Beroepsprofiel. Rigger-Monteerder. Sector Montagesector. Functionele afdeling Montage-Laswerk-Afstelling. In samenwerking met vzw Montage

Transcriptie

1 Brussel, mei 2006 Beroepsprofiel Rigger-Monteerder Sector Montagesector Functionele afdeling Montage-Laswerk-Afstelling In samenwerking met vzw Montage

2 Beroepsprofiel Rigger-Monteerder- Sector Montagesector Functionele afdeling Montage-Laswerk-Afstelling De infobank over beroepenstructuren en beroepsprofielen kan worden geraadpleegd op de SERV-website: via de link beroepsprofielen. Het copyright over de SERV-beroepsprofielen hoort toe aan de SERV. Gebruik van gegevens en tekst is toegestaan mits een correcte bronvermelding. WD/2008/4665/2 SERV l Wetstraat l 1040 Brussel l Tel: l Fax: l serv@serv.be l 2

3 Inhoud Inhoud... 3 Inleiding Afbakening en omschrijving Domein De sector Montage Afbakening Beroepsinhoud Doorgroeimogelijkheden Taken en Competenties Plannen en organiseren van het eigen werk Voorzien van de nodige materialen en materieel Aanslaan en uitwijzen van materialen (De)monteren van bouwelementen en (onderdelen van) installaties (De)monteren van kranen Instaan voor orde en netheid op de werkplek Milieu Onderhoud en schoonmaken van het materieel Opbouwen van de eigen deskundigheid en die van anderen Kwaliteitszorg Welzijn op het werk Competenties Algemene beroepskennis Sleutelvaardigheden Specifieke vereisten Bijzondere arbeidsomstandigheden Arbeidsorganisatie Knelpunten Toekomstige evoluties Beroepenfiche Verklarende woordenlijst

4 Lijst van organisaties en bedrijven die werden uitgenodigd op de conferenties Rigger-Monteerder Bronnen Literatuurlijst

5 Inleiding In dit profiel wordt het beroep rigger-monteerder beschreven. Hieronder geven we een kort overzicht van wat in dit beroepsprofiel aan bod zal komen. In een eerste hoofdstuk beschrijven we het domein waarop de rigger-monteerder werkzaam is en bakenen we af wat we in het kader van deze studie wel en niet zullen verstaan onder het beroep rigger-monteerder. Eveneens wordt een toelichting gegeven waarom we het beroep op deze manier afbakenen. We sluiten het hoofdstuk af met het weergeven van de inhoud van het beroep aan de hand van de voornaamste taakgebieden, een definitie van het beroep en de mogelijkheden die er voor de rigger-monteerder zijn om door te groeien. In hoofdstuk twee zit de kern van het beroepsprofiel vervat. Er wordt een takenanalyse uitgevoerd, daartoe worden de verschillende taakgebieden in tabellen opgenomen. We sommen de verschillende activiteiten op die onder de omschreven taakgebieden ressorteren. Doelstelling is het opsporen van de competenties die vereist zijn voor het goed functioneren van de riggermonteerder. We wensen er de aandacht op te vestigen dat dit beroepsprofiel slaat op de doorsnee beroepsuitoefening. Belangrijk hierbij te vermelden is dat bij het opstellen van het beroepsprofiel centraal staat wat de rigger-monteerder in zijn dagdagelijkse realiteit doet en niet wat hij zou moeten doen gezien de ontwikkelingen in de sector. De ontwikkelingen of trends vindt u in een apart punt terug. In de takentabellen wordt tevens aangeduid welke taken een beginnende beroepsbeoefenaar uitvoert en over welke competenties hij moet beschikken, meer informatie hierover vindt u terug in een hoofdstuk drie. Hoofdstuk vier geeft een overzicht van de competenties die vereist zijn voor het beroep van rigger-monteerder. Allereerst wordt een samenvatting gegeven van de beroepskennis die reeds in de takentabellen tot uiting kwam én de kennis die gedurende de volledige beroepsuitoefening vereist is maar niet aan één specifieke taak te linken is. Daarna geven we de voornaamste sleutelvaardigheden (combinatie van beroepshoudingen en vaardigheden) weer. In de daaropvolgende hoofdstukken schetsen we de context waarin de rigger-monteerder werkt. Een vijfde hoofdstuk gaat in op de arbeidsomstandigheden die eigen zijn aan het beroep van rigger-monteerder. De arbeidsorganisatie waarmee hij te maken krijgt bespreken we in hoofdstuk zes. Hoofdstuk zeven behandelt de specifieke knelpunten met betrekking rond kwalificaties, opleidingen,. In hoofdstuk acht, geven we weer wat is aangegeven als zijnde belangrijke toekomstige evoluties in het beroep van de rigger-monteerder. 5

6 In hoofdstuk negen tenslotte, vindt u de beroepenfiche van het beroep rigger-monteerder terug, die een samenvatting is van het beroepsprofiel. In verband met de leesbaarheid van de tekst is er voor gekozen om de mannelijke vorm te gebruiken. Waar hij of hem staat wordt uiteraard ook zij of haar bedoeld. 6

7 1. Afbakening en omschrijving 1.1. Domein De sector De rigger-monteerder is tewerkgesteld binnen de montagesector. De montagesector is een onderdeel van het PC 111, dit is het Paritair comité voor de metaal-, machine- en elektrische bouw. Het betreft een zeer ruim Paritair Comité waar een groot deel van de technologische industrie een plaats binnen vindt. Onder de technologische industrie situeren we tal van bedrijven met uiteenlopende activiteiten. Vroeger kon men deze beperkt samenvatten onder de term metaalverwerkende ondernemingen. Zij zijn echter te sterk geëvolueerd om langer te kunnen vasthouden aan deze terminologie. Behalve metalen worden immers ook andere materialen geproduceerd en verwerkt, bijvoorbeeld non-ferro materialen, moderne kunststoffen,. Bovendien is er sprake van gesofisticeerde producten met een hoge immateriële en dienstencomponent. Het Paritair Comité 111 voor de metaal-, machine- en elektrische bouw is verder opgesplitst in 3 subcomités of Paritaire Secties zijnde: PC : Metaalverwerkende nijverheid PC : Ambachtelijke metaalbedrijven PC : Monteerders Het is onder de Paritaire Sectie dat we de montagesector terugvinden. In de CAO van 15 mei 2000 betreffende de uitbreiding van het toepassingsgebied van de Paritaire Sectie Monteerders (= PC ), vinden we een duidelijke omschrijving terug van welke activiteiten onder de montagesector ressorteren: 1. De ondernemingen welke bruggen en metalen gebinten monteren, met uitzondering van deze die behoren tot de sector van de ondernemingen der metaalverwerking. Hieronder worden verstaan de firma s die gespecialiseerd zijn in het monteren, demonteren, afbreken op (openlucht) werven van metalen gebinten en onderdelen van bruggen, reservoirs, gashouders, zwaar ketelwerk, bestanddelen van zware machinebouw, petroleuminstallaties, alsmede het hanteren van zware stukken en het optrekken van metalen stellingen. Deze ondernemingen werken doorgaans voor rekening 1 Voor de domeinbeschrijving baseren we ons op de Beroepenstructuur Montagesector (SERV, 2004). 7

8 van de firma s die het vermelde materiaal hebben vervaardigd of voor deze welke het hebben gekocht en het gebruik ervan hebben. 2. De ondernemingen, met uitzondering van deze die ressorteren onder het Paritair Comité voor het bouwbedrijf, waarvan de hoofdactiviteit bestaat ofwel uit het verhuren van diensten en/of materieel voor het uitvoeren van allerlei hijswerken ofwel uit het zelf uitvoeren van allerlei hijswerken. Hoewel we op basis van deze omschrijving binnen de montagesector een 2-deling zien, namelijk montage- versus kraanverhuringsactiviteiten, is er in de praktijk sprake van een verdere opsplitsing binnen de eerste groep van montageactiviteiten. Onder de montageactiviteiten zijn er vooreerst bedrijven die zich bezighouden met montage in de eigenlijke zin van het woord, vervolgens zijn er de bedrijven die zich richten op stellingbouw en tenslotte zijn er de bedrijven die zich toeleggen op industriële pijpleidingen. Binnen de montagesector vinden we bijgevolg volgende activiteiten terug: Montage: Monteren, demonteren, vervangen en onderhouden van allerhande metalen en in mindere mate ook betonnen en houten constructies. Het kan gaan om industriële montage (bijvoorbeeld het bouwen van fabriekhallen, het plaatsen van zware machines en reservoirs, ) of infrastructuurwerken (bijvoorbeeld het monteren van brugconstructies, viaducten, ). Stellingbouw: Monteren en demonteren van tijdelijke stellingen binnen de industrie en in mindere mate binnen de bouw 2. Industriële pijpleidingen: Monteren, demonteren, vervangen en onderhouden van pijpleidingen, pompen, compressoren en turbines binnen de (petro)chemie. Kraanverhuring: Het uitvoeren van hijswerken of het verhuren van materieel en diensten voor het uitvoeren van hijswerken naar aanleiding van industriële of infrastructuurwerken. Ofwel richt een bedrijf zich op één van deze activiteiten ofwel combineert men meerdere activiteiten, die dan vaak zijn ondergebracht onder verschillende bedrijfsafdelingen. Typisch is dat men werken uitvoert voor derden, dit wil zeggen dat het montagebedrijf de onderdelen die verplaatst, ge(de)monteerd, nagezien of vervangen moeten worden niet zelf heeft aangemaakt, maar enkel de installatie ervan op zich neemt. Veel opdrachtgevers gebruiken VCA 3 of aanverwante systemen zoals BeSaCC 4 om het veiligheidsbeheersysteem van hun aannemers te toetsen. Deze veiligheidsbeheerssystemen zijn binnen de montagesector zeer 2 Hier valt op te merken dat het merendeel van de stellingbouwers ofwel gericht zijn naar de bouw ofwel gericht zijn naar de industrie, hoewel het ook mogelijk is dat men werkzaamheden verricht binnen beide sectoren. De stellingbouwers die besproken worden in dit document en die we dus onder de montagesector situeren, verrichten voornamelijk werkzaamheden binnen de industrie. 3 Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers 4 Belgian Safety Criteria for Contractors 8

9 belangrijk daar er vaak op hoogte wordt gewerkt, gebruik gemaakt wordt van kranen, hoogtewerkers, verreikers, en beïnvloeden sterk de organisatie van de bedrijven alsook de eigenlijke manier van werken van de verschillende medewerkers Montage De rigger-monteerder situeren we binnen de sector daar waar gemonteerd wordt. Dit is voornamelijk in bedrijven (of bedrijfsafdelingen) gericht op montage, maar ook in deze gericht op kraanverhuring. Beide activiteiten kunnen immers ten dele in mekaar overlopen. Denk bijvoorbeeld aan het zuivere montagebedrijf dat tijdens constructiewerkzaamheden mogelijk eigen kranen inzet. Een ander voorbeeld is het kraanverhuringsbedrijf dat monteerders inzet die, voor en na het eigenlijke hijswerk, onderdelen de- en monteren alsook assisteren bij het aanslaan van de lasten. De projecten (montage, kraanverhuring dan wel industriële pijpleidingen) situeren zich voornamelijk in volgende sectoren: - (petro)chemie - Industriebouw en utiliteitsbouw - Burgerlijke bouwkunde - Raffinaderijen - Staalfabrieken - Voedingsindustrie - Elektrische- en kerncentrales - Ketel-, tank- en silobouw De diverse montageopdrachten die binnen deze projecten aan bod komen en dus voor rekening van de rigger-monteerder zijn- kunnen we opdelen in het (de)monteren van bouwelementen, het (de)monteren van machines (of onderdelen van) installaties en het (de)monteren van kranen (De)monteren van bouwelementen Het (de)monteren van stalen, betonnen of in mindere mate houten bouwelementen gebeurt in functie van het opbouwen van de dragende structuur van constructies. Het betreft onder andere industriële gebouwen, bruggen, stallen, nutsvoorzieningen en kantoorgebouwen. Dit opbouwen is exclusief het gieten van de fundering of het plaatsen van de geprefabriceerde funderingselementen, welke door een gespecialiseerde firma wordt gedaan. Het kan zowel gaan over renovatieopdrachten als nieuwbouw. De werkwijze is voor beide gelijkaardig, behalve dat bij renovatie mogelijk eerst bouwelementen verwijderd moeten worden en de constructie niet van nul moet worden opgebouwd. 9

10 We schetsen hier zeer kort de montageprincipes, afhankelijk van de materiaalsoort waarmee men werkt. Ingeval van een stalen of houten constructie worden de voetplaten van de kolommen met moeren en ankers vastgemaakt aan een wachtwapening (in de vorm van draadstangen) die uit de fundering steekt. De liggers en de dakconstructie worden eveneens gemonteerd met moeren en ankers. Ingeval van een betonnen constructie schuift men ofwel de kolommen over een wachtwapening (in de kolommen zijn gaten voorzien zodat de wachtwapening hierin past) waarna men het geheel vastzet met krimpvrije mortel. Ofwel plaatst men de kolommen in een geprefabriceerde funderingssokkel of ter plaatse gestorte funderingszool, waarna men deze eveneens vastzet met krimpvrije mortel. Om verplaatsing van de elementen te voorkomen tijdens het harden van de mortel worden schoren geplaatst. Vervolgens monteert men met krimpvrije mortel betonnen liggers. Het aanbrengen van krimpvrije mortel behoort niet tot de taken van de rigger-monteerder. Hiervoor worden gespecialiseerde bedrijven ingezet (De)monteren van (onderdelen van) installaties Dit betreft het demonteren en monteren van industriële installaties of machines die weggevoerd en in een later stadium teruggeplaatst moeten worden naar aanleiding van revisie of vervanging. Het gaat vaak om erg grote objecten waardoor het weghalen en terugplaatsen met behulp van een kraan of ander hijshulpmiddel gebeurt. Het eigenlijke demonteren en monteren van de machines en installaties gebeurt door middel moer- en boutverbindingen. Dit (de)monteren van machines en installaties is te onderscheiden van het fijntunen en regelen van de machines. Dit laatste is de taak van gespecialiseerde firma s (De)monteren van kranen Voor montageactiviteiten wordt gebruik gemaakt van kranen. Wanneer gebruik wordt gemaakt van opbouwkranen worden deze met behulp van een mobiele kraan gemonteerd door de rigger-monteerder. De kraanonderdelen (voornamelijk giekonderdelen en ballast) worden gemonteerd met behulp van pennen. 10

11 1.2. Afbakening Binnen sommige bedrijven wordt er tussen de rigger-monteerders naar beroepsinhoud een onderscheid gemaakt. De rigger-monteerders werken er in zekere mate gespecialiseerd als bijvoorbeeld, rigger-monteerder, monteerder-opbouwkranen, monteerder-mecanicien, rigger,. Het merendeel van de bedrijven streeft echter naar polyvalent inzetbare riggermonteerders. Het gaat hier over rigger-monteerders die zowel constructie elementen, machines, apparaten en kranen monteren en daarnaast ook riggen. Dit hangt samen met het gegeven dat de montagesector een KMO-sector is en ondernemingsgrootte vaak recht evenredig lijkt met de mate van specialisatie van de medewerkers. Daarom kiezen we er voor de riggermonteerder ook binnen het beroepsprofiel weer te geven als een polyvalent beroepsbeoefenaar. Bovendien is het onderscheid in taken en competenties tussen de verschillende specialisaties niet dermate groot dat het aanleiding geeft tot het opstellen van aparte beroepsprofielen. De rigger-monteerder maakt in de praktijk steeds deel uit van een (klein) team. Dit team wordt samengesteld op basis van de opdracht en kan dus per opdracht van samenstelling veranderen. Zoals hierboven beschreven beschrijven we een polyvalent beroepsbeoefenaar die diverse montagetechnieken toepast, maar die behalve monteert ook rigt. Het aanslaan en uitwijzen van lasten op een werf neemt bij een normale opdracht niet voldoende tijd in beslag om te verantwoorden dat een werknemer zich uitsluitend met riggen bezig houdt. Het monteren en demonteren van stellingen behoort niet tot het takenpakket van de riggermonteerder. Wanneer gebruik gemaakt wordt van stellingen zal hiervoor een gespecialiseerde firma worden ingeschakeld. Veiligheid is een dermate belangrijk aspect van het werken in de montagesector, dat het voor de bedrijven interessanter is om de verantwoordelijkheid over de stellingen niet zelf te dragen. Ook het fabriceren of op maat brengen van de onderdelen die gemonteerd worden behoort niet tot het takenpakket van de rigger-monteerder. De onderdelen worden op maat geleverd. De rigger-monteerder staat niet in voor het lassen tijdens de montage. Lassen is de taak van de gecertificeerde lasser. Hoewel deze niet meer tot de dragende constructie behoren komt het voor dat riggermonteerders ingezet worden voor het monteren van wand- of gevelplaten. We opteren er voor om dit niet op te nemen in dit beroepsprofiel aangezien het eerder deel uitmaakt van de af- 11

12 werking van het gebouw. De verschillende systemen voor het monteren van wand- of gevelplaten worden uitvoerig toegelicht in het beroepsprofiel Monteur metalen gevel- en dakelementen. Ook hebben we ervoor geopteerd het werken aan flenzen niet op te nemen in het beroepsprofiel. Werken aan flenzen is een specifieke bezigheid en een beroepsbeoefenaar wordt hiertoe opgeleid. Het (de)monteren van flenzen valt dan ook buiten de doorsnee beroepsuitoefening van een rigger-monteerder. Voor het werken aan flenzen verwijzen we naar het beroepsprofiel Pijpfitter, waar deze taak uitgebreid aan bod komt. Het (de)monteren van flenzen is immers een taak die eerder deel uitmaakt van het beroep pijpfitter (helper-fitter). Ten slotte behoort in het geval van industriebouw het gieten van de fundering en de afwerking van het gebouw niet tot de taken van de rigger-monteerder Beroepsinhoud Plannen en organiseren van het eigen werk De rigger-monteerder neemt via de ploegbaas kennis van de algemene planning (wanneer en waar gaan de werken door) en van de meer concrete werkinstructies (op de werf zelf geeft de ploegbaas voortdurend opdrachten aan de ploeg van rigger-monteerders). De riggermonteerder leest een eenvoudig technisch plan. Hij verwoordt onduidelijkheden in de opdracht of problemen die hij zelf voorziet. Bij elke opdracht neemt de rigger-monteerder op regelmatige basis deel aan een toolbox-meeting waarop uitgebreid wordt ingegaan op veiligheid. Men geeft aan hoe en waarom de medewerkers veilig moeten werken. Bij een grote of gecompliceerde opdracht wordt een risico-analyse uitgevoerd. De rigger-monteerder neemt kennis van de resultaten van deze analyse. Voorzien van de nodige materialen en materieel Het is de taak van de ploegbaas om ervoor te zorgen dat al het nodige gereedschap op de werf aanwezig is. De rigger-monteerder staat enkel in voor het inladen van het materieel in de bestel- of vrachtwagen en het lossen en opslaan ervan op de werf. De materialen worden meestal door de fabrikant ter plaatse geleverd, zodat de montageploeg ze enkel lost en opslaat op de werf. Het lossen van de materialen gebeurt indien nodig met een kraan (zie aanslaan en uitwijzen van materialen). Op de werf is het belangrijk dat de rigger-monteerder het materieel en de materialen op een efficiënte en veilige manier verplaatst. Hiervoor gebruikt hij een hoogtewerker, verreiker en/of 12

13 heftruck. Het gebruik van ladders is quasi verdwenen en ook stellingen worden in deze context weinig gebruikt. Aanslaan en uitwijzen van materialen Het aan- en afslaan van de last, onder andere met behulp van kettingtakels, stroppen, hijsbanden en staalkabels, behoort tot het takenpakket van de rigger-monteerder, evenals de communicatie met de kraanbestuurder. Hij gaat ook na of het keuringsplichtige hijsmateriaal voorzien is van de juiste labels. (De)monteren van bouwelementen en (onderdelen van) installaties Bij renovatiewerkzaamheden of het wegnemen van (onderdelen van) een installatie demonteert de rigger-monteerder de elementen met behulp van montagegereedschap. Indien nodig snijdt hij de elementen die vervangen moeten worden door met behulp van een snijbrander, zaagmachine of slijpschijf. Hij maakt vervolgens de vrijgemaakte aansluitpunten schoon met afbraamgereedschap (bv. staalborstel) met het oog op nieuwe montage. Bij het monteren begint de rigger-monteerder met het manueel of met een koevoet positioneren van de elementen (bouwelementen of onderdelen van installaties). Vervolgens bevestigt hij de elementen door middel van bouten en/of ankers. (De)monteren van kranen Het monteren en demonteren van een opbouwkraan gebeurt onder toezicht (van een ploegbaas en/of kraanman). De rigger-monteerder assisteert bij het monteren van de giekonderdelen en de ballast met behulp van pennen en splitpennen. Instaan voor orde en netheid op de werkplek De rigger-monteerder zorgt ervoor dat de werkplek ordelijk en net blijft. Milieu De rigger-monteerder zorgt tijdens en na de uitvoering van zijn opdracht voor het scheiden en selectief verwijderen van afval, dit in opdracht van de leidinggevende. Onderhoud en schoonmaken van het materieel De rigger-monteerder draagt mee zorg voor het preventief onderhouden en schoonmaken van het materieel. Aangezien er vaak gebruik wordt gemaakt van allerhande montage- en ander gereedschap is het belangrijk dat dit gereedschap optimaal functioneert. Indien gereedschap of onderdelen ervan aan vervanging toe zijn meldt hij dit aan de ploegbaas of de verantwoordelijke voor het materieel. 13

14 Opbouwen van de eigen deskundigheid en die van anderen De rigger-monteerder neemt naar behoefte deel aan een aantal opleidingen. Deze opleidingen kunnen zowel betrekking hebben op veiligheid als op de meer technische aspecten van de job. De rigger-monteerder begeleidt en ondersteunt beginnende rigger-monteerders. Kwaliteitszorg De rigger-monteerder leeft enerzijds de voor zijn opdracht vooropgestelde termijnen na en anderzijds voert hij zijn werk uit volgens de vooropgestelde eisen op het vlak van kwaliteit. Welzijn op het werk Instaan voor welzijn op het werk betekent in de eerste plaats zorgen voor de eigen veiligheid en die van collega s(/derden) door het naleven van veiligheidsregels en instructies. Het betekent ook zorgen voor de eigen gezondheid en die van collega s(/derden) door onder meer aandacht te hebben voor voldoende arbeidshygiëne en voor ergonomisch handelen. De rigger-monteerder (of de ploegbaas) staat ook in voor het ophalen en in de praktijk brengen van de werkvergunning. Samenvattend: De rigger-monteerder verplaatst en bouwt op locatie de onderdelen van metalen en in mindere mate houten of betonnen constructies, de onderdelen en leidingen van installaties en de onderdelen van kranen samen en/of los. Hij doet dit aan de hand van uiteenlopende technieken zoals bijvoorbeeld bout- en moerverbindingen, snijbranden, en ongeacht de grootte van de onderdelen. Verder zorgt hij voor het correct aan- en afslaan van lasten (rigging) bij het uitvoeren van hijswerken in functie van de montage. Ook hier past hij uiteenlopende riggerstechnieken toe, dit naargelang de vorm en gewicht van de aan te slaan last, alsook de omgevingsfactoren Doorgroeimogelijkheden Vooraleer te spreken over de doorgroeimogelijkheden die er voor de rigger-monteerder bestaan, geven we eerst een overzicht van hoe een beginnend rigger-monteerder ingezet en ingewerkt wordt. Voor mensen nieuw in de branche, wordt er een opleiding georganiseerd 5 bestaande uit een aantal modules waaruit men selecteert afhankelijk van de taken die de rigger-monteerder opneemt in het bedrijf: 5 Deze opleiding wordt aangeboden door onder andere het competentiecentrum Comokra, welk gespecialiseerde opleidingen in de montagesector organiseert 14

15 B-VCA Werken op hoogte Flensmontage Aanslaan en uitwijzen van lasten. Werken met een heftruck Werken met een hoogtewerker Werken met een verreiker Nieuwe medewerkers krijgen naast deze opleiding ook een opleiding op de werkvloer. Hiertoe krijgt de beginnende rigger-monteerder enerzijds instructies en extra opvolging van de ploegbaas, anderzijds laat men hem hiertoe nauw samenwerken met en leren van meer ervaren collega s (onder de vorm van peterschap). Aanvankelijk wijst men aan de beginnend beroepsbeoefenaar eerder eenvoudige taken toe, waarbij men zijn handigheid, mate van initiatief nemen, inschat. Op basis hiervan gaat men taken toewijzen met een stijgende moeilijkheidsgraad. De termijn voor het opleiden op de werkvloer tot een volleerd rigger-monteerder is afhankelijk van de capaciteiten van de nieuwe medewerker. Werknemers met meerdere jaren ervaring, die voldoende zelfstandig kunnen werken en over voldoende technisch inzicht en leidinggevende capaciteiten beschikken kunnen worden ingezet als ploegbaas. De ploegbaas is verantwoordelijk voor het resultaat en de organisatie van het hele gebeuren. Hij zal het goede verloop van de werken in het oog houden alsook de werknemers aanwijzingen geven. Specifieke verantwoordelijkheden voor de ploegbaas zijn de volgende: Indien de opdrachtgever dit zelf niet opneemt, het installeren van de werf door het bestellen en organiseren van de benodigde zaken. Zorgen dat iedereen weet wat hij moet doen De voortgang en het goede verloop van de werken controleren en indien nodig bijsturen. Bijhouden van administratie zijnde het dagboek der werken, het werfregister,. Doorgeven aan bedrijf wat er extra nodig is op de werf qua materiaalvoorziening zodat dit wordt klaargelegd voor transport De ploegbaas kan op zijn beurt doorgroeien naar het beroep van werfleider. Dit maakt dat het mogelijk loopbaanverloop van de rigger-monteerder er als volgt uitziet: 15

16 Rigger-monteerder Ploegbaas Werfleider 2. Taken en Competenties Hieronder volgt de takenanalyse voor de rigger-monteerder. De taken zijn gegroepeerd in takenclusters, die elk een eigen titel kregen. Per taak zullen tevens de competenties vermeld worden, die noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van die welbepaalde taak. Onder competenties verstaan we de reële en individuele capaciteit om kennis (theoretische en praktische kennis), vaardigheden en attitudes in het handelen aan te wenden, in functie van de concrete, dagdagelijkse en veranderende werksituatie en in functie van persoonlijke en maatschappelijke activiteiten. Vanaf eind 2004 wordt de takencluster Instaan voor welzijn op het werk standaard opgenomen in elk beroepsprofiel dat de SERV maakt. Het is een uitgebreide tabel die in overleg met alle meewerkende sectoren werd opgesteld en door hen is goedgekeurd. In principe is het dus een gestandaardiseerde tabel, waarvan de inhoud wel kan worden gespecificeerd indien nodig naargelang het besproken beroep. De takencluster is afkomstig uit de nota Welzijn op het werk die op aanvraag te verkrijgen is bij de SERV. De aanleiding voor deze aanvulling is dubbel, namelijk: de kritiek dat er in de oude SERV-profielen te weinig aandacht werd besteed aan welzijn op het werk; de vraag van onderwijs om een eenvormige en gestandaardiseerde basistabel te krijgen over de taken en competenties die elke beginnende beroepsbeoefenaar moet uitoefenen en hebben om welzijn op het werk te garanderen. De betreffende tabel is dus groter van omvang dan wat in de oudere profielen stond over dit thema. We willen evenwel benadrukken dat de omvang van die takentabel geenszins iets zegt over het gewicht van deze takencluster in het gehele takenpakket van de beroepsbeoefenaar. De operationele kerntaken blijven de belangrijkste taken en competenties bevatten. In de toekomst zullen ook dergelijke takentabellen uitgewerkt worden voor de takenclusters milieu en kwaliteitszorg. In dit profiel wordt het takenpakket van een ervaren rigger-monteerder toegelicht. Naast de opsomming van taken en competenties van deze ervaren beroepsbeoefenaar wordt eveneens aandacht geschonken aan de taken en competenties van een beginnend beroepsbeoefenaar. Dit geeft een indicatie van wat iemand moet kennen en kunnen na een basisopleiding. De volgende takenclusters kunnen onderscheiden worden: 16

17 Plannen en organiseren van het eigen werk (tabel 2.1.) Voorzien van de nodige materialen (tabel 2.2.) Aanslaan en uitwijzen van materialen (tabel 2.3.) (De)monteren van bouwelementen en (onderdelen van) installaties (tabel 2.4.) (De)monteren van kranen (tabel 2.5.) Instaan voor orde en netheid op de werkplek (tabel 2.6.) Milieu (tabel 2.7.) Onderhoud en schoonmaken van het materieel (tabel 2.8.) Opbouwen van de eigen deskundigheid en die van anderen(tabel 2.9.) Kwaliteitszorg (tabel 2.10.) Welzijn op het werk (tabel 2.11.) 2.1. Plannen en organiseren van het eigen werk Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Kennis nemen van de algemene planning en de concrete werkinstructies Lezen van technisch plan Kennis hebben van de wijze waarop de planning wordt meegedeeld (bv. toolboxmeeting, werkfiches, ) Aandachtig kunnen luisteren Onduidelijkheden, problemen die men voorziet, kunnen verwoorden Kennis van perspectieftekening Kennis van symbolen Ruimtelijk voorstellingsvermogen hebben 17

18 2.2. Voorzien van de nodige materialen en materieel Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Laden, lossen en opslaan van het materieel en het materiaal Aanvoeren al dan niet in de hoogte van materialen en materieel opdat veilig en vlot gewerkt kan worden Kennis van montagegereedschap (manuele, elektrische of pneumatische sleutel, hamer, koevoet, ) gebruikt tijdens de werkzaamheden Kennis van de courante materialen gebruikt tijdens de montagewerkzaamheden (profielen, constructiepanelen, bouten/moeren, onderdelen van een kraan, ) Weten waar het materieel en de materialen op te slaan Indien de materialen gelost worden met een kraan zie tabel 2.3 Kennis van de courante materialen gebruikt tijdens de montagewerkzaamheden (constructieprofielen, constructiepanelen, bouten/moeren, onderdelen van een kraan ) Kennis van de werking en het gebruik van hulpmiddelen voor transport zoals hefwerktuigen (hoogwerker, verreiker, ) Kunnen organiseren van het eigen werk 18

19 2.3. Aanslaan en uitwijzen van materialen Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Aan- en afslaan van materiaal Uitwijzen van materialen Het juiste hijshulpmiddel kunnen selecteren en gebruiken in functie van de last die zal worden verplaatst (o.a. kettingtakels, strop, hijsbanden, staalkabels, tangen en platenklemmen, hijsmagneten) Kunnen inschatten van het gewicht van de last Kunnen bepalen van het zwaartepunt van de last Kunnen bepalen van de tophoek Kunnen bepalen van de figuur van aanslaan Kennis van driehoeksmeetkunde Kennis van de labels van het hijsmateriaal dat gekeurd moet worden Kennis van de seincodes conform de wetgeving Kunnen seinen aan de kraanman conform de wetgeving Duidelijk en eenduidig radiofonisch kunnen communiceren met de kraanman 19

20 2.4. (De)monteren van bouwelementen en (onderdelen van) installaties Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Afmeten van de te vervangen elementen Demonteren van de te vervangen elementen (constructieprofielen, constructiepanelen, buisleidingen, ) Schoonmaken van de vrijgemaakte aansluitpunten met het oog op nieuwe montage Kennis van de werking en het gebruik van de benodigde meetapparatuur (rolmaat, gradenboog en waterpas) Kunnen meten Een tijdelijke ondersteuning kunnen plaatsen Kennis van de werking en het gebruik van een zaag(machine), snijbrander of slijpschijf Kennis van de werking en het gebruik van montagegereedschap (manuele, elektrische of pneumatische sleutel, hamer, koevoet, ) Kennis van de volgorde voor het losmaken van bouten Kennis van de werking en het gebruik van afbraamgereedschap 20

21 Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Monteren van de elementen (kolommen, liggers, windverbanden, dakconstructie, apparaten, ketels, ) Kennis van de werking en het gebruik van de benodigde meetapparatuur (rolmaat, gradenboog en waterpas) Kunnen meten Het element manueel of met behulp van een koevoet op de plaats van montage kunnen brengen Kennis van de werking en het gebruik van montagegereedschap (manuele, elektrische of pneumatische sleutel, hamer, koevoet, ) Kunnen toepassen van montagetechnieken, voornamelijk het correct aantrekken van bouten Teamgericht kunnen werken 2.5. (De)monteren van kranen Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Assisteren bij het monteren of demonteren van de verschillende kraanonderdelen Kennis van de werking en het gebruik van montagegereedschap (manuele, elektrische of pneumatische sleutel, hamer, koevoet, ) Kennis van de onderdelen van een kraan (giekonderdelen, ballast ) Basiskennis van de volgorde voor het monteren van een kraan 21

22 2.6. Instaan voor orde en netheid op de werkplek Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Net houden van de werkplek Ordelijk en net kunnen werken 2.7. Milieu Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Scheiden en selectief verwijderen van afval volgens opdracht Weten waar men met welk soort afval terecht kan 2.8. Onderhoud en schoonmaken van het materieel Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Draagt mee zorg voor het preventief onderhouden en schoonmaken van het materieel Kennis van onderhoudsvoorwaarden en reinigingsmethoden van het montage-, afwerkings- en ander gereedschap Kennis van de kritieke punten voor onderhoud Kunnen signaleren wanneer onderdelen aan herstelling of vervanging toe zijn 22

23 2.9. Opbouwen van de eigen deskundigheid en die van anderen Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Opleiding volgen Kunnen integreren van de verworven competenties in de dagdagelijkse werksituatie Bereid zijn te leren Ondersteunen en begeleiden van beginnende riggermonteerders Kunnen geven van precieze richtlijnen Kunnen verwoorden waarom men een bepaalde handeling moet stellen Feed-back kunnen geven over het functioneren Kwaliteitszorg Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties De termijnen voor het eigen werk naleven De opdracht binnen de vooropgestelde tijd kunnen afwerken Het eigen werk volgens de kwaliteitseisen uitvoeren Kennis hebben van de vooropgestelde kwaliteitseisen Kunnen beoordelen of het werk voldoet aan de vooropgestelde kwaliteitseisen 23

24 2.11. Welzijn op het werk Instaan voor welzijn op het werk betekent in de eerste plaats zorgen voor de eigen veiligheid en die van collega s(/derden) door het naleven van veiligheidsregels en instructies. Het betekent ook zorgen voor de eigen gezondheid en die van collega s(/derden) door onder meer aandacht te hebben voor voldoende arbeidshygiëne en voor ergonomisch handelen. Dit vertaalt zich in algemene competenties zoals veiligheidsbewust werken en gezondheidsen hygiënebewust werken. Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Ophalen van vergunningen Kennis van het belang van werkvergunningen met het oog op veiligheid bij het uitvoeren van risicovolle werken Kennis van soorten van werkvergunningen (oa. koudewerkvergunning, vuurwerkvergunning, vergunning voor het betreden van besloten ruimten, graafvergunning, shutdown vergunning, werken met of aan radioactieve bronnen, betreden van stellingen, werken aan pijpleidingen, werken aan elektrische installaties) Kunnen toepassen van de veiligheidsvoorschriften die vermeld zijn in de werkvergunning (oa. het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen) 24

25 Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Aan de verantwoordelijke melden van ongevallen en incidenten (ook incidenten m.b.t. agressie en geweld) elke werksituatie die een ernstig of onmiddellijk gevaar met zich meebrengt elk geconstateerd mankement in de beschermingssystemen Bijstand verlenen aan de werkgever of de verantwoordelijk gestelde werknemer en hem in staat stellen alle taken uit te voeren of aan alle verplichtingen te voldoen m.b.t. veiligheid en gezondheid ervoor te zorgen dat het arbeidsmilieu en de arbeidsomstandigheden veilig zijn en geen risico s opleveren voor de veiligheid en gezondheid binnen hun werkterrein Kennis van interne procedures van de onderneming of organisatie inzake het melden van incidenten, ongevallen of gevaarlijke situaties Kennis van de mogelijke bronnen van gevaar op het werk Kennis van de preventiebeginselen Kunnen herkennen van potentieel gevaarlijke situaties Kennis van de regels die van toepassing zijn bij het recht op werkonderbreking (o.a. ernstig en onmiddellijk gevaar, direct melden aan de werkgever) Inzicht hebben in het belang van een goede communicatie inzake veiligheid en gezondheid Inzicht hebben in het belang van deze meldplicht in functie van preven Instructies correct kunnen opvolgen Kennis van de preventiebeginselen Inzicht hebben in het belang van een goede communicatie inzake veiligheid en gezondheid Inzicht hebben in het belang van deze bijstand in functie van preventie en risicobeheersing Verantwoordelijkheidszin hebben Veiligheidsbewust werken 25

26 Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Adequaat optreden in geval van nood/ brand (PVI, 2001, p.19) collega s en verantwoordelijke verwittigen bij brand o.a. hulpdiensten oproepen, juiste blusmiddelen gebruiken, geen liften gebruiken, laag op de grond blijven bij veel rook Ergonomisch werken Signaleren van stresssituaties aan de verantwoordelijke Adequaat kunnen reageren in noodsituaties (PVI, 2001, p.19) Kennis van het nood- en evacuatieplan van de onderneming of organisatie (PVI, 2001, p.19) Kennis van de regels die van toepassing zijn bij het recht op werkonderbreking (o.a. ernstig en onmiddellijk gevaar, direct melden aan de werkgever) Kennis van de vuurdriehoek (zuurstof, energie en brandbare stof) (PVI, 2001, p.62) Kennis van soorten branden (klasse A, B, C en D) en blusmiddelen Kennis van EHBO, zoals dat van elke burger mag verwacht worden (PVI, 2001, p.19) Kennis hebben van de risico s van overbelasting of verkeerde belasting van het lichaam Kennis hebben van de basisprincipes voor het hanteren van lasten zonder risico s Juiste hef- en tilbewegingen kunnen toepassen Correct kunnen hanteren van voorziene hulpmiddelen bij heffen en tillen Kennis hebben van het begrip stress op het werk 26

27 Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Op een positieve wijze bijdragen tot het preventiebeleid dat wordt tot stand gebracht in het kader van de bescherming van de werknemers tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk Zich onthouden van iedere daad van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk Eigen deskundigheid inzake veiligheid en gezondheid opbouwen, door het volgen van opleidingen (op vraag van/aangeboden door de werkgever) Arbeidsmiddelen gebruiken zoals het moet. Dit houdt o.a. in: Geregeld controleren en onderhouden van arbeidsmiddelen Nooit machinebeveiliging willekeurig wegnemen of uitschakelen Persoonlijke beschermingsmiddelen dragen als het nodig is Gereedschap alleen gebruiken voor het werk waarvoor het gemaakt is Veilig opbergen van gereedschap Weten wat onder geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk wordt verstaan Kennis hebben van de maatregelen vastgelegd door de onderneming betreffende de bescherming van werknemers tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk Respectvol kunnen omgaan met collega s Inzicht hebben in het belang van opleiding in het kader van preventie het geleerde in de praktijk kunnen brengen kritisch kunnen zijn over eigen houding en handelen Oplettend zijn Nauwkeurig de veiligheidsvoorschriften kunnen toepassen Kennis hebben van de werking van de machine en/of gereedschappen Kennis hebben van de risico s en beheersmaatregelen voor het gebruik van machines en gereedschappen Machines veilig kunnen gebruiken Kennis hebben van de veiligheidssignalisatie Veiligheidsinstructiekaarten kunnen lezen en begrijpen Kunnen beoordelen of het gereedschap nog goed (en dus veilig) is 27

28 Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Producten met gevaarlijke eigenschappen op de juiste manier gebruiken Persoonlijke beschermingmiddelen op de juiste manier gebruiken. Dit houdt o.a. in: PBM s dragen wanneer het moet PBM s regelmatig onderhouden en controleren PBM s na gebruik correct opbergen Kennis hebben van de producten met gevaarlijke eigenschappen waarmee men op de werkvloer in contact komt Kennis hebben van de risico s en beheersmaatregelen voor het gebruik van producten met gevaarlijke eigenschappen Hygiëne bewust werken Kunnen lezen en interpreteren van gevaarsaanduidingen en gevaarssymbolen op het etiket van gevaarlijke producten Kennis hebben van de regels in verband met de opslag van producten met gevaarlijke eigenschappen Kennis hebben van de veiligheidssignalisatie, transportetikettering en productetikettering De veiligheidsinformatiebladen kunnen lezen en begrijpen Kennis hebben van de situaties waarin persoonlijke beschermingsmiddelen moeten worden gedragen Kennis van de veiligheidssignalisatie mbt. het dragen van PBM s (blauwe gebodsborden) Kennis van de verschillende PBM s (gezichts-, gehoors-, hoofd-, hand-, voet- en adembescherming) en van hun functie Kennis van het juiste gebruik van PBM s en gebruikstoepassingen Zich bewust zijn van de eigen verantwoordelijkheid voor het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen 28

29 Taken Beginnende beroepsbeoefenaar Competenties Taken Competenties Collectieve beschermingsmiddelen aanbrengen (vb. vangnetten, valbeveiliging) 3. Competenties Kennis van de verschillende collectieve beschermingsmiddelen Instructies kunnen opvolgen Onder competenties verstaan we het samenhangend geheel van kennis, vaardigheden en houdingen, dat aantoonbaar ontleend is aan concrete handelingen en/of taken die voorkomen in de beroepsuitoefening van de rigger-monteerder. In dit hoofdstuk beschrijven we achtereenvolgend de algemene beroepskennis, de sleutelvaardigheden en de specifieke vereisten, waarover de rigger-monteerder moet beschikken Algemene beroepskennis Kennis van planlezen Kennis van technische termen en symbolen Kennis van lezen van een perspectieftekening Kennis van meetinstrumenten en -technieken Kunnen toepassen van meettechnieken en kennis van de werking en bediening van de meetinstrumenten zoals bijvoorbeeld waterpas, rolmaat, blokhaak, Kennis van gereedschappen en hulpmiddelen Kennis van de werking, de bediening, de veiligheidsvoorschriften, de onderhoudsvoorwaarden en de reinigingsmethoden van: Meetgereedschap: rolmaat, waterpas, blokhaak, gradenboog, Verspanend gereedschap: slijpmachine, snijbrander, zaag(machine), Montagegereedschap: staalborstel, vijl, manuele, elektrische en pneumatische sleutels, momentsleutel, hamer, Hijshulpmiddelen: kettingtakel, strop, Transportmiddelen: hoogwerker, verreiker, Kennis van aanslaan en uitwijzen van lasten Kennis van gewicht, zwaartepunt, hoek en figuur van aanslaan 29

30 Kennis van de seincodes conform de wetgeving Kennis van radiocommunicatie Kennis van montage- en verbindingstechnieken Kennis van mechanische verbindingstechnieken (voornamelijk bout-moer verbinding) Kennis van afbraamtechnieken Kennis van afbraamtechnieken om bewerkte elementen schoon te maken met het oog op nieuwe montage Kennis van materialen Kennis van de verschillende soorten bouwelementen (verschillende soorten profielen in staal, hout en beton, verschillende soorten bouten en moeren, ankers, ). Kennis van de onderdelen van een kraan (contragewicht, mast, giek, spankabels, ) Kennis van wiskunde Kennis van de ruimtemeetkunde (berekening van lengte, breedte, hoogte, oppervlakte). Kennis van driehoeksmeetkunde (bepalen van de tophoek voor het aanslaan van lasten). Kennis van mechanica Inzicht hebben in de werkingsprincipes van de kraan Kennis van kwaliteitszorg Kennis van bedrijfs- en productspecifieke kwaliteitsnormen. Kennis van de bedrijfsspecifieke procedure voor interne communicatie Kennis hebben van de arbeidsorganisatie binnen de afdeling. Basiskennis van de wetgeving met betrekking tot het welzijn op het werk Kennis van het doel en de uitgangspunten van de wetgeving met betrekking tot welzijn van werknemers bij de uitvoering van hun werk (Wet van 4 augustus 1996, ARAB en Codex) Kennis van de rechten en plichten van de werknemer met betrekking tot welzijn op het werk Kennis van de rol van de interne en externe diensten voor preventie en bescherming op het werk Kennis van de functie en bevoegdheden van door de overheid aangewezen toezichthoudende instanties met betrekking tot arbeidsomstandigheden (o.a. arbeidsinspectie) 30

31 Kennis van de regels die van toepassing zijn bij het recht op werkonderbreking (o.a. ernstig en onmiddellijk gevaar, direct melden aan de werkgever) Kennis van de terminologie met betrekking tot welzijn op het werk Kennis van de begrippen veiligheid en gezondheid Kennis van de begrippen gevaar, risico, schade, ongeval en incident Kennis van de begrippen preventie en risicobeheersing Kennis van de begrippen stress, geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk Kennis van het beleid van de onderneming/organisatie met betrekking tot het welzijn op het werk Kennis van de veiligheidsregels en instructies in de onderneming/organisatie Kennis van de interne procedures van de onderneming/organisatie inzake het melden van incidenten of ongevallen Kennis van het nood- en evacuatieplan van de onderneming/organisatie Kennis van de maatregelen vastgelegd door de onderneming/organisatie betreffende de bescherming van de werknemers tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk Kennis hebben van de richtlijnen binnen het bedrijf omtrent EHBO en maatregelen te nemen bij brand Kennis van ongevallen Kennis van de mogelijke bronnen van gevaar op het werk Kennis van ongevallenpreventie met aandacht voor de mens, de techniek, de omgeving en de organisatie Kennis van de preventiebeginselen Kennis van manieren om gevaarlijke situaties op te heffen Gevaarlijke handelingen kunnen herkennen en kennis hebben van manieren om deze te verbeteren Kennis van de procedures voor rapportering van ongevallen en bijna ongevallen Kennis van veiligheidssignalisatie Kennis van de verschillende soorten tekens, symbolen, borden, kleuren voor verbod, gebod, waarschuwing, redding en aanwijzingen, brandbestrijding, gascilinders 31

32 Kennis van de gevaarsaanduidingen op etiketten Kennis van de R- en S-zinnen Kennis van de aanduidingen voor de brandklassen, elektriciteit, CE-keurmerk, Kennis van hygiëne Kennis van de principes van algemene en persoonlijke hygiëne Kennis van de richtlijnen in de onderneming of organisatie met betrekking tot netheid en hygiëne Kennis van ergonomie Kennis van de risico s van een slechte houding voor de gezondheid (belasting van rug, gewrichten, spieren, ) Kennis van de basisprincipes van het hanteren van lasten zonder risico s Kennis van de juiste hef- en tiltechnieken Kennis van de beschikbare hulpmiddelen bij heffen en tillen Basiskennis van brandblussen en EHBO Kennis van brandblussen Kennis van de vuurdriehoek (zuurstof, energie en brandbare stof) Kennis van soorten branden (klasse A, B, C en D) en blusmiddelen Kennis van EHBO, zoals dat van elke burger mag verwacht worden Kennis van arbeidsmiddelen Kennis van de werking en de toepassingen van machines en gereedschappen Kennis van de bedieningsschakelaars aan de machines en gereedschappen (noodstop/dodemansknop) Kennis van de risico's en de te nemen veiligheidsmaatregelen bij het werken met machines. Kennis van de risico s en de te nemen veiligheidsmaatregelen bij het werken met handgereedschap. Kennis van de risico's en de te nemen veiligheidsmaatregelen bij het gebruik van mechanisch gereedschap. Kennis van de functie van steekflenzen en toepassingsvoorbeelden Kennis van de inhoud van veiligheidsinstructiekaarten 32

33 Kennis van het belang van preventief onderhoud Kennis van producten met gevaarlijke eigenschappen Kennis van de risico s en beheersmaatregelen voor het gebruik van gevaarlijke producten Kennis van gevaarsaanduidingen en gevaarssymbolen op de etiketten van gevaarlijke producten Kennis van de belangrijkste veiligheidsaanbevelingen met betrekking tot producten met gevaarlijke eigenschappen Kennis van de regels in verband met de opslag van gevaarlijke producten Kennis van de inhoud van de veiligheidsinformatiebladen Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen Kennis van de voorschriften m.b.t. de draagplicht van persoonlijke beschermingsmiddelen Kennis van het correct dragen van de persoonlijke beschermingsmiddelen Kennis van de blauwe gebodsborden met betrekking tot persoonlijke beschermingsmiddelen Inzicht in de toepassing en kennis van het veilig gebruik maken van verschillende soorten persoonlijke beschermingsmiddelen voor: Gezichtsbescherming: lasbril, veiligheidsbril, gasbril of zuurbril, gelaatscherm Gehoorsbescherming: oorkappen, oordoppen, oorapparaten met filter Hoofdbescherming: stoothelm, veiligheidshelm Handbescherming: juiste handschoenen voor het juiste werk Voetbescherming: veiligheidsschoenen met metalen tip, veiligheidsschoenen met stalen zool Adembescherming: stofmasker, gasfilter, halfgelaatsmasker, volgelaatsmasker Wanneer er genoeg zuurstof in de lucht is, gebruikt men toestellen en maskers die beschermen tegen gevaarlijke deeltjes in de lucht; wanneer er niet genoeg zuurstof in de lucht is, gebruikt men toestellen die extra zuurstof geven Kennis van de verschillende collectieve beschermingsmiddelen Kennis van de risico s en beheersmaatregelen voor hijsen, tillen, dragen Kennis van de risico's en de te nemen veiligheidsmaatregelen bij het werken met een hijswerktuig Kennis van de labels die aangebracht moeten zijn bij hijsmateriaal met keuringsplicht Kennis van het veilig gebruik van verschillende hijsgereedschappen Kennis van de (ergonomische) technieken om een last of persoon handmatig veilig te tillen en verplaatsen 33

34 Kennis van de risico s en beheersmaatregelen voor struikelen, uitglijden, vallen Weten welke situaties in de eigen werksituatie struikelen, uitglijden of verstappen tot gevolg kunnen hebben Kennis van methoden om de risico's bij het lopen te voorkomen: wegnemen, aanpassen, repareren, orde en netheid, beheersen, afzetting, markering Kennis van het gebruik van werkvergunningen Kennis van het doel en de inhoud van werkvergunningen 3.2. Sleutelvaardigheden Sleutelvaardigheden verwijzen naar de vaardigheden en attitudes die noodzakelijk zijn voor de uitoefening van het beroep van rigger-monteerder. Onderstaande sleutelvaardigheden werden reeds als belangrijk voor dit beroep aangeduid. 34