Van Harenstraat RJ Waalwijk. Postbus AE Waalwijk. T (0416) F (0416)

Transcriptie

1

2 Van Harenstraat RJ Waalwijk Postbus AE Waalwijk T (0416) F (0416) info@koper.nl

3 WELKOM WELKOM Hesselberth Metals, opgericht in 1982, begonnen als agent, is in de loop der jaren uitgegroeid tot een fullservice metaalgroothandel met een grote eigen voorraad, voornamelijk in koper. Wij fungeren enerzijds als voorraadhouder van ons standaard assortiment. Anderzijds bestaat onze voorraad uit klantspecifieke producten, welke wij middels een forecast beheren. Leveringen vanuit voorraad binnen 24 uur. Hesselberth Metals heeft laten zien een volwaardige en betrouwbare partner voor onze relaties te zijn als het gaat om kwaliteit in alle aspecten. Heeft u metaal in uw wenspakket, zijn wij vrijwel altijd in staat u het benodigde product aan te kunnen bieden. Het laatste decennium hebben wij ons geprofileerd als toeleverancier in de Elektrotechnische Industrie. Heeft u vragen, neem contact met ons op, wij staan u graag te woord. * Voor ons dochter bedrijf Metel, gespecialiseerd in bijzondere metalen en componenten, verwijzen wij u naar pagina 56. 3

4

5 INHOUDSOPGAVE INHOUD KOPER 7 MESSING 25 BRONS 41 NIEUW ZILVER 47 ALUMINIUM 51 ROESTVAST STAAL 53 5

6

7 KOPER Koper is een van de oudst bekende metalen. Opgravingen hebben aangetoond dat koper al werd gebruikt rond 8700 voor Christus en dat men in 5000 voor Christus koper al smolt en isoleerde uit koperhoudende mineralen. De eigenschappen van koper, die in belangrijke mate het toepassingsgebied bepalen, zijn: KOPER Goede corrosieweestand Goede elektrische geleidbaarheid Goede warmtegeleidbaarheid Goede be- en verwerkbaarheid GOEDE CORROSIEWEERSTAND De goede weerstand tegen bijvoorbeeld atmosferische corrosie blijkt onder andere uit de soms al eeuwenoude koperen dakbedekkingen op kerken en kathedralen. Ook tegenwoordig wordt koper steeds meer toegepast in de architectuur, onder andere als gevelbekledingsplaten. De weerstand tegen corrosie kan door legeren aanmerkelijk beïnvloed worden. Legeringen met aluminium en/of nikkel daarentegen hebben in bijvoorbeeld zeewateromgevingen een uitstekende corrosieweerstand. GOEDE ELEKTRISCHE GELEIDBAARHEID Grofweg de helft van al het geproduceerde koper wordt op één of andere wijze toegepast vanwege de goede elektrische geleidbaarheid. Van alle metalen heeft alleen zilver een enigszins hogere specifieke elektrische geleidbaarheid. 7

8 KOPER GOEDE WARMTEGELEIDBAARHEID Juist de combinatie van goede corrosieweerstand en hoge warmtegeleidbaarheid maken koper en ook diverse koperlegeringen uitermate geschikt als materiaal voor bijvoorbeeld warmtewisselaars in corrosieve milieus zoals op schepen, in brak water en dergelijke. GOEDE BE- EN VERWERKBAARHEID Koper en koperlegeringen kunnen in het algemeen met behulp van standaard technieken in iedere gewenste vorm met bijbehorende afmetingen en toleranties gebracht worden. In de dagelijkse praktijk worden, afhankelijk van het beoogde doel en de legering, technieken als walsen, ponsen, strekken, dieptrekken, zetten, stuiken, verspanen en smeden veelvuldig toegepast. Ook het gieten van daartoe geschikte koperlegeringen vindt veel toepassing. 8

9 KWALITEIT Cu-ETP (E-Cu) De kwaliteit Cu-ETP wordt ten opzichte van de kwaliteit Cu- DHP gekenmerkt door een hogere elektrische geleidbaarheid. Deze hogere geleidbaarheid wordt bereikt door een hoge zuiverheid, die onder andere het gevolg is van het niet met fosfor desoxideren (dit in tegenstelling tot Cu-DHP). Een nadeel hiervan is dat deze kwaliteit een relatief hoog percentage zuurstof in de vorm van koperoxiduul bevat, waardoor deze kwaliteit in reducerende atmosfeer gevoelig is voor verbrossing door opname van waterstof. De lasbaarheid en soldeerbaarheid worden dan ook niet gegarandeerd. De kwaliteit Cu-ETP wordt met name in de elektrotechniek toegepast vanwege de goede elektrische geleidbaarheid. KOPER Lasbaarheid: lassen wordt niet aanbevolen Warmtebehandelingen spanningsarmgloeien: C zachtgloeien: 500 C KWALITEIT Cu-DHP (SF-Cu) Cu-DHP is buiten de elektrotechniek de meest toegepaste ongelegeerde kwaliteit koper. Het materiaal is gedesoxideerd met fosfor en daardoor vrij van zuurstof. Enerzijds betekent het desoxideren met fosfor dat de elektrische- en warmtegeleidbaarheid negatief beïnvloed orden; aan deze kwaliteit worden dan ook geen eisen gesteld ten aanzien van de geleidbaarheid. Anderzijds betekent het ontbreken van zuurstof dat deze kwaliteit goed bestand is tegen waterstofopname in reducerende atmosferen en goed lasbaar en soldeerbaar is. Toepassingen zijn onder andere te vinden in de drinkwatervoorziening, apparatenbouw en architectuur. Lasbaarheid: lasbaar met alle, voor ongelegeerd koper, gangbare methoden 9

10 KOPER KOPER CU-ETP / E-CU HALF HARD (BUIGKWALITEIT) Koperstaf plat Lengte 4000 mm uit voorraad leverbaar Kwaliteit volgens EN Toleranties volgens EN Aanduiding volgens EN 1412: CW004A Afgeronde hoeken Afmetingen mm / B x D Gewicht KG / mtr Afmetingen mm / B x D Gewicht KG / mtr 10 x 3 0,3 15 x 4 0,5 12 x 3 0,3 20 x 4 0,7 20 x 3 0,5 25 x 4 0,9 25 x 3 0,7 30 x 4 1,1 50 x 3 1,3 40 x 4 1,4 10

11 Afmetingen mm / B x D Gewicht KG / mtr Afmetingen mm / B x D Gewicht KG / mtr KOPER 10 x 3 0,3 125 x 5 5,6 12 x 3 0,3 15 x 6 0,8 20 x 3 0,5 20 x 6 1,1 25 x 3 0,7 25 x 6 1,3 50 x 3 1,3 30 x 6 1,6 15 x 4 0,5 40 x 6 2,1 20 x 4 0,7 50 x 6 2,7 25 x 4 0,9 60 x 6 3,2 30 x 4 1,1 80 x 6 4,3 40 x 4 1,4 100 x 6 5,3 50 x 4 1,8 15 x 8 1,1 12 x 5 0,5 20 x 8 1,4 15 x 5 0,7 25 x 8 1,8 20 x 5 0,9 30 x 8 2,1 25x5 1,1 40 x 8 2,9 30 x 5 1,3 50 x 8 3,6 40 x 5 1,8 60 x 8 4,3 50 x 5 2,2 80 x 8 5,7 60 x 5 2,7 100 x 8 7,1 70 x 5 3,1 20 x 10 1,8 80 x 5 3,6 25 x 10 2,2 11

12 KOPER Afmetingen mm / B x D Gewicht KG / mtr Afmetingen mm / B x D Gewicht KG / mtr 30 x 10 2,7 40 x 15 5,3 35 x 10 3,1 50 x 15 6,7 40 x 10 3,6 60 x x 10 4,5 * 80 x 15 10,7 60 x 10 5,5 * 100 x 15 13,4 75 x 10 6,7 150 x x 10 7,1 * 30 x 20 5,3 100 x 10 8,9 40 x 20 7,1 120 x 10 10,7 80 x 20 14,2 150 x 10 13,4 100 x 20 17,8 160 x 10 14,2 40 x 25 8,9 200 x 10 17,8 80 x 25 17,8 40 x 12 4,3 100 x 25 22,3 100 x 12 10,7 50 x 30 13,4 25 x 15 3,3 80 x 30 21,4 - Vernikkelde staven, wisselende voorraad op aanvraag; snelle levering * Volle radius uit voorraad; alle afmetingen op aanvraag 12

13 KOPER CU-ETP / E-CU R240 / HALF HARD Staven vierkant Lengte 4000 mm uit voorraad leverbaar KOPER Kwaliteit volgens EN Toleranties volgens EN Aanduiding volgens EN 1412: CW004A Afmetingen mm / B x D Gewicht KG / mtr 6 x 6 0,3 10 x 10 0,9 20 x 20 3,6 60 x x

14 KOPER KOPER CU-ETP / E-CU R240 / HALF HARD Staven rond Lengte 4000 mm uit voorraad leverbaar Kwaliteit volgens EN Toleranties volgens EN Aanduiding volgens EN 1412: CW004A Afmetingen mm / D Gewicht KG / mtr Afmetingen mm / D Gewicht KG / mtr 6 0,3 19 2,6 9 0,6 20 2,8 10 0,7 21 3, ,4 16 1,8 24 4,1 14

15 Afmetingen mm / D Gewicht KG / mtr Afmetingen mm / D Gewicht KG / mtr KOPER 25 4, ,7 28 5, ,4 30 6, ,5 32 7, ,9 35 8, , , , , , , ,7 15

16 KOPER KOPER CU-ETP / E-CU R240 / HALF HARD Koperplaten Lengte 2000 mm, Breedte 1000 mm uit voorraad leverbaar Kwaliteit volgens EN 1652 Toleranties volgens EN 1652 Aanduiding volgens EN 1412: CW004A Dikte / D Gewicht KG / plaat Dikte / D Gewicht KG / plaat 1 17,8 4 71,2 1,5 26, ,5 44, ,8 3 53, ,5 62,3 16

17 KOPER CU-DHP / SF-CU R240 / HALF HARD Koperplaten Lengte 2000 mm, Breedte 1000 mm uit voorraad leverbaar KOPER Kwaliteit volgens EN 1652 Toleranties volgens EN 1652 Aanduiding volgens EN 1412: CW024A Dikte / D Gewicht KG / plaat Dikte / D Gewicht KG / plaat 0,4 7,1 1 17,8 0,5 8,9 1,5 26,7 0,6 10,7 2 35,6 0,7 12,5 2,5 44,5 0,8 14,3 3 53,4 17

18 KOPER KOPER CU-DHP / SF-CU R220 / ZACHT Koperplaten Lengte 2000 mm, Breedte 1000 mm uit voorraad leverbaar Kwaliteit volgens EN 1652 Toleranties volgens EN 1652 Aanduiding volgens EN 1412: CW024A Dikte / D Gewicht KG / plaat Dikte / D Gewicht KG / plaat 0,5 8,9 1,5 26,7 0,6 10,7 2 35,6 0,7 12,5 2,5 44,5 0,8 14,3 3 53,4 1 17,8 4 71,2 18

19 KOPERBAND KOPER Voor hoeveelheden vanaf ca. 10 kg kunt u hiervoor bij ons terecht. HM houdt klantspecifieke afmetingen voor u op voorraad. Bandmateriaal kan bij grotere afname ook in omwerking (omsmelten afval) gekocht worden. 19

20 KOPER Tellurium / Tellur Tellur is een scheikundig element met het symbool Te. Een brosse zilver-witte metalloïde dat er uit ziet als tin. Tellur wordt voornamelijk gebruikt in legeringen tot verbetering van de verspaanbaarheid met behoud van geleiding. KOPER CU-TE (P) CUTE Staven rond 3000 mm Aanduiding volgens CW118C Eenzijdig aangepunt. - wisselende voorraad, op aanvraag; snelle levering 20

21 KOPERBUIS Ronde buizen KOPER PROFIELEN KOPER Koperbuis op aanvraag leverbaar; snelle levering Koperprofiel (klantspecifiek) op aanvraag leverbaar KOPERDRAAD CU-ETP / E-CU R220 / ZACHT op rollen ca kg - wisselende voorraad, op aanvraag; snelle levering 21

22 KOPER CHEMISCHE SAMENSTELLING VAN ONGELEGERD KOPER kwaliteit EN-norm % Cu min. Bi % O % P Pb andere elementen totaal m.uv Cu-DHP CW024A 99,90 0,015 0,040 Cu-ETP CW004A 99,90 0,0005 0,040 0,005 0,03Ag,0 MECHANISCHE EIGENSCHAPPEN VOOR BAND EN PLAAT VAN ONGELEGERD KOPER kwaliteit EN-norm conditie treksterkte N / mm² 0.2% rekgrens N / mm² Rek % Lo = 50 mm Lo = 5.65 So Cu - DHP CW024A R Cu - DHP CW024A R Cu - DHP CW024A R Cu - ETP CW004A R Cu - ETP CW004A R

23 MECHANISCHE EIGENSCHAPPEN VOOR BUIZEN VAN ONGELEGERD KOPER kwaliteit EN-norm conditie wanddikte mm max. treksterkte N / mm² 0.2% rekgrens N / mm² Rek % A min HV Hardheid HB KOPER Cu - DHP CW024A M Cu - DHP CW024A R Cu - DHP CW024A H Cu - DHP CW024A R Cu - DHP CW024A H Cu - DHP CW024A R Cu - DHP CW024A H Cu - DHP CW024A R Cu - DHP CW024A H kwaliteit EN-norm conditie Norminale buitendimameter D mm treksterkte N / mm² min Rek % A min Hardheid HV5 Cu - DHP CW024A R220 6 d Cu - DHP CW024A R220 6 d 66,7 30 Cu - DHP CW024A R Cu - DHP CW024A R250 6 d Cu - DHP CW024A R290 6 d

24 KOPER MECHANISCHE EIGENSCHAPPEN VAN STAVEN EN DRAAD VAN ONGELEGERD KOPER kwaliteit EN-norm conditie afmetingen d in mm HB Hardheid HV treksterkte N / mm² min 0,2% rekgrens N / mm² rek % min A 24

25 MESSING Legeringen van koper met meer dan 15% zink worden messing genoemd. Onder 15% zink wordt in het algemeen over tombak gesproken. Naast zink worden nog andere legeringselementen in messing toegepast, zoals lood ter verbetering van de verspaanbaarheid en tin ter verbetering van de corrosieweerstand. De toevoeging van zink resulteert in een stijging van de sterkte. Door het legeren met zink nemen de warmtegeleidbaarheid en de elektrische geleidbaarheid af. MESSING CORROSIE Messingkwaliteiten onderhevig aan een in- of uitwendige trekspanning zijn met name in ammoniakrijke milieus gevoelig voor spanningscorrosie; een corrosieproces waarbij producten of onderdelen vrij onverwacht scheuren. Een andere vorm van corrosie die bij messing, bijvoorbeeld in zeewater, wordt waargenomen is het ontzinken. Bij deze vorm wordt het zink uit de matrix opgelost en er blijft een poreus en zwak koper over. LASBAARHEID Messing is in het algemeen minder goed lasbaar dan ongelegeerd koper. De lasbaarheid neemt met toenemend percentage zink af. 25

26 MESSING VERSPAANBAARHEID Om de verspaanbaarheid van messing te verbeteren, kunnen -evenals dat bij andere materialen het geval is- laagsmeltende elementen zoals lood, tellurium, bismuth en dergelijke aan het materiaal toegevoegd worden. Het meest toegepaste element ter verbetering van de verspaanbaarheid van messing is lood. KOUD- EN WARMVERVORMBAARHEID Een nadeel van de toevoeging van laagsmeltende elementen zoals lood, is het negatieve effect op zowel de koudvervormbaarheid, de warmvervormbaarheid als de lasbaarheid. Bij koudvervormingen zoals dieptrekken en buigen kunnen de looddeeltjes scheurinitiërend werken, waardoor de vervormbaarheid van de loodhoudende messingkwaliteiten slechter is dan van de overeenkomstige loodvrije legeringen. 26

27 Kwaliteit CuZn37 (MS 63) De legering CuZn37 is de meest toegepaste messingkwaliteit. Het materiaal combineert een nog steeds goede vervormbaarheid bij bijvoorbeeld buigen en dieptrekken met een redelijke sterkte. Deze kwaliteit wordt onder andere in de elektrotechniek ook als verenmateriaal toegepast. Lasbaarheid: lasbaar met alle voor messing gangbare lasmethoden. Warmtebehandelingen Spanningsarmgloeien: 250 C Zachtgloeien: 450 C MESSING Kwaliteit CuZn30 Deze messingkwaliteit heeft op grond van zijn samenstelling in zachte toestand betere vervormingseigenschappen en een hogere sterkte dan ongelegeerd koper. CuZn30 wordt vooral in zachte toestand dan ook veelvuldig voor diepgetrokken producten toegepast. De kwaliteit CuZn30 wordt onder andere toegepast in lampfittingen, onderdelen voor radiatoren, onderdelen voor munitie, soldeersokken en soldeerbochten voor loodgieterswerk. Lasbaarheid: lasbaar met alle voor messing gangbare lasmethoden. Warmtebehandelingen Spanningsarmgloeien: 250 C Zachtgloeien: 450 C 27

28 MESSING CUZN37-R350/F37 / HALF HARD Platen Lengte 2000 mm, Breedte 1000 mm uit voorraad leverbaar MESSING Kwaliteit volgens EN 1652 Toleranties volgens EN 1652 Aanduiding volgens EN 1412: CW507L Dikte / D Gewicht KG / mtr Dikte / D Gewicht KG / mtr 0,3 5,2 1,25 21,5 0,4 6,9 1,5 25,8 0,5 8,6 2 34,4 0,6 10,3 2, ,7 12,1 3 51,6 0,8 13,8 4 68,8 1 17,

29 MESSING CUZN37-R300 ZACHT Platen Lengte 2000 mm, Breedte 1000 mm uit voorraad leverbaar MESSING Kwaliteit volgens EN 1652 Toleranties volgens EN 1652 Aanduiding volgens EN 1412: CW507L Dikte / D Gewicht KG / plaat Dikte / D Gewicht KG / plaat 0,4 6,9 1,25 21,5 0,5 8,6 1,5 25,8 0,6 10,3 2 34,5 0,7 12 2,5 43 0,8 13,8 3 51,6 1 17,2 29

30 MESSINGBAND MESSING Vanaf 500 kg. rechtstreekse levering vanuit fabriek Messingwerk Plettenberg Agentschap Hesselberth Metals Voor hoeveelheden vanaf ca. 10 kg kunt u hiervoor bij ons terecht. HM houdt klantspecifieke afmetingen voor u op voorraad. Bandmateriaal kan bij grotere afname ook in omwerking (omsmelten afval) gekocht worden. MESSINGBUIS MS63 ronde buizen en vierkante buizen. Agent van Peterseim Metallwerke Messingbuis op aanvraag leverbaar; snelle levering 30

31 Kwaliteit CuZn39Pb2 Op grond van de samenstelling zullen deze legeringen bij kamertemperatuur bestaan uit een mengsel van α + α-mengkristallen. Dit betekent dat de vervormbaarheid bij kamertemperatuur slechts matig is. De warmvervormbaarheid daarentegen is uitstekend. Met name de legering CuZn40Pb2 wordt dan ook gebruikt voor het extruderen van profielen. De toevoeging van lood verbetert de verspaanbaarheid, echter de lasbaarheid wordt er zeer nadelig door beïnvloed. MESSING Lasbaarheid: lassen wordt niet aanbevolen Warmtebehandelingen Spanningsarmgloeien: 250 C Zachtgloeien: 450 C 31

32 GRAVEERMESSING CUZN39PB2 Platen Lengte 2000 mm, Breedte 600 mm uit voorraad leverbaar MESSING Kwaliteit volgens EN 1652 Toleranties volgens EN 1652 Aanduiding volgens EN 1412: CW612N Dikte / D Gewicht KG / mtr Dikte / D Gewicht KG / mtr 1 10, ,5 15,5 4 41,3 2 20,6 6 61,9 2,5 25,8 32

33 Kwaliteit CuZn39Pb3 Van de automatenkwaliteiten messing is dit de meest toegepaste kwaliteit. Door het relatief hoge zinkgehalte zal bij kamertemperatuur de structuur bestaan uit een mengsel van α + α-mengkristallen. Hierdoor, en door het hoge percentage lood, is de koudvervormbaarheid slechts matig. Daar staat tegenover dat de warmvervormbaarheid goed is, waardoor allerlei profielen door middel van extrusie gefabriceerd kunnen worden. Uiteraard is met name op grond van het hoge percentage lood de verspaanbaarheid uitstekend, maar de lasbaarheid is slecht. In de Amerikaanse literatuur is dit de legering die dient als standaard, waarmee andere messingkwaliteiten qua warmvervormbaarheid en verspaanbaarheid worden vergeleken. Toepassingen zijn te vinden in de architectuur zoals profielendrempels en sierstrippen en in producten vervaardigd door verspanen als bouten, moeren, tandwielen en dergelijke. MESSING Lasbaarheid: lassen wordt niet aanbevolen Warmtebehandelingen Spanningsarmgloeien: 250 C Zachtgloeien: 450 C 33

34 MESSING CUZN39PB3-M Rond automatenkwaliteit Lengte 3000 mm uit voorraad leverbaar MESSING Leveringstoestand: t/m 70 mm getrokken Leveringstoestand: boven 70 mm geperst Kwaliteit volgens EN Toleranties volgens EN Aanduiding volgens EN 1412: CW614N 34

35 Dikte / D Gewicht KG / mtr Dikte / D Gewicht KG / mtr 3 0,1 10 0,7 4 0,1 5 0,2 6 0,2 11 0, ,1 MESSING 7 0,3 14 1,3 15 1,5 32 6,8 16 1,7 34 7,7 17 1,9 35 8,2 18 2,2 36 8,7 19 2,4 38 9,7 20 2, , ,5 22 3, ,7 24 3, ,2 25 4, ,1 27 4, ,6 28 5, , ,1 31 6, ,3 35

36 MESSINGBUIS MS58 MESSING PROFIELEN MESSING - Messingprofielen en buizen op aanvraag leverbaar; snelle levering 36

37 MESSING CUZN39PB3 Zeskant automatenkwaliteit MESSING Leveringstoestand: t/m 60 mm getrokken Leveringstoestand: boven 60 mm geperst Kwaliteit volgens EN Toleranties volgens EN Aanduiding volgens EN 1412: CW614N MESSING CUZN39PB3 Vierkant, scherpkantig, automatenkwaliteit Kwaliteit volgens EN Toleranties volgens EN Aanduiding volgens EN 1412: CW614N - wisselende voorraad, op aanvraag; snelle levering 37

38 CHEMISCHE SAMENSTELLING VAN DIVERSE MESSING KWALITEITEN kwaliteit EN-norm % Cu %Zn % Al % Fe max. % Ni max. % Pb %Sn max. % andere max MESSING MECHANISCHE EIGENSCHAPPEN VAN DIVERSE MESSING KWALITEITEN VOOR PLAAT EN BAND kwaliteit EN-norm conditie dikte d in mm Treksterkte N / mm² 0,2% rekgrens N / mm² Rek.% A50mm Hardheid HV 38

39 kwaliteit EN-norm conditie dikte d in mm Treksterkte N / mm² 0,2% rekgrens N / mm² Rek.% A50mm Hardheid HV MESSING 39

40 MECHANISCHE EIGENSCHAPPEN VOOR BUIZEN UIT ONGELEGEERD MESSING kwaliteit EN-norm conditie wanddikte mm max. treksterkte N / mm² 0,2% rekgrens N / mm² Rek % A min Hardheid HV HB MESSING 40

41 BRONS Legeringen van koper met tin en eventuele andere toevoegingen worden brons genoemd. Deze structuur wordt gekenmerkt door een uitstekende koudvervormbaarheid en een grote mate van versteviging. Verhoging van de sterkte van de kneedlegeringen is alleen mogelijk door kouddeformatie en de daarmee gepaard gaande versteviging. Het gunstige verstevigingsgedrag is de reden dat fosforbronskwaliteiten als CuSn6 en CuSn8 veelvuldig in hardgewalste toestand als verenmateriaal worden toegepast. CORROSIE Koper-tinlegeringen hebben, evenals ongelegeerd koper, een uitstekende weerstand tegen atmosferische corrosie. Ook de corrosieweerstand in zowel drinkwater, zeewater als in diverse chemicaliën (zoals azijnzuur, calciumchloride en natriumhydroxide) is uitstekend. In tegenstelling tot messing zijn de fosforbronzen nagenoeg ongevoelig voor spanningscorrosie. BRONS 41

42 BRONS LASSEN De lasbaarheid van de koper-tinlegeringen is slechts matig. Door tin neemt -tot een percentage van ca. 10%- de gevoeligheid voor warmscheuren toe, waardoor de lasbaarheid nadelig beïnvloed wordt. Een ander probleem bij het lassen van koper-tinlegeringen is dat tin makkelijker oxideert dan koper en als tinoxide in de las ingevangen kan worden. Hierdoor wordt de sterkte van de las nadelig beïnvloed. De meest toegepaste lastechnieken zijn het TIG en MIG lassen. Het elektrodelassen wordt slechts sporadisch toegepast. Bronskwaliteiten waaraan lood is toegevoegd, bijvoorbeeld ter verbetering van de verspaanbaarheid of ter verbetering van de loopeigenschappen als lagermateriaal, worden niet gelast. SOLDEREN In het algemeen kunnen de bronskwaliteiten uitstekend gesoldeerd worden met de gangbare soldeermethoden, zoals ovensolderen, solderen met een vlam en dergelijke. Als toevoegmateriaal wordt uiteraard een soldeer gebruikt met een lager smeltpunt dan de te solderen legering. Het is raadzaam om onderdelen uit koudverstevigd fosforbrons voor het solderen spanningsarm te gloeien. 42

43 Kwaliteit CuSn6 Deze koper-tin legering heeft een homogene α-structuur die gekenmerkt wordt door een uitstekende koudvervormbaarheid en een grote versteviging, maar ook door een slechte verspaanbaarheid. De sterkte van deze kwaliteit kan, evenals bij andere fosforbronskwaliteiten, alleen verhoogd worden door kouddeformatie en de daarmee gepaard gaande versteviging. Uiteraard zal door een dergelijke bewerking de vervormbaarheid afnemen. Door de grote versteviging zal bij kouddeformatie zoals trekken van draad en walsen van band, met name de rekgrens aanzienlijk stijgen. Deze eigenschap, samen met de relatief lage elasticiteitsmodulus, maakt dat fosforbronskwaliteiten als CuSn6 in veel toepassingen als verenmateriaal worden gebruikt. De lasbaarheid van fosforbrons -dus ook van de legering CuSn6- is matig, met name door de gevoeligheid voor warmscheuren. Wordt deze kwaliteit in de verstevigde toestand gelast, dan moet tevens rekening gehouden worden met een daling van de sterkte in de warmtebeïnvloede zone. De meest toegepaste lasprocessen zijn het MIG en TIG lassen. Het elektrodelassen wordt slechts sporadisch toegepast. BRONS Lasbaarheid: matig; gevoelig voor warmscheuren, dalende sterkte van de verstevigde conditie Warmtebehandelingen spanningsarmgloeien: 225 C zachtgloeien: 450 C Kwaliteit CuSn8 op aanvraag 43

44 FOSFORBRONS-BAND BRONS Voor hoeveelheden vanaf ca. 10 kg kunt u hiervoor bij ons terecht. HM houdt klantspecifieke afmetingen voor u op voorraad. Bandmateriaal kan bij grotere afname ook in omwerking (omsmelten afval) gekocht worden. FOSFORBRONS-PLAAT Fosforbrons-platen CuSn6 Hard Afmeting: 2000 mm x 600 mm, diverse diktes; snelle levering 44

45 CHEMISCHE SAMENSTELLING VAN FOSFORBRONS KWALITEITEN kwaliteit conditie dikte d in mm ENnorm Treksterkte N / mm² 0,2% rekgrens N / mm² Rek.% A50mm A Hardheid HV BRONS 45

46

47 NIEUW ZILVER Legeringen van koper met nikkel en zink staan bekend onder de naam nieuwzilver. Ze danken deze naam aan de voor deze groep legeringen kenmerkende zilverachtige kleur. Deze kleur, in combinatie met een goede weerstand tegen organische producten (voedsel), water en atmosferische corrosie heeft er toe bijgedragen dat diverse nieuwzilverkwaliteiten gebruikt worden voor imitatie zilveren voorwerpen, zoals bestek. Nieuwzilver laat zich gemakkelijk elektrolytisch bedekken met bijvoorbeeld chroom, nikkel of zilver. De nieuwzilverkwaliteiten hebben een homogene structuur en zijn daardoor uitstekend koudvervormbaar. De warmvervormbaarheid en de verspaanbaarheid zijn daarentegen slechts matig. Door het hoge percentage legeringselementen is de elektrische geleidbaarheid ten opzichte van ongelegeerd koper uiteraard laag. NIEUW ZILVER 47

48 NIEUW ZILVER Kwaliteit CuNi18Zn20 De sterkte van deze kwaliteit kan, evenals bij andere nieuwzilverkwaliteiten, alleen verhoogd worden door kouddeformatie en de daarmee gepaard gaande versteviging. Uiteraard zal door een dergelijke bewerking de vervormbaarheid afnemen. Door deze versteviging neemt met name de rekgrens aanzienlijk toe, hetgeen dit materiaal -mede door de relatief lage elasticiteitsmodulus- geschikt maakt om in koudverstevigde conditie toegepast te worden als veermateriaal. De lasbaarheid van CuNi18Zn20 is redelijk. Wordt deze kwaliteit in de verstevigde toestand gelast, dan moet tevens rekening gehouden worden met een daling van de sterkte in de warmtebeïnvloede zone. Verder zal, evenals bij messing, bij het lassen van nieuwzilver rekening gehouden moeten worden met het ontstaan van giftige zinkdampen. De meest toegepaste lasprocessen zijn het MIG en TIG lassen. Het elektrodelassen wordt slechts sporadisch toegepast. Deze legering wordt onder andere toegepast in sieraden, in de elektrotechnische industrie, als veermateriaal in hardgewalste conditie, als tafelbestek en in optische instrumenten. Lasbaarheid: redelijk ten aanzien van MIG, TIG en weerstandslassen Warmtebehandelingen spanningsarmgloeien: ca. 350 C zachtgloeien: ca. 700 C 48

49 NIEUWZILVERPLAAT CUNI18ZN20 Platen Lengte 2000 mm, Breedte 600 mm uit voorraad leverbaar Dikte / D Gewicht KG / plaat 0,8 8,6 1 10,7 Overige afmetingen op aanvraag; snelle levering NIEUWZILVERBAND NIEUW ZILVER Voor hoeveelheden vanaf ca. 10 kg kunt u hiervoor bij ons terecht. HM houdt klantspecifieke afmetingen voor u op voorraad. Bandmateriaal kan bij grotere afname ook in omwerking (omsmelten afval) gekocht worden. 49

50 CHEMISCHE SAMENSTELLING VAN NIEUWZILVER KWALITEITEN kwaliteit EN-norm conditie dikte d in mm Treksterkte N / mm² 0,2% rekgrens N / mm² Rek.% A50mm A Hardheid HV NIEUW ZILVER 50

51 ALUMINIUM Aluminium wordt gekenmerkt door een aantal eigenschappen, die nogal afwijken van die van staal en roestvast staal. SOORTELIJKE MASSA De soortelijke massa van aluminium en aluminiumlegeringen bedraagt 2,6 tot 2,8 kg/dm3, hetgeen ca. 1/3 van de soortelijke massa van staal is. De lage soortelijke massa geeft de mogelijkheid belangrijke gewichtsbesparingen te realiseren SMELTPUNT Het smeltpunt van aluminium bedraagt 660 C en is daarmee gelijk aan ca. 3/7 van het smeltpunt van ongelegeerd staal. Aluminiumlegeringen hebben geen smeltpunt, maar een smelttraject. STERKTE-EIGENSCHAPPEN Voor de diverse toepassingen staan aluminiumlegeringen ter beschikking met treksterkten variërend tussen 60 en 530 N/mm 2. Rekeninghoudend met andere eigenschappen, zoals een ten opzichte van staal lage elasticiteitsmodulus, kunnen voor nagenoeg alle toepassingen optimale oplossingen gevonden worden. ALUMINIUM 51

52 WEERSTAND TEGEN CORROSIE Zuiver aluminium en de kopervrije legeringen zijn tegen veel milieus bestand. Kopervrije aluminiumlegeringen worden daarom op grote schaal toegepast in de bouw, de chemische industrie, de voedings- en genotsmiddelenindustrie, automobielindustrie etc. In maritieme omgevingen en licht alkalische milieus zijn met name de legeringen op basis van aluminium-magnesium en aluminium-magnesium-mangaan geschikt. Door een extra oppervlaktebehandeling, zoals bijvoorbeeld anodiseren, kan de weerstand tegen corrosie nog verbeterd worden. VERVORMBAARHEID De uitstekende vervormbaarheid maakt het mogelijk om door extrusie profielen en buizen met nagenoeg iedere gewenste doorsnede te fabriceren. Ook kunnen halffabrikaten en producten met bijna alle andere kouden warmvormingstechnieken gemaakt worden. ALUMINIUM GELEIDBAARHEID In vergelijking met veel andere metalen hebben aluminium en aluminiumlegeringen een uitstekende elektrische geleidbaarheid. Voor elektrische geleiders worden ongelegeerd aluminium en aluminium-mangaansilicium legeringen op grote schaal toegepast. Ook de warmtegeleidbaarheid is uitstekend te noemen. Diverse aluminium producten / kwaliteiten op aanvraag; snelle levering 52

53 ROESTVAST STAAL Het belangrijkste legeringselement in roestvast staal is het element chroom. Gebleken is dat bij een chroompercentage > 10,5% de legering een goede weerstand tegen bijvoorbeeld atmosferische aantasting heeft. Daarnaast zijn nog een aantal andere legeringselementen van belang. Al deze legeringselementen hebben invloed op de structuur van ijzer, die bij kamertemperatuur uit ferriet bestaat en die bij ca. 910 C overgaat in austeniet. Legeringselementen beïnvloeden de hoogte van de ferriet/austeniet omzettingstemperatuur en worden daarom onderverdeeld in ferriet stabiliserende elementen als chroom, molybdeen en titaan en de austeniet stabiliserende elementen als nikkel, koolstof, mangaan en stikstof. Het zal dus duidelijk zijn dat de structuur van een staalkwaliteit, en dus ook van roestvast staal, bepaald wordt door de samenstelling. De roestvaste staalkwaliteiten worden in het algemeen dan ook ingedeeld op basis van de structuur bij kamertemperatuur, verkregen door afschrikken vanaf hoge temperatuur. Austenitisch roestvast staal Ferritisch roestvast staal Martensitisch roestvast staal Duplex roestvast staal Vraag naar de mogelijkheden. RVS Diverse RVS producten / kwaliteiten op aanvraag; snelle levering 53

54

55

56 METEL Bijzondere metalen en componenten Van Harenstraat RJ Waalwijk T +31(0) E info@metel.nl W Metel B.V. is een onderscheidende leverancier en dienstverlener binnen de metaalbranche. Ze heeft zich toegelegd op de levering van high-performance metalen. Deze bijzondere metalen kenmerken zich door hun specifieke eigenschappen zoals: het bieden van een superieure warmteweerstand, hoge geleidbaarheid, hoge corrosieweerstand, specifieke trekvastheid, etc. Deze materialen worden gebruikt in de volgende branches: automotive, petrochemie, medisch, luchtvaart, offshore en elektro-industrie. De volgende materiaalsoorten worden door Metel geleverd: Titanium, Inconel, Hasteloy, Monel, Nilo, Haynes, Wolfraam/Tungsten, Nikkel legeringen, Beryllium, Kobalt, Renium, Hafnium, Zirkonium, Niobium, Tantaal. Metel vertegenwoordigd Druseidt Elektrotechniek. Fabrikant van flexibele koper verbindingen. Zie;

57

58