uitspraak van de enkelvoudige kamer van 14 augustus 2018 in de zaak tussen

Transcriptie

1 uitspraak RECHTBANK LIMBURG Zittingsplaats Roermond Bestuursrecht zaaknummer: ROE 17/1348 uitspraak van de enkelvoudige kamer van 14 augustus 2018 in de zaak tussen [...], te [...], eiser (gemachtigde: mr. A.J.J. Kreutzkamp), en het college van burgemeester en wethouders van de gemeente [...], verweerder (gemachtigde: mr. H.G.L. Mertens). Procesverloop Bij besluit van 7 november 2016 (primaire besluit) heeft verweerder aan eiser een last onder dwangsom opgelegd. Bij besluit van 28 maart 2017 (bestreden besluit 1) heeft verweerder het bezwaar van eiser tegen het primaire besluit ongegrond verklaard. Eiser heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld. Verweerder heeft de stukken die op de zaak betrekking hebben ingezonden. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 7 december 2017, waar eiser, bijgestaan door zijn gemachtigde, en verweerder, vertegenwoordigd door zijn gemachtigden Y.J.A. Hollanders en mr. H.G.L. Mertens, zijn verschenen. De rechtbank heeft het onderzoek ter zitting geschorst. Bij brief van 11 december 2017 heeft verweerder de rechtbank stukken inzake de invordering van dwangsommen, waaronder een invorderingsbeschikking van 27 juli 2017, toegezonden. Het beroep wordt geacht mede te zijn gericht tegen de invorderingsbeschikking van 27 juli 2017 (bestreden besluit 2). De rechtbru1k heeft de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak voor Milieu en Ruimtelijke Ordening (StAB) ajs deskundige benoemd. Qp 6 februari 2018 heeft de StAB advies uitgebracht. Partijen hebben op het StAB-advies gereageerd. Het beroep is behandeld ter nadere zitting van 12juni Eiser is verschenen, bijgestaan f door zijn gemachtigde. Verweerder heet zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde mr. R.G.L. Mertens.

2 zaak.nummer: AWB 17/1348 blad 2 Ovenvegingen 1. Bij het primaire besluit" heeft verweerder eiser gelast binnen zes weken over te gaan tot verwijdering van het oppervlak aan bijgebouwen op het perceel aan de [...] te [...], dat het toegestane oppervlak van afgerond 90 m 2 als bedoeld in artikel 2 derçle lid, onder f onder 3, van bijlage Il van het Besluit omgevingsrecht (Bor) overschrijdt. Indien niet aan de last wordt voldaan verbeurt eiser een dwangsom van per week dat niet aan de last wordt voldaan, met een maximum van 9.000,-. 2. Bij het bestreden besluit heeft verweerder, in overeensteming met het advies van de Centrale Bezwaar- en Klachtencommissie [...], het bezwaar van eiser tegen het primaire besluit ongegrond verklaard. Verweerder stelt zich op het standpunt dat, gelet op het Bor en het vigerende bestem111îj1gsplan [...], op het perceel van eiser maximaal 90 m 2 aan bijgebouwen mag worden gebouwd. De bijgebouwen op het perceel hebben volgens verweerder een totale oppervlakte van l 07 m 2, dit is exclusief een schaduwdoek. Volgens verweerder biedt het overgangsrecht van het bestemmingsplan geen bescherming aan eiser omdat het overgangsrecht ziet op bouwwerken die ten tijde van de.inwerkingtreding van het bestemmingsplan legaal aanwezig waren, terwijl in dit geval een aantal bijgebouwen (hondenjjok, tuinhuis, bouwwerk met zwart doek, gebouw met groen dak) op voornoemd tijdstip nog niet bestond of illegaal was. Verweerder stelt zich verder op het standpunt dat er geen legaliseringsmogelijkheden zijn. Verweerder heeft in de door eiser aangevoerde belangen en omstandigheden, zoals diens financieel nadeel indien de last zou worden uitgèvoerd en het feit dat de bouwwerken er al geruime tijd staan maai- verweerder nimmer controles heeft uitgevoerd, geen aanleiding gevonden de last onder dwangsom aan te passen. 3. Eiser voert in beroep primair aan dat de bestaande oppervlakte aan bijgebouwen niet in strijd is met een wettelijk voorschrift omdat ze vergunningvrij zijn. Een ambtenaar heeft de oppervlakte op 1 J juli 2016 gemeten en toen vastgesteld dat deze 86,67 m 2 bedraagt. Verder stelt eiser primair dat een oppervlakte van 97,4 m 2 is toegestaan, zodat de last om de oppervlakte terug te brengen tot maximaal 90 m 2 niet klopt. Subsidiair voert eiser aan dat de bijgebouwen reeds ten tijde "van de inwerkingtreding van het vigerend bestemmingsplan bestonden en het gebruik njet in strijd was met het voorheen geldend bestemmingsplan, zodat ze valjen onder het overgangsrecht voor gebruik als bedoeld in artikel 24.2 van het bestemmingsplan. Meer subsidiair voert eiser aan dat verweerder onvoldoende gewicht heeft toegekend aan eisers belangen. De bijgebouwen staan er al geruime tijd, het vigerende bestemmingsplan is al jaren van kracht en in die tijd heeft de gemeente nimmer eerdere controles uitgevoerd. Wijziging aanbrengen in de (oppervlakte van) bijgebouwen betekent volgens eiser in feite dat hij alle bijgebouwen zal moeten afbreken. Hij betreurt dat verweerder geen handhavingsbeleid heeft waarin wordt aangegeven wanneer niet tot handhaving wordt overgegaan. Meest subsidiair voert eiser aan dat in het geval de toegestane oppervlakte is overschreden, sprake is van een zeer kleine over chrijding en, gelet op de Leidraad handhavingsacties en begunstigingstermijnen, een lichte overtreding. De opgelegde dwangsom is dan te hoog. 4. De rechtbank dient iu het licht van de beroepsgronden te beoordelen of verweerder de last onder dwangsom terecht aan eiser heeft opgelegd. De rechtbank overweegt als volgt 5. Ingevolge a1tikel 2.1, eerste lid, aanhef en onder a respectievelijk onder c, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is het verboden zonder

3 zaaknummer: A WB 17/1348 blad 3 omgevingsvergunning een project uit te voeren voor zover dat geheel of gedeeltelijk bestaat uit het bouwen van een bouwwerk respectievelijk uit het gebruiken van gronden of bouwwerken in strijd met een bestemmingsplan. Op grond van artikel 2.1, derde lid, van de Wabo kan bij algemene maatregel van bestuur worden bepaald dat met betrekking tot daarbij aange\ ezen activiteiten als bedoeld in het eerste lid in daarbij aangegeven categorieën gevallen, het in dat lid gestelde verbod niet geldt. Op grond van aitikel 2.3a, v n de Wabo is het verboden een bot1w"\i erk of deel daarvan dat is gebouwd zonder omgevingsvergunning in stand te laten. Ingevolge lwt tweede lid, voor zover bier van belang, blijft het eerste lid buiten toepassing indien voor het bouwen van het desbetreffende bouwwerk op grond van aitike! 2.1, derde lid, geen omgevingsvergunning is of was vereist. Op grond van a1tikel 2, derde lid, aanhef, van bijlage II van het Bor is een omgevingsvergunning voor activiteiten als bedoeld in artikel 2.1, eerste lid, onder a of c, van de Wabo onder bepaalde voorwaarden niet vereist. Eén van de voorwaarden, vermeld in onderdeel f van voornoemde bepaling in bijlage fl van het Bor, houdt in dat de oppervlakte van al dan niet met vergunning gebouwde bijbehorende bouwwerken in het bebouwingsgebied, in geval van een bebouwingsgebied groter dan 300 m 2, niet meer bedraagt dan 90 m 2, vermeerderd met l 0% van het deel van het bebouwingsgebied dat groter is dan 300 m 2 tot een maximum van in totaal 150 m 2 Ingevolge a1tikel l. eerste lid van bijlage II bij het Bor wordt verstaan onder bebouwingsgebied: achtererfgebied alsmede de grond onder het hoofdgebouw, uitgezonderd de grond onder het oorspronkelijk hoofdgebouw; bijbehorend bouwwerk: uitbreiding van een hoofdgebouw dan wel functioneel met een zich op hetzelfdè perceel bevindend hoofdgebouw verbonden, daar al dan niet tegen aangebouwd gebouw, of ander bouwwerk, met een dak- hoofdgebouw: gebouw, of gedeelte daarvan, dat noodzakelijk is voor de verwezenlijking van de geldende of toekomstige bestemming van een perceel en, indien meer gebouwen op het perceel aanwezig zijn, gelet op die bestemming het belangrijkst is. Op grond van artikel 1, tweede lid, van bijlage II van het Bor" orden maten uitgedrukt in m 2 buitenwerks gemeten waarbij uitstekende delen van ondergeschikte aard tot maximaal 0,5 meter buiten beschouwing worden gelaten. 6. Eiser betwist niet de conclusie van de StAB dat de oppervlakte aan b.ijbehorende bijgebo11wen op zijn woonperceel, indien het schaduwdoek niet wordt meegerekend, 107,71 m 2 bedraagt. Hij vindt evenwel dat in het kader van de vraag of ten aanzien van de bijgebouwen handhavend moet worden opgetreden, moet worden uitgegaan van een oppervlakte van 86,67 m 2 Dit is het aantal vierkante meters aan bijgebouwen dat in eerste instantie door een ambtenaar van verweerders gemeente is vastgesteld. Eiser heeft een afschrift van de door de ambtenaar gemaakte tekening met maataanduidingen en een op basis van die tekening door eiser gemaakte oppervlakteberekening bij het aanvullend beroepschrift gevoegd. Eiser stelt dat hij erop hee'ft: mogen vertrouwen dat de metingen van de ambtenaar juist zijn en dat verweerder niet handhavend zou optreden. 7. De rechtbank overweegt dat, zoals de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (Afdeling) heeft overwogen (in onder meer de uitspraak van 19 juli 2017,

4 zaaknummer: A WB 17/1348 blad 4 ECLl:NL:RVS:2017: 1946), voor een geslaagd beroep op het vertrouv ensbeginsel nodig is dat er aan het bestuursorgaan toe te rekenen concrete ondubbelzinnige toezeggingen zijn gedaan door een daartoe bevoegd persoon, waaraan rechtens te honoreren verwachtingen kunnen worden ontleend. Hiervan kan ook sprake zijn indien deze toezeggingen zijn gedaan door een persoon van wie de betrokkene op goede gronden mocht veronderstellen dat deze de opvatting van het bevoegde orgaan vertolkte. 8. De door eiser bedoelde meting dü"or een arfibtenaru oëtëkênfoaar het oordee van de rechtbank niet dat eiser daaraan een gerechtvaardigde verwachting heeft kunnen ontlenen dat verweerder niet handhavend zou optreden tegen de aanwezige bijgebou" en. Dat een meting was verricht olgens welke het bij gebouwenoppervlak 86,67 m 1 bedroeg betekent niet dat eiser redelijkerwij mocht verwachten dat verweerder op grond van die meting niet tot handhaving zou overgaan. Van een aan eiser gedane toezegging dat niet handhavend zou worden opgetreden is geenszins gebleken. Verweerder mocht op grond van nadere verrichte metingen tot handhaving overgaan. Het beroep van eiser op het vertrouwensbeginsel slaagt niet. 9. Met betrekking tot de primaire beroepsgrond dat de bijgebouwen op eisers perceel, ook indien sprake zou zijn van strijdigheid met het verbod om te bouwen respectie elijk het verbod om gronden of bouwwerken te gebruiken in strijd met het bestemmingsplan, vergunningvrij zijn overweegt de rechtbank als volgt. 10. De StAB heeft de op eisers perceel aanwezige oppervlakte aan bijbehorende bouwwerken met inachtneming van de meetregejs van het Bor vastgesteld op m 2, inclusief een schaduwdoek van 4 64 m 2 De rechtbank volgt deze vaststellingen, nu partijen deze niet hebben betwist Gelet hierop acht de rechtbank de door verweerder in het verweerschrift vermelde gehanteerde aanwezige oppervlakte aan bijgebouwen van afgerond J niet onjuist.11. Vervolgens overweegt de rechtbank met betrekking tot de vraag welke oppervlakte aan bijbehorende bijgebouwen op grond van het Bor vergunningvrij is het volgende. Voor het bepalen van de vergunningvrije oppervlakte aan bijbehorende bijgebouwen is gelet op artikel 2, derde lid, aanhef, onder f, van bijlage 11 van het Bor, de oppervlakte van het bebouwingsgebied van belang. Eiser heeft aangevoerd dat het bebouwingsgebied gelijk is aan de oppervlakte van eisers woonperceel, zijnde 374 m 1. Op grond van artikel 1, eerste lid, van bijlage IJ bij het Bor is echter zoals reeds is aangegeven, in artikel 2, derde lid, aanhef onder f, van bijlage II onder bebouwingsgebied te verstaan: achtererfgebied alsmede de grond onder het hoofdgebouw, uitgezonderd de grond onder het oorspronkelijk hoofdgebouw. Hel bebouwingsgebied in de zin van het Bor is dus niet hetzelfde als het woonperceel. Eiser heeft niet betwist dat de oppervlakte van het achtererfgebied alsmede de grond onder het hoofdgebouw uitgezonderd de grond onder het oorspronkelijk hoofdgebouw 303 m 2 bedraagt. Dit betekent dat op eisers woonperceel ingevolge artikel 2, derde lid, aanhef en onder f van bijlage Il van het Bar maximaal % van [ ] = afgerond 90 m i aan bijbehorende bijgebouwen vergunningvrij is toegelaten. 12. Nu de oppervlakte aan aanwezige bijbehorende bijgebouwen meer bedraagt dan 90 m 2, zijn deze bijgebouwen niet vergunningvrij. De primaire beroepsgrond van eiser dat deze bijgebouwen op grond het Bor vergunningvrij zijn slaagt dus niet.

5 zaaknummer: AWB 17/1348 blad Subsidiair betwist eiser dat strijdigheid bestaat met het verbod om gronden of bouwwerken te gebruiken in strijd met het bestemmingsplan. Eiser stelt in dit verband dat weliswaar strijd bestaat met planregel van het bestemmingsplan [...], waarin is bepaald dat het gezamenlijke oppervlak van de bijgebouwen niet meer dan 70 m 2 mag bedragen, maar dat hij een beroep kan doen op het overgangsrecht van planregel 24.2 van dit bestemmingsplan. 14. Planregel 24.2 biedt overgangsrechtelijke oescherfüiög àan gëbruik vaiï grond of bouwwerken dat in strijd is met het bestemmingsplan [...] (vastgesteld op 15 december 2010) en reeds op het tijdstip van de inwerkingtreding van dit bestemmingsplan bestond. De strijdigheid met het bestemmingsplan bestaat in dit geval echter uit strijdigheid met planregel van het bestemmingplan, zijnde een voorschrift voor het oprichten van bijgebouwen en niet een gebruiksvoorschrift. Planregel 24.2 biedt geen overgangsrechtelijke bescherming ten aanzien van deze strijdigheid. Ook planregel 24.l, dat het overgangsrecht met betrekking tot de toelaatbaarheid van met het bestemmingsplan strjjdige bebouwing regelt, biedt deze bescherming niet omdat deze bepaling uitsluitend gedeeltelij,ke vernieuwing of verandering van deze bebouwing mogelijk maakt en geen overgangsrecht behelst voor reeds bestaande illegale bebouwing als zodanig (uitspraak Afdeling van 27 december 2012, ECLI:NL:RVS:2012:BY7297). 15. Gelet op het voorgaande zijn de bijgebouwen in strijd met het bestemmingsplan. Er is geen vergunning verleend die het bouwen van 107 m 2 aan bijgebouwen toelaat. De bijgebouwen zijn in strijd met het verbod van artikel 2.1, eerste lid, aanhef, onder a en onder c, van de Wabo. 16. Gelet op het voorgaande was verweerder bevoegd handhavend op te treden tegen de gezamenlijke bijgebouwen. 17. Gelet op het algemeen belang dat gediend is met handhaving, zal in geval van overtreding van een wettelijk voorschrift het bestuursorgaan dat bevoegd is om met een last onder bestuursdwang of dwangsom op te treden, in de regel van deze bevoegdheid gebruik moeten maken. Slechts onder bijzondere pmstandi.gheden mag van het bestuursorgaan worden gevergd, dit niet te doen. Dit kan zich voordoen indien concreet zicht op legalisering bestaat. Voorts kan handhavend optreden zodanig onevenredig zijn in verhouding tot de daarmee te dienen belangen dat van optreden in die concrete situatie behoort te worden afgezjen. 18. Verweerder is niet bereid de gezamenlijke bijgebouwen te legaliseren. Eiser heeft ook geen vergunning hiervoor gevraagd. Er bestaat op voorhand geen grond voor het oordeel dat een besluit van verweerder om niet aan legalisatie mee te werken in rechte geen stand zou kunnen houden. Er bestaat dus geen concreet zicht op legalisatie. 19. Meest subsidiair voert eiser aan dat zijn belangen onvoldoende zijn meegewogen. De bij gebouwensituatie bestaat al geruime tijd zonder dat verweerder controles uitvoerde. Dat de situatie al geruime tijd bestaat is, wat daar ook van zij, onvoldoende om te oordelen dat verweerder van handhaving had moeten afzien. Verder valt niet in te zien, bij gebrek aan enige onderbouwing door eiser en mede gelet op de foto's in de gedingstukken, dat de (gedeeltelijke) afbraak van de bijgebouwen tot een oppervlakte van 90 m 2, dusdanig bovenmatige kosten voor eiser met zich meebrengt dat hij in ernstige financiële problemen zal geraken. Met betrekking tot de beroepsgrond inzake het ontbreken van

6 zaaknummer: AWB 17/1348 blad 6 handhavingsbeleid overweegt de rechtbank dat het aan verweerder is om al dan niet beleid op het gebied van handhaving op te stellen. Verweerder is daar geenszins toe verplicht. Dit doet ni ts af aan de mogelijkheid en verplichting van erweerder om ieder handhavingsbesluit te nemen op basis van de specifiek daarbij betrokken belangen. Het feit dat de toegestane oppervlakte van 90 m 2 met 17 m 2 wordt overschreden biedt eveneens geen grond om te oordelen dat verweerder van handhaving had moeten afzien. 20. Wat betreft de hoogte van de aan äe last verbonden dwangsom overweegf dë rechtbank dat ingevolge artikel 5:32b van de Awb een dwangsom, per tijdseenheid en in totaal in r <lelijke verhouding moet staan tot de zwaa1te van het geschonden belang en tot de beoogde werking van de dwangsom. Het bestuursorgaan beschikt hierbij over een zekere beoordelingsmarge. Eiser acht de dwangsom te hoog omdat zijns inziens sprake is van een zeer kleine overschrijding van het maximaal toegestaan oppervlak aan bijgebouwen. Naar het oordeel van de rechtbank is er geen grond om te oordelen dat verweerder de dwangsom, gelet op de mate waarin de toelaatbare oppervlakte is overschreden én de effectiviteit van de dwangsom, te hoog heeft vastgesteld. 21. Op grond van de voorgaande overwegingen kan het bestreden besluit 1 in stand blijven en is het beroep ongegrond. 22. E.iser heeft weliswaar aangegeven dat het beroep mede gerich1 is tegen bet bestreden besluit 2 maar heeft geen beroepsgronden aangevoerd tegen het bestreden besluit 2. Het beroep is daarom ook voor zover het is gericht tegen bestreden besluit 2 ongegrond. 23. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.

7 zaaknummer: AWB 17/1348 blad 7 Beslissing De rechtbank verklaart het beroep ongegrond. Deze uitspraak is gedaan door mr. R.J.G.H. Seerden, rechter, in aanwezigheid van mr. A.G.P.M. Zweipfenning, griffier. De beslissing is in het openbaar uitge proken op 14 augustus gri er Afschrift verzonden aan partijen op: 1 l AUG 2018 Rechtsmiddel Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de dag van verzending daarvan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Als hoger beroep is ingesteld, kan bij de voorzie11ingenrecbter van de hogerberoepsrechter worden verzocht om het treffen van een voorlopige voorziening.