Verlaagde BTW-tarieven: vaak gestelde vragen

Transcriptie

1 MEMO/03/149 Brussel, 16 juli 2003 Verlaagde BTW-tarieven: vaak gestelde vragen (zie ook IP/03/1024) Waarom stelt de Commissie geen aanzienlijker uitbreiding van de verlaagde tarieven voor? Een uitbreiding van het toepassingsgebied van de verlaagde tarieven tot nieuwe sectoren zou een stap achteruit betekenen in de harmonisatie van de BTW-tarieven. Het is echter noodzakelijk het acquis communautaire in stand te houden door de harmonisatie te handhaven die reeds door de toepassing van het normale tarief in alle lidstaten of de meeste daarvan is bereikt. Artikel 93 van het EG-Verdrag voorziet ook in de vaststelling van bepalingen die betrekking hebben op de harmonisatie van de wetgevingen inzake de omzetbelasting, voorzover deze harmonisatie noodzakelijk is om de instelling en de werking van de interne markt te verzekeren. Voorts blijft de Commissie de overtuiging toegedaan dat een verlaging van de BTWtarieven niet de beste methode is om bij de consument de vraag naar bepaalde goederen of diensten te stimuleren. De BTW, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de accijnzen, heeft niet ten doel of ten gevolge het gedrag van de consument te wijzigen. Een verlaging van de BTW-tarieven wordt verder nooit volledig in de consumptieprijzen doorberekend: de doorberekening is zelfs zeer vaak onvolledig en bovendien tijdelijk van aard. Een economisch mechanisme dat uitgaat van de veronderstelling dat een BTW-verlaging een prijsdaling en, zodoende, een toename van de vraag ten gevolge zal hebben, kan niet functioneren. Ten slotte is de BTW een verbruiksbelasting die in hoofdzaak ten doel heeft belastinginkomsten te genereren. Elke lidstaat besteedt zijn belastingontvangsten volgens de prioriteiten die hij vaststelt. De BTW mag in geen geval worden gebruikt om bepaalde sectoren te subsidiëren. Waarom stelt de Commissie voor het toepassingsgebied van de nultarieven en sterk verlaagde tarieven te beperken tot de goederen en diensten die in bijlage H zijn vermeld? De Commissie stelt niet de volledige afschaffing van de nultarieven of sterk verlaagde tarieven voor: deze mogen dus gehandhaafd worden voor de goederen en diensten die in bijlage H zijn vermeld. De voor de betrokken lidstaten meest delicate sectoren zullen hieronder blijven vallen, hetgeen betekent dat zij voor levensmiddelen, geneesmiddelen, woningen enz. tarieven van minder dan 5% zullen mogen blijven toepassen.

2 Deze benadering sluit naadloos aan bij - en is bovendien als enige echt verenigbaar met - het door de Commissie gevoerde en door de Raad uitgestippelde beleid in het kader van de onderhandelingen over de toetredingsverdragen met het oog op de uitbreiding met de nieuwe toetredingslanden. Aan alle derogaties die deze landen op het gebied van de BTW-tarieven werden verleend, werd een strikte tijdslimiet verbonden: de laatste derogatie loopt af op 1 januari Bovendien hadden deze derogaties bijna uitsluitend betrekking op goederen en diensten die zijn opgenomen in bijlage H, in de versie waarin dit voorstel voorziet. Om de samenhang te waarborgen, is het dus zaak deze eerste fase in de rationalisering van de overgangsderogaties die momenteel van toepassing zijn in de huidige lidstaten, onmiddellijk in gang te zetten. Waarom wil de Commissie de mogelijkheid afschaffen om voor kinderkleding en -schoeisel een nultarief (of sterk verlaagd tarief) toe te passen? Momenteel geldt slechts in twee landen, het Verenigd Koninkrijk en Ierland, een nultarief voor deze goederen; in Luxemburg geldt een tarief van 3%. In alle andere lidstaten geldt het normale tarief. De Commissie is van mening dat met het oog op de coherentie en de vereenvoudiging van het systeem de tijd gekomen is om een eind te maken aan de verlaagde tarieven voor categorieën goederen of diensten die niet in bijlage H zijn genoemd en waarvoor slechts aan een minderheid van lidstaten een specifieke derogatie is toegekend. De redenen zijn de volgende: De prijzen die in de Gemeenschap werden opgetekend, tonen aan dat een nultarief of sterk verlaagd tarief de consument niet de beste prijs garandeert: indien de gemiddelde prijs van kinderschoenen in de EU 100 bedraagt (rekening houdend met de koopkrachtpariteit), dan kosten deze schoenen in Luxemburg 126 (tarief: 3%), in Denemarken 119 (tarief: 25%) en in het Verenigd Koninkrijk 116 (tarief: 0%)! Aangezien slechts drie lidstaten gebruikmaken van deze derogaties, gaat het behoud ervan in tegen de doelstellingen van dit voorstel, namelijk vereenvoudiging en rationalisering. Het behoud van deze derogaties kan tot verstoringen van de mededinging leiden, aangezien de ondernemingen uit de betrokken lidstaten hierdoor hetzij lagere prijzen kunnen aanrekenen dan de ondernemingen uit de andere lidstaten die het normale tarief toepassen, hetzij hogere winstmarges kunnen behouden dankzij het voordeel van het BTW-tarief dat zij genieten. Bovendien kan in de betrokken landen worden vastgesteld dat, ondanks het fors lagere BTW-tarief, kinderkleding en -schoeisel niet beduidend goedkoper zijn dan kleding en schoenen voor volwassenen. Dezelfde tendens wordt waargenomen in alle andere lidstaten waar het normale tarief van toepassing is op al deze goederen. Het begrip «kinderkleding en -schoeisel» is niet op communautair niveau gedefinieerd en wordt dus in de drie betrokken lidstaten anders afgebakend. Deze goederen kunnen niet worden verbonden met een precieze tariefpost van het gemeenschappelijk douanetarief, wat een bijkomende bron van complicatie is. 2

3 Waarom wil de Commissie niet langer weten van «parking»-tarieven? Het «parking»-tarief is van toepassing op goederen en diensten die niet in bijlage H zijn opgenomen en waarop bepaalde lidstaten op 1 januari 1991 een verlaagd tarief, een sterk verlaagd tarief of een nultarief toepasten (derogatie die bij de onderhandelingen over Richtlijn 92/77/EEG of in het kader van de toetredingsverdragen werd verkregen). Deze lidstaten werden gemachtigd op de genoemde goederen en diensten verlaagde tarieven te blijven toepassen in plaats van het normale tarief. Deze maatregel was een overgangsmaatregel om bij de inwerkingtreding van de interne markt op 1 januari 1993 een brutale overgang van het verlaagde tarief naar het normale tarief te voorkomen, en moest geleidelijk aan verdwijnen. Na meer dan tien jaar wordt voorgesteld deze overgangsmaatregel af te schaffen. Welke wijzigingen worden voorgesteld voor de woningsector? Om de bestaande complexe en chaotische situatie te rationaliseren en de werking van de interne markt te verbeteren, wordt voorgesteld aan bijlage H een categorie toe te voegen, zodat op de volgende handelingen een verlaagd tarief mag worden toegepast: de levering, bouw, verbouwing, renovatie, herstelling en onderhoud van woningen, de verhuring van woningen, wanneer een lidstaat ervoor kiest deze handeling niet vrij te stellen. Door deze wijzigingen wordt het toepassingsgebied van de verlaagde tarieven voor woningen aanzienlijk gerationaliseerd, maar terzelfdertijd wordt de mogelijkheid voor de lidstaten om een verlaagd tarief voor woningen toe te passen, aanzienlijk uitgebreid. In de huidige situatie blijkt dat als gevolg van de talrijke specifieke derogaties, veel lidstaten afwijken van de verplichting het verlaagde tarief uitsluitend voor huisvesting in het kader van hun sociaal beleid toe te kennen, en een verlaagd tarief hanteren voor tarlijke handelingen met betrekking tot particuliere woningen. Bovendien is het begrip sociale huisvesting niet op communautair niveau gedefinieerd, wat geleid heeft tot zeer uiteenlopende definities in de wetgevingen van de lidstaten. Momenteel zijn woningen in tien lidstaten via diverse maatregelen aan het verlaagde tarief onderworpen. Bovendien worden met deze wijziging twee categorieën in bijlage H geïntegreerd die thans onder de richtlijn vallen op grond waarvan de lidstaten tot 31 december 2003 een verlaagd BTW-tarief mogen toepassen op bepaalde arbeidsintensieve diensten (renovatie en herstelling van particuliere woningen en glazenwassen en schoonmaken van particuliere woningen). Aan welk tarief mogen gas en elektriciteit worden onderworpen? De Commissie stelt voor aan bijlage H een categorie toe te voegen, zodat een verlaagd tarief kan worden toegepast op de levering van elektriciteit, van gas via het aardgasdistributienetwerk en van warmte via een warmtedistributienetwerk. Deze drie vormen van energievoorziening maken immers gebruik van een netwerk, hebben vergelijkbare kenmerken en komen aan dezelfde behoeften tegemoet. Op de andere energieproducten daarentegen blijft het normale tarief van toepassing. 3

4 De lidstaten mogen momenteel een verlaagd tarief toepassen op aardgas en elektriciteit, voorzover zij daarvoor voorafgaande toestemming hebben gekregen van de Commissie, die moet kunnen nagaan of voldaan is aan de voorwaarde dat de maatregel niet tot verstoring van de mededinging leidt. De ervaring leert dat kan worden afgestapt van de procedure van voorafgaande toestemming, aangezien er nooit enige klacht noch andere informatie is ontvangen waaruit bleek dat de door zeven lidstaten toegepaste verlaagde tarieven de mededingingsverhoudingen verstoorden. Bovendien stelt de Commissie voor vast te stellen dat de lidstaten slechts verschillende tarieven mogen toepassen binnen een bepaalde categorie van bijlage H, voorzover dit niet tot verstoringen van de mededinging leidt. De lidstaten moeten de Commissie desgevraagd de nodige informatie verstrekken, zodat zij kan nagaan of aan deze voorwaarde is voldaan. Bijgevolg is de procedure van voorafgaande toestemming niet langer gerechtvaardigd. Waarom stelt de Commissie geen verlaagd tarief voor dat mag worden toegepast op platen, cd's en andere geluids- of beelddragers? Er is een grootschalige mediacampagne op gang gekomen om voor platen, cd's en audiocassettes (geluidsdragers) verlaagde tarieven in te voeren: het is evenwel duidelijk dat deze cultuurdragers niet kunnen worden losgekoppeld van andere dragers, zoals geluids- en beelddragers als videocassettes, DVD's enz., en dat er een gemeenschappelijke aanpak moet komen. Momenteel is op alle geluids- en beelddragers het normale tarief van toepassing in alle lidstaten. De huidige wetgeving laat geen enkele derogatie toe en de situatie is dus relatief goed geharmoniseerd. Ten eerste wordt een verlaging van het BTW-tarief zeer vaak onvolledig en bovendien slechts tijdelijk in de consumptieprijzen doorberekend. Ten tweede zou de toevoeging van deze goederen een stap achteruit betekenen voor de interne markt, want waarschijnlijk zal slechts een minderheid van lidstaten deze verlaagde tarieven invoeren, gelet op de hoge begrotingslast van een dergelijke maatregel. Een uitbreiding van de verlaagde tarieven tot deze goederen valt dus moeilijk te rijmen met het streven naar rationalisering en vereenvoudiging van de verlaagde BTW-tarieven. Aangezien het om gemakkelijk te vervoeren goederen gaat, bestaan er grote risico's op verplaatsing en verstoringen van de mededinging. Bovendien is een BTW-verlaging geen doeltreffende maatregel in de strijd tegen de piraterij die op wereldschaal wordt georganiseerd, en de opkomst van illegale en alternatieve markten. Zelfs als een verlaging van het BTW-tarief volledig in de uiteindelijke prijs voor de consument wordt doorberekend, zou de prijs in ieder geval nog steeds hoger liggen dan die op de zwarte markt. Een BTW-verlaging zou daarom eerder een soort steun aan de sector vormen. Dit geldt tevens voor de digitale piraterij waarbij van internet wordt gedownload: een BTW-verlaging zal de consument er niet van weerhouden om hiermee door te gaan. De voor het kopiëren benodigde apparatuur wordt vrijelijk verkocht en alleen werkelijk afschrikkende maatregelen zullen dit gedrag kunnen veranderen. Een BTW-verlaging kan deze praktijk niet uitroeien. 4

5 Artikel 151, lid 4, van het Verdrag bepaalt weliswaar dat de Gemeenschap bij haar beleid op andere terreinen rekening moet houden met culturele aspecten, maar dit mag niet ingaan tegen de doelstellingen zelf van dat beleid. Artikel 93 van het Verdrag beoogt tot een harmonisatie van de omzetbelasting te komen; verlaagde tarieven mogelijk maken zou tegen deze doelstelling ingaan. Waarom komen boeken, kranten en tijdschriften voor een verlaagd tarief in aanmerking, maar platen, cd's enz. niet? Het verlaagde tarief voor boeken, kranten en tijdschriften is een historische realiteit waaraan niet kan worden voorbijgegaan: van oudsher krijgen deze goederen in de meeste lidstaten een belangrijke opvoedkundige rol toebedeeld, waardoor zij net als levensmiddelen en geneesmiddelen enz. als levensnoodzakelijke goederen worden beschouwd die aan een verlaagd BTW-tarief moeten worden onderworpen. Dit gegeven is nog steeds actueel en ook hier moet de reeds bereikte harmonisatie gehandhaafd worden (voor dagbladen geldt in alle huidige lidstaten van de Europese Unie een verlaagd tarief). Deze categorie moet echter worden gereserveerd voor de papieren versie van deze media en mag niet worden uitgebreid tot digitale, elektronische of online-dragers. Deze moderne dragers hebben immers diverse functies (zoeken, compileren enz.) en zijn daardoor verwant aan de diensten die langs elektronische weg worden verricht en waarvoor geen enkel verlaagd tarief geldt. Om deze redenen kan het verlaagde tarief niet worden uitgebreid tot andere cultuurdragers, zoals platen, cd's enz. Waarom stelt de Commissie geen verlaagde tarieven voor milieuvriendelijke producten voor? In dit kader kunnen de verzoeken om verlaagde tarieven in twee categorieën worden opgesplitst: - verzoeken om verlaagde tarieven voor duidelijk te omschrijven goederen en diensten. Als voorbeeld kan de levering van fietsen worden aangehaald (waarvoor geen enkel verlaagd tarief geldt) alsook het onderhoud en de reparatie ervan (vier lidstaten - België, Ierland, Luxemburg en Nederland - passen hierop momenteel een verlaagd tarief toe in het kader van het experiment met arbeidsintensieve diensten). - allerhande goederen die aan bepaalde milieunormen voldoen. Hiervoor zijn vele verzoeken om verlaagde tarieven ingediend, bijvoorbeeld voor biologische producten of producten die het Europese ecolabel hebben gekregen. In de meeste gevallen is op deze goederen en diensten in alle lidstaten het normale tarief van toepassing en het is belangrijk dat de reeds bereikte harmonisatie wordt gehandhaafd. Bovendien mag geen onderscheid worden gemaakt tussen identieke producten naargelang zij al dan niet aan milieunormen voldoen: dit zou afbreuk doen aan het beginsel van de neutraliteit van de BTW voor soortgelijke producten, waarop het Hof van Justitie heeft gewezen in zijn arrest van 3 mei Voor levensmiddelen is al een verlaagd tarief mogelijk en verder onderscheid op dit gebied is niet wenselijk. Tot slot wordt, zoals eerder al vermeld, een verlaging van het BTW-tarief zeer vaak onvolledig en bovendien slechts tijdelijk in de consumptieprijzen doorberekend. 5

6 Waarom stelt de Commissie geen verlaagde tarieven voor producten die de verkeersveiligheid verbeteren voor, in het bijzonder helmen en beschermende kleding voor motorrijders? Deze doelstelling kan helaas niet worden bereikt door een verlaging van het BTWtarief: zelfs als een verlaagd tarief wordt toegepast, blijft de aankoopprijs van dit materiaal hoog, en de voorkeur moet worden gegeven aan specifieke maatregelen om de aankoop en het gebruik van dit materiaal aan te moedigen. Voorts is het normale tarief van toepassing in de gehele Gemeenschap, met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk, dat momenteel op grond van een specifieke derogatie het nultarief voor fiets- en motorhelmen mag handhaven. Met dit voorstel voor een richtlijn wordt beoogd het nultarief af te schaffen voor de producten die niet in bijlage H zijn opgenomen: het normale tarief zal dus van toepassing zijn in de gehele Gemeenschap. Waarom maakt de Commissie geen verlaagde tarieven voor renovatiewerkzaamheden aan historische monumenten mogelijk? Het verlaagde tarief is momenteel slechts voor woningen mogelijk: één lidstaat (het Verenigd Koninkrijk) past niettemin een nultarief toe op bepaalde werkzaamheden aan historische gebouwen. In alle andere lidstaten is daarentegen het normale tarief van toepassing. Aan deze derogatie moet dus een eind worden gemaakt en het normale tarief moet definitief veralgemeend worden. Op dit gebied is een verlaagd BTW-tarief trouwens niet noodzakelijk: de lidstaten beschikken over veel doeltreffendere middelen om werkzaamheden aan historische gebouwen te financieren (rechtstreekse subsidies voor en zelfs volledige vergoeding van uitgevoerde werkzaamheden, premies voor de eigenaars van beschermde gebouwen andere dan woningen enz.). Wat gebeurt er met de arbeidsintensieve diensten? Verdwijnt het verlaagde tarief voor deze diensten definitief? Neen. In het kader van het experiment met arbeidsintensieve diensten is een beperkte lijst van sectoren vastgesteld, waaruit de lidstaten die aan het experiment wensten deel te nemen, konden kiezen voor de toepassing van een verlaagd tarief. Deze lijst dekt lang niet alle diensten die als dusdanig kunnen worden beschouwd: zo komen restaurantdiensten niet op de lijst voor, ofschoon velen erkennen dat deze arbeidsintensief zijn. De Commissie stelt een verlaagd tarief voor woningen en restaurants als geheel voor. Bijgevolg zullen de lidstaten die dit wensen, op vele van de diensten waarvoor momenteel een verlaagd tarief geldt in het kader van het experiment, na de goedkeuring van de richtlijn door de Raad het verlaagde tarief mogen blijven toepassen. Zo zullen bijvoorbeeld de renovatie en herstelling van particuliere woningen aan het verlaagde tarief mogen worden onderworpen door alle lidstaten die dit wensen, waaronder ook de lidstaten die niet aan het experiment hebben deelgenomen. 6

7 Het verlaagde tarief zal daarentegen niet kunnen worden verlengd voor andere diensten die er momenteel wel voor in aanmerking komen (bijvoorbeeld kleine herstellingsdiensten). In het kader van het experiment met arbeidsintensieve diensten is immers gebleken, rekening houdend met de informatie van de lidstaten en de beperkingen van de gebruikte analysemethoden, dat niet onomstotelijk kan worden aangetoond dat de verlaging van het BTW-tarief een positief effect op de werkgelegenheid heeft gesorteerd. Dezelfde vaststelling geldt voor het effect op de ondergrondse economie. Zelfs als de verlaging van het BTW-tarief volledig in de consumptieprijzen wordt doorberekend, blijkt dat een verlaging van de lasten op arbeid bij eenzelfde begrotingslast nog 52% meer arbeidsplaatsen schept. Dientengevolge pleit geen enkel argument werkelijk voor de voortzetting van het experiment met verlaagde BTW-tarieven. Blijven de verlaagde tarieven facultatief voor de lidstaten? Ja. De Commissie is van mening dat de verlaagde tarieven momenteel facultatief moeten blijven, omdat dit element nauw verbonden is met de begrotingsstrategieën van de lidstaten en de organisatie van hun overheidsfinanciën. Zij behouden derhalve de mogelijkheid een verlaagd tarief toe te passen op slechts enkele categorieën van bijlage H of, binnen een categorie, op bepaalde handelingen. Wat zijn de economische en budgettaire gevolgen van het voorstel betreffende de verlaagde tarieven voor de lidstaten? Bij de beoordeling van de economische kosten van het voorstel moet rekening worden gehouden met de stijging of daling van de nationale begrotingsmiddelen en het inflatoire effect. Lidstaten die kiezen voor de toepassing van een verlaagd tarief in sectoren die er vanaf heden voor in aanmerking komen, namelijk woningen en restaurants, zullen rekening moeten houden met een daling van hun begrotingsmiddelen. Hierbij moet echter worden gewezen op het volgende: de verlaagde tarieven zijn facultatief; er kan een tweede verlaagd tarief worden vastgesteld, op een niveau tussen het laagste tarief (minimaal 5 %) en het normale tarief; de lidstaten kunnen, met inachtneming van de geldende communautaire regels, het toepassingsgebied van de categorieën van bijlage H beperken. 7

8 Welke zijn de door de Commissie voorgestelde goederen en diensten waarop de lidstaten een verlaagd tarief zouden kunnen toepassen? Categorie Beschrijving 1 Levensmiddelen (met inbegrip van dranken, maar met uitsluiting van alcoholhoudende dranken) voor menselijke en dierlijke consumptie; levende dieren, zaaigoed, planten en ingrediënten die gewoonlijk bestemd zijn voor gebruik bij de bereiding van levensmiddelen; producten die gewoonlijk bestemd zijn ter aanvulling of vervanging van levensmiddelen. 2 Waterdistributie. 3 Farmaceutische producten van een soort die gewoonlijk gebruikt wordt voor de gezondheidszorg, het voorkomen van ziekten of voor medische en veterinaire behandelingen, met inbegrip van voorbehoedsmiddelen en producten bestemd voor de hygiënische bescherming van de vrouw. 4 Medische uitrusting, hulpmiddelen en andere apparaten, die gewoonlijk bestemd zijn voor verlichting of behandeling van handicaps, voor uitsluitend persoonlijk gebruik door personen met een handicap; elektrische, elektronische of andere apparaten en middelen, alsook vervoermiddelen die zijn ontworpen of speciaal zijn aangepast voor personen met een handicap. De herstelling van bovengenoemde goederen. Kinderzitjes voor motorvoertuigen. 5 Vervoer van personen en de bagage die zij met zich meevoeren. 6 Levering van boeken ook bij uitlening door bibliotheken (met inbegrip van brochures, folders en soortgelijk drukwerk, platen-, teken- en kleurboeken voor kinderen, muziekpartituren - gedrukte of geschreven -, landkaarten en hydrografische en soortgelijke kaarten), kranten en tijdschriften, voorzover niet uitsluitend of hoodzakelijk reclamemateriaal. 7 Het verlenen van toegang tot shows, schouwburgen, circussen, kermissen, amusementsparken, concerten, musea, dierentuinen, bioscopen, tentoonstellingen en soortgelijke culturele evenementen en voorzieningen. De ontvangst van radio- en televisie-uitzendingen. 8 Diensten van en auteursrechten voor schrijvers, componisten en uitvoerende kunstenaars. 9 Het verlenen van toegang tot sportevenementen en het recht gebruik te maken van sportaccommodaties. 10 Levering, bouw, verbouwing, renovatie, herstelling, onderhoud en schoonmaken van woningen. Woningverhuur voorzover deze dienst niet is vrijgesteld uit hoofde van artikel Levering van goederen en diensten die normaal bestemd zijn voor gebruik in de landbouw, met uitzondering evenwel van kapitaalgoederen zoals machines of gebouwen. 12 Leveringen van levende planten en andere producten van de bloementeelt (met inbegrip van bollen, wortelen en dergelijke, snijbloemen en snijgroen) en leveringen van brandhout. 13 Door hotels en dergelijke inrichtingen verstrekte accommodatie, met inbegrip van het verstrekken van vakantieaccommodatie en de verhuur van percelen op kampeerterreinen en in caravanparken. 8

9 14 Restaurantdiensten. 15 Levering van goederen en diensten door organisaties die door de lidstaten als liefdadige instellingen zijn erkend en die betrokken zijn bij activiteiten op het gebied van bijstand en sociale zekerheid, voorzover deze handelingen niet zijn vrijgesteld uit hoofde van artikel Diensten van lijkbezorgers en crematoria, alsmede de daarmee verband houdende levering van goederen. 17 Verstrekking van medische en tandheelkundige verzorging, alsmede thermale behandeling, voorzover deze handelingen niet zijn vrijgesteld uit hoofde van artikel Thuiszorg (bijvoorbeeld hulp in de huishouding en zorg voor kinderen, ouderen, zieken of gehandicapten). 19 Rioleringsdiensten en diensten in verband met reiniging van de openbare weg, ophalen van huisvuil en afvalverwerking of - recycling, andere dan de diensten die worden verstrekt door de in artikel 4, lid 5, bedoelde lichamen. 20 Levering van elektriciteit, van gas via het aardgasdistributienetwerk en van warmte via een warmtedistributienetwerk. 9