7,2. 1. Het ritme van het leven. 2. Hindoeisme en het kastenstelsel. Samenvatting door een scholier 2811 woorden 29 maart keer beoordeeld

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 2811 woorden 29 maart ,2 75 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing LEVENSBESCHOUWING HOODSTUK = HINDOEISME 1. Het ritme van het leven. - Het leven van mensen evenals dat van andere levende wezens word voor een groot deel bepaald door de dagelijkse rondwenteling van de aarde en de jaarlijkse kringloop van de aarde om de zon. - Water is erg belangrijk geweest voor de oude culturen. Voorzover bekend zijn bijna alle oude culturen begonnen aan de oevers van rivieren. > De verklaring; het zoete (drink)water van de rivieren en meren was van levensbelang. Maar ze hadden/hebben ook verwoestende krachten en daarom brengen mensen de riviergoden offers, om ze gunstig te stemmen. - De Ariers hebben grote invloed gehad op de cultuur van het oude India. Ze droegen hun godsdienst en taal over aan de oorspronkelijke bevolking. De Veda's (oudste godsdienstige geschriften van India) zijn van Arische oorsprong, net zoals de taal; Sanskriet. Het symbool de swastika (hakenkruis) is het teken van de eeuwige kringloop van wedergeboorten. De religie die uit de samensmelting van 2 bevolkingsgroepen ontstond (Ariers & Noord Indiaase volk) werd later het hindoeisme genoemd, afgeleid van de naam van de rivier Indus. 2. Hindoeisme en het kastenstelsel - Kenmerken voor de Indiase samenleving is de maatschappelijke verdeling van de bevolking in vier groepen of lagen. De verschillende standen van de bevolking worden kasten genoemd. Alleen door geboorte kun je tot een bepaalde kaste behoren. De kaste waartoe je behoort kun je tijdens je leven ook niet verlaten. Je zult dus leven, lijden en trouwen en sterven met de mensen uit je eigen kaste. - HET KASTENSTELSEL: 1. Kleur Wit; Hoofd Brahmanen De hoogste kaste in India, word gevormd door priesters. Ze houden zich zeer strikt aan alle reinheidsvoorschriften. En houden zich ook bezig met de godsdienstige rituelen. (ook Ministers, ambtenaren, hoogleraren etc.) 2. Kleur Rood; Armen Ksatria's Is traditioneel van de krijgers. Zij oefenen beroep uit die met gezag en bestuur te maken hebben. De Pagina 1 van 7

2 meeste mensen uit deze kasten zijn: militair, minister of hoge ambtenaar. Ook de adel uit India valt hieronder. 3. Kleur Bruin; Buik Vaisja's In de oude teksten word er gesproken over een nederige afkomst maar juist in deze kaste zijn vele nu welvarend. Bestaat uit: landeigenaren, middenstanders en boeren. 4. Kleur Zwart; Voeten Sjoedra's Laagste kaste; gevormd door dienaren en slaven. Vaak in dienst bij mensen uit de andere kasten. Tot 1950 waren de Sjoedra's uitgesloten van godsdienstige rituelen. *Kastenlozen; de paria's of dalits (onderdrukten), die vaak ook de onaanraakbaren worden genoemd. Oefenen de onreine broepen uit. Leden uit andere kasten vermijden zoveel mogelijk contact met hen. Dat geld hetzelfde voor buitenlanders of toeristen; die zijn ook onrein! (Hebben vaak de smerigste beroepen) - Het kastenstelsel word ook verbonden met reinheid, mensen uit hogere kasten zijn reiner dan mensen uit de lagere kasten. Hierdoor word ook bepaald welke rituelen/taken je in het leven wel of niet mag uitvoeren. 3. Reincarnatie en verlossing - Een belangrijk ken merk voor hindoeisme: Reincarnatie. Reincarnatie wil zeggen; dat de atman (ziel) van dier of mens na verloop van tijd opnieuw word geboren in een ander lichaam. Je situatie in dit leven wordt bepaald door het karman (de totale som van alles wat een mens gedaan heeft heeft in zijn leven.) Heb je goed geleefd, een positief karman, dan zal je atman in een hogere kaste worden wedergeboren. - De voortdurende kringloop van wedergeboorten waar in de ziel "opgesloten" zit, word het samsara genoemd. - Het hoogste levensdoel voor een hindoe is de moksja (verlossing); het doorbreken van de kringloop van wedergeboorten, waarna de atman terugkeert naar de goddelijke bron (het brahman) waaruit deze ooit is voortgekomen. - Zolang een mens gehecht blijft aan zaken als: eer, rijkdom, status of het leven zelf dan heeft hij de moksja nog niet bereikt. - Een hindoe die niet volgens de regels van de dharma leeft zal hij niet het moksja bereiken. Dharma is de goddelijke orde van het natuurlijke evenwicht, van de vaste ritmes in heel de kosmos. Maar het slaat ook op de orde in sociaal en ethisch opzicht. Alles in het leven kent een vaste regelmaat; de zon komt op, rivieren stromen naar zee etc. Diezelfde dharma schrijft voor dat een mens niet liegt, dat leiders hun macht niet mogen misbruiken, leerlingen naar school moeten enz. De geboden en verboden voor het dagelijkse leven voor een hindoe liggen net zo vast als de natuurwetten. *Mediteren: In het hindoeisme leidt mediteren tot de juiste kennis en het juiste inzicht tot verlossing uit de kringloop Pagina 2 van 7

3 van wedergeboorten. Het inzicht, door meditatie verkregen, dat de atman van ieder mens in wezen hetzelfde is als het goddelijke brahman, is een weg die naar moksja leidt. *Verlossing: Meditatie is eene soort weg naar verlossing. Er zijn ook nog 2 andere: 1. Belangeloos alle plichten vervullen, en dan vooral de plichten die bij je kaste horen. 2. Verering van de goden. Door de dagelijkse verzorging van het beeld van één van de goden geven hindoes uiting aan hun liefde en respect voor hun god. 4. Het goddelijke en de goden - Hindoes geloven in dat het brahman aanwezig is in alles dat leeft. Dat is de reden dat van oudsher de hindoes aan natuurverschijnselen, stormen, aardbevingen etc zien als goddelijke aard. Ook geloven ze dat Gebergten of Rivieren worden gezien als woonplaatsen van de goden. - De goden van het hindoeisme zijn altijd al verbonden geweest met de natuur, en later in de tijd ook voor mensen en activiteiten. Bijv. Indra - De god van het onweer, ook als god van de krijgers vereerd. Agni - De god van het vuur; deze word door priesters vereerd als de god van het offervuur. Waroena - De god van het water, word ook gezien als de god die waakt over het recht(zaken.) - De drie eenheid in het hindoeisme: Brahma = De hoogste goed, word nauwelijks vereerd. Hij is de personificatie van het brahman, het goddelijke oerbeginsel van alles wat bestaat. Hij wordt ook gezien als schepper die de oorsprong creeerde waardoor alle ander scheppingsdaden mogelijk werden Visjnoe = Word door veel hindoes vereerd als de heer van de wereld. Visjnoe wordt gezien als de liefdevolle schepper, en alle levensvormen creeerde. Hij is ook de god die mensen wil verlossen van het kwaad. Sjiva = De god die verantwoordelijk is voor de schepping. Hij creert het leven maar laat het ook weer dood gaan > kringloop van wedergeboorten. Ook de god van vruchtbaarheid in veel tempels word een linga vereerd, een bewerkte steen in de vorm van een penis. Behalve de drie hoofdgoden komen er in het hindoeisme veel goden voor die als de god van een stad, van een dorp of van een familie worden vereerd. Een van de meest geliefde goden is Ganesja (de god van wijsheid en moed), de god met het olifantenhoofd. Hij helpt mensen bij praktische problemen. Wanneer hindoes een reis gaan maken, verhuizen of wanneer ze een examen moeten doen. Met nieuwjaar wordt hij om zegen en hulp gevraagd. Boven een huwelijks aankondiging en in veel huizen zie je zijn afbeelding. Krisjna beschouwd als de avatar van Visjnoe, veel hindoes vereren hem als de enige of belangrijkste god. Goden Parvati: godin - vruchtbaarheid - echtgenoot van Sjiva. Pagina 3 van 7

4 - Doerga > oorlogszuchtige karakter - tien handen elk een wapen - rijdier: Tijger Krisjna: god - 8e incarnatie van Visjnoe - helpt kwaad overwinnen - fluitspelende herdersjongen > de jonge herderinnen verleiden Sjiva: god - God van schepping en vernietiging - drietand en een rozenkrans - dansend als demon. - linga - rijdier: Stier Nandi Hanoeman: avatara van Visjnoe - helpt koning rama zijn vrouw sita te bevrijden van demonenkoning - mensenlichaam met apenhoofd - draagt een knots Brahma: god - Scheppergod - 4 gezichten - draagt vaatwerk, rozenkrans, boek - rijdier: gans Hamsa Visjnoe: god - zal eens de wereld redden van ondergang - liggend op veelkoppige slang - draagt lotusbloem schel scepter en discus - rijdier: adelaar Garoeda. Laksjmi: godin - liefde geluk en welvaart - echtgenote Visjnoe - draagt lotusbloem Saravati: godin - kunsten - echtgenote Brahma - draagt luit - rijdier: pauw Ganesja: - wijsheid en moed - olifantenhoofd - zoon van sjiva en parvati - rijdier: rat 5. De heilige boeken Pagina 4 van 7

5 Geschreven in Sanskriet 1. Geopenbaarde boeken: Oudste teksten, (volgens hindoes van goddlijke oorsprong). De Veda's: hierin staat hoe de brahmaanse priesters de rituelen moeten uitvoeren. Alleen priesters mogen ze lezen. 2. Boeken van Overlevering: Jongere geschriften, door mensen opgesteld. - Oepanisjads: hier staat een andere weg naar verlossing beschreven. - Ramajana & Mahabharata: dichtwerken, met de thema's liefde, trouw kwaadomgang met goden. in de Mahabharata staat het gedicht: Bhagaradgata: lied van de verhevene. Het verhaal van Ardjoena en Krisjna HOODSTUK 2 1. Symbolen en betekenissen Het dagelijks leven zit vol symbolen en rituelen en hebben vaak te maken naar speciale gebeurtenissen of iets wat wij belangrijk vinden. Een symbool is een voorwerp of afbeelding met een eigen boodschap. Bijv: Nederlandse vlag, beschuit met muisjes. Ritueel: handelingen (die vaak terug komen) die een symbolische betekenis hebben. Worden op een bepaalde manier verricht. 2. Rituelen en symbolen in het hindoeisme Het hindoeisme word vaak gezien als 'doe godsdienst' door de vele rituelen en verplichtingen. Het vervullen van voorgeschreven plichten. De meeste rituelen kun je onderscheiden in 3 groepen: - van het dagelijks leven - van de jaarcyclus - van de levenscyclus Hindoes beginnen en eindigen hun dag met enkele gebeden. Voor ze opstaan op bed met gesloten ogen. Na het opstaan word het dagelijkse godsdienstige reinigende bad genomen. Dan is hij gereed om de goden te vereren. Door het huis hangen veel afbeeldingen (of een aparte kamer) van de goden of 1 god, het beeld van die god word dagelijks gewassen en versierd. De dagelijkse puja (verering) is erg belangrijk voor de familie en iedereen doet actief mee. Ze offeren voedsel en steken kaarsjes aan. De puja word met grote eerbied gedaan, de hindoe geloofd dat de godheid aanwezig is in het beeld tijdens de puja. * Ze gaan niet wekelijk naar de tempel. De meeste gaan alleen op religeuze feestdagen. De tempel wordt gezien als godshuis en bezoeker moeten hun schoenen uit en vrouwen dragen een hoofddoek. Bij de ingang vind je een stalletje waar je; bloemen, vruchten, wierook en gekleurd poeder kan kopen. Die kan hij/zij aan de priester geven die ze 'zegent' er teksten bij leest en gebeden over uitspreekt. Na afloop Pagina 5 van 7

6 krijg je ze weer terug, dan krijg je tegelijkertijd een goddelijke zegen. Jaarcyclus: Het populairste feest is het holifeest dat word gevierd in maart. Ze vieren de komst van de lente en van een nieuw jaar. Het feest dankt zijn naam aan de brandstapel - holika - dat word aangestoken op de dag van het feest. Dagen van te voren word er al aan gewerkt om de brandstapel te maken. Holika is een vreugdevuur, de komst van de lente, maar het verbrand ook het kwade zodat er ruimte is voor het goede. Handvolrijst in het vuur gooien betekend afstand doen van slechte daden en gedachten. De volgende dag komen ze terug en krijgen ze een beetje as op hun voorhoofd; wat betekend; Jij als mens stelt niet zo veel voor, want bij de dood verga je weer tot stof. Dus kun je het beste als vrienden met elkaar leven en elkaars fouten vergeven. Ze bestrooien elkaar met stof en poeder. Iedereen doet mee, wat een gevoel van verbondenheid geeft. Ook is er het davalifeest (lichtfeest) dat word in november geviert rond de dag van de nieuwe maan. Het heet het lichtfeest omdat er veel lichtje worden aangestoken in davali's (aarden bakjes). Het duurt 5 dagen en begint met het aansteken van de lampjes door de moeder. Dit feest van het licht verjaagt de duisternis. De 3e dag is de belangrijkste ze gedenken op deze dag de terugkeer van koning Rama na zijn overwinning op de demonenkoning Ravana. Ze bidden ook tot godin Laksjmi (vrouw van Visjnoe) die zorgt voor welvaart en geluk. Als de huizen goed schoon en verlicht zijn gelooft de hindoe dat zij er een jaar lang komt wonen. In deze periode mag er geen vlees gegeten worden en geen alcohol gedronken. De rituelen van de levenscyclus - Geboorte: voor de geboorte spreekt de priester spreuken uit voor een goede zwangerschap, na de geboorte geeft de vader het roomboter en een druppeltje honing. En maakt met een stokje het aumteken op de tong van de baby, waarna hij influistert: moge de god van de zon en de godin van wijsheid je inzicht geven. Na 10 dagen krijgt de baby een naam, dmv een horoscoop die de priester maakt. De laatste ceremonie: de tante of een nicht van de vader knipt het haar af, stopt het in deeg en gooit het in de rivier. - Huwelijk: 70% van de hindoes worden uitgehuwelijkt door de ouders. De familie van de bruid betaald de bruidsschat (wat erg duur kan worden met veel zussen.) Daarom krijgen ze ook liever zonen. Bij het feest lopen ze 7x rond het offervuur. Bruid en bruidegom zijn verbonden door een koord, het betekend dat ze voortaan 7 dagen per week bij elkaar zijn. Er wordt mais gepoft als een offer aan de goden. Graankorrels symboliseren vruchtbaarheid en vormen en afweer tegen ongeluk. -Levenseinde: wanneer iemand stervende is spreekt de familie magische spreuken uit en er wordt rijst geofferd om de goden gunstig te stemmen. Doden worden in het hindoeisme meestal niet begraven. Alleen jonge kinderen of oude mannen met een heilig leven worden begraven. De brandstapel word door de oudste zoon aangestoken. Het lichaam word door het vuur vernietigt, maar de ziel maakt een overgang naar een nieuw bestaan. De as van de dode wordt in een rivier, bij voorkeur in Ganges of Indus. Heilige plaatsen en heilig mensen. Heilige plaatsen zijn er volop in india: Steden, Gebergten en Rivieren. Hindoes zien dit als oversteekplaatsen; plaatsen waar de wereld van het goddelijke gemakkelijk te ervaren is. Veel hindoes Pagina 6 van 7

7 gaan eenmaal in hun leven een pelgrimstoch maken naar deze heilige plaatsen. Meestal staat er op plaatsen waar de godheid zou zijn verschenen een tempel. Het bezoek aan deze tempel op deze heilige plaats heeft voor een hindoe extra betekenis. Want op welke plaats zou een god beter luisteren, waar hij ooit op aarde is verschenen! In inda kun je op pelgrimsplaatsen, maar ook op zomaar op straat kun je sadhoes tegen komen. Schaarsgekleed of naakt, lichamen ingesmeerd met as, als boete en vergankelijkheid. Sadhoes bezitten niets ze leven van wat mensen hun geven. Ze worden gezien omdat ze het aardse loslaten en richten op het eeuwige. Door yoga en meditatie proberen hun geest en lichaam te sterken om dit bestaan vol te houden. De meesten vereren Sjiva > horizontale strepen op het voorhoofd. Visjnoe: verticale strepen op het voorhood. De sadoe vervult zijn leven met totale onthechting van de plicht die hoort bij zijn kaste. Voor Mannen (en soms vrouwen) die geboren zijn in een van de drie hoogste kasten, en die voorbestemd zijn om sadoe te worden, bestaat het leven uit 4 fasen. 1. Een ritueel waarbij hij het heilige koord ontvangt, een symbool van zijn 2e geboorte vanaf dan draagt hij het altijd. Daarna volgt hij een opleiding bij een hindoeleraar. Wanneer deze achter de rug is, keert hij terug naar huis. 2. Een gezin stichten en trouwen. Het is de plicht van de sadhoe om hier zo goed mogelijk voor te zorgen. Wanneer zijn zoon zo oud is dat deze een gezin kan stichten, trekt de aankomende sadhoe zich terug uit zijn werk en wijd zich aan godsdienst en meditatie. 3. Onthechting van alle aardse goederen. Meestal verlaat de toekomstige sadhoe zijn huis om apart te wonen en zich los te maken van zijn familie en vrienden. Wanneer hij grootvader is geworden kan hij zich werkelijk losmaken van alle familiehechting. 4. Sadhoe. Hij leeft als asceet zonder huis, familie en bezit. Zonder enige binding trekt hij van pelgrimsplaats naar pelgrimsplaats. Omdat hij zich geheel inzet voor de vereniging van zijn ziel met het goddelijke brahman, wordt hij als een heilig vereerd. Na zijn dood wordt hij begraven in meditatiehouding. - Gandhi: mohandas K. Gandhi leefde van 1869 tot Zijn later bekendere naam Mahatma betekende 'grote ziel' en was een eretitel vanwege zijn inzet voor de kaste lozen. Gandhi heeft zich in zijn geboorteland India altijd ingezet voor de gelijkheid van de mensen.hij beschouwde de paria's niet als onaanraakbaren,maar noemde hen Harijans, 'Gods kinderen'. De wapenspreuk van India: 'Alleen de waarheid overwint'. Pagina 7 van 7