PATROONTEKENEN : MANUEEL Module : De rok Leerlingenstages 72 u

Transcriptie

1 Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding Module : De rok Leerlingenstages 72 u Deze cursus is eigendom van de VDAB

2 INHOUDSOPGAVE 2/22 1. Matentabel 3 2. De standaardrok 5 3. Wat is graderen 9 Doelstelling Matenreeksen Spronggetallen Berekenen van spronggetallen Verdelen van spronggetallen Steunlijnen Volgorde van graderen 4. Soorten gradaties 12 Gradatie op de zuivere lichaamsmaten van de matentabel Gradatie op lichaamsmaten + toegiften 5. Manuele gradatie basispatronen 13 Zonder herberekening van de neepwaarde

3 3/22 1 MATENTABEL DAMESMATENTABEL : volgens BIN normen NBN EN Maat sprong Lichaamslengte Hoofdlengte 23,5 23,5 23,5 23,5 23,5 23,5 23,5 0 ruglengte 41,5 41,5 41,5 41,5 41,5 41,5 41,5 0 rughoogte 19,3 19,7 20,1 20,5 20,9 21,3 21,7 0,4 neeplengte 23,5 24,5 25,5 26,5 27,5 28,5 29,5 1 schouderlengte 11,8 12,1 12,4 12, ,3 13,6 0,3 voorlengte 43,6 43,9 44,2 44,5 44,8 45,1 45,4 0,3 heuphoogte 19,4 19,6 19, ,2 20,4 20,6 0,2 zithoogte 25 25, , ,5 28 0,5 tussenbeenlengte 78 77, , ,5 75 0,5 zijlengte pantalon mouwlengte borstomtrek rugbreedte 14,6 15,4 16, ,8 18,6 19,4 0,8 armsgatdiameter 8,5 9 9, , ,5 0,5 voorbreedte 16,9 17,6 18, ,7 20,4 21,1 0,7 lendenomtrek heupenomtrek halsbreedte 6,3 6,5 6,7 6,9 7,1 7,3 7,5 0,2 halsdiepte voor 7,3 7,5 7,7 7,9 8,1 8,3 8,5 0,2 halsdiepte rug 2 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 0,1 borstneepdiepte 4 4,2 4,4 4,6 4,8 5 5,2 0,2 borstneepdiepte 8, , , ,5 1,5 armomtrek 26,5 27,5 28,5 29,5 30,5 31,5 32,5 1 polsomtrek 16,5 16,7 16,9 17,1 17,3 17,5 17,7 0,2 dijbeenomtrek knieomtrek 39 39, , ,5 42 0,5 enkelomtrek 23 23, , ,5 26 0,5

4 4/22 DAMESMATENTABEL : volgens BIN normen NBN EN Maat sprong Lichaamslengte Hoofdlengte 23,5 23,5 23,5 23,5 23,5 23,5 0 ruglengte 41,5 41,5 41,5 41,5 41,5 41,5 0 rughoogte 22,3 22,9 23,5 24,1 24,7 25,3 0,6 neeplengte 31 32, , ,5 1,5 schouderlengte 13,9 14,2 14,5 14,8 15,1 15,4 0,3 voorlengte 45,8 46,2 46, ,4 47,8 0,4 heuphoogte 20,7 20,8 20, ,1 21,2 0,1 zithoogte 28, , ,5 31 0,5 tussenbeenlengte 74, , ,5 72 0,5 zijlengte pantalon mouwlengte borstomtrek rugbreedte 20,5 21,6 22,7 23,8 24,9 26 1,1 armsgatdiameter 12,4 13,3 14,2 15, ,9 0,9 voorbreedte 22,1 23,1 24,1 25,1 26,1 27,1 1 lendenomtrek heupenomtrek halsbreedte 7,8 8,1 8,4 8,7 9 9,3 0,3 halsdiepte voor 8,8 9,1 9,4 9, ,3 0,3 halsdiepte rug 2,75 2,9 3,05 3,2 3,35 3,5 0,15 borstneepdiepte 5,5 5,8 6,1 6,4 6,7 7 0,3 borstneepdiepte 19,5 21,5 23,5 25,5 27,5 29,5 2 armomtrek 34,3 36,1 37,9 39,7 41,5 43,3 1,8 polsomtrek 17,9 18,1 18,3 18,5 18,7 18,9 0,2 dijbeenomtrek 61, , ,5 69 1,5 knieomtrek 42, , ,5 45 0,5 enkelomtrek 26, , ,5 29 0,5

5 5/22 2 DE STANDAARDROK Benodigde maten : - L.O. = lendenomtrek : - H.O. = heupenomtrek : - T.L. = totale lengte : - H.H. = heupenhoogte : - Patroonopstelling : - teken een kader : de hoogte = totale lengte van de rok de breedte = halve heupenomtrek + toegift - teken de heupenhoogte - de kaderlijn rechts = M.R. ( midden - rug ) links = M.V. ( midden - voor ) Er wordt meestal maar een half patroon getekend Uitzonderingen : - personen met ongelijke lichaamsbouw - assymmetrisch model - teken de zijnaad op de halve kaderbreedte cm Het voorpand wordt daardoor iets breder dan het rugpand : zijnaad ligt iets naar achter - teken aan de zijnaad ( Z ) een horizontale hulplijn 1 cm boven de kaderhoogtelijn - bereken de cintrage : ( dit is de lendenversmalling ) Halve H.O. ( met toegift in ) - Halve lendenomtrek = te cintreren bedrag van half patroon voorbeeld : 51.5 ( H.O. ) ( L.O. ) = 15 cm te cintreren Deze cintragewaarde verdeel je als volgt : 4 / 10 voor de zijneepcintrage 4 / 10 voor de rugneepcintrage 2 / 10 voor de voorneepcintrage - teken de cintrage aan de zijnaad : de helft voor het voorpand, de helft voor het rugpand Meet de waarde op de bovenste hulplijn Teken de vorm van de zijnaad, zoals de lichaamsvorm, tot op H.H.

6 6/22 - Verdeel de afstand van zijnaad tot M.R. in 3 - Teken verticale steunlijnen, evenwijdig met M.R. Dit is het midden van de cintrageneep. - meet de waarde van de cintragenepen in rugpand teken de neepbenen lichtjes afgerond. de lengte van de nepen : 5 à 7 cm boven H.H. - meet dezelfde neepafstand in voorste als in rugpand, vanaf de zijnaad meet de waarde van de cintragenepen in voorpand teken de neepbenen lichtjes afgerond lengte van de nepen : 8 à 10 cm onder lenden - verdiep in M.R. 0, 5 cm aan lenden - plooi de nepen dicht teken de vorm van de lendenlijn van M.V. tot verhoogde punt Zijnaad, van Z tot verdiept punt in M.R. - controleer de lendenomtrek Meestal is een extra waarde van 0.5 cm à 1 cm toegestaan, die verwerkt wordt als toegift bij het aanzetten van de lendenband

7 7/22 - patroontekening :de standaardrok schaalgrootte : 25/100

8 8/ Opdracht : Teken een basisrok op de eigen lichaamsmaten

9 3 WAT IS GRADEREN 3.1 Doelstelling Wanneer een modelpatroon volledig klaar is, na verbetering van het prototype, wordt het patroon in verschillende maten groter en kleiner gemaakt, om zo een serie te verkrijgen. Een serie is een matenreeks waarin een bepaald model wordt aangeboden aan de winkeliers. Meestal wordt er in een groep van 5 à 6 maten gewerkt van een bepaald model. De grootte van de serie wordt echter per model bepaald en is afhankelijk van de visie van de commerciële dienst, dus de verkoopbaarheid van het model. Elk bedrijf bepaald, afhankelijk van het artikel, de grootte van de serie. Het prototype (of de basismaat) wordt meestal gemaakt in de middenmaat van de serie. Vb. prototype maat 40, gradatie van Het vergroten en verkleinen van dit modelpatroon, wordt graderen genoemd. 3.2 Matenreeksen volgens BIN normen NBN EN Damesmaten Voor de damesmaten zijn er 2 grote reeksen : Vroegere nummering Nieuwe nummering BIN normen 3.3 Spronggetallen Om te kunnen graderen hebben we het volledige modelpatroon nodig, dit is het knippatroon van het prototype en de matentabel. Met behulp van de matentabel gaan we bepalen hoeveel cm s een volgende of vorige maat groter of kleiner moet zijn dan het prototype. We bepalen voor elk model afzonderlijk welke maten belangrijk zijn in de gradatie. Het verschil in de verschillende maten die we gaan toepassen, noemen we spronggetallen. We hebben spronggetallen nodig voor de breedte- en de lengtematen van het model. Ook voor de modeldetails ( naden plooien zakken.. ) moeten we spronggetallen berekenen. De maten voor de modeldetails vinden we niet terug in de matentabel. Deze berekenen we volgens een bepaalde verhouding omdat een modelpatroon er in de volledige reeks gelijkaardig moet uitzien. 9/22

10 10/ Berekenen van spronggetallen Opdracht: Neem de damesmatentabel en vul de gevraagde maten in. Bereken tussen de 2 maten, telkens de spronggetallen. 36 Sprong 38 Sprong 40 Sprong 42 Sprong LO HO HH TL Breekmaten Er zijn gelijke spronggetallen tussen 2 maten in een matenreeks, en ongelijke. Op het ogenblik dat het spronggetal wijzigt, spreken we van een breekmaat. Opdracht: Zoek in de matentabel de breekmaten. 44 Sprong 46 Sprong 48 Sprong 50 Sprong LO HO HH TL 3.5 Verdelen van spronggetallen Wanneer we uit de matentabellen de verschillende spronggetallen hebben berekend, moeten we deze evenredig gaan verdelen in het modelpatroon. Om deze verdeling te kunnen maken, is het noodzakelijk dat je de opstelling van het basis- en modelpatroon kent. Evenredige verdeling van de spronggetallen is belangrijk om zowel de pasvorm als de modelverhoudingen te bewaken. Verdelen van de spronggetallen kan op verschillende manieren gebeuren : - Verdelen van de spronggetallen zonder herberekening van de neepwaarden als er geen breekmaat is in de verhouding LO - HO - Verdelen van de spronggetallen met herberekening van de neepwaarden als er een breekmaat is in de verhouding LO HO 3.6 Steunlijnen Elk patroondeel van het modelpatroon heeft steunlijnen nodig. Deze steunlijnen blijven stabiel tijdens de gradatie van de hele matenreeks. De steunlijnen worden zelf bepaald en zijn afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van het modelpatroon. Er moet steeds een horizontale en een vertikale steunlijn aangeduid worden per patroondeel. Voor de gradatie met het CAD systeem spreken we van de gradatie in de X-as ( + of - ) en gradatie in de Y-as ( + of - ).

11 3.7 Volgorde van graderen De volgorde voor het graderen van standaard- of modelpatronen, is steeds dezelfde als bij de eigenlijke patroonopstelling. We graderen eerst al de lengtematen, daarna de breedtematen, daarna de modeldetails. 11/22

12 12/22 4 SOORTEN GRADATIES 4.1 Gradatie op de zuivere lichaamsmaten van de matentabel Als je op de zuivere lichaamsmaten gradeert, betekent dit dat de sprongbedragen uit de matentabel worden overgenomen. Dit betekent dat de ruimtetoegift van het prototype behouden blijft voor de hele matenserie. Deze methode wordt toegepast op: - een kleine matenreeks, vb. serie van 5 maten - aanpassende en gecintreerde kleding 4.2 Gradatie op lichaamsmaten + toegiften Als je op de lichaamsmaten + toegiften gradeert, betekent dit dat de sprongbedragen uit de matentabel worden vermeerderd met een % van de toegiften. De toegepaste sprongbedragen zijn dus niet af te leiden uit de matentabel. De toe te passen sprongbedragen worden berekend volgens de regel van 3 Deze methode wordt toegepast op : - Ruimer zittende kleding vb. sportswear, nachtkleding, werkkledij, oversized kleding.. - Kinderkleding : omdat de lengteverhoudingen veel verschillen tegenover de breedteverhoudingen - Breigoederen vb. pull s, t-shirts

13 13/22 5 MANUELE GRADATIE BASISPATRONEN Graderen van basispatronen wordt in een bedrijf meestal niet gedaan. Om je echter de techniek van het graderen aan te leren, geven we eerst een aantal oefeningen op het graderen van het basispatroon, dus zonder naadwaarden. 5.1 Zonder herberekening van de neepwaarde Deze methode kan je enkel toepassen in een beperkte matenreeks en wanneer er geen breekmaten in de matentabel voorkomen. Bij deze methode wordt enkel rekening gehouden met de spronggetallen die voorkomen in de matentabel, nl. de zuivere lichaamsmaten. Oefeningen : Standaardrok : matenreeks Standaardbloes zonder borstneep : matenreeks 36 44

14 5.1.1 Oefening : Standaardrok met behoud van de neepwaarde 14/22 Werkwijze : Het basispatroon bestaat uit 1 voorpand, 1 rugpand en 1 lendenband. Per patroondeel gaan we nu bekijken met welke maten we dit deel gaan vergroten of verkleinen. Als steunlijnen kiezen we : - MV en MR als vertikale steunlijn : voor de breedtematen - Lendenlijn als horizontale steunlijn : voor de lengtematen - MV van de lendenband als vertikale steunlijn : voor de breedtematen - Breedte lendenband als horizontale steunlijn : voor de lengtematen Voor de lengtematen van de standaardrok worden volgende maten gegradeerd: - HH : heupenhoogte - TL : blijft stabiel Voor de breedtematen van de standaardrok worden volgende maten gegradeerd : - LO : lendenomtrek - HO : heupenomtrek - Neepwaarden : blijven stabiel zolang de verhouding LO / HO dezelfde is, m.a.w. zolang er geen breekmaat is Bereken de spronggetallen uit de matentabel. Maat 36 Sprong 38 Sprong 40 Sprong 42 LO HO HH Verdeel de bekomen spronggetallen door het aantal patroondelen om de waarde die je moet toepassen te kennen. Vb. HO = spronggetal 4 cm, op een ½ patroon = 2 cm, op ¼ patroon = 1 cm Teken op al de gradatiepunten horizontale steunlijnen voor de lengtematen: - op de HH aan zijnaad - op de eindpunten van de nepen Teken op al de gradatiepunten vertikale steunlijnen voor de breedtematen : - Op lendenpunt zijnaad - Op heupenpunt zijnaad - Op eindpunt nepen - Op beginpunt nepen - Op breedte lendenband Meet heel nauwkeurig al de bekomen spronggetallen op de aangeduide hulplijntjes. Verbind al de nieuw bekomen punten met elkaar.

15 Opdracht : - Duid steunlijnen aan zoals opgegeven - Schrijf de toe te passen gradatiewaarden + de formules op al de gradatiepunten van het rokpatroon. 15/22

16 16/22 Resultaat: formules ¼ LO ½ LO Plaats neep 1/3 van ¼ LO 2/3 va, ¼ LO 1/3 van ¼ LO ¼ LO HH HH HH HH HH ¼ HO TL TL ¼ HO TL TL

17 17/22 Patroontekening gradatie basisrok rugpand Matenreeks : Gradatiepunten : LO HO HH

18 Patroontekening gradatie basisrok voorpand en lendeband Matenreeks : Gradatiepunten : LO HO HH in voorpand : zijlendenpunt / MR in lendenband 18/22

19 19/22 Patroontekening gradatie nepen Matenreeks : Gradatiepunten : neepverplaatsing rugpand rok Voor de plaats van de nepen: Bereken de verhouding waarin de plaats van de nepen op het standaardpatroon zijn getekend. In het rugpand : afstand MR / zij-lendenpunt : 3 In het voorpand : zelfde afstand als in rugpand: vanaf zij-lendenpunt gemeten Verplaats de nepen als volgt in rugpand - eindpunt nepen: HH of plaats 1: 1/3 plaats 2: 2/3 of of In numerieke waarden: Verplaats de neep als volgt in voorpand - eindpunt nepen: HH of plaats 1: 1/3 van (1/4 LO) 1 = 0,33 plaats 2: 2/3 van (1/4 LO) 1 = 0,66 plaats: 1/3 of In numerieke waarden: plaats neep: 1/3 van (1/4 LO) 1 = 0,33 vanaf ZIJNEEP!!

20 Schaal: 100/100 Matenreeks: Neepverplaatsing rugpand rok 20/22

21 Opdracht: Neem het basispatroon van de rok maat 40 op werkelijke grootte. Gradeer de matenreeks van /22

22 COLOFON 22/22 sectorverantwoordelijke: Cursusverantwoordelijke: Didactiek en lay-out: Medewerkers: Liesbeth Wouters Liesbeth Wouters Claude De Baes Martine Van Dam Versie: Oktober 2009 Nummer dotatielijst: