betreffende het woonbeleid (CO-A )

Transcriptie

1 1/11 Advies nr. 28/2019 van 6 februari 2019 Betreft: Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen betreffende het woonbeleid (CO-A ) De Gegevensbeschermingsautoriteit (hierna "de Autoriteit"); Gelet op de wet van 3 december 2017 tot oprichting van de Gegevensbeschermingsautoriteit, inzonderheid op artikel 23 en 26 (hierna WOG ); Gelet op de Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en tot intrekking van Richtlijn 95/46/EG (hierna AVG ); Gelet op de wet van 30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens (hierna WVG ); Gelet op het verzoek om advies van Mevr. Liesbeth Homans, Vlaams Minister van Binnenlands Bestuur, Inburgering, Wonen, Gelijke Kansen en Armoedebestrijding ontvangen op 30 november 2018; Gelet op het verslag van de heer Willem Debeuckelaere; Brengt op 6 februari 2019 het volgend advies uit:.

2 Advies 28/2019-2/11 I. VOORWERP VAN DE ADVIESAANVRAAG 1. De Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur, Inburgering, Wonen, Gelijke Kansen en Armoedebestrijding (hierna de aanvrager ) verzocht op 30 november 2018 om het advies van de Autoriteit over een ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen betreffende het woonbeleid (hierna het Ontwerp ). 2. Het Ontwerp maakt onderdeel uit van een geheel aan maatregelen met als doel de sociale huurreglementering te vereenvoudigen en om de lokale autonomie in dit kader te verhogen. 3. Recent bracht de Autoriteit in dezelfde context een advies uit over een voorontwerp 1 van de decreet tot wijziging van diverse bepalingen betreffende het woonbeleid (hierna het Ontwerpdecreet ) 2. Voorliggend Ontwerp geeft uitvoering aan artikel 18 en artikel 20 van het Ontwerpdecreet die niet in het advies behandeld werden (omdat ze zeer algemeen geformuleerd zijn). In een parallelle adviesvraag wordt een ontwerpbesluit besproken dat artikel 10 uitvoert en dat betrekking heeft op de verhuur van bescheiden huurwoningen (wat wel behandeld werd in het vermelde advies). 4. Concreet voorziet het Ontwerp in hoofdzaak in wijzigingen aan het besluit van 12 oktober 2007 tot reglementering van het sociale huurstelsel ter uitvoering van titel VII van de Vlaamse Wooncode (hierna het besluit van 12 oktober ). Deze aanpassingen moeten dit besluit van 12 oktober 2007 in overeenstemming brengen met het Ontwerpdecreet. Daarnaast beoogt het Ontwerp ook een beperkt aantal juridisch-technische wijzigingen aan te brengen aan vier andere uitvoeringsbesluiten 4. 1 Intussen werd de Vlaamse Regering op 25 januari 2019 haar definitieve goedkeuring gehecht aan het ontwerpdecreet en wordt dit ingediend in het Vlaams Parlement. 2 Zie advies nr. 136/2018 van 19 december Door de aanvragers wordt hiernaar verwezen met kaderbesluit sociale huur (KSH) 4 - het besluit van de Vlaamse Regering van 9 december 2005 betreffende de aanwending van de kapitalen van het Fonds B2 door het Vlaams Woningfonds; - het besluit van de Vlaamse Regering van 29 september 2006 betreffende de voorwaarden voor de overdracht van onroerende goederen door de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen en de sociale huisvestingsmaatschappijen ter uitvoering van de Vlaamse Wooncode; - het besluit van de Vlaamse Regering van 13 september 2013 houdende de voorwaarden waaronder de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen en het Vlaams Woningfonds bijzondere sociale leningen aan particulieren kunnen toestaan; - het besluit van de Vlaamse Regering van xxx tot instelling van een huurwaarborglening.

3 Advies 28/2019-3/11 II. ONDERZOEK VAN DE ADVIESAANVRAAG 1. Voorafgaande opmerkingen 5. De Autoriteit stelt vast dat enkel de bepalingen in het Ontwerp die verband houden met het besluit van 12 oktober 2007 een wezenlijke dataprotectie-impact kunnen hebben. Het Ontwerp wijzigt voornamelijk de inschrijvings- en toelatingsvoorwaarden tot een sociale huurwoning en het is evident dat er in deze context ook tal van verwerkingen van persoonsgegevens zullen plaatsvinden en de Autoriteit gaat daarom na in hoeverre het Ontwerp in lijn ligt met de principes van het gegevensbeschermingsrecht. 6. De artikels in het Ontwerp die verband houden met de vier andere uitvoeringsbesluiten (zie randnummer 4) lijken geen dataprotectie-impact te zullen hebben en de Autoriteit zal er dan ook niet dieper op in gaan. 2. Kwaliteit van de regelgevende grondslag 7. De wettelijke basis van het Ontwerp is artikel 18 van het ontwerpdecreet voor de inschrijvingsvoorwaarden en artikel 20 voor de toelatingsvoorwaarden 5. In artikel 18 wordt delegatie gegeven aan de Vlaamse Regering om de voorwaarden m.b.t. tot onroerend bezit en inkomen vast te stellen. Deze bepalingen zijn dus ook de basis voor de verwerking van de persoonsgegevens die aan de controle van deze voorwaarden gekoppeld is. In artikel 20 van het Ontwerpdecreet worden de toelatingsvoorwaarden tot een sociale huurwoning met de inschrijvingsvoorwaarden gelijkgesteld om tot een vereenvoudiging te komen. Art. 18. In artikel 93 van hetzelfde decreet, het laatst gewijzigd bij het decreet van 10 maart 2017, worden de volgende wijzigingen aangebracht: 1 in paragraaf 1, eerste lid, wordt het woord kandidatenregister vervangen door het woord inschrijvingsregister ; 2 aan paragraaf 1, eerste lid, wordt een zin toegevoegd, die luidt als volgt: Het inschrijvingsregister maakt verder melding van het bestaan van eventuele voorrangen die de kandidaat-huurder geniet. ; 3 [ ] Art. 20. Artikel 95 van hetzelfde decreet, gewijzigd bij de decreten van 15 december 2006, 31 mei 2013 en 10 maart 2017, wordt vervangen door wat volgt: Art De kandidaat-huurder kan alleen worden toegelaten tot een sociale huurwoning als hij voldoet aan de voorwaarden, vermeld in artikel 93, 1. [ ] 8. De delegatie aan de Vlaamse Regering om de voorwaarden inzake het onroerend bezit en het inkomen te bepalen en dan ook persoonsgegevens in dat verband te verzamelen was heel 5 Deze artikelen werden niet besproken in het advies nr. 136/2018 van 19 december 2019.

4 Advies 28/2019-4/11 ruim en het Ontwerpdecreet verandert daar bijna niets aan. In de nota aan de Vlaamse Regering wordt vermeld dat het Ontwerpdecreet een aantal thematische verbetervoorstellen uit het onderzoeksrapport van het Steunpunt Wonen beoogt te implementeren. 9. Het komt de stellers van het Ontwerp toe om erover te waken dat elke verwerking die in onderhavige context zal plaatsvinden een rechtsbasis vindt in artikel 6 AVG en voor sommige verwerkingen in artikel 9 AVG (zie randnummer 12) en dat de in randnummer 10 opgesomde elementen in de regelgeving opgenomen worden. 10. De Autoriteit onderlijnt daarbij het belang van artikel 6.3 van de AVG dat samen gelezen met artikel 8 van het EVRM en artikel 22 van de Grondwet - voorschrijft dat regelgeving die verwerkingen in de zin van artikel 6.1, punt c) 6 of punt e) 7 AVG omkadert, in principe minstens de volgende essentiële elementen van die verwerkingen zou moeten vermelden: het doel van de verwerking; de types of categorieën van te verwerken persoonsgegevens; Deze gegevens moeten bovendien beperkt zijn tot wat noodzakelijk is voor de doeleinden waarvoor zij worden verwerkt ( minimale gegevensverwerking ) 8 ; de betrokkenen; de entiteiten waaraan en doeleinden waarvoor de persoonsgegevens mogen worden verstrekt; de opslagperioden 9 ; de aanduiding van de verwerkingsverantwoordelijke(n) De Autoriteit constateert alvast dat uit de huidige tekst van het Ontwerp en van het besluit van 12 oktober 2007 wel kan afgeleid worden wat het doeleinde is van de vooropgestelde verwerkingen, maar dat de andere aspecten die in randnummer 10 worden opgesomd vaak niet of slechts zeer impliciet aan bod komen. Bijkomende aanvullingen en preciseringen dringen zich dan ook op. 6 c) de verwerking is noodzakelijk om te voldoen aan een wettelijke verplichting die op de verwerkingsverantwoordelijke rust; 7 e) de verwerking is noodzakelijk voor de vervulling van een taak van algemeen belang of van een taak in het kader van de uitoefening van het openbaar gezag dat aan de verwerkingsverantwoordelijke is opgedragen; 8 Zie artikel 5.1.c) AVG. 9 Zie ook artikel 5.1.e) AVG. 10 Indien er meerdere verantwoordelijken voor de verwerking zouden aangeduid worden, dient desgevallend ook rekening gehouden te worden met artikel 26 van de AVG, dat de verplichting oplegt om tussen gezamenlijke verwerkingsverantwoordelijken in een onderlinge contractuele regeling te voorzien waarin hun respectieve verantwoordelijkheden worden vastgelegd. Het dient in elk geval voor elke verwerking duidelijk te zijn welke actor(en) als verwerkingsverantwoordelijke(n) optreden.

5 Advies 28/2019-5/ Er moet ook rekening gehouden worden met het feit dat het in het Ontwerp ook gaat om bijzondere categorieën van persoonsgegevens in de zin van artikel 9.1, AVG, die een bijzondere rechtsbasis behoeven. In onderhavige context bijvoorbeeld in de gevallen waarin gegevens verwerkt worden van personen ten laste die beschouwd worden als ernstig gehandicapt (zie artikel 3 Ontwerp) en bv. bij de toewijzing van zgn. ADL-woningen aan personen met een handicap (zie artikel 6 Ontwerp). De Autoriteit merkt in dit verband op dat als de aanvrager een dergelijke verwerking zou willen stoelen op artikel 9.2, g), AVG, hij het zwaarwegend algemeen belang moet aantonen dat de verwerking van deze gegevens noodzaakt. Dat zwaarwegend algemeen belang zou bijvoorbeeld kunnen gevonden worden in het recht op wonen dat erkend is als een fundamenteel grondrecht in de Belgische Grondwet, gecombineerd met de woonbehoeftigheid van de betrokkenen die decretaal verplicht vastgesteld moet worden. 13. In de mate dat deze persoonsgegevens verwerkt worden voor statistische doeleinden zoals bepaald in artikel 43 van het Ontwerp, kan de verwerking gestoeld worden op artikel 9.2, j) 11, AVG. 14. De verwerking op basis van zowel artikel 9.2, g) als j), AVG moet omkaderd worden met specifieke maatregelen om te waken over de bescherming van de grondrechten en de fundamentele belangen van de betrokkenen en die zo nodig en voor zover mogelijk in de regelgeving moeten worden opgenomen en de regelgeving dient aan dezelfde algemene kwaliteitsvereisten te voldoen zoals hoger werd geschetst in randnummer 10. De aanvragers moeten dus nagaan of het Ontwerp in die zin te worden aangepast opdat het in overeenstemming zou zijn met artikel 9 AVG. 15. Bijzondere categorieën van persoonsgegevens in de zin van artikel 9 AVG behoeven strengere beveiligingsmaatregelen. Artikel 9 van de WVG geeft aan welke bijkomende veiligheidsmaatregelen zullen moeten voorzien worden: de categorieën van personen aanwijzen die de persoonsgegevens kunnen raadplegen, waarbij hun hoedanigheid ten opzichte van de verwerking van de betrokken gegevens nauwkeurig moet worden omschreven; de lijst van de aldus aangewezen categorieën van personen ter beschikking houden van de bevoegde toezichthoudende autoriteit, in casu de Vlaamse Toezichtcommissie; 11 j) de verwerking is noodzakelijk met het oog op archivering in het algemeen belang, wetenschappelijk of historisch onderzoek of statistische doeleinden overeenkomstig artikel 89, lid 1, op grond van Unierecht of lidstatelijk recht, waarbij de evenredigheid met het nagestreefde doel wordt gewaarborgd, de wezenlijke inhoud van het recht op bescherming van persoonsgegevens wordt geëerbiedigd en passende en specifieke maatregelen worden getroffen ter bescherming van de grondrechten en de belangen van de betrokkene.

6 Advies 28/2019-6/11 ervoor zorgen dat de aangewezen personen door een wettelijke of statutaire verplichting, of door een evenwaardige contractuele bepaling ertoe gehouden zijn het vertrouwelijke karakter van de betrokken gegevens in acht te nemen. 16. Andere maatregelen kunnen geformuleerd worden op basis van een gegevensbeschermingseffectbeoordeling (zie onder punt 25). 17. In verband met de uitwisseling van persoonsgegevens stelt de Autoriteit vast dat in de bestaande tekst van het besluit van 12 oktober 2007 de toestemming als rechtsgrond wordt gebruikt om in onderhavige context gegevens te kunnen uitwisselen tussen de verschillende overheidsdiensten en zij merkte reeds eerder op dat dit nochtans niet de geschikte rechtsgrondslag vormt om in een dergelijke context persoonsgegevens te verwerken 12. Zij staat dan ook positief ten aanzien van de beoogde schrapping van de toestemming, die in artikel 11, 3 en 43 van het Ontwerp (die respectievelijk artikel 11 en artikel 52 van het besluit wijzigen) voorzien wordt en zij is van oordeel dat artikel 6.1. punt c) of punt e) AVG, hier de meest geschikte rechtsgronden vormen. 18. In artikel 43, maar minstens ook in artikel 7 (samenvoegen inschrijvingsregisters) en artikel 9, in fine van het Ontwerp is sprake van mededelingen van persoonsgegevens. De Autoriteit vestigt dan ook de aandacht op: het recente artikel 20 van de WVG en het nieuwe artikel 8 van het Vlaams e- govdecreet van 18 juli 2008, die aan overheden de verplichting opleggen om protocollen af te sluiten voor gegevensuitwisselingen in de publieke sector; de bevoegdheden van het recent opgerichte informatieveiligheidscomité Het creëren van een wettelijke basis voor de mededeling van de persoonsgegevens is positief, net als de aanwijzing in artikel 43 van het Ontwerp van de overheden waar de gegevens zullen opgevraagd worden. Zo gekend is het overigens aangewezen dat die aanwijzing al in het decreet gebeurt. 20. In artikel 43 van het Ontwerp wordt het Agentschap Informatie Vlaanderen echter eveneens vermeld en uit navraag blijkt dat deze instantie ten onrechte als bron van persoonsgegevens wordt opgegeven en dat de opstellers van het ontwerp eerder doelden op de tussenkomst van de Vlaamse Dienstenintegrator (via het Magda-platform dat door dat agentschap wordt beheerd). De Autoriteit verzoekt om de tekst van het Ontwerp dienovereenkomstig aan te passen. 12 Zie advies nr. 136/2018 van 19 december

7 Advies 28/2019-7/ Voor alle bronnen dient men ten behoeve van de transparantie aan te duiden welke (ruime) categorie persoonsgegevens zullen gevraagd worden (bv. gegevens over de onroerende rechten). Het zou ook duidelijk moeten zijn welke verwerkingen precies zullen uitgevoerd worden: gaat het om een doorgifte of om een loutere consultatie? Zullen de gegevens gebruikt worden ter verificatie van informatie die ook door de betrokkenen worden aangeleverd of worden de gegevens enkel rechtstreeks in deze bronnen geconsulteerd/opgevraagd en hoeft de betrokken deze zelf niet meer aan te leveren? Ook op deze twee punten dient het besluit en zo mogelijk het decreet te worden aangepast. Bovendien moet hierbij rekening gehouden worden met de bestaande regelgeving inzake e-government 14, die voorschrijft dat gegevens in de mate van het mogelijke rechtstreeks bij de authentieke bron (en niet bij de burger) zouden worden opgevraagd Verantwoordelijkheid 22. Artikel 4.7, AVG bepaalt dat voor de verwerkingen waarvan de regelgeving het doel en de middelen vastlegt, de verwerkingsverantwoordelijke diegene is die de wetgeving in kwestie aanduidt. Het Ontwerp bevat dienaangaande geen specifieke bepalingen, terwijl het nochtans tot aanbeveling strekt om dit element in de regelgeving op te nemen. 23. Verder stelt de Autoriteit vast dat de organisatie en de coördinatie van de diverse gegevensstromen bij de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen wordt gelegd 16. De VMWS doet op haar beurt beroep op de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid als dienstenintegrator. Het strekt tot aanbeveling om de tussenkomst van de VMSW in plaats van telkens in besluiten van de Vlaamse regering, decretaal vast te leggen rekening houdend met de verschillende functies die de VMSW toegewezen zijn inzake de verwerking van persoonsgegevens. 24. In artikel 43, 6 van het Ontwerp (dat artikel 52, 5 van het besluit van 12 oktober 2007 vervangt) wordt herhaald wat reeds in dat besluit werd bepaald, namelijk dat de VMSW de gegevens mag gebruiken voor statistische verwerking en ze ter beschikking mag stellen van de andere entiteiten van het beleidsdomein Omgeving voor statistische verwerking. De 14 Zie artikel III.68. van het Vlaams Bestuursdecreet van 7 december 2018 (B.S. 19 december 2018 in werking 1 januari 2019). 15 Het lijkt per gegeven anders geregeld (eerder impliciet) te zijn en dat komt de transparantie die de wetgeving zou moeten bieden niet te goede. Voor de bepaling van de gezinssamenstelling wordt er in het Ontwerp bijvoorbeeld van uitgegaan dat die uit elektronische gegevensbanken kan worden gehaald en wordt die conform het only once principe niet meer opgevraagd bij de betrokkene, wat positief is. Voor andere voorwaarden kan dat blijkbaar nog niet, want men moet bijvoorbeeld als betrokkene zelf melden dat men niet meer voldoet aan de voorwaarden inzake onroerend bezit. 16 Artikel 43 in fine Ontwerp.

8 Advies 28/2019-8/11 tussenkomst van de VMSW wordt op dit punt ook beter decretaal geregeld voor zover het de verwerking van persoonsgegevens betreft. De uitwisseling voor statistische doeleinden gebeurt via de (beveiligde en gemachtigde) flow van het datawarehouse Wonen. Maar dat is niet altijd mogelijk (dan past de vraag tot uitwisseling niet in het (decretaal bepaalde) kader van de datawarehouse), bijvoorbeeld als de vraag betrekking heeft op realtime/operationele gegevens. 25. Zowel de decreetgever en de Vlaamse Regering als de verwerkingsverantwoordelijke moeten nagaan of het uitvoeren van een gegevensbeschermingseffectenbeoordeling (GEB - artikel 35 AVG) al dan niet noodzakelijk is. 4. Minimale gegevensverwerking 26. Conform artikel 5, c), AVG, moeten de persoonsgegevens toereikend, ter zake dienend en beperkt zijn tot wat noodzakelijk is voor de doeleinden waarvoor zij worden verwerkt. 27. De Autoriteit stelt vast dat in het Ontwerp vereenvoudigingen worden ingevoerd waardoor bepaalde informatie niet meer moet worden verwerkt om te bepalen of is voldaan aan de inschrijvingsvoorwaarden tot een sociale huurwoning (art. 6, 2 van het Ontwerp) en de toekenningsvoorwaarden tot een sociale huurwoning (art. 14 van het Ontwerp). 28. Dit geldt in de eerste plaats voor de informatie die voorheen de onherstelbare ontwrichting van het huwelijk moest aantonen. De verhuurder zal dat niet langer moeten beoordelen. Op basis van de voorgestelde wijziging zal enkel nog gekeken worden naar de geplande effectieve bewoning. Hierdoor is er ook een gelijkstelling tussen gehuwden, wettelijke samenwoners en feitelijke partners. 29. Een andere verwerking van persoonsgegevens die impliciet wordt geschrapt is de verwerking die kon gedaan worden (maar in de praktijk bleef dat beperkt) op basis van een lokaal 17 Voor richtlijnen dienaangaande, zie: - Info op website van de Autoriteit: Aanbeveling CBPL nr. 01/2018 ( ) - Richtlijnen Groep 29 (WP 248) ( ) 18 Een gegevensbeschermingseffectbeoordeling kan overigens ook reeds uitgevoerd worden in het stadium waarin regelgeving zoals bv. het Ontwerp en/of haar uitvoeringsbesluit wordt voorbereid. Zie in dit verband artikel AVG en randnummers van de Aanbeveling CBPL nr. 01/2018. Zie ook artikel 23 van de WVG, dat in de verplichting voorziet om hoe dan ook een gegevensbeschermingseffectbeoordeling uit te voeren vóór de verwerkingsactiviteit, ook al werd reeds een algemene gegevensbeschermingseffectbeoordeling uitgevoerd in het kader van de vaststelling van de wettelijke grondslag.

9 Advies 28/2019-9/11 toewijzingsreglement dat afwijkende toewijzingsregels kon bepalen in functie van een bedreigde of verstoorde leefbaarheid. Voorheen moesten bewonerskenmerken geregistreerd worden die de leefbaarheid negatief beïnvloeden. Deze schrapping lijkt het risico te verminderen dat er disproportioneel persoonsgegevens zouden worden verzameld, mogelijk bijzondere categorieën van persoonsgegevens zoals bedoeld in artikel 9, lid 1, AVG of minstens bijzonder beschermingswaardige persoonsgegevens en dat er sprake zou zijn van onrechtmatige discriminatie. 5. Rechten van de betrokkenen en transparantie 30. De Autoriteit neemt er akte van dat het Ontwerp geen afwijkingen op de AVG-rechten voorziet. 31. In verband met de in artikel 43 van het Ontwerp vermelde statistische verwerking moet worden gewezen op de bepalingen van Titel 4 van de WVG. Deze titel bepaalt het uitzonderingsregime waar men eventueel een beroep op kan doen ten aanzien van de rechten van betrokkenen bedoeld in artikel 89, 2 en 3, van de AVG De Autoriteit stelt zij vast dat er noch in het Ontwerp, noch in het besluit van 12 oktober 2007, noch in de modelcontractbepalingen in bijlage bij laatstgenoemd besluit de door de AVG verplichte vermeldingen zijn opgenomen. 33. Artikel 12 AVG bepaalt dat de verwerkingsverantwoordelijke passende maatregelen neemt opdat de betrokkene de in de artikelen 13 en 14 bedoelde informatie en de in de artikelen 15 tot en met 22 en artikel 34 bedoelde communicatie in verband met de verwerking in een beknopte, transparante, begrijpelijke en gemakkelijk toegankelijke vorm en in duidelijke en eenvoudige taal ontvangt. 34. Met artikel 11 van het besluit wordt met het inschrijvingsbewijs wel een beperkte transparantie geboden voor wat betreft het opvragen van persoonsgegevens bij andere instanties (en wordt nu de veronderstelde toestemming van de betrokkene daarvoor geschrapt). 35. De Autoriteit pleit er voor om in het document met de contractbepalingen en het inschrijvingsbewijs bedoeld in artikel 11 van het Ontwerp minstens een verwijzing opnemen naar een uitgebreide privacyverklaring met alle verplichte vermeldingen. Voor de sector van 19 Artikel 186, WVP, bepaalt dat voor zover de uitoefening van de in artikel 89, 2 en 3, van de Verordening bedoelde rechten de verwezenlijking van de verwerkingen met het oog op archivering in het algemeen belang, het wetenschappelijk of historisch onderzoek of statistische doeleinden onmogelijk dreigen te maken of ernstig dreigen te belemmeren, en afwijkingen noodzakelijk zijn om die doeleinden te bereiken, deze afwijkingen worden toegepast onder de voorwaarden bepaald door deze titel.

10 Advies 28/ /11 de Vlaamse sociale huisvesting werd met de Vlaamse Toezichtcommissie samengewerkt om ook tot een op de doelgroep afgestemde folder te komen die verwijst naar een uitgebreide privacyverklaring. Als de verklaring en de folder ook aangepast zijn aan de AVG en aan de nu in het Ontwerp voorgestelde verwerkingen kan een verwijzing in correspondentie of aan het loket naar die documenten volstaan. 6. Beveiligingsmaatregelen 36. Artikel 32 AVG verplicht de verwerkingsverantwoordelijke om gepaste technische en organisatorische maatregelen te treffen die nodig zijn voor de bescherming van de persoonsgegevens. Deze maatregelen moeten een passend beveiligingsniveau verzekeren rekening houdend, enerzijds, met de stand van de techniek ter zake en de kosten voor het toepassen van de maatregelen en, anderzijds, met de aard van de te beveiligen gegevens en de potentiële risico s. 37. Artikel 32 AVG wijst in dit verband op een aantal voorbeeldmaatregelen om, waar passend, een op het risico afgestemd beveiligingsniveau te waarborgen: - de pseudonimisering en versleuteling van persoonsgegevens; - het vermogen om op permanente basis de vertrouwelijkheid, integriteit, beschikbaarheid en veerkracht van de verwerkingssystemen te garanderen; - het vermogen om bij een fysiek of technisch incident de beschikbaarheid van en de toegang tot de persoonsgegevens tijdig te herstellen; - een procedure voor het op gezette tijdstippen testen, beoordelen en evalueren van de doeltreffendheid van de technische en organisatorische maatregelen ter beveiliging van de verwerking. 38. Voor de concrete uitwerking hiervan wijst de Autoriteit op de aanbeveling 20 ter voorkoming van gegevenslekken en op de referentiemaatregelen 21 die bij elke verwerking van persoonsgegevens in acht zouden moeten worden genomen. De Autoriteit onderstreept ook het belang van een behoorlijk gebruikers- en toegangsbeheer Aanbeveling CBPL nr. 01/2013 ( ) 21 Referentiemaatregelen CBPL voor de beveiliging van elke verwerking van persoonsgegevens, Versie 1.0 ( eveiliging_van_elke_verwerking_van_persoonsgegevens_0.pdf ) 22 Zie ook Aanbeveling CBPL nr. 01/2008 ( ) Verschillende instanties kunnen hiervoor aangepaste technologische oplossingen bieden (zoals bijvoorbeeld de Kruispuntbank van de Sociale zekerheid).

11 Advies 28/ / In principe moet de specificering van maatregelen niet in de wetgeving worden opgenomen. Wanneer de Vlaams Regering echter vermoedt dat de gepaste maatregelen niet gerealiseerd zullen worden zonder dit aan de betrokken diensten expliciet op te leggen, dan moet zij dat wel in haar besluit doen. 40. De Autoriteit wijst er nogmaals op dat de verwerking van de bijzondere categorieën van persoonsgegevens in de zin van de artikelen 9 en 10 AVG en de verwerking voor statistsiche doeleinden strengere beveiligingsmaatregelen behoeven. OM DEZE REDENEN verzoekt de Autoriteit de aanvrager om rekening te houden met de opmerkingen en aanbevelingen die hoger worden geformuleerd, en die als volgt kunnen worden samengevat: - De essentiële elementen van alle geplande gegevensverwerkingen bepalen (randnummers 9 e.v., 21 & 22); - De rechtsgrondslag voor de verwerking van gevoelige gegevens bepalen (randnummers 12 e.v.); - De rol van Agentschap Informatie Vlaanderen/ Vlaamse Dienstenintegrator/VMSW nauwkeuriger definiëren (randnummers 20 & 23); - Waken over een duidelijke en volledige informatieverstrekking ten aanzien van de betrokkenen (randnummers 30 e.v.); - Bijkomende waarborgen preciseren teneinde een passend beveiligingsniveau te verzekeren (randnummers 36 e.v.). (get.) An Machtens Wnd. Administrateur (get.) Willem Debeuckelaere Voorzitter, Directeur Kenniscentrum