Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar

Transcriptie

1 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar Opdrachtgever: House of RTS Anna van Hogendorpland JK Heerhugowaard Versienummer: 1.0 Datum: 9 maart 2017 Auteur: Paraaf: mevrouw ir. L. Dresmé

2 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 2 van 16 Colofon Dresmé&vanderValk Middenduinerweg LC Santpoort- Zuid +31 (0) linda@dresmevandervalk.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, elektronisch op geluidsband of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Dresmé&vanderValk.

3 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 3 van 16 Inhoudsopgave pagina 1 INLEIDING AANLEIDING DOEL INDELING VAN DE RAPPORTAGE WETTELIJK KADER PROJECTBESCHRIJVING LIGGING BESCHRIJVING VAN HET PROJECT BESCHERMDE GEBIEDEN ONDERZOEKSMETHODE RESULTATEN CONCLUSIE bijlage 1: C.V. mevrouw Ir. L. Dresmé

4 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 4 van 16 1 INLEIDING In maart 2017 is een Quickscan Wet natuurbescherming uitgevoerd ter plaatse van de Trefpuntkerk aan de Louise de Colignystraat 20 te Alkmaar in de provincie Noord- Holland. Aanleiding De aanleiding van onderhavige onderzoek is het voornemen om het bestaande pand te slopen. Mogelijk worden verblijfplaatsen van beschermde soorten aangetast, waarbij strijdigheid met de Wet natuurbescherming kan ontstaan. Voorkomen dient te worden dat op basis van deze strijdigheid, vertraging in de procedures kunnen optreden. 1.1 Doel Het doel van de Quickscan Wet natuurbescherming is meerledig: Vaststellen dan wel uitsluiten van beschermde flora en fauna in het projectgebied. Vaststellen wat de mogelijke effecten zijn op beschermde flora en fauna en beschermde gebieden als gevolg van de sloop; Indien als gevolg van de sloop negatieve effecten te verwachten zijn, dient te worden bepaald of een ontheffing in het kader van de Wet natuurbescherming benodigd is. 1.2 Indeling van de rapportage De Quickscan Wet natuurbescherming bestaat uit zeven hoofdstukken. Het wettelijk kader van natuurbescherming is te vinden in hoofdstuk 2. In hoofdstuk 3 is het projectgebied en het voorgenomen initiatief beschreven. Hoofdstuk 4 beschrijft of sprake is van gebiedsbescherming. In hoofdstuk 5 is de methode van het onderzoek uiteengezet en in hoofdstuk 6 zijn de onderzoeksresultaten beschreven. Hoofdstuk 7 bestaat uit de conclusies.

5 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 5 van 16 2 WETTELIJK KADER De Wet natuurbescherming vervangt per de Flora- en faunawet, Natuurbeschermingswet en Boswet. De wet heeft als doel het beschermen van flora en fauna, (natuur)gebieden en bossen. De nieuwe Wet natuurbescherming bevat niet alleen regels ten aanzien van beschermde soorten flora en fauna en ruimtelijke ingrepen, maar ook andere onderwerpen zoals bezit en handel, gebiedsbescherming, houtopstanden, beheer en schadebestrijding. Voor projecten die betrekking hebben op ruimtelijke ingrepen, zoals sloop- en renovatiewerkzaamheden en nieuwbouwprojecten zijn de onderwerpen soortenbescherming, gebiedsbescherming en soms ook houtopstanden relevant. Hierna zijn deze onderwerpen op een rij gezet. 2.1 Gebiedsbescherming Voor gebiedsbescherming verandert er weinig ten opzichte van de Natuurbeschermingswet Bij ruimtelijke ingrepen dient te worden nagegaan of initiatieven negatieve effecten kunnen hebben op aangewezen beschermde Natura gebieden. Gedacht kan worden aan negatieve effecten die samengaan met activiteiten in of aan de randen van een Natura gebied, zoals verstoring door licht of geluid. Een activiteit die op grotere afstand een negatief effect kan hebben op beschermde gebieden, is bijvoorbeeld de uitstoot van vermestende stoffen. Een wijd verspreid negatief effect is de depositie van stikstof die wordt uitgestoten door het verkeer of verwarmingsketels van gebouwen. Door de toename van stikstof verandert de vegetatie. Soorten als grassen, bramen en brandnetels profiteren hiervan en verdringen plantensoorten die zich gespecialiseerd hebben in schrale omstandigheden. Hierdoor neemt de biodiversiteit af. Een andere vorm van gebiedsbescherming komt voort uit aanwijzing van een gebied als Natuurnetwerk Nederland (NNN, voorheen Ecologische Hoofdstructuur of EHS). Voorts worden bijzondere provinciale natuurgebieden en bijzondere provinciale landschappen door de provincies aangewezen. Voor dergelijke gebieden geldt dat het natuurbelang prioriteit heeft en dat andere activiteiten niet mogen leiden tot aantasting van de natuurdoelen of landschappelijke waarden. Anders dan voorheen is de status als NNN verankerd in de Wet natuurbescherming. 2.2 Beschermde soorten De grootste verandering in de Wet natuurbescherming betreft de soortbescherming. Een aantal soorten zijn nu niet meer beschermd, terwijl andere soorten juist zijn toegevoegd aan de lijst van beschermde soorten. De wet maakt onderscheid in soorten die beschermd zijn op basis van de Europese Habitatrichtlijn en de Europese verdragen (artikel 3.5 t/m 3.9) Europese Vogelrichtlijn (artikel 3.1 t/m 3.10) en andere soorten (artikel 3.10 en 3.11). Europese soorten (bijlage IV Habitatrichtlijn, bijlage 1 verdrag van Bonn en bijlage 2 van verdrag van Bern) Anders dan de Flora- en faunawet zijn de soorten die beschermd zijn op basis van het verdrag van Bern en Bonn gelijkgesteld aan de soorten die genoemd zijn in de Habitatrichtlijn. Deze (Europese) soorten zijn beschermd op basis van vergelijkbare verboden als de Flora- en faunawet, met het verschil dat individuen niet opzettelijk 1 mogen worden beschadigd. 1 Met opzet wordt bedoeld: het willens en wetens met aanmerkelijke kans aanvaarden dat gedraging schadelijke gevolgen heeft voor beschermde soorten.

6 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 6 van 16 Het is niet toegestaan deze soorten opzettelijk te vangen, te verstoren of te doden. Ook is het niet toegestaan eieren te vernietigen, te rapen of te vervoeren. Beschermde planten uit deze categorie mogen niet opzettelijk worden geplukt of van hun groeiplaats worden verwijderd. Let op! Voor de Europees beschermde soorten geldt dat het niet is toegestaan vaste rust- of verblijfplaatsen opzettelijk of niet, te verstoren. Daarmee is het direct noodzakelijk te onderzoeken of binnen een projectgebied sprake is van vaste verblijfplaatsen, zoals die van vleermuizen. Indien vaste verblijfplaatsen aanwezig zijn is een ontheffing nodig. Ontheffing voor activiteiten waarmee de verbodsbepalingen worden overtreden, kan alleen worden verleend op basis van de volgende voorwaarden: 1. Er bestaat geen andere bevredigende oplossing; 2. Er is sprake van een groot algemeen belang; 3. Effecten op populatieniveau zijn uitgesloten. Het bevoegd gezag ten aanzien van het verlenen van ontheffingen is - anders dan de Flora- en faunawet- de provincie waarin de activiteit plaats vindt. In de ontheffing kunnen voorwaarden worden opgenomen ten aanzien van compenserende en mitigerende maatregelen. Momenteel is nog niet bekend op welke wijze deze worden voorgeschreven. Vogels Alle in het wild levende vogels, hun eieren en vaste verblijfplaatsen mogen niet opzettelijk worden gevangen, beschadigd of verstoord. Ook geldt een zorgplicht en dat houdt in dat verstoring tot een minimum wordt beperkt. De nuance tussen wat opzettelijk is en wanneer men kan worden aangesproken op de zorgplicht, zal uit jurisprudentie moeten blijken. Let op! Een aantal vogelsoorten zijn beschermd op basis van het verdrag van Bern en Bonn. Voor deze soorten geldt dat nesten - tijdens het broeden of anderzijds als vaste rustplaats in gebruik zijn- niet (met of zonder opzet) mogen worden verstoord. Hiervoor geldt dus ook direct een onderzoeksplicht. Voorbeelden van soorten die genoemd zijn in het verdrag van Bern en die veel voorkomen nabij gebouwen zijn roodborst, pimpelmees en winterkoning. Deze soorten broeden echter niet in Nederland. Het broedseizoen loopt globaal van 15 maart t/m 15 juli. Broeden begint enige tijd voor het leggen van het ei en eindigt nadat het nest niet meer wordt gebruikt. Sommige vogelsoorten hebben een tweede of derde leg. Ook is de start en einde van het broeden en gebruik van het nest verschillend per vogelsoort. Daarmee dient rekening gehouden te worden. Soorten zoals steenuil (bijlage 2 verdrag van Bern) gebruikt het nest bijvoorbeeld het hele jaar als vaste rustplaats en is daarmee het hele jaar beschermd. Ook kunnen foerageergebieden rondom nesten onderdeel zijn van vaste verblijfplaatsen. Activiteiten waarmee een van de verbodsbepalingen voor vogels wordt overtreden kunnen - uiteraard onder voorwaarden- worden toegestaan op basis van een door de provincie verleende ontheffing. Andere soorten In bijlage A en B van de Wet natuurbescherming is een lijst opgenomen van beschermde fauna respectievelijk flora. Deze soorten mogen niet opzettelijk worden gevangen, beschadigd, verstoord of gedood respectievelijk opzettelijk van hun groeiplaats worden verwijderd. Anders dan voor de Europese soorten, geldt een milder beschermingsregime: Vaste rust- of verblijfplaatsen van deze soorten mogen niet opzettelijk worden verstoord of vernietigd. Bij wet zijn de bosmuis, de huisspitsmuis en de veldmuis die in en rondom gebouwen leven, vrijgesteld van de verboden. De provincies kunnen generieke vrijstelling verlenen door het aangeven van een lijst van vrijgestelde beschermde soorten voor ruimtelijke ingrepen en bestendig beheer.

7 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 7 van 16 Ook kan de provincie ontheffing verlenen voor: Het opzettelijk verstoren van individuen of vaste rust- of verblijfplaatsen van deze soorten, bijvoorbeeld in het kader van het voorkomen van schade aan gewassen. Het opzettelijk verstoren van individuen of vaste rust- of verblijfplaatsen van soorten die niet zijn vrijgesteld bij provinciale verordening. In de provincie Noord- Holland zijn alle diersoorten in de categorie andere soorten 2 vrijgesteld bij ruimtelijke ingrepen, behalve bunzing, mol en wezel. 2 Behalve vogelsoorten

8 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 8 van 16 3 PROJECTBESCHRIJVING 3.1 Ligging Het projectgebied bestaat uit het gebouw en aangrenzend groen van de voormalige Trefpuntkerk aan de Louise de Collignystraat 20 in Alkmaar, zie afbeelding 1. De locatie is gelegen in een woonwijk in het centrum van Alkmaar in het noordwesten van de provincie Noord- Holland. Afbeelding 1. Ligging projectgebied (projectgebied in rood) 3.2 Beschrijving van het project Het pand van de voormalige kerk, bestaande uit één geheel, zal worden gesloopt. Daarna wordt er een nieuw gebouw met appartementen met parkeerplaatsen gerealiseerd, zie afbeelding 2. Afbeelding 2. Toekomstige situatie (bron: House of RTS bv)

9 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 9 van 16 4 BESCHERMDE GEBIEDEN Het projectgebied is niet in of nabij het Natuurnetwerk Nederland (voorheen Ecologische Hoofdstructuur) of Natura gebieden gelegen, zie afbeelding 3 en 4. Het meest nabijgelegen Natura gebieden zijn Noordhollands Duinreservaat (5 km), Eilandspolder (6 km), Schoorlse Duinen (7 km) en Noordzeekustzone (9 km). Het Natuurnetwerk Nederland is gelegen op een afstand van ruim 800 meter ten zuiden van de ring (N9) Alkmaar, zie afbeelding 4. Op de korte termijn ontstaan lokale effecten, zoals een toename van geluid en stof door de sloopwerkzaamheden. Deze effecten zijn echter verwaarloosbaar en niet waarneembaar ter plaatse van beschermde gebieden. Gezien de afstand en het tussengelegen stedelijke gebied worden geen effecten verwacht op het Natuurnetwerk Nederland of Natura gebieden als gevolg van de sloop en bouwwerkzaamheden. Op lange termijn worden ook geen effecten verwacht die van betekenis kunnen zijn voor de natuurwaarden van beschermde gebieden. Afbeelding 3: Natura gebieden nabij het projectgebied (projectgebied aangegeven met i, bron: Aerius.nl) Afbeelding 4: Ecologische Hoofdstructuur/ Natuurnetwerk Nederland (NNN) nabij het projectgebied (bron: provincie Noord- Holland, structuurvisie 2040)

10 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 10 van 16 5 ONDERZOEKSMETHODE De Quickscan Wet natuurbescherming is uitgevoerd door een ecoloog met kennis op het gebied van vleermuizen in het stedelijke gebied, mevrouw ir L. Dresmé, zie bijlage 1. Voor het archiefonderzoek is Gegevensautoriteit natuur, waarneming.nl en telmee.nl meegenomen. Er zijn geen eerder uitgevoerde onderzoeken naar beschermde flora en fauna in de directe omgeving van het projectgebied bekend. Op 2 maart 2017 is een veldonderzoek uitgevoerd, waarbij gezocht is naar geschikt leefgebied en de eisen die beschermde soorten daaraan stellen. Hierna zijn een aantal afbeeldingen weergegeven die een indruk geven van het te slopen pand. De weersomstandigheden waren met 8ᵒ C, geen neerslag, weinig wind, voldoende om een biotoopanalyse uit te voeren. Omdat nauwelijks bomen en groen en geen open water aanwezig zijn in het projectgebied worden alleen algemeen voorkomende zoogdiersoorten verwacht zoals huisspitsmuis. De soortengroepen vissen, amfibieën, reptielen, insecten en vaatplanten kunnen vanwege het ontbreken van geschikt biotoop op voorhand worden uitgesloten en worden buiten beschouwing gelaten. Tijdens het onderzoek is aandacht besteed aan vleermuizen en mogelijke locaties voor beschermde vogelnesten. Het gebouw is vanbinnen onderzocht op mogelijke locaties waar vleermuizen kunnen verblijven zoals een C.V. Afbeelding 5 en 6. De nieuwe voorgevel en de binnenzijde van de kerk

11 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 11 van 16 Afbeelding 7 en 8. De oude gevel aan de achterzijde en de zijkant

12 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 12 van 16 6 RESULTATEN Vleermuizen Archiefonderzoek Op basis van verspreidingsgegevens kunnen vijf soorten vleermuizen worden verwacht in het bebouwde gebied van Alkmaar, namelijk; gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis, laatvlieger, watervleermuis en rosse vleermuis. Uit de gegevens van Gegevensautoriteit Natuur komen geen verblijfplaatsen van vleermuizen naar voren in de omgeving van de Louise de Colignystraat. Waarnemingen van vleermuizen in of in de omgeving van het projectgebied ontbreken in de gegevens van waarneming.nl. In het nabijgelegen Park Oosterhout is in 2015 een vleermuiskelder gerealiseerd, maar deze worden nog niet door vleermuizen gebruikt. Veldonderzoek De kerk is in 1968 gebouwd en in de jaren 90 van de vorige eeuw drastisch verbouwd. Een groot deel van het platte dak en de gevels zijn vernieuwd. De spouw is voorzien van isolatie en ventilatiegaten zijn dichtgemaakt met roostertjes van kunststof. De nieuwe muren en het platte dak zijn niet geschikt als verblijfplaats voor vleermuizen. In de oude gevel zijn wel ventilatiegaten aanwezig die geschikt zijn als invliegopening voor vleermuizen. Alleen ter plaatse van de achterzijde en zijkant van de kerk bestaande uit de oude gevels kunnen momenteel verblijfplaatsen van vleermuizen niet worden uitgesloten. Een nader onderzoek naar vleermuizen is nodig om verblijfplaatsen uit te kunnen sluiten. Afbeelding 9. De geschikte invliegopeningen

13 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 13 van 16 Broedvogels Archiefonderzoek Op basis van Gegevensautoriteit Natuur zijn geen vaste verblijfplaatsen in de vorm van vogelnesten in of in de omgeving van het projectgebied bekend. Uit de gegevens van waarneming.nl komt naar voren dat huiszwaluw, gierzwaluw, buizerd en sperwer in Alkmaar voorkomen maar niet in of in de omgeving van het projectgebied. Veldonderzoek Binnen het projectgebied zijn geen geschikte dakpannen of andere holtes in de kerk aanwezig voor broedvogels zoals huismus, gierzwaluw, kauw of spreeuw. Aan de achterzijde van de kerk bevinden zich enkele jonge bomen en wat struiken. De bomen binnen het projectgebied zijn overzichtelijk, omdat ten tijde van het veldonderzoek geen bladeren aan de takken zaten. In zijn geheel zijn geen nesten aangetroffen. Jaarrond beschermde vogelnesten zijn niet aangetroffen en worden ook niet verwacht. Wel bieden de aanwezige struiken een geschikte broedplaats voor kleine zangvogels. Indien vogels aan het broeden zijn, mogen deze niet opzettelijk 3 worden verstoord. Indien de bomen buiten het broedseizoen (globaal van 15 maart- 15 juli) worden gekapt en werkzaamheden aan de watergang worden uitgevoerd is geen nader onderzoek of nadere maatregelen benodigd. 3 Met opzet wordt bedoeld: het willens en wetens met aanmerkelijke kans aanvaarden dat gedraging schadelijke gevolgen heeft voor beschermde soorten.

14 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 14 van 16 7 CONCLUSIE Als gevolg van het project worden geen effecten op de Ecologische Hoofdstructuur of Natura gebieden verwacht. Onderhavige Quickscan Wet natuurbescherming richt zich op de Trefpuntkerk aan de Louise de Colignystraat 20 te Alkmaar. Omdat het projectgebied in een sterk verstedelijkte omgeving bevindt, is specifiek onderzoek gedaan naar broedvogels en vleermuizen. Alleen ter plaatse van de achterzijde en zijkant van de kerk bestaande uit de oude gevels kunnen momenteel verblijfplaatsen van vleermuizen niet worden uitgesloten. Een nader onderzoek naar vleermuizen is nodig om verblijfplaatsen uit te kunnen sluiten. Binnen het projectgebied zijn geen mogelijke holtes voor nesten voor broedvogels waargenomen. Aan de achterzijde van de kerk is een smalle strook aanwezig met enkele bomen en struiken. Jaarrond beschermde vogelnesten zijn niet aangetroffen en worden ook niet verwacht. Wel bieden de aanwezige struiken een geschikte broedplaats voor kleine zangvogels. Indien vogels aan het broeden zijn, mogen deze niet opzettelijk 4 worden verstoord. Indien de bomen buiten het broedseizoen (globaal van 15 maart- 15 juli) worden gekapt en werkzaamheden aan de watergang worden uitgevoerd is geen nader onderzoek of nadere maatregelen benodigd. 4 Met opzet wordt bedoeld: het willens en wetens met aanmerkelijke kans aanvaarden dat gedraging schadelijke gevolgen heeft voor beschermde soorten.

15 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 15 van 16 Literatuurlijst Netwerk Groene Bureau gedragscode (2010), zie aan- kwaliteit/gedragscode Provincie Noord- Holland, structuurvisie 2040; holland.nl/kaarten/ waarneming.nl

16 Quickscan Wet natuurbescherming Trefpuntkerk te Alkmaar 9 maart 2017 Pagina 16 van 16 Bijlage 1 Curriculum Vitae Naam Nationaliteit ir. L. Dresmé Nederlandse Persoonlijk profiel Linda is een deskundig ecoloog en gespecialiseerd in het raakvlak tussen infrastructurele projecten/ bouwprojecten en beschermde flora en fauna. Ecologische- juridische onderbouwing van praktische oplossingen zijn haar sterkste kanten. Opleiding Afgeronde doctoraal Bosbouw en Bos- en natuurbeheer in Wageningen. Master Beleid, Communicatie en Organisatie - behalve de scriptie- afgerond. Cursussen Analyse van vleermuisgeluiden, Vereniging voor Zoogdieren en H. Limpens, Cursus batdetector, 2 Vereniging voor Zoogdieren en H. Limpens, Tekenen in ArcMap, en Basisveiligheid VCA (geldig tot ). Werkervaring 14 jaar werkervaring bestaande uit: heden, ecoloog van SAAOne aannemerscombinatie weguitbreiding Schiphol- Amsterdam- Almere A1/A6, zie als voorbeeld van waar Linda onlangs mee bezig was: story/rivierdonderpadden- verhuisd- rustiger- water/ heden, Dresmé & Van der Valk, zie , bk ruimte & milieu bv als ecoloog 2007, provincie Noord- Holland (gedetacheerd) als juridisch adviseur groene wetgeving , Envisie BV als projectleider van natuurcompensatieprojecten in samenwerking met provincie Noord- Holland, Landschap Noord- Holland, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten.