SaE?menstelling: Pieter Jonker, Stellingwarver Schrieversronte

Transcriptie

1 SaE?menstelling: Pieter Jonker, Stellingwarver Schrieversronte Uitgeverij Van de Berg - Enschede.

2

3 Nijaorsdag Dag van de Vrede woensdag 1 jannewaori L.K donderdag 2 jannewaori?~k egen-in-'t-.,. vn jdag 3 jannewaori zaoterdag 2 jannewaori?~k Af an et geld kc koj'm an ei' gev

4 Veul heil en zegen in 't ni'jjaor! Vaeke weensken de meensken mekeer, zonder dr al te vule over nao te daenken, alle goeds toe veur et nfje jaor. Et wodt haost een bétien een gewôonte, et wodt aenlik vanzelssprekend vunnen dat dr alweer een ni'j jaor veur de deure staot. Gelokkig weten wij, meenskekiender, niet wat oons allegere in dat ni'jejaor te waachten staot. Vaeke zitten we mit goeie veurnemens: now stop ik toch echt mit roken, van 't jaor zal ik meer an sport doen, ik wil ofva).en en minder gebakkies eten. Een ni'j jaor zit vol mit nije kaansen om dr weer wat van te maeken. En now zitten jim te lezen op et eerste blattien van de vierde Stellingwarver scheurkelinder, dat et ni'je jaor inludet. Ja, et is alweer veur & vierde keer dat d'r zoe'n kelinder verschient. De Stellingwarver Schrieversronte is daor verhipte bliede mit, want disse kelinder is netuurlik een promosiemiddel eerste klas veur oonze ieuwenoolde tael en veur de schrieveri'je in et Steuingwarfs. Dit ni'je jaor 1997 wodt een Mei biezunder Schrieversrontejaor, want dr is feest. In 1972 wodde in april in Wolvege de Schrieversronte opricht in anwezighied van zoen veertig meensken. Now, 25 jaor laeter biwwe een klub van kmpan duzend en die idub van duzend gaot et hiele jaor feestvieren. Laowwe hopen dat 1997 veur jow en veur oons een goed jaor, eenjaor mit fleurige kaanties wodt. De kelinder stikt van biezundere anbiedings, eb dat begint al op et volgende blattien. Want as et veur oons feest is, dan ok veurjini! Pieter Jonker Hooltgravure Lindenoord (1) Et hiele jaor kieken jim op disse kelinder tegen een prente an die maekt is deur Peter Lazarov uut Oosterwoolde. Hij het in de zommer van 1966 veur de kelinder een hooltgravure van et huus Lindenoord in Wolvege maekt. In et jaor 1996 was et Waeterschop 'DeSteuingwarven" nog eigener en bewoner van dit prachtige huus, dat zij zo veurtreffelik restaureerd en onderholen hebben. Zij hebben dr veur zorgd dat disse parel van Wolvege weer schitteren kon. Mar ze hebben dr ok veur zorgd dat we van disse prachtige hooltgravure genieten kunnen. Doe ik mit Peter Lazarov et gebouw an de buterkaante bekeken hadde, doe kwam hij al gauw tot de konidusie dat hij een betien een aander gezichtspunt kiezen wol. Et huus Lindenoord staot meerstal mit de veurkaante brieduut op 'e foto. Mar neffens Peter was dr niet alliend et prachtige Lindenoord, mar ok die indrokwekkend grote boom naost Lindenoord. Hij maekte dr disse kompesisie van. Et risseltaot hangt now bij jow in de kaemer. De eerste anbieding die wij jow as koper van disse kelinder doen kunnen, is een originele en signeerde drok van et oorspronkelilçe blok daor disse gravure opmaekt is. Dr bin twintig exemplaoren risserveerd bij de Schrieversronte en de prente kost f 25,-- en is te bestellen bij de Schrieversronte, Pb. 138, 8430 AC Oosterwoolde, tili Pieter Jonker

5 zundag jannewaori Driekeuningen (rk.) Epifanie (prot.) Zunne op 08.47, zunne onder maendag :ei jannewaori Zeuven jaor gewaeterd en zeuven jaor dreugen, dan hef goed waegenmaekershoolt. (Langedieke) deensdag 7 jannewaori woensdag jannewaori 't Gevuul het zie; die et verstand in LI100I77

6 'froost Oons beppe kon stokkend noch dood, zee elkeniene. Mar krek veurbi'j de biebeltekst boven de schostienmaantel: Werp al uw bekommernis op Hem en Hij zal u rust geven, stonnen, om een hoekien, heur valeriaandruppen. Bennie Holtrop (Out: Van twie kaanten, 1995) Oolde ekkelboom Oolde ekkelboom midden in et laand. Ie gavven me indertied li'jte veur de wiend, een dak veur de regen. Now perbe ren we oons, vergruuid mit de grond, beidend staonde te ho/en. Tegen de verzoering in, tegen de ontwotteling in, tegen de ontmeenseliking in. Twie ienlingen, ieje en ikke. Johan Veenstra (Uut: Ik had een doeve, in: Sletel parredies, 1994)

7 N.M donderdag.,. vn jdag 10 5 jannewaori jannewaori ~~k Vei.d geleuven en weinig geven, doet de gekken in vreugde leven. (Munnike buren) zaoterdag zundag jannewaori jannewaori?~k Hoe aarmer de vlooien, hoe feller as ze stikken. Dat wodde zegd van opscheppers, die niks van belang naor veuren brochten. (Steggerde)

8 Feest Now wil ik me netuurlik nargens mit bemuuien, mar hebben jim al toegaankskaorten veur et feest van de Schrieversronte op zaoterdag 11 jannewaori bij Dragtin Wolvege? Op die zaoterdag wodt d'r een Stellingwarver revue opvoerd onder leiding van Anne Mulder nut Wolvege. TientalleiT mitwarkers en mitwarksters het hij in et spier om dit ofwisselende spektaokel veur et voetlocht te brengen. Lieties, schetsies, veurdrachten, daansies en nuum mar op. Een eigen Schrieversronte-jubileum-revue, wie hadde dat now ooit daenken kund? Dat meug ie as echte Stellingwarver toch niet missen. Al een hiel schoft het de Schrieversronte et perbleem dat ze daenken dat de meensken dr allegere lang niet in kunnen bij Dragt. Van veur tot aachter zetten weet stiefvol mit stoelen. En misschien is die aovend ok wel al uutverkocht, mar bel veur de zekerhied nog even mit de Schrieversronte as dr nog plak is: D'r komt in principe mar iene veurstelling en af die missen dan hej' daor et hiele jaor spiet van. En is toch prachtig aj laeter zeggen kunnen: Ua, mar daor weren wij ok bij!t Pieter Jonker Krokus Zomar inienen, hokus-pokus, Zomar inienen het de krokus Zien tere blatties eupendaon En staot ie in de tuun te praolen En speult ie mit de zunnestraolen, Die bliede om hun henne gaan. Et is nog mar zo even leden, Die winter- dat we baentien-reden; Die winter - mit zien baargen sni'j. Zeg krokus, doe 't begon te dujfen, Zeg docht ie doe mitien an 't blujjen? Wat staoj' door mooi - wat staoj' daor 1i[ Wie was et, die dit Wonder dee? Wie was et, die de Woorden zee? Wie was et, die jow blatties kleurde? De meensken zaggenjow zo staon; Ze keken en bin wieder gaon. Ze wusten, dat et zo gebeurde; Ze vunnen, dat et ok zo héurde... Jouk (Uut: Een haandvol speulgoed, 1972)

9 Zunne op 08.43, zunne onder maendag deensdag jannewaori jannewaori?~k Een fiepseltien is in Spange een dun stokkien koeke. E.K woensdag donderdag jannewaori jannewaori 2~k 'n Flut en een 'k bin d'r zo i (De Fochte

10 Et kiend wat moet ik toch in disse wereld wat moet ik hier mit dat geweld zal ik mar niet weeromme keren bin ze hier nog op,ni'j gesteld ik kan haost nargens locht zien schienen et liekt hier duuster as de naacht kan ik hier nog wel ruste vienen wodd'ik hier argens nog verwaacht? Lainkje Hof-de Boer (Uut: Van mien kaant bekeken, 198 1) Rooltgravure Lindenoord (2) Peter Lazarov woont en werkt as hooit- en keupergraveur sund oktober 1990 in Oost-Stellingwarf. De hooltgravure, de hoolt- en linosnede raeken staorigan nut de mode. Oonze ooldere keunsteners, Johannes Mulders, Dirk Kerst Koopmans, Jan Abraham Bakker en Sierd Geertsma, hebben netuurlik prachtige Stellingwarver prenten meekt in disse techniek, mar heur burijnen rusten veurgoed. En dus meugen we dr best wel een betien wies op wezen, dat we een keunstener mit zokke gaoven in oons midden hebben. Dirk Kerst Koopmans zee veurig jaor tegen Remco Heite en mij over zien vrund Lazarov: "Die Petei dat is een groot-meester." En doe Zee Remco Heite: "Dat de!ene grootmeester dat over de aandere zeggen kan, dat vien ik prachtig!" Meer hoeft dr ok niet zegd te wodden, donkt me. Zokke uutspraoken vergete ik mien hiele leven niet meet Peter Lazarov, het krapan veertien daegen an et graveren west. Eerst mos hij vanzels een ontwerp-tekening maeken. Zoen tekening moet in spiegel op et hoolt overbrocht wodden. Dat graveren, dat hooi ie mar een vief, zes uren daegs vol. De keunstener beschikt over alderhaande burijnen (dat bie fiene, scherpe rnessies mit een hoolten knoppe as haandvat). Wat wit op 'e prente wezen moet, moet votsteuken wodden. Zwat blift staon. Now verwaacht ie aenlik dat dr alliend max zwat en wit bestaot, max deur arcerings kuj' alderhaande soorten griestinten suggereren. Pattie keunsteners zou Nico Bulder b.g., die huilen daor hielendal niet van. Die wollen alliend in zwaten witwarken. Maarten de Jong Jr. endirkvan Gelderin Nederiaand werkten wel mit de toonburijn. Peter vint et prachtig om alle technieken in de hooltgravure nut te perberen. Pieter Jonker

11 vrijdag Begin van de Bidweek veur de ienhied zaoterdag jannewaori jannewaori' Een fikse boeremeid kost mar een daeider. (Hooltpae) iliji< -1/ H.K.H. Preenses Margriet (1943) Zunne op 08.36, zunne onder zundag maendag jannewaori jannewaori ^.r Flik, flak, flaandei; ik eerst en dan 'n aandei (Ofteivassien uut Donkerbroek)

12 In Memoriam Wat hek een hekel anjow had! Wat hek wel opjowfoeterd! Wat hek een muuite mit jow had! Wat hek deur jow wel ploeterd! Dat was nog in mien jonge tied, Doe 'kjow zo goed niet kende, Doe 'kpattietoeren, deur jow schuld, Op 'ii woord een ure stende. Mar laeter he'kjow kennen leerd En doe kon 'k jow warderen! Ik hul van jow en 'k mocht jow graeg! Wat kan 't al vremd betéren! En now, now bin ie d'r niet meer... Now mag 'k jow niet meer bruken! Mar 'k zal, dqor kuj' wel van op an, Nog vaeke om jow zuken. Op schoele heb ie ofdaon now, Dat spiet mi'] wel een schelling. Mar in mien hatt' blief ik jow trouw Heur, goeie, oolde spelling! H.J. Bergveld (Uut: Klaeterjaegers, 1976) Uutslag van examens kriej' drie keer uutslag ien keer van de zenen en twie keer van et risseltaot Klis Jatwark Jatwark is ok wark

13 deensdag 21 jannewaori woensdag 22 jannewaori '12 Hoolten huttien, mit een keuperen fluttien, mii' een dri7er in 't gat. Rao, rao wat is dat? (In Blesdieke is dat een oolden4'etse koffiemeulen) V. M donderdag 23 jannewaori.,. vn jdag 24 jannewaori /11 ^t Koj' een dukende gaanze tegen, is d'r kaans op regen.

14 Mittertied had as een stien kot veur 't gat hatstikke zat een trap van zien bien blauw van kleur een oolde kroeg nooit een keer vroeg en doe... zag hij heur de zunne kwam op maekte van zien kwaaie een eerlike kop d'r wijde wat stof want ok hadde stien brokkelt mittertied of Harmen Houtman (Uut: Onder eigen volk, 1979) Hooltgravure Lindenoord (3) De Belgische hooltgraveur Luc de Jaegher het al es angeven dat et muuilike en toegeliekertied ok et spannende van et hooltgraveren is daj as keunstener tal van technische perblemen overwinnen moeten. Et is een muuilike techniek. Peter Lazarov is over zien hooltgravure van Lindenoord zels ok wel tevreden. HiJ vint hini beter as de prente van et beschaimd dörpsgezicht van Berkoop, dat veurig jaor de kelinder sierde. Dr zit een prachtige diepte in de prente deur de kompesisie en veural de boom is prachtig graveer& Disse prente past in de beste Ingelse tradisie van graveren. In Jngelaand staot de hooltgravure op et heden weer hoge anschreven. Dr verschienen tal van boeken op dat terrein en de priezen van de hooltgravure liggen daor vier keer zo hoge as innederlaand. As etgraverenklaoris,moetdegravurenog droktwodden. Dat kuj' mit de haand doen en ok nut een oolde degelpasse. Peter maelct vaeke eenpeer ofdrokkenmit de haandom te kieken hoe et risseltaotis. Ie kun dan nog bepaolde details anbrengen. In Amsterdam woont en warkt Me van Dienen; hij is de man, die de blokken van Peter altied drokt. Uren is hij doende om et blok goed of te stellen. Peter het mij wel es verteld, dat Arie van Diemen nog meer nut de blokken haelt as dat hij zels mit een haanddrok doen kan. Die Me van Diemen is een duvelskeunstener. Ikhebbe in oons laand nog gien meensken troffen, die beter wark leveren as him. Tegere nut aandere kenners van de kleingrafiek in oons laand kwam hij tot de koniclusie dat disse hooltgravure van Lindenoord een meesterstok van Peter Lazarov is. Pieter Jonker

15 Septuagesima zaoterdag zundag jannewaori jannewaori Dat is me wel een zoe'n gaorenkloppei; die preekt alles bij mekeer. (Steggerde) 2unneop 08.27, zunne onder maendag 27 jannewaori deensdag jannewaori We lterustei 't Heufd op 't k 't Gat d'r bij Siaop wel

16 Medelspoorbaene staorigan komt et denderen dichterbij de slang' verlochte raempies komt uut de bos duukt in een heuvel mit rogge verdwient aachter halfriep fruit rattelt over de brogge naor de ere kaante van de Maas een plaetien, een jongesdroom op 'e vliering van mien heufd Willem Jan Teij erna (Uut: Interieurarcliitelct, 1994) Sni'jklokkien Een sni'jklokkien ston in de nattige snij; 't was veurjaor, mar 't wol niet echt dujfen. Daor kwammen een hieleboel meensken veurbi'j, die zag gen dat sni'jklokkien bluuien. Ze zeden: "Kiek daor es, dat is et bewies Dat is et Geweldige Wonder! Een peer dae gen leden was alles nog ies, mar 't Veurjaor, dat gistte d'r onder! Now staot daor een plaantien, zo iel en zo teer, zo mooi mit dat spierwitte rok/den. Zeg bloempien, wat schommel ie drok henne-weer; zeg, luud' ie je klinkende klokkien?" Et sni'jklokkien bibberde stillegies deur: Wat hebb' ik mij smerig verkeken! Zeg meensken, ik redde dat zo niet meer heur! Jim zien et toch wel an mien spierwitte kleur? Wie brengt mij vanaovend een deken?" Jouk (Uut: Wille op ebrille, 1982)

17 woensdag donderdag jannewaori jannewaori ^r Ieder zien meuge, zee de jonge, en doe tuutte hij zien mem veur 't gat. (Berkoop) H.M. Keuninginne Beatrix (1938) L.K S,. vn jdag 31 jannewaori r2r zaoterdag 1 feberwaori In Scharpenzeel kennen ze et woord fiekmeester veur een man mit een protte kiendei

18 Hoogmoed We bugen oons naor him toe, praoten kroem mit him, de gaastarbeider, kroem as tegen een poppien in de wiege; we geven him glirnkend een kloppien OP 'e schoolder, zo doe'we dat mit iene die oonze naoste is. Van hoogmoed hewwe gelokkig gien weet: aj'je zo lege bugen, ziej' domweg niet wat hoogmoed is! Jan van Overtjonger (Uut: Onderwegens, 1987) Anatomische les Onhèrkenber, tot in de kleinste vezelties ontleded, lag et besien op 'e taofel, mar et levensvonkien dat ontbrak, en gieniene wus waor et bleven was. Jan van Overtjonger (Uut: Zonder zifie, 1983)

19 Maria Lichtmis (r.k.) Zunne op 08.17, zunne onder zundag 2 feberwaori maendag feberwaori A Et is me zoen volkien, zee de duvel, doe hadde hij een krojevol kikkers. Doe as hij ze d'r in hadde, floepten ze d'r net zo hadde weer uut. (Scharpenzeel) deensdag feberwaori woensdag 5 feberwaori As je et gat jokt, wodt de botter duur. (Noordwoolde en Berkoop) 1997

20 Hooltgravnre Lindenoord (4) Peter Lazarov, die in Oosterwoolde woont en warkt, moet et veural hebben van opdrachten. Naost zien opdrachten maekt hij ok viij wark. Dat is riegelmzotig op tentoonstellings in binder- en buterlaand te zien, mar ok bij him thuus. Dat grote wark van him is hiel knap. Hij maekt ok schilderijen in eulievarve en hij is slim doende mit et ontwarpen op 'e komputer. In de opdrachte-sfeer tekent of schildert hij petretten van meensken. '*ur boekillestraosies in de hooltgravure- techniek wodt hij ok riegelmaotig vraogd. Veerder maelct hij veer bepaolde gelegenheden hooltgravures (b.g. as meensken zoveule jaor trouwd binnen). In keuper- en hooltgravure, mar ok in CAD (Computer Added Design) maekt hij exlibris (dat bin boekmarken, die af as eigendomsmark in je boeken plakken kunnen). Aj' meer weten willen over boeken en publikaosies over Peter Lazarov of over boeken mit illestraosies van Peter en over grafiek-mappen, dankuï schrieven naor de Stichting Nobilis, Postbus 153, 8430 AD Oosterwoolde; dan kriej' een inferxnaosieblad toestuurd. Now hebben jim op disse kelinder al lezen kund dat disse kelinder vol mit anbiedings zit, fsy now volgt de twiede anbieding. De eerste vief meensken die heur anmeiden, kun een exlibris maeken Iaoten deur Peter Lazarov veur f500,-- ip.v. de gebrukelike f650,--. Et exlibris wodt daomao drokt in een oplaoge van 500 stoks vent f 250,--. Meer kan ok, mar dan bin de kosten een betien hoger. Levertied is zowat een jaor, vanwegen et droldce pergramme van Peter Lazarov. Over thema, onderwarp, ofbeelding wodtnetuurlilcoverlegvoerd. Anmelden okbi'j de Stichting Nobilis. Alliend de eerste vief meensken kommen in anmarking veer disse speciaole anbiedlng. Pieter Jonker Laandsehop a'k in de uren leve waot links gien links meer is en onzekerhied haost wanhoop wodt dan wil ik vlochten... - in de laandschoppen van Van Gogh waor appelbiossem mit de eerde speult en zunne roggevelden trillen lat - totdat ik me bedaenke dat ok hij mit duustere varvestreken et noodlot van ei leven schilderde dan vuul ik me niet meer allienig, mar even in zoen husien in zien laandschop... Harmen Houtman (Uut: Veur de vorm, 1994)

21 donderdag 01 feberwaori N.M vn ee. jdag 7 feberwaori Geelvieugeltien is de Stellingwarver naeine veur de zangliester. zaoterdag zundag [Ii 5 feberwaori feberwaöri wrvr

22 Slot ik kieke naor mien herinnerings as bin ze bijzet aachter glas, in een vitrine: de inhoold liekt d'r groter en mooier, mar ie staon d'r nooit dichte genog bij; de boverkaante spiegelt nog waezig je beeld: klein vlakkien in een eindeloze zael vol mit dezelde vitrines en dezelde diezige beelden van meensken die heurzels geern dudelik kriegen willen. Lodewiek Hooglilemstra (Uut: Eilaand van glas, 1986) Tessel as een geite (1) Een verontrustend bericht in et nijs lestdaegs: de hieltied meerjonge kiender hebben eetperblemen. Dat now hebben de geleerden ok drekt mar onderzocht hoe zoks soms komt, want dat is wel zo makkelik. En wat hebben ze ontdekt? Een protte oolden hebben vandaege-de-dag een 'laot de boel mar wijen gedrag'. As een kiend et eten niet lekker vint, dan hoeft et et niet op te eten, mar mag et wel wat lekkerders hebben. En op die meniere kriej' dus onuutstaonb ere, vervelende kieskauwerige tiewerds van kleinjongen. En we kennen ze allemaole: zokke oolden en zokke kleinjongen. Martin en Linda wonen in zoe'n malle kronkelige ni'jbouwwipk in Oosterwoolde. Ten joongien hebben ze: Dennis-Pieter, mit een strepien tussen Dennis en Pieter. En meer jongen kommen dr ok niet, want Linda wol én een kiend én een carrière butenshuus. Dat as pedicure komt ze now bij meensken an huus, dat zodoende bekubbet ze oolde kerels de kalknaegels en zo. En now schets ik jim op et volgende blattien gewoon even een huuselik taferieltien bij Martin en Linda in die malle ni'jbouwwiek in Oosterwoolde. Johan Veenstra (Uut: Steffingwarver Stiekelstokkies 3, 1995)

23 Rosenmontag Zunne op 08.04, zunrie onder maendag 10 feberwaori rdj Twie geleuven op iene peul, is iene teveul (Oosterwoolde) Vastenaovend deensdag 11 feberwaori Aswoensdag (r.k.) woensdag donderdag feberwaori feberwaori Feberwaori keurtje en meert nemt je. (In et vroege veurjaor raeken een protte meensken weg.)

24 Tessel as een geite (2) Et is kwatveur zesse aovens, Martin is bek thuus van zien wark op 'e grösdreugerfje en Linda is mit de eteri'je doende. Op et aanrecht staon drie séhaolties mit yoghurt en muesli en Linda het kiek een kaant en klaor prakkien in de magnetron drokt, want tied om fesoenlik eten klaor te maeken het ze niet, want ze het om kwat veur zeuven al weer een ofspraoke om de naegels van een oolde kereld an de Snellingerdiek in tekotten, en et is Martin zienjoggingaovend. Twie keer in de weke vligt Martin, tegere mit een buurman, in een trainingspak mit een waes veur de ogen en een hatverlamming riskerende, Oosterwoolde een keer in de ronte. Dat Dennis-Pieter, mit een strepien dr tussen, zal dornmiet zolange naor de buurvrouw toe. En dan begint et daegelikse gesodemieter as Linda et kaant en klaore prakkien nut de magnetron op 'e taofel zet het. Eerpelties nut rooie kool en appelties. Ze het Dennis-Pieter bek wat in 't bod schept of et misbakseltien begint zoas gewoonlik te "erken. 'Dennis-Pieter lust gien rooie kool. Dennis-Pieter wil een milky way.' En zo lammeteert die kleine verrekkeling nog een schoffien deur en hij slat dr bij mit de lepel op et bod. (Hoe dit veerder gaot, lezen jim op et volgende blattiea) Johan Veenstra (Uut: Stellingwarver Stiekelstokkies 3, 1995) Tessel as een geite (3) 'Dennis-Pieter wil een milky way Now, Martin wil dan nog wel es opspatteren. 'Vreet op, jonge, eers kuj' een oplawaaier kriegen. Ja, aanders praot Martin vanzels altieten Hollaans, daor komt Dennis-Pieter laeter zo verschrikkelik vule veerder mit, mar as Martin leuc is, dot hij inienend gewoon. Mar et helpt allemaole gien spatter. Dennis-Pieter is tot in de stobbe verwend en zeurt deur, totdat hij van Linda een milky way krigt. Wat een huusholing! De mederne tied! Dr komt laeter gien klap van die Dennis-Pieter terechte. Ze mossen dat smerige jankertien gewoon es over de kni'je nemen en een pak rammel geven. Daor zol hij van opknappen. Mar dat is pedagogisch vanzels niet verantwoord, want dat kleine mispuntien belt vanzels drekt de kiendertillefoon dat hij thuus mishaandeld wodt. Wat een tied! Dan wij vroeger, as kiender in de krappe vuufflgerjaoren, bek nao de oorlog. Wij atten wat mem op 'e taofel zette. Ikke ok. Ik... How, now moe'k vanzels wel eerlik blieven, now vergaloppeer ik mezels lillilc, ik zal 't jim mar eerlik opbiechten: ik was vroeger ok zoe'n kleine verrekkeling. Jakkes, ik walge van mezels op dit mement. (Hoe dit oflopen moet, lezen jim op et volgende blattien.) Johan Veenstra (Uut: Stellingwarver Stiekelstokkies 3)

25 Valentijnsdag E.K ,. vn jdag 14 feberwaori zaoterdag 15 feberwaori Dat vrommes nam ei' niet zo krek, et was zoen flodderhenne. (De Fochtel) zundag Zunne op 07.51, zunne onder maendag feberwaori feberwaori Ie bin finaal an de haoke, af failliet binnen. (De Hoeve en Makkinge)

26 Tessel as geite (4) 'Han lust gien koevleis, Han lust gien varkenvleis.' En mem was geduldig mit Han. Now hoefde mem netuurlik de diek ok niet nut om de naegels van oolde kerels te beknippen. 'Lust Han dan wel lamsvleis?' 'Ja, dat lust Han wel.' En zo het Han jaorenlaank koevleis eten in de waon dat et lamsvleis was. Mem heur psychologie van de vuuftiger jaoren. En dan kostte et nog muuite zat om Han et proesien eerpelties mit gele knollegies OP te voeren. 'Han lust niet meet' 'Ae, jaowel je, nog een happien van Klaosien en nog een happien van Gesien. Op is 't. 1Jan is een grote jonge.' Mit et zwiet op 'e kop beken ik dat ik eertieds kiek zoe'n zinnig geval was, krek as Dennis-Pieter in Oosterwoolde, zo tessel as een geite. En toch bin'k nog poerbest terechte kommen, dat Dennis-Pieter, mit een strepien d'r tussen, kan laeter altieten nog schriever wodden. Johan Veenstra (Uut: Stellingwarver Stiekelstokkies 3, 1995) Doodzunde Doodzunde, klaegde de Jaeger bij de doodreden reebok. Doodzunde, wat hak die bok graeg veur de loop had... Johan Veenstra (Uut: As de wilde roze bluuit.., 1979)

27 H.KH. Preenses Christina (1947) deensdag woensdag feberwaori feberwaori cz Fluuster de fluuster. De lcatt' is mien zuster De hond is inien breur Niet vedder vertellen heur! (Else) 0 donderdag vrijdag feberwaori feberwaori 1W Beter iene gaanze in de pot as tien in de lucht (Scharpenzee 1)

28 Kan dat niet eers? Naast de hutte, hij et buunstap, Lag de maeg're, brune hond.? Baasten tiele, mit wat eerpels, Ston d'r naast him op 'e grond. 't Honnehokke, 'n oolde tonne, Lag wat wippel op zien plak. 'n Halfrergaone heideplagge Mos nog deurgaon veur 'n dak. 't Zwaore Icetten an de haalsbaand Schoerde 't haor haast van zien huud. Hij keek schruten om him henne En hij har een hies geluud. 'k Dacht: wat bin ie toch een strieder! En wat heb ie al een lot! 0k al hek ie mij niet oold toe, Ie bin veur jow tied kepot! Is dat neudig? Kan dat aanders? Kon ie now niet in een loop? En een dreug en toch/vrij lwkke Schilde, dankt mij, al een hoop! Och, et is niet altied moedwil! Zo/cs is vaeke niks as sleur! 'k Zal 't es mit jow baos bepraoten! 'k Zal d'r es op wiezen, heur! H.J. Bergveld (Uut Klaeterjaegers, 1976) Rusten In de klasse is et rustig, Ieder kiend is hadd' an 't wark, Vlak veuran zit kleine Geertien, Een aorig ventien, niet zo stark. Iniens legt hij de penne daele, En zit dan rustig, hiel bedeerd, Meester het 't gauw in de gaten, En vragt zachies: "Wat is d'r, Geert?" Geert zegt dan een betien schaernel: "Meester het laest zels es zegd: Bij 'n komma moe'n we rusten; Dus hek de penne daele legd." Roelof J. Oosterhof (Uut: Onder eigen volk, 1979)

29 V.M zaoterdag zundag feberwaori feberwaori As de roeperd en poeperd nog mar gaon, dan starf ie nooit. Zunne op 07.36, zunne onder maendag deensdag feberwaori feberwaori Alles om 't gat en niks in de buse. (Munnike buren)

30 Jubileum-anbieding nommer 1 Op disse kelinder vienen jijn alderhaande anbiedings, mar tegere milt de Stellingwarver boekwinkels (Bahnmüller in Oosterwoolde, Zwikstra in Wolvege, De Jong in Appelsche, Farnholt in Noordwoolde, Kromkamp in Berkoop, Terpstra in Scharpenzeel en Deddens in Haulerwiek) bin dr vier biezundere jubileumanbiedings, verspreid over ethielejaor. Asjim ditbiattien binnenveertien daegen in & bovenpuunide boekwinkels inleveren, dan kriegen jim f 7,90 korting op Stellingwarver Stiekelstokides. Diel 3. Gewoonweg kost et boek f 17,90, mar de konunende veertien daegen bij inlevering van dit blattien mar een tientien. En zeg now zels, wat kriej' vandaege-de-dag nog veur een tientien! Dat mar rap op een draffien naor de winkel, want Ok hier gelt netuurlik: op = op. Johan Veenstra Stellingwarver Stiekelstokkies 3 50 radiovertellegies, mit prachtige prenten van Frans Verschoor de kommende veertien daegen van f17,90 veur f10,00. Hopen Hopen is et meerste wodt wel zegd mar hopen is ok niet alles et moet ok es mit zitten Knillis (Uut: Van dat ik nog mar vaeke, 1986)

31 woensdag donderdag feberwaori feberwaori Daor ligt de garre in de pisse! (Dat wodt zegd af spul krie gen mit iene daor af' eerder goed mit opschieten konnen.) (Berkoop) vrijdag zaoterdag 28 1 feberwaori meert Beter in de wiede wereld, as in 't nauwe gat. Af een wientien laoten. (Steggerde)

32 Alliend alliend moet ik de piene van een holle koeze verwarken; alliend moet ik et leed van verlamming verdregen; alliend moet ik et verdriet van verlos deurleven; alliend zal ik starven omgeven deur geliefden die lieke alliend tegere mit aandren aachterblieven. Oene Bult (Uut: Eupenings, 1980) leeftied ik zitte in de bus een peer tieners aachter mi j maeken een hels kebaol ik arger me an heur en dan pas hek et in de gaten ik wor oold Kuillis (Uut: Van dat ik nog mar vaeke, 1986)

33 L.K Zunne op 07.21, zunne onder zundag maendag 2 3 meert meert Vaast geld, vaaste 0 deensdag woensdag 4 5 meert meert Floep zee de boer en d'r was weer een bigge, wodde zegd af vlot mit wat klaor binnen.

34 Gooldsje "En hoe gong et veerder mitjow?" vreug ik doe we de koffie ophadden, "en hoe zit dat mit die manen die vrouw hier an boord?" "Niet alles toegelieke," zee Beene, "doe Gooldsje vot was, zat ik vanzels diepe in de put. Mar et leven gong deun lederiene dochte trouwens dat de oorlog niet zo lange duren zol en ik hadde dan Ok hope dat Golda wel gauw weeromme wezen zo! in Stienwiek. Dat jaor mos ik examen doen. Ik slaegde. Now mos ik an et wark. Ik kreeg een baentien bij de netaoris in Vledder. Dat duurde niet lange, want vader kon die haast pink kriegen bij een stoelefebriek in Den Haag. Dit is een fragment nut de novelle "Gooldsje" van de bekende schrieverboele Land (geb. 1927); hij woont in Jelsum. Hij wun mit et verhael "De balke op 'e schoelezoolder" de anvieteringspries veur Stellingwarver schrieveri'je, "De Oolde Pookpries". Hi'j schrift iiegelmaotig veur 'De Ovend" en veur de rebriek "Uut de pultrum" van de Liwwadder Kraante. De novelle "Gooldsje" verscheen in 1994 en kost in de boekwinkel f7,50. Preken in et Steilingwarfs De laeste jaoren wodt d'r riegelmaotig een Stellingwarver karkdienst holen in Oosterwoolde, mar ok in Else. Ds. Krikke begon daor mit in 196I.Op 28 meie 1961 hui hij de eerste Stellingwarver preek. H.J. Bergveld hulp Mm mit et vertaelen van godsdienstig wark. Ivlit diezelde preek gong hij ok naor Makkinge, Munnekeburen, Oosterwoolde, Else, Ooldetriene, Der Izzerd. Een peer jaor laeter alderdeegst nog naor Wapservene, Buil en Ooldemark. Mit een twiede preek gong hij in 1963 naor Else en Berkoop, Oosterwoolde en Scharpenzeel. Et aorige was dat Ds. Krikke rekening hul mit de verschillen in tael in de verschillende dörpen van Stellingwarf. Hij paste zien tekst an, as hij op plakken kwam die hier en daor ere woorden en klaanken bruukten. Et godsdienstig wark daor Krikke him van bediende, kuj naolezen in et boek "Klaeterjaegers" van H.J. Bergveld, dat in 1976 uutgeven wodde.

35 Wereidgebedsdag donderdag vrijdag.6 7 meert meert Ik lu,sse wel wat flessewaeter, kuj' zeggen af' zin in starke draank hebben. (Nijberkoop) Jnternationaole Vrouwludedag N.M zaoterdag zundag 89 meert meert Jan Jaansen is feliet. Jan Jaansen het gien koe gies meer. Hij is ok zien peertien lcwiet. (Hooltpae)

36 Ark veur karkewark In 1983 verscheen onder redaktie van Ds. Rienk Klooster en Gene Buit een bundeltien godsdienstig wark onder de titel 'Ark veuricarkewark'. Je kun daor van alles in vienen, dat wel es in een karkdienst bruukt wodden kan. Een hiele liturgie, nar ok gedichten, vertaeiings, preken, gebeden en nuum et nar op. As veurbield hier de vassen 1 en 4 van et bekende gezang 14 'De Heer is mien 1-luder' mor psalm 23 in een vertaeing van Johan Veenstra. De Heer is mien Huder ik vraog niet om meer. Ik loop aa zien hanen deur poerbeste lanen Hij brengt mij naor waeter zo stille, zo veer. De Heer is mien Huder; al longert de dood. Hij geft mij nij leven want rij is zien geven. Hij brengt mij op krachten mit wien en mit brood. Etboekien is nog de hieltied verkriegber bij de Stellingwarver Schrieversronte, Pb 138, 8430 AC Oosterwoolde. Pieter Jonker Marcus Ketsebol lederiene die een betien van de Friese kuituur ofwet, kent de naemefrearkdam. Vroegerjournalisten uutgever van Laverman in Drachten en in laeterjaoren de conservator vanetfriesletterkundigmuseumendokumentaosiecentnnninliwwadden.naozien pensioen was hij trouw mitwarkervandekulturelebijlaoge van deuwwadderkraante op vrijdag. Now kreeg ik laestdaegs een brief ruit een hiele aorige suggestie. Hij en de vrouw hadden etboek 'Marcus Ketsebor van M. Apperloo nog es weerlezen.datboek wodde ooit autgeven deur Bosch en ICeuning in Baarn. Dam vreug him of as et niet de muuite weerd wezen zol om dat boek nog es in een Stellingwarver vertaeling nut te geven. Eenboek dat him ofspeult in de Grote Veenpoolder. Et boek begint zo: As iene as Berentien Knobbe in heurjonge jaoren verteld hadde, dat ze nog es bissen de rietkraggen en de dulevelden van De Langelille te lane kommen zol, in die meerst verlaoten uuthoeke van de Grote Veenpoolder, rollen ze lichtkaans de kop mispriezend schudded hebben. Want welk eerber maegien nut De Kuunder trekt heurneuze niet op as ze de naeme De Langelille heurt? Zo was was et vroege! zo is et nog. En gien wonder De Kuunder is een mooi plak mit een pracht van een karke, een dikke toren en alderdeegst de restaanten van een peer poorten, allegere herinnerings an een tied van glorie, die now wel veurbij was, mar waor de naoglaans toch nog van trilt boven de brokkelige, vervalen gevelties ruit boven- en onderdeurties eh boven et waeter van de stille grachies ruit de halfvergaone beschoeiïng. As etjim ok een goed idee toeliekt om dit boek nog es in een Stellingwarver vertaeling te lezen, dan heuren we dat geen. En as dr meensken binnen die et Stellingwarfs in de Westhoeke machtig binnen en oons helpen willen ruit vernielen, dan beuren we dat okgeern: Pieter Jonker

37 Zurine op 07.05, zunne onder maendag deensdag meert meert en kzsj' ni De Hoevé r1!1 Biddag veur et gewas en de arbeid (prot.) woensdag 12 meert donderdag 13 meert Een gent, gente of gemze is een mannelike gaanze.

38 De boer Ik bin mar een boer en ik wark op et laand; Van deftige zaeken heb ik gien verstaand. Ik ploege en egge, ikplaanten ik zij, Ik koeflatten streie, ik melk en ik mij. Ik lege de gruppe en ik streie de dong. Ik haantienbak zels mar mien vrouw het de pong! Ik reddig de potstal en gao aachter 't peerd; Ik klaeg ommeraek, ok al is dat verkeerd. Ik weter de biesten, H.J. Bergveld (Uut: De Oolde Pook, 197 1) ik meste de burg; 'k Verkope de eerpels et liefst bij de kurf. Ik koop veur een prikkien wat hoolt uut de Staat En gao om een pette naor Stienwieker maat. Ik warke as 't locht is, krek hek as mien wiej'. Die het, krek as ik, goeie aarms an 't lief! Wij warken tegere mit noch: en mit vliet, Want zonder et wark komt de hunning d'r niet! Mar, hôe wij ok vrotten, wij bin overtuugd: Gien zegen veur him, die de kni'je niet buugt! Wees je zels Weesje zels af bliede binnen weesje zels ok in verdriet schaemje niet veur lust en zinnen verbarg ze veur een aander niet wees je zels in doen en laoten vraog niet, wat zegt men d'r van want de rneensken willen praoten as 't veur God mar lieden kan Lamkje Hof-de Boer (Uut: Van mien kaant bekeken, 198 1)

39 vrijdag zaoterdag meert meert De kost gaot veur et getnaek. (Lan gedieke) E.K Zunne op 06.49, zunne onder zundag maendag meert meert 1t44 Dat oolde peerd et now genaodebrood.

40 Lanikje Hof-de Boer Disse bekende Berkoper vrouw wodt deur de Schrieversronte nog de hieltied op hanen dreugen. Vrouw Hof raekte in 1991 weg en om heur de ere te doen, verscheen d'r in 1996 een extra nommer van et tiedsebrift "De Ovend" dat hielendal an heur en heur wark besteded is. Et nommer begint mit een overdaenking in brief-vorm van Johan Veenstra, voigd deur een bujdrege van Pieter Jonker "Hadden herinnerings". In die bi'jdrege wo'n tal van 'mementen' uut et leven van Vrouw Hof beschreven. Karst Berkenbosch staot in "De Ovend" ok stille bij de betekenis van Vrouw Hof veur de Berkopers. In 'De Ovend" is ok een hiele riegel verhaelen van Vrouw Hof zels te lezen, die eerder in et blad "De Dreijer" publiceerd binnen, of die ze veur de radio verteld het. Et nommer is veurzien van prachtige foto's van de haand van Sietske A. Bloemhoff. Nijsgierig wodden? Aj' f 5,-- overrnaeken op gironommer van de Stichting Stdllingwarver Schrieversronte, Pb. 38, Oosterwolde, dan kriej' et nommer toestuurd. Normaliter zo! je dat f6,10 kosten. Dat veurdiel is dus veur de leesder van dit stokkien. De pette Kiebig, de zende priestig en toek over de schoolder, stapte d' oolde boer deur 't laand en rai'jde her en der betoefd etpollegrös. Nao zien ronte kwam haansern de pette van de piasse en daar wodde, zonder euvelmoed, van rogge tot scharp, et mes rait behemmeld. Smoest'rig, een valse teer in de kleppe, briek en schieve op zien vaaste plak, bracht de pette de boer rnit de rende zwierig thuus! Jan van Overtjonger (Uur: Zonder zille, 1983)

41 deensdag H. Jozef(r.k) woensdag meert meert We zuken allemaole 't gelok, nuir 't gelok zuukt mar enkelen. (Hooltpae) Begin van et veurjaor M.E.T. II donderdag vn jdag meert meert Ie hebben geliek, want ongeliek is een bochel. (Blesdieke)

42 Riekdom Een oolde vrouw, kroem en krebentig, leut oons zien hoe as ei volk huusde. Heur aarrnoede was de riekdoni van oonze vekaansie. Johan Veenstra (Uut: As de wilde roze bluuit, 1979) Foddelpot (1) Et Stellingwarfs Woordeboek van Henk Bloenihoff is iene grote sehatkaemer van de tael. ik daenke daj' dr nog et meerste plezier an beleven aj' dr in beginnen te sneupen en te lezen. Een woordeboekis dr netuurlik in ei veurste plak om dr wat in op te zaken, mar et is aenlilc nog vule aoriger om dr in te beginnen te lezen. lederiene het bijg1ieb wel es heurdvan de foddelpot. Die foddelpot is een meziekinsterment van een hol stok birkenstamme, een bussien of een bloempot mit daor een stok dreugde varkenblaoze overhenne. Meerstal zat in die varkenblaoze een stokkien of een rietien, dat open daele beweugen wodden kon. In ei woordeboek van Henk Bloemhoff kuwwe lezen dat ze in Scharpenzeel in plak van een bus sien of bloempot ok wel een klompe bruukten. Mii Paosken en Driekeuningen gongen de kiender zingende dehuzen langes en zongen dan een lietien, wiels ze op 'e foddelpot speulden. Max somstieden was et ok gewoon om een kleine verdienste tekriegen. De oolden stuurden dan dekiender dr op nut; meerstal weren dat aarme meensken. Een inkelde keer was et ok wel es een volwassene, die bij de deuren langes gong. Et aorige is dat foddelpot ok aandere benaeniings kende in Stellingwarf. Henk Bloemhoif tekende as zeidzem op "foddepot' en in Blesdieke, Buil, Noordwoolde, Hooltpae, Steggerde, Scharpenzeel, Oo1delaemer-Nijlaemer et woord "fottelpot". Pieter Jonker

43 Z.H. Preens Pieter-Christiaan (1972) zaoterdag Palmzundag zundag meert meert Hoe oold bij'? Krek zo oold as mien hanen, mar niet as mien tanen. Mien neuz' en mien oren Bin gelieke mit mi'] geboren. V.M Zunne op 06.33, zunne onder maendag 24 meert Maria Bosschop (r.k.) deensdag 25 meert Een gelokspinnegien in de morgen brengt zorgen. (De Fochtel) 1997

44 Etkruus De monnik trok vent mij in 't zaand twie lijnen: naor boven gong 't geloof, haoks daorop sten de wereld Zien wiezende vinger veegde krek zo lange tot zien beeld, zien teken van et leven overbleef: et kruus. Zwiegend voolde hij de witte hanen, doe 'k zee: mien gelbof is mar klein, kotter as jow kotste lijn. Jan van Overtjonger (Uut: Onderwegens, 1987) Medesienen van dokter Sluus 'k Heurde laest een aorig staeltien Van de oolde dokter Sluus. Et gebeurde op een morgen In et spreekuur, bij hun thuus. Doedertieden har de dokter 'tin dat ure slimme drek. Mar toch har ie altied grappies En was meerstal goed op stok. Hij gong eerste de riegel langes: "Wat moet jij?" en "Wat scheelt jou?" D'iene was wat slim krebentig, D'ere kwam d'r veur zien vrouw. Daarde was doe oolde Frouwkien. Dokter Zee: "Ben jij ok ziek?" "Ziek, now nee, en toch ok 41 weer, 'k Heb zoen last van rimmetiek!" "Zô," zee dokter, "k begrijp 't al! Nou, daar heb ik wel wat voor! Hier! En mocht het niet goed helpen, Mag je nég eens komen hoor!' Dokter glimd' es en hij drokte Keur een kwattien in de haas. Dokter kénde zien pesjenten! Want hij har een groot verstaand! H.J. Bergveld (Uut De OoldePook, 197 1)

45 Witte Donderdag woensdag donderdag meert meert Wie dat geleuft, die het een peerd in 't heufd. (Noordwoolde) Goeie Vrfjdag e e. Vn jdag zaoterdag meert meert Hoe geleerder, hoe verkeerder!

46 Foddelpot (2) "Foddelpot", ufoddepot, "fottelpot", mar in Steggerde tekende Henk Bloemhoff vent et woordeboek ok fottepot op, in Peperge-De Blesse "hottelpot" en in Munnekeburen "hottefottepot". Et lietien dat dr algemien bij zongen wodde, gong van: 'k Heb al zo lange mit defoddelpot lopen En nog gien cent om brood te kopen Foddelpotterij, foddelpotteri'j Geef mi'j een centien Dan gao ikjow veurbi'j. In Berkoop zongen ze neffens Henk Bloenihoif in et plak van centien ok wel paoskei. En in Buil: geef me een halfienidan blief ik staan. In Noordwoolde wollen ze netuurlik weer et meerste: Geef me een kwattieni dan blief ik staonlwant ik heb zo lang mit de foddelpot gaon. En in Steggerde wodde et eengroot drama aj' niks gavven, want dan zongen ze: Geef ie me niks/dan blief ik staon/dan is 't mit mi'f gedaon. In Ooldelaemer-Ni'jlaemet mengen ze de kiendertillefoon wel bellen, want daor zingen ze: As ik dan gien zeuven stuvers had/kreeg ik wat van mien moeder veur et gat. Zokke infennaosie ku5 dus allegere opdoen in et Stellingwarfs woordeboek, daor as in et laeste van 1996 weer een nij diel van verschenen is. Pieter Jonker Stoppelkattien klein poekien in 't hoekien van 't schuurtien wegkreupen. wat zit ie te trillen zeg mij toch waf willen of bi'j' misschien bange dat ikjow douk vange of hej'soms gien moeke rnien aarme poeke. hiel veul stoppel-katties, van die kleine zwatties, die zitten in 't hoekien as dit kleine poekien zo schruten te waachten in duustere naachten op een betien gelok, mar wij hebben et zo drok. Laxnkje Hof-de Boer (Uut: Van mien kaant bekeken, 1981)

47 Eerste Paosdag Begin van de zoemertied zundag 30 meert Twiede Paosdag L.K Zunne op 07.17, zunne onder maendag 31 meert Geld, hak et mar in een bescheten doekien. (betekent: kon ik mar geld krie gen) (Munnikeburen en Ni'jberkoop) deensdag woensdag 1 2 april april Jow moe'n niet om et geld trouwen, zee 't oolde meens, mar et d'r ok niet omme laoten.

48 Meitieti Et is zo mooi as 't rneitied wodt en alles blinkt je in tegen As an de burkenboom de blatties weer bewegen. Et eerste vee ziej' in et laos, ze snoeven frisse lacht. Wat maeken ze een malle sprongen, de statten in de bocht. En 't zwelvertien vligt of en an mit stro gies in de bek. De pinksterbloemen bluuien al in de li'jte bij et stek. Et is of zunne en wiend de knoppies eupen maeken. De blatties en et grijs zat/fles wakker raeken. Naost et huus in doolde hof bluuit now de appelboom. len weelde is 't in roze en wit, nog mooier as een droom. Daar wodt een meenske stille van, zoe'n pracht en wat doen wij? Loot et nooit een droombeeld wodden, bluui echt en altied weer opnij! Margje Jonker-Veenstra (Uut: Een voegel zong, 1987) Boom D'r ston een boom in Langelille, die hadde al dae gen wille. Dan risselde hij mit et blad, das tin zien lange toeken zat, of luusterde noor et gesnaeter van kleine enties op et waeter. Mar op een dag is et gebeurd, een oolde muske het et heurd. D'r leup een kerel tin de Lende, een maeg're kerel, mit een zende; die zee: "Dag boom, dit is je aende!" Hij het de boom mar even raekt, ien snegien in de schelle maekt,.. De kleine enties speulden laeter nog vaeke, mit een boel gesnaeter, vlak naost de stamme in et waeter. Ze zeden - en ze hadden wille: "Wat staot die boom toch stief en stille." - 't Was in de buurt van Langelille. Jouk (Uut Wille op 'ebrijle, 1982)

49 donderdag vrijdag 34 april april Ie moe'n et wit van ei' geel onderscheiden, et goeie van et minder goeie onderscheiden. (Berkoop en Scharpenzeel) zaoterdag zundag 56 april april Over de putstok geboren wezen, wodde op 'e Haule zegd van een onwettig kiend.

50 Flapbroek Alle onderwarpen kommen in et Steuingwarfs Woordeboek van Henk Bloemhoif op 'e bodden. 0k de kleraosie. Awwe es onder et woord "flapbroek' kieken, dan zien we dat dat woord vrij algemien bekend is. Et wodde bruukt veur een manludebroek zonder gulpe, mat mit een kleppe, die van veuren op twie plakken St knopen vaaste zit. 0k vrij algemien komt een aandere naeme vent: "et prissenteerblad of prissenteerblattien". Aj' dat woord heuren, dan ziej' de broek veur je. Pieter Heida in Oosterwoolde, die hadde altied nog een flapbroek beweerd van zien heit..henk Kroese, doe nog een gewoepste jongkerel, het doe nog es een soortement van chippendak een modeshow geven tt die flapbroek in eupen pesisie. Dat is allegere op 'e foto vaastelegd. In Ni'jberkoop kennen ze de naeme flapbroek ok veur vrouwludeondergoed. Neffens de woordeboekgroep van Ni'jberkoop warkt et as volgt: De veursteflappe van deflapbroek haj' aachter vaaste en de aachterfiappe veur; aj' naor et husien gongen, hoefde ie alliend de aachterfiappe los. Zoks is dus allegere slim beeldend beschreven in et woordeboek. Zienjim et ok allegere al hielendal veur jim? Pieter Jonker Klein plakkien De Haule is vuus te klein beweren pattie groten, mar is een ranke kano ok niet fijn naost al die grote moterboten? Oene Bult (Uut: Eupenings, 1980)

51 N.M Zunne op 07.01, zunne onder maendag 7 april deensdag april En dit is now, en dit is now, en dit is now veur 't laeste. 't Oolde wief het 't gat verbraand en dat komt van de teste. (Ni'jhooltpae) Z.H. Preens Floris (1975) woensdag april donderdag 10 april Et is een raer geval, mar 't is gebeurlik. (Et is mogelik). (Nijtriene)

52 Strop Een slakke die mii honger zat, gong morgens op ei gladde pad en kiek, daor lag al rap een blad. Dat blad verscheut op slag van fleur; ei dochte: "Oei! dat gaot niet deur! Daor stik ik wel een stokkien veur!" En daoronz zee et: "Slakkien, och zo vroeg en al zo wakker toch, ken ieje oolde vrunden nog?" De slakke bromde: "Zeur ie weer? Ik zegge 'tje toch ieder keer: ie bin zo taoi as een stok leer!" Doe reup et blad: "Dat hef' wel mis! Ik bin nog Jong en vas en fris! Dal is wel zeker en wel wis!' "Dat," zee de slakke, "klinkt niet slecht! Dan neem ikjow as veurgerecht!" Zo het dat blad ei lotien legd! En wat is now de grote mop? Wel, zo legt mennig-ien de strop uut hoogmoed om zien eigen kop! Jouk (Uut: Wille op 'e brille, 1982) Goverd Alweer zoe'n prachtig Stellingwarfs woord nut et woordeboek. Et woord komt algemien veur en betekent aenlik "kring", in de betekenisvan "in dekring staon". In Ni'jtriene zeden ze datbi'jgelieks as de kiender om et paosvuur stormen, mar algemien wodde et zegd as et bruudspeer an et aende of tiedens de bruiloft in de kring komt te staon, waorbi'j de kring somstieden bij in de ronte daanst, Op 'e Fochtel en in Berkoop zeden ze b.g.: Nao ofloop van een bruiloft wodde ei bruudspeer vaeke nog effen in de goverd neumen. In Nijhooltpae tekende Henk Bloemhoif op: As iene zovule jaor trouwd was, dan zeden ze: 'Aiiemaoie in de goverd!' In Oosterwoolde zeden ze: Ze stonnen d'r in een hiele goverd om toe, Er woord "Goverd" wodde bruukt as naeme veur een bepaoldspullegien. Daor wodde meerstal een lietien bij zongen in et Hollaans. Dr ston een maegien in de kring en die moch dan een maegien nut de kring uutzuken. Somstieden was dat spuilegien ok bekend as tilcspullegien en hiette de tikker ok "goverd". Pieter Jonker

53 vrijdag zaoterdag april april Af gelok hebben, hij' staondeweg in een flesse schieten. (Makkinge) zundag E.K Zunne op 06.45, zunne onder maendag april april Geliek hef, mar dood gaoj'. (Noordwoolde)

54 Een boek veur twie kwatties Ja, dat lezenjim goed: een Stellingwarfs boek veur twie kwatties. As jim naor de Stellingwarver boekwinkels stappen, dan kun jini veertien daegen lang tegen inlevering van dit kelinderblattien een Stellingwarver boekien kopen veur twie kwatties. Een boekien dat aanders f7,50 kost Kiek, dat is vanzels alilend mar meugeiik in et jubileumjaor van de Schrieversronte. Et gaot om et prachtige verhael van Boele Land, "Gooldsje". An disse aktie doen ruit: Bahnrnüller (Oosterwoolde) Zwilcstra (Wolvege), De Jong (Appelsche), Deddens (Flaulerwiek), Krompkamp (Berkoop), Farnholt (Noordwoolde) en Terpstra (Scharpenzeel). Dus toch mar even rap naor de boekwinkel! Pieter Jonker Tromp "Moeke, Meester het verteld van een hiele grote held! Maarten Tromp, zee oonze meester, dat was feitelik een zeester!" Aktie De veurzitter zat naost deflesse en zee, nao een slokkien of zesse: 'Wij vul en, as gruuiende fraktie, beslist veur een vreetzepje aktie." Jonk (Uut: Wille op ebrille, 1982)

55 deensdag woensdag april april Op 't aende van de dae gen ziej' malle gezichten. (an et aende van de dag kuj' makkelik spul krie gen) (De Hoeve) Z.H. Preens Maurits (1968) donderdag april - Zunig is een deugd, gierig is een kwaole. (Berkoop) vri'jdag 18 april

56 Giebe Et woord giebe komt in et SteBingwarfs woordeboek ok vent. Giebe komt vaeke veur in een uutdrokking as "op 'e giebe wezen". Dat kan betekenen: onderwegens wezen, mar meerstal wedde dat zegd van meenskendiè mde warrebinnen, dieoverdreven, ofvremddoen. Naost "giebe" komt ok "giebel" vent h Blesdieke, Donkerbroek, Else, daor kun zezeggen: "Zij is mit't gat op'egiebef'. Op 'ehoeveeninberkoop konnen ze ok zeggen: 'Hij is mit die meensken aorig op 'e giebe(i) kommen.' Dat hul in dat hij teer tepassekonunen was. In alderhaande plakken konnen d'r aorige uutdrokkings opschreven wodden, die somstieden ok een aandere betekenis inhullen. We numen hier een peer: "Die meid is aorig op 'e giebel (zit aachter de manluden an - Makkinge)." "Hij is teer op 'e giebel kommen (hij is hun zels niet meer de baos - Hooltpae)." Och, dat is mar zoe'n giebe veur bent (bevlieging - Muimekeburen)." "Hij het eenraere giebe uuthaeld (streek- Nijtriene, Noordwoolde)." "Hij is an de giebel (ziek - De Hoeve)." "Et is ok een rere giebel, die meidvanjan (Donkerbroek)." Etwoordgiebelis mooidelaemer en Ni'jlaemer ok nog bekend as tolle, maekt van een gaorenklossien, ruit een stokkien dr deurhenne. Pieter Jonker Borrel D'r was een ongelok gebeurd, misschien heft ok wel lezen. En de bestuurder is bekeurd, want die zo! dronkend wezen. Dat ston in et perces-verbaol; mar 't was een echte vechter! Hij: "Ze liegen 't allemaal'!" Wat vun, per slot, de rechter? "Ik snappe al hoe as et zat: et was een oolde kever. De man die had gien borrel had, Dat ding leup op jenever!" Jonk (Out: Wille op 'e brille, 1982).

57 Roepingenzundag (r.k.) zaoterdag zundag april april Waor? An de ginne kaant ginderd, bi'] de leren sliepstien. (Ooldelaeiner-Nijlaemer) IuJI< Zunne op 06.30, zunne onder maendag 21 april Pésach (isr.) V.M deensdag 22 april Waor woon ie? Ginder in de klonie. Waor ligt dat? In 't stinkgat. (Steggerde)

58 De dauw Griet over 't gri$s mli heldere druppen, ligt daar de dauw Over lanen en gröppen. Mien lange leerzen wodden staorigan nat, mien stevige stappen mee ken een pad. De wiede wereld is inkeld van mij, de diezige dag komt dichterbij. Griet wodt grutin, de deken wodt dunne, schruten en schraol komt how de zunne. Dan dooft de dauw deur een kiewiete-lied, dan drinkt de eerde zien eigen zwiet. Mannen Houtman (Uur: Onder eigen volk, 1979) Te laete 'k Was in de buurt, wol onverwaachs om de hoeke kieken, was benijd naorjow verbaosde gezicht, mar doe 'k jow tuurt zag, dust 'ik eins niet wieder: et ontuug dat bi'jjow nooit kaans kreeg, hadd' et wunnen, krek as et ongemak injow lichem. Jan van Overtjonger (Uut: Onderwegens, 1987)

59 woensdag donderdag april april Gissen kan missen. (De Fochtel en Ni'jhooltpae) S,. vn jdag zaoterdag april april D'r ging een bok tint glaezenmaeken, kennen jim dat wel? (nao ontkenning) Dan bin jim net zo dom as de bok, want die kende et ok niet. (Scharpenzeel en De Hoeve)

60 Een immigraant Op een witte waeterlelie in 't vievertien van oonze tuun, zit een mooi gestreepte kikker en zien kleur is gruun en bruun. Bin misschien de modekleuren veraanderd in oons kilckerlaand? Of is dit een butenlaander, op duust're wieze hier belaand? Hij zit opgewekt te kwaeken, al heurde hij hier jaoren thuus... Hij perbeert de tuun te krae ken, dan het hij een prachtig haas! 't Vievertien dat is zien zwembad, de lelie is zien zunnestoel; - de gooldvis wil hij tot vrundinne, dat leek votdoolik al zien doel- Blief mar rustig wonen, kikker, door tussen rozen en jasmijn; mar wodde asjeblief niet dikker, want et zwembad is mar klein! Wij bin wies mit immigraanten, mar wij hebben de ruumte niet; dat is maklik te begriepen, mar ja... zoen kikker snapt dat niet. Peggy K]inkhaerner (Uut: Onder eigen volk, 1979) Frabbe Ja, alweer een woord nut oonze Stellingwarver woordeschat, dat ok bekend is as "wrabbe". Et komt in verschillende betekenissen veur. In et veurste plak as een venienig en lelk kereltien. Et wodt ok zegd van een lastig persoon, van een dwaskop, en dan kan et ok wel een vrouw of een kiend wezen. Mar et kan ok wel slaon op een beest, b.g. een hontien. Et vremde is dat et ok wel duden kan op pienter, pittig en ondernemend. Dr bin weer allegere mooie uutdrokkings in et woordeboek van Henk Bloemhoif optekend: een frabbe van een wief, een ondeugdend frabbe, een raer frabbe, zoen verrekte frabbe. Et woord "frabbe" kan okbruukt wodden veur een ondeugend kiend, of veur een persoon of dier, dat mar klein van stok is. Al zokke zaeken kuj' geweer wodden in et Stellingwarfs Woordeboek, daor as an now toe twie dielen van verschenen binnen. Meensken, die intekend hebben op et woordeboek, betaelen f45,-- veur elk diel. Losse dielen kosten f60,--. Et vaste1eggeü van oonze oolde tael, daor biwwe misschien nog bek op 'e tied mit. Pieter Jonker