QUICKSCAN FLORA- EN FAUNAWET 2011

Transcriptie

1 QUICKSCAN FLORA- EN FAUNAWET 2011 Groenhorst College te Velp

2 COLOFON OPDRACHT Het uitvoeren van een quickscan in het kader van de Flora- en faunawet voor het Groenhorst College te Velp OPDRACHTGEVER OPDRACHTNEMER ABT bv Postbus AB Arnhem LOO PLAN, voor bos, natuur en landschap Diepesteeg CD De Steeg tel.: fax: info@looplan.nl Uw kenmerk : mondeling verzoek Ons kenmerk Datum : : 7 juli 2011 Contactpersoon : de heer G. Kok Contactpersoon Medewerking van : Marko Sinke : Caroline Hoogerwerf : Anja Koning : Marianne Mooij Vormgeving Loo Plan BV is lid van de branchevereniging Netwerk Groene Bureaus en werkt volgens de door dit Netwerk opgestelde richtlijnen.

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 3 2 WERKWIJZE ONDERZOEKSRESULTATEN HET ONDERZOEKSGEBIED BESCHERMDE SOORTEN CONCLUSIE ONDERZOEKSGEBIED BESCHERMDE SOORTEN PLANNING LITERATUURLIJST BIJLAGEN 1 WETTELIJK KADER 2 VERBODSBEPALINGEN VAN DE FLORA- EN FAUNAWET 3 VEEL GEBRUIKTE DEFINITIES FLORA- EN FAUNAWET

4 Locatie Pinkenbergseweg 5 te Velp. Bron: Google maps.

5 1 3 Inleiding Aan de Pinkenbergseweg 5 te Velp ligt het Groenhorst College. Men is voornemens een verbouwing te realiseren; het hoofdgebouw wordt doorgetrokken tot aan het gymlokaal. Het woonhuis (leegstaand) en de garage (antikraakbewoning) achter de school worden gesloopt. Met de inwerkingtreding van de Flora- en faunawet in 2002 is men verplicht om voor dergelijke ingrepen de gevolgen voor de eventueel aanwezige beschermde flora en fauna inzichtelijk te maken. Voor een volledig inzicht moeten over het jaar verspreid verschillende veldbezoeken worden uitgevoerd. In de praktijk blijkt dit in de meeste gevallen niet noodzakelijk. De locatie wordt in één veldbezoek door een ecoloog onderzocht op de aanwezigheid van wettelijk beschermde soorten. Bij dit bezoek wordt, op basis van een brede ecologische kennis, een inschatting gemaakt van de kans op aanwezigheid van beschermde soorten. Een dergelijk onderzoek wordt vaak aangeduid als quickscan Flora- en faunawet. Als het op basis van de quickscan aannemelijk is dat de voorgenomen plannen beschermde flora en fauna beïnvloeden, wordt voor deze soortgroepen nader onderzoek aanbevolen. Bij een nader onderzoek is men veelal strikt gebonden aan een bepaalde periode van het jaar waarin het onderzoek moet worden uitgevoerd. Bescherming van gebieden valt onder de Natuurbeschermingswet De ecologische hoofdstructuur en het Natura 2000-gebied Veluwe liggen op een afstand van 100 meter. Echter, door de drukke locatie (school) en de tussenliggende bebouwing en wegen wordt geen effect verwacht op de instandhoudingsdoelstellingen van het Natura 2000gebied of de kernkwaliteiten van de EHS. Er hoeft geen oriënterend onderzoek plaats te vinden in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998.

6 2 4 Werkwijze Voorafgaand aan de quickscan zijn verschillende openbare bronnen geraadpleegd. Met deze bureaustudie is een indicatie verkregen van de bijzondere planten en dieren in de omgeving. Op 1 juli 2011 is het veldbezoek uitgevoerd door mevrouw ir. C.G. Hoogerwerf van Loo Plan. Caroline Hoogerwerf heeft zich gespecialiseerd in de Nederlandse floraen natuurwetgeving. Zij verricht regelmatig quickscans en natuurtoetsen. Daarnaast heeft ze diverse werkprotocollen geschreven in aanvulling op goedgekeurde gedragscodes en verscheidene, door Rijkswaterstaat geaccordeerde, flora & faunaplannen opgesteld. Het terrein is onderzocht op de aanwezigheid en mogelijke aanwezigheid van beschermde plant- en diersoorten. Tevens is een algemene inschatting gemaakt of de aangrenzende terreinen geschikt zijn als leefgebied voor beschermde soorten. Immers, bepaalde werkzaamheden kunnen uitstralingseffecten hebben op aanliggende terreinen. Bovendien kunnen de dieren die in die terreinen aanwezig zijn ook de onderzoekslocatie benutten.

7 3 Onderzoeksresultaten 3.1 Het onderzoeksgebied De westzijde van het hoofdgebouw van het Groenhorst College wordt uitgebouwd tot aan de gymzaal. Tussenliggende bomen en beplanting worden verwijderd. Ook de zuidelijke gevel wordt aangepast. Het woonhuis en de garage worden gesloopt. Hoofdgebouw Gymzaal Woonhuis Garage Onderzoekslocatie. Bron: google maps. 5

8 3.2 PLANTEN Prachtklokje (uitgebloeid). Locatie prachtklokje (3 exemplaren). 6 Beschermde soorten Rond de school is het terrein duidelijk aangeplant met een afwisseling van perken, hagen en bomen. Een deel van de school is begroeid met wilde wingerd. Bij de hoofdingang ligt een kleine vijver met de beschermde plantensoorten tongvaren en krabbenscheer. Daar deze duidelijk zijn aangeplant vallen ze niet onder de bescherming van de Flora- en faunawet. Het driehoekige terrein rond de garage is verhard. Op de grenslijnen (niet aan de voorzijde) staan een liguster- en coniferenhaag. Tussen de stenen schiet Canadese fijnstraal op. Op de stoep aan de grens van het gebied (tegen het muurtje) groeien prachtklokjes (3 exemplaren). Prachtklokje staat in tabel 2 van de Flora- en faunawet en is daarmee een zwaarder beschermde soort. Hoewel veel prachtklokjes zijn aangeplant gaat het hier om een spontane vestiging (tussen de stoeptegels en een muurtje). De prachtklokjes mogen daarom niet beschadigd worden door de werkzaamheden. Is beschadiging van de standplaats niet te vermijden, dan moeten alle drie de planten verplaatst worden naar een geschikte andere plaats (zoals bijvoorbeeld de schooltuin). De tuin rond het woonhuis is verruigd met zevenblad, brandnetel en Japanse duizendknoop. Hier zijn geen beschermde planten aangetroffen. Er staat een grote berk met twee holten erin. Een grote acacia met diepe schorsspleten achter in de tuin is mogelijk interessant voor vleermuizen. Er zijn geen verdere holten in bomen waargenomen. De bomen staan vol in blad en zijn enkel vanaf de grond bekeken waardoor een groot deel van de stam aan het zicht onttrokken werd. Het zwaarder beschermde prachtklokje is aangetroffen bij de garage. Deze drie planten mogen niet beschadigd worden door de werkzaamheden. VOGELS Wilde wingerd op de gevel van de school. Ondanks de aanwezigheid van meerdere hagen, struiken en bomen is weinig vogelactiviteit waargenomen. Er zijn geen jaarrond beschermde nesten vastgesteld. Wel worden algemene broedvogels zoals merel, koolmees en ekster verwacht. Er zijn geen nesten waargenomen in de hagen of de wilde wingerd die tegen de school op klimt. Ook in de klimop bij het woonhuis en in de bomen zijn geen sporen of nesten van vogels gezien. Doordat de bomen hoog zijn en vol in het blad staan is dit echter niet heel goed te zien. Daarbij is het broedseizoen in volle gang en kunnen er op elk moment nesten gebouwd worden. Bomen mogen dan ook pas verwijderd worden als het broedseizoen is afgelopen (na 15 juli). Het verwijderen van bomen dient plaats te vinden buiten het broedseizoen en omdat vogels ook buiten het broedseizoen kunnen broeden, moet voorafgaand aan de werkzaamheden gecontroleerd worden op de aanwezigheid van (gebruikte) nesten. Dit geldt ook voor te verwijderen hagen en struiken.

9 7 Broedseizoen In de Flora- en faunawet wordt geen datum genoemd voor het broedseizoen. Op het moment dat inheemse broedvogels bezig zijn met het maken van hun nest tot en met het uitvliegen van het laatste jong, mogen er geen verstorende werkzaamheden of activiteiten plaatsvinden, dus ongeacht de periode van het jaar. Over het algemeen wordt een richtdatum van 15 maart tot 15 juli aangehouden. Echter, vogels kunnen ook eerder of later beginnen aan het bouwen van een nest. Buiten het broedproces zijn de nesten van de hier te verwachten soorten niet beschermd. Binnen 24 uur voor de start van de werkzaamheden dient gecontroleerd te worden of er sprake is van broedgevallen. Pas als er geen broedgevallen aanwezig zijn, kan met de werkzaamheden gestart worden. ZOOGDIEREN Tijdens het veldonderzoek zijn geen zoogdieren waargenomen. Alle zoogdieren, met uitzondering van de huismuis en bruine rat, zijn beschermd in het kader van de Flora- en faunawet. Licht beschermde soorten zoals haas, konijn, bunzing en egel worden in het gebied verwacht. Met name de tuin van het woonhuis is geschikt voor de egel. Wanneer de egel in zijn overwinteringsverblijfplaats (november/december - maart/april) zit, zal deze niet vluchten voor de werkzaamheden. Echter, ook in de zomerperiode maken egels gebruik van een slaapnest (overdag). Dit bevindt zich meestal onder braamstruiken, takkenbossen of in holten van boomwortels. Wanneer een egel tijdens de winterslaap in zijn winterhol verstoord wordt, heeft hij niet voldoende energie om zelf een nieuw nest te vinden of te bouwen. In de winter verstoorde egels dienen daarom te worden teruggezet in hun nest, waarbij het nest weer zo goed mogelijk wordt hersteld. Het is ook toegestaan de verstoorde egel te verplaatsen, mits deze in een (door mensen gemaakt) soortgelijk nest wordt teruggezet op een zelfde soort plaats. Een egelnestkast is ook een optie (wel vullen met bladeren voor de warmte). In de zomer gevonden egels niet verplaatsen; het kan een vrouwtje zijn met jongen. Voor zwaarder beschermde zoogdieren zijn geen geschikte biotopen aangetroffen. De werkzaamheden hebben geen effect op zwaarder beschermde zoogdieren. Voor licht beschermde zoogdieren en niet-beschermde zoogdieren wordt de zorgplicht in acht genomen.

10 VLEERMUIZEN Stootvoegen zonder spinnenwebben 8 In de omgeving kunnen gewone dwergvleermuis en laatvlieger aanwezig zijn. In het hoofdgebouw en in de gymzaal van het Groenhorst College is een systeemplafond. Tussen de plafondplaten en het werkelijke plafond zit een grote ruimte. In deze ruimte kunnen vleermuizen aanwezig zijn. Het lijkt erop dat de stootvoegen een mogelijke toegang bieden tot de spouwmuren en mogelijk ook tot deze ruimte tussen de plafondplaten en het werkelijke plafond. Een deel van de gebouwen is s avonds fel verlicht wat de aantrekkelijkheid voor vleermuizen vermindert. kunnen een toegangsweg voor vleermuizen zijn. Op de begane grond van de garage zijn geen mogelijke vleermuisverblijfplaatsen aangetroffen. De bovenverdieping kon niet onderzocht worden. Wel is te zien dat de loodslab niet overal even goed aansluit. Hier kunnen vleermuizen achter kruipen. Er zijn stootvoegen aanwezig die vleermuizen een toegang tot de spouwmuur kunnen geven. Boven de loodslab en onder de dakrand zit een ruimte. Het is van beneden af niet te beoordelen of dit een toegang geeft tot de binnenruimte of een verblijfplaats voor vleermuizen kan bieden. Systeemplafond. De houten daklijst van het woonhuis kan interessant zijn voor vleermuizen. Ook de houten aanbouw heeft een dergelijke houten daklijst. In de aanbouw zitten echter geen kieren tussen de latten die vleermuizen toegang kunnen geven tot een mogelijke verblijfplaats. Aan de binnenzijde is het huis goed afgetimmerd en zijn geen mogelijke verblijfplaatsen aangetroffen. Doordat het huis leeg staat en niet is verwarmd is dit huis een minder aantrekkelijke locatie voor vleermuizen. Vleermuizen kunnen achter de loodslab kruipen of via stootvoegen in de spouwmuur. In de tuin staat een berkenboom met (2) holten. Deze zijn vochtig en daardoor niet geschikt voor vleermuizen. De acacia achter in de tuin heeft diepe bastspleten. Hierin en achter loszittende bast kunnen vleermuizen een zomerverblijfplaats hebben. Op basis van de quickscan kan de aanwezigheid van vleermuizen in de school of de garage niet worden uitgesloten. Nader onderzoek naar kraamkolonies (hoofdgebouw en gymzaal), zomer-, paar- of winterverblijfplaatsen (hoofdgebouw, gymzaal en garage) is noodzakelijk. Geen kieren in de gevelbetimmering van de aanbouw. Landschapsgebruik vleermuizen Vleermuizen brengen de winter door in winterverblijfplaatsen. Dit zijn donkere, stille, koele plaatsen (4-8 ºCelsius) met een hoge luchtvochtigheid. s Zomers maken vleermuizen gebruik van zomerverblijfplaatsen. Dit kunnen spleten, kieren, spouwmuren, holle bomen en dergelijke plekken zijn. De vrouwtjes verzamelen zich in kraamkolonies. De mannetjes brengen de zomer alleen door. De meeste soorten vliegen in de schemering uit om te foerageren. Vleermuizen gebruiken lijnvormige elementen als vliegroute om bij hun jachtgebied te komen, zoals (hoog)opgaande begroeiing langs een sloot, houtwallen en bosranden. De meeste vleermuizen eten insecten.

11 VISSEN, AMFIBIEËN EN REPTIELEN 9 Er is één kleine kunstmatige vijver bij de hoofdingang. Door de diepte en de steile wanden is deze niet geschikt voor beschermde vissen en amfibieën. Er zijn geen biotopen aangetroffen voor beschermde reptielen. De werkzaamheden hebben geen effect op beschermde vissen, amfibieën of reptielen. Vijver bij hoofdingang. INSECTEN Er zijn geen drachtplanten of andere voor insecten interessante bloemen en planten waargenomen. Beschermde insectensoorten stellen hoge eisen aan hun biotoop. De meeste beschermde insecten komen voor in heidegebieden, in vennen, veengebieden of moeras. Daar deze biotopen niet aanwezig zijn in het studiegebied is er een zeer geringe kans op het aantreffen van beschermde insectensoorten op deze locatie. De werkzaamheden hebben geen effect op beschermde insecten.

12 10

13 4 11 Conclusie Het Groenhorst College in Velp wordt verbouwd. Tevens worden het achter de school liggende woonhuis en voormalige garage gesloopt. Om de voorgenomen maatregelen te toetsen aan de Flora- en faunawet is een quickscan uitgevoerd. Op 1 juli 2011 is een veldbezoek gebracht door mevrouw ir. C.G. Hoogerwerf. 4.1 Onderzoeksgebied De ecologische hoofdstructuur en het Natura 2000-gebied Veluwe liggen op ongeveer 100 meter afstand van de onderzoekslocatie. Door de drukke locatie, de tussenliggende bebouwing en wegen wordt met de voorgenomen werkzaamheden geen effect verwacht binnen de ecologische hoofdstructuur of het beschermde gebied. 4.2 Beschermde soorten Er zijn drie prachtklokjes aangetroffen bij de garage. Deze mogen niet beschadigd worden door de werkzaamheden. Verplaatsen naar de schooltuin is een optie. Voor de licht beschermde zoogdieren wordt de zorgplicht in acht genomen (let met name op de egel). Voor vleermuizen is nader onderzoek noodzakelijk. Soortgroep Beschermde soorten in het Kans op overtreding plangebied aanwezig? verboden Ff-wet Planten Ja, 3 x prachtklokje Ja Planten niet beschadigen Vogels Ja, kans op nesten in bomen, Ja Er mag niet tijdens het struiken en hagen Gevolgen broedseizoen gekapt worden en beperkt gesnoeid worden Zoogdieren Ja Ja Zorgplicht in acht nemen Vleermuizen Ja Ja Nader onderzoek naar vleermuizen noodzakelijk Reptielen, amfibieën en Nee Nee Zorgplicht in acht nemen Nee Nee Zorgplicht in acht nemen vissen Insecten

14 Planning Activiteit Soortgroepen Uitvoeringsperiode Verbouwing schoolgebouw Verblijfplaatsen vleermuizen Na afloop nader onderzoek vleermuizen Verbouwing gymzaal Verblijfplaatsen vleermuizen Na afloop nader onderzoek vleermuizen Sloop garage Verblijfplaatsen vleermuizen Na afloop nader onderzoek vleermuizen Drie prachtklokjes Prachtklokjes in juli-augustus verplaatsen (naar schooltuin) Sloop woonhuis Verblijfplaatsen vleermuizen Na afloop nader onderzoek vleermuizen Vogels in de bomen en Na half juli slopen struiken Egels in de tuin Tussen half juli en begin november (wel alert zijn op egelnesten) Verwijderen van bomen, Broedende vogels struiken of hagen (incl. Tussen half juli en half maart (let op: vogels kunnen ook buiten het broedseizoen broeden) leeghalen tuin) Egels (onder struiken en Tussen half juli en begin november (let op: verstoorde egels hagen of boomvoeten) verplaatsen naar een nieuw nest of egelkast)

15 Literatuurlijst Boerema, L., 2009 Teksten Flora- en faunawet c.a., editie 2011 SDU Uitgevers Heusden, W.R. M. van en S.J. Vreugdenhil, 2006 Handreiking Flora- en faunawet, versie 1.0, 31oktober 2006 Dienst Landelijk Gebied Diepenbeek, A. van, 1999 Veldgids dierensporen (veldgids nummer 12) KNNV Uitgeverij, Utrecht Pot, R., 2003 Veldgids water- en oeverplanten (veldgids nummer 17) KNNV Uitgeverij, Utrecht Stumpel, T en H. Strijbosch, 2006 Veldgids Amfibieën en reptielen (veldgids nummer 20) KNNV Uitgeverij, Utrecht Limpens, H., K. Mosterd en W. Bongers, 1997 Atlas van de Nederlandse vleermuizen KNNV Uitgeverij, Utrecht Meijden, R. van der, 2005 Heukels flora van Nederland, drieëntwintigste druk Wolters-Noordhoff bv, Groningen/Houten SOVON Vogelonderzoek Nederland, 2002 Atlas van de Nederlandse Broedvogels Nederlandse Fauna 5 Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & European Invertebrate Survey-Nederland, Leiden Creemers, R. C. M. en J. J.W. van Delft, 2009 De amfibieën en reptielen van Nederland Nederlandse Fauna 9 Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij, Utrecht Verkem S., J. de Maeseneer, B. Vandendriessche, G. Verbeylen en S. Yskout, 2003 Zoogdieren in Vlaanderen Ecologie en verspreiding van 1987 tot 2002 Natuurpunt Studie en JNM-Zoogdierenwerkgroep, Mechelen & Gent, België Diepenbeek, A. van & R. Creemers, 2006 Herkenning Amfibieën en Reptielen Stichting RAVON, Nijmegen Gebiedendatabase van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie d.d Soortendatabase van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie d.d Stichting RAVON: Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland Het Nederlandse Soortenregister

16 Zoogdiervereniging VZZ Vleermuisnet: het netwerk voor informatie over vleermuizen in Nederland Gegevensautoriteit Natuur: gegevens uit de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)

17 BIJLAGEN BIJLAGEN

18 BIJLAGEN 1 Wettelijk kader De bescherming van inheemse (van nature in Nederland voorkomende) in het wild levende planten- en diersoorten is vastgelegd in de Flora- en faunawet. De wet in zijn huidige vorm is in werking getreden op 1 april Doelstelling van de Flora- en faunawet is de gunstige staat van instandhouding van in het wild levende planten en dieren te waarborgen. De wet gaat uit van het nee, tenzij -principe. Beschermen staat voorop en ingrijpen is een uitzondering. De Flora- en faunawet kent drie beschermingscategorieën: Soorten in tabel 1 zijn vrij algemeen en zijn beschermd. Soorten in tabel 2 zijn een stuk zeldzamer of planten zich moeilijker voort en zijn daardoor zwaarder beschermd. Soorten in tabel 3 zijn zeldzaam en zeer kritisch in hun habitateisen; deze soorten zijn strikt beschermd. Voor alle soorten in Nederland geldt de zorgplicht (zie bijlage 3). Soort vermeld in Vrijstelling Ontheffing Tabel 1 Vrijstelling voor verboden1 van Ontheffing aanvragen voor de Flora- en faunawet vervoeren van dieren (art. 13). Geen ontheffing mogelijk (uitgezonderd art. 13). Tabel 2 Tabel 3 Vrijstelling van ontheffingsplicht Zonder goedgekeurde mits gewerkt wordt volgens een gedragscode ontheffing goedgekeurde gedragscode. aanvragen. Geen vrijstelling mogelijk. Altijd ontheffing aanvragen. Voor het verontrusten van dieren (art. 10) en het verstoren van broedende vogels (art. 11) wordt geen ontheffing verleend. Voor de soorten in tabel 1 geldt een vrijstelling van de verbodsbepalingen mits de zorgplicht in acht genomen wordt. Voor soorten in tabel 2 geldt een vrijstelling van de ontheffingsplicht mits gewerkt wordt volgens een goedgekeurde gedragscode. Gedragscodes zijn geldig voor bestendig beheer en onderhoudswerkzaamheden die geen wezenlijke invloed hebben op beschermde soorten. In het geval van ruimtelijke ingrepen kan voor soorten van tabel 2 een ontheffing aangevraagd worden als de activiteit de gunstige staat van instandhouding van de betreffende soort niet in gevaar brengt. De activiteit dient een redelijk doel te dienen. 1 De verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet zijn opgenomen in bijlage 2.

19 BIJLAGEN Voor soorten van tabel 3 geldt een beperkte vrijstelling van ontheffingsplicht, wanneer aantoonbaar een goedgekeurde gedragscode wordt gevolgd, bij bestendig beheer en onderhoud. Voor ruimtelijke ingrepen wordt geen vrijstelling verleend. Onder strikte voorwaarden kan in sommige gevallen wel een ontheffing verleend worden. Er dient dan sprake te zijn van dwingende reden van openbaar belang, zorgvuldig handelen en er is geen alternatief mogelijk. Anno april 2010 is het beleid gericht op het treffen van mitigerende maatregelen, waardoor in casu geen verslechtering optreedt en dus geen ontheffing hoeft te worden aangevraagd. Bij strikte naleving van de wet dienen de mitigerende maatregelen bewezen te functioneren. Uit recente ontheffingen blijkt de Dienst Regelingen ook akkoord te gaan met mitigerende maatregelen die in een expert judgement als waarschijnlijk werkzaam worden beschreven.

20 BIJLAGEN 2 Verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet Artikel 8: Verbodsbepaling planten Het is verboden planten, behorende tot een beschermde inheemse plantensoort, te plukken, te verzamelen, af te snijden, uit te steken, te vernielen, te beschadigen, te ontwortelen of op enigerlei andere wijze van hun groeiplaats te verwijderen. Artikel 9: Verbodsbepaling vangen - bemachtigen - opsporen en doden - verwonden Het is verboden dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te doden, te verwonden, te vangen, te bemachtigen of met het oog daarop op te sporen. Artikel 10: Verbodsbepaling opzettelijk verontrusten Het is verboden dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, opzettelijk te verontrusten. Artikel 11: Verbodsbepaling voortplantingsplaatsen en vaste rust- of verblijfplaatsen Het is verboden nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rustof verblijfplaatsen van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te beschadigen, te vernielen, uit te halen, weg te nemen of te verstoren. Artikel 12: Verbodsbepaling ten aanzien van eieren Het is verboden eieren van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te zoeken, te rapen, uit het nest te nemen, te beschadigen of te vernielen. Artikel 13: Verbodsbepaling ten aanzien van vervoeren, onder zich hebben Het is verboden planten of producten van planten, of dieren dan wel eieren, nesten of producten van dieren, behorende tot een beschermde inheemse of beschermde uitheemse plantensoort onderscheidenlijk een beschermde inheemse of beschermde uitheemse diersoort te koop te vragen, te kopen of te verwerven, ten verkoop voorhanden of in voorraad te hebben, te verkopen of ten verkoop aan te bieden, te vervoeren, ten vervoer aan te bieden, af te leveren, te gebruiken voor commercieel gewin, te huren of te verhuren, te ruilen of in ruil aan te bieden, uit te wisselen of tentoon te stellen voor handelsdoeleinden, binnen of buiten het grondgebied van Nederland te brengen of onder zich te hebben. Artikel 14: Verbodsbepaling ten aanzien van het uitzetten van dieren en uitzaaien van planten Het is verboden dieren of eieren van dieren in de vrije natuur uit te zetten. Het is verboden planten, behorende tot bij algemene maatregel van bestuur aangewezen soorten, in de vrije natuur te planten of uit te zaaien.

21 BIJLAGEN 3 Veel gebruikte definities Flora- en faunawet ZORGPLICHT De zorgplicht houdt in dat de in het wild levende dieren en planten en hun omgeving zo min mogelijk verstoord mogen worden. En dat te allen tijde schade zo veel mogelijk voorkomen wordt. Enkele voorbeelden van zorgplicht: Voorafgaand aan de werkzaamheden in een rietveld wordt gecontroleerd op broedgevallen en vogelnesten. Kikkers en padden die tijdens baggerwerkzaamheden gevonden worden, worden direct overgezet in een deel van de sloot die niet gebaggerd wordt. De dieren worden uitgezet in de modder waarin ze gevonden zijn, zodat ze niet meteen opgegeten worden door reigers. Voorafgaand aan graafwerkzaamheden worden takkenhopen met bladeren doorzocht op de aanwezigheid van overwinterende egels. Bij het aantreffen van een egel wordt deze in een zelfde soort takkenhoop met bladeren buiten het te vergraven gebied teruggeplaatst. Bij nieuwbouw aan de bosrand in een gebied met veel vleermuizen wordt geen buitenverlichting aangebracht. Dit om de lichtvervuiling tot een minimum te beperken. ZORGVULDIG HANDELEN Zorgvuldig handelen houdt in dat compenserende of mitigerende maatregelen aangetoond moeten werken, voordat de ingreep uitgevoerd wordt. Pas als de maatregelen geaccepteerd zijn door de betreffende beschermde soorten, mag de originele habitat aangetast worden. GUNSTIGE STAAT VAN INSTANDHOUDING De gunstige staat van instandhouding is werkzaam op lokale populaties en hun leefomgeving. Bijvoorbeeld: In een poel in het weiland van een boer bevindt zich een populatie poelkikkers. De gunstige staat van instandhouding is niet aangetast zolang de populatie poelkikkers in deze poel kan voortbestaan. Dit betekent dat de poel in een goede staat moet blijven verkeren. Raakt de poel vervuild, verdroogd of als hij in zijn geheel verdwijnt, dan zal ook de populatie poelkikkers verdwijnen. Bij de gunstige staat van instandhouding gaat het niet om het voortbestaan van alle poelkikkers in Nederland of in Europa; het betreft een lokale situatie. PASSENDE GEDRAGSCODE Een gedragscode is een generieke ontheffing voor de beschreven maatregelen in de beschreven situaties voor de in de gedragscode genoemde beschermde soorten. De gedragscode geeft invulling aan de zorgplicht en het zorgvuldig handelen. Sommige gedragscodes zijn enkel geldig voor bestendig beheer en onderhoud. En niet alle gedragscodes zijn geldig voor tabel 3-soorten.

22 BIJLAGEN GOEDGEKEURDE GEDRAGSCODE Een gedragscode mag pas als generieke ontheffing gebruikt worden wanneer deze is goedgekeurd door het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (voorheen Ministerie van LNV). De gedragscodes zijn vijf jaar geldig en dienen daarna opnieuw door de Minister beoordeeld en goedgekeurd worden. De Minister kan in het goedkeuringsbesluit beperkingen stellen voor het gebruik van de gedragscode. De goedgekeurde gedragscodes en hun goedkeuringsbesluiten zijn in te zien op de website van het DR-Loket (voorheen LNV-Loket) (

23 Diepesteeg CD De Steeg telefoon fax info@looplan.nl KvK