Charles Simic. vertaling: Joris Iven

Transcriptie

1 Charles Simic vertaling: Joris Iven Charles Simic is geboren in Belgrado op 9 mei Na de tweede wereldoorlog, om precies te zijn, in 1953, verliet Simic het toenmalige Joegoslavië en na een verblijf van enkele maanden in Parijs, vloog hij met zijn moeder en zijn broer naar de Verenigde Staten om zich te herenigen met zijn vader, die er al zes jaar woonde. Na een jaar in New York verhuisde de familie naar Chicago, waar Simic middelbaar onderwijs genoot. In 1958 keerde hij terug naar New York. Daar werkte hij in de loop van de dag om zijn avondlessen te betalen. Vervolgens diende Simic twee jaar in het Amerikaanse leger. In 1966 studeerde hij af aan de universiteit van New York en een jaar later verscheen zijn eerste dichtbundel What the Grass Says bij uitgeverij Kayak in San Francisco. Sinds 1973 heeft Simic gedoceerd aan het departement Engels van de universiteit van New Hampshire. In de vijfendertig jaar na What the Grass Says heeft Simic meer dan zestig boeken gepubliceerd: dichtbundels, kritische beschouwingen en vertalingen. Hij is inmiddels een van de meest gelauwerde hedendaagse Amerikaanse dichters. De bundel Charon s Cosmology (1977) werd genomineerd voor de National Book Award, met de bundel Classic Ballroom Dances (1980) won hij de Harriet Monroe Award, met de bundel The World Doesn t End: Prose Poems (1989) won hij de Pulitzer Prize for Poetry 1990, met de bundel Walking the Black Cat (1996) was hij een van de finalisten voor de National Book Award en de bundel Jackstraws (1999) werd door de New York Times genomineerd voor de Notable Book of the Year. Naast deze onderscheidingen werd Charles Simic gehonoreerd met een Guggenheim Fellowship, een MacArthur Foundation Fellowship en beurzen van de National Endowment for the Arts, de Edgar Allan Poe Prijs en prijzen van het National Institute of Arts and Letters en de American Academy of Arts and Letters. Als een eminent vertaler heeft Charles Simic twee keer de PEN International Translation Award ontvangen. 110 Charles Simic

2 STEEN Ga binnen in een steen, Zo zou ik het doen. Laat iemand anders een duif worden Of knarsetanden met tijgertanden. Ik ben gelukkig een steen te zijn. Van de buitenkant is de steen een raadsel: Niemand weet hoe op hem te reageren. Maar binnenin moet het fris en rustig zijn, Zelfs wanneer een koe er met haar volle gewicht op trapt, Zelfs wanneer een kind hem in een rivier gooit; De steen zinkt, langzaam, onverstoord Tot op de rivierbodem Waar de vissen er komen op kloppen En luisteren. Ik heb er de vonken zien van af vliegen Wanneer twee stenen tegen elkaar worden geslagen, Dus misschien is het uiteindelijk toch niet donker binnenin; Misschien schijnt er een maan Ergens vandaan, als vanachter een heuvel - Net genoeg licht om het vreemde schrift Te ontcijferen, dat de sterren in kaart brengen Op de binnenmuren. Charles Simic 111

3 DE GEDEELTELIJKE VERKLARING Lijkt al een hele tijd geleden Dat de kelner mijn bestelling kwam opnemen. Groezelige, kleine lunchgelegenheid, Buiten viel de sneeuw. Lijkt alsof het donkerder is geworden Sinds ik laatst de keukendeur hoorde Achter mijn rug Sinds ik laatst iemand Op straat zag lopen. Een glas ijswater Houdt me gezelschap Aan deze tafel die ik zelf koos Bij het binnenkomen. En een verlangen, Een ongelofelijk verlangen Om de praatjes Van de koks Af te luisteren. 112 Charles Simic

4 HEMD Om erin te komen Zoals het daar ligt Gekreukeld op de vloer Zonder ook maar één plooi te beroeren Met eerbied Voor de wijze waarop ik het neergooide Gisteravond De wijze waarop het er toevallig is terecht gekomen Bijna in staat Om de onmogelijke draaiingen uit te voeren Nu terugplooiend Door een dichtgeknoopte mouw Charles Simic 113

5 BESPARINGEN Van het kapje Van een half stuk Zwart brood Maakten ze een kinderhoofd. Kind, zeiden ze, We hebben niets voor de ogen, Niets over voor de oren En de neus. Alleen een mes Om een insnijding te maken Waar je mond Zou moeten zijn. Je kunt grijnzen, Je kunt eten, De kruimels In onze gezichten spugen. 114 Charles Simic

6 EENVOUDIGE TECHNIEKEN De immense technische problemen Waarmee je zal worden geconfronteerd als je jezelf probeert te kruisigen Zonder assistenten, katrollen, tandraden, En andere knappe mechanische toestellen - In een kleine, lege, witte kamer, Met alleen een lospotige stoel Om de hoogte van het plafond te bereiken - Alleen een schoen om de nagels in te kloppen. Om niet te spreken over het naaktzijn voor de gelegenheid - Zodat iedere rib en spier duidelijk zichtbaar zijn. Je linkerhand er al in gespijkerd, Alleen de rechter om het zweet mee af te vegen, Om jezelf te helpen tot bij een peuk In de overvolle asbak, Je zult het echt niet klaarspelen om hem aan te steken - En de nacht komt, de nacht die zoeft. Charles Simic 115