herfst 2014 Professionals Vakblad voor Industriële Automatiserings Professionals Nederland

Transcriptie

1 IA Professionals Vakblad voor Industriële Automatiserings Professionals Nederland herfst 2014 In dit nummer:! Productie gehaald, missie geslaagd! Mobiele besturingsoplossingen! Maximale automatiseringsflexibiliteit! Meer keuze bij thermisch spuiten! Warmtebeeldcamera in de voedingsindustrie! Bonenpuree! Projectmanagers, waarom bestaan ze eigenlijk?! Op klus in het buitenland

2 Inhoudsopgave Goed verbonden Hoe engineers elkaar helpen Productie gehaald, missie geslaagd Volledig nieuwe potgrond productielijn APK voor brandveiligheid Voorkom gevaarlijke situaties Agenda De technische agenda Tips & Tricks B&R Automation Studio Bezoek de beurs De wereld van techniek en wetenschap Maak het verschil Het verschil met mobiele besturingsoplossingen Safety first Jim Wat zijn Safety PLC s eigenlijk? Maximale automatiseringsflexibiliteit Nieuw DCS voor de proces industrie Meer keuze bij thermisch spuiten Kwaliteitsverbetering door standaardisatie Warmtebeeldcamera in voedingindustrie Risico s verkleinen en kosten laag houden Bonenpuree volcontinu gesteriliseerd Verpakt in pouches Projectmanagers Waarom bestaan ze eigenlijk? Op klus in het buitenland Verhalen over inbedrijfnames in het verre buitenland IA Professionals Industriële Automatisering Professionals Nummer 5, herfst 2014 Een uitgave van IA Professionals.nl Zweedsestraat 8A1-8A BG Deventer T. (0) info@iaprofessionals.nl Hoofdredacteur Maarten Bulsink Tekstschrijvers Dick Kalvenhaar en Marjolein Roggen Drukker Drukwerkdeal Aan dit nummer werkten mee Aram Malas, Marc Waarle & Alexander Lok Industriële Automatisering Professionals verschijnt vier maal per jaar in een oplage van 5000 stuks Advertentieverkoop Baye Loerts adverts@iaprofessionals.nl Colofon Abonnementen Bent u als programmeur, engineer of projectleider werkzaam in de industriële automatisering, meld u dan aan voor een gratis jaarabonnement. Vermeld uw beroep en het bedrijf waar u werkt. Bent u geen engineer, programmeur of projectleider in de industriële automatisering, dan betaalt u slechts 40 voor een jaarabonnement. Opgeven kan via Reageren op artikelen of aanleveren informatie nieuwe producten Stuur een aan redactie@iaprofessionals.nl. Wij stellen uw reactie op prijs. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van IA Professionals.nl. Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland

3 Hal 11 C069 Goed verbonden! Netwerken en informatie uitwisselen. Beheers je dit goed dan heb je een schat aan kennis binnen handbereik. Toch laat 'kennisoverdracht' binnen de industriële automatisering te wensen over. Daarom zijn we IA Professionals gestart om de kennisoverdracht tussen engineers te stimuleren. Onze internetsite, onze LinkedIn groep en dit magazine waren de eerste stappen om de kennisoverdracht op gang te krijgen. Nu komt de volgende stap: iapprof Vaak loop je tegen een technisch probleem aan. Uren ben je dan aan het prutsen. Even het internet doorzoeken, de helpdesk van de leverancier bellen, nog maar eens de manual erbij pakken. En de tijd tikt genadeloos door. Met bijna 2000 leden zou er bij de IA Professionals LinkedIn groep toch iemand moeten zijn die dit probleem ook heeft gehad. Maar om het probleem nu op LinkedIn te gaan posten en dan maar hopen dat er iemand inlogt? Dat kan beter: Met de iapprof (de IA Professionals app) Ontwikkeld door engineers voor engineers. Deze app werkt op Android, ios en Windows Phone en je kunt hem op een normale browser draaien. Handig als je je telefoon even nodig hebt om tegelijkertijd ook een helpdesk te bellen. Met de iapprof kun je problemen de IA wereld inschieten. Andere IA professionals, met kennis van de door jou gebruikte systemen, krijgen een bericht en kunnen je op weg helpen. We hopen dat er veel mensen gebruik gaan maken van de iapprof. Zo helpen we elkaar met vraagstukken en problemen. De IA Professionals groep bestaat uit diverse leeftijdscategorieën en ervaringsniveaus. Van lager tot universitair geschoold, jong en oud. Binnen de groep is er zeer veel kennis. Met deze app dragen we bij aan 'scholing' van onze gebruiker. Studenten krijgen toegang tot een kennisnetwerk met opgeteld, duizenden jaren ervaring. Stelt iemand een vraag dan krijgen de leden een melding op de telefoon of een mailtje. Door het discussieforum ook op appformaat beschikbaar te maken, zal de reactiesnelheid een stuk hoger liggen dan bij traditionele fora. De app is binnenkort te downloaden op Dus ga 'm proberen! Dan maken we er allemaal een succes van! Bezoek ons ook op onze Stand op de WOTS van 30 september t/m 3 oktober a.s. Hal 11 Standnr. C069 Tot ziens op de WOTS! Maarten Bulsink IA Professionals Nederland: Een onafhankelijke groep engineers in de Industriële Automatisering. Hierbij valt te denken aan: Software Engineers (PLC / SCADA / Vision / MES / Robotica) Hardware Engineers (E / W) Projectleiders IA De doelstelling is om een platform te zijn voor de industriële automatisering waar: Engineers elkaar treffen Engineers kennis delen De IA word gepromoot Onze dank gaat uit naar: We bedanken MA-IT voor de tijd en resources die we gekregen hebben om deze groep te ontwikkelen. Zonder MA-IT was dit magazine nooit tot stand gekomen. Daarnaast willen we de bedrijven en mensen die een bijdrage leveren aan dit magazine zeer hartelijk bedanken. De redactie van IA Professionals IA Professionals - #05 - p. 3

4 Productie gehaald, missie geslaagd Substraat, ook bekend als potgrond, is een lastig te produceren product. De samenstelling van de gebruikte grondstoffen varieert voortdurend, maar kwaliteit moet gegarandeerd zijn. Toch lukte het een team van Stork E&I Doetinchem om een ultramoderne productielijn voor substraat in slechts enkele maanden tijd te automatiseren. Het is dag 3 van de inbedrijfstelling van een volledig nieuwe productielijn en alles loopt gesmeerd. Ed de Leur (software engineer), Gerard Pot (lead software engineer), Arjen Doornbos (project manager) en Stefan Kolkman (technical sales) vertellen over deze fabriek. Het team van Stork E&I Doetinchem automatiseerde een volledig nieuwe productielocatie voor orchideeënsubstraat, in opdracht van Slingerland Potgrond en Coöperatie Horticoop. Substraat is een samenstelling van diverse grond- en meststoffen die als groeimedium voor planten dient. Onvoorspelbaar product De nieuwe productielijn vervangt de oude faciliteit in Zoeterwoude. Een gebrek aan groeimogelijkheden op die locatie was aanleiding de productie te verplaatsen naar Bleiswijk. Hier was al een groothandel en het hoofdkantoor van Horticoop gevestigd en bovendien was er een directe aansluiting op de A12. Stork E&I Doetinchem is al meer dan vijftig jaar aktief op het gebied van gebouwgebonden installaties en specialist in industriel e automatisering, procestechniek, industriële IT en service en onderhoud. Ze heeft haar aktiviteiten ondergebracht in vier units die een sterke synergie hebben: Industriële Automatisering, Gebouwgebonden Installaties, MES en Service & Onderhoud. Dit was de tweede keer dat wij een substraatfabriek hebben geautomatiseerd, vertelt De Leur. Veel lessen zijn dan ook meegenomen uit Cuijk, waar Stork vijf jaar geleden een soortgelijk project voor Horticoop verzorgde. Een productielijn voor substraat automatiseren is nog veel lastiger dan het lijkt. De samenstelling van het product verschilt voortdurend. Je hebt bark, turf, kokos, kalk, meststoffen en waar het één er met kuubs tegelijk doorheen gaat, gaat het andere in grammetjes. En het moet allemaal even precies. Bijkomend probleem is dat het gedrag van grondstoffen soms moeilijk te voorspellen is en dat elke order maatwerk is. De fabricage van orchideeënsubstraat begint met de winning van bark, een bijproduct van de houtindustrie. Deze wordt in Portugal gezeefd en gestoomd en daarna direct in zeecontainers geladen die, uit hygiëne-oogpunt, pas in de fabriek in Bleiswijk weer opengaan. Schimmels en insecten krijgen zo geen kans om mee te liften naar Nederland. De ruwe aangeleverde bark wordt na het zeven als halffabrikaat in silo's opgeslagen. Vanuit die zeven silo's wordt de bark vanuit 'bunkers' gedoseerd gemengd met de verschillende grondstoffen. Dit gebeurt precies volgens de door de afnemer gewenste samenstelling, dichtheid en vochtigheidsniveau. Voor het inrichten van de productielijn in Bleiswijk heeft Stork E&I Doetinchem de volledige E&I- en automatisering verzorgd. Het enige dat we niet gemaakt hebben is het gebouw waar het staat en het mechanische deel dat erin zit aan machines, aldus Pot. De grootste uitdaging? Dat de lading substraat die in een vrachtwagen de fabriek uitrijdt van begin tot einde precies dezelfde samenstelling heeft. Maatwerk nodig Toen in november begonnen werd met het project, wist het projectteam wat hen te wachten stond. Pot: Toen wij in Cuijk een vergelijkbare fabriek bouwden, was dat nog helemaal nieuw voor ons. Daar hebben wij, maar ook Horticoop, dingen geleerd die we nu anders zouden kunnen aanpakken. Zo werd er in Cuijk al gekozen voor een SCADA+ oplossing zonder standaard MESpakket. We hebben alle regels zelf geschreven. Het is maatwerk, wat nodig was omdat ook alles in de fabriek maatwerk is. Dingen die beter konden, werden nu vooraf benoemd en op papier gezet. Zo kon het aanvankelijk in Cuijk nog weleens gebeuren dat het systeem af en toe bleef hangen doordat processen niet synchroon liepen, maar in Bleiswijk is daar geen sprake van. Het systeem loopt heel stabiel. PLCautomatisering stuurt het proces aan, SCADA geeft alles weer en daar boven zit een SQL-database waar alle orders binnen komen. Deze database heeft weer een koppeling met een ERP-systeem voor de orderafhandeling. Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland

5 Via de SQL-database komen de orders binnen in het bijna volledig geautomatiseerde productieproces. Vanuit SCADA wordt zo'n order vrijgegeven en vervolgens wordt bepaald in welke 'bunkers' de materialen worden verwerkt voor het eindproduct. Daar wordt ook bepaald in welke hoeveelheden en in welke snelheden. Berekeningen van alle setpoints, hoeveelheden en locaties worden gedaan in combinatie met SQL. Pot: Correcties worden nog tijdens het productieproces uitgevoerd, doordat de PLC tijdens het draaien van de order steeds weer berekeningen uitvoert. Wanneer de lading uiteindelijk in de vrachtwagen ligt, communiceert de PLC met SQL over de precieze samenstelling van het substraat. Dit maakt het mogelijk na elke order, per batch een rapport op te vragen over de samenstelling en het proces. Deze informatie kan vervolgens ook in het administratiepakket verwerkt worden, samen met de afmelding van de order. Nieuwe standaard Bijzonder is dat het bestek slechts in heel grove lijnen werd aangeleverd. Niet alle technische keuzes waren als functioneel ontwerp vooraf al vastgelegd. De kennis en kunde van onze hard- en software engineers konden daardoor ten volle worden benut, zegt Kolkman. Heel vaak wordt al direct voorgeschreven met welke systemen er gewerkt moet worden. Bijvoorbeeld vanwege reeds aanwezige standaarden of bepaalde voorkeuren. Dit is echter een partnership geweest op basis van vertrouwen, waarin ruimte was voor het vinden van de beste technische oplossing. De ervaring van de software engineers uit Cuijk, maar ook de ervaring uit twintig jaar automatiseren, leidde bovendien tot een volledig nieuwe standaard voor een PLCautomatisering. De vorige standaard is inmiddels tien jaar oud, maar daar hebben we nu per direct een streep onder gezet en we zijn opnieuw begonnen, zegt De Leur. Met alle wensen en eisen die wij als software engineers hebben. Dit gaat nu de nieuwe Storkstandaard worden; Triple S - Stork Software Standard. Op het moment van spreken is de inbedrijfsstelling feitelijk nog in volle gang. Dit is de tweede echte productiedag en wij hebben tijd om te praten. Dat is een goed teken, zegt Doornbos. Dat terwijl er toch betrekkelijk weinig tijd was. De productiedruk is hoog en de productielijn moest in betrekkelijk weinig tijd opgeleverd worden. De montage kon pas in januari beginnen en liep met de bouw mee, die tegelijkertijd in volle gang was. Nu, eind juni, is de inbedrijfsstelling af. Het resultaat is er echter ook naar. Het zal efficiencywinst op gaan leveren en Horticoop kan nu de kwaliteit van het product nog beter garanderen en terugkoppelen in het hele administratieve gedeelte via het ERP-systeem. Menselijke fouten zijn ook helemaal uit het proces gehaald. Succes Een nieuwe fabriek en een nieuwe productielijn om trots op te zijn; maar wanneer spreekt het team van een succes? Gisteren, zegt Pot. Vorige week hebben we de sensoren en motoren getest. Vrijdag was de opening en vanaf maandag, eergisteren, begonnen we. Dat was nog een slechte dag, want de koppeling met het nieuwe ERP-systeem AX was ook dit weekend omgezet. Pas op maandag konden we daardoor met de echte database voor orderafhandeling werken, wat toch even lastig was. Maar gisteren, dinsdag, was het gewoon een productiedag. Toen hebben we alle orders die binnenkwamen gehaald. Weliswaar moesten we tot zeven uur 's avonds doorwerken, maar ik reed daarna met een glimlach naar huis. Je haalt je productie. Stork E&I Doetinchem installeerde voor Slingerland Potgrond (onderdeel van coöperatie Horticoop) het volledige E&Isysteem in een nieuwe fabriek in Bleiswijk. Hieronder vielen hardware engineering, paneelbouw, bekabeling en de gebouw gebonden installaties. Ook verzorgde het de automatisering. Gebruikte systemen zijn een Siemens S7-319 PLC, ifix v.5.5 (Scada) en SQL Server die draaien op een ESX-server met terminal-sessies. Verder draaien paslezers via open TCP/IP en in de productielijn de weegband en meetton via Profibus. IA Professionals - #05 - p. 5

6 Plotseling te veel werk aan de winkel? Geen ervaring met een specifiek systeem? Uitloop op een project of ziekte van een medewerker? Een Industrial So ware Engineer nodig met Mobile App kennis? Wordt snel opgelost, My Automa on! Onze zeer ervaren mensen staan klaar om u bij te staan: PLC- en SCADA specialisten DCS en hybride DCS engineers MES, MIS & MOM ontwikkelaars Industrial Web / Mobile App programmeurs Hardware Engineers en Elektrotechnisch tekenaars nieuw Mechanical Engineers Ontwikkeling in Kennis en Kunde Bij MY AUTOMATION is zelfontwikkeling een must! Doordat onze engineers con nu worden geschoold in zowel de hard- en de so skills, zijn ze voorbereid op het werken in teams aan uw mooie projecten. Zweedsestraat 8A1-8A2 7418BG Deventer MA MY AUTOMATION IT MA MY AUTOMATION MECHANICA info@ma-it.nl info@ma-mechanica.nl

7 APK voor brandveiligheid Bedrijven hebben met de invoering van het bouwbesluit 2012 een grotere verantwoordelijkheid gekregen als het gaat over brandveiligheid. Ze bepalen zelf welke activiteiten ze in hun pand ontplooien. Eigenlijk zou er een soort APK keuring moeten komen voor bedrijven en instellingen. Nu is er veel onduidelijkheid over regels. Een veel gestelde vraag bij ons opleidingsinstituut is: moeten we de BHV elk jaar of elke twee jaar herhalen? De wet stelt dat je regelmatig moet oefenen. Misschien vindt u 1x per 10 jaar wel regelmatig. Dit maakt het soms lastig. Belangrijk is dat je goed naar je RI & E kijkt. Bij een bedrijfsongeval komt in veel gevallen de arbeidsinspectie langs. Dan is het beter om aan de goede kant van de streep te zitten. Een BHV diploma heeft een einddatum. Het is erg onverstandig de herhalingscursussen op te rekken/over te slaan. In geval van nood is het belangrijk dat een BHV'er een bepaalde routine heeft en zonder al te veel nadenken kan handelen. Helemaal niet investeren in bedrijfsveiligheid is een overtreding van de Arbowet. Met als gevolg: gevaarlijke situaties op de werkvloer AGENDA Blijf op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen met behulp van beursbezoek, trainingen en cursussen. De belangrijkste events op een rijtje; september 30 september t/m 3 oktober 2014 Vakbeurs: World of Technology & Science De FHI (Federatie van Technologiebranches) en de FEDA (Federatie Aandrijven en Automatiseren) brengen de werelden van technologie en wetenschap bij elkaar Locatie: Jaarbeurs - Utrecht 30 september t/m 3 oktober 2014 Vakbeurs: Macropak Toonaangevende beurs op het gebied van verpakkingen Locatie: Jaarbeurs - Utrecht 30 september t/m 3 oktober 2014 Vakbeurs: Industrial European Dairy Show Proces- en verpakkinginnovaties binnen de zuivel Locatie: Jaarbeurs - Utrecht oktober 7 t/m 9 oktober Vakbeurs: Energie Het ijkpunt voor professionals op het gebied van energie. Alles over energiebesparing en duurzame energieopwekking Locatie: Brabanthallen - Den Bosch 29 t/m 30 oktober Vakbeurs: ICT en Logistiek Het platform voor ICT-toepassingen en - diensten in de logistieke keten Locatie: Jaarbeurs - Utrecht november meld je aan via onze linkedin groep Hal 11 C069 4 t/m 6 november 2014 Vakbeurs: Vision 2014 De laatste innovaties uit de wereld van de machine vision components Locatie: Messe - Stuttgart (D) Marcel Groeneveld Brandwacht Service Nederland B.V t/m 20 november 2014 Vakbeurs: Bits & chips Smart Systems 2014 Alle gebieden en disciplines die te maken hebben met het ontwikkelen en produceren van slimme systemen Locatie: Brabanthallen - Den Bosch Heeft u ook een punt voor de agenda? Stuur het naar redactie@iaprofessionals.nl! IA Professionals - #05 - p. 7

8 Tips & Tricks Iedereen kent ze wel, die kleine weetjes die het leven een stuk gemakkelijker maken. Niet iedereen blijkt hiervan op de hoogte zijn. Heb je een leuke tip aarzel dan niet om deze door te sturen naar Relevante tips zullen in de volgende uitgave van het magazine geplaatst worden. Inzenders van die tips ontvangen de IA Professional(s) sweater. Deze keer: Tips & Tricks voor B&R Automation Studio. Gecomprimeerd opslaan Automation Studio geeft de mogelijkheid om projecten in gecomprimeerde vorm als zip-bestanden op te slaan. Dit biedt onder andere voordelen bij het via internet van A naar B versturen van een project. Met de functies 'Save Project As Zip ' en 'Save Project As Zip Without Upgrades..' kunnen projecten als zip bestand worden opgeslagen. De laatste maakt het kleinste zip-bestand aan. Dit zip-bestand kan zo nodig nog kleiner gemaakt worden door ook de..\temp\.. folder uit dit bestand te verwijderen met behulp van een archiveertool zoals bijvoorbeeld het programma '7-zip'. Gebruik Packages in Automation Studio In een zogenaamde 'Package' kunnen modules die een onderlinge logische samenhang hebben bij elkaar gezet worden. Ook binnen 'Packages' kunnen weer 'Packages' gebruikt worden. Door een project met 'Packages' op te bouwen wordt het overzicht bewaard en worden de onderdelen sneller terug gevonden. Er kunnen 'Package globale' variabelen worden gedefinieerd. Deze variabelen worden gedeeld door alle programmamodulen binnen het 'Package'. Complete 'Packages' kunnen eenvoudig worden overgezet naar andere projecten. Met behulp van 'drag and drop' kan de gehele inhoud van een 'Package' in de 'Physical view' binnen Automation Studio aan een CPU worden toegekend. Documentatie in de vorm van PDF of MS Word bestanden kunnen in een package worden ondergebracht. Indeling Compact Flash Door de Compact Flash kaart waarop Automation Runtime geïnstalleerd wordt in 4 partities op te delen worden de risico's van data overschrijving door de applicatie geminimaliseerd. Op een Compact Flash kaart met 4 partities plaatst Automation Studio 'Automation Runtime' op de 1e partitie. De applicatie wordt op de 2e partitie opgeslagen met een exacte kopie daarvan op de 3e partitie. De 4e partitie kan door de applicatie gebruikt worden om data te schrijven. Bevriezen van firmware Het 'bevriezen' van de firmware versie en hardware beschrijvingen van modulen in een project. Met de 'Hardware Versions' -> 'Freeze' functie in Automation Studio (AS V e.v.) wordt de firmware en hardware beschrijving van de modulen 'bevroren' en deze bestanden worden in het project in de folder..\as opgeslagen. Een collega kan dit project nu openen en gebruiken zonder dat hij daarvoor op zijn laptop de juiste firmware en hardware bestanden moet installeren. Dit geldt ook voor klant specifieke hardware en firmware bestanden. s e sio n a ls N ederland f ro P IA - s k c ri T & s ip T - Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland

9 Gelijktijdig I/O kaarten instellen Om gelijktijdig bij meerdere I/O kaarten dezelfde instellingen te maken moeten in de 'Physical View' of in de 'System Designer' meerdere modules geselecteerd worden. Daarna kunnen overeenkomende opties gelijktijdig gewijzigd worden. Vanuit Physical View Vanuit System Designer Zonder zoeken de Helpfunctie openen van een functieblok of module De helpfunctie van een functieblok of module kan direct geopend worden zonder deze eerst met de zoekfunctie te zoeken. Selecteer het onderdeel (in onderstaand voorbeeld is dit 'MC_MoveVelocity') en druk daarna op de F1 toets. Het betreffende hoofdstuk wordt dan direct geopend Duurzaamheid: thema X-pedition op de beursvloer Duurzaamheid is een wezenlijk thema. Ook en vooral in de procesindustrie. Het verantwoord gebruik van grondstoffen en energie is voor alle industriële vakgebieden relevant. Technologie dient de procesbeheersing en biedt dus kansen voor een duurzamer proces. Zeven exposanten op de World of Automation hebben het thema duurzaamheid door samenwerking in een X-pedition op de beursvloer geconcretiseerd. Per stand duikt de bezoeker in een virtuele plant door een speciaal ontwikkelde app op de smartphone. Op de stands van de zeven exposanten voert de bezoeker een stap uit, om tot een duurzaam proces te komen. Als u zich registreert voor de World of Automation kunt u zich aanmelden voor deze X-pedition. Op de stand van Endress+Hauser geeft de bezoeker doelstellingen in op een dashboard. Behalve het beeld van het generieke proces in de virtuele werkelijkheid, ontstaat hiermee ook een toekomstbeeld. Om metingen te gaan doen en verbeteringen in te voeren, wordt vervolgens bij Egemin een inventarisatie gedaan. Deze geeft inzicht in de energiestromen en de impact op het proces. De bezoeker weet dan ook wat er gemeten gaat worden. Op de stand van KROHNE Nederland wordt vastgesteld wat de gewenste metingen zijn. Met deze metingen komen verbeterpunten aan de orde die de deelnemers in drie opeenvolgende stappen doorvoeren. Bij HACH LANGE wordt een Real Time Controller gebruikt om te besparen op afvalwater, grondstoffen en energie. Vervolgens wordt bij Hobré Instruments een Wobbe/Luchtbehoefte meting ingezet, om een besparing van aardgas en uitstoot te realiseren. De leidingen worden met corrosiebestendige pijpleidingen van Georg Fischer verbeterd. Bij PROCENTEC wordt de installatie continu gemonitored, waarbij deelnemende bezoekers de mogelijkheid hebben om tijdig in te springen op mogelijke problemen. Op het dashboard zie je de verbeteringen voor een duurzamer proces. Voor de bezoeker van de beurs is dit een totaal verzorgde reis. De virtualisatie van de app biedt de kans de reis nog eens af te leggen. De fysieke demonstraties op de stands van de deelnemers bieden de kans de voordelen concreter te bespreken. De samenhang in de geboden stappen toont de kracht in de keten. Na afronding van de X-pedition ontsluiten zich verhaallijnen voor efficiency, veiligheid en factory automation in de app. Ga naar voor meer informatie en voor aanmelden voor gratis deelname aan de X-pedition IA Professionals - #05 - p. 9

10 Hal 11 F022 Maak het verschil met mobiele besturingsoplossingen Mobiele besturingsoplossingen, modulaire systeemoplossingen en een, volledig in eigen huis ontwikkelde, vloeistofgekoelde AC-motor voor mobiele toepassingen. Slechts een greep uit de noviteiten die Elsto Drives & Controls tijdens WOTS 2014 op haar stand zal tonen. Technologische ontwikkelingen waarmee in de traditionele elektromechanische aandrijftechniek de komende jaren het verschil zal worden gemaakt. In dit artikel hierover Paul Stokvis, CEO van Elsto Drives & Controls. Het Elsto hybride aandrijfsysteem van begin dit jaar ligt nog vers in het geheugen en opnieuw komt Elsto tijdens WOTS 2014 met een ingenieuze vinding: een, in eigen huis ontwikkelde, vloeistofgekoelde AC-motor voor mobiele toepassingen. Stokvis: De motoren hebben een rendement van circa 94% en een lage bedrijfstemperatuur en hiermee dingen we mee naar de 'TechAward 2014'. ACmotoren zijn doorgaans voorzien van externe koelribben. Bij onze nieuwe vloeistof-gekoelde motor is dat anders, de buitenzijde van het statorhuis heeft een met vloeistof gevulde koelmantel, die onderdeel uitmaakt van een circulatiesysteem met pomp en warmtewisselaar waarmee de motor op exact de juiste temperatuur kan Voor advies, engineering, productie, installatie en nazorg van complete aandrijf- en besturingsprojecten op maat is Elsto Drives & Controls dé partner bij uitstek. Elsto Drives legt zich toe op het ontwikkelen, produceren en verkopen van elektromechanische aandrijfsystemen. Daarnaast bouwen en ze wereldwijd in eigen huis ontwikkelde waterfiltratiesystemen. Elsto Controls is specialist in besturingsoplossingen, paneelbouw en servotechniek. Dagelijks bedenkt deze groep technologische hoogstandjes, als standaard oplossingen geen uitkomst bieden Ze maken deel uit van de Stokvis Group waar circa 300 mensen werkzaam zijn. worden gehouden. Een technologie die overigens ook inzetbaar is bij frequentieregelaars. Mobiele besturingsoplossingen Voorts een aantal mobiele besturingsoplossingen, zoals de 660V bus met standaard componenten, de batterij gevoede DC/DC-aansluiting en maatwerk BLDC voor OEM-applicaties. Ook het thema 'sensorloos bedrijf', bedoeld voor robuuste mobiele besturingsoplossingen, heeft een plek op de stand. Stokvis: Sensorloos bedrijf is niet alleen een goedkoper alternatief voor bekabelde besturingen, maar heeft bovendien een aanmerkelijk langere levensduur en gereduceerde Total Cost of Ownership. Modulaire systeemoplossingen Het ontwikkelen van modulaire systeemoplossingen is voor Elsto inmiddels dagelijkse praktijk. Zo werd enige jaren geleden, als eerste op de markt, een elektronisch meerassig gelijkloopsysteem ontwikkeld, dat inmiddels met succes wordt toegepast als nauwkeurig positioneersysteem voor het bewegen van zwembadbodems op super jachten. Het pakket modulaire systeemoplossingen is fors uitgebreid met onder andere een elektrisch differentieel, dynamische positionering, hoeksynchrone wielaandrijvingen en stuurinrichtingen. Producten Stokvis: Op onze stand ook vernieuwingen en uitbreidingen aan de bovenkant van ons elektromechanische productassortiment. Zo is onze serie mobiele reductoren (voor bijv. windmolens en grondverzet) uitgebreid met krachtiger modellen, terwijl de behuizingen juist kleiner werden. Ook op het gebied van heavy duty reductoren heeft Elsto nieuws. De serie is uitgebreid met nieuwe modellen en er zijn meer opties leverbaar. Daarnaast zijn de universele planetaire reductoren voortaan beschikbaar met een groter bereik aan overbrengingsverhoudingen. ATEX Stolk Services in Hoogerheide, een IECex03 gecertificeerde dochteronderneming, heeft dit jaar fors geïnvesteerd in apparatuur voor het onder ATEX wikkelen en reviseren van motoren en het uitvoeren van het balanceren van roterende onderdelen tot 3,5 ton. Inmiddels zijn nog meer tandwielkasten dan voorheen uit het Elsto Drives & Controls assortiment beschikbaar voor ATEX toepassingen of, naast de gebruikelijke IECflens leverbaar, met een genormaliseerde servoflens. Ook zal tijdens de WOTS 2014 aandacht worden besteed aan regeneratieve energie. Een onderwerp dat bij Elsto hoog op de agenda staat. Dit soort ontwikkelingen bepalen de toekomst, aldus Stokvis Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland

11 Safety first, Jim! Door verder te automatiseren is er minder menselijke interactie in productieprocessen. Op veel plaatsen kan er een afscherming om het proces worden gebouwd. Veel processen worden complexer en eisen een bepaalde noodstop procedure. Spanningsloos wil niet altijd zeggen: 'veilig'. Er zijn altijd plekken en momenten waar mensen wel in contact komen met het systeem. Waar ingrijpen door medewerkers wel nodig is. Bijvoorbeeld om storingen op te lossen of om periodiek onderhoud te plegen of om een systeem schoon te maken. Op dat moment moet het systeem veilig stilgezet kunnen worden en daarna ook veilig stil blijven staan. Safety PLC's Vroeger werden deze beveiligingen bijna altijd uitgevoerd met aparte safety relais. Het systeem werd spanningsloos gemaakt en het probleem was opgelost. Nou ja, bijna dan. Want als er iets in het beveiligingscircuit moest worden aangepast dan konden hele stukken in de kast opnieuw bedraad worden. Door de roep om eenvoudiger en meer flexibel te kunnen beveiligingen is de safety PLC ontstaan. Met safety relais wordt vaak alles in één keer spanningsvrij gemaakt. Met een safety PLC is de mogelijkheid om dit gecontroleerd te doen. Naast de flexibiliteit heeft de safety PLC nog een aantal andere voordelen. Storing zoeken wordt een stuk eenvoudiger. Er is precies te zien welk signaal wel binnen komt en welk niet. Ook de speciale kleurstelling van de safety PLC maakt het duidelijk dat het niet om de standaard besturing gaat. Door de uitgebreide diagnose mogelijkheden worden stilstand tijden aanzienlijk verkleind. Er is gelijk te achterhalen welke noodstop is bediend of welk hek er openstaat. Afwijkend gedrag van een safety PLC De PLC zorgt ervoor dat er niet wordt afgeweken van bepaalde safety voorschriften m.b.t. het programmeren. Zo is het lezen van een uitgang verboden en mogen er bijvoorbeeld alleen gecertificeerde timers worden gebruikt. Dat maakt de kans op programmeerfouten aanzienlijk minder. Een safety timer is een voorbeeld van een gecertificeerd functieblok. Dit zijn functieblokken voor bijvoorbeeld de eerder genoemde timers of voor digitale in- en uitgangen. De functieblokken worden door de leverancier aangeleverd en zijn al beoordeeld op de manier van werken. Ze zijn dus gecertificeerd veilig. Op de ingangen van de safety PLC zitten checks om te kijken of het ingangssignaal betrouwbaar is. Er wordt een klein stroompje door de ingang gestuurd en er wordt gekeken of er wel een stroom terugkomt. Zo kunnen kabelbreuk of kortsluiting direct worden gedetecteerd en gesignaleerd. Combineren safety en procesbesturing De nieuwere safety PLC's bieden ook de mogelijkheid om de procesbesturing te combineren met de safety besturing. Vooral bij kleinere projecten is het mogelijk om voor een normale prijs een safety PLC te implementeren. De procesbesturing en de safety besturing worden hierbij in de safety PLC los van elkaar gedraaid. De in- en uitgangen die voor de procesbesturing bedoeld zijn, zijn hardwarematig losgekoppeld van de safety besturing. Veilige Bus Met de komst van meer IO is het, niet altijd te garanderen, dat informatie - van bijvoorbeeld een sensor - op tijd bij de PLC is. Als het dan om zeer belangrijke informatie gaat, waarbij normaal gesproken een beveiliging in moet springen, is het verstandig een speciale bus te gebruiken voor deze informatie. SafetyBUS p is zo'n speciale bus, waarbij tijd kritische informatie, bijvoorbeeld wanneer iemand de gevaarlijke zone van een machine betreedt, gegarandeerd op tijd over komt. De veiligheidsrelevante signalen worden fysiek en logisch gescheiden van informatie uit de standaardbesturing. Veilig ethernet Ook via een standaard ethernet verbinding is het nu mogelijk om veilig informatie over te dragen op een industrieel eisenniveau. Hiervoor is bijvoorbeeld SafetyNET p ontwikkeld. Hierbij kan de informatie tijd kritisch worden overgedragen. De fysieke laag mag hetzelfde zijn als waar de normale TCP/IP overheen loopt. Voor de techneuten onder ons, de communicatie vindt plaats op laag 3 van het OSI modem. Vakkennis De voortdurende ontwikkelingen in techniek, steeds krachtiger wordende machines en wijzigingen in normen en wetten, maken een continue leerproces voor de techneut meer dan noodzakelijk Qua functionaliteit is de Safety PLC ook anders dan denormale PLC. Een Safety PLC bevat altijd minimaal twee CPU's. De CPU's controleren elkaar of ze dezelfde uitkomst krijgen voordat een uitgang wordt aangestuurd. IA Professionals - #05 - p. 11