struinen Nieuws uit de Amsterdamse Waterleidingduinen nr. 74 zomer 2012

Transcriptie

1 struinen Nieuws uit de Amsterdamse Waterleidingduinen nr. 74 zomer 2012

2 2 inhoud Huppelkanaal struinen met Olga Ingang Zandvoortselaan herder Daphne van Zomeren Ik heb natuur nodig om tot rust te komen struinen met Olga 3 Ingang Oase Ingang Panneland herder Daphne hogeweg Ingang De Zilk gespot De Amsterdamse Water leidingduinen ligt aan de kust, ten zuiden van Zandvoort 03 struinen met Architectuurhistorica Olga 04 natuur en water Dagboek van een duinherder 07 gespot De therapeutische wandelaar 08 panorama Huppelkanaal 10 kinderpagina Zomer! 11 mijn water Schooltuinen 12 bewoners van de AWD Zomergasten 14 uitgelicht 16 activiteitenkalender Architectuurhistorica Olga van der Klooster loopt geregeld vanuit haar woning in Heemstede door de duinen naar de kust. In de natuur wordt ons oergevoel AAngesproken. Ik heb vandaag met een vriendin afgesproken in een strandpaviljoen. We gaan vergaderen over een kinderboekje dat we samen maken. Ik kom graag in de duinen en aan het strand. Vanuit mijn huis in Heemstede, wandel ik geregeld naar de kust. Bijvoorbeeld na een lange dag geconcentreerd beeldschermwerken. Dan moet ik echt even kunnen wegkijken in uitgestrekte vertes. De natuur heb ik nodig, om tot rust te komen. Dat gaat meestal vanzelf. Door te kijken en te luisteren en mee te wiegen met de wind en de golven. In de natuur wordt het oergevoel aangesproken dat diep binnenin ons schuilt. Ik ken de Waterleidingduinen goed, maar ontdek nog telkens nieuwe plekken. Laatst was ik mee op fietsexcursie. Bijzonder, want fietsen mag hier normaal gesproken niet. We kwamen langs het Eiland van Rolvers; wat een fraaie locatie is dat. Een van mijn favoriete plekken is de Oranjekom. Het zicht op het water en het historische bezoekerscentrum is geweldig. Soms loop ik even naar binnen voor een potje honing uit de duinen. Heerlijk!

3 4 natuur en water 5 Dagboek van een duinherder Door zeven da gen per week vooral veel prunusblaadjes te eten, verle nen de schapen de Waterleiding duinen een grote dienst. Daphne Hogeweg is sinds 1 mei de nieuwe herder in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Met 300 Drentse heideschapen bestrijdt ze de Amerikaanse vogelkers (prunus), een plaagboom die er voor zorgt dat de duinen langzaam dichtgroeien. Struinen volgde Daphne tijdens haar werkdag uur Herder Daphne passeert met de auto de poort bij ingang De Zilk en rijdt richting de Westhoek. Bij de Kop van Janus heeft haar kudde Drentse heideschapen de nacht doorgebracht achter een ruime afrastering. Er zijn de laatste dagen veel lammetjes geboren, vertelt Daphne opgetogen. Ze is benieuwd hoe de kudde de nacht in de duinen heeft doorgebracht uur Na een dollemansrit over zandwegen vol hobbels en kuilen staan we stil in niemandsland. De bewoon de wereld lijkt ver weg. Heel in de verte zijn een vliegtuig en geruis van een snelweg te horen, maar het zijn vooral honderden duinvogels die op deze afgelegen plek de boventoon voeren. Rondom ligt een uitgestrekte duinvlakte met meidoorn, duindoorn en jonge scheuten vogelkers. Daphne sluit haar auto en loopt met een zware bundel rastermateriaal naar een veldje uur Voordat de herder de schapen loslaat, maakt ze eerst een nieuw nachtvak klaar, met voldoende gras, kruiden en boomblaadjes. Dan kunnen de schapen morgen al bij het eerste daglicht hun werk doen. Dat werk bestaat vooral uit eten. Door zeven dagen per week vooral veel boomblaadjes te eten, verlenen de schapen de Waterleidingduinen een grote dienst. Ze zorgen er samen met damherten, reeën, koeien, konijnen en wat verdwaalde ganzen voor dat de duinen niet dichtgroeien. Zo blijft het open duinlandschap behouden. Vooral de prunus, een boom die begin vorige eeuw in Nederland is geïmporteerd, vormt een grote bedreiging. Het is meer dan verantwoord de prunusplaag te bestrijden, vinden biologen, natuurorganisaties en overheden. Als Waternet niets zou doen, blijft er van de karakteristieke vergezichten in de Waterleidingduinen weinig over. Uiteindelijk zouden typische duinbewoners zoals de zandhagedis en het duinviooltje dan verdwijnen uur Het is tijd om de schapen los te laten. Die staan te trappelen van ongeduld. De lammetjes verschuilen zich onder de dikke laag wol van hun moeders, maar laten zich overal horen. Als het raster zich opent, gaat het mis. Er wordt in de drukte een lammetje van zijn moeder gescheiden, wat tot grote onrust leidt. Ewan, go left, roept Daphne. Ewan, Dapnhe s bordercollie, rent als de vliegende bliksem om de kudde heen en drijft alle beesten terug in hun hok. Als alle schapen terug zijn, volgt een tweede, meer geordende leegloop. Enkele tientallen meters verder houdt de kudde stil en begint te grazen. Zo zal het de komende uren gaan. Met Ewan en Daphne alert aanwezig als hoeders van de kudde.

4 6 natuur en water gespot uur Op een duintop vertelt Daphne dat ze jarenlang werkte als koetsier op Terschelling. Ze woonde in een Pipowagen in de duinen en reed overdag met paard en wagen met recreanten door de natuur. Ik was bijna nooit binnen. Toen ik in Arnhem ging wonen, kreeg ik al snel heimwee naar zee. Op Terschelling had Daphne ervaring opgedaan met het verzorgen van vleesschapen. Bij toeval ontmoette ze een herder, die inspirerend over zijn werk vertelde. Daphne wilde terug naar de natuur. Als herder. Toen ze hoorde dat Waternet voor de Waterleidingduinen een tweede herder zocht, solliciteerde ze en werd aangenomen. Tot eind september werkt ze in de duinen met collega Daphne van Zomeren, die een eigen kudde Schoonebeeker heideschapen onder haar hoede heeft. Voor de schapen heeft Waternet een begrazingsplan gemaakt, zodat de dieren efficiënt prunus (Amerikaanse vogelkers) kunnen bestrijden. uur Ieder dag is anders, zegt Daphne na de lunch. De schapen hebben rustige dagen, maar kunnen ook weleens onstuimig heen en weer rennen. Soms sta ik de hele dag alleen, en soms komen er voortdurend wandelaars langs die een praatje willen maken. Ook herkauwen de schapen op wisselende tijdstippen. Vandaag gebeurt dat herkauwen rond het middaguur uur Bordercollie Ewan heeft niet veel te doen, maar van een afstandje houdt hij de kudde in de gaten. Herder zijn lijkt soms misschien een beetje saai, zegt Twee herders in het duin In de duinen tussen Zandvoort en Noordwijk werken twee herders. Naast Daphne Hogeweg en Daphne van Zomeren, zorgt nog een derde herder ervoor dat zijn vrouwelijke collega s net als ieder ander twee dagen per week vrij kunnen nemen. De kuddes grazen zeven dagen per week in het duin. Als bezoeker kunt u de herder en hun kuddes regelmatig tegenkomen. Kijk in de Daphne. Toch gebeurt er voortdurend van alles. Ik heb altijd een boek in mijn rugzak, maar daar kom ik nooit aan toe. Ik zie altijd heel veel mooie dieren. Gisteren nog een vos met jonge welpen! En de damherten komen altijd heel dichtbij. Ik heb ook dagelijks contact met de schapen. Als ik ergens stilzit komen er altijd wel een paar naar me toe. Die bevrijd ik dan van een tak of klit die vastzit in hun vacht. Soms hebben ze behoefte aan een aai. Heel vaak sta ik gewoon te turen op een duintop en geniet van het uitzicht. Als herder ben ik eigenlijk de hele dag geconcerteerd aan het kijken uur De schapendames en hun lammetjes mogen uitrusten. Herdershond Ewan zorgt voor een mooie optocht naar het avond- en nachtverblijf. Het werk zit erop voor vandaag. activiteitenagenda op de achterkant wanneer u mee kunt op herder-excursie. Of volg herder Daphne Hogeweg via haar blog op tumblr.com/ en Daphne van Zomeren via com/ KuddeInHetDuin en naam: De therapeutische wandelaar Wat doe je in de Amsterdamse waterleidingduinen? Ik kom van mijn werk en moet hier even mijn gedachten verzetten. Ik noem dit ook wel therapeutisch wandelen. Daarmee maak ik mijn hoofd leeg en geniet ik van de rust en stilte. Kom je hier vaak? Voordat ik vader werd bijna dagelijks. Ik werk al twintig jaar in de jeugdzorg, met kinderen met traumatische ervaringen. Dat is behoorlijk heftig. Dan is het heerlijk om hier van de gebaande paden af te gaan en te struinen, zonder dat ik omver gereden wordt door fietsers. Wat vind je zo bijzonder aan dit gebied? Verrassingselementen maken dit gebied voor mij bijzonder. Ieder nieuw seizoen zie ik en hoor ik heel veel soorten vogels. Zojuist nog de Europese kanarie. Voor een vogelaar is het extra genieten als er zeldzame exemplaren te zien zijn, maar ook van de nachtegaal word ik blij. Soms ga ik met kinderen van mijn werk de duinen in. Als die damherten of vossen zien, genieten ze volop. Dat is nog net geen therapeutisch wandelen maar we worden er met z n allen wel rustig van.

5 8 panorama Huppelkanaal Naam bedacht 1. Het Huppelkanaal loopt van het Rechte Schuster kanaal naar het Westerkanaal, tussen het tweede en derde infiltratiegebied. 3. Daar heeft het kanaal waarschijnlijk haar naam aan te danken: het water huppelde door het landschap. 4 meter Hoogteverschil van het kanaal 2. Er was vroeger een behoorlijk hoogteverschil. Via vier kleine overstortjes liep het water van hoog naar laag. 4. Vijf jaar geleden zijn de vier overstortjes vervangen door een grote betonnen overstort en wat kleine huppeltjes. Deze en andere maat regelen zorgen ervoor dat we sneller voldoende water in de Oranjekom krijgen. 4Vroegere overstortjes 5. Vanaf de betonweg en het Westerkanaal heeft u een prachtig uitzicht over het kanaal.

6 10 kinderpagina mijn water 11 Maak je eigen strandsouvenir Van al je strandvondsten kun je leuke dingen maken! Van verzamelde schelpen maak je bijvoorbeeld een schelpenketting! Hiervoor zoek je allemaal schelpen met gaatjes erin. Die rijg je met naald en draad aan elkaar. Je kunt ook je tuin versieren met schelpen of van schelpen een mooie dromenvanger maken. Neem een stukje drijfhout mee van het strand en hang er touwtjes met schelpen en andere strandvondsten aan. Een stuk of vijf draadjes met versierselen is voldoende. Nu heb je je eigen strandsouvenir! Op het strand vind je veel schelpen met een gaatje erin. Ga maar eens op zoek! Skeletloze dieren Op het strand vind je vaak de mooiste schelpen in allerlei kleuren, vormen en maten. In strandschelpen woonden ooit weekdieren. Die hebben geen skelet. Daarom bouwen ze een huisje om zich heen voor bescherming. Dat doen ze door het stofje kalk af te scheiden. Weekdieren die in een schelp leven heten kokkels, slakken of tweekleppigen. Op het strand vind je meestal maar één helft van zo n tweekleppige schelp. Als het flink heeft gestormd, liggen er soms ook schelpen die nog wel aan elkaar vast zitten. Gemene roofslakken Op het strand vind je veel schelpen met een gaatje erin. Ga maar eens op zoek! Dit gaatje wordt gemaakt door de tepelhoorn. Dit roofslakje eet andere weekdieren op! De tepelhoorn klemt zich vast aan de schelp en maakt de harde schelp zacht met een gemeen stofje dat hij afscheidt. Zo boort hij een gaatje in de schelp en slurpt daarna met zijn lange tong de schelp leeg. 'Dit jaar is het gelukkig vochtig genoeg' Waternet zuivert drinkwater in de Amsterdamse Waterleidingduinen, voert afvalwater af, houdt het oppervlaktewater schoon en onderhoudt dijken, sluizen en gemalen. In Mijn water vertellen klanten van Waternet over hun favoriete water. Wie? Peter Griffioen (62) is voorman tuinman. Al 35 jaar leert hij scholieren uit de groepen 6 en 7 hoe ze zelf groenten en bloemen kunnen telen. Vandaag mogen scholieren van RKBS De Biënkorf weer uit hun eigen schooltuintje oogsten. Nou, jongens en meiden haal de plastic zakken maar tevoorschijn, zegt Peter aan het einde van de les, jullie mogen radijs en rucola meenemen. Waar? Op de schooltuinen van de Franciska Broekhuijsen- Leewistuin aan het J. H. Van Heekpad. Deze zijn in 1972 opgericht en uitgegroeid tot het centrum voor Natuur- Milieu Educatie. Zo n 1300 Amsterdamse kinderen van dertig basisscholen hebben hier jaarlijks hun eigen tuintje. Het gaat bij ons om beleven, voelen, kijken, horen, ruiken en proeven. Dat lukt niet via internet, digibord of dvd. Ook leren we kinderen dat ze voor een kilo aardappelen geduld moet hebben en dat een tuin niets oplevert als ze er zelf niet goed voor zorgen. Wat(er)? In het extreem droge voorjaar van 2011 was het schooltuincomplex rond juni al drie keer besproeid met grote hoeveelheden water. Dit jaar is het gelukkig vochtig genoeg. Voor het sproeien maken we gebruik van slootwater uit de ringvaart. Dat is goedkoper en voedselrijker dan drinkwater en van prima kwaliteit. Een gemaal ververst de vaart geregeld. Lastig is wel dat regenwater meer onkruid in de tuin oplevert. Daar hebben we nu de handen vol aan.

7 12 bewoners van de AWD 13 Zomergasten In de zomer laten de Waterleidingduinen zich van hun mooiste kant zien. Duinplanten staan in bloei en trekken volop insecten aan. Wie komt vlinderen kijkt de ogen uit. Een absolute topper is de kleine parelmoervlinder, een echte zomergast. Duinviooltje Naast damherten, trekvogels en zandhagedissen is het duinviooltje een van de iconen van de Waterleidingduinen. In hun zomertooi steken de paars en gele viooltjes sterk af tegen de kale zandvlaktes waarop ze groeien. Duinviooltjes komen hier van nature voor en vervullen een belangrijke functie voor de kleine parelmoervlinder. Die legt zijn eitjes aan de onderkant van het viooltjesblad, waar de rupsen zich later ontpoppen. Slangenkruid Slangenkruid is voor veel insecten een belangrijke nectarplant. Hij bloeit van mei tot september op zonnige, warme plekken en is vrijwel overal in het duin te bewonderen. Vooral wilde bijen en honingbijen landen graag op dit kleurrijke kruid, waarvan het vocht vroeger werd gebruikt als natuurmedicijn tegen steenpuisten. Boommetselbij In Nederland leven zeker twintig soorten metselbijen. Een aantal komt ook voor in de duinen, waaronder de in 2010 ontdekte zeldzame boommetselbij. Die heeft staand dood hout nodig waar de dennenboktor gangen in heeft gegraven. Waternet laat dood hout onaangetast, zodat de boommetselbij en andere dieren zich er kunnen voortplanten. Lepelaar Lepelaars leven niet permanent in de duinen, maar met wat geluk kun je ze in augustus zomaar tijdens een wandeling in ondiep water zien scharrelen. Op hun trek naar het zuiden zeven ze met hun snavel waterdiertjes uit het water. Grote kans dat ze van Texel of van het Zwanen water bij Callantsoog komen, want daar zijn ze actief in het broedseizoen. paspoort Latijnse naam: Issoria lathonia Vleugel-spanwijdte: 35 tot 45 mm Te herkennen aan: geel/oranje/ rode vleugels met zwarte stippen. De achterzijde van de ondervleugels heeft zilverkleurige parelmoervlekken. Waar en wanneer te zien: Van april tot september, met dipje in mei. Voedsel: nectar van duinviooltje, slangenkruid en koninginnenkruid. Zonnen graag op open plaatsen. slangenkruid boommetselbij Kleine parelmoervlinder Voor wie er naar zoekt, is de kleine parelmoervlinder s zomers nauwelijks te missen in de Waterleidingduinen. Ze zonnen soms in plukjes vlak bij elkaar. De soort heeft 3, soms wel 4 generaties per jaar. Kleine parelmoervlinders overwinteren als pop of rups, en als het niet te koud is, ook wel als volwassen vlinder. Kleine parelmoervlinders komen voor langs de hele Nederlandse kust. Ze kunnen grote afstanden overbruggen en zijn daardoor soms ook landinwaarts te zien.

8 KM 14 uitgelicht 15 Werkzaamheden Vanaf begin maart is het broedseizoen in de waterleidingduinen. Om broedende vogels en zwangere en zogende herten rust te geven worden door onze mensen in het veld tot eind jullie alleen kleinere klussen uitgevoerd. Rasters repareren Langs wegen en paden wordt in de bermen met de hand licht snoeiwerk verricht. Ook renoveren we een aantal begrazingsrasters. Slechte draden worden vervangen. Om klein wild niet te verwonden blijft er alleen aan de bovendraad een puntdraad over. Tevens worden gebroken en slechte palen vervangen door nieuwe kastanje palen. Twee herders Onze herders zijn sinds begin mei weer in het duin (lees het artikel elders in het blad). Onze eigen kudde Drentse heideschapen loopt met herder Daphne Hogeweg in het zuidelijk deel. Herder Daphne van Zomeren loopt met een kudde Schoonebeeker schapen in het noordelijk deel. De kuddes worden zeven dagen per week gehoed tot september Op de informatieborden bij de ingangen is te lezen waar u ze kunt ontmoeten. Ook organiseren we leuke excursies voor volwassenen en kinderen. Koeien De koeien graasden afgelopen winter op het grote Tip van: boswachter Gerard In de Amsterdamse Waterleidingduinen hoef je niet op de paden te lopen maar mag je kriskras door de duinen struinen. Zo is je natuurbeleving vele malen groter en ontdek je de duinen en zijn bewoners op een unieke manier. Beklim eens de hoge duintoppen en geniet van de fantas tische uitzichten. Of wandel langs de stromende beekjes en kanalen en bekijk het leven in en op het water. Volg een wildwissel door de adelaarsvarens. Een wildwissel is een natuurlijk paadje dat damherten gebruiken. Ook kun je dwars door het bos lopen om vogels te spotten. Buiten de paden is het risico op teken wel veel groter. Controleer jezelf na afloop dus goed! Een tekenpincet is o.a. verkrijgbaar in het bezoekerscentrum. graasgebied van de Vellen, het Vogelenveld, en het Zegveld. Op dit moment is de kudde actief op het Middenveld, in de Zeeduinen Noord, rond het Eiland van Rolvers en in de Westhoek. Toegang Een toegangskaartje kost 1,50 per dag. Auto Parkeren bij de vier hoofdingangen kos t 2 per dag. Openbaar vervoer Bus 90 rijdt 1x per uur tussen NS-station Heemstede- Aerdenhout en Den-Haag CS en komt langs de ingangen Oase, De Zilk en Vogelenzang. Bus 80 rijdt 2x per uur tussen NS-station Heemstede-Aerdenhout en station Zandvoort en komt langs ingang Zandvoortselaan. Eten en drinken Ingang Oase: uitspanning De Oase, open dagelijks uur Ingang Vogelenzang: pannenkoekenrestaurant t Panneland, open wo t/m ma uur D e Zilk - Noord wijkerhout: Café Res t aur ant de Ruigenhoek, open dagelijks 9.30 uur Noordwijkerhout: pannenkoekenboerderij Langs Berg en Dal, open dagelijks uur, zat/zon vanaf 9.00 uur Ingang Langevelderslag: verschillende restaurants, sommige hele jaar open Boulevard Zandvoort: verschillende restaurants, sommige hele jaar open Ingang Zandvoortselaan: pannenkoekenhuis De duinrand, din t/m zat open uur, zon vanaf uur. Week 46, 47 en 4 8 vrij t/m zon open. Vrijwilligers Onze enthousiaste groep beheervrijwilligers gaat komende zomer aan de slag met doornappelplanten. Doornappelzaden zijn ooit in het duin meegereisd met compostmateriaal. Na een jarenlange sluimertoestand kunnen ze ontkiemen. De planten groeien goed op plaatsen waar we grondmateriaal gebruiken uit het gronddepot. Vrijwilligers trekken de doornappels als ze nog klein zijn uit de grond. Hiermee voorkomen we dat er nieuw zaad verspreid wordt. In augustus gaan de vrijwilligers weer maaien. Bezoekerscentrum De Oranjekom Het bezoekerscentrum ligt bij ingang Oase. Hier vindt u informatie over andere wandelroutes, excursies, waterzuivering en natuurbeheer. In het winkeltje zijn streekproducten en leuke boeken te koop. Er zijn toiletten aanwezig en u kunt koffie en thee kopen. 1 Telefoon: D in t/m zon uur En op alle feestdagen. Route De ANWB paddenstoelen kunnen u helpen om de juiste route aan te houden. Meer informatie e Ley weg 6, 2114 BH, Vogelenzang Ki j k vo o r a c t u e l e w i jzi g i n g e n i n d eze ro u te e n vo o r a e n re d ro u tes o p w w w.w ate r n et.n l 2012 Maaiboot De komende tijd vaart de maaiboot in de kanalen. Met de maaiboot houden we de kanalen open en kan het water goed blijven doorstromen. Panneland Op de parkeerplaats Panneland is inmiddels een deel opnieuw ingericht. De opknapbeurt wordt begin september vervolgd. Ook het hek bij de ingang wordt vernieuwd en aangesloten op een nieuw damhertwerend hek. ROUTE LINKSOM INGANG OASE Gratis verre kijkers voor kinderen Onze herder Daphne van Zomeren heeft onlangs van het bedrijf House of Outdoor & Optics in Maarssen een paar mooie verrekijkers gekregen. Het bedrijf verkoopt outdoor spullen, maar zorgt er ook voor dat oude verrekijkers een tweede Jongste herder van NL Bij de ingang st aat uitspanning De Oase (1). Loop richting ingang Vogelenzang over de oude strandwallen of langs de Oosterduinrel. Colofon INGANG VOGELENZANG Hier is pannenkoekenrestaurant t Panneland (2) te vinden. Loop richting. U ziet schapen grazen en in het voorjaar de bloeiende bollenvelden. Begin mei heeft Stan van Saasse, jongste herder van Nederland, onze nieuwe herder Daphne Hogeweg op weg geholpen. Struinen is een uitgave van Waternet en wordt op verzoek toege zonden. U kunt zich aanmelden via struinen@waternet.nl Redactie: Afdelingen Bron & natuurbeheer en Communicatie, Waternet INGANG DE ZILK Loop door de ingang het duingebied uit, ga onder het viaduct door en volg het fietspad naar Noordwijkerhout tot Café restaurant De Ruigenhoek (3). Loop onder het viaduct door en volg het fietspad richting Langervelderslag. Ga voor het wildrooster door het voetgangershekje het gebied in. U komt langs de in augustus bloeiende hei. Houd het raster aan uw linkerzijde. Zo loopt u om het zweefvliegveld heen en komt weer bij een voetgangershekje. Ga deze door en meteen recht s het fiet spad op (de weg oversteken) richting Noordwijkerhout. Loop tot hostel Stayokay met het ernaast gelegen restaurant Berg en Dal (4) en ga verder over het schelpenpad door Hollands Duin richting Langervelderslag. Artdirectie en ontwerp: Lava.nl (Noortje Boer) Tekst: Michel Verschoor LANGEVELDERSLAG Hier bevinden zich verschillende restaurants (5). U kunt afhankelijk van de weersomstandigheden of hoog water kiezen of u langs het strand of over het fietspad naar Zandvoort loopt. In de winter ziet u langs het strand vele vogels in hun trek naar het zuiden, vanaf het fietspad heeft u een weidse blik over het duingebied. U komt in Zandvoort uit bij Boulevard Paulus Loot, waar diverse strandtenten zijn (6). Sla na 500 meter rechtsaf de Frederik Hendrikstraat in. U gaat door een voetgangershekje het duingebied weer in. Volg het schelpenpad en ga door het volgende houten hekje verder richting ingang Zandvoortselaan. U loopt langs het oude zeedorpenlandschap waar de bewoners vroeger hun tuintjes hadden. Aan deze Struinen werkten mee: Miranda Kok, Gerard Scholten, Peter Olijhoek, Bertina Berkheij leven krijgen: Second Life Optics. Medewerkers verzamelen kijkers, repareren die en zoeken mooie projecten die een maatschappelijk en educatief karakter hebben. Waternet mag de gekregen verrekijkers gebruiken bij kinderactiviteiten zoals de herderexcursies. We bedanken House of Outdoor & Optics ontzettend voor hun gift! Meer informatie: Wandel route rondje duin Zin in een lekkere lange wandeling van 30 km rond ons gebied? In het bezoekers centrum is een nieuwe wandelroute te koop, kom langs en laat je inspireren. INGANG ZANDVOORTSELAAN Bij deze ingang staat Pannenkoekenhuis De Duinrand (7). Ga richting ingang Oase, u loopt langs het Noordoosterkanaal waar u grote kans heeft om damherten tegen te komen. Vlak voor de ingang komt u langs bezoekers centrum De Oranjekom. U loopt via het houten vlonderpad weer naar ingang Oase. RONDJE DUIN Amsterdamse Waterleidingduinen Fotografie: Alwin Slomp, Gerard Scholten, Joop Hilster, Michel Verschoor Tips voor de redactie: struinen@waternet.nl Redactie Struinen Vogelenzangseweg BA Vogelenzang 30

9 16 activiteitenkalender Amsterdamse Waterleidingduinen Leuke excursies voor kinderen en volwassenen JULi ZO 1 ZO 8 voor vroege vogels Panneland WO 11 Ssstt hier wordt gewandeld Avondwandeling met de boswachter ingang Oase VR 13 ZO 15 DI 24 Fietsexcursie Met paard en wagen op zoek naar de herder Kinderexcursie (1 volwassene met 2 kinderen tot 8 jaar) ,- (3p.) aug ZO 5 ZO 12 ZO 12 wo 15 voor vroege vogels Waterbeestjes (vanaf 6 jaar, met volwassene) Met paard en wagen op zoek naar de herder Kinderexcursie voor 1 volwassene en 2 kinderen tot 8 jaar ,- (3p.) VR 17 ZO 19 vr 24 Fietsexcursie Nacht van de Europese vleermuis (vanaf 8 jr, met volwassene) wo 29 Ssstt hier wordt gewandeld Avondwandeling met de boswachter ingang Oase VR 31 Met paard en wagen op zoek naar de herder Voor volwassenen ,- pp sep zo 2 wo 5 zo 9 wo 12 Wildexcursie in busje voor vroege vogels Met paard en wagen op zoek naar de herder Kinderexcursie voor 1 volwassene en 2 kinderen tot 8 jaar ingang Oase ingang Zandvoortselaan 10,- (3p.) wo 12 Ssstt hier wordt gewandeld Avondwandeling met de boswachter ingang Oase vr 14 zo 16 zo 16 vr 21 Fietsexcursie Een dag op stap met de herder Fietsexcursie café de Doofpot 45,- BC Bezoekerscentrum Bij deze excursie is aanmelden nodig en geldt een maximum aantal deelnemers toegangskaartje altijd verplicht Bezoekerscentrum De Oranjekom 1e Leyweg 6 (ingang Oase) 2114 BH Vogelenzang Telefoon: Dinsdag t/m zondag uur En op alle feestdagen Aanmelden excursies Vanaf een maand van te voren bij het bezoekerscentrum. Excursies duren ongeveer twee uur. Voor de fietsexcursie is een goede conditie vereist. Graag tijdig afmelden als u niet mee kunt. Meer informatie vindt u op Over Waternet Waternet houdt zich als eerste organisatie in Nederland bezig met de hele cyclus van water: het schoonmaken en aanvoeren van drinkwater, afvoeren van afvalwater en het onderhouden van dijken en waterkeringen.