Apostolische brief van de Heilige Vader Franciscus Aan alle godgewijde mannen en vrouwen Ter gelegenheid van het Jaar van het Godgewijde Leven

Transcriptie

1 Apostolische brief van de Heilige Vader Franciscus Aan alle godgewijde mannen en vrouwen Ter gelegenheid van het Jaar van het Godgewijde Leven Dierbare godgewijde mannen en vrouwen! Ik schrijf u als Opvolger van Petrus, aan wie de Heer Jezus de taak om de broeders in het geloof te bevestigen toevertrouwde (vgl. Lc 22,32), en ik schrijf u als uw broeder, evenals u aan God gewijd. Laten wij gezamenlijk de Vader danken, die ons geroepen heeft om Jezus te volgen in zijn volledige overgave aan het Evangelie en in dienst aan de Kerk, en die in onze harten de Heilige Geest heeft uitgestort die ons vreugde geeft en die ons getuigenis doet afleggen van zijn liefde en zijn barmhartigheid aan de hele wereld. Het gevoelen vertolkend van velen van u en van de Congregatie voor de Instituten van het gewijde leven en de Sociëteiten van apostolisch leven, heb ik bij gelegenheid van de 50 ste verjaardag van de dogmatische Constitutie Lumen gentium over de Kerk, die in hfdst. VI over de religieuzen spreekt, besloten een Jaar van het Godgewijde Leven uit te roepen. Het zal beginnen op 30 november van het lopende jaar, de eerste zondag van de Advent, en het zal eindigen met het feest van de Opdracht van Jezus in de tempel op 2 februari De Congregatie voor de Instituten van het gewijde leven en de Sociëteiten van apostolisch leven gehoord hebbende, heb ik als doelstellingen voor dit Jaar dezelfde aangewezen die ook de heilige Johannes Paulus II al aan de Kerk had voorgesteld bij het begin van het derde millennium, in zekere zin hernemend wat hij reeds in de postsynodale Exhortatie Vita consecrata had aangeduid: U hebt niet alleen een roemrijke historie om aan terug te denken en over te spreken, maar ook een grote historie die nog geschreven moet worden! Kijkt naar de toekomst waarheen de Geest u zendt om door u nog steeds grote dingen tot stand te brengen. (nr. 110). I De doelstellingen voor het Jaar van het godgewijde leven 1. De eerste doelstelling is met dankbaarheid naar het verleden kijken. Elk van onze Instituten komt voort uit een rijke charismatische geschiedenis. Aan hun begin is het handelen van God aanwezig, die door zijn Geest, enkele personen roept tot de meer nabije navolging van Christus, om het Evangelie in een bijzondere vorm van leven te vertalen, om met de ogen van het geloof de tekenen van de tijden te lezen, om met vindingrijkheid te antwoorden op de noden van de Kerk. De ervaring van de begintijden is vervolgens gegroeid en heeft zich ontwikkeld, andere leden in nieuwe geografische en culturele contexten erbij betrekkend. Zo is het leven gegeven aan nieuwe manieren om het charisma te verwerkelijken en aan nieuwe initiatieven en uitdrukkingen van apostolische naastenliefde. Het is als het zaadje dat tot een boom wordt terwijl het zijn takken uitbreidt. In dit Jaar zal iedere charismatische familie zich haar oorsprong en historische ontwikkeling in herinnering dienen te brengen, om God dank te brengen die zoveel gaven aan de Kerk geschonken heeft, die haar mooi en aantrekkelijk maken voor ieder goed werk (cf. Lumen gentium, 12). Het vertellen van de eigen geschiedenis is onmisbaar om de identiteit levend te houden, evenals om de eenheid van de familie en het gevoel van betrokkenheid van haar leden te versterken. Het gaat niet om het bedrijven van archeologie of het cultiveren van nutteloze nostalgie, maar veeleer om de weg van de voorbije generaties te gaan om zo daarin de inspirerende vonk te vatten, de idealen, de plannen, de waarden die hen hebben bewogen, om te beginnen bij de Stichters en Stichteressen en bij de eerste gemeenschappen. Het is ook een

2 2 manier om ervan bewust te worden hoe men het charisma doorheen de geschiedenis heeft beleefd, welke vindingrijkheid het heeft voortgebracht, met welke moeilijkheden het heeft moeten kampen en hoe ze zijn overwonnen. Men kan onsamenhangendheden ontdekken die vrucht zijn van menselijke zwakheden en soms ook het vergeten van enkele wezenlijke aspecten van het charisma. Dit alles is leerzaam en tezamen wordt het een aansporing tot bekering. De eigen geschiedenis verhalen is eer brengen aan God en Hem danken voor al zijn gaven. We danken hem in het bijzonder voor deze 50 jaren die volgden op het Tweede Vaticaans Concilie, die als een windvlaag van de heilige Geest was voor heel de Kerk. Dank zij Hem heeft het godgewijde leven een vruchtbare weg van hernieuwing verwerkelijkt die, met zijn lichte en donkere kanten, een tijd van genade is geweest, getekend door de aanwezigheid van de Geest. Moge dit Jaar van het Godgewijde Leven ook een gelegenheid zijn om, samen met een groot vertrouwen in God die Liefde is (cf. 1 Joh. 4,8), met nederigheid de eigen zwakheden te belijden en ze te beleven als ervaringen van de barmhartige liefde van de Heer; een gelegenheid om krachtig tot de wereld te roepen en om met vreugde te getuigen van de gezondheid en de levendigheid die aanwezig is in het overgrote deel van hen die geroepen zijn om Christus in het godgewijde leven na te volgen. 2. Dit Jaar roept ons bovendien op om de huidige tijd met passie te leven. De dankbare herinnering van het verleden spoort ons aan om attent te luisteren naar wat de Geest tot de Kerk te zeggen heeft, om op een steeds diepere manier de constitutieve aspecten van ons godgewijde leven te verwerkelijken. Vanaf de begintijden van het eerste monnikendom tot aan de hedendaagse nieuwe gemeenschappen aan toe, komt iedere vorm van godgewijd leven voort uit de roepstem van de Geest om Christus te volgen, zoals het Evangelie leert (cf. Perfectae caritatis, 2). Voor de Stichters en Stichteressen was de regel in absolute zin het Evangelie en iedere andere regel wilde slechts uitdrukking zijn van het Evangelie en een instrument om het in volheid te leven. Hun ideaal was Christus, Hem helemaal toebehoren, zodat met Paulus gezegd kan worden: Voor mij is leven Christus (Fil. 1,21); de geloften hadden slechts betekenis om deze gepassioneerde liefde te verwerkelijken. De vraag die we ons in dit Jaar moeten stellen is of en hoe ook wij ons door het Evangelie laten uitdagen; of het daadwerkelijk het handboek is voor het leven van elke dag en voor de keuzes die we geroepen zijn te maken. Het is veeleisend en vraagt om geleefd te worden met radicaliteit en eerlijkheid. Het is niet voldoende het te lezen (hoewel lezing en studie van uitzonderlijk belang blijven), het is niet genoeg het te overwegen (en dit doen we iedere dag met vreugde). Jezus vraagt ons het te verwerkelijken, zijn woorden te leven. Is Jezus daadwerkelijk de eerste en enige liefde, zo moeten we ons nog afvragen, zoals we ons hebben voorgenomen toen we onze geloften hebben afgelegd? Alleen als dat het geval is, kunnen en moeten we in waarheid en barmhartigheid iedere persoon liefhebben die we tegenkomen op onze weg, omdat we van Hem zullen hebben geleerd wat liefde is en hoe we moeten liefhebben: we zullen kunnen liefhebben omdat we zijn zelfde hart zullen hebben. Onze Stichters en Stichteressen hebben in zichzelf het medelijden gevoeld die Jezus overkwam toen hij de menigte zag als verstrooide schapen zonder herder. Zoals Jezus, bewogen door medelijden, zijn woord heeft geschonken, de zieken heeft genezen, het brood heeft gegeven om te eten, zijn eigen leven heeft gegeven, zo hebben ook de Stichters zich ten dienste gesteld van de mensheid waarheen de Geest hen zond op de meest uiteenlopende wijzen: de voorspraak, de prediking van het Evangelie, de catechese, het onderwijs, de dienst aan de armen, aan de zieken De verbeeldingskracht van de naastenliefde heeft geen grenzen

3 3 gekend en heeft ontelbare wegen weten te openen om de bries van het Evangelie te brengen naar de verschillende culturen en de meest uiteenlopende sociale gebieden. Het Jaar van het Godgewijde Leven bevraagt ons over de trouw aan de zending die ons is toevertrouwd. Beantwoorden ons dienstwerk, onze taken, onze aanwezigheid aan wat de Geest van onze Stichters heeft gevraagd en zijn ze geschikt om de doelstellingen in de maatschappij en de Kerk van vandaag na te streven? Is er iets dat we moeten veranderen? Hebben we dezelfde passie voor onze mensen, zijn we hen nabij om de vreugden en de smarten met hen te delen, hun noden werkelijk te begrijpen en hun onze bijdrage te schenken om deze tegemoet te komen? Dezelfde edelmoedigheid en ontlediging die de Stichters dreven zo vroeg de heilige Johannes Paulus II al moeten ook u bewegen, hun geestelijke kinderen, om de charisma s levend te houden, die uit kracht van dezelfde Geest die deze heeft opgewekt, voortgaan met zich verrijken en zich aan te passen, zonder hun oorspronkelijke karakter te verliezen, om zich ten dienste van de Kerk te stellen en de vestiging van zijn Rijk tot volheid te brengen 1. In het zich te binnen brengen van de oorsprong wordt een laatste component zichtbaar van het plan van het godgewijde leven. Stichters en Stichteressen waren geboeid door de eenheid van de Twaalf rond Jezus, van de gemeenschap die de eerste gemeenschap van Jeruzalem onderscheidde. Leven gevend aan de eigen gemeenschap heeft ieder van hen deze evangelische voorbeelden willen nabootsen, een van hart en ziel willen zijn en de aanwezigheid van de Heer willen genieten (cf. Perfectae caritatis, 15). Vandaag de dag met passie leven, betekent deskundigen van gemeenschappelijk leven worden, getuigen en bewerkers van het plan van gemeenschap als het hoogtepunt van de geschiedenis van de mens volgens God 2. In een maatschappij van botsingen, van het moeilijke samenleven tussen verschillende culturen, van onderdrukking van de zwaksten, van ongelijkheden, zijn we geroepen om een concreet model van gemeenschap te bieden, dat door middel van het erkennen van de waardigheid van iedere persoon en van het delen van de gave waarvan ieder drager is, in staat stelt in broederlijke betrekkingen te leven. Weest dus vrouwen en mannen van gemeenschap, zorgt dat u moedig aanwezig bent overal waar verschillen en spanningen zijn, en weest een geloofwaardig teken van de aanwezigheid van de Geest die in ons de hartstocht uitstort opdat alleen één zijn (cf. Joh. 17,21). Beleeft de mystiek van de ontmoeting: het vermogen om waar te nemen, om naar andere personen te luisteren. Het vermogen om samen de weg, de methode te zoeken 3, terwijl u zich laat verlichten door de verhouding van liefde die doorheen de drie goddelijke Personen gaat (cf. 1 Joh. 4,8), het model van iedere interpersoonlijke verhouding. 3. De toekomst hoopvol omarmen wil het derde doel van dit Jaar zijn. We kennen allen de moeilijkheden die het godgewijde leven in zijn verschillende vormen tegemoet komen: de vermindering van de roepingen en de vergrijzing, vooral in de westerse wereld, de economische problemen die volgen op de ernstige wereldwijde financiële crisis, de uitdagingen van de internationalisering en van de globalisering, de valkuilen van het relativisme, de marginalisering en de maatschappelijke onbeduidendheid Vooral bij deze onzekerheden, die we met veel van onze tijdgenoten delen, verwerkelijkt zich onze hoop die vrucht is van het geloof in de Heer van de geschiedenis die voortdurend herhaalt: Heb geen angst want ik ben bij u (Jer. 1,8). De hoop waarover wij spreken, is niet gebaseerd op aantallen of op werken, maar op Hem op wie wij ons vertrouwen hebben gesteld (cf. 2 Tim 1,12) en voor wie niets onmogelijk is (Lc. 1 Apost. brief Los caminos del Evangelio, aan de religieuze mannen en vrouwen van Latijns Amerika bij gelegenheid van het 5 e eeuwfeest van de evangelisatie van de Nieuwe Wereld, 29 juni 1990, De heilige Congregatie voor de Religieuzen en de Seculiere Instituten, Religiosi e promozione umana, 12 augustus 1980, 24. L Osservatore Romano, Suppl. 12 nov. 1980, pp. I-VIII. 3 Toespraak tot de rectoren en de studenten van de Pauselijke Colleges en Convicten in Rome, 12 mei 2014.

4 4 1,37). Dit is de hoop die niet teleur stelt en die het godgewijde leven in staat zal stellen om een grootse geschiedenis te schrijven in de toekomst, waarop wij het gelaat gericht moeten houden omdat we weten dat de heilige Geest ons daarheen brengt om grote dingen met ons te doen. Geeft niet toe aan de verleiding van de getallen en van de efficiëntie, en nog minder aan die van het vertrouwen op eigen krachten. Onderzoekt de horizonten van uw leven en van het huidige moment in oplettend waken. Ik herhaal voor u met Benedictus XVI: Verenigt u niet met de onheilsprofeten die het einde afkondigen of de zinloosheid van het godgewijde leven in onze dagen; bekleedt u veeleer met Jezus Christus en trekt de wapenrusting van het licht aan zoals de heilige Paulus aanspoort (cf. Rom. 13,11-14) terwijl u wakker en waakzaam blijft 4. Gaan wij voort en hernemen wij steeds onze weg met vertrouwen in de Heer. Ik richt mij vooral tot jullie, jongeren. Jullie zijn het heden omdat jullie al actief in de schoot van jullie Instituten leven, een bepalende bijdrage leverend met de frisheid en de edelmoedigheid van jullie keuze. Tegelijkertijd zijn jullie er de toekomst van, omdat jullie spoedig geroepen zullen worden om in jullie handen de gids te nemen van de bezieling, de vorming, het dienstwerk, de zending. Dit Jaar zullen jullie deelnemers zijn aan de dialoog met de generatie die voor jullie ligt. In broederlijke gemeenschap zullen jullie je kunnen verrijken door haar ervaring en wijsheid, en tegelijkertijd zullen jullie haar opnieuw kunnen brengen tot het ideaal dat ze aan het begin heeft gekend, en de frisheid van jullie enthousiasme kunnen bieden, om samen nieuwe manieren uit te werken om het Evangelie te leven en steeds adequatere antwoorden op de nood aan getuigenis en verkondiging. Ik ben blij te weten dat jullie gelegenheid hebben om als jongeren van verschillende Instituten samen te komen. Dat de ontmoeting een gewone weg van gemeenschap, van wederzijdse steun en van eenheid moge worden. II De verwachtingen voor het Jaar van het godgewijde leven Wat verwacht ik in het bijzonder van dit genadejaar van het godgewijde leven? 1. Dat steeds waar moge zijn wat ik eens zei: Waar er religieuzen zijn, daar is vreugde. Wij zijn geroepen om te ervaren en te tonen dat God in staat is om ons hart te vervullen en om ons gelukkig te maken, zonder de noodzaak om ergens anders ons geloof te zoeken; dat de authentieke broederlijkheid die in onze gemeenschappen geleefd wordt onze vreugde voedt; dat onze volledige gave in dienst van de Kerk, van de gezinnen, de jongeren, de ouderen, de armen, ons als personen verwerkelijkt en volheid schenkt aan ons leven. Dat men bij ons geen droevige gezichten ziet, ontevreden en onvoldane personen, want een droevige navolging is een rouwstoet. Ook wij, net als alle andere mannen en vrouwen, ervaren moeilijkheden, geestelijke nachten, teleurstellingen, verzwakking van de krachten ten gevolge van ouderdom. Juist hierin zouden we het volmaakte geluk moeten vinden, het gelaat van Christus leren herkennen die zich in alles aan ons gelijk heeft gemaakt en dus de vreugde ervaren in het ons gelijk weten aan Hem die, uit liefde voor ons, niet heeft geweigerd het kruis te ondergaan. In een maatschappij die prat gaat op de cultus van de efficiëntie, van de gezondheid, van het succes en die de armen marginaliseert en de verliezers uitsluit, kunnen wij met ons leven getuigen van de waarheid van de woorden van de Schrift: Wanneer ik zwak ben, dan ben ik sterk (2 Kor. 12,10). We kunnen goed op het godgewijde leven toepassen wat ik heb geschreven in de apostolische Exhortatie Evangelii gaudium, een preek van Benedictus XVI citerend: De Kerk groeit niet door proselitisme, maar door aantrekking (n. 14). Ja, het godgewijde leven groeit niet als we mooie roepingencampagnes organiseren, maar als de jongeren die ons ontmoeten zich 4 Preek op het feest van de Opdracht van Jezus in de tempel, 2 februari 2013.

5 5 aangetrokken voelen door ons, als ze ons zien als gelukkige mannen en vrouwen! Net zo hangt de apostolische werkzaamheid niet af van de efficiëntie en de kracht van haar middelen. Het is uw leven dat moet spreken, een leven dat de vreugde en de schoonheid van het leven van het Evangelie en het navolgen van Christus laat zien. Ik herhaal ook voor u wat ik in de laatste Pinksterwake heb gezegd tegen de kerkelijke bewegingen: De waarde van de Kerk, ten diepste, is het Evangelie leven en getuigenis afleggen van ons geloof. De Kerk is het zout van de aarde, het licht van de wereld, geroepen om de gist van het Rijk Gods in de maatschappij present te stellen en dit eerst en vooral door haar getuigenis. Het getuigenis namelijk van de broederlijke liefde, van de solidariteit, van het delen (18 mei 2013). 2. Ik verwacht dat u de wereld wakker maakt, omdat het kenmerk van het godgewijde leven de profetie is. Zoals ik heb gezegd tegen de Algemeen Oversten is de evangelische radicaliteit niet slechts van de religieuzen: ze wordt van allen gevraagd. Maar de religieuzen volgen de Heer op een bijzondere manier, op een profetische manier. Dit is de prioriteit die nu gevraagd wordt: proefeten zijn die getuigen hoe Jezus op deze aarde heeft geleefd Een religieus mag nooit afzien van de profetie (29 november 2013). De profeet ontvangt van God de geschiktheid om de geschiedenis waarin hij leeft te onderzoeken en de gebeurtenissen te duiden: hij is als een wachter die gedurende de nacht waakt en weet wanneer de zonsopgang komt (cf. Jes 21,11-12). Hij kent God en hij kent de mannen en vrouwen die zijn broeders en zusters zijn. Hij is in staat te onderscheiden en ook het kwaad van de zonde en de ongerechtigheden aan te klagen, want hij is vrij en hoeft zich niet voor andere heren te verantwoorden dan voor God, en hij heeft geen andere belangen dan die van God. De profeet hoort aan de kant van de armen en van de weerlozen te staan, omdat hij weet dat God zelf aan hun zijde staat. Ik verwacht dus niet dat u utopieën levend houdt, maar dat u andere plaatsen weet te creëren waar men de evangelische logica van de gave, de broederlijkheid, de aanvaarding in diversiteit en de wederzijdse naastenliefde leeft. Kloosters, gemeenschappen, spiritualiteitscentra, scholen, ziekenhuizen, huizen voor gezinnen en al die plaatsen die zijn voortgekomen uit de naastenliefde en de charismatische vindingrijkheid, en waaruit deze nog steeds voortkomen met een verdergaande vindingrijkheid, zij moeten steeds meer het gist worden voor een maatschappij die geïnspireerd is door het Evangelie, de stad op de berg waaruit de waarheid en de kracht spreekt van de woorden van Jezus. Zoals bij Elia en Jona gebeurde, zo kan soms de bekoring opkomen om te vluchten, om zich te onttrekken aan de taak van een profeet, omdat deze te veeleisend is of omdat men vermoeid is, teleurgesteld door de resultaten. Maar de profeet weet dat hij nooit alleen is. Ook aan ons, zoals aan Jeremia, verzekert God: heb geen angst want ik ben bij u om u te beschermen (Jer. 1,8). 3. De religieuze mannen en vrouwen, zoals alle andere godgewijden, zijn geroepen om deskundigen van gemeenschappelijk leven te zijn. Daarom verwacht ik dat de spiritualiteit van de gemeenschap, zoals aangeduid door de heilige Johannes Paulus II, werkelijkheid wordt en dat u in de eerste plaats de grote uitdaging die ons wacht, aangrijpt in dit nieuwe millennium: van de Kerk het huis en de school van de gemeenschap te maken 5. Ik ben er zeker van dat u in dit Jaar er serieus aan zult werken de idealen van broederschap zoals de Stichters en Stichteressen die nastreefden kunnen groeien op de meest uiteenlopende niveaus als concentrische cirkels. De gemeenschap wordt vooral beoefend binnen de respectievelijke gemeenschappen van het Instituut. Ik nodig u daarom uit mijn veelvuldige bijdragen te herlezen waarin ik onvermoeid herhaal dat kritiek, roddel, afgunst, jaloezie en ruzies houdingen zijn die er geen recht op 5 Apost. brief Novo millennio ineunte, 6 januari 2001, 43.

6 6 hebben in onze huizen te wonen. Maar, deze premisse gezegd hebbende, de weg van de naastenliefde die zich voor ons opent is welhaast oneindig, aangezien het gaat om het nastreven van aanvaarding en wederzijdse aandacht, het beoefenen van gemeenschap van materiële en geestelijke goederen, de broederlijke vermaning, het respect voor de meest zwakke mensen Het is de mystiek van het samen leven, die van ons leven een heilige bedevaart maakt 6. We moeten ons ook bevragen op de verhouding tussen de personen van verschillende culturen, aangezien onze gemeenschappen steeds internationaler worden. Hoe kunnen we eenieder toestaan zich uit te drukken, om aanvaard te worden met zijn specifieke gaven, om volledig medeverantwoordelijk te zijn? Ik heb bovendien de verwachting dat de gemeenschap groeit tussen de leden van de verschillende Instituten. Zou dit Jaar geen reden kunnen zijn om met grotere moed buiten de grenzen van het eigen Instituut te treden om, op lokaal en globaal niveau, gemeenschappelijke vormingsprojecten, evangelisatieprojecten of sociale hulpverleningsprojecten uit te werken? Op deze wijze zal effectiever een waarachtig profetisch getuigenis gegeven kunnen worden. De gemeenschap en de ontmoeting tussen verschillende charisma s en roepingen is een weg van hoop. Niemand bouwt aan de toekomst door zich te isoleren, noch alleen op eigen krachten, maar door zich in de waarheid rekenschap te geven van een gemeenschap die zich steeds opent voor de ontmoeting, de dialoog, het luisteren, de wederzijdse hulp en die ons beschermt tegen de ziekte van het egocentrisme. Tegelijkertijd is het godgewijde leven geroepen om een oprechte samenwerking na te streven van alle roepingen in de Kerk, te beginnen bij de priesters en de lekengelovigen, opdat de spiritualiteit van de gemeenschap allereerst groeit in het eigen midden en vervolgens in de gemeenschap van de Kerk en buiten haar grenzen Ik verwacht eveneens van u datgene dat ik aan alle leden van de Kerk vraag: uit zichzelf gaan om naar de existentiële periferie te gaan. Gaat uit over de hele wereld waren de laatste woorden die Jezus tot de zijnen richtte en die hij vandaag tot ons allen blijft richten (cf. Mc. 16,15). Er wacht een gehele mensheid: personen die iedere hoop verloren hebben, gezinnen in moeilijkheden, verlaten kinderen, jongeren die van iedere toekomst zijn uitgesloten, zieken en ouderen die verlaten zijn, rijken met een overvloed aan goederen maar met een leegte in het hart, mannen en vrouwen op zoek naar de zin van het leven, dorstend naar het goddelijke Houdt op met navelstaren, laat u niet verstikken door de ruzies thuis, blijft geen gevangenen van uw problemen. Deze lossen op als u naar buiten zult gaan om de anderen te helpen hun problemen op te lossen en om de blijde boodschap te verkondigen. Door het leven te geven zult u het leven vinden, door de hoop te geven zult u hoop vinden, liefhebbend vindt u liefde. Ik verwacht van u concrete gebaren van aanvaarding van vluchtelingen, van nabijheid bij de armen, van vindingrijkheid in de catechese, in de verkondiging van het Evangelie, van de invoering in het gebedsleven. Als gevolg daarvan hoop ik op de afslanking van de structuren, het hergebruik van grote huizen ten gunste van werken die meer beantwoorden aan de actuele eisen van de evangelisatie en de naastenliefde, de aanpassing van de werken aan de nieuwe noden. 5. Ik verwacht dat iedere vorm van godgewijd leven zich bevraagt op wat God en de mensheid vandaag verlangen. De kloosters en de groepen met een contemplatieve aard zouden elkaar kunnen ontmoeten, of zich op de meest uiteenlopende manieren kunnen verbinden om ervaringen over het gebedsleven uit te wisselen, over hoe te groeien in gemeenschap met heel de Kerk, over hoe de vervolgde christenen te ondersteunen, over hoe zij moeten worden opgevangen en begeleid die zoeken naar een meer intens geestelijk leven of die behoefte hebben aan morele of materiele ondersteuning. 6 Apost. Exhortatie, Evangelii gaudium, 24 november 2013, Johannes Paulus II, Postsynodale apost. Exhortatie, Vita consecrata, 25 maart 1996, 51.

7 7 De caritatieve Instituten kunnen hetzelfde doen, toegewijd aan het onderricht, aan de bevordering van de cultuur, zij die zich toeleggen op de verkondiging van het Evangelie of die een bijzonder pastoraal dienstwerk verrichten, de seculiere Instituten in hun wijdverbreide aanwezigheid in de maatschappelijke structuren. De vindingrijkheid van de Geest heeft wijzen van leven en werken doen ontstaan, die zo divers zijn dat we ze niet makkelijk kunnen rangschikken of ze kunnen invoegen in voorgegeven schema s. Het is mij dus niet mogelijk me te richten tot iedere afzonderlijke vorm van charisma. In dit Jaar dient echter niemand zich tot onttrekken aan een serieus onderzoeken van zijn aanwezigheid in het leven van de Kerk en van zijn wijze om te antwoorden op de voortdurende en nieuwe vragen die te midden van ons opkomen, door de roepstem van de armen. Slechts door deze aandacht voor de noden van de wereld en in de volgzaamheid voor de impulsen van de Geest zal dit Jaar van het godgewijde leven kunnen worden tot een authentiek kairòs, een tijd van God vol genade en verandering. III De horizonten van het Jaar van het godgewijde leven 1. Met deze brief van mij richt ik mij, behalve tot de godgewijde personen, tot de lekengelovigen die met hen idealen, geest en zending delen. Enkele religieuze Instituten hebben een oude traditie op dat gebied, anderen een meer recente ervaring. Inderdaad is rond iedere religieuze familie, zoals ook bij de Sociëteiten van apostolisch leven en de seculiere Instituten, een grotere familie aanwezig, de charismatische familie, die meerdere Instituten omvat die zich in hetzelfde charisma herkennen, en bovenal christengelovigen die zich geroepen voelen om, juist vanuit hun lekenstaat, deel te nemen aan dezelfde charismatische werkelijkheid. Ik bemoedig ook u, lekengelovigen, om dit Jaar van het godgewijde leven als een genade te beleven die u meer bewust kan maken van de gave die u heeft ontvangen. Viert het met heel de familie, om gezamenlijk te groeien en te beantwoorden aan de roepstem van de Geest in de hedendaagse maatschappij. Wanneer de godgewijden van de verschillende Instituten elkaar dit Jaar ontmoeten, probeert u dan ook bij bepaalde gelegenheden aanwezig te zijn als uitdrukking van het ene geschenk van God, opdat u de ervaringen van andere charismatische families, van andere lekengroepen leert kennen en u elkaar wederzijds verrijkt en ondersteunt. 2. Het Jaar van het godgewijde leven heeft niet alleen van doen met godgewijde personen, maar ook met de Kerk als geheel. Ik richt mij zo tot heel het christenvolk opdat het zich voortdurend meer bewust wordt van de gave die de aanwezigheid van zoveel godgewijde vrouwen en mannen betekent, die erfgenamen zijn van grote heiligen die de geschiedenis van het christendom hebben geschreven. Wat zou de Kerk zijn zonder de heilige Benedictus en de heilige Basilius, zonder de heilige Augustinus en de heilige Bernardus, zonder de heilige Franciscus en de heilige Dominicus, zonder de heilige Ignatius van Loyola en de heilige Teresa van Avila, zonder de heilige Angela Merici en de heilige Vincentius de Paul. De lijst zou tot in het oneindige kunnen doorgaan, tot aan de heilige Johannes Bosco en de zalige Teresa van Calcutta. De zalige Paulus VI stelde: Zonder dit concrete teken zou de naastenliefde die de hele Kerk bezielt, het risico lopen te verkillen, zou de heilzame paradox van het Evangelie verzwakken en zou het zout van het geloof zijn kracht verliezen in een wereld die seculariseert (Evangelica testificatio, 3). Ik nodig daarom alle christelijke gemeenschappen uit om dit Jaar vooral te beleven als dankzegging aan de Heer en de ontvangen gaven dankbaar in herinnering te brengen. We ontvangen ze tot nu toe door middel van de heiligheid van de Stichters en Stichteressen en door de trouw van zoveel godgewijden aan het eigen charisma. Ik nodig u allen uit om u te verzamelen rond de godgewijde personen, om u met hen te verheugen, om hun moeilijkheden met hen te delen, om met hen samen te werken, in de mate van het mogelijke, bij het

8 8 volbrengen van hun dienstwerk en hun werken, die ook die van de gehele Kerk zijn. Laat hen de nabijheid en de warmte voelen van heel het christenvolk. Ik prijs de Heer voor de gelukkige samenloop van het Jaar van het godgewijde leven met de synode over het gezin. Het gezin en het godgewijde leven zijn roepingen die rijkdom en genade voor allen brengen, het zijn plaatsen waar menselijke relaties voor het leven worden opgebouwd, plaatsen van evangelisatie. Men kan elkaar daarbij helpen. 3. Ik durf mij in deze brief ook te richten tot de gewijde personen en tot de leden van broederschappen en gemeenschappen die horen bij Kerken van een andere traditie dan de katholieke. Het monnikendom is een erfgoed van de onverdeelde Kerk, dat nog steeds zeer levendig is zowel in de orthodoxe Kerken als ook in de katholieke Kerk. Zoals door andere latere ervaringen in de tijd dat de Kerk van het Westen nog één was, zijn hierdoor vergelijkbare initiatieven geïnspireerd, die voortkomen uit de kerkelijke gemeenschap van de Reformatie. Zij zijn vervolgens binnen hun eigen schoot verder gegaan met het voortbrengen van verdere manifestaties van broederlijke gemeenschappen en van dienstwerk. De Congregatie voor de Instituten van het godgewijde leven en de Sociëteiten van apostolisch leven heeft initiatieven gepland, zodat de leden die behoren tot de vormen van godgewijd en broederlijk leven van de verschillende Kerken elkaar kunnen ontmoeten. Ik beveel deze ontmoetingen ten zeerste aan, opdat de wederzijdse bekendheid, de waardering, de wederzijdse samenwerking groeit, zodat de oecumene van het godgewijde leven ten volle kan helpen op de weg naar de eenheid tussen alle Kerken. 4. We mogen ook niet vergeten dat het fenomeen van het monnikendom en van andere uitdrukkingen van religieuze broederlijkheid aanwezig is in alle grote godsdiensten. Er zijn ook bestendigde - ervaringen met inter-monastieke dialoog tussen de katholieke Kerk en enkele van de grote religieuze tradities. Ik hoop dat het Jaar van het godgewijde leven een gelegenheid mag zijn om de weg te evalueren die is afgelegd om de godgewijde personen op dit gebied gevoelig te maken, om elkaar te vragen welke verdere stappen gezet moeten worden om elkaar steeds dieper te leren kennen en te komen tot samenwerking op zoveel gemeenschappelijke terreinen waarop het menselijk leven wordt gediend. Samen een weg gaan is altijd een verrijking en kan nieuwe wegen en betrekkingen openen tussen volken en culturen die in deze tijd getekend lijken te zijn door moeilijkheden. 5. Ik richt mij tenslotte op een bijzondere manier tot mijn medebroeders in het bisschopsambt. Dat dit Jaar een gelegenheid moge zijn om het godgewijde leven van harte en met vreugde te aanvaarden als een geestelijk kapitaal dat bijdraagt aan het goed van heel het lichaam van Christus (cf. Lumen gentium, 43) en niet slechts dat van de religieuze families. Het godgewijde leven is een gave aan de Kerk, het ontstaat in de Kerk, het groeit in de Kerk, het is in het geheel gericht op de Kerk 8. Hierdoor, in zoverre het een gave aan de Kerk is, is het geen geïsoleerde of marginale werkelijkheid, maar behoort het op innige wijze tot haar en ligt het na aan het hart van de Kerk als beslissend element van haar zending, in zoverre het de innerlijke natuur van de christelijke roeping uitdrukt, en de beweging van heel de Kerk als Bruid naar de eenheid met de enige Bruidegom; dus het behoort onuitwisbaar tot haar leven en haar heiligheid (ibid., 44). In deze context nodig ik u, Herders van de particuliere Kerken, uit tot een bijzondere zorg in het bevorderen van de onderscheiden charisma s in uw gemeenschappen, zowel de historische als de nieuwe charisma s, door ze te ondersteunen, te bezielen, te helpen in het onderscheiden, ze nabij te zijn met tederheid en liefde in de situaties van lijden en van zwakheid waarin enkele godgewijden zich kunnen bevinden, en vooral door aan het volk van God door uw onderrichting de waarde duidelijk te maken van het godgewijde leven, zodat de schoonheid en de heiligheid ervan in de Kerk straalt. 8 Z. Exc. Mgr. J.M. Bergoglio, Interruptie bij de synode over het godgewijde leven en zijn zending in de Kerk en in de wereld, XVI algemene vergadering, 13 oktober 1994.

9 9 Ik vertrouw dit Jaar van het godgewijde leven toe aan Maria, de Maagd van het luisteren en het overwegen, de eerste leerlinge van haar geliefde Zoon. In haar, de welbeminde dochter van de Vader en bekleed met alle genadegaven, zien wij een onovertroffen model van navolging in de liefde tot God en van dienst aan de naaste. Met u ben ik tot nu toe dankbaar voor alle gaven van genade en licht waarmee de Heer ons wil verrijken, en ben ik u allen nabij met de Apostolische Zegen. Uit het Vaticaan, 21 november 2014, het feest van de Opdracht van de heilige Maagd Maria. Franciscus Copyright: Liberia Editrice Vaticana/SRKK; Vertaling: dr. L.J.M. Hendriks