nieuwsbrief Mei 2018 * Scharrelkids de Zevenster doet mee aan de Slootjesdagen op 10 juni. KIik op de site voor alle info

Transcriptie

1 nieuwsbrief Mei )Van de redactie: Dat de lente in volle gang is blijkt uit deze nieuwsbrief wel! Flora en fauna zijn goed vertegenwoordigd. Extra zorg en aandacht verdienen de Wilde bijen en de Huiszwaluw. Veel leesplezier! 2) Agenda * Zaterdag 9 en zondag 10 juni vogelmuziek! Optreden van het Noord-Drents Kamerorkest Divertimento onder leiding van Kees van der Harst op 9 juni om uur in Podium Zuidhaege, Zuidhaege 2 in Assen en op 10 juni om uur in de Magnuskerk, Kerkbrink 1 in Anloo. IVN-KNNV verleent in woord en beeld medewerking aan dit concert. Gespeeld worden composities waarin vogels centraal staan, zoals On hearing the first cuckoo in spring van Frederik Delius als ook Scene with de Cranes van Jean Sibelius voorafgegaan door een korte inleiding over deze vogels van Kai Waterreus. De Powerpoint presentatie is gemaakt door Denise Doek van Divertimento. De Natuurfotowerkgroep van IVN-KNNV heeft gezorgd voor prachtige bijbehorende foto s. Voor het complete programma klikt u even door: Voor info en reserveringen klik hier * Scharrelkids de Zevenster doet mee aan de Slootjesdagen op 10 juni. KIik op de site voor alle info In Assen wordt deze activiteit door Scharrelkids 'de Zevenster' georganiseerd op zondag 10 juni 2018 van 13.30u tot 15.30u. De startlocatie is het Duurzaamheidscentrum Assen (Bosrand 2 in het Asserbos). De activiteit is geschikt voor gezinnen met kinderen in de basisschoolleeftijd, maar andere geïnteresseerden zijn natuurlijk ook van harte welkom. Tijdens de slootjesdagen gaan we op zoek naar het leven in de sloot en proberen we natuurlijk alle gevangen diertjes op naam te brengen. Voor kinderen hebben we ook kleine andere (knutsel)activiteiten en een verrassing. Opgave vooraf is niet nodig en de activiteit is gratis (een vrijwillige bijdrage is gewenst). Wanneer er binnen IVN of KNNV nog vrijwilligers zijn die graag willen ondersteunen en helpen bij de uitvoering dan kunnen zij zich melden bij scharrelkids 'de Zevenster' per mail: scharrelkids-dezevenster@ivnassen.nl

2 * 1000-soortendag 23 en 24 juni. Info aan einde van de Nieuwsbrief!!!! * Fogol Excursies op het IJsselmeer, de Markerwadden in juni en augustus Voor meer info klik hier 3)Verslagen van afgelopen activiteiten. (de redactie houdt zich het recht voor uw bijdragen in te korten in het belang van de leesbaarheid) Bonte Vliegenvanger foto Marian Blom Cursus Waar Wij Wonen Drie subgroepjes van enthousiaste deelnemers aan de cursus Waar Wij Wonen gaan op zaterdag 28 april s ochtends vroeg het Asserbos in voor het excursieonderdeel van het thema Vogels. De cursisten kunnen volop oefenen met de stof die hun eerder die week is aangereikt door Peter Klomp van de vogelwerkgroep. Niet alleen kijken naar de vogels in het Asserbos, maar vooral ook luisteren naar de geluiden/zang die de vogels maken in het inmiddels groene bladerdek. Het lukt nog niet iedereen even goed om het vogelkoor uiteen te rafelen tot de afzonderlijke geluiden die de verschillende vogels maken: de Vink met zijn vinkenslag, de Koolmees met zijn tweetonige deuntjes, de Pimpelmees en het Winterkoninkje met hun belletjes, de Boomklever met veel verschillende riedeltjes, de Boomkruiper met zijn korte deuntje, de Zanglijster met zijn herhalingen en de welluidende Merel. Ook zijn er bijzondere waarnemingen, zoals de Middelste Bonte Specht en de Bonte Vliegenvanger (zie foto boven). Deze laatste sjouwt allerlei nestmateriaal aan om huisje nr. 11 voor hem en zijn partner en de toekomstige jonkies in te richten. *In rijen voor de Witkeelkwikstaart In de Onnerpolder dook een Witkeelkwikstaart op. Reden voor vogelaars/fotografen om richting Groningen te gaan en met eigen ogen dit vogeltje te zien. De Witgeelkwikstaart is de Zuid-Europese variant van onze Gele Kwikstaart. Foto s Sieds Rienks

3 MiBo foto Marian Blom * Al enige jaren woont de Middelste Bonte Specht, ofwel MiBo, in het Asserbos. Hij laat zich momenteel goed horen en af en toe ook zien Middelste Bonte Specht Grote Bonte Specht De Middelste Bonte Specht, ofwel de MiBo, onderscheidt zich van zijn grote broer door zijn korte dunne snavel en ronde lichte kop en zonder tot snavel reikende zwarte snorstreep, wit voorhoofd en witte zijkop met opvallend donker oog. (bron ANWB Vogelgids) foto's Heleen Medema *Activiteiten Plantenwerkgroep Met een lezing van Hans Dekkers over de Noord-Nederlandse Orchideeën en een toetje over Italiaanse orchideeën sloot de plantenwerkgroep haar winteractiviteiten af. De lezing van Hans Dekkers, bezocht door circa 60 mensen, was bijzonder inspirerend. Centraal in zijn verhaal was dat enerzijds door allerlei cultuurmaatregelen vele soorten achteruit zijn gegaan, soms zelfs sterk, maar dat anderzijds natuurontwikkelingsprojecten ertoe hebben geleid dat andere orchideeën, soms oorspronkelijke maar ook nieuwkomers, juist toegenomen zijn. Veldwerk is ook al begonnen, bijvoorbeeld het bezoek aan het landgoed Dickninge (zie vorige nieuwsbrief). Voor de observaties in het Tichelhûs veld zijn de permanente quadranten "teruggevonden" (cryptisch: het gaat om buisjes, die de pq's markeren, in de

4 grond terug te vinden: dit is lastiger dan het lijkt: het veld is een aantal voetbalvelden groot waarvan op het moment een groot deel onderwater staat. Behalve 20 centimeter onder water liggen de buisjes vaak ook nog zo'n 5 á 10 cm begraven diep in de bodem!). Tijdens dit werk hebben we al een paar waarnemingen kunnen doen die nieuw waren. Zo heeft de echte koekoeksbloem (Silene flos-cuculi) zich sterk uitgebreid en vonden we voor het eerst het kruipend zenegroen (Ajuga reptans) op een paar plaatsen. Op één plek vonden we zoveel plantjes dat die er vorig jaar al had moeten staan, maar elders is zeker dat het nieuw is. Zenegroen (Ajuga reptans) Deze winter is het gebied ook bezocht en geïnventariseerd door een mossenwerkgroep. Dit najaar zal dat herhaald worden. Eén van de aardige waarnemingen betrof het rood knikmos (Bryum pallens). Dit is een pioniersoort die op het Tichelhûsveld baat heeft bij het maaien: het komt veel voor op de rupsbandsporen van de maaimachines. Rood Knikmos links detail en op foto rechts in rupsbandsporen Alle foto s zijn van Dick Vuijk Verder gaat een groep studenten een aantal fysische waarnemingen doen in het gebied (waterkwaliteit, bodemmonsters) waar we in ons project veel aan kunnen hebben. Komende tijd staan de volgende excursies op het programma (tm juni): 24 mei: studie aan grasachtige planten in het veld (avondprogramma) 13 juni: Groningen: inventarisatie muurplantjes en heemtuin (avondprogramma) 20 juni: inventariseren km-hok tbv Floron (avondprogramma) 23 juni: deelname aan 1000-soortendag in Assen (weekend - overdag) : juni pq's bemonsteren Tichelhûs (avondprogramma) 30 juni: inventariseren km-hok in kader van 70jaar project Floron (avondprogramma)

5 Mensen die mee willen doen kunnen zich melden bij Cees van Roozendaal, de coördinator van de plantenwerkgroep Enthousiasme en de wil om te leren is belangrijker dan parate kennis! Echte Koekoeksbloem (Silene flos-cuculi) * 4)Waarnemingen en vragen. Hans Schinkel en Ellen Kerkhof zagen in hun tuin een onbekend kevertje. Met behulp van internet konden ze het beestje een naam geven: Kleine Poppenrover (Calosoma inquisitor) Goudvink (rechts) en Appelvink, foto Bert Evers Draaihals in Elperstroom foto Heleen Medema

6 Grasmus, foto Marian Blom Marian Blom meldt en vraagt! In mijn vijver vind ik eitjes van de groene kikker. En nou maar afwachten wat er van terecht komt. Wordt vervolgd Bij mijn vijver heb ik enige tijd geboeid zitten kijken hoe een libel uitsluipt. Een boeiend proces dat alles bij elkaar een paar uur duurt. Groene Kikkereitjes Uitsluipende libel Vraag! In mijn fruittuin viel me op dat vele trosjes van de aalbes maar half gevuld zijn. De laatste bloempjes aan de trossen zijn niet tot besjes geworden. Via Cindy de Jonge vragen we aan Guy de Kinder (van de Groente en fruit encyclopedie) hoe dit ontstaan zou kunnen zijn. Zijn antwoord is: meestal door een slechte bestuiving (slecht weer of onvoldoende bijen). Vraag is of andere bessenhouders dezelfde ervaring hebben dit jaar? Is er verband met de achteruitgang van de bij? 5)Mededelingen: 2018 is Het Jaar van de Huiszwaluw. Meer weten en meedoen met tellen van de nesten? Klik hier

7 6).en verder nog dit: Ton van de Vis doet een rondje tuin en Drenthe: Ooit heb ik volgens de beschrijving van Vogelbescherming een speciale nestkast gebouwd voor de Boomklever. Die heeft jaren in mijn tuin gehangen, maar Boomklever? Ho maar! Wat zit er nu in mijn mezenkast: Juist, een paartje Boomklever en gezien het drukke af- en aanvliegen hebben ze al jongen. Zowel de vogelkijkhut bij het Fochteloërveen als die in Diependaal worden druk bezet door Boerenzwaluwen. Dat geeft een mooie kans deze prachtige vogeltjes van dichtbij te bekijken, want ze zijn absoluut niet schuw. Smaragdlibel Mijn tuin, met vijver, heeft me al zo'n 15 soorten libellen en juffers opgeleverd, maar de Smaragdlibel had ik nog nooit gezien. Nu dus wel. Het is een vroege soort die vaak al in april wordt waargenomen. Het verschil tussen Wollegras en Veenpluis. Meestal zie je deze planten van een afstandje en kun je door het moeras niet dichterbij komen. Éénarig wollegras heeft één pluim per stengel en die pluim ziet er mooi wollig uit. Het vormt vaak pollen, dus Wollegras = pollegras. Veenpluis heeft meerdere pluizen aan één stengel en die zien er vaak wat verwaaid uit. Dat zie je vaak in vlakken in plaats van pollen. Kijk bv. langs het vlonder bij het Balloërveld, waar je bijna een witte vlakte ziet. Veenpluis Éénarig Wollegras

8

9 * Inventarisatie 80 IVN-Nestkasten in het Asserbos op 5 mei Om uur de ladder en kruiwagen opgehaald en naar nestkast nr. 1 gelopen, aan het begin van het bospad bij de Witterstraat. Er lag en grote dooie hommel in en dus geen nest. Iets verder troffen we in twee van onze drie spechtenkasten jonge spreeuwen aan. Het waren 5 en 4 jongen. In het bos kwamen we ontelbaar veel kleine rupsjes tegen. Een perfecte timing voor de ouders om de jongen te voeren. Op onze route kregen we veel vragen van wandelaars. We hebben zelfs een vrouw bereid gevonden om zelf even in een kastje te kijken. Wat bijzonder was dat we bij een koolmees, een pimpelmees maar ook bij een boomklever meemaakten was dat de vogels bij het openmaken van het voorfront, uit zichzelf aan de achterkant op het nest gingen zitten zodat we prima de eitjes konden tellen. We kwam ook een aantal bloeiende planten tegen. Zoals salomonszegel, grasmuur en ook al het fluitekruid, het dalkruid, de koekoeksbloem, maar ook een zeldzaam bloempje de zevenster. Ook al flink aan de groei de bereklauw, sinds kort exoot genoemd. We hebben dit jaar 12 lege kastjes helaas. Een paar van deze kastjes gaan we in 2019 verplaatsen naar een betere plek. Topscorer dit jaar was een pimpelmees met 15 eitjes. Totaal hadden we in de kastjes: 500 eitjes en 90 jongen.het was zoals gewoonlijk weer leuk en leerzaam om dit te doen. In 1969 ben ik hiermee begonnen en Frank in Wel zijn we door omstandigheden er een paar jaar tussenuit geweest. Voor mij was dit jaar nr. 50 en voor Frank jaar nr. 40. In 1969 hadden wij ook nog kastjes in het oude Tivolitheater. We hadden schitterend weer erbij met zo n 20 graden. Om uur hebben we het laatste kastje, nr. 80 gecontroleerd en waren Frank en ik klaar. Arie Huisman. Werkgroep Nestkasten. Collage nestjes Pimpelmees links, Boomklever rechts

10 *1000 soortendagen In september hebben we een eerste 1000-soortendag in Assen gehouden, waarbij het heel koud weer was, en met veel regen op de zaterdagmorgen. Het doel om1000 soorten op naam te brengen is toen niet behaald. We hopen, dat dit wel lukt bij een nieuwe poging in juni. Zaterdag 23 juni gaan we om uur vanuit het Duurzaamheidscentrum het bos in en richting de ijsbaan en bezoeken per fiets andere locaties in Assen. Op zondag gaan we te voet door de heide in Baggelhuizen. Daarnaast gaan we die avond ook nachtvlinders en andere insecten vangen, die kun je dan fotograferen en op naam brengen. Op zondag 24 juni worden weer andere plaatsen in Assen bezocht, waar dat precies is wordt op de website van IVN en KNNV vermeld. De telgegevens worden op zondag voor uur aangeleverd en dan kan er om uur een voorlopige uitslag bekend worden gemaakt. In de agenda s van de Plantenwerkgroep en de Vogelwerkgroep staat dit tel-weekend reeds genoteerd. Dus we hopen weer op een grote opkomst van onze leden om tot een goed resultaat te komen. Dus noteer zaterdag 23 en/of zondag 24 juni alvast in je agenda!! Zevenster foto Arie Huisman Einde Nieuwsbrief KNNV afd. Assen IVN Assen Secr. Bert Evers Secr. Jaap van Roon secretaris@assen.knnv.nl secretaris@ivnassen.nl Kopij voor de volgende Nieuwsbrief vóór 22 juni sturen aan: nieuwsbrief.ivn.knnv@gmail.com Redactie: Heleen Medema en Ton van de Vis

11