We spelen in het land van de Blauwe Vogels

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "We spelen in het land van de Blauwe Vogels"

Transcriptie

1 MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Jaargang 11 nummer 2 september 2006 We spelen in het land van de Blauwe Vogels In dit nummer onder andere: Wij gaan uit van de vraag van onze cliënten Je komt in zo n andere wereld terecht Cursussen: je wordt er altijd beter van! Ik stak mijn kop in het zand, wilde het niet weten

2 Veel leesplezier! Bij het samenstellen van MEE nieuws valt iedere keer weer op hoe gevarieerd het werk van MEE is. Dat is ook niet zo verwonderlijk, want ook de mensen waarvoor MEE werkt variëren sterk. Iedereen heeft zijn eigen vragen en zijn eigen verlangens. In dit nummer is dat goed te zien. Zo ontmoeten we een ouderpaar waarvan het jongste kind een ontwikkelingsachterstand heeft. Hun wereld staat op z n kop. Wat kun je doen? En wat kan MEE doen? We hebben ook het verhaal van iemand die de vierde is in drie generaties die MS heeft. Hoe ga je daarmee om en wat doe je dan als je tegen bureaucratische belemmeringen aanloopt. Verder in dit nummer een artikel over seksualiteit, een wezenlijke menselijke eigenschap. Wat kan MEE op dit terrein voor je doen als je leeft met een beperking? De variatie in vragen en levens in dit nummer van MEE nieuws is groot. Het grondthema van MEE blijft elke keer hetzelfde: de vraag van de cliënt is het uitgangspunt. Wij wensen u veel leesplezier! De redactie In dit nummer 4 WMO brengt MEE tot intensievere samenwerking: Mensen komen ons op meer plaatsen tegen 6 Integrale vroeghulp helpt jonge ouders waar nodig: Je komt in zo n andere wereld terecht, we hadden geen idee 8 Themapagina: Cursussen: je wordt er altijd beter van! 10 Seksualiteit staat centraal: Wij gaan uit van de vraag van onze cliënten 12 Viermaal Multiple Sclerose in drie generaties: Ik stak mijn kop in het zand, wilde het niet weten 14 Bij de Blauwe Vogels is het oergezellig: Met touwtrekken wonnen de meisjes van de jongens! 2

3 Kort nieuws Column De betovering van Koning Stap Op woensdagmiddag 25 oktober 2006 speelt jeugdtheater Vet Cool de theatervoorstelling De betovering van Koning Stap speciaal voor mensen met een verstandelijke beperking, VOGG leden en hun familie. De betovering van Koning Stap is een musicalsprookje over Koning Stap, die zijn stem kwijt raakt. Er is maar één manier om de stem terug te krijgen, maar hoe? De voorstelling is in De Lawei in Drachten en begint om uur. Kaarten kosten 7,50 per pers. Opgeven kan voor 10 oktober bij Sylvia Dekens van Jeugdtheater Vet Cool Marningeweg 19, 8931 BE Leeuwarden of Voor meer informatie (058) , (0610) of G-Sportdag Emmen Op vrijdag 29 september staat in Emmen een groots opgezette G-sportdag op het programma. Op sportpark Meerdijk kunnen mensen met een beperking vanaf 16 jaar kennismaken met en meedoen aan diverse takken van sport: onder andere korfbal, judo, voetbal, turnen en atletiek. De sportdag wordt georganiseerd door de gemeente Emmen, Sport Drenthe en MEE Drenthe. Instellingen als de Leite, EMCO, de Trans en de Thriantaschool geven deelnemers een vrije dag om deel te kunnen nemen aan deze sportdag. De organisatie verwacht zo n 400 deelnemers. Voor opgave en informatie kunt u bellen naar MEE Drenthe (0591) en vragen naar Tineke Schoonderwoerd. Logeerkring Drenthe viert feest Dit jaar bestaat de Logeerkring Drenthe jaar. Afgelopen jaar maakten 138 logé s gebruik van het grote aanbod van vrijwillige gast-logeergezinnen in Drenthe. Vanwege het succes, en om alle vrijwillige gast- logeergezinnen in het zonnetje te zetten wordt er een groot Verwenfeest georganiseerd. Iedereen die belangstelling heeft, of de sfeer wil proeven van de Logeerkring Drenthe is van harte uitgenodigd. Het verwenfeest vindt plaats op zaterdag 16 september van uur in en om De Kluut op het terrein van Vanboeijen, Burg. Both. Lohmanweg 8 in Assen. Voor meer informatie kijk op Vriendschapskring Assen zoekt nieuwe leden! Ben je het alleen thuis zitten zat? Zin om elke maand iets leuks te doen? De Vriendschapskring Assen (vsk) is op zoek naar nieuwe leden. De vsk Assen is voor mensen van 18 jaar en ouder met een licht verstandelijke beperking die (begeleid) zelfstandig wonen. Ook voor mensen met een vorm van autisme kan de vsk geschikt zijn. Vrijwilligers van de vsk organiseren elke maand een leuke activiteit, zoals uiteten, naar de stad of een pool- en dartavond. Lid worden of meer informatie? Bel dan Suzanne Titsing bij MEE Drenthe (0592) Een nieuw begin Tjalling zal na het eindexamenfeest ook écht afscheid moeten nemen van de mytylschool, waar hij nu 10 jaar onderwijs en revalidatie heeft gehad. Ik merk dat we er samen met hem naar toe gegroeid zijn. Vier jaar geleden dacht ik nog, ik zou willen dat hij hier alle soorten beroepsonderwijs kon volgen. Maar, denk ik nu, hij is er klaar voor. Hij is nu zelfstandig. Kan zich prima redden. Hij heeft zo zijn beperkingen, maar zoals hij zelf zegt: Ik ben geen gehandicapte jongen. Hij wil de MBO Sociale Dienstverlening doen. Samen gaan we naar de open dag. En ik denk terug aan de tijd dat ik voor het eerst met hem op school Lyndensteyn kwam. Een mytylschool. Het enige wat IK zag waren kinderen in een rolstoel, die ik amper aan durfde te kijken. En ik dacht: Moet Tjalling híer naartoe?! Maar dat gevoel veranderde snel. En wij, als ouders, leerden omgaan met de handicap van ons kind. Wij moesten nog een heel traject van verwerking en acceptatie door. Hij ook, maar heel anders. En ik sluit deze periode met gemengde gevoelens af. Ik ga de contacten op die school missen. Contacten met de leerkrachten, therapeuten, etc. Maar het voelt goed. En ik maak me als moeder misschien wel een klein beetje zorgen. Maar als ik hoor, hoe hij de goede vragen stelt en geplaatste grappen maakt en openlijk is over zijn beperkingen, dan maakt het gevoel van zorgen plaats voor trots. Het is mijn zoon die dat zelf allemaal regelt. Hij is er aan toe. Hij redt zich wel. Filippina 3

4 WMO brengt MEE tot intensievere samenwerking Mensen komen ons op meer plaatsen tegen Vanaf 1 januari 2007 wordt de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) ingevoerd. Voor MEE zal dat een duidelijk gevolg hebben. Welk gevolg dat is en waar de WMO inhoudelijk precies voor staat, vertelt Peter Willegers, directeur MEE Groningen. De WMO regelt dat alle Nederlandse gemeenten verantwoordelijk worden voor samenhangend beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, wonen en welzijn. In de nieuwe wet worden al bestaande wetten geheel of deels gebundeld. Het gaat om de Welzijnswet, de Wet voorzieningen gehandicapten (WVG), de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ). Het grootste deel van de financiële middelen van deze wetten wordt in de WMO samengevoegd. Betrokkenheid vergroten De WMO moet de maatschappelijke betrokkenheid van de burger vergroten, begint Willegers. Dat klinkt abstract en een tikkeltje hoogdravend. Het komt erop neer dat minister Hoogervorst vindt dat alle burgers moeten meedoen aan alle onderdelen van de samenleving, al dan niet geholpen door hun omgeving. En wanneer dat niet mogelijk is, moet de gemeente ondersteuning verlenen. De gemeente staat als overheid het dichtst bij de burger. De gemeente is dan ook het meest geschikt om de WMO uit te voeren. De WMO komt er niet alleen om de betrokkenheid van burgers te vergroten. Er is ook een financiële reden voor de WMO. Willegers: Zoals zo vaak bij dit soort zaken speelt geld een belangrijke rol. De zorg kost veel geld. Vooral de AWBZ is uit zijn jasje gegroeid, werkt traag en loopt langs veel schijven. Duur dus. Wanneer je de lijnen kort houdt en de uitvoering van de zorgwetgeving zoveel mogelijk naar lokaal niveau brengt, bespaar je een hoop kosten. Dat is althans de hoop en de visie van Hoogervorst. En persoonlijk kan ik me daar ook wel in vinden. Ingang via gemeenten Hoe zit het nu met MEE? Moet die door de WMO noodgedwongen haar dienstverlening wijzigen? Wordt een deel ervan bijvoorbeeld overgeheveld naar de gemeenten? Nee, zeker niet op korte termijn, verzekert Willegers met klem. Alles blijft voorlopig inhoudelijk zoals het was. Onze cliënten kunnen straks nog steeds met dezelfde vragen en problemen bij ons terecht. Wel is het zo dat we veel meer en intensiever gaan samenwerken met andere zorginstanties en met de gemeenten. We gaan meedoen in de zogenaamde lokale loketten. Dat is een centrale gemeentelijke voorziening waar mensen terecht kunnen met vragen om ondersteuning die met de WMO te maken hebben. Het komt er dus eigenlijk op neer dat mensen ons op veel meer plekken kunnen tegenkomen. We hadden natuurlijk al onze eigen provinciale MEE-kantoren en infobalies. Daar komen nu dus de gemeentelijke loketten bij. Meer informatie Op internet is heel veel informatie te vinden over de WMO. De site van het ministerie voor VWS geeft uitgebreide informatie over alle officiële documenten: Er is ook een aparte startpagina over de WMO: Voor de provincie Groningen is er Die site geeft toegang tot de loketten in de meeste gemeenten in Groningen. 4

5 Peter Willegers: We gaan veel meer en intensiever samenwerken met andere zorgaanbieders en met gemeenten. MEEnieuws 2/2006 Loketten Cliënt krijgt via gemeente hulp die nodig is Voor de uitvoering van de WMO is het wenselijk dat gemeenten beschikken over een centrale plek waar mensen terecht kunnen met vragen en problemen op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, wonen en welzijn. Zo n plek heet een lokaal loket. Elke gemeente heeft, binnen de grenzen van de wet, veel vrijheid om zelf te bepalen hoe zo n loket er uit ziet. De gemeente mag bijvoorbeeld zelf bepalen hoeveel loketten er komen en wáár ze precies komen. Een grote stadsgemeente kan er bijvoorbeeld voor kiezen om loketten te maken op het gemeentehuis en in elke wijk. Het omgekeerde is echter ook mogelijk, zegt Peter Willegers, directeur MEE Groningen. Voor een kleine plattelandsgemeente kan het handig en goedkoop zijn om samen te werken met de kleine buurgemeenten en gezamenlijk één lokaal loket op poten te zetten. Welke vorm ook gekozen wordt, het is belangrijk dat er goede en overzichtelijke loketten komen, waarin iedereen die bij de WMO betrokken is nauw met elkaar samenwerkt. Dat kan door bijvoorbeeld het loket bij toerbeurt te laten bemensen door vertegenwoordigers van die partijen. Dat kan ook door een vast team aan te stellen dat door cursussen en onderlinge informatie-uitwisseling een heel breed kennisniveau kan bereiken. Een noodzakelijke aanvulling is een uitgebreide databank met alle mogelijke informatie over de meest belangrijke diensten en organisaties. Als dat allemaal goed werkt en loopt, kan iedereen die bij het loket komt gemakkelijk geholpen worden. En dan krijgt iedereen die bij het loket aanklopt onmiddellijk de hulp die wenselijk is, of wordt eventueel doorverwezen. Eigenlijk precies zoals het bij MEE georganiseerd is dus. 5

6 Integrale vroeghulp helpt jonge ouders waar nodig: Je komt in zo n andere wereld terecht, we hadden geen idee Je wereld staat op z n kop als blijkt dat je kind een ontwikkelingsachterstand heeft. Het overkwam Annemarieke en Klaas Berends met hun dochter Marit (3) toen zij negen maanden oud was. Een hectische periode brak aan, met bijna wekelijkse onderzoeken in het ziekenhuis. Het gezin, dat ook nog twee zonen telt, werd geleefd en had moeite om de beide benen op de grond te houden. Pas toen de wijkverpleegkundige het advies gaf om Integrale Vroeghulp in te schakelen, kwamen ze weer in rustiger vaarwater. We weten nu tenminste wat er mogelijk is. 6

7 Annemarieke Berends: Zo n medewerker van MEE weet precies waar je het over hebt. In het begin gebeurde er zoveel dat ze geen tijd hadden om na te denken. We deden alles op de automatische piloot, blikt Annemarieke terug, ook omdat we de hele situatie met Marit nog moesten verwerken. Een belangrijk moment voor ons was toen Marit niet geschikt bleek te zijn voor de peuterspeelzaal. Ze zat daar maar en de kinderen reden met hun driewielers over haar vingertjes heen. We realiseerden ons dat we hulp nodig hadden. Hulp Nadat ze zich via MEE hadden aangemeld bij het team Integrale Vroeghulp, kreeg het gezin bezoek van een consulent van MEE die een intakegesprek met ze deed. Dat was heel prettig, herinnert Annemarieke zich. Mensen konden zich meestal moeilijk een voorstelling maken van wat we meemaakten, maar zo n medewerker van MEE weet precies waar je het over hebt. De consulent verwerkte het gesprek tot een rapport en op basis daarvan werd een aantal vragen geformuleerd waarmee ze aan de slag konden. De belangrijkste vraag voor Marit s ouders was of er zoiets als een peuterspeelzaal bestond, maar dan speciaal voor kinderen als Marit. Een plek waar ze lekker kon spelen, licht Annemarieke toe, waar ze gestimuleerd zou worden in haar ontwikkeling. We zochten een combinatie van spel, fysiotherapie en logopedie, want we wilden niet de hele week met haar op stap. En dat is gelukt. Inmiddels is er veel gebeurd: Marit gaat nu twee dagen in de week naar kinderdagcentrum Ilmarinen, waar ze ook logopedie en fysiotherapie krijgt. Verder komt er regelmatig een orthopedagoog bij het gezin langs. Zij doet spelletjes met Marit en geeft tips aan haar ouders over de opvoeding en hoe ze hun tijd en energie kunnen verdelen over hun drie kinderen. Daar hebben we heel veel aan, knikt Annemarieke, want de jongens hebben wel eens aandacht tekort gehad en dat willen we niet meer. Geen onduidelijkheden Het gezin heeft de boel weer op de rails, vooral omdat er geen onduidelijkheden meer zijn. En als die er wel zijn mogen we MEE altijd bellen, een gedachte die ons een veilig gevoel geeft, verklaart Annemarieke. Door de Integrale Vroeghulp zijn veel van onze vragen beantwoord. We weten nu van alles over persoonsgebonden budget, de spelotheek, luiervergoeding, oudercursussen, woningaanpassingen, noem maar op. Het resultaat daarvan is dat we met meer zelfvertrouwen en levenslust van onze drie kinderen kunnen genieten, en hen de liefde kunnen geven die hen alledrie toekomt. Meer informatie Meer informatie over Integrale Vroeghulp, of VTO-Vroeghulp zoals het in Friesland wordt genoemd, is te vinden op de website van MEE en op de website van het Landelijk platform Integrale Vroeghulp: Aanmelden voor Integrale Vroeghulp kan bij alle vestigingen van MEE. Telefoonnummers en websites van MEE staan op de achterpagina van MEE nieuws. MEEnieuws 2/2006 Steun Integrale Vroeghulp: steun voor ouders Voor adviezen op het gebied van zorg of opvoeding kan iedereen terecht bij MEE. De ervaring leert dat ouders die voor het eerst te maken krijgen met een ontwikkelingsstoornis van hun kind, meer geboden kan worden dan een eenvoudig advies of een verwijzing. Het gaat dan vooral om kinderen tot vier jaar. Esther Kooi is consulent bij MEE en casemanager Integrale Vroeghulp: Voor deze groep hebben we Integrale Vroeghulp ontwikkeld. We noemen het integraal omdat de hulp wordt gegeven binnen een samenwerkingsverband of een team, van specialisten. In Groningen bestaat dat team uit medewerkers van MEE, een kinderrevalidatiearts van Beatrixoord en een orthopedagoog van een kinderdagcentrum van de NOVO. We noemen het vroeghulp omdat we zo vroeg mogelijk in de ontwikkeling van een kind de ouders willen helpen. Integrale Vroeghulp is gratis. Ouders doen zelf de aanmelding. Dat gaat via MEE. De vraag van de ouders is het uitgangspunt. Die varieert van Wat is er aan de hand met mijn kind tot Welke onkosten kan ik vergoed krijgen. Na bespreking in het team Integrale Vroeghulp volgt een verwijzing of een intakegesprek bij het kind thuis. Daarna stellen we een dossier samen waarin we ook inzichten van andere opnemen, zoals de wijkverpleegkundige. Soms doet het team nog eigen onderzoek, om uiteindelijk de ouders heel gericht te kunnen adviseren en ondersteunen. 7

8 Thema: Cursussen: je wordt Meedoen aan een groepsbijeenkomst of cursus kan leuk en leerzaam zijn. Je ontmoet andere mensen en merkt dat je niet de enige bent in een bepaalde situatie. Bovendien kun je anderen ondersteunen, van elkaar leren en je zelfvertrouwen vergroten. Je kunt je gedachten en gevoelens ook met anderen delen. Je doet, luistert, praat en denkt mee met anderen in een ontspannen sfeer onder deskundige leiding van ervaren medewerkers. MEE heeft een groot aanbod aan cursussen. Op deze pagina s een kleine greep. Cursus Omgaan met geld en bankzaken Informatiebijeenkomsten Wegwijs Ik kan nu beter met geld omgaan Hoe voorkom ik dat ik in de schulden raak? Wat doe ik met reclame? Hoeveel geld kan ik uitgeven? Wat doe ik met al die post en rekeningen? In deze cursus komen deze én andere praktische vragen aan de orde. We weten nu de weg Ons kind ontwikkelt zich niet normaal. We zitten met allerlei vragen, rondom voeding en verzorging, rondom opvoeding, rondom spel en communicatie. We willen ook de weg vinden naar hulpverlenende instanties. Waar kunnen we hulp en ondersteuning vinden? Voor wie? Volwassenen die speciaal onderwijs hebben gevolgd en zelfstandig (gaan) wonen. Waar? Op verschillende plaatsen in Friesland. Cursus Assertiviteitstraining slechthorenden Voor wie? Ouders met een jong kind met een handicap of ontwikkelingsachterstand Waar? Op verschillende plaatsen in Friesland. Training Spelend leren, leren spelen Anderen begrijpen me nu beter Hoe maak ik duidelijk dat ik niet goed kan horen? Hoe zorg ik er voor dat anderen naar me luisteren? Wat kan ik doen om me zelf zekerder te voelen? Ik wil graag oefenen om assertiever op te treden. Ik heb mijn gevoelens nu beter in de hand Ik wil leren wat gevoelens zijn en hoe ik daar mee om kan gaan. Voor wie? Slechthorende volwassenen vanaf 18 jaar. Waar? Op verschillende plaatsen in Friesland. Voor wie? Jongeren van jaar met een verstandelijke beperking op MLK-niveau en de diagnose PDD-NOS en/of ADHD. Waar? Groningen. 8

9 er altijd beter van! Cursus Sociale vaardigheid Speelleergroep Ik durf nu te zeggen wat ik wil Ik wil graag een praatje maken, maar hoe doe ik dat? Ik heb eigenlijk kritiek op iemand, maar ik durf dat niet te zeggen. Ik ben het er niet mee eens, maar hoe maak ik dat duidelijk? Voor wie? Volwassenen vanaf 18 jaar met een (lichte of matige) verstandelijke beperking. Waar? Groningen. In Friesland en Drenthe worden ook veel cursussen op het gebied van sociale vaardigheden en van weerbaarheid gegeven. Cursus Vriendschap, relaties en seksualiteit Ik heb verkering Hoe vertel ik dat ik iemand leuk vind? Wat is een vriend of vriendin? Wanneer heb je eigenlijk verkering? Hoe ziet een man of een vrouw eruit? Kun je zomaar aan iemand vragen of die met jou naar bed wil? En hoe vrij je veilig? Wil je meepraten over vriendschap, relaties en seksualiteit? Kom dan naar de informatieavond! Na de informatieavond zijn er vijf cursusbijeenkomsten. We willen het beste voor ons kind Hoe kunnen we de ontwikkeling van ons kind stimuleren? We willen graag ervaringen uitwisselen met andere ouders van een kind met een verstandelijke beperking. In de speelleergroep spelen ouders samen met hun kinderen onder deskundige begeleiding. U leert spelenderwijs van uw eigen kind, van andere kinderen en van andere ouders. Voor wie? Ouders van kinderen van 0 tot 4 jaar met een verstandelijke beperking of ontwikkelingsachterstand. Waar? Assen en op verschillende plaatsen in Friesland. Meer weten of aanmelden? Ga voor het volledige overzicht van cursussen, trainingen en informatiebijeenkomsten naar de website van één van de MEE-organisaties (adressen achterop deze MEE nieuws). Daar vindt u ook informatie over aanmelden voor een cursus, training of bijeenkomst. Voor wie? Volwassenen vanaf 18 jaar met een (lichte of matige) verstandelijke beperking. Waar? Groningen. 9

10 Seksualiteit staat centraal: Wij gaan uit van de vraag van onze cliënten Mensen zijn seksuele wezens; mensen met een beperking zijn daarop geen uitzondering. Ook mensen met een beperking kunnen tegen vragen of problemen aanlopen waar ze zelf niet uitkomen. In die gevallen kan MEE helpen. 10

11 Judith Bouwman: Als er een vraag is zoeken we uit wat we daar aan kunnen doen. MEEnieuws 2/2006 MEE heeft een uitgebreide dienstverlening rondom seksualiteit, zegt Judith Bouwman. Zij is coördinator van het CSM (zie kader) en als zodanig in dienst van MEE Groningen. Ze benadrukt dat het CSM niet de enige ingang binnen MEE is als het gaat om het krijgen van informatie, advies en ondersteuning rond het thema seksualiteit. MEE heeft veel meer te bieden. Ons dienstenpakket ligt ook niet vast: als we signaleren dat er behoefte is aan een bepaalde dienstverlening, gaan we onderzoeken of we daar op de één of andere manier iets aan kunnen doen. Ik zal een voorbeeld geven. Een tijdje geleden kwamen we, door een aantal meldingen van ouders, tot de ontdekking dat er geen goede hulp bestaat voor meisjes die seksueel misbruikt zijn en een IQ van minder dan 75 hebben. In ieder geval niet zoiets als een lotgenotengroep waarin ze hun ervaringen kunnen uitwisselen, terwijl zo n groep er wel is voor meisjes met een hoger IQ. De volgende stap is dan dat we organisaties benaderen die daar op een praktische manier iets mee kunnen. Dat doen we niet zelf, we proberen daar anderen toe te bewegen. We hebben wel veel ervaring op dit terrein, dus willen we altijd wel meedenken over opzet, vorm en inhoud van zo n praktische aanpak. Met een aantal scholen uit het speciaal onderwijs zitten we nu in dat stadium. Samen met hen proberen we een manier te ontwikkelen om seksuele voorlichting in het lessenpakket te integreren. Ook preventie van seksueel misbruik en het herkennen ervan, hebben we daar op de agenda staan. We zijn een dynamische organisatie en zijn steeds op zoek naar nieuwe wegen om onze doelgroep zo goed mogelijk van dienst te zijn. Dat wordt vooral ingegeven door onze filosofie: uitgaan van de vraag van onze cliënten. CSM is een afkorting van Consultatieteam Seksueel misbruik Mensen met een Verstandelijke handicap Groningen. Dit is een samenwerkingsverband van MEE Groningen, NOVO, De Zijlen, Humanitas-DHM regio noord, s Heerenloo Noord Nederland locatie Opmaat, Sprank en Ilmarinen. Het hoofddoel van het CSM is om informatie, advies en ondersteuning te geven aan individuen en instellingen over seksueel misbruik van en door mensen met een verstandelijke beperking. Coördinator Judith Bouwman is vast aanspreekpunt. Ze treedt op als intermediair tussen alle betrokken partijen bij iedere actie waarin het CSM participeert. Voor meer informatie over het CSM kunt u terecht op de website van MEE Groningen: In Friesland werkt een vergelijkbare organisatie: Consultatie Team Friesland (058) Hulp en ondersteuning in diverse vormen MEE ondersteunt op tal van manieren. De mogelijkheden op een rij: Informatiecentrum De MEE-organisaties hebben uitgebreide informatiecentra, waar u boeken en ander voorlichtingsmateriaal kunt vinden over seksualiteit. Liefdesweetjes Een vraag- en antwoordspel voor mensen met een verstandelijke beperking, met als thema seksualiteit. De vragen zijn opgedeeld in een aantal categorieën en kunnen niet altijd concreet beantwoord worden: soms zijn ze bedoeld om een discussie op gang te brengen. Cursussen rondom seksualiteit Op de websites van MEE is het actuele aanbod aan cursussen te vinden. Individuele begeleiding Het kan zijn dat een cliënt tegen vragen of problemen aanloopt op het gebied van seksualiteit waar hij of zij niet zelf uitkomt. Op verzoek van de cliënt of de ouders kan MEE dan individuele begeleiding bieden of seksuele voorlichting geven. Doorverwijzen MEE is goed thuis in de wereld van de zorg. Wanneer wij tot de conclusie komen dat we u zelf niet kunnen helpen of op een of andere manier kunnen ondersteunen, verwijzen wij u door naar een organisatie die dat wel kan. Websites Op de websites van MEE (zie de achterpagina van MEE nieuws) staat veel informatie over seksualiteit. Kijk bij de rubriek 'Relaties en seksualiteit'. Iedereen die professioneel of als opvoeder betrokken is bij mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking kan terecht op Weetal Via kom je terecht bij weetalwereld.nl, een site over liefde, relaties, intimiteit en seks. De site is speciaal gericht op dove en slechthorende jongeren. 11

12 Viermaal Multiple Sclerose in drie generaties Ik stak mijn kop in het zand, wilde het niet weten Nico Kiers (43) heeft MS. Bovendien heeft hij een vader, moeder én opa met dezelfde ziekte. Toch is Nico niet met de ziekte opgegroeid. Hij was nog maar een baby toen opa overleed en hij was het huis al uit toen zijn ouders de diagnose kregen. Zijn moeder en hij hoorden het ongeveer tegelijkertijd. Maar dat ook hij MS had, hield Nico toen maar een poosje geheim voor zijn ouders. 12

13 Nico Kiers: De juridische afdeling van MEE heeft ons perfect geholpen. MEEnieuws 2/2006 Als Nico 13 is, krijgt zijn vader voor het eerst oogklachten en komt hij terecht bij de bekende neuroloog Minderhoud in Groningen. Diverse onderzoeken WVG-procedure De ziekte drukt een duidelijke stempel op Nico s leven. Zijn werk heeft te lijden onder zijn vermoeidheid en concentratie- Gids MEE wijst de weg in wet- en regelgeving volgen, maar de oogproblemen problemen, waardoor hij nu voor Als je een chronische ziekte hebt kun je te gaan vanzelf over. Nico heeft er 65 tot 80 procent is afgekeurd. maken krijgen met allerlei wettelijke rege- geen enkele herinnering aan, Daarnaast waren Nico en zijn lingen en overheidsinstanties, aldus con- maar dat is niet zo gek als je vrouw tot voor kort verwikkeld in sulent SJD (Sociaal Juridische bedenkt dat vader zelf de uitslag een vervelende WVG-procedure Dienstverlening) bij MEE Drenthe, Ton de van het onderzoek niet te horen (Wet Voorzieningen Ridder. Denk bijvoorbeeld aan het CIZ kreeg. Of misschien ging hij de Gehandicapten). Wij hebben een (Centrum voor Indicatiestelling Zorg) als je uitslag niet eens halen. De klach- boerderij waar we paarden hulp in de huishoudelijke ten waren immers over. houden voor de fokkerij, legt verzorging nodig hebt of Nico uit. Buiten zijn brede paden aan het UWV als je een Ziekte van Ménière? aangelegd, zodat ik overal met de arbeidsongeschiktheids- In 1991 krijgt Nico zelf lichame- scootmobiel kan komen. Maar uitkering nodig hebt. Je lijke klachten: Ik was duizelig, toen we via de WVG subsidie voor kunt ook te maken had weinig energie en ik ging het verbouwen van ons huis krijgen met het gemeentelijke WVG-loket dubbel zien. Mijn huisarts dacht wilden krijgen, zei de gemeente (Wet voorzieningen gehandicapten), omdat aan de ziekte van Ménière, die zich dat we maar moesten verhuizen. je woning aangepast moet worden. En zo kenmerkt door aanvallen van Gesteund door de juridische zijn er nog meer instanties. draaiduizeligheid, gehoorverlies afdeling van MEE, die ons perfect Wij hebben op de afdelingen Sociaal- en oorsuizingen. De medicijnen leken te helpen, maar na vijf jaar kreeg ik weer allerlei verschijnselen en toen vermoedde mijn huisarts dat ik MS had. Nico komt, heel toevallig, terecht bij dezelfde neuroloog die op dat moment ook zijn beide ouders onder behandeling heeft. Mijn vader leefde toen al een jaar met de diagnose MS, vertelt Nico, en bij mijn moeder was de ziekte net geconstateerd. En nu stelde diezelfde neuroloog bij mij ook de diagnose MS! De schok was zo groot dat ik het eerst niet wilde weten, ook met het oog op verzekeringen en ik had net een vaste aanstelling. Ik heb het zelfs korte tijd geheim gehouden voor mijn ouders. Dat was vooral vanwege mijn moeder, want die bleek een behoorlijk progressieve vorm te hebben. Bij haar zag je dat er iedere maand dingen bijkwamen die ze niet meer kon. Nu staat het gelukkig een beetje stil. heeft geholpen, zijn we in gesprek gegaan met de gemeente. Die is toen toch akkoord gegaan met verbouwing, zij het onder bepaalde voorwaarden. Nu is het wachten op goedkeuring van onze bouwaanvraag door de welstandcommissie: we hopen dat het positieve resultaat van de WVG-procedure de wachttijd die daar voor staat verkort, want we willen graag beginnen. We zijn wel toe aan een nieuwe start! Meer informatie De Multiple Sclerose Vereniging Nederland ( geeft informatie over alle aspecten van MS en behartigt de belangen van mensen met MS. Voor lotgenotencontact en meer informatie over MS kunt u ook terecht op Op vindt u veel informatie over onderzoek. Bron: MSzien, 28 februari 2006, Viermaal Multiple Sclerose in drie generaties door Nora Holtrust ( Juridische Dienstverlening van MEE op deze gebieden veel kennis in huis. We helpen onze cliënten om hun weg in de wirwar van instanties en regelingen te vinden. En waar nodig bemiddelen we tussen onze cliënten en de instanties. In de praktijk komt het er op neer, dat we veel cliënten ondersteunen die ergens een afwijzing voor hebben gekregen, of die na herkeuring hun uitkering dreigen kwijt te raken. We helpen bij het indienen van bezwaren en we ondersteunen hen in het contact met de instanties. Want juist daarbij ontstaan vaak problemen: een onduidelijke beslissing, communicatieproblemen, of een onmogelijk korte termijn waarin je (schriftelijk) mag reageren, enzovoorts. Het kan soms raar lopen en bij MEE weten we inmiddels prima hoe we daarmee moeten omgaan. MEE ondersteunt bij bezwaarschriften. Neem voor meer informatie contact op met de MEE organisatie in uw eigen provincie. Adressen en telefoonnummers staan op de achterkant van deze MEE nieuws. 13

14 Bij de Blauwe Vogels is het oergezellig Met touwtrekken wonnen de meisjes van de jongens! Groep sta!, klinkt het. De Blauwe Vogels van scoutinggroep de Brimzen uit Buitenpost schieten in de houding. Hiltje mag de vlag hijsen en Jonathan gebruikt een spiekbriefje als hij de wet voordraagt: We spelen samen in het land waar de blauwe vogel vliegt en we maken er met elkaar een gezellige opkomst van. Alles gaat eigenlijk net als bij de Bevers, de Esta s en de Explorers, maar er is een verschil. De Blauwe Vogels zijn speciaal voor kinderen tussen de 14 en 22 jaar die een (lichte) verstandelijke beperking hebben. Voor Hiltje, Leroy en Douwe maakt dat niets uit, zij genieten van elke opkomst. 14

Algemene informatie MEE Friesland

Algemene informatie MEE Friesland Algemene informatie MEE Friesland Ondersteuning bij leven met een beperking Wie is MEE Friesland? MEE is een unieke organisatie waar mensen met een beperking en hun omgeving met vragen terecht kunnen

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

met de wmo doet iedereen gewoon mee

met de wmo doet iedereen gewoon mee De Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld Dit boekje met informatie over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) legt de belangrijkste onderdelen van de Wmo uit. Wilt u meer weten over

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Jeugd & Gezin

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Jeugd & Gezin MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Jeugd & Gezin We redden het niet met de opvoeding van ons kind. Is er iemand bij wie we terecht kunnen? Iemand die ons begrijpt? Ons kind heeft een beperking,

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Gelderse Poort MEE maakt meedoen mogelijk Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

Opvoeding & Ontwikkeling

Opvoeding & Ontwikkeling MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling Ons kind is anders dan andere kinderen. Wat is er aan de hand? Mijn dochter is in de puberteit. Hoe ga ik

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Opvoeding & Ontwikkeling

Opvoeding & Ontwikkeling MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling MEE is een organisatie voor iedereen met een beperking of chronische ziekte. MEE biedt

Nadere informatie

Opvoeding & Ontwikkeling

Opvoeding & Ontwikkeling MEE Zeeland Ondersteuning bij leven met een beperking Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling Ons kind is anders dan andere kinderen. Wat is er aan de hand? Mijn dochter is in de puberteit. Hoe

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Advies en steun voor uw kind en uzelf

Advies en steun voor uw kind en uzelf Advies en steun voor uw kind en uzelf Voor advies en steun aan ouders en hun kinderen Informatie advies cursussen Als u of uw kind psychische klachten heeft of problemen ervaart met alcohol of drugs, heeft

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning

Nadere informatie

Opvoeding & Ontwikkeling

Opvoeding & Ontwikkeling MEE Gelderse Poort MEE maakt meedoen mogelijk Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling Ons kind is anders dan andere kinderen. Wat is er aan de hand? Mijn dochter is in de puberteit. Hoe ga ik

Nadere informatie

Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers

Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Soms merk ik dat ik dingen die ik graag deed, zoals fietsen en koken, niet meer kan doen. Daardoor heb

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Wonen & Samenleven

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Wonen & Samenleven MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Wonen & Samenleven Als mijn zoon begeleid zelfstandig gaat wonen, staat er dan altijd iemand voor hem klaar? Ik wil graag een traplift. Bij wie vraag ik die

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrije tijd & Sport

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrije tijd & Sport MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrije tijd & Sport Ik wil graag dat mijn kind leert zwemmen, maar hij past niet in zo n grote groep. Kan het ook anders? Er is vast wel een (gezelligheids)

Nadere informatie

HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER

HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER Steunpunt Mantelzorg Nieuwegein HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER Steunpunt Mantelzorg Nieuwegein Zorgen voor een ander, dan doe je gewoon.. Maar soms is een beetje hulp en steun meer dan welkom! In Nieuwegein

Nadere informatie

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?

Nadere informatie

Cursusgids 2016 Den Helder & Schagen

Cursusgids 2016 Den Helder & Schagen MEE & de Wering Cursusgids 2016 Den Helder & Schagen 1 Weerbaarheid & sociale vaardigheden Voor kinderen van 9 12 jaar (basisschool) Het hoofddoel van de cursus Ho, tot hier en niet verder! is het bevorderen

Nadere informatie

Wist je dat... Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015. In deze nieuwsbrief:

Wist je dat... Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015. In deze nieuwsbrief: Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015 In deze nieuwsbrief: Wist je dat... Thema's en cursussen in maart Lezersvraag: "Moet ik mijn zoon verplichten met andere kinderen te spelen?" Mamatijd Moeders

Nadere informatie

De Driestroom Begeleiding bij zelfstandig wonen

De Driestroom Begeleiding bij zelfstandig wonen De Driestroom voor mensen met een verstandelijke beperking Begeleiding bij zelfstandig wonen Begeleiding bij zelfstandig wonen Woont u zelfstandig of wilt u zelfstandig gaan wonen? Heeft u daar begeleiding

Nadere informatie

Informatie voor ouders

Informatie voor ouders Weerbaarheid Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien, dat is handig!

Nadere informatie

Promens Care GEZINSBEHANDELING

Promens Care GEZINSBEHANDELING GEZINSBEHANDELING Voor gezinnen waarvan ouders of kinderen met een verstandelijke en/of psychische beperking hulp zoeken bij opvoeden en opgroeien Promens Care We helpen u thuis! Opvoeden is een hele klus.

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Gewoon meedoen! www.estinea.nl

Gewoon meedoen! www.estinea.nl Gewoon meedoen! Hoe wil jij meedoen? Dat vragen we aan iedereen die bij Estinea komt voor ondersteuning bij wonen, werken of leren. Meedoen in de samenleving - op je eigen niveau en je eigen manier - levert

Nadere informatie

Iedereen moet kunnen meedoen

Iedereen moet kunnen meedoen Nieuwe wet voor maatschappelijke ondersteuning in uw gemeente Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Inhoud 2 Voorwoord 5 Wat is de Wmo? 5 Waarom is de Wmo belangrijk? 9 Negen taken voor uw

Nadere informatie

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Dit zijn wij we zijn er voor jou!

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Dit zijn wij we zijn er voor jou! Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking Dit zijn wij we zijn er voor jou! Graag stellen we ons voor! Careander ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking op het gebied

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

Toolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor?

Toolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor? Toolkit Kinderen, waar kies ik voor? Mijn kind wil een kind Informatiefolder voor ouders van mensen met een verstandelijke beperking en een kinderwens 2 Vraag een willekeurige persoon wat voor hem belangrijk

Nadere informatie

Doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen

Doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen GEBRUIKERSGIDS ZORGZWAARTEPAKKETTEN 2010 Doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Informatie over zorgzwaartepakketten

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Leren & Werken Wat is de beste school voor ons kind? Welke vervolgopleiding past bij mij? Kan mijn kind een betaalde baan aan of is een beschermde

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... Ik heb een vraag over zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... 1 Ik heb een laag inkomen en vind het moeilijk om werk te vinden... Ik wil me

Nadere informatie

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Gebruikersgids doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP)

Gebruikersgids doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Gebruikersgids doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Inhoud Inleiding 3 Voor wie is deze gids? 3 Waarom deze

Nadere informatie

Algemene informatie Wmo

Algemene informatie Wmo Algemene informatie Wmo Informatie over de Wmo Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Wmo. Wmo betekent Wet maatschappelijke ondersteuning. Veel mensen met een beperking krijgen daar mee te maken. Het

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5

Nadere informatie

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten? Ik heb een vraag...... over zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, hulp en ondersteuning, opvoeding en jeugdhulp, ziekenhuisopname, beschermd wonen, schulden, werkloosheid, mijn arbeidsbeperking

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Ondersteuning bij wonen ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Voorpagina: Kjerke de Vries: Ik heb niet erg veel hulp nodig. Daarom verhuis ik van een

Nadere informatie

Of misschien zoek je een leuke werkplek of dagbesteding voor jezelf of voor een familielid. Of je wilt iets zinnigs doen in je vrije tijd.

Of misschien zoek je een leuke werkplek of dagbesteding voor jezelf of voor een familielid. Of je wilt iets zinnigs doen in je vrije tijd. Welkom bij De Zijlen Wie wil het niet? Wonen in een prettig dorp of in een leuke buurt. Waar je kunt zijn wie je bent en je leven kunt leiden zoals dat bij jou past. Waar je meedoet aan dat wat er om je

Nadere informatie

Mantelzorg & mantelzorgondersteuning

Mantelzorg & mantelzorgondersteuning Welzijn Ouderen Thuisadministratie Mantelzorg & mantelzorgondersteuning Voor iedereen in Amsterdam-Noord. Dus ook voor u! Doras Maatschappelijke dienstverlening Amsterdam-Noord Zorgt u voor een naaste

Nadere informatie

Behandeling. Leven zoals jij dat wilt. Rian leerde voor zichzelf opkomen. Ondersteund door SDW

Behandeling. Leven zoals jij dat wilt. Rian leerde voor zichzelf opkomen. Ondersteund door SDW Behandeling Leven zoals jij dat wilt Rian leerde voor zichzelf opkomen Ondersteund door SDW Welke informatie vind je in deze brochure? SDW helpt je verder pagina 3 Therapie pagina 9 Onderzoek en behandelplan

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP)

Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Inhoud Samenvatting 3 Over welke problemen gaat het? 3 Voorbeelden 3 Welke hulp

Nadere informatie

vooruitkomen OUDERS & OPVOEDERS

vooruitkomen OUDERS & OPVOEDERS > vooruitkomen + OUDERS & OPVOEDERS ! Via Bureau Jeugdzorg of uw huisarts bent u bij Rubicon jeugdzorg terecht gekomen. Soms zijn er problemen in het gezin die u niet zelf kunt oplossen. Uw kind is bijvoorbeeld

Nadere informatie

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2009 pavo 0202 Inleiding Als u last heeft van een burn-out door stress op het werk kunt u de therapiegroep werkstresshantering

Nadere informatie

Ik wil graag. specialistische. behandeling en begeleiding

Ik wil graag. specialistische. behandeling en begeleiding Ik wil graag specialistische behandeling en begeleiding Specialistische behandeling en begeleiding Geen mens is hetzelfde. Dat vinden we heel normaal. Iedereen heeft daarom ook andere hulp nodig. Bij ORO

Nadere informatie

informatie voor cliënten

informatie voor cliënten Colofon Redactie: Jose Schilderinck, Frank Nijhuis en Gerdi Verkerk Contact en algemene vragen: Postadres 820, 7550 AV Hengelo t. 088 777 60 00 e. info@ambiq.nl i. www.ambiq.nl Concept en ontwerp: Vanille

Nadere informatie

Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg

Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg JANUARI 2010 INHOUDSOPGAVE Waar gaat deze folder over? Welke zorg hoort bij de AWBZ? Vijf zorgfuncties

Nadere informatie

CURSUSSEN & TRAININGEN VOOR KINDEREN EN OUDERS

CURSUSSEN & TRAININGEN VOOR KINDEREN EN OUDERS 2018 / 2019 CURSUSSEN & TRAININGEN VOOR KINDEREN EN OUDERS Dit is een document over het cursusaanbod van het Sociaal Pedagogisch Werk van Partners in Welzijn. Het is opgedeeld in cursussen voor kinderen,

Nadere informatie

ONDERSTEUNING VAN KINDEREN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL EN HUN OUDERS

ONDERSTEUNING VAN KINDEREN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL EN HUN OUDERS Ondersteuning van kind en gezin ONDERSTEUNING VAN KINDEREN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL EN HUN OUDERS Voorpagina: Deborah Corpeleijn: Door de ondersteuning ervaar ik

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

Achtergrondinformatie opdracht 1, module 1, les 1

Achtergrondinformatie opdracht 1, module 1, les 1 Achtergrondinformatie opdracht 1, module 1, les 1 Er zijn leuke en fijne momenten in de opvoeding, maar ook moeilijke en zware momenten. Deze moeilijke momenten hebben soms te maken met een bepaalde fase

Nadere informatie

Behandeling en begeleiding voor mensen met een verstandelijke beperking. elk verhaal telt

Behandeling en begeleiding voor mensen met een verstandelijke beperking. elk verhaal telt Behandeling en begeleiding voor mensen met een verstandelijke beperking elk verhaal telt Alle specialisten onder één dak Een verstandelijke beperking kan samengaan met problemen op het gebied van gezondheid

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Psychotherapie. anders denken anders voelen anders doen. ASVZ is er voor mensen met een verstandelijke beperking

Psychotherapie. anders denken anders voelen anders doen. ASVZ is er voor mensen met een verstandelijke beperking ASVZ Touwbaan 1 Postbus 121 3360 AC Sliedrecht t 0184 491200 info@asvz.nl www.asvz.nl ASVZ is er voor mensen met een verstandelijke beperking anders denken anders voelen anders doen Psychotherapie Inhoudsopgave

Nadere informatie

Thuiszorg Groningen. Werken met zorg. Bel 0900-8615 *

Thuiszorg Groningen. Werken met zorg. Bel 0900-8615 * Thuiszorg Groningen Werken met zorg Bel 0900-8615 * Thuiszorg Groningen Werken met zorg 1 Thuiszorg Groningen Werken met zorg 2 Thuiszorg Groningen is er voor iedereen: ouders, kinderen, jonge gezinnen,

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Meisjes. Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt?

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Meisjes. Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad Wensenkaart Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? onderbouw Dat we oogcontact hebben Echt niet! L Misschien wel Natuurlijk!

Nadere informatie

De KrimpenWijzer is er voor al uw vragen en ondersteuning op het gebied van welzijn, zorg, opvoeden en opgroeien.

De KrimpenWijzer is er voor al uw vragen en ondersteuning op het gebied van welzijn, zorg, opvoeden en opgroeien. De KrimpenWijzer is er voor al uw vragen en ondersteuning op het gebied van welzijn, zorg, opvoeden en opgroeien. Zit u niet lekker in uw vel en wilt u hier wat aan veranderen? Vindt u het moeilijk om

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking

Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking versie 2009 Informatie over zorgzwaartepakketten voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking 2 Inhoud Samenvatting... 4 Inleiding... 8 Algemene

Nadere informatie

MEE Zuidoost Brabant. Ondersteuning bij leven met een beperking. MEE helpt u op weg

MEE Zuidoost Brabant. Ondersteuning bij leven met een beperking. MEE helpt u op weg MEE Zuidoost Brabant Ondersteuning bij leven met een beperking MEE helpt u op weg We redden het niet met de opvoeding van ons kind. Wie wijst ons de weg? Thuis, begeleid zelfstandig of groepswonen. Wat

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN &Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN & & VOLWASSENEN Ondersteuning voor mensen met een beperking Heb je een beperking of heeft je zoon of dochter een beperking? Dan is wat ondersteuning soms erg welkom. Ons Tweede

Nadere informatie

Wet maatschappelijke ondersteuning. Wmo: Iedereen moet kunnen meedoen! inwoudenberg

Wet maatschappelijke ondersteuning. Wmo: Iedereen moet kunnen meedoen! inwoudenberg Wet maatschappelijke ondersteuning inwoudenberg Wmo: Iedereen moet kunnen meedoen! INHOUD pag. Voorwoord 3 De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 4 Waarom wordt de Wmo ingevoerd? 5 Wat betekent de

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

De Driestroom Ambulante dienstverlening

De Driestroom Ambulante dienstverlening voor mensen met een beperking De Driestroom Ambulante dienstverlening voor De Driestroom kinderen met een ontwikkelingsachterstand Inhoudsopgave Inleiding Inleiding Ambulante Dienstverlening - Pedagogische

Nadere informatie

Iedereen heeft een verhaal

Iedereen heeft een verhaal informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

De mantelzorg DER LIEFDE

De mantelzorg DER LIEFDE De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers

Nadere informatie

Diagnostisch centrum

Diagnostisch centrum REINAERDE Diagnostisch Centrum Als uw kind zich anders ontwikkelt De ontwikkeling van kinderen verloopt niet altijd vanzelfsprekend. Bijvoorbeeld als uw kind een ontwikkelingsachterstand of beperking heeft

Nadere informatie

Thuiszorg Groningen Werken met zorg

Thuiszorg Groningen Werken met zorg Thuiszorg Groningen Werken met zorg 1 Thuiszorg Groningen Werken met zorg 2 Gestart als het Groene Kruis, hebben wij al meer dan 100 jaar ervaring met zorg thuis. Dichtbij en vertrouwd.thuiszorg Groningen

Nadere informatie

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Jongens. Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt?

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Jongens. Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad Wensenkaart Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? onderbouw Dat we oogcontact hebben Echt niet! L Misschien wel Natuurlijk!

Nadere informatie

amersfoort Hoe bereik ik CJG Amersfoort?

amersfoort Hoe bereik ik CJG Amersfoort? amersfoort Folder voor ouders van 0-8 jarigen Bezoekadres Heiligenbergerweg 36, 3816 AK Amersfoort T 033 47 94 000, E info@cjgamersfoort.nl I www.cjgamersfoort.nl carta U kunt binnenlopen bij CJG Amersfoort.

Nadere informatie

Hulpverlening Lijn5. Kom verder! www.ln5.nl LVB-ZORG PROVINCIE UTRECHT. Algemene informatiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers

Hulpverlening Lijn5. Kom verder! www.ln5.nl LVB-ZORG PROVINCIE UTRECHT. Algemene informatiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers Hulpverlening Lijn5 LVB-ZORG PROVINCIE UTRECHT Algemene informatiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers Kom verder! www.ln5.nl Daarnaast geeft Lijn5 ook advies en consultatie aan bijvoorbeeld een

Nadere informatie

KLEINE MENSEN GROTE WENSEN

KLEINE MENSEN GROTE WENSEN KLEINE MENSEN GROTE WENSEN Voor de betere kinderopvang DOOR DE OGEN VAN KINDEREN Dit boekje laat je kinderopvang zien door de ogen van kinderen. Een praktische gids voor iedereen die nadenkt over de opvang

Nadere informatie

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz BEREIKBAARHEID EN INFORMATIE Hoe word ik als cliënt geïnformeerd over de veranderingen? Met een brief van de gemeente Met een persoonlijk gesprek in 2015

Nadere informatie

Ondersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding

Ondersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding Samen doen wij dat! info Ondersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding informatie voor cliënten Inhoud INHOUD 1. Verhogen van de kwaliteit van leven van mensen met epilepsie 4 2. Het kwaliteitskader

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Nieuwsbrief nr. 3, september 2013 Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Amstelveen, donderdagochtend 29 augustus om 7.45 uur s ochtends op het plein voor het raadhuis. Een vriendelijk

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

Cursusspel. GGNet Communicatie

Cursusspel. GGNet Communicatie Cursusspel Bij GGNet worden verschillende dingen (activiteiten) gedaan om mensen te helpen. Bepaalde therapieën (zo word het wel genoemd om je ergens mee te leren omgaan) of cursussen. Denk aan muziektherapie,

Nadere informatie