Gent 16. Nederkouter tot ter hoogte van de Bagattenstr, Verlorenkost Verlorenbroodstr Ten Spriete Verlorenkostbrug St Pietersbrugsken

Transcriptie

1 Gent 16 Nederkouter tot ter hoogte van de Bagattenstr, Verlorenkost Verlorenbroodstr Ten Spriete Verlorenkostbrug St Pietersbrugsken

2 Hondius Kaart van 1641 Leie Kalkstr heden J.Plateaustr Nederkouter Bagattenstr Rozendaalken Liesbethetsteeg Savaanstr Jerusalemstr Koophandelsplein Ketelpoort

3 Kaart van 1825 Het St Pietersdorp was nog weinig bebouwd. Alles was bijna landbouwgrond. Alleen hier op de kaart was aan de Sint Pietersnieuwstraat, Vrouwesrt(sint Kwintensberg en de Savaanstr.aat was er bebouwing

4 Nederkouter De tijd dat er nog rode lichten stonden en nu terug in voege De oude gebouwen zijn reeds afgebroken en flats kwamen in de plaats. MEUROP (een winkelketen van meubelen) was de eerste grote winkel die zijn intrede had gedaan. Heden winkelketen Spar Zeer goed bewaard gebouw van Het huis ernaast is afgebroken en de rooilijn is verplaatst om een bredere weg te kunnen aanleggen. Ook hier vanaf de pomp op De Spriet was het gedaan met op straat te lopen. Op de gemeenteraad van 15 sept 1865 besluit de raad er voetpaden aan te leggen tot het St Pietersplein

5 Na het bouwen van deze appartementen begin de jaren zestig in de Kortrijksepoortstraat 6 kwam er een zaak met meubelen erin, eerst Mobilta Meubels dan Meurop, later Tapit d Orient later supermarkt UNIC, heden SPAR 4 De Kortrijksepoortstraat begin niet aan de Verlorenkost maar enkele huizen verder op gelijke hoogte met Hoekske daarom dat ik eerst moeilijk nr4 kon vinden. De huizen nr 2 en 4 zijn verdwenen met de bouw van grote appartementen maar daarvoor moesten ze eerst een zeer grote atelier afbreken die achteraan was gelegen aan de Leie. ( zie 5 dia s verder )

6 Het begin van de straat, dit pleintje noemde men het Spriet. Anno 1674 werd hier aan de spriet het eerste klooster van de Capucinessen gesticht na 25 jaar zijn ze naar een nieuw gebouw gaan wonen aan de Reep. De Spriet Hier was de splitsing naar de St Pietersabdij of naar de stadspoort. Op dit pleintje stond vroeger een empirepomp, de ontmoetingsplaats om een babbeltje te slaan en te roddelen. In deze buurt waren vele huisjes zonder water. Deze pomp is verdwenen na 1883, ten gevolge van het bouwen van de watertorens en zo werd het water hier en daar op bepaalde punten gratis aan de gevel verstrekt. Waar vroeger de empirepomp stond was dit ook de plaats van de schandpaal van het st Pietersdorp. Aansluitend op de schandpaal het volgende: op 6januari 1850 is het brandmerken van misdadigers afgeschaft. Maar wat is de trend daarna?gevangen merken zichzelf dat ze in den bak hebben gezeten (blijkbaar is men fier in den bak te hebben gezeten). Verlorenkost Kaart van 1835 De pomp werd uitgebroken in 1899

7 Gezusters Lovelingestraat Vanhulthemstraat St- Kwintensberg Heuvelpoort Kortrijksepoortstr Wat is dat allemaal, zal je waarschijnlijk denken. Dit is ook een stukje Gentse geschiedenis. Heden is de tijd weten vanzelfsprekend. Maar rond 1853 heeft de gemeenteraad besloten 100 uurwerken te plaatsen op straatlantaarns en succes had dit. Meer dan 130 jaar verzorgde de stad de uurwerken want het was belangrijk dat de mensen de tijd wisten. Goed voor de bazen zodat het werkvolk op tijd op hun werk konden zijn. Ps: Het allemaal aan elkaar koppelen van de uurwerken was een uitvinding Nolet, een Gentenaar van (hiernaast links het stadsuurwerk op de Heuvelpoort) Verloren kost

8 Deze hoek van het huis is nog bestaande en vormt nu het hoekhuis van de nieuwe Verlorenkost De Verlorenkost Het begin van de Kortrijksepoortstr en de Verloren Kost voor de eeuwwisseling. Het brugje was juist breed genoeg om er een koets te kunnen laten over rijden. Op 24 mei 1851 wil het stadsbestuur deze weg verbreden maar door gebrek aan geld zal men nog 50 jaar moeten wachten

9 Kruispunt Kortrijksepoortstr Nederkouter Verlorenkost

10 Alle huizen links en rechts verdwenen om de Verloren Koststraat te verbreden. Het Café restaurant verhuisde naar de hoek Kortrijksesteenweg 2 met de kleine ring (Ijzerlaan). Heden nog altijd dezelfde naam

11 Nogmaals 2 foto s van de Verloren Kost. In het verleden was dit straatje een onbelangrijk steegje. Juist belangrijk genoeg om water uit de toen propere Leie(?) te halen en er wasgoed mee te wassen. Pas bij het graven van de coupure rond 1750 heeft men een brug gelegd over de Leie aan de Verloren kost, om een andere brug af te breken, die de belangrijke scheepvaart zou hinderen ter hoogte van de Zoutstraat (zijstraatje van de Nederkouter) 1895?

12 Je kan gemakkelijk het spoor volgen v/d genie troepen, de specialisten in het opblazen van bruggen. PS. Het waren wel onze troepen. Mei

13 Onderaan is het schildersatelier van een Gentse schilder, maar zijn naam ben ik even kwijt. De werkzaamheden zijn hier bezig zijn? Het bouwen van een noodbrug om de Coupure terug te verbinden met de Nederkouter

14 De Verlorenkostbrug. Al de huisjes zouden rond de eeuwwisseling verdwijnen om de straat te verbreden. Dit mooi Chinees gebouwtje is afgebroken begin de jaren 80 om meer plaats te maken als speelplaats voor de bekende school (instituut de Gand )in de Nederkouter. Welke muzikant kende niet de piano fabrikant Van Hyfte! Ook dit gebouw is al een tijdje verdwenen 10 sep Openbare aanbesteding voor het herbouwen van de Verlorenbroodbrug, een draaiende brug Rechts zie je nog de wasboot liggen waar vrouwen in het toen nog propere Leie de was deden. Het was aan deze trap dat de mosselboot aanlandde om zijn mosselen aan de man(vrouw) te brengen ( in zijn boek van Pol De Witte Alles is omgekeerd 1848/ 1937.

15 Nederkouter Leiekant

16 Foto Het Chinees paviljoen aan de Leie achterkant van de Nederkouter

17 Op de foto uit 1907 stond er enkel een bootje op de Leie vermeld. Het is een paviljoentje aan de Leie op de Nederkouter. Zie vlgd dia s

18 Het heeft me veel tijd gekost om deze foto te plaatsen. Op de foto stond er geschreven dat het aan de Leie werd genomen in Gent. Maar wat er niet vermeld stond dat de foto afgedrukt werd in spiegelbeeld. Probeer maar dan maar te zoeken waar het prieeltje stond op de linkerkant tot ik eraan dacht er een spiegelbeeld van te maken. Met deze foto zien we nu wat er lang geleden stond op deze plaats op de Lindelei waar vroeger een bekende technische hogeschool was. Wanneer de gebouwen werden afgebroken weet ik niet

19 Achterkant van de Nederkouter meer dan 100 jaar geleden Eén van de weinige gebouwtjes die zijn gebleven Blijkbaar lang in de mode geweest, want na de afbraak van dat gebouw kwam er plaats vrij om dit paviljoentje te bouwen

20 In 1784 hadden rijke kooplui zich genesteld in de Nederkouter en stelden zich tevreden met mooie tafels en stoelen om naar de boten te kijken. Nochtans vonden de nieuwe bewoners dit maar niks en lieten in 1860 dit gebouwtje optrekken. Maar wat dan? Vlgd dia Achterkant v/de Nederkouter a/de Leie. Piano s zijn verdwenen en ook het gebouw werd vervangen door nieuwbouw Decadentie en verveling namen het overwicht. Geld, luxe en drank waren overvloedig aanwezig. Terwijl de kinderarbeid en de arbeid schrijnend was (12 tot 14u werken), hadden zij geen enkel oog voor de miserabele omstandigheden waarop ze teerden.

21 De Gevaert kaart van 1878 De citadel of de Hollandse kazerne De voetvolkkazerne. ex- paardenstallen die omgevormd werden tot woongelegenheden voor getrouwde soldaten. Deze zullen enkele jaren later afgebroken worden rond 1883 voor de bouw van 2 watertorens op de Kattenberg. De empirepomp staat er nog op. Leie De spoorwegen die leiden naar het Zuidstation Je staat hier in de Kanunnikstr

22 Dit is de 2 de Verlorenkostbrug. Vóór 1857 was het een zeer steil straatje, daarom dat men de straat in de Nederkouter 1 voet heeft afgegraven en de 3 de brug 3 meter hoger heeft gebouwd dan zijn voorganger. Mensen die nu puffend de Verlorenkost oprijden kunnen wat moed krijgen door aan het verleden te denken.

23 Ons St-Pietersbrugsken in t kort. In 1429 was t een smal houten voetgangersbrugsken. De Leie was daar zeer breed en er waren eilandjes gevormd (Verloren Kost) bij het graven van de Coupure in 1753 zijn deze verdwenen. In 1754 heeft men er een draaibrug gemaakt in vervanging van de brug aan de Zoutstraat. Deze moest weg om de grote schepen niet te hinderen die van de Coupure kwamen richting Graslei. In 1857 kwam de 2 de brug. In 1898 werd de straat verbreed van 4 meter tot 10 m en een twintigtal huizen moesten onteigend worden. Er kwam nu een vaste brug 3 de die nog hoger was dan de vorige. Begin van de oorlog II (foto) werd ze opgeblazen. Er werd dan een noodbrugsken gebouwd en vanaf 1941 de huidige 4 de in beton. Gebouw der Wetenschappen

24 Zoals op zo vele oude gebouwen zijn de torentjes verdwenen

25 De Verlorenkostbrug aan de coupure. Is nu veel bredere brug die aangepast is aan de huidige tijd. Deze werd gebouwd in 1899 maar lang hebben de beelden er niet gestaan, want den Duits ( ) had koper en brons nodig. Om bommen en kanonnen voor de oorlog te kunnen maken natuurlijk. Terug prijs in de mei dagen van Onze genie troepen hadden de opdracht gekre- $gen bijna alle bruggen in gent op te blazen om de vijand het moeilijk te maken. En hadden de vijand veel last daarvan? Nee. Alleen de burgers. En het mooie zicht was meteen verdwenen. Vlgd dia, de opgeblazen brug die de Lindelei verbond met de Coupure Links Foto rechts. Zoals op vele gebouwen zijn de mooie torentjes verdwenen wegens hoge onderhoudskosten

26 Coupure Rechts Lindelei, en achterkant Nederkouter t Chinees paviljoentje moest wijken voor uitbreiding v/d school. De achterkant van de Nederkouter aan de Leie in 1940

27 De nog niet drukke Verlorenkost Zicht naar de coupure. De zeer belangrijke coupure die de zee en Brugge verbond met Gent. Gegraven rond 1755 (Oostenrijkse tijd)

28 De werken begon- nen in juni De beelden op de oude Verlorenkostbrug werden geplaatst in 1901 en in de 1 ste wereldoorlog werd alle koper en brons opgeëist.

29 Ontwerp voor een semi-metro onder de Leie,in perspectief gebracht aan de Predikherenlei. Vanaf 1960 werden er gedurfde plannen gemaakt in de bedding van de binnenwateren Veel protest was er in de jaren zeventig toen er sprake was de metro in de Leie te steken. Gelukkig, anders hadden we geen buurtparkje gehad, want de toegangen naar de Metro leidden naar de Leie.

30 Het volk op de foto waren verdeeld in 2 kampen, en beide groepen deden hun werk. De ene groep protesteerde en de andere moest erop kloppen. We zijn de woelige jaren 70. Kijk dat toestelletje moest de gemoederen bedaren Deze mannekes konden geen lang haar verdragen en deze groep had iets tegen kort haar. Kruispunt, Kortrijksepoortstr, Nederkouter Plateaustr en de Verlorenkost

31 Blijkbaar is het altijd een fietswinkel geweest Herken jij nog iets? Vóór de aanleg v/d Plateaustr rond 1880 moest men een ganse arbeiderswijk afbreken (Batavia en beluik e/d wijk het Kaleitje enz). Dit was het laatste huisje dat bleef staan om de Plateaustr aan te leggen want daar moesten statige herenhuizen komen ipv arbeidershuisjes.. Einde v/d Nederkouter, zegt men nu. Maar 150 jaar geleden zou men zeggen aan Den Spriet. Rond 1810 stond er op de Spriet een pomp en is weggenomen na Hier de splitsing naar het St. Pietersplein of naar de Kortrijksepoort.

32

33 Uit 1832

34 Nederkouter in de jaren zeventig en heden Volgende dia gaat nogmaals over deze bouwplaats. In 1956 werden grote bouwactiviteiten uitgevoerd. En in +/-2010 nogmaals.

35 Nooit gedacht dat ik eens deze foto s zo kunnen plaatsen. De foto s zijn genomen in 1956, waarschijnlijk voor de grote verbouwingen die moesten uitgevoerd worden. Toch mooie ingang. oef

36 In 1908 De links kant van de Nederkouter Vlgd dia Hopelijk zal ik deze huizen kunnen plaatsen waar ze eens hebben gestaan. Kijk het middelste heeft 2 boogramen maar de vensterbank is uitgebroken over gans de gevel (renovatie?) de gevel naast de 2 boogvensters lijken iets lager te staan zoals de huidige situatie, en de trapgeveltjes hebben moeten wijken voor de nieuwbouw uit 1910?

37

38

39 Ook hier is onze Nederkouter toch goed bewaard gebleven

40 Het Justitiepaleis trapgevelhuisje Vervangen Jerusalemstraatje Een verschil van meer dan 100 jaar De eerste paardentram reed in New-York in 1832, hier in Gent in Na de paardentram kwam de accu tram in 1899, maar een succes was het niet. De elektrische tram met bovenleidingen deed zijn intrede 5 jaar later in In Amerika volgde men een gans andere techniek. De kabeltram was daar uitgevonden en verder ontwikkeld. Meer dan 100 jaar later rijden trams van dit type voor de toeristen nog altijd in San Francisco.

41 Verleden en heden Nederkouter 59 ( het huis staat nog zoals andere nog op de oude rooilijn en zal indien afgebroken word een 40 cm achteruit moeten maar de winst in de hoogte zal alles goedmaken. Uitleg vorige foto.hier zie je duidelijk dat de vensterbank iets hoger is dan deze van de buren

42 De Nederkouter vroeger St Pieters Nederkouter genoemd School Het instituut van Gent

43 Nr in 1958 recht tov de bagattenstraat

44

45 Louis Roelandt was een West- Vlaming die het vak van architect gaan studeren is in Parijs,toen we allen de Franse nationaliteit bezaten. Hij heeft zich daarna gevestigd op de NEDERKOUTER.

46 Voor de bouw van het huis rechts of onder stonden er vroeger 2 grote huizen die eigendom waren van de graaf de Hemptinne. Voor wereldoorlog 1 zat daar in nr 4 het Verbond der Belgische Katholieke Vrouwen waarvan Christine de Hemptinne voorzitster was. Het was een groot huis met een inrijpoort (je ziet op de foto rechts, nog juist de rand van de inrijpoort. Het huis nr 2 is maar gedeeltelijk te zien en had ook een ingang op de Nederkouter Bagattenstraat 4 hoek met de Nederkouter

47 Ook hier werd alles opgedeeld in delen. Zie verder gent 16a