Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Zitting Rijksbegroting voor het jaar Hoofdstuk XI Departement van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Nr. 118 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 28 juni 1983 Binnen de vaste Commissie voor Milieubeheer 1 bestond de behoefte schriftelijke vragen te formuleren naar aanleiding van de brieven van de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer d.d. 16 maart en 7 april 1983 inzake de realisatie van een interim-opslag voor laag- en middelradioactief afval (17 600, XI, nrs. 94 en 97). Deze vragen werden aan de Minister ter beantwoording toegezonden. De Minister beantwoordde deze vragen bij brief van 28 juni De commissie heeft de eer hierbij verslag uit te brengen van het op deze wijze gevoerde overleg. De voorzitter van de commissie, De Beer De griffier van de commissie, Eikerbout 1 Samenstelling: Leden: De Beer (VVD), voorzitter, De Boois (PvdA), ondervoorzitter, Konings (PvdA), Braams (VVD), Eversdijk (CDA), Dijkman (CDA), Lansink (CDA), Duinker (PvdA), Lambers-Hacquebard (D'66), Zijlstra (PvdA), Veldhoen (PvdA), Rempt-Halmmans de Jongh (VVD), Van Noord (CDA), Blauw (VVD), Lankhorst (PPR), De Waart (PvdA), Te Veldhuis (VVD), Willems (PSP), Oomen-Ruijten (CDA), Schartman (CDA), Eshuis (CPN). Plv. leden: Van Heemskerck-Pillis-Duvekot (VVD), Moor (PvdA), Rienks (PvdA), Weisglas (VVD), Faber (CDA), Laning-Boersema (CDA), Nijland (CDA), Niessen (PvdA), Mik (D'66), Alders (PvdA), Salomons (PvdA), Jorritsma- Lebbink (VVD), Borgman (CDA), Van Rey (VVD), Ubels-Veen (EVP), Toussaint (PvdA), Tripels (VVD), Van der Vlies (SGP), De Boer (CDA), Beinema (CDA). Tweede Kamer, zitting , hoofdstuk XI, nr. 118

2 Vragen 2 naar aanleiding van de brieven over de realisatie van een interimopslag voor laag- en middelradioactief afval ( hoofdstuk XI, nrs. 94 en 97) 1 Waarom is er een nieuw bestemmingsplan nodig voor de opslag van radioactief afval op het ECN-terrein? Is de huidige opslag (mogelijk) in strijd met het vigerende bestemmingsplan? De bestemming van het ECN-terrein luidt: «Nucleair Onderzoek». Tijdens de beantwoording van de mondelinge vragen van het lid Willems op 24 maart 1983 (Handelingen zitting blz. 3302) heb ik gezegd, dat de opslag van radioactief afval zoals door het ECN uitgevoerd, gezien kan worden als een onderdeel van de activiteiten op het gebied van nucleair onderzoek. De opslag van het afval vond plaats in afwachting van de jaarlijkse afvoer. De oprichting van een gebouw voor «commerciële opslag» van radioactief afval zoals door COVRA B.V. beoogd is in strijd met de bestemming «Nucleair Onderzoek» zodat een herziening noodzakelijk wordt geacht. 2 Heeft de Minister in gesprekken met het gemeentebestuur van Zijpe gedreigd zo nodig een aanwijzingsbesluit te zullen nemen om het bestemmingsplan te wijzigen? (toelichting: in de pers is hiervan gewag gemaakt). Nee. 3 Kan ten aanzien van de lokatie Zijpe aangegeven worden hoe het gesteld is met factoren als bevolkingsdichtheid, bodemgesteldheid en grondwaterstand? De opslag van geconditioneerd laag- en middelactief afval op het ECNterrein, zoals door COVRA B.V. voorzien wordt geeft geen vergroting van de risicozetting van het totaal aan activiteiten zoals die reeds nu plaatsvinden op het ECN-terrein. De factor bevolkingsdichtheid behoeft derhalve voor de lokatie Zijpe niet nader te worden beschouwd. De bodemgesteldheid van de lokatie te Zijpe is zodanig dat de vloer van de interimfaciliteit onderheid zal worden om te kunnen voldoen aan de eis van een draagvermogen van 100 kn/m 2 (10 ton/m 2 ). Overigens worden bouwtechnische eisen door de gemeente Zijpe in het kader van de verlening van een bouwvergunning vastgesteld. Wat betreft de grondwaterstand kan gezegd worden dat het maaiveld op ± 4,30 m NAP ligt. 4 Heeft er een toetsing van de geschiktheid van het ECN-terrein voor de opslag van het radioactieve afval plaatsgevonden aan het Programma van Eisen? De geschiktheid van het ECN-terrein is aan het Interimprogramma van Eisen getoetst. Zie ook de antwoorden op de vragen 3 en 5. 5 Kan worden aangegeven op welke wijze bij het aanvragen van een bouwvergunning ten behoeve van het te realiseren gebouw is uitgegaan van het gestelde in het Programma van Eisen, dit mede gelet op het gestelde in de brief van de Minister aan het college van burgemeester en wethouders van Zijpe dd. 15 maart 1983 (kenmerk DGMH/S nr ) * De vragen in dit stuk zijn cursief gedrukt. ten aanzien van de afschermingseisen? Tweede Kamer, zitting , hoofdstuk XI, nr

3 In de aanvraag voor een vergunning krachtens de Kernenergiewet staat vermeld dat COVRA de opslag dusdanig zal uitvoeren dat het exposietempo aan de terreingrens zodanig zal zijn dat personen in de omgeving geen groter dosisequivalent dan 1 millirem per jaar zullen ontvangen. De benodigde afscherming is afhankelijk van het exposietempo van de afvalvaten. Het interimprogramma van eisen geeft aan welke afscherming nodig zal zijn om beneden een bepaald exposietempo te blijven. COVRA is voornemens gebruik te maken van verplaatsbare afschermingen. In de voorschriften verbonden aan de Kernenergiewetvergunning zal het toelaatbare exposietempo aan de terreingrens worden vastgelegd. 6 Kan inzicht worden gegeven in de omvang van het te realiseren gebouw, mede in relatie met de toezegging, gedaan in het mondeling overleg op 27 januari 1983 (17600, hoofdstuk XI, nr. 44), dat een nadere schriftelijke uiteenzetting zal worden gegeven over de noodzakelijke omvang van het terrein waarop een interimopslag tot stand kan komen en de mededeling aan het college van burgemeester en wethouders van Zijpe dat geen uitbreiding van het ECN/GCO terrein zal plaatsvinden in verband met de opslag van laag- en middel radioactief afval in het te realiseren gebouw? (De gevraagde informatie zal zowel betrekking moeten hebben op de nu te realiseren interimopslag voor een periode van 5 jaar en een eventuele verlenging met maximaal 5 jaar). COVRA B.V. is voornemens voor de eerste opslagperiode van 5 jaar een loods te bouwen met een oppervlakte van 60 x 46 m = 2760 m 2. De nuttige laadhoogte zal 5 m bedragen. Voor een volgende periode van 5 jaar kan een zelfde loods worden aangebouwd. In het Interimprogramma van Eisen is berekend dat voor de opslag van het afval, verzameld in een periode van 3 jaar een vloeroppervlak van 1150 m 2 nodig is bij een laadhoogte van 6 meter. Omgerekend op een periode van 5 jaar en een laadhoogte van 5 meter is dit 2300 m 2. Dit oppervlak is exclusief de ontvangstruimte voor het afval die circa 300 m 2 groot zal moeten zijn (hoofdstuk 4.2, blz. 20, Interimprogramma van Eisen). Het totaal benodigd vloeroppervlak is derhalve 2600 m 2. Dit is iets minder dan de geplande 2760 m 2. Het terrein waar deze loods zal worden gebouwd behoort tot het bestaande ECN/GCO terreincomplex. 7 Is aan alle voorwaarden, die zijn gesteld door respectievelijk het bestuur van het ECN en die zijn gesteld door de gemeente Zijpe, voldaan? Het ECN-bestuur heeft in zijn brief van 4 februari twee voorwaarden verbonden aan zijn medewerking. Aan de realisatie van beide voorwaarden heb ik mijn volledige steun toegezegd. De gemeente Zijpe heeft in het raadsbesluit van 4 maart 1983 voorwaarden gesteld waaraan ik - voor zover uitvoerbaar - voldaan heb met de toezeggingen in mijn brief van 15 maart 1983 (kenmerk DGMH/S nr ). 8 Heeft de Minister ingestemd met de voorwaarde van het bestuur van het ECN dat de COVRA B. V.-vestiging een aparte toegang zal moeten hebben en dat niet van de ECN-toegangsweg gebruik wordt gemaakt? In mijn brief van 8 maart 1983 aan het bestuur van het ECN heb ik hieromtrent het volgende gezegd: «Als voorwaarde voor uw medewerking heeft u gesteld een strikte scheiding van de COVRA als bedrijfsmatig afvalinstituut en het ECN als onderzoeksinstituut. Aan de realisatie van deze voorwaarde wil ik volledige steun toezeggen en ik onderschrijf derhalve uw mening dat een strenge Tweede Kamer, zitting , hoofdstuk XI, nr

4 organisatorische en geografische scheiding tussen COVRA en ECN noodzakelijk is. COVRA dient over een eigen terrein en voor zover dit uitvoerbaar is over een eigen toegangsweg en ingang te beschikken». Ook in het mondeling overleg op 10februari 1983 heb ik reeds aangegeven dat de fysieke afscheiding van COVRA B.V. van de rest van het ECN naar mijn mening terecht door het ECN als erg belangrijk bestempeld wordt. (Handelingen, zitting , blz. 2287). 9 Kan worden aangegeven in hoeverre de bestaande opstallen, welke overgedragen worden aan COVRA B. V voldoen aan het gestelde in het Programma van Eisen? COVRA B.V. zal voor de interimopslag van radioactief afval een nieuwe loods op het huidige ECN-terrein laten bouwen. Het ontwerp voor deze loods is getoetst aan de eisen zoals gegeven in het Interimprogramma van Eisen. 10 Hoeveel gebouwen op het terrein van het ECN dienen op dit moment voor de tijdelijke opslag van licht- en middelradioactief afval? Wat is de opslagcapaciteit van elk van deze gebouwen en hoeveel vaten waren daar - uitgesplitst naar activiteit en aantal liters - opgeslagen per 30 augustus 1982 en in de periode 1 september 1982 tot 1 april 1983? Op het ECN-terrein is één loods aanwezig voor de opslag van door het ECN-verwerkt radioactief afval. Over de bij het ECN aanwezige opslagcapaciteit mag ik verwijzen naar de gegeven informatie in de kamerstukken: - zitting , hoofdstuk XVII, nr zitting , hoofdstuk XVII, nr Handelingen van 17 maart 1982, blz zitting , hoofdstuk XVII, nr zitting , hoofdstuk XI, nr. 35 Op het moment van afvoer ten behoeve van dumping (19 augustus 1982) waren bij het ECN aanwezig: 3859 vaten van 200 liter met 235 Ci en 10 vaten van 600 liter met 344 Ci; deze waren in genoemde loods opgeslagen. Voorts waren 596 containers van 1000 liter met 918 Ci in de buitenlucht opgeslagen. In de periode 19 augustus-2 mei 1983 is de volgende hoeveelheid verwerkt afval geproduceerd: 1527 vaten van 200 liter met 296 Ci, 2 vaten van 400 liter met 0,002 Ci en 6 vaten van 600 liter met 1 Ci. Deze vaten bevinden zich in de opslagloods. Daarnaast zijn 108 containers van 1000 liter met 98 Ci in de buitenlucht opgeslagen. 11 Wat gebeurt er met het huidige op het ECN-terrein aanwezige opslaggebouw voor radioactief afval? Kan dit gebouw in gebruik worden genomen doorcovra B.V., hetgeen een besparing op de projectkosten kan opleveren? Het huidige opslaggebouw is eigendom van het ECN en derhalve niet zonder meer beschikbaar voor COVRA B.V. Gezien de beperkte capaciteit van dit opslaggebouw is bij eventueel gebruik door COVRA B.V. geen reële besparing op de projectkosten te verwachten. 12 Om welk industrieel gericht werk en om wat voor technische installaties gaat het bij de mogelijke nieuwbouw van het ECN? (toelichting: in antwoord op mondelinge vragen van het lid Willems heeft de Minister verklaard dat het bestuur van het ECN verwacht dat in samenhang met de toeneming van het industrieel gerichte werk van het ECN de bouw van één of meer technische installaties in de nabije toekomst wenselijk zal zijn, Handelingen, zitting , blz. 3301). Tweede Kamer, zitting , hoofdstuk XI, nr

5 In het antwoord op de mondelinge vragen van het lid Willems heb ik slechts de verwachting van het ECN-bestuur weergegeven. Voor zover mij bekend zijn er op dit moment geen concrete plannen omtrent de bouw van één of meer technische installaties bij het ECN. 13 Welke is de reactie op het herhaalde verzoek van de gemeenteraad van Zijpe om te onderzoeken of het mogelijk is om het afval geproduceerd door de centrales ter plaatse te laten opslaan? Inzake de mogelijkheid van afvalopslag zowel bij de kerncentrales als op het ECN-terrein heeft discussie met de Tweede Kamer plaatsgevonden op 10 februari De gemeente Zijpe heb ik gewezen op de desbetreffende discussie. 14 Is of wordt er een risico-analyse verricht, mede met het oog op mogelijke calamiteiten met de hoge flux reactor (HFR) of met bij voorbeeld door de ECN nieuw te bouwen technische installaties? In de risicobeschouwing van hoofdstuk 9 van het Interimprogramma van Eisen is een aantal ongevallen beschouwd, veroorzaakt door invloeden van buitenaf. Tot deze ongevallen behoren gaswolkexplosies en het neerstorten van een vliegtuig op de interimfaciliteit. Eventuele calamiteiten met de HFR of de eventuele door het ECN te bouwen nieuwe installaties zullen geen groter effect op de interimfaciliteit hebben dan de reeds beschouwde ongevallen. 15 In paragraaf 9.2 van het Programma van Eisen en uitgangspunten staat op blz. 71 een tabel waarin de mate van beschadiging van vaten wordt genoemd. Waarop zijn de gegevens die ten grondslag liggen aan de tabel gebaseerd? Wordt bij de berekening van de gevolgen uitgegaan van een vat met een gemiddelde inhoud, dat wil zeggen een vat waarbij het afval van de kerncentrales, de ziekenhuizen en de laboratoria op evenredige wijze is verdeeld? Welke bijdrage aan de gevolgen van een ongeluk als beschreven in par. 9.2 is afkomstig van kerncentrales, welk deel komt van ziekenhuizen, welk deel van laboratoria en welk deel van de industrie? De tabel op blz. 71 heeft betrekking op de gepostuleerde ongevallen dat een vliegtuig op de interimfaciliteit neerstort of dat een grote gasexplosie optreedt. In het geval van een gasexplosie is verondersteld dat een relatief groot aantal vaten en containers beschadigd worden (nl. 10% van het totaal). Hierbij is tevens verondersteld dat de mate van beschadiging 10x groter is dan algemeen voor transportongevallen wordt aangenomen. In het geval van het neerstorten van een vliegtuig op de faciliteit zal een geringer percentage vaten en containers (nl. 1% van het totaal) beschadigd worden door de inslag van de motoras van de motoren. De beschadiging wordt echter 10 maal hoger als bij een gasexplosie verondersteld. Deze aannamen geven een zekere overschatting van de gevolgen van de gepostuleerde ongevallen. Bij de berekening wordt ervan uitgegaan dat het afval van kerncentrales, ziekenhuizen en laboratoria op evenredige wijze vrijkomt. De gevolgen van een eventueel zeer ernstig ongeval zoals bij voorbeeld het neerstorten van een vliegtuig zoals in par. 9.2 van het Interimprogramma van Eisen beschreven, blijven beperkt tot ca. 5 mrem hetgeen ongeveer 5% van de natuurlijke achtergrond is. Omdat de hoeveelheid afval en de hoeveelheid radioactiviteit per jaar en per bron van herkomst verschilt is een opsplitsing naar herkomst niet goed te geven. Wel kan men zeggen dat wat betreft de gevolgen (genoemde 5 mrem) ongeveer 10% toe te rekenen is aan het afval van de kerncentrales en 90% toe te rekenen is aan het afval van de ziekenhuizen, laboratoria en industrie te zamen. Tweede Kamer, zitting , hoofdstuk XI, nr

6 16 Welke procedures zijn noodzakelijk om te komen tot verplaatsing c.q. vermindering van de schietactiviteiten te Petten. Hoeveel tijd nemen dergelijke procedures normaliter in beslag? 17 Is de in brief van de Minister aan het college van burgemeester en wethouders van Zijpe dd. 15 maart 1983 genoemde datum van 1 januari 1984, waarop een en ander definitief gerealiseerd moet zijn (punt 9), zonder meer haalbaar? Indien onverhoopt de datum van 1 januari 1984 niet haalbaar wordt, heeft dit dan gevolgen voor de realisatie van de interimopslag? 20 Op welke mogelijke wijzigingen in de gebruiksregels voor de lokatie naar welke de schietoefeningen worden verplaatst, doelt de Minister? (toelichting: zie Handelingen, zitting , blz. 3301). Eventuele wijzigingen in de gebruiksregels betreffen de aanpassing van de voor de betreffende nieuwe lokatie thans geldende regels voor zover gewenst en noodzakelijk. Een uitgangspunt daarbij is dat zoveel mogelijk aansluiting wordt gezocht bij de thans aldaar vigerende bestemmingsplannen, hinderwetvergunningen en eventueel andere van belang zijnde bepalingen. Ook de noodzaak van infrastructurele voorzieningen op de nieuwe lokatie kan hierbij een rol spelen. In principe wordt gestreefd naar een oplossing welke geen of zo beperkt mogelijke wijzigingen van de thans geldende bepalingen en voorzieningen noodzakelijk maakt. Beoogd wordt de regeling voor 1 januari 1984 af te ronden. Ik vertrouw erop dat het onverhoopt niet voor 1 januari 1984 realiseren van de vermindering van schietactiviteiten binnen de gemeente Zijpe geen gevolgen zal hebben voor de realisatie van de interimopslag. Wel zal dan duidelijk moeten zijn hoe aan de voorwaarde van de gemeente Zijpe tegemoet gekomen zal worden. 18 Is er reeds voortgang geboekt in het overleg tussen de rijksoverheid, de provincie Noord-Holland en de gemeente Zijpe, onder leiding van een vertegenwoordiger van Defensie, over compenserende mogelijkheden voor de te realiseren vermindering van schietactiviteiten in de gemeente Zijpe? 19 Naar welke lokatie worden de schietoefeningen (mogelijk) verplaatst? Hoe ver staat het met de besluitvorming daaromtrent? Het overleg over de verplaatsing van het daarvoor in aanmerking komende gedeelte van de thans aldaar plaatsvindende schietactiviteiten vanuit Petten naar elders is nog gaande. Hierbij zijn in eerste instantie het Rijk (een aantal rijksdiensten) en de provincie Noord-Holland betrokken. Dit overleg heeft betrekking op de verplaatsingsmogelijkheden van deze schietactiviteiten naar andere reeds in gebruik zijnde schietlokaties. De uiteindelijke besluitvorming is afhankelijk van de eisen welke bepaalde schietactiviteiten aan de toekomstige lokatie stellen en de - ook fysieke - mogelijkheden welke deze lokatie biedt of zal kunnen bieden om daaraan te voldoen. 21 Hoeveel hebben de voorbereidingen voor een mogelijke opslag van het radioactieve afval in Velsen gekost? Worden deze kosten verhaald op de producenten van het afval? Tweede Kamerzitting , hoofdstuk XI, nr

7 22 Welke bestemming zal worden gegeven aan de verworven gronden en opstallen in de gemeente Velsen? Ter uitvoering van de optie Velsen zijn tot op heden de volgende kosten gemaakt: 1. kosten van voorlichting inwoners Velsen: kosten ten behoeve van de aankoop onroerende goederen kosten beveiliging en bewaking opstallen te Velsen kosten projectmanager interimopslag werkvoorschot ter beschikking gesteld aan de directie voering Totaal De kosten samenhangende met de aankoop van de onroerende goederen (ad 1 en ad 2), zouden in principe moeten worden aangemerkt als initiële kosten van COVRA B.V. en als zodanig - onder aftrek van eventuele opbrengsten - te worden verwerkt in de tarieven, die door de producenten moeten worden betaald voor de verwerking van het afval. Nu afgezien is van Velsen, als lokatie van de interimopslag van radioactief afval, komt deze mogelijkheid te vervallen. De kosten vermeld onder 4 en 5 dienen wel te worden aangemerkt als initiële kosten van COVRA. De Rijksgebouwendienst beziet momenteel de mogelijkheden om de aangekochte gronden en opstallen zo rendabel mogelijk aan te wenden. 23 Welke ernstige vertragingen zouden zich kunnen voordoen, waardoor alsnog overwogen zal moeten worden in het voorjaar van 1984 een dumpingsoperatie uit te voeren (laatste alinea van de brief van de Minister dd. 7 april 1983: hoofdstuk XI, nr. 97)7 Bij het realiseren van de interimopslag kunnen zich ernstige vertragingen voordoen door schorsing van ter zake noodzakelijke besluiten zoals onder meer voorbereidingsbesluit, verklaring van geen bezwaar, bouwvergunning en kernenergiewetvergunning. 24 Zijn nog andere factoren dan het realiseren van de interimopslag op het huidige ECN-terrein van invloed op het al dan niet dumpen in zee in 1983 en latere jaren? Indien de interimopslag op tijd gerealiseerd zal worden, kan daadwerkelijk van dumping van laag- en middelradioactief afval worden afgezien. Andere factoren spelen hierbij geen rol. 25 Kan een gespecificeerd overzicht worden gegeven waar en in welke hoeveelheden, het laag- en middelradioactief afval wordt opgeslagen tot het voorjaar van 1984, in het geval er zich bij het realiseren van de interimopslag op het ECN-terrein wél ernstige vertragingen zullen voordoen? Het laag- en middelradioactief afval zal in het opslaggebouw van het ECN worden opgeslagen en voor zover nodig buiten de loods op het terrein van het ECN. Gezien de variatie in het jaarlijkse aanbod van radioactief afval is het niet mogelijk een gespecificeerd overzicht te geven van hetgeen zal worden opgeslagen tot het voorjaar van Kan een overzicht worden gegeven van de stand van zaken en van de voornemens met betrekking tot de organisatorische en financiële vormgeving van de COVRA B. V.? Tweede Kamer, zitting , hoofdstuk XI, nr

8 27 Kan worden aangegeven hoever de voorbereidingen van de definitieve statuten van COVRA B. V. gevorderd zijn, mede in het licht van de in het mondeling overleg van 27januari 1983 gemaakte afspraak dat voorafgaande aan het effectief worden daarvan overleg zal plaatsvinden met de vaste Commissie voor Milieubeheer van de Tweede Kamer? Op basis van de statuten van COVRA B.V., zoals ik u die heb doen toekomen op 28 december 1982 (kamerstuk hoofdstuk XVII, nr. 35), wordt overleg gevoerd met medebetrokken departementen en met de belangrijkste producenten van radioactief afval over participatie in COVRA B.V. Op het moment dat COVRA B.V. het concrete vooruitzicht had, zich op het huidige ECN-terrein te kunnen gaan vestigen, is eveneens een begin gemaakt met de organisatorische en financiële opzet voor COVRA B.V. Zodra het overleg tot een principe-overeenkomst heeft geleid, zullen de resultaten hiervan aan u worden voorgelegd. 28 Kan worden aangegeven, gelet op de in de vorige vraag vermelde afspraak, welke status moet worden toegekend aan het gestelde in de punten 1 en 2 van de brief van de Minister aan het college van B en W van Zijpe van 15 maart 1983? Punt 1 van mijn brief dd. 15 maart 1983 aan het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Zijpe betekent dat door mij als medevergunningverlenend bewindsman, geen toestemming zal worden gegeven, dat door COVRA uit het buitenland afkomstig radioactief afval zal kunnen worden opgeslagen in de interimopslagfaciliteit op het ECN-terrein te Petten. Punt 2 van genoemde brief houdt in, dat dezerzijds als minimum onverkort zal worden vastgehouden aan de thans in de statuten van COVRA opgenomen bepalingen ter verzekering van overheidsbeïnvloeding via de raad van commissarissen en via unanimiteit van stemmers in deze raad of in de aandeelhoudersvergadering. Ik acht het gezien de inmiddels gedane uitspraken weinig voorstelbaar dat het overleg met de vaste Commissie voor Milieubeheer ertoe zou leiden, dat punt 2 van de aan de gemeente Zijpe gedane toezegging niet zou kunnen worden gehandhaafd. 29 Op welke manier zal gevolg gegeven worden aan de toezegging in punt 5 van de brief van de Minister aan het college van B en W van Zijpe (kenmerk DGMH/S nr ) dat alles in het werk zal worden gesteld om voor 1 januari 1989 een definitieve verwijdering te realiseren? Op grond van welke argumenten kan de Minister garanderen (eveneens in punt 5 van deze brief) dat vóór 1 januari 1994 een definitieve verwijdering zal zijn gerealiseerd? 30 Kan preciezer worden aangegeven op welke termijn de standpuntbepaling ter zake van de aanbevelingen van de Commissie Heroverweging Verwijdering Radioactief Afval (HVRA) tegemoet kan worden gezien, mede gelet op de afspraken ter zake van de duur van het gebruik van de interimopslagfaciliteit? In mijn brief van 7 april betreffende het rapport van de Commissie Heroverweging Verwijdering Radioactief Afval heb ik u medegedeeld dat dit rapport aan de Interdepartementale Commissie voor de Kernenergie (ICK) zal worden voorgelegd met het verzoek om een regeringsstandpunt inzake het te voeren beleid ten aanzien van de radioactief-afvalverwijdering voor te bereiden. Ik verwacht medio 1984 de Tweede Kamer op de hoogte te kunnen brengen van het regeringsstandpunt. Tweede Kamer, zitting , hoofdstuk XI, nr

9 De daarop volgende discussie met de Tweede Kamer en een nadere uitwerking zal mijns inziens zeker voor 1 januari 1986 gereed kunnen zijn. In de periode tot 1 januari 1989 of zo nodig tot 1 januari 1994 zal vervolgens de gekozen optie moeten worden gerealiseerd. Gezien de mogelijk langdurige bestuurlijke procedures en het eventueel nader uitte voeren onderzoek, is de precieze datum niet te garanderen. Met de toezegging, zoals gedaan onder punt 5 van mijn brief van 15 maart aan het college van B en W van de gemeente Zijpe (kenmerk DGMH/S nr ) heb ik duidelijk willen maken dat het mij ernst is om op zo kort mogelijke termijn de definitieve verwijdering voor het laag- en middelradioactief afval te realiseren. 31 In hoeverre wordt al rekening gehouden met c.q. vooruit gelopen op de uitkomsten van het rapport van de Commissie HVRA, waarin scheiding van soorten afval naar activiteit en herkomst wordt aanbevolen? Op dit moment wordt nog geen rekening gehouden met de aanbevelingen uit het rapport van de Commissie HVRA. Zoals ik in mijn brief van 7 april heb medegedeeld, zal dit rapport aan de Interdepartementale Commissie voor de Kernenergie (ICK) worden voorgelegd. 32 Op welke wijze zal worden getracht op de kortst mogelijke termijn de hoeveelheid laag- en middelradioactief afval, die in het te realiseren gebouw zal worden opgeslagen, te verminderen (punt 11 van de brief van de Minister aan het college van B en W van Zijpe)? Op 24 maart, tijdens de mondelinge behandeling van vragen van het lid Willems heb ik op een gelijkluidende vraag van dit lid geantwoord dat reeds acties ondernomen zijn met betrekking tot vermindering van de hoeveelheid radioactief afval. Dit betreft onderzoek naar: 1. scheiding aan de bron; 2. volumebeperking door middel van nieuwe behandelingsmethoden. Met betrekking tot 1 is door mij een onderzoeksopdracht verleend aan Canberra Positronika/TH-Eindhoven. Dit onderzoek is een vervolg op de door Twijnstra en Gudde uitgevoerde studie (kamerstuk , hoofdstuk XVII nr. 23). Met betrekking tot 2 wordt door de KEMA eigen onderzoek verricht naar nieuwe behandelingsmethoden zoals zuurverteren en verbranden. Voorts wordt door het ECN een studie uitgevoerd die reeds werd aangekondigd in het Interim Programma van eisen en uitgangspunten. Deze vervolgstudie is gewijd aan de behandelingsmethoden van het afval. Hierbij zullen de adviezen van het rapport van de Commissie Heroverweging Verwijdering Radioactief Afval mede in beschouwing worden genomen. Aan het einde van dit jaar zal dit onderzoek zijn afgerond en zal ik de Tweede Kamer informeren over de resultaten. 33 Wordt bij de momenteel plaatsvindende verwerking van laag- en middelradioactief afval door het ECN al rekening gehouden met een langduriger interimopslag op land, i.c. wordt het afval opgeslagen in gegalvaniseerde of roestvrijstalen vaten? De verpakking en verwerking van het afval vindt op dit moment bij het ECN op dezelfde wijze plaats als in voorgaande jaren. Op korte termijn echter zullen gegalvaniseerde vaten voor de verpakking in gebruik worden genomen. 34 Welke afspraken zijn in welke vorm gemaakt met Borsele en Dodewaard over de opslag van afval (Handelingen Tweede Kamer zitting , blz. 3301)? Kunnen deze afspraken aan de Kamer worden overgelegd? Tweede Kamer, zitting , hoofdstuk XI, nr

10 De aanduidingen Borsele en Dodewaard worden in de discussie zowel gebruikt voor de gemeenten als voor de desbetreffende kerncentrales; dit kan onduidelijkheid tot gevolg hebben. In mijn antwoord op een vraag van het lid Willems dat ik mondeling op 24 maart heb gegeven, heb ik meegedeeld dat er geen bestuurlijke overeenkomsten met de gemeenten Borsele en Dodewaard bestaan. Daarna heb ik gesproken over afspraken over de langdurige opslag van grote hoeveelheden onverwerkt vloeibaar afval. Dit betreft mondelinge afspraken van mijn voorgangers, die gemaakt zijn in overeenstemming met het beleid dat er immer op gericht is het afval centraal op te slaan. 35 Kan de inhoud van de brief van de Minister aan een aantal parlementaire redacteuren van regionale kranten betreffende het onderzoek van het Ministerie naar mogelijke lokaties worden aangegeven? Op 31 maart 1983 heb ik een aantal parlementaire redacteuren inzage gegeven in de interne notities met betrekking tot de verkenning van mogelijke geschikte lokaties. De betreffende notities zijn als bijlage bij dit antwoord gevoegd. Tweede Kamer, zitting , hoofdstuk XI, nr

11 MINISTERIE VAN VOLKSGEZONDHEID EN MILIEUHYGIËNE NOTA (uitsluitend voor interne correspondentie) Aan mevrouw de Staatssecretaris Onderwerp: Interimopslag radioactief afval Leidschendam, 25 juni Onderzoek naar mogelijke lokaties Van de opgave van mogelijke lokaties van de regionale inspecteurs Milieuhygiëne; Defensie en de Dienst der Domeinen is een evaluatie gemaakt waarbij de volgende criteria zijn gehanteerd: - grond in eigendom of beheer van rijksoverheid - grond in beheer van provincie of gemeente - inhoud van bestemmingsplan - bereikbaarheid - reeds aanwezige voorzieningen - afstand tot het ECN De volgende lokaties worden thans nader onderzocht: - Ouderkerk aan de Amstel: militair terrein, ligging niet ongunstig, toegankelijkheid slecht, militaire bestemming. Over de mogelijkheden om de toegankelijk te verbeteren wordt thans overleg gevoerd met Rijkswaterstaat. - Industriegebied Westelijke haven Amsterdam: ligging gunstig, toegankelijkheid goed. Nadere informatie over bestemmingsplan wordt op korte termijn verwacht. - Industriegebied Moerdijk: ligging goed, toegankelijkheid goed. Nadere informatie over bestemmingsplan komt op korte termijn. Het terrein biedt zeker perspectieven - Rijnmondgebied Nader overleg op met wethouder Rotterdam. De overige thans bekende lokaties bieden minder perspectief; een aantal van deze zijn bezocht en ongeschikt bevonden op grond van bovenstaande criteria. Tweede Kamer, zitting , hoofdstuk XI, nr

12 GEHEIM Voortgangsrapport interimopslag radioactief afval 11 augustus 1982 Rijswijk, 11 augustus Onderzoek mogelijke lokaties a. Ouderkerk aan de Amstel, defensieterrein Defensie is bereid dit terrein direct over te dragen aan Volksgezondheid en Milieuhygiëne. Volgens de momenteel ter beschikking staande informatie zijn er geen condities van de zijde van Defensie (ergo: gratis). Op het terrein staan loodsen die hebben gediend voor munitie-opslag. Toegankelijkheid is slecht. Over verbetering is nog overleg gaande met Rijkswaterstaat. Aanleg weg vraagt wijziging bestemmingsplan. Dit geldt ook voor het terrein zelf (defensiebestemming). Het valt te overwegen aanbod van Defensie aan te nemen. Loodsen zouden eventueel kunnen dienen als «interim-interimopslag» dat wil zeggen een tussen opslag in afwachting van het gereed komen van de geplande opslagfaciliteit. b. Oosterscheldegebied Pijlers stormvloedkering. Voldoende ruimte voor opslag van vele jaren afvalproduktie. Technisch echter moeilijk uitvoerbaar. Werkeiland pijlerbouw. Technisch geen onoverkomelijke moeilijkheden. Deze optie draagt echter risico's (dijkdoorbraak bij storm). Overleg over beide opties met Rijkswaterstaat na vakantieperiode. c. Rijnmond Uitvoerig overleg met regionaal inspecteur Zuid-Holland aan de hand van bestemmingsplannen. Rijmond biedt weinig reële mogelijkheden. Politiek voorts moeilijk (Rotterdam-Rijnmond). Op een terrein dat wel interessante mogelijkheden biedt rust agrarische bestemming. Optie Rijnmond in reserve houden. d. Westelijk havengebied gemeente Amsterdam Bestemmingsplan kan problemen veroorzaken. Gelet op relatie Amsterdam-Den Haag, op de interne problemen van de gemeente Amsterdam lijkt het verstandig deze optie momenteel nog niet verder te exploiteren doch in reserve te houden. e. Harlingen Havengebied biedt mogelijkheden. Zal nog nader worden onderzocht. f. Industriegebied Moerdijk Oriënterend overleg gevoerd met Directie Industrieschap Moerdijk. Bestemmingsplan laat ruimte voor opslag. Directie in principe tot medewerking bereid! Overleg op bestuurlijk niveau na intern overleg binnen Volksgezondheid en Milieuhygiëne. Wel reeds gesprek gehad met milieu-gedeputeerde, Noord Brabant. Ziet problemen van psychologische aard. Dacht dat dergelijke opslag politiek niet goed zal vallen in Noord-Brabant. Zal kwestie bespreken (vertrouwelijk) in college van gedeputeerden. Kamerstukken interimopslag zijn hem toegestuurd. Hij wacht op nader bericht van Volksgezondheid en Milieuhygiëne. Tweede Kamer, zitting , hoofdstuk XI, nr

13 g. Sloegebied Het bestemmingsplan vormt geen belemmering voor de opslag van radioactief afval, voor zover het althans gebied betreft onder beheer van de gemeente Vlissingen. Het gebied vallend onder de gemeente Borsele geeft wat dat betreft waarschijnlijk meer problemen, welke samenhangen met de bouw van een opslagplaats bij de kernenergiecentrale te Borsele. De directeur van het Havenschap Vlissingen is bereid alle medewerking te verlenen en had enige interessante suggesties die de realisatie van de interimopslag waarschijnlijk aanzienlijk kan vereenvoudigen. Op bestuurlijk niveau heeft nog geen overleg plaatsgevonden. h. Flevoland Gebied ten westen van Lelystad. In beschouwing zijn genomen bedrijfsterrein de Vaart en gebied van de toekomstige gemeente Zeewolde. Overleg gevoerd met Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders. Juridisch en technisch geen belemmeringen! Ligt voorts gunstig ten opzichte van het ECN in Petten (geen lange en niet door dichtbevolkt gebied voerende aanvoerlijnen). In verband met politiek aspect gesprek gehad met Landdrost. Heeft zich bereid getoond alle medewerking te verlenen en daartoe reeds waardevolle suggesties gedaan. Noodzakelijk is (op korte termijn) een gesprek tussen hem en de Staatssecretaris. Conclusie Er zijn reële mogelijkheden om interimopslag te realiseren op betrekkelijk korte termijn. Gebieden waar geen overwegende problemen van technische en/of juridisch-planologische aard spelen zijn Flevoland, Sloegebied en Moerdijkgebied. In eerste instantie Flevoland en Sloegebied beide verder exploreren op mogelijkheden. Moerdijkgebied als eerste, andere gebieden als tweede reserve aanhouden. Bij elke lokatie zijn echter problemen van politieke en psychologische aard te verwachten. Het blijft noodzakelijk de zaak subtiel aan te pakken. Voorts is het van belang tegenover lokale bestuurders te kunnen aantonen, dat alle in aanmerking komende lokaties binnen Nederland zijn onderzocht op opslagmogelijkheden. Vandaar dat momenteel nog onderzoek wordt uitgevoerd naar de «reserve» lokaties. Voor wat betreft Flevoland is niet uit te sluiten, dat Landdrost voorkeur geeft aan een terrein, dat eerst begin 1984 ter beschikking zou kunnen komen. In dat geval zou het defensieterrein Ouderkerk aan de Amstel als bufferopslag kunnen dienen. Tweede Kamer, zitting , hoofdstuk XI, nr