Visiedocument Mars en Marswedstrijd 2019 Aanleiding

Transcriptie

1 Visiedocument Mars en Marswedstrijd 2019 Aanleiding Voor u ligt een visiedocument van een werkgroep ad hoc die zich in opdracht van de KNMO bezighoudt met de toekomst van marswedstrijden in Nederland. Noodzaak voor dit werk is de constatering dat steeds minder verenigingen deelnemen aan marswedstrijden, dat er wedstrijden worden gecanceld door het uitblijven van voldoende deelnemers, en dat de wedstrijden die wel doorgaan vaak om meerdere redenen teleurgestelde deelnemers kennen. In het (recente) verleden zijn diverse pogingen gedaan om reglementen aan te passen maar deze hebben niet geresulteerd in het gewenste resultaat in de zin van meer deelname en enthousiasme. Kijkend naar deze aanpassingen waren dit altijd aanpassingen op een bestaand reglement. Op hoofdlijnen veranderde er niet zo heel veel. Maar: Als je blijft doen op de manier waarop je het deed, moet je geen andere uitkomsten verwachten. Het is tijd voor wezenlijke verandering. De commissie heeft dus helemaal opnieuw gekeken naar het fenomeen Mars en Marswedstrijd.Kijken wat er speelt, onderzoeken wat de wensen in deze tijd zijn. En het opnieuw formuleren van wat we daarvoor nodig hebben. We hebben ons dan ook een aantal vragen gesteld: voor wie doen we dit? Waarom doen we dit? Waarom zouden korpsen hier aan willen deelnemen, what s in it for them? Alvorens nieuwe reglementen op te stellen, richtlijnen voor wedstrijden uit te schrijven of jurysystemen en juryteams opnieuw in te richten, willen we ons stap voor stap oriënteren op de problematiek en onze uitgangspunten zorgvuldig formuleren. Deelname aan een (mars)wedstrijd heeft bij verenigingen, haar leden en instructiekader uiteenlopende motieven: 1. Deelnemen voor de competitie, de krachtmeting met de ander (of jezelf). 2. Deelnemen om een onafhankelijk, deskundig advies/oordeel te krijgen om te verbeteren. 3. Deelnemen voor een gezellige dag, toeleven naar het event. Bij het eerste motief competitie horen elementen als: meetlat ten opzichte van anderen, weten waar je staat, gezamenlijk werken aan een prestatie. Bij het tweede motief onafhankelijk advies horen elementen als: tips/tools ontvangen om door te kunnen ontwikkelen, waardevolle commentaren waar men iets mee kan, verbeteren van de prestatie, bijdrage aan de (algemene) ontwikkeling van de orkesten en leren van elkaar. Bij het derde motief gezellig event horen elementen als: goede organisatie, veel publiek, leuke locatie, saamhorigheid en verenigingscultuur. In de praktijk lopen deze motieven nogal eens door elkaar. Wel is duidelijk dat een wedstrijd over het algemeen door bestuur en instructie speciaal in de planning wordt opgenomen als mijlpaal, om ergens naar toe te werken, om hun korps een extra inspanning te laten leveren. Toch is het deelnemen aan wedstrijden steeds minder populair. Voor de toekomst is het zaak duidelijk te maken dat het iets nieuws wordt, iets aantrekkelijks, iets leerzaams, dat de moeite van de investering waard is. Als eerste formuleren we een visie op mars en vervolgens op de marswedstrijden. 1

2 Visie op mars Marsmuziek beweegt je! Marsmuziek, en daarop bewegen, is een onderdeel van de Nederlandse en internationale cultuur. Goede (mars)muziek zet aan tot in de maat bewegen, het werkt aanstekelijk. Het lopend musiceren staat aan de basis. Centraal staat het collectief, de groepsgewijze voorwaartse verplaatsing, in formatie. Marsmuziek en marcheren zoals wij dat kennen, heeft zijn oorsprong in Europese militaire tradities, maar de laatste decennia zijn daar onder invloed van militaire tradities uit andere landen en vanuit korpsen in de civiele sector (bijvoorbeeld in de zin van marchingbands ) steeds meer, andere en eigentijdse vormen in muziek en beweging aan toegevoegd. Nederland is uniek: grote diversiteit in bezettingen en stijlen! In Nederland kennen we een grote diversiteit, zowel in bezettingen (tamboerkorpsen, tamboer- /pijper-/lyrakorpsen, jachthoorn- en bazuinkorpsen, drumfanfares en marchingbands, Drum &Bugle Corps/Corps Style marchingbands, en marcherende HaFaBra-orkesten) alsook in stijlen en repertoires. Het is zaak die diversiteit te erkennen en te waarderen. Ze vormt een rijke cultuur. In verhouding tot de concerterende orkesten is deze marching-sector voor het grote publiek het meest zichtbaar. Veel buitenactiviteiten en feestdagen worden opgeluisterd door marcherende korpsen. Ondanks het imagovraagstuk in de sector liggen er wel kansen om een groter publiek te bereiken. We staan nooit stil! De sector is nog steeds en voortdurend in ontwikkeling. Elke vorm van ontwikkelingsgerichtheid moet gestimuleerd worden, net als korpsen die zich specialiseren in een eigen discipline ook daarin gerespecteerd moeten worden. Diversiteit kan, moet en mag er zijn. Immers kwaliteit is waar het om gaat en niet de keuze van stijl. Muziek en beweging in balans! Ze horen bij elkaar en moeten met elkaar in evenwicht zijn. Het marcheren en musiceren tegelijkertijd vraagt de nodige vaardigheden die geoefend en getraind kunnen en moeten worden. Marsvaardigheden zouden we willen formuleren als het afleggen van een bepaald parcours, waarbij de voortgaande beweging in een collectieve opstelling de basis is. Ook moet een korps in staat zijn om een aantal manoeuvres uit te voeren, zoals richtingsverandering naar links en naar rechts, counters, gelijktijdig starten en halthouden. De wijze waarop kan en mag verschillende vormen en uitvoeringspraktijken hebben, maar belangrijk daarbij is consistentie en uniformiteit. Bekende praktijken, geënt op de ons bekende (Europees militaire stromingen), als hoofd der colonne links en rechts, Engelse en Amerikaanse counters, kunnen ook andere vormen hebben.de manier waarop deze manoeuvres worden uitgevoerd is vrij en kan vanuit elke gewenste achtergrond plaatsvinden of worden ontworpen, mits consistent en kwalitatief goed uit te voeren. De (loop)formatie mag tijdens het parcours wisselen, maar alleen als dat effectief is voor de uitvoering van de gespeelde muziek. Onderscheidend van Marsparade en Show De ontwikkeling van korpsen staat voorop, dus zijn er op voorhand geen restricties aan de vorm van de uitvoering. Het onderscheid met marsparade en show leggen we wel bij bewegingen en formatiewisselingen die alleen maar een visueel effect beogen en daarom in het kader van de (mars)muziek en het (mars)parcours niet functioneel zijn. De voortgaande beweging op het parcours vormt het uitgangspunt. Muziek en beweging verbonden: Aspecten van het wat en hoe (en de verbinding daartussen) Bij zowel de muziek als de marching is de keuze en manier van uitvoering van een goeddoordacht totaalprogramma van belang. De keuze van het repertoire, de vorm en consistentie van de exercitie, 2

3 de gekozen stijl, de uitstraling en uniformering. Al deze elementen dragen bij aan een goed en overtuigend optreden. Moeilijkheidsgraad en kwaliteit van de uitvoering staan in relatie. De muziek moet de vorm en stijl van bewegen ondersteunen en vice versa. Hierbij zullen ontwikkeling, variatie en creativiteit zeker gestimuleerd en gewaardeerd worden, echter niet als dit leidt tot roekeloosheid en het dus niet goed inschatten van de mogelijkheden van het korps en zijn leden. Bij het wat gaat het over de inhoud: de te spelen werken, moeilijkheidsgraad, keuze van uitvoering van marching; bij het hoe gaat het over de kwaliteit, consistentie en uniformiteit van de uitvoering. De balans en verhouding daartussen, de zogenaamde derived achievement, weegt impliciet mee 1. Bovenstaande aspecten van de visie op mars hebben consequenties op de visie op marswedstrijd. Visie op de marswedstrijd Verbeteren in de natuurlijke omgeving en zichtbaar! Inleiding: De marswedstrijd is - naast het voeren van competitie - een instrument in de educatie en ontwikkeling van de deelnemende korpsen. Beide aspecten dienen evenwichtig in de marswedstrijd aan de orde te komen. De marswedstrijd is er enerzijds op gericht om op een positief kritische manier aan te geven waar het korps is in haar ontwikkeling, en anderzijds gericht op het kunnen adviseren aan het korps om als geheel verder te kunnen ontwikkelen. Hierbij zijn onze uitgangspunten: Belangrijk doel is ontwikkeling van de korpsen, elk binnen zijn eigen mogelijkheden. Dat kan ook in een setting van competitie, mits dat niet leidt tot een misvatting dat een eenmalige beoordeling leidt tot promotie en degradatie, en dat goud het enig haalbare en acceptabele resultaat is. We accepteren dat we te maken hebben met een veelheid aan bezettingen en stijlen, en zorgen dat we met een systeem komen dat hiervoor openstaat. Waardevolle (jury-)commentaren zijn noodzakelijk voor verdere verbetering. Marswedstrijden zijn buiten! Marchingbands zijn er voor het publiek en lopen voornamelijk buiten zoals bij parades en corso s. Als we met een marswedstrijd beogen dat korpsen zich kunnen verbeteren, dan dient de wedstrijdvorm overeen te komen met de meest voorkomende uitvoeringspraktijken. Daarmee is in onze visie een marswedstrijd dan ook een buitenactiviteit. Andere argumenten hiervoor zijn: zichtbaarheid voor publiek; het geluid, in de zin met klank en volume dat zeker bij grotere orkesten in een sporthal al snel te sterk wordt; en de ruimte waarbij de exercitie goed tot zijn recht kan komen. Er is sprake van een buitenruimte in de zin van óf een reëel stratenparcours, óf een plein waarop een stratenparcours kan worden uitgezet, dan wel een sportveld met een uitgezet parcours. Het gehele traject moet een loopbare ondergrond hebben. Dit tevoren checken bij de TC en/of jury voorzitter. De lengte van het af te leggen parcours is minimaal 400 meter, met voldoende ruimte voor richtingsverandering (bochten) en counters, met minimaal één strekkend stuk van 80 meter. 2 Nb. enige voorbeelden van parcoursen uit te werken in de reglementen. 1 De keuze van een makkelijk muziekstuk kan een perfecte uitvoering tot gevolg hebben, maar een korps kan daarbij ver onder zijn niveau spelen. Een (te) moeilijk muziekstuk voor de kennis en kunde van een korps kan een gebrekkige uitvoering tot gevolg hebben. Idem voor aspecten van exercitie die meer of minder van het korps vragen, zowel sec als in relatie tot de uit te voeren muziek. 2 Ter oriëntatie: Maatvoering voetbalvelden zijn minimaal 64 x 75 meter, maximaal 100 x 125. Wij adviseren een minimale afmeting van 80 x 60 meter voor een uit te zetten stratenparcours op een plein of veld. 3

4 en zijn op een zichtbare locatie De deelnemende korpsen en hun optredens moeten zichtbaar zijn voor het publiek; het evenement moet dicht bij het publiek plaatsvinden, zodat het als vanzelf naar het evenement getrokken wordt, bijvoorbeeld in een dorps-/stadscentrum. 3 De sfeer van de locatie en het gehele event maken een groot deel van het succes van een dergelijke marswedstrijd uit. Optioneel zou een organisatie kunnen overwegen korpsen ruimte te bieden voor een defilé, streetparade, stertocht of aanvullende optredens in de buurt (winkelcentra, pleinen, zorglocaties, ), gericht op meer publieke zichtbaarheid. Doel van de marswedstrijd De marswedstrijd is een instrument om de korpsen te voorzien van zinvolle feedback, en daarmee gericht op educatie en ontwikkeling. De wedstrijd moet de korpsen stimuleren en uitdagen, en beoordelingen moeten dus helder en to the point zijn als het gaat om de analyse, conclusie en aanbevelingen. Tegelijkertijd zal voor veel korpsen de (onderlinge) competitie een rol spelen, waarbij de ranking van de deelnemers onderling van belang is. Jurysysteem en jury ondersteunen de doelen Het jurysysteem moet de doelen educatie en ontwikkeling en competitie beide ondersteunen. De doelen worden ondersteund door de vertaling naar het reglement, de jury manual, de (kwaliteit van) de jurytapes, en de mogelijkheden voor kader van de korpsen om toelichting van de jury te krijgen, bijvoorbeeld in een nabespreking. Optioneel zouden er ook een of meer clinics kunnen zijn, waarvoor korpsen zich kunnen inschrijven en waarbij juryleden ook in de praktijk met korpsen aan de slag kunnen gaan. Scores moeten consequent onderbouwd worden vanuit vijf stappen van leren : Experience, Discover, Knowing, Understanding, Apply (ervaren, ontdekken/bewustworden, weten, begrijpen, toepassen). Het aansluiten bij de vijf stappen van leren betekent een scorematrix die hierbij past. Onze visie op mars gaat uit van de waardering van de diversiteit binnen onze sector. Daarom is een uitgebreide onderverdeling in secties naar de aard van de bezetting niet aan de orde, het opdelen in klasse (divisies) kan beperkt zijn. De juryfeedback is de basis voor het kader van het korps om te leren en beter te worden. De score laat zien waar het korps staat voor zichzelf en de ranking laat zien waar het staat ten opzichte van andere korpsen. Deze feedback zal het kader stimuleren, prikkelen maar ook eerlijkheid bieden. Hierbij is het niet nodig om dit te laten resulteren in een strafmaat zoals een degradatie. Het kader is verantwoordelijk voor de educatie van het korps. Daartoe wordt zij aangetrokken. Dit kader is dan ook prima in staat om te bepalen, op basis van enkele beschreven karakteristieken, in welke klasse het korps kan uitkomen. Hierbij is een systematiek met promotie niet meer nodig. Natuurlijk wil het korps ook weten wat het waard is in een absoluut puntenaantal. Dit moet een score zijn die ook wat zegt net zoals dat op school is. Een zes is voldoende als basis en een acht of meer is toch wel een geweldige prestatie en een negen of meer is zelfs uitzonderlijk. De scores zullen op basis van de vijf stappen van leren worden toegekend en dat betekent dat er een puntenbereik 3 Uiteraard heeft deze zienswijze consequenties voor het organiseren van een dergelijk event: locatie en ruimte, bij voorkeur in een binnenstad, op een flink groot plein, vrij toegankelijk voor supporters, toeschouwers en passanten dus breng het naar het publiek. Vraagstuk rond voorzieningen, logistiek, vergunningen, kleedruimtes, en voor aanhang en supporters lang staan of tribune. Een sportcomplex waar wel voorzieningen zijn, voldoende parkeerruimte, tribunemogelijkheden en warming-up heeft dan weer als nadeel dat er geen passanten komen en het dus weer optreden voor een kleine kring is/wordt. 4

5 wordt gehanteerd in lijn met die op de scholen. Om ruimte te creëren om ook echt een ranking te bepalen zal dit wel in een score tot maximaal 100 punten worden vertaald. Een jurysysteem kan uiteraard niet zonder juryleden; dit zijn immers de mensen die het systeem toepassen. Dit systeem zal worden gehanteerd door een team van juryleden waarbij alle specialismen (mars, muziek) aanwezig zijn om de korpsen te voorzien van adequate en constructieve feedback in lijn met de doelen van de marswedstrijd. De juryleden zijn geselecteerd omdat ze herkend en erkend zijn als professionals op hun vakgebied/specialisme door enerzijds de combinatie van ervaring en opleiding en anderzijds doordat zij doorlopend scholing en nascholing ontvangen. Grotere verantwoordelijkheid bij korpsen zelf Een korps kan zelf aangeven in welke klasse het wil uitkomen en welk repertoire wordt gebracht. Het artistiek kader is zelf verantwoordelijk voor de keuze van muziekwerken, de stijl van exercitie en de inschatting van de moeilijkheidgraden ten opzichte van het scholings- en prestatieniveau van het korps. Bij eventuele vragen kan de Technische Commissie hierin adviseren. Ook moet er toezicht zijn op eventuele concurrentievervalsing door deelname in een niet passende klasse. Marswedstrijd in relatie tot Stilstaand optreden De marswedstrijden zijn puur gericht op marcherende optredens. Hiervoor is deze visie bedoeld en worden reglementen, manual en jurysysteem uitgewerkt. Korpsen kunnen behoefte hebben om meer specifiek hun muzikale kunnen te laten toetsen in een stilstaand werk. Dit kan nog steeds; hier is een aparte wedstrijd voor gecreëerd met een eigen visie en reglementering. De resultaten (score en ranking) van een stilstaand optreden wordt niet opgeteld of gemiddeld met de marswedstrijd. Wel kan een beoordeling van een stilstaand optreden binnen eenzelfde evenement en binnen dezelfde wedstrijddag worden aangeboden, maar als een apart wedstrijdonderdeel, met een aparte beoordeling en een eigen jurysysteem. Bovenstaande elementen van de visie worden uitgewerkt in: Het Nationaal Reglement Marswedstrijden Het Jurymanual Nationaal Reglement Marswedstrijden Het Jurysysteem Marswedstrijden Het Nationaal Juryteam Marswedstrijden 5

6 Verklarende woordenlijst en begripsbepaling: Repertoire Klasse Vocabulary Accountability Derived Achievement Vijf stappen van Leren: - Experience - Discover - Know - Understand - Apply Jury Manual Ranking Consistentie Uniformiteit De inhoud die je tot je beschikking hebt. Dit kunnen zijn de gekozen werken voor de wedstrijd zijn of de inhoud van het visuele boek, ook wel Vocabulary genoemd. Voorheen Divisie De inhoud die je tot je beschikking hebt. Dit kunnen zijn de gekozen werken voor de wedstrijd of de inhoud van het visuele boek zijn ook wel Repertoire genoemd. Rekenschap. Het commentaar moet in lijn zijn met de score De samenhang in (waardering van het) resultaat De vijf stappen van leren - Ervaren (je komt ermee in aanraking) - Ontdekken (je gaat ontdekken wat de ingrediënten zijn die de ervaring bepalen) - Weten (je weet nu wat het is dat je hebt ervaren en welke ingrediënten erbij horen) - Begrijpen (je begrijpt de ingrediënten die leiden tot de ervaring en wat je moet doen om ze te beïnvloeden) - Toepassen (Je laat zien hoe je de ingrediënten kunt creëren om de ervaring positief te laten zijn; je staat boven de materie) Handleiding voor het juryteam Orde in plaatsing op basis van de score in punten Met elkaar in overeenstemming zijn, een bepaald stijlelement consequent toepassen. Gelijkheid in uitvoering 6