple op dit gebied zit in de itunes Music Store. Via deze Internet winkel kun je volledig legaal muziek kopen voor de helft van de prijs van een CD. Deze muziek kun je vervolgens op vier computers zetten, zelf branden op een onbeperkt aantal CD s en op je ipod zetten. Deze dienst wordt momenteel alleen in de VS geboden, maar er wordt gewerkt aan een oplossing voor de europese markt. Datzelfde geldt ook voor de Windows versie. Vanaf Mac OS X Jaguar biedt ondersteuning voor 8 kanaals audio met een bemonsteringsfrequentie van 96kHz (meer dan twee keer zo hoog als van CD) en een nauwkeurigheid van 24 bit (256 keer zo nauwkeurig dan een CD). De PowerMac G5 is voorzien van een digitale in- en uitvoerpoort om een gedecodeerde meerkanaals audiostroom door te sturen naar een versterker. Hoe zit het met de ondersteuning van CD- en DVDbranders op de Mac? Aangezien het in de digitale levensstijl belangrijk is dat we de informatie ook digitaal kunnen uitwisselen, is in iedere product familie minimaal één variant beschikbaar met een CD-RW brander. De overstap 1.9 (1 november 2003)

15 In de systemen voor het bureaublad en de PowerBook is het zelfs mogelijk om een systeem met zogenaamde SuperDrive te bestellen. Met zo'n SuperDrive is het mogelijk om CD-Recordables, CD- Rewritables en DVD-Recordables te beschrijven en te lezen. Het samenstellen van een CD of DVD kan rechtstreeks vanuit de tegenhanger van de Windows Explorer oftewel de Finder. Indien je DVD's wilt maken in het DVD-Video formaat dan kan dat met idvd dat standaard bij de systemen met SuperDrive geleverd wordt. Deze zijn afspeelbaar in praktisch iedere huiskamer DVD speler. Mocht je een schrijver van een ander merk willen kopen, dan is het raadzaam om op de website te kijken of deze ook ondersteund wordt door Mac OS X. Zo niet, dan ben je afhankelijk van de programmatuur die de leverancier er zelf bij levert. Hoe zit het met ondersteuning voor de DVD+R en DVD+RW variant? Ondanks het feit dat de DVD+R schrijvers op dit moment redelijk populair zijn, gaat het hier in feite niet om een standaard. De oorspronkelijke DVD-Video standaard kent namelijk geen ondersteuning voor meerdere sessies op een DVD. Toen Philips met de digitale videorecorder wilde komen op basis van DVD hadden ze een medium nodig waarop meerdere programma s opgenomen konden worden. Met wat medestanders uit onder andere de computerindustrie hebben ze toen de DVD+RW variant ontwikkeld. Ondanks het feit dat het hier om een afwijkend formaat betreft, is het mogelijk om een DVD+R schijf leesbaar te maken in een DVD-R of DVD-ROM speler. Hier moet je bij het beschrijven van de DVD echter wel rekening mee houden. Apple besloot aanvankelijk alleen de DVD-R variant te ondersteunen. De eerste Macs met DVD-branders kunnen daarom alleen DVD-R en DVD-RW schijven lezen en beschrijven. De nieuwste Macs kunnen ook DVD+R en DVD+RW schijven lezen en beschrijven. Zijn er ook professionele tegenhangers van idvd en imovie? In principe maakt Apple onderscheid tussen drie groepen gebruikers: de thuisgebruikers, de prosumers en de professionele gebruikers. De thuisgebruikers zijn de gebruikers die met een minimale training een eenvoudige videoproductie willen maken. De professionele gebruikers zijn de mensen die geld verdienen aan het maken van producties. Deze groep is bereid om te investeren in geld en tijd. De prosumers is feitelijk de groep er tussenin. Zij zijn serieus met hun hobby bezig en zijn ook bereid een cursus te volgen om het maximale uit hun hobby te halen. idvd en imovie worden standaard bij de Mac geleverd en zijn bijzonder eenvoudig in het gebruik en zijn bedoeld voor de thuisgebruikers. Mocht je echter complexere bewerkingen uit willen voeren zoals het De overstap 1.9 (1 november 2003)

16 ondersteunen van meerdere talen op je DVD of complexere videoovergangen, dan heeft Apple DVD Studio Pro en Final Cut Pro. Dit zijn applicaties die aan de prijzige kant zijn, maar dit zijn dan ook de applicaties die gebruikt worden door de televisieomroepen en filmstudio's en daarmee de professionele gebruikers. Final Cut Express is in feite Final Cut Pro met de beperking dat alleen gewerkt kan worden in het DV-formaat. De overstap 1.9 (1 november 2003)

17 Hoofdstuk 3: Het Mac OS Wat zijn de voordelen van een UNIX basis? UNIX is een besturingssysteem dat in de jaren 70 ontwikkeld is en de verschillende afgeleide varianten worden door bedrijven als Sun, IBM en HP gebruikt wordt op krachtige servers. Dit zijn de systemen die we vinden in meldkamers, op aandelenbeurzen en in de aansturing van space shuttles bij de NASA. In tegenstelling tot de eerdere versies van het Mac OS en Windows, is UNIX vanaf begin af aan ontwikkeld voor veeleisende systemen. Zaken als stabiliteit en flexibiliteit zijn dan ook vanaf begin af aan meegenomen in de ontwikkeling van de UNIX varianten. Inmiddels zijn de eisen aan een consumentensysteem dusdanig toegenomen, dat de eisen niet veel meer verschillen van de eisen aan het UNIX van dertig jaar geleden. Daarmee heeft UNIX bewezen na dertig jaar nog steeds de basis van besturingssystemen te kunnen zijn. Waarom is Mac OS X stabieler dan Windows? Er zijn eigenlijk drie argumenten te noemen waarom Mac OS X stabieler is. De eerste reden heeft te maken met het de keuze voor een nieuwe basis. De keuze voor UNIX betekende ook een afrekening met de bagage uit het verleden. Vanaf 1984 zijn er steeds aanpassingen gemaakt om nieuwe functionaliteit en apparatuur te ondersteunen. Apple heeft in Mac OS X voor een UNIX-basis gekozen en heeft daaraan de ontbrekende, benodigde functionaliteit toegevoegd. Microsoft heeft weliswaar een aantal grondige opschoonacties in het besturingssysteem achter te rug, maar is minder rigoureus te werk gegaan. Het gevolg is dat ontwikkelaars nog steeds gebruik kunnen maken van de oudere, minder stabiele functionaliteit. En omwille van het gemak wordt dit dan ook veelvuldig gedaan. De tweede reden heeft te maken met de grote variëteit van videokaarten en randapparatuur die je tegenkomt op het Windows-platform. De leveranciers die gekozen hebben voor ondersteuning van het Mac OS X, bieden dan ook goede ondersteuning aan. Je hebt dus een kleinere keus, maar is dus het één of het ander. Ten derde heeft Apple in het besturingssysteem een aantal standaard voorzieningen ingebouwd die onder Windows XP door de fabrikanten zelf aangeboden moet worden in de aansturingsprogrammatuur. Zo kent Mac OS X een generieke printvoorziening, spellingcontrole, ondersteuning voor kleurbeheer, ondersteuning voor scanvoorzieningen en veel verdergaande afhandeling van (meerkanaals) geluid. De fabrikanten kunnen rechtstreeks gebruik maken van de standaardvoorzieningen en dus minder snel incompatibele besturingsprogrammatuur maken. Kent Mac OS X net als Windows verschillende varianten van het besturingssysteem? Microsoft heeft lange tijd een groot verschil gemaakt tussen de Windows varianten voor thuisgebruik (Windows 95, Windows 98 De overstap 1.9 (1 november 2003)

18 en Windows ME) en de Windows varianten voor zakelijk gebruik (Windows NT, Windows 2000). Met de komst van Windows XP is deze scheiding met de home en professional edition nog niet helemaal verlaten. Daarnaast leveren computerleveranciers zoals Dell, IBM en HP hun servers nog steeds met Windows 2000 als server-besturingssysteem. Apple kent in principe twee varianten Mac OS X en Mac OS X Server. In principe is het verschil niet zo groot. De basis voor beide besturingssystemen is hetzelfde. Het belangrijkste verschil is een collectie applicaties om een Mac bijvoorbeeld als een volwaardige webserver in te zetten en van een afstand te besturen. De gereedschappen om de website te configureren zitten wel in de Mac OS X server variant, maar niet in de reguliere versie. Daarnaast is de normale versie standaard beschermd tegen ongewenste indringers van buitenaf. Op dit moment is de xserve de enige Mac die standaard geleverd wordt met Mac OS X Server. De andere Macs worden geleverd met de reguliere versie. Dat Mac OS X een krachtig besturingssysteem is, blijkt wel uit het feit dat de Virginia Tech University een supercomputer heeft gebouwd op basis van 1100 dual 2.0GHz PowerMac G5 systemen. Op deze cluster draait op basis van de Mac OS X Panther server! Kent Mac OS X ook meerdere gebruikers? Mac OS X is evenals Windows XP een besturingssysteem waarbij je meerdere gebruikers toegang kunt geven tot hetzelfde systeem. Iedere gebruiker krijgt hierbij zijn eigen instellingen, documentenmap en kan zelf extra applicaties installeren. Deze mappen zijn niet toegankelijk voor andere gebruikers op hetzelfde systeem. De enige uitzondering is de map public waarin ieder gebruiker documenten zal zetten die voor iedereen toegankelijk zijn en de map share die voor alle gebruikers toegankelijk is en waarin iedereen tevens documenten mag plaatsen. Indien je een gebruiker gebruik wil laten maken van alle systemen in een netwerk, dan is het mogelijk om de gebruiker aan te maken op een server in het netwerk. Alle documenten worden dan opgeslagen op de server. Vanaf Mac OS X Panther is het mogelijk om meerdere gebruikers tegelijk actief te hebben. De werkomgeving van de ene gebruiker wordt dan tijdelijk vervangen door de omgeving van een andere gebruiker. Zo kan deze gebruiker even vlug zijn of haar mail lezen of een documentje afdrukken. Hoe besteedt Apple aandacht aan de beveiliging tegen ongewenste indringers? Apple besteedt hier veel energie aan en heeft hierin een reputatie hoog te houden. De voorlopers van Mac OS X stonden bekend om de robuustheid tegen ongewenste indringers. Uiteraard heeft het geringe marktaandeel van Apple ervoor ook voor gezorgd dat het platform voor kwaadwillenden niet zo interessant was. Met de De overstap 1.9 (1 november 2003)

19 komst van Mac OS X en de basis op UNIX was het Mac OS in een keer een stuk kwetsbaarder. Beveiligingsproblemen die in de gebruikte UNIX-laag van Mac OS X gevonden worden, worden snel gerepareerd en worden direct aangeboden via Internet. Hierbij loont het tevens de moeite te melden dat Apple s reactietijd en het geringe aantal benodigde updates als voorbeeld voor Microsoft zouden moeten dienen hoe het moet. Onderzoek ( heeft aangetoond dat Mac OS X gebruikers een stuk minder kwetsbaar zijn dan Windows gebruikers. Van de in 2002 ontdekte beveiligingslekken had 44% betrekking op Windows en slechts 1,9% op het Mac OS. Omdat de goede beveiliging van een besturingssysteem ook inhoudt dat de gebruikers bewust moeten zijn van potentiële gevaren waren de eerste versies van Mac OS X dan ook helemaal dichtgetimmerd en gaven weinig mogelijkheden tot het experimenteren met Internetdiensten zoals webservers en bestandsuitwisseling. Vanaf Mac OS X Jaguar is de persoonlijke Firewall zelf helemaal te configureren. Wil een gebruiker bepaalde diensten aanbieden dan is hij zelf verantwoordelijk voor de nodige beveiligingsmaatregelen. Zo is het bijvoorbeeld nooit verstanding om iedere Internetgebruiker toegang te geven tot de inhoud van je gehele harde schijf! Daarnaast biedt Apple op alle draadloze producten encryptievoorzieningen. Op deze manier wordt het kwaadwillende gebruikers een stuk moeilijk gemaakt om op afstand netwerkverkeer af te luisteren of de toetsaanslagen van het draadloos toetsenbord te onderscheppen. De AirPort en AirPort Extreme oplossingen ondersteunen beide de 128-bit WEP encryptie en de Bluetooth oplossingen de AES standaard. Daarmee zijn de oplossingen die Apple biedt ook geschikt voor professioneel gebruik in kantooromgevingen. Mac OS X Panther maakt het bovendien mogelijk om de gegevens op de harde schijf te versleutelen. Iedere gebruiker heeft een eigen sleutel zodat ook andere gebruikers op hetzelfde systeem geen toegang tot gegevens van andere gebruikers hebben. Tevens worden bestanden die verwijderd worden, permanent onleesbaar gemaakt. Apple maakt voor deze beveiliging gebruik van het AES- 128 algoritme dat ook door banken gebruikt wordt voor de beveiliging van gegevens. Virusaanvallen zoals regelmatig gesignaleerd op het Windows platform treden op het Mac platform niet op. Kwaadwillende gebruikers vinden het Mac platform namelijk niet zo interessant vanwege het geringe marktaandeel. Dit is een van de voornaamste redenen voor bedrijven om Macs te gebruiken voor bedrijfskritische applicaties. De overstap 1.9 (1 november 2003)

20 Uiteraard zijn er voor Mac OS X ook anti-virus applicaties. Deze zoeken in bestanden naar virussen en kunnen deze -indien gevonden- verwijderen. Feit is echter wel dat de updates die beschikbaar komen, feitelijk alleen Macro-virussen opsporen die schade aan kunnen richten op het Windows platform. Nieuwe Mac virussen worden namelijk niet meer gevonden. Wat bedoelt Apple met een meertalig Mac OS X? Apple kent maar twee versies van Mac OS X: de reguliere en de Server versie. Er is dus geen speciale versie voor ieder land. De taal van je keuze van dynamisch tijdens het gebruik gewijzigd worden in de gewenste taal. Hieronder vallen de Europese talen, maar ook talen zoals Koreaans, Japans en Chinees. Daarnaast kan het Mac OS X een hele reeks aan andere talen zoals Hebreeuws, Arabisch, Pools, Russisch en Hindi weergeven. Voor Apple voorkomt deze meertaligheid een heleboel ontwikkelkosten en logistieke problemen. Een oplossing voor een probleem in Mac OS X kan in één klap voor alle versies opgelost worden. Daarnaast biedt het voor een gebruiker nog tal van andere voordelen. Omdat binnen Mac OS X ieder gebruiker een eigen account heeft, kan iedere gebruiker zelf de gewenste taal selecteren terwijl toch gebruik gemaakt wordt van dezelfde Mac. Een ander voordeel van de ontwikkel opzet is dat de taalspecifieke zaken gescheiden worden van de taalonafhankelijke zaken. Zo is het eenvoudig om een applicatie in één klap beschikbaar te maken voor een heleboel talen en zo gebruikers. Daarnaast bevat het Mac OS X standaard woordenboeken in de meest gebruikte talen, waaronder Nederlands. Hierdoor is het mogelijk om in echte Mac OS X applicaties spellingcontrole uit te voeren. Uiteraard bevat Mac OS X ook de benodigde lettertypen voor vreemde karakters. Waarom spreekt Apple over Mac OS X als een echt netwerk OS? Toen Apple midden jaren 90 de richting uitzette voor Mac OS X was het duidelijk dat er sinds begin jaren 80 veel veranderd was. Computers zijn momenteel veel meer met elkaar verbonden dan begin jaren 80. Dat geldt niet alleen voor Internet, maar ook binnen kantoren en binnenkort ook thuis. Mac OS X moest het daarom mogelijk maken om op een eenvoudige wijze computers met elkaar te verbinden. Daarnaast willen gebruikers een netwerk als een geheel zien. Alle computers en printers op het netwerk moeten zichtbaar zijn. Als je een stap verder gaat, wil je eigenlijk geen onderscheid maken het feit of een applicatie via het netwerk beschikbaar is of op je eigen Mac. Apple heeft deze problematiek doorgeschoven naar de beheerders van het netwerk. Zij kunnen via een netwerk applicaties beschikbaar stellen voor alle gebruikers op het netwerk. Mac OS X kent dan ook drie niveaus: het netwerkniveau, het systeemniveau en het gebruikersniveau. Voorzieningen op netwerkniveau zijn voor alle netwerkgebruikers De overstap 1.9 (1 november 2003)

Albert-Jan de Croes & Stefan Willemink V4C Docent: Mevrouw van Uden

Albert-Jan de Croes & Stefan Willemink V4C Docent: Mevrouw van Uden Albert-Jan de Croes & Stefan Willemink V4C Docent: Mevrouw van Uden 1 Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Wat doet een besturingsysteem, en hoe werkt het?... 3 Algemene informatie... 3 Taken van een besturingssysteem...

Nadere informatie

Windows 10. 2015 Training voor 50-plussers. PC50plus trainingen Eikbosserweg 52 1214AK Hilversum tel: 035 6213701 info@pc50plus.nl www.pc50plus.

Windows 10. 2015 Training voor 50-plussers. PC50plus trainingen Eikbosserweg 52 1214AK Hilversum tel: 035 6213701 info@pc50plus.nl www.pc50plus. 2015 Training voor 50-plussers PC50plus trainingen Eikbosserweg 52 1214AK Hilversum tel: 035 6213701 info@pc50plus.nl www.pc50plus.nl Windows 10 TRAINING VOOR 50- PLUSSERS Inhoud opgave. Pagina 01-0 7

Nadere informatie

5,5. Werkstuk door een scholier 1934 woorden 3 februari keer beoordeeld. Nederlands

5,5. Werkstuk door een scholier 1934 woorden 3 februari keer beoordeeld. Nederlands Werkstuk door een scholier 1934 woorden 3 februari 2007 5,5 634 keer beoordeeld Vak Nederlands Apple Computer Verslag Apple Computer Naam: Klas: Vak: Nederlands Opdracht: Maak een verslag van je eigen

Nadere informatie

Mac OS X 10.6 Snow Leopard Installatie- en configuratiehandleiding

Mac OS X 10.6 Snow Leopard Installatie- en configuratiehandleiding Mac OS X 10.6 Snow Leopard Installatie- en configuratiehandleiding Lees dit document voordat u Mac OS X installeert. Dit document bevat belangrijke informatie over de installatie van Mac OS X. Systeemvereisten

Nadere informatie

Nieuwe computer en printer?

Nieuwe computer en printer? Nieuwe computer en printer? Waar moet ik op letten? Peer Custers Nieuwe computer: waarom? Huidige computer is defect Nog te repareren voor redelijke prijs? Huidige computer voldoet niet meer Geheugen bijplaatsen?

Nadere informatie

Desktop, Laptop, Netbook, Ultrabook or Tablet? Which is best for what? Keuzes maken

Desktop, Laptop, Netbook, Ultrabook or Tablet? Which is best for what? Keuzes maken Desktop, Laptop, Netbook, Ultrabook or Tablet? Which is best for what?. Keuzes maken Wanneer je een computer wilt aanschaffen denk je tegenwoordig niet meteen meer aan de desktop. De desktop is een "grote"

Nadere informatie

Jen Kegels, Eveline De Wilde, Inge Platteaux, Tamara Van Marcke. Hardware. De computer in een oogopslag. 1 / 11 Cursusontwikkeling

Jen Kegels, Eveline De Wilde, Inge Platteaux, Tamara Van Marcke. Hardware. De computer in een oogopslag. 1 / 11 Cursusontwikkeling Hardware De computer in een oogopslag 1 / 11 Cursusontwikkeling Opslag Er worden verschillende apparaten gebruikt om gegevens op te slaan. Dit zijn de meest voorkomende apparaten. Harde schijf; CD / DVD;

Nadere informatie

Friesland College Leeuwarden

Friesland College Leeuwarden Voorwoord In dit project stel ik een hele snelle computer samen voor het bedrijf Peer B.V.. Ook laat ik zien wat het grote verschil is tussen Windows 7 en Windows 8, de voor en nadelen laat ik zien. Ook

Nadere informatie

Dit kunt u vinden op internet via deze link: http://www.adobe.com/nl/products/digitaleditions/help/

Dit kunt u vinden op internet via deze link: http://www.adobe.com/nl/products/digitaleditions/help/ BELANGRIJKE NOOT OVER e-books: e-books in epub formaat, zijn beveiligd met DRM (Digital Rights Management) Om digitale E-Books te downloaden en lezen op uw ereader, epub formaat, heeft u het programma

Nadere informatie

DIT PROGRAMMA EN EEN ADOBE ID DIENT TE GEBEUREN VOORDAT U BOEKEN KOOPT!

DIT PROGRAMMA EN EEN ADOBE ID DIENT TE GEBEUREN VOORDAT U BOEKEN KOOPT! BELANGRIJKE NOOT OVER e-books: e-books in epub formaat, zijn beveiligd met DRM (Digital Rights Management) Om digitale E-Books te kopen, downloaden en lezen op uw ereader, epub formaat, heeft u het programma

Nadere informatie

Welkom bij de Videocursus

Welkom bij de Videocursus Welkom bij de Videocursus Deel 2: Montage Van beelden naar film. Okt./Nov 2007 Videocursus Film- en Videoclub Aalsmeer Agenda Algemene principes van montage Technische mogelijkheden, overzicht montagesystemen

Nadere informatie

Windows Basis - Herman Van den Borre 1

Windows Basis - Herman Van den Borre 1 Windows Vista Basis Herman Van den Borre Praktische zaken Lessen Vrijdagmorgen 9u00 11u45 Pauze 10u15-10u30 Handboek Windows Vista Basis Roger Frans Uitgeverij Campinia Media ISBN: 978.90.356.1212.9 Prijs:

Nadere informatie

SCS Data Manager. Publicatie informatie. Versie 3.00

SCS Data Manager. Publicatie informatie. Versie 3.00 SCS Data Manager Publicatie informatie Versie 3.00 Hoofdvestiging Trimble Navigation Limited Engineering and Construction Division 935 Stewart Drive Sunnyvale, California 94085 U.S.A. Tel.: +1-408-481-8000

Nadere informatie

Studio Visual Steps. Aanschaf computer. Waar moet u op letten?

Studio Visual Steps. Aanschaf computer. Waar moet u op letten? Studio Visual Steps Aanschaf computer Waar moet u op letten? 2 Aanschaf computer Voorwoord Beste lezers en lezeressen, In dit boekje krijgt u informatie over het aanschaffen van een computer. Een computer

Nadere informatie

Windows XP Migratie opties. Bart van Dijk (b.van.dijk@hccnet.nl)

Windows XP Migratie opties. Bart van Dijk (b.van.dijk@hccnet.nl) Windows XP Migratie opties Bart van Dijk (b.van.dijk@hccnet.nl) Windows XP Migratie opties Wat is het probleem met Windows XP De opties te vervanging van Windows XP Migratie naar Linux Mint Probleem met

Nadere informatie

WINDOWS 10 Waarom Windows 10? Grootste veranderingen Wanneer upgraden? Installatie Instellingen Ervaringen

WINDOWS 10 Waarom Windows 10? Grootste veranderingen Wanneer upgraden? Installatie Instellingen Ervaringen Waarom Windows 10? Grootste veranderingen Wanneer upgraden? Installatie Instellingen Ervaringen De Pionier 2015 Waarom Windows 10? (1) Windows 10 is een Service, d.w.z. gedurende de levensduur van de hardware

Nadere informatie

Microsoft Windows XP Professional installatiegids. http://users.telenet.be/amdtje

Microsoft Windows XP Professional installatiegids. http://users.telenet.be/amdtje Microsoft Windows XP Professional installatiegids http://users.telenet.be/amdtje Voorwoord Bedankt voor het downloaden van de Microsoft Windows XP Professional installatiegids. Ik hoop dat deze gids overzichtelijk

Nadere informatie

Kopieer dvd s en zet video s eenvoudig om voor uw ipod, Iphone en nog veel meer.

Kopieer dvd s en zet video s eenvoudig om voor uw ipod, Iphone en nog veel meer. Popcorn 4 Kopieer dvd s en zet video s eenvoudig om voor uw ipod, Iphone en nog veel meer. De nieuwe Popcorn 4 biedt de beste manier om dvd's op de Mac te kopiëren. Converteer video eenvoudig voor uw ipod,

Nadere informatie

HET BESTURINGSSYSTEEM

HET BESTURINGSSYSTEEM HET BESTURINGSSYSTEEM Een besturingssysteem (ook wel: bedrijfssysteem, in het Engels operating system of afgekort OS) is een programma (meestal een geheel van samenwerkende programma's) dat na het opstarten

Nadere informatie

Digitale opslag. Wat als er geen tape meer bestaat? 20 maart 2013

Digitale opslag. Wat als er geen tape meer bestaat? 20 maart 2013 Digitale opslag Wat als er geen tape meer bestaat? 20 maart 2013 Digitale opslag Het einde van de tape Kostprijs Betrouwbaarheid Compressie De ideale oplossing Gratis kan ook Het einde van de tape Sinds

Nadere informatie

tel: 056 60 75 09 fax: 056 61 43 12 gwen@lijn-applications.be

tel: 056 60 75 09 fax: 056 61 43 12 gwen@lijn-applications.be http://www.lijn-applications.be Toekomststraat 34a 8790 Waregem tel: 056 60 75 09 fax: 056 61 43 12 www.lijn-applications.be gwen@lijn-applications.be Lijn-Applications is een gespecialiseerde firma die

Nadere informatie

9200 DENDERMONDE WAUTERS Marcel PC Technieken / 03 Soorten computers

9200 DENDERMONDE WAUTERS Marcel PC Technieken / 03 Soorten computers Soorten computers 1 Classificatie volgens hiërarchie De technische term voor een computer zoals we die nu kennen is micro data processor, kortweg PC. De PC stond bij zijn ontstaan begin jaren 80 onderaan

Nadere informatie

WINDOWS 8. Windows 8. 2012 Training voor 50-plussers

WINDOWS 8. Windows 8. 2012 Training voor 50-plussers WINDOWS 8 2012 Training voor 50-plussers PC50plus trainingen Eikbosserweg 52 1214AK Hilversum tel: 035 6213701 info@pc50plus.nl www.pc50plus.nl Windows 8 T R A I N I N G V O O R 5 0 - P L U S S E R S A

Nadere informatie

Adobe Premiere CS3 downloaden en installeren

Adobe Premiere CS3 downloaden en installeren Adobe Premiere CS3 downloaden en installeren Downloaden Kijk voor het downloaden of je aan de systeemvereisten voldoet. Ga daarvoor naar de bijlagen achteraan in deze cursus. Surf naar www.adobe.com Klik

Nadere informatie

Introductie Workshop. Tom Hufkens Shopmanager Turnhout & Geel tom.hufkens@webstore.be

Introductie Workshop. Tom Hufkens Shopmanager Turnhout & Geel tom.hufkens@webstore.be Introductie Workshop Tom Hufkens Shopmanager Turnhout & Geel tom.hufkens@webstore.be Introductie in Android & Windows 8 Inhoud: DEEL 1: ANDROID Wat is het en hoe er mee werken? DEEL 2: WINDOWS 8 Wat zijn

Nadere informatie

Film in de pc laden.

Film in de pc laden. Film in de pc laden. Wat is er nodig: De hardeschijf moet voldoende ruimte hebben om het ruwe beeldmateriaal te kunnen bewerken en te bewaren. 1 uur digitale video= 3600 sec. X 3,6 MB/sec.= 12.960 MB =

Nadere informatie

Internet Veiligheidspakket van KPN Handleiding Windows XP, Vista, 7,8 Versie 13.04.19

Internet Veiligheidspakket van KPN Handleiding Windows XP, Vista, 7,8 Versie 13.04.19 Internet Veiligheidspakket van KPN Handleiding Windows XP, Vista, 7,8 Versie 13.04.19 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Systeemeisen... 4 3 Installatie... 5 4 Gebruik en instellingen... 12 4.1 Algemeen...

Nadere informatie

Gebruikershandleiding. Copyright 2013 Media Security Networks BV. All rights reserved.

Gebruikershandleiding. Copyright 2013 Media Security Networks BV. All rights reserved. Gebruikershandleiding NL - Revisie 3.7 YourSafetynet home Copyright 2013 Media Security Networks BV. All rights reserved. INHOUD 1 Inleiding... 3 2 YourSafetynet gebruiken... 3 2.1 Systeemvereisten...

Nadere informatie

Vakinhoudelijke uitwerking Keuzevak Applicatieontwikkeling van het profiel MVI vmbo beroepsgericht

Vakinhoudelijke uitwerking Keuzevak Applicatieontwikkeling van het profiel MVI vmbo beroepsgericht Vakinhoudelijke uitwerking Keuzevak Applicatieontwikkeling van het profiel MVI vmbo beroepsgericht Deze vakinhoudelijke uitwerking is ontwikkeld door het Redactieteam van de Schooleamenbank vmbo voor dit

Nadere informatie

Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd:

Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd: Soorten Personal Computers De drie meest voorkomende computers zijn: * Desktop * Laptop * Tablet Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd: Systeemkast Beeldscherm Toetsenbord Printer

Nadere informatie

http://www.dvscene.nl/encoderen/review-apacer-al460-mediaplayer.html

http://www.dvscene.nl/encoderen/review-apacer-al460-mediaplayer.html Page 1 of 7 Page 2 of 7 Naam: Wachtwoord: Herinner mij Log-in gfedc Wachtwoord? Naam? Register Home Artikelen Reviews Achtergrond Techniek HD en AVCHD Tutorials Nieuws Links Downloads Videos Videobewerkingsboeken

Nadere informatie

Introductie Workshop

Introductie Workshop Introductie Workshop Introductie in Android & Windows 8 Inhoud: DEEL 1: WINDOWS 8.1 Wat zijn de belangrijkste veranderingen? DEEL 2: ANDROID Wat is het en hoe er mee werken? Inhoud DEEL 1: WINDOWS 8.1

Nadere informatie

Windows 7. Een Introductie HCC Beginners IG H.C.A.H. Moerkerken h.moerkerken@kader.hcc.nl

Windows 7. Een Introductie HCC Beginners IG H.C.A.H. Moerkerken h.moerkerken@kader.hcc.nl Windows 7 Een Introductie HCC Beginners IG H.C.A.H. Moerkerken h.moerkerken@kader.hcc.nl Windows 7. Windows 7 is het nieuwste OS voor PCs van Microsoft. W7 is geïntroduceerd op 22 oktober 2009 Was oorspronkelijk

Nadere informatie

Installatie van Linux Mint 13

Installatie van Linux Mint 13 Installatie van Linux Mint 13 De installatie van Linux Mint 13 is zeer eenvoudig. Download de Mint 13 DVD ISO image van http://www.linuxmint.com/download.php en brand deze op een dvd en start uw computer

Nadere informatie

Friesland College Leeuwarden

Friesland College Leeuwarden Voorwoord In dit project vertel ik wat Open Source is en wat ik daarover heb gevonden. Ik laat zien hoe ik een Virtuele machine geschikt maak voor Dual Boot. Dan laat ik zien hoe je 2 besturingssystemen

Nadere informatie

Inhoudsopgave Voorwoord 11 Nieuwsbrief 11 Introductie Visual Steps 12 Wat heeft u nodig? 12 Uw voorkennis 13 Hoe werkt u met dit boek?

Inhoudsopgave Voorwoord 11 Nieuwsbrief 11 Introductie Visual Steps 12 Wat heeft u nodig? 12 Uw voorkennis 13 Hoe werkt u met dit boek? Inhoudsopgave Voorwoord... 11 Nieuwsbrief... 11 Introductie Visual Steps... 12 Wat heeft u nodig?... 12 Uw voorkennis... 13 Hoe werkt u met dit boek?... 14 De website bij het boek... 15 Aanvullende begeleidende

Nadere informatie

AMD DUAL CORE PROCESSOR

AMD DUAL CORE PROCESSOR Computershop NvTrading :" goedkoper! " Computers, notebooks, onderdelen en toebehoren aan groothandelsprijzen Tel : 011 351200 info@nvtrading.be Kapelstraat 59, Diepenbeek MSI 16 NOTEBOOK STUNT 5 x ter

Nadere informatie

Software hoofdstuk 1. 1. Wat is de functie van een besturingssysteem? 2. Welke hoofdtaken heeft het besturingssysteem?

Software hoofdstuk 1. 1. Wat is de functie van een besturingssysteem? 2. Welke hoofdtaken heeft het besturingssysteem? Software hoofdstuk 1 1. Wat is de functie van een besturingssysteem? Een besturingssysteem ( in het Engels operating system of afgekort OS) is een programma (meestal een geheel van samenwerkende programma's)

Nadere informatie

FD-Computers Service & kwaliteit

FD-Computers Service & kwaliteit Kwalitatieve Intel 15,6 laptops met Intel grafische kaart Processor Geheugen Harde schijf OS Videokaart Monitor WiFi (draadloos) Bluetooth Webcam DVD-Writer Netwerkkaart Intel Core I3-4110M 4 GB DDR3 500

Nadere informatie

Handleiding Certificaat RDW

Handleiding Certificaat RDW Handleiding Certificaat RDW Versie: 9.0 Versiedatum: 13 maart 2014 Beheerder: RDW Veendam - R&I-OP-E&T 3 B 0921m Wijzigingen ten opzichte van de vorige versie: - url vermelding naar bestandsuitwisseling

Nadere informatie

1 Besturingssysteem. 1.1 Wat is een besturingssysteem? 1.2 Verschillende besturingssystemen. 1.3 Windows, verschillende versies

1 Besturingssysteem. 1.1 Wat is een besturingssysteem? 1.2 Verschillende besturingssystemen. 1.3 Windows, verschillende versies 1 Besturingssysteem 1.1 Wat is een besturingssysteem? Elke computer heeft een besturingssysteem. Zonder besturingssysteem kan een computer niet werken. Het besturingssysteem zorgt ervoor dat de computer

Nadere informatie

De Windows 8 Upgrade is níét te installeren als nieuw product: Er moet een legitieme, werkende Windows-versie aanwezig zijn op de computer.

De Windows 8 Upgrade is níét te installeren als nieuw product: Er moet een legitieme, werkende Windows-versie aanwezig zijn op de computer. Stappenplan installeren Windows 8 Door HCC in samenwerking met Kick de Wolff (zie www.hcchaaglanden.nl/w8 voor zijn uitgebreide versie en meer informatie en adviezen over de Upgrade Windows 8). Snel van

Nadere informatie

Terminal Services. Document: Terminal Services T.b.v. relatie: Isaeus Auteur: Martin Waltmans Versie: 2.3 Datum: 20-3-2007 KB nummer: 100010

Terminal Services. Document: Terminal Services T.b.v. relatie: Isaeus Auteur: Martin Waltmans Versie: 2.3 Datum: 20-3-2007 KB nummer: 100010 Terminal Services Dit document beschrijft hoe op afstand kan worden ingelogd op een Terminal Server. Lees dit document zorgvuldig, voordat u voor het eerst hiervan gebruik maakt! Isaeus Solutions Tel:

Nadere informatie

Naam: Oumaima Bekour Klas: M4b ICT De Lange. Hardware

Naam: Oumaima Bekour Klas: M4b ICT De Lange. Hardware Naam: Oumaima Bekour Klas: M4b ICT De Lange Hardware Inleiding 1. Geschiedenis van de computer 2. Hardware 3. Interne componenten en Randapparatuur Geschiedenis De computer is uitgevonden door het rekenen.

Nadere informatie

Inhoudsopgave: Whisper380-computerhulp.net

Inhoudsopgave: Whisper380-computerhulp.net Versie: 2.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Whisper380-computerhulp Datum: 3-9-2010 Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Waarom een printer delen?... 3 Printer beschikbaar (delen) maken op Windows 7:...

Nadere informatie

Handleiding EasyCap Video adapter:

Handleiding EasyCap Video adapter: Handleiding EasyCap Video adapter: Gefeliciteerd met uw aankoop! U kunt nu al uw oude video banden digitaal opslaan en bewerken. De EasyCAP Video adapter kan hoge kwaliteit video beelden en audio geluid

Nadere informatie

Verder zijn er een aantal producten die je hierop kan aansluiten, hier zijn een aantal producten:

Verder zijn er een aantal producten die je hierop kan aansluiten, hier zijn een aantal producten: Opdracht door een scholier 1763 woorden 19 juli 2003 6,2 20 keer beoordeeld Vak Informatica De computer bestaat uit een aantal onderdelen o.a: De monitor Systeemkast Toetsenbord Muis Verder zijn er een

Nadere informatie

Uitleg van de Systeeminstellingen in Ubuntu.

Uitleg van de Systeeminstellingen in Ubuntu. Uitleg van de Systeeminstellingen in Ubuntu. In Windows kun u in het configuratiescherm de computer aanpassen naar uw wensen. In Ubuntu heet dit Systeeminstellingen. Ik zal in deze handleiding de meest

Nadere informatie

Bent u nu dus genoodzaakt om een nieuwe computer te kopen? NEE, want er is een goede, ja zelfs gratis, oplossing voorhanden.

Bent u nu dus genoodzaakt om een nieuwe computer te kopen? NEE, want er is een goede, ja zelfs gratis, oplossing voorhanden. Linux Mint Als u een computer hebt die met Windows XP werkt weet u inmiddels dat u met die computer niet meer veilig kunt internetten, omdat Windows XP niet meer door Microsoft wordt onderhouden. Bent

Nadere informatie

Office Synchronizer. Publicatie informatie. Versie 1.61

Office Synchronizer. Publicatie informatie. Versie 1.61 Office Synchronizer Publicatie informatie Versie 1.61 Hoofdvestiging Trimble Navigation Limited Engineering and Construction Division 5475 Kellenburger Road Dayton, Ohio 45424-1099 U.S.A. Tel.: +1-937-233-8921

Nadere informatie

4.01.2 De computer, software

4.01.2 De computer, software 4.01.2 De computer, software Voor de werking van en met een computer zijn 3 dingen nodig 1. De computer zelf (hardware) 2. Programma's (software) 3. Randapparatuur(hardware) Opmerking vooraf In deze les

Nadere informatie

Voorblad: T2 ALA1 Taakklasse 2 ALA 1: installeren ALA 1. Corné Tintel MB13B

Voorblad: T2 ALA1 Taakklasse 2 ALA 1: installeren ALA 1. Corné Tintel MB13B Voorblad: T2 ALA1 Taakklasse 2 ALA 1: installeren ALA 1 Corné Tintel MB13B 1 Inhoud Voorblad: T2 ALA1... 1 Opdracht 1: Harde schijf inbouwen... 3 Opdracht 2A: Testrapport maken... 6 Opdracht 2B: Testprogrammatuur...

Nadere informatie

Wat zien we in deze cursus

Wat zien we in deze cursus Algemeen patrick.dujardin@hetcvo.be Educatief verlof Opleidingscheques Pauze tussen 19h45 en 20h15 Elke week van 18h tot 21h20 (uitgezonderd schoolvakanties) op dinsdagavond 4 tussen evaluaties en 1 eindevaluatie

Nadere informatie

SYSTEEMVEREISTEN TRACK VERZUIM 4

SYSTEEMVEREISTEN TRACK VERZUIM 4 SYSTEEMVEREISTEN TRACK VERZUIM 4 Copyright Tredin B.V. te Lelystad Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt (voor willekeurig welke doeleinden) door middel van druk, fotokopie,

Nadere informatie

Installatie Remote Backup

Installatie Remote Backup Juni 2015 Versie 1.2 Auteur : E.C.A. Mouws Pagina 1 Inhoudsopgave BusinessConnect Remote Backup... 3 Kenmerken... 3 Beperkingen... 3 Gebruik op meerdere systemen... 3 Systeemeisen... 4 Support... 4 Installatie...

Nadere informatie

Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd:

Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd: SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Een computersysteem De twee meest gebruikte modellen computers zijn: * Desktop * Laptop Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd: Systeemkast Beeldscherm

Nadere informatie

WebDAV versus iwork.com op je ipad

WebDAV versus iwork.com op je ipad WebDAV versus iwork.com op je ipad Datum: 14 maart 2011 Versie: 1.0 Auteur: Pierre Gorissen (http://ictoblog.nl/ ) Een van de minder handige dingen aan de iwork verzameling voor de ipad (Pages, Keynote,

Nadere informatie

Hoe werkt u met dit boek?

Hoe werkt u met dit boek? 10 Hoe werkt u met dit boek? Dit boek is geschreven volgens de Visual Steps -methode. De werkwijze is eenvoudig: u legt het boek naast uw Mac en voert alle opdrachten stap voor stap direct op uw Mac uit.

Nadere informatie

Wat houdt Symantec pcanywhere 12.0 in? Belangrijkste voordelen Gemakkelijke en veilige externe verbindingen Waarde Vertrouwen

Wat houdt Symantec pcanywhere 12.0 in? Belangrijkste voordelen Gemakkelijke en veilige externe verbindingen Waarde Vertrouwen Symantec pcanywhere 12.0 Toonaangevende oplossing voor helpdeskondersteuning en probleemoplossing op afstand Wat houdt Symantec pcanywhere 12.0 in? Symantec pcanywhere, de toonaangevende oplossing voor

Nadere informatie

NIEUW! Nu ook voor Mac!

NIEUW! Nu ook voor Mac! NIEUW! Nu ook voor Mac! Opnamen op video's lopen op allerlei wijzen gevaar! Met het originele reddingspakket van MAGIX, bestaande uit MAGIX software, de praktische USB-video-omzetter en een SCARTadapter,

Nadere informatie

LINUX ZORIN. een alternatief voor MS Windows

LINUX ZORIN. een alternatief voor MS Windows LINUX ZORIN Gewoon Anders een alternatief voor MS Windows 1 Zorin OS Een ander besturingssysteem 2 Over Zorin gesproken... Zorin OS is een van de kinderen van Linux Linux is een programmeertaal voor besturingssystemen

Nadere informatie

Installatie Onderwijsversie AccountView

Installatie Onderwijsversie AccountView Installatie Onderwijsversie AccountView Copyright Alle rechten met betrekking tot de documentatie en de daarin beschreven software berusten bij Visma Software BV. Dit geldt ook voor eventuele aanvullingen

Nadere informatie

Kijk eerst in Computer (Mijn Computer) van je werkplek. Welke stationsletters zie je op de PC?

Kijk eerst in Computer (Mijn Computer) van je werkplek. Welke stationsletters zie je op de PC? Korte omschrijving van dit practicum We zullen spelenderwijze ervaren wat enkele van de virtualisatietechnieken inhouden. We gaan aan de slag met een freeware applicatie voor het aanbieden van een gevirtualiseerde

Nadere informatie

Van dvd naar webserver. Marcel Nijenhof Marceln@pion.xs4all.nl 18 Juli 2006 http://pion.xs4all.nl/lezingen/centos.pdf

Van dvd naar webserver. Marcel Nijenhof Marceln@pion.xs4all.nl 18 Juli 2006 http://pion.xs4all.nl/lezingen/centos.pdf Van dvd naar webserver Marcel Nijenhof Marceln@pion.xs4all.nl 18 Juli 2006 http://pion.xs4all.nl/lezingen/centos.pdf 1 Indeling Start installatie Wat is linux Wat zijn distributies Geschikte distributies

Nadere informatie

Inhoudsopgave Voorwoord 11 Nieuwsbrief 12 Introductie Visual Steps 12 Wat heeft u nodig? 13 Uw voorkennis 14 Hoe werkt u met dit boek?

Inhoudsopgave Voorwoord 11 Nieuwsbrief 12 Introductie Visual Steps 12 Wat heeft u nodig? 13 Uw voorkennis 14 Hoe werkt u met dit boek? Inhoudsopgave Voorwoord... 11 Nieuwsbrief... 12 Introductie Visual Steps... 12 Wat heeft u nodig?... 13 Uw voorkennis... 14 Hoe werkt u met dit boek?... 15 De volgorde van lezen... 16 De website bij dit

Nadere informatie

Boot Camp Installatie- en configuratiegids

Boot Camp Installatie- en configuratiegids Boot Camp Installatie- en configuratiegids Inhoudsopgave 3 Inleiding 3 Benodigdheden 4 Installatie-overzicht 4 Stap 1: Controleren of er updates nodig zijn 4 Stap 2: Uw Mac voorbereiden voor Windows 4

Nadere informatie

Over Kobo Desktop... 4 Kobo Desktop downloaden en installeren... 6. Kobo Desktop voor Windows installeren... 6 Kobo Desktop voor Mac installeren...

Over Kobo Desktop... 4 Kobo Desktop downloaden en installeren... 6. Kobo Desktop voor Windows installeren... 6 Kobo Desktop voor Mac installeren... Kobo Desktop Handleiding Inhoudsopgave Over Kobo Desktop... 4 Kobo Desktop downloaden en installeren... 6 Kobo Desktop voor Windows installeren... 6 Kobo Desktop voor Mac installeren... 7 ebooks kopen

Nadere informatie

Altijd en overal online?

Altijd en overal online? Altijd en overal online? Smartphone Tablet E-Reader Netbook Notebook Chromebook Smartphones Bekende merken en types: Apple iphone 4 Samsung Galaxy S II HTC Desire HD Blackberry bold Steeds minder: Nokia

Nadere informatie

Hardware vs. software. Computersystemen. Computersysteem. Computerconfiguratie. Computerconfiguratie. Computerconfiguratie

Hardware vs. software. Computersystemen. Computersysteem. Computerconfiguratie. Computerconfiguratie. Computerconfiguratie Computersystemen Hardware vs. software Hardware = computerapparatuur, fysisch aanwezig Computerkast, beeldscherm, toetsenbord, muis, webcam, printer, Module Initiatie Jurgen Peeters Software = programma

Nadere informatie

FD-Computers Service & kwaliteit

FD-Computers Service & kwaliteit Kwalitatieve Intel 15,6 laptops met Intel grafische kaart Processor Geheugen SSD Harde schijf OS Videokaart Monitor WiFi (draadloos) Bluetooth Webcam DVD-Writer Netwerkkaart Prijs (incl. Btw) Intel Core

Nadere informatie

Degrande Frederik COMPUTER OVERNEMEN januari 2005

Degrande Frederik COMPUTER OVERNEMEN januari 2005 Een computer via internet overnemen Via internet kun je de bediening van een computer overnemen. Heel handig, als je iemand met een probleem wil helpen of iets wil demonstreren. Soms is het zeer handig

Nadere informatie

Van oude naar nieuwe PC 1

Van oude naar nieuwe PC 1 Van oude naar nieuwe PC Dick Grooters Raadhuisstraat 296 5683 GM Best tel: 0499-392579 e-mail: d.grooters@home.nl Van oude naar nieuwe PC 1 Wat gaan we meenemen naar de nieuwe PC?...1 Voorbereidingen...2

Nadere informatie

Nederlandse versie. Inleiding. Inhoud van de verpakking. Specificaties. PU052 Sweex 2 Port USB 2.0 & 2 Port FireWire PC Card

Nederlandse versie. Inleiding. Inhoud van de verpakking. Specificaties. PU052 Sweex 2 Port USB 2.0 & 2 Port FireWire PC Card PU052 Sweex 2 Port USB 2.0 & 2 Port FireWire PC Card Inleiding Allereerst hartelijk bedankt voor de aanschaf van de Sweex 2 Port USB 2.0 & 2 Port FireWire PC Card. Met deze kaart kun je gemakkelijk twee

Nadere informatie

Hardware info. Door Mathijs Banning, M3C

Hardware info. Door Mathijs Banning, M3C Hardware info Door Mathijs Banning, M3C 1. Inleiding... 3 2. Toetsenbord... 5 3. Muis... 6 4. Processor... 7 5. Geheugen... 8 6. Harde schijf... 9 7. Videokaart... 10 8. Accu/batterij... 11 9. Ingangen...

Nadere informatie

1 INTRODUCTIE...5 2 SYSTEEMVEREISTEN...6. 2.1 Minimum Vereisten...6 2.2 Aanbevolen Vereisten...7

1 INTRODUCTIE...5 2 SYSTEEMVEREISTEN...6. 2.1 Minimum Vereisten...6 2.2 Aanbevolen Vereisten...7 NEDERLANDS...5 nl 2 OVERZICHT nl 1 INTRODUCTIE...5 2 SYSTEEMVEREISTEN...6 2.1 Minimum Vereisten...6 2.2 Aanbevolen Vereisten...7 3 BLUETOOTH VOORZIENINGEN...8 4 SOFTWARE INSTALLATIE...9 4.1 Voorbereidingen...10

Nadere informatie

Zakelijk Veiligheidspakket van InterNLnet Handleiding voor de installatie van Windows besturingssystemen.

Zakelijk Veiligheidspakket van InterNLnet Handleiding voor de installatie van Windows besturingssystemen. Zakelijk Veiligheidspakket van InterNLnet Handleiding voor de installatie van Windows besturingssystemen. 1 INHOUD: Inleiding blz 3 a) Installatie van het Zakelijk Veiligheidspakket voor de eerste keer.

Nadere informatie

RupelBib. laptop desktop tablet. Je wil een computer, maar welke moet je dan kopen? Andere aankoopgidsen

RupelBib. laptop desktop tablet. Je wil een computer, maar welke moet je dan kopen? Andere aankoopgidsen Je wil een computer, maar welke moet je dan kopen? Budget Type In deze gids worden standaard computers voorgesteld die zeker zullen voldoen aan je verwachtingen. Besturingssyteem Een standaard laptop Een

Nadere informatie

Inhoudsopgave Voorwoord 5 Nieuwsbrief 6 Introductie Visual Steps 6 Wat heeft u nodig? 7 Hoe werkt u met dit boek? 7 Website 8 Toets uw kennis

Inhoudsopgave Voorwoord 5 Nieuwsbrief 6 Introductie Visual Steps 6 Wat heeft u nodig? 7 Hoe werkt u met dit boek? 7 Website 8 Toets uw kennis Inhoudsopgave Voorwoord... 5 Nieuwsbrief... 6 Introductie Visual Steps... 6 Wat heeft u nodig?... 7 Hoe werkt u met dit boek?... 7 Website... 8 Toets uw kennis... 8 Voor docenten... 9 De schermafbeeldingen...

Nadere informatie

Tips and Tricks Samsung Galaxy Tab 2 (10.1) (P5100) NL

Tips and Tricks Samsung Galaxy Tab 2 (10.1) (P5100) NL Tips and Tricks Samsung Galaxy Tab 2 (10.1) (P5100) NL 1. Altijd op de hoogte met de MMM-widget. Wil je altijd op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen rondom Movies, Media en Music? Dat kan

Nadere informatie

Helpt je op weg met de upgrade. Augustus 2015 - Presentator

Helpt je op weg met de upgrade. Augustus 2015 - Presentator Helpt je op weg met de upgrade Augustus 2015 - Presentator 1 1. Controle compatibiliteit van het systeem en programmatuur Windows 7 en 8.1 Als het Windows 10 downloaden icoon in het systeem vak staat:

Nadere informatie

Peelland ICT Online Back-up

Peelland ICT Online Back-up Peelland ICT Online Back-up Peelland ICT biedt volledig in eigen beheer online back-up aan. Hiermee voorzien wij onze klanten van de laatste nieuwe back-up mogelijkheden en technieken. Risico s conventionele

Nadere informatie

Inhoudsopgave Voorwoord 11 Nieuwsbrief 11 Introductie Visual Steps 12 Wat heeft u nodig? 12 Uw voorkennis 13 Hoe werkt u met dit boek?

Inhoudsopgave Voorwoord 11 Nieuwsbrief 11 Introductie Visual Steps 12 Wat heeft u nodig? 12 Uw voorkennis 13 Hoe werkt u met dit boek? Inhoudsopgave Voorwoord... 11 Nieuwsbrief... 11 Introductie Visual Steps... 12 Wat heeft u nodig?... 12 Uw voorkennis... 13 Hoe werkt u met dit boek?... 14 De website bij het boek... 15 Toets uw kennis...

Nadere informatie

Linux Wat is Linux? UNIX Mainframes UNIX

Linux Wat is Linux? UNIX Mainframes UNIX Linux Wat is Linux? Overal ter wereld is Linux het meest gebruikte besturingssysteeem. bijv: auto's, apparaten, supercomputers, smartphones, mediaspelers In laptops en pc's is het gebruik van MS Windows

Nadere informatie

Studentenhandleiding. Apple

Studentenhandleiding. Apple Studentenhandleiding Apple Albert Chermanne maart 2011 1. Inleiding! 3 2. Opdrachten! 4 2.1 Thema 1 - introductie! 4 2.2 Thema 2 - imago! 4 2.3 Thema 3 - Gadgets! 5 2.4 Thema 4 - ipod revolutie en itunes!

Nadere informatie

DOCENTENHANDLEIDING JET-NET WEBCAST

DOCENTENHANDLEIDING JET-NET WEBCAST DOCENTENHANDLEIDING JET-NET WEBCAST Inhoudsopgave Inloggen... 3 Layout... 5 Interactie... 6 Benodigdheden... 8 Praktische tips... 8 Bijlage I : HELP... 9 2 Inloggen Om deel te nemen aan de webcast, moet

Nadere informatie

De ontwikkelaar heeft het recht om af te zien van verdere ontwikkeling en/of ondersteuning van dit pakket.

De ontwikkelaar heeft het recht om af te zien van verdere ontwikkeling en/of ondersteuning van dit pakket. 1. Licentieovereenkomst BELANGRIJK! LEES DEZE OVEREENKOMST ALVORENS DE SOFTWARE TE INSTALLEREN! Het aanvaarden van deze overeenkomst geeft u het recht tot gebruik van deze software, de software blijft

Nadere informatie

Het besturingssysteem of operating system, vaak afgekort tot OS is verantwoordelijk voor de communicatie van de software met de hardware.

Het besturingssysteem of operating system, vaak afgekort tot OS is verantwoordelijk voor de communicatie van de software met de hardware. Het besturingssysteem of operating system, vaak afgekort tot OS is verantwoordelijk voor de communicatie van de software met de hardware. Het vormt een schil tussen de applicatiesoftware en de hardware

Nadere informatie

Project Veilige Data Opslag

Project Veilige Data Opslag 10 goede redenen Sla al uw foto s veilig op Sla al uw films veilig op Sla al uw muziek veilig op Sla al uw documenten, Excel, Word, etc, etc veilig op Deel de data met uw huisgenoten Opslag van alle soorten

Nadere informatie

::INLEIDING U LEERT IN DEZE LES:

::INLEIDING U LEERT IN DEZE LES: ::INLEIDING U LEERT IN DEZE LES: Werken met muis en toetsenbord. De contextmenu s gebruiken. Software automatisch laten updaten. Een reservekopie van het systeem maken. 2 ::01 INLEIDING Wie vandaag een

Nadere informatie

PC-Club Okra Regio Gent

PC-Club Okra Regio Gent PC-Club Okra Regio Gent Themanamiddagen WINDOWS Johan 19/01/2009 Windows dag 1 voor beginners tot gevorderden Bestanddelen van een computer Bestanddelen van een computer Software programma s Randapparatuur

Nadere informatie

Inhoudsopgave Voorwoord 5 Nieuwsbrief 5 Introductie Visual Steps 6 Wat heeft u nodig? 6 Uw voorkennis 7 Website 7 Hoe werkt u met dit boek?

Inhoudsopgave Voorwoord 5 Nieuwsbrief 5 Introductie Visual Steps 6 Wat heeft u nodig? 6 Uw voorkennis 7 Website 7 Hoe werkt u met dit boek? Inhoudsopgave Voorwoord... 5 Nieuwsbrief... 5 Introductie Visual Steps... 6 Wat heeft u nodig?... 6 Uw voorkennis... 7 Website... 7 Hoe werkt u met dit boek?... 8 Toets uw kennis... 9 Voor docenten...

Nadere informatie

Deze handleiding is bedoeld voor PC-gebruikers met minimaal Pentium CPU (of compatibel) of MAC-gebruikers met minimaal PowerPC.

Deze handleiding is bedoeld voor PC-gebruikers met minimaal Pentium CPU (of compatibel) of MAC-gebruikers met minimaal PowerPC. Verkorte werkwijze eerste gebruik 1. Inleiding (1) 2. Installeren en aktiveren (2) Verwijderen oude drivers (2.1) Installatie onder Windows 98 SE / 2000 (2.2) Aktiveren onder Windows (2.3) Installatie

Nadere informatie

Fuel. Handleiding voor installatie en gebruik

Fuel. Handleiding voor installatie en gebruik Fuel Handleiding voor installatie en gebruik Inhoudsopgave 1. Installatie 2. Gebruik - Windows - Linux / Apple / andere systemen - Een nieuw voertuig aanmaken - Uitgaven 3. Onderhoud - Waarschuwingen -

Nadere informatie

Hardware. Word. Anna van Kommer M3A

Hardware. Word. Anna van Kommer M3A Hardware Word Anna van Kommer M3A Inhoudsopgave Pagina Inleiding... 2 Hoofdstuk 1: Het Beeldscherm... 3 Hoofdstuk 2: De processor... 4 Hoofdstuk 3: Het geheugen... 5 Hoofdstuk 4: De harde schijf... 6 Hoofdstuk

Nadere informatie

Bureel PC 840 * * Ook betaling per maand mogelijk Prijs met Linux Mint 17 64-bit: 790. Gratis:

Bureel PC 840 * * Ook betaling per maand mogelijk Prijs met Linux Mint 17 64-bit: 790. Gratis: Bureel PC Processor: AMD FX 4130 (4-Core 8 Mb cache) Geheugen: 4 GB DDR-3 (Kingston) Harde schijf: 500 GB (Western Digital) VGA: Intel Onboard DVD-Writer Dual-layer (Sony-Nec) 19 LED scherm (AOC) Cardreader

Nadere informatie

6,7. Werkstuk door een scholier 2286 woorden 24 januari keer beoordeeld. Informatica. Algemeen

6,7. Werkstuk door een scholier 2286 woorden 24 januari keer beoordeeld. Informatica. Algemeen Werkstuk door een scholier 2286 woorden 24 januari 2004 6,7 90 keer beoordeeld Vak Informatica Algemeen Voordat er besturingssystemen werden uitgevonden, werd de bediening van computers door mensen geregeld

Nadere informatie

Friesland College Leeuwarden

Friesland College Leeuwarden Voorwoord In dit verslag bekijk laat ik zien wat je nodig hebt en wat het kost om de PC te upgraden van Office XP naar Office 2007. Ik laat zien wat voor processor je nodig hebt en wat de systeemeisen

Nadere informatie

1 Client/Server. 2 Geschiedenis. 3 Toekomst

1 Client/Server. 2 Geschiedenis. 3 Toekomst Deel 1 Inleiding 1 Client/Server 2 Geschiedenis 3 Toekomst Het client-server model is een model voor de samenwerking tussen twee of meer programma's, die zich op verschillende computers kunnen bevinden.

Nadere informatie