Inventaris van het archief van het Ministerie van Justitie: Verenigingenregister, (1820)

Transcriptie

1 Nummer archiefinventaris: Inventaris van het archief van het Ministerie van Justitie: Verenigingenregister, (1820) J.H. Kompagnie Nationaal Archief, Den Haag 1995 This finding aid is written in Dutch.

2

3 Justitie / Verenigingenregister 3 I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief...5 Aanwijzingen voor de gebruiker...6 Openbaarheidsbeperkingen...6 Beperkingen aan het gebruik...6 Aanvraaginstructie... 6 Citeerinstructie... 6 Archiefvorming...7 Geschiedenis van de archiefvormer...7 Verenigingen opgericht vòòr Verenigingen opgericht in de periode Verenigingen en stichtingen opgericht na juli Geschiedenis van het archiefbeheer...7 De verwerving van het archief...8 Verwant materiaal...9 Verwante archieven... 9 Statuten van Verenigingen, erkend volgens de Wet van 22 april Akten betreffende Coöperatieve Verenigingen...9 Toegangen:... 9 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen...11 A. Dossiers verenigingen B. Toegangen op de dossiers verenigingen...12 C. Verzamelklappers D. Agenda's, klappers en indices op het Verbaalarchief...14 E. Boekwerk... 15

4

5 Justitie / Verenigingenregister 5 Beschrijving van het archief B E S C H R I J V I N G V A N H E T A R C H I E F Naam archiefblok: Ministerie van Justitie: Centraal Archief Verenigingen Periode: merendeel Archiefbloknummer: J25711 Omvang: meter; inventarisnummers. Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands. Soort archiefmateriaal: Normale geschreven getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Ministerie van Justitie/Hoofdafdeling Privaatrecht Samenvatting van de inhoud van het archief: Het archief bestaat uit de dossiers inzake de goedkeuring van de statuten van verenigingen die rechtspersoonlijkheid wilden verkrijgen. De serie vangt aan in 1874: vóór dat jaar moet gezocht worden in het verbaalarchief. De dossiers zijn numeriek geborgen en kunnen worden opgezocht met een alfabetische klapper ( ) op plaatsnaam van de statutaire vestigingsplaats. Binnen de plaatsnaam zijn de verenigingen op naam gealfabetiseerd. Deze klapper is op microfiche beschikbaar in de studiezaal. De tekst van de statuten kan ook worden geraadpleegd in (Bijvoegsels van) de Staatscourant.

6 6 Justitie / Verenigingenregister Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Deels openbaar, deels beperkt openbaar (A). Beperkingen aan het gebruik BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Aanvraaginstructie AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Justitie: Centraal Archief Verenigingen, nummer toegang , inventarisnummer... VERKORT: NL-HaNA, Justitie / Verenigingenregister, , inv.nr....

7 Justitie / Verenigingenregister 7 Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER Verenigingen opgericht vòòr 1855 VERENIGINGEN OPGERICHT VÒÒR 1855 Voor 1838 bestond er ten aanzien van het oprichten en besturen van verenigingen geen wettelijke regeling. Alleen moest rekening gehouden worden met het bepaalde in de artikelen van het Wetboek van Strafrecht die voorschreven dat voor vergaderingen van meer dan twintig personen toestemming van de lokale, provinciale of landelijke overheid gevraagd moest worden. Dientengevolge kunnen archiefbescheiden over verenigingen berusten in gemeentelijke archiefbewaarplaatsen en in Rijksarchiefbewaarplaatsen in de provinciehoofdsteden en het Algemeen Rijksarchief in Den Haag. Het Burgerlijk Wetboek van 1838 wijdde wel een aantal artikelen aan de vereniging als rechtspersoon maar gaf geen voorschriften ten aanzien van het oprichten van verenigingen, zodat het bovenstaande ook geldt voor verenigingen die zijn opgericht in de periode Verenigingen opgericht in de periode VERENIGINGEN OPGERICHT IN DE PERIODE Bij de Wet van 22 april 1855 tot regeling van het recht van vereniging en vergadering kwamen voorschriften tot stand omtrent de wijze waarop een vereniging opgericht en bestuurd moest worden. Alleen verenigingen die als rechtspersoon wilden optreden, dienden hun statuten ter goedkeuring aan de Koning voor te leggen. Goedkeuring van de statuten hield automatisch erkenning van de vereniging als rechtspersoon in. Doorgaans werd een vereniging voor de duur van bijna 30 jaar erkend, waarna een verzoek tot duurverlenging kon worden ingediend. De goedgekeurde statuten werden in de Staatscourant gepubliceerd. Van verenigingen die geen goedkeuring van hun statuten hebben aangevraagd, berusten dus ook geen gegevens in de door het Algemeen Rijksarchief beheerde archieven. De dossiers bevatten meestal het verzoek om goedkeuring van de statuten, adviezen van ministerile en andere aard en een exemplaar van de ter goedkeuring voorgelegde statuten. Bovendien wordt in de dossiers een verwijzing aangetroffen naar - of een afschrift van - het Koninklijk Besluit waarbij de statuten zijn goedgekeurd. Verenigingen en stichtingen opgericht na juli 1976 VERENIGINGEN EN STICHTINGEN OPGERICHT NA JULI 1976 Een bij notariële akte opgerichte vereniging of stichting dient geregistreerd te worden bij de Kamer van Koophandel en Fabrieken in het ressort waarin de vestigingsplaats is gelegen. Statuten verschijnen niet meer in de Staatscourant. Voor inlichtingen van na 1976 over verenigingen en stichtingen wende men zich dan ook tot deze Kamers van Koophandel en Fabrieken. Voor meer informtatie over verenigingen en stichtingen zie gidsje ( ). Geschiedenis van het archiefbeheer GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER In 1953 droeg het Ministerie van Justitie formeel een afgesloten deel over van het Verenigingenregister aan het Algemeen Rijksarchief. De werkelijke overdracht vond plaats in Deze archivalia betreffende verenigingen die in de periode waren opgericht en rechtspersoonlijkheid hadden gekregen, maar na 1914 geen duurverlenging hiervan hadden aangevraagd, werden voorlopig geplaatst in het Hulpdepot van de Tweede Afdeling aan het Westeinde in Den Haag, later in Schaarsbergen. In 1980 werden deze dossiers (uit de serie ) overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief. Tengevolge van het inwerkingtreden in 1976

8 8 Justitie / Verenigingenregister van boek 2 van het Nieuw Burgerlijk Wetboek waarin een andere procedure ter verkrijging van rechtspersoonlijkheid werd voorgeschreven, werden ook de archiefbescheiden van de verenigingen uit de periode die wl duurverlenging hadden aangevraagd en verkregen alsmede alle overige verenigingendossiers van na 1914 aan het Algemeen Rijksarchief overgedragen. Tegelijkertijd kwam in 1980 ook het gehele bestand van het Centraal Stichtingenregister over. In 1981 werden de beide delen van het Verenigingenregister tot één doorlopende serie samengevoegd. De twee plaatsingslijsten werden echter niet tot één lijst omgewerkt. Op de dozen van het Verenigingen- en Stichtingenregister werd in 1981 bij de herordening wel vermeld de nummers van de dossiers, die in de dozen berusten. Daardoor is het mogelijk om, zodra een nummer van een dossier bekend is, dit zonder hulp van een plaatsingslijst, te lichten. Om deze reden is op de dozen nu ook geen volgnummer meer aanwezig. Met de dossiers kwam ook een aantal toegangen op het register over die niet door het publiek konden worden geraadpleegd (zie inventarisnummer 81583/verenigingen en /stichtingen. Nadien werden nog toegangen op het archief van het Ministerie van Justitie overgedragen waaronder agenda's op de correspondentie, indices en klappers op het Verenigingenregister. In het hiernavolgende overzicht zijn ook deze toegangen beschreven en genummerd, zodat ze ook door het publiek aangevraagd en geraadpleegd kunnen worden. Tevens is in het overzicht een aantal verzamelklappers opgenomen. Met dit overzicht zijn de plaatsingslijsten (oud) en en vervallen. De eveneens overgedragen archieven van Naamloze Maatschappijen/Vennootschappen zijn in 1983 om praktische redenen weer door het Ministerie van Justitie teruggenomen. De verwerving van het archief DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF Overbrenging van een overheidsarchief Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

9 Justitie / Verenigingenregister 9 Verwant materiaal Verwant materiaal Microfiches; kaartsysteem Verwante archieven VERWANTE ARCHIEVEN Statuten van Verenigingen, erkend volgens de Wet van 22 april 1855 STATUTEN VAN VERENIGINGEN, ERKEND VOLGENS DE WET VAN 22 APRIL De statuten zijn van volledig in het hoofdlichaam van de Staatscourant opgenomen. Van zijn ze per jaar genummerd, in afzonderlijke folio-bijvoegsels gepubliceerd. Deze folio-bijvoegsels zijn steeds ingebonden achter de courant, waarme ze zijn uitgegeven. Van zijn ze bovendien in het Staatsblad vermeld. De octavobijvoegsels, bevattende de statuten, zijn uitgegeven krachtens Koninklijk Besluit van 25 november 1903 no. 10 (Stcrt. 289), ingaande 1 januari Ze werden als afzonderlijke bijvoegsels bij de Staatscourant verkrijgbaar en hadden als serieletter de letter V, van de letter EV. In de bibliotheek van het Algemeen Rijksarchief staat een volledige serie over de jaren , waarbij de statuten uit 1945 zijn ingebonden in de band `Uitpraken'. Ook in andere wetenschappelijke bibliotheken zijn deze statuten te raadplegen. Akten betreffende Coöperatieve Verenigingen AKTEN BETREFFENDE COÖPERATIEVE VERENIGINGEN 2. De akten zijn van , per jaar genummerd, in afzonderlijke foliobijvoegsels gepubliceerd. Deze folio-bijvoegsels zijn steeds ingebonden achter de courant, waarmee ze zijn uitgegeven. De octavobijvoegsels, bevattende de akten betreffende coöperatieve verenigingen, zijn uitgegeven krachtesn Koninklijk Besluit van 25 november 1903 no. 10 (Stcrt. 289), ingaande 1 januari Ze werden als afzonderlijke bijvoegsels bij de Staatscourant verkrijgbaar en hadden als serieletter de letters CV. In de bibliotheelk van het Algemeen Rijksarchief staat een volledige serie: in folio en in octavo. Ook in andere wetenschappelijke bibliotheken zijn deze akten te raadplegen. Toegangen: TOEGANGEN: 1. Inventaris : Overzichtsbestand verenigingen- en stichtingenregister ( ) inv.nr 81583: Een (niet door het publiek te raadplegen) fiches- klapper op de dossiers van de verenigingen waarvan de statuten in de periode zijn goedgekeurd. Er zijn fiches op naam van de vestigingsplaats van de vereniging en daarbinnen op e'n of enkele trefwoorden uit de volledige naam van de vereniging. De op de fiches vermelde nummers zijn de nummers van de dossiers (tevens verenigingsnummer) waarin de gegevens over de verenigingen berusten. (Deze fichesk,lapper is op microfiche beschikbaar in de studiezaal. inv.nrs : Fichesklapper op naam van vestigingsplaats ( ). 2. Inventaris Ministerie van Justitie Indices en klappers: 1 Stb Wet van 17 november 1876, (Stb. 227) CV

10 10 Justitie / Verenigingenregister inv.nrs en , zie o.a. rubrieken "Binnenlands Bestuur Varia" en "Koophandel" ( ) inv.nrs , zie rubriek "Naamloze Maatschappijen" (1842-feb.1874) inv.nrs , zie rubriek "Verenigingen" (feb ) 3. Inventarissen en : Ministerie van Justitie Indices en klappers: inv.nrs (= 1e afdeling), zie rubriek: "Verenigingen" ( ) inv.nrs en (= afd. 1B), betreft Verenigingen en N.V.'s inv.nrs 3112: Verzamelklapper Verenigingen en Naamloze Maatschappijen Voor Statuten van Verenigingen, zie ook Bijlagen tot de Staatscourant (tot 1904 in de Staatscouranten bijgebonden; van in een afzonderlijke serie in octavoformaat). Aanwezig in de bibliotheek van het Algemeen Rijksarchief. Voorts kan onderzoek worden verricht in de archieven van de Staatssecretarie ( ) (inventaris ) en het Kabinet des Konings ( ) (inventaris en ), in welke archieven de minuut-koninklijke Besluiten berusten (met soms enkele voorstukken) betreffende de goedkeuring van verenigingsstatuten. Ook in de archieven van Ministeries die wellicht bemoeienis hebben gehad met de totstandkoming van een vereniging (b.v. de Ministeries van Binnenlandse Zaken, Erediensten en Financiën) kunnen gegevens over verenigingen worden aangetroffen.

11 Justitie / Verenigingenregister 11 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen B E S C H R I J V I N G V A N D E S E R I E S E N A R C H I E F B E S T A N D D E L E N A. Dossiers verenigingen A. DOSSIERS VERENIGINGEN Dossiers verenigingen dozen ATTENTIE. De dossiers zijn wegens het grote aantal ervan en de beperkingen op de openbaarheid in deze archiefinventaris NIET opgenomen. Aanvragen uitsluitend via de informatiebalie van het Nationaal Archief in Den Haag. De nummers der dossiers staan op de dozen vermeld ( ) Dossiers van verenigingen, opgericht in de periode , bevinden zich in de serie Naamloze Maatschappijen, of ze bevinden zich in de hier beschreven verenigingen-dossiers In sommige gevallen zijn aan dossiers ook nog enkele stukken van na 1976 toegevoegd.

12 12 Justitie / Verenigingenregister B. Toegangen op de dossiers verenigingen B. TOEGANGEN OP DE DOSSIERS VERENIGINGEN Fiches-klapper, geordend a. op naam van de vestigingsplaats van de vereniging en b. daarbinnen op e'n of meerdere trefwoorden uit de verenigingsnaam stalen kast (in omgepakt naar kartonnen dozen Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen. Niet raadpleegbaar DEZE FICHES-KLAPPER IS BESCHIKBAAR OP MICROFICHE (Blok GEJ25711) Fiches-klapper, geordend op naam van de vestigingsplaats van de vereniging dozen Aagtekerke-Amsterdam Amsterdam-Arnhem Arnhem-Delft Delft-Geertruidenberg Geesteren-Groningen Groningen-Honselaarsdijk Hontenisse-Lhee Lichtenvoorde-Nijverdal Obdam-Rotterdam Rotterdam-Sevenum Sevenum-Utrecht Utrecht-Weesp Weesperkarspel-Zijtaart

13 Justitie / Verenigingenregister 13 C. Verzamelklappers C. VERZAMELKLAPPERS --- Verzamelklappers deel De in de inventarisnummers gebruikte toevoeging 'ca.' betekent dat niet precies de dossiernummers zijn aan te geven van de verenigingen (of naamloze maatschappijen/vennootschappen) die in een bepaald deel zijn opgenomen. Naamloze Maatschappijen (NaamlozeVennootschappenen Verenigingen) Geordend op naam van de rechtspersoon. N.M.-nummers: (-ca.2454). Aan te vragen via nummer toegang , inv.nr Verenigingen geordend op verenigingsnaam en op naam van de vestigingsplaats delen Verenigingsnummers: 1-ca A-L M-Z Verenigingen geordend op verenigingsnaam en op naam van de vestigingsplaats delen Verenigingsnummers: ca.1460-ca A-M N-Z Verenigingen geordend op naam van de vestigingsplaats deel Verenigingsnummers: ca.4290-ca Verenigingen geordend op verenigingsnaam en op naam van de vestigingsplaats delen Verenigingsnummers: ca.4453-ca A-E G-L M-S T-Z

14 14 Justitie / Verenigingenregister D. Agenda's, klappers en indices op het Verbaalarchief D. AGENDA'S, KLAPPERS EN INDICES OP HET VERBAALARCHIEF Indien om de één of andere reden geen verwijzing naar een vereniging in de toegang-op-microfiche aangetroffen wordt dan bestaat nog de mogelijkheid het onderzoek naar een verenigingsdossier voort te zetten met behulp van de agenda's, klappers en indices op het verbaalarchief van het Ministerie van Justitie Raadpleeg daarvoor toegang , inv.nrs

15 Justitie / Verenigingenregister 15 E. Boekwerk E. BOEKWERK A.E.G. Goossens van Eijndhove, "De Vereenigingen, erkend krachtens de Wet van 22 april 1855 (Stbl. 32) " ('s- Gravenhage, 1891). Geordend op naam van de vestigingsplaats met achterin index op naam van de vereniging deel De vermelde nummers in dit boekwerk zijn NIET de nummers van de verenigingendossiers.