COLOFON. Tom Smit (616570, Eip Janssen (612138, Tom Pronk (634499,

Transcriptie

1 CIRCULAIRE NR:15 OKTOBER 2011

2 COLOFON Voorzitter : Tom Smit (616570, t-smit@hetnet.nl) Wedstrijdleider : Eip Janssen (612138, e.janssen1@chello.nl) Secretaris : Tom Pronk (634499, tpronk@xs4all.nl) Penningmeester : Martijn Bakker ( , martijnbakker1@live.nl) Jeugdzaken : Ben Verduyn (617912, ben0@hetnet.nl) Ere-lid : Anton Ebskamp Lid van Verdienste : Ben Zee Redactie Circulaire : Tom Smit (616570, t-smit@hetnet.nl) Correspondentieadres: Doddendaal 31, 6715 JV Ede

3 Van de redactie De schoonheidsprijs is gewonnen door Jan Pijkeren. Hij bleef Tom Pronk, Carel de Vries en Roel Bor die gedeeld tweede werden voor. Er waren niet zoveel inzendingen, maar ze hebben wel geleid tot uitgebreide analyses. Zie bijvoorbeeld het artikel van Herman van den Akker. Ook kunt u één en ander lezen over het, op de koning na, machtigste stuk van het schaakspel. Uw kennis over hoe u dit stuk moet hanteren kunt u testen aan de hand van de opgaven. Onze secretaris, Tom Pronk, doet verslag van de algemene ledenvergadering. Ook vertelt hij wat we aan persoonsgegevens doorgeven aan de KNSB. Peter Numan, die actief is bij het begeleiden van de jeugd laat een leuk partijtje zien. Ook geeft hij een opgave waarvan hij denkt, tenminste dat meen ik tussen de regels door te lezen, dat wij dat niet zonder computer op kunnen lossen. Als echt geaard schaker nemen wij deze uitdaging natuurlijk aan. Veel leesplezier. Tom Smit

4 Wit begint en houdt remise. (Oplossing in de volgende circulaire, evt. met commentaar) 1. (a).geef de eerste 5 zetten voor wit. (b). Probeer eens remise te houden +/- 15 zetten. (best lastig, de koning op een verkeerd veld en het is over en uit.) 2. Degene, die een schaakcomputer hebben, probeer dan deze stelling met de schaakcomputer optelossen. (moeilijk) Om toch deze stelling optelossen, zet de schaakcomputer op 16 ply (halve zetten). Evt. wat hoger dan 16 ply, als die met de oplossing niet uitkomt. Ik ben benieuwd welke schaakcomputer, dit oplost. Ook schaakprogramma,s op PC, kunnen meedoen. Alleen de sterkere programs lossen dit op. 3.Mail de oplossing met evt. de ply diepte en hoelang het duurde voor de oplossing werd gevonden, naar pnuman_schaken&upcmail.nl. (Alleen dus voor degene die de schaakcomputer op deze stelling gezet hebben.) (Verander & teken.) Dit kun je ook met je eigen doen, dit is vanwege nu voor het onderliggend streepje te herkennen, maar ook hackers die hun filter op teken hebben, worden om de tuin geleidt. Paul Numan

5 Geachte leden en ouders van jeugdleden, Mede in verband met het door de KNSB doorgeven van (geanonimiseerde) gegevens aan het NOC*NSF heeft de KNSB het Privacy Statement aangepast. Dit document kunt u vinden op de website van de KNSB ( Uiteraard houdt de vereniging ook zelf een ledenbestand bij. Hierin staat van ieder lid naam, adres, geboortedatum, telefoonnummer, adres en de datum van de aanvang van het lidmaatschap vermeld. Van nieuwe leden worden al geruime tijd geen telefoonnummers en adressen meer doorgegeven aan de OSBO (de regionale bond) en aan de KNSB. Van personen die al langer lid zijn van de vereniging zijn deze gegevens mogelijk wel bij de OSBO/KNSB bekend. De OSBO en de KNSB hebben de gegevens die wij ze verstrekken o.a. nodig voor het organiseren van wedstrijden, om alle leden Schaakmagazine toe te kunnen sturen, voor de ratingverwerking en om de hoogte van de afdracht te kunnen bepalen. Binnen de vereniging wordt de ledenlijst alleen ter beschikking gesteld aan personen die deze informatie nodig hebben voor het uitvoeren van een bepaalde taak. Naast de bestuursleden gaat het hier bijvoorbeeld om de teamleiders die soms op het allerlaatste moment nog een invaller moeten regelen. Indien hier geen wettelijke plicht toe bestaat zal de vereniging de gegevens niet ter beschikking stellen aan derden. Namens het bestuur, Tom Pronk, Secretaris

6 Notulen Algemene Ledenvergadering De Cirkel 30 augustus 2011 Aanwezig: Bert Bakkenes, Jan Banga, Cees Hoek, Ugo di Pietro, Joop de Feijter, Paul Numan, Jan Pijkeren, Jan Hartsuiker, Fedde Kingma, Anne Postma, Jef van Swieten, Herman van den Akker, Dominic van Dijk, Gijsbert Nagel, Martien Rood, Hans van de Weteringh, Jasper van Sprundel, Harold Boom, Tom Smit, Ben Zee, Louis van der Vos, Albert Bootsman, Jelle Bottema, Hans Pasveer, Mark Huizinga, Thomas Slijper, Eip Janssen, Martijn Bakker, Jan Blokpoel, Ben Verduyn en Tom Pronk. Afwezig met kennisgeving: Bas Faasse, Robert Degenhart, Egbert Aalbers, Bé Eshuis, Wim Bomhof, Fam. Huisman, Fam. Veenstra, Remy Mouthaan, Ton van den Berk, Anton Spronk, Johan Ziegler, Dick Wenning en Rob Heynis. 1. Opening Om 20:05 uur opent Jan Blokpoel de vergadering en heet alle leden welkom. Hij spreekt de hoop uit dat de vergadering uiterlijk om 21:30 zal zijn afgelopen zodat er nog ruim tijd over is om een potje te snelschaken. 2. Prijsuitreiking senioren Eip begint het nieuwe seizoen traditiegetrouw met het uitreiken van de 'oude' prijzen. De eerste (en belangrijkste) prijs gaat naar Jan Pijkeren: hij werd met clubkampioen. Dit met een geweldige score van 83 procent en slechts twee nederlagen (beide tegen Martijn Bakker). Zijn concurrenten kunnen zich slechts vastklampen aan de gedachte dat het winnen van een titel één ding is, maar het prolongeren weer iets heel anders. Winnaar van de bekercompetitie werd Hans van de Weteringh, die in de finale afrekende met de vorige bekerwinnaar Tom Pronk. De OSBO beker (beste prestatie in de externe competitie) werd gewonnen door Thomas Slijper die met 5½ punt uit 6 partijen de hoogste score haalde. Alle prijzen werden, na een vriendelijk woordje van Eip, onder luid applaus uitgereikt. Wegens afwezigheid van prijswinnaar Dick Wenning zullen de overige prijzen (rating troffee en runner-up troffee) op een later moment worden uitgereikt. Tom Smit reikt de schoonheidsprijs uit. De wedstrijd is gewonnen door Jan Pijkeren en hij krijgt als prijs een boekje met schaakproblemen overhandigd. Jan Blokpoel maakt van de gelegenheid gebruik om Jan Banga in het zonnetje te zetten. Na 21 jaar bij De Cirkel neemt hij afscheid als lid en dat mag, mede door zijn verdiensten voor de club, niet onopgemerkt voorbij gaan. Jan Blokpoel vertelt enkele anekdotes waarin Jan Banga een hoofdrol speelde. De anekdotes, genaamd 'Jan de ongelovige', 'Jan de gehaaste', 'Jan de schopper', 'Jan de rekenmeester', 'Jan de hulpvaardige' en 'Jan de vredesstichter', brengen voor velen mooie herinneringen naar boven. Na afloop van de toespraak krijgt Jan Banga een afscheidskado overhandigd. Jan Banga uit zijn dankbaarheid voor de plezierige 21 jaar die hij bij De Cirkel heeft mogen beleven. 3. Ingekomen stukken en mededelingen Naast de personen die zich hebben afgemeld zijn er verder geen mededelingen of ingekomen stukken.

7 4. Notulen ledenvergadering d.d. 31 september 2010 Er is geen commentaar op de notulen. De notulen worden ongewijzigd goedgekeurd. 5. Jaaroverzicht secretaris Er zijn geen opmerkingen. 6. Jaarverslag wedstrijdleider Er zijn geen opmerkingen. 7. Jaarverslag penningmeester Jasper van Sprundel vraagt hoeveel er besteed is aan examengeld. Martijn antwoordt dat dit 64 Euro is. Louis van der Vos vraagt waarom er op de balans bij de activa twee rekeningen staan vermeld met hetzelfde nummer. Martijn legt uit dat de ene rekening een betaalrekening is en de ander een spaarrekening. Bij de ING hebben die beide hetzelfde rekeningnummer. Ben Zee vraagt of er geen geld gereserveerd moet worden voor de aanschaf van materiaal. Omdat het materiaal tegenwoordig op de balans staat werken we met een afschrijving in plaats van een reservering. Dit is boekhoudkundig gezien correcter. 7a. De kascontrolecommissie bestond uit Dick Wenning en Jelle Bottema. Zij hebben de boeken gecontroleerd, alles keurig in orde bevonden en stellen voor de penningmeester te dechargeren. De vergadering verleent decharge. 7b. Anne Postma wordt bereid gevonden Dick Wenning te vervangen als lid van de kascommissie. De kascommissie bestaat dus komend seizoen uit Jelle Bottema en Anne Postma. 7c. Martijn Bakker geeft een kleine toelichting op de begroting, met name op de wijzigingen ten opzichte van het vorige seizoen. Zo is het bedrag aan sponsoring naar boven bijgesteld in verband met de inkomsten in het afgelopen seizoen. De inkomsten uit jeugdsubsidie zijn juist naar beneden bijgesteld in verband met de te verwachten bezuinigingen bij de gemeente. Verder zijn er kleine aanpassingen in de afdracht aan de OSBO en de zaalhuur. Gezien de winst van het afgelopen seizoen (ruim 200 Euro) is het verwachtte tekort van 117 Euro geen reden om de contributie aan te passen. De begroting wordt geaccepteerd en de contributie blijft ongewijzigd op 92 Euro voor senioren, 46 Euro voor dubbelleden en 46 Euro voor jeugdleden. Martijn krijgt van zowel Ben Verduyn als Jan Blokpoel complimenten voor de uitstekende manier waarop hij in zijn eerste jaar als penningmeester heeft geopereerd. Jan bedankt tevens Ben Verduyn, die als mentor voor Martijn fungeerde en Wim Bomhof die hem op het idee bracht om Martijn voor deze functie te vragen. 8. Jaarverslag jeugdleider en aanvullende jeugdzaken Ben Verduyn neemt, mede namens Ben Zee, het woord. Hij zegt dat ze het werk met veel plezier hebben gedaan en bedankt iedereen die heeft meegeholpen. Zij stellen het ook zeer op prijs dat Bas Faasse en Jelle Bottema de groep jeugdleiders komen versterken. Met frisse moed gaan ze er dit seizoen weer tegenaan en ze hopen dat na de overgang van Cisko Loos naar de senioren aan het einde van het seizoen nog enkele spelers de overstap kunnen laten maken. Er zijn geen opmerkingen over het verslag. 9. Bestuursverkiezing Jan Blokpoel beleeft zijn laatste avond als voorzitter en is blij dat hij Tom Smit bereid heeft gevonden om het voorzitterschap over te nemen. Tom Smit wordt bij acclamatie verkozen tot nieuwe voorzitter. Tom Smit dankt de vergadering voor het in hem gestelde vertrouwen. Jan Blokpoel wenst hem veel succes toe.

8 Jan Blokpoel spreekt een dankwoord uit. Hij heeft zijn werk als voorzitter altijd met plezier gedaan, al waren er natuurlijk ook wel eens wat minder prettige dingen. Het meest tevreden stemt hem de vooruitgang die er is geboekt bij de jeugd. Sinds Ben Verduyn de leiding heeft is de organisatie sterk verbeterd en staat de boel weer goed op de rails. Uiteraard hebben vele anderen hier ook hun steentje aan bijgedragen, waarbij zeker Ben Zee vermeld dient te worden. Jan stelt dat het succes van de vereniging verbonden is met het succes van de jeugdafdeling. Dit blijkt ook uit het feit dat het komende seizoen maar liefst 5 van de spelers uit het eerste achttal jonger zijn dan 23 jaar. Jan bedankt ook met een persoonlijk woordje de overige bestuursleden. Eip Janssen neemt het woord en bedankt Jan voor zijn inzet voor de vereniging. Tevens overhandigt Eip Jan een klein presentje als dank voor zijn goede diensten. Naast Jan Blokpoel is ook Eip Janssen statutair aftredend. Hij is verkiesbaar voor een periode van twee jaar. Onder luid applaus wordt Eip herkozen. 10. Interne competitiezaken Eip Janssen geeft een korte toelichting op de voorgestelde wijzigingen. Die hebben vooral te maken met het invoeren van het nieuwe speeltempo (1 uur en 35 minuten plus 10 seconden per zet). Hierbij wordt dus gebruik gemaakt van een zogenaamde increment (extra tijd) per zet. Voordeel van het nieuwe speeltempo is o.a. het feit dat artikel 10.2 van het FIDE reglement niet meer van kracht is. Dit artikel gaat over het claimen van remise tijdens de laatste twee minuten van een partij. Het invoeren van de increment tijd heeft geen effect op de notatieplicht. Ook nu hoeft een speler die minder dat 5 minuten op de klok heeft niet meer te noteren, ook niet als hij door de increment later weer meer dan 5 minuten op de klok krijgt. Ook in de beker competitie wordt een increment ingevoerd, maar alleen voor de eerste twee rapidpartijen en niet voor de evt. barrage. Deze barrage blijft ongewijzigd qua opzet. Jelle Bottema vraagt of het niet noteren tijdens de laatste 5 minuten het niet moeilijk maakt om remise te claimen i.v.m. zetherhaling. Eip antwoordt dat dit inderdaad het geval is, maar dat dit niet anders is dan in de oude situatie. Bovendien worden dit soort zaken op de vereniging meestal amicaal opgelost en anders kan altijd de wedstrijdleider er bij geroepen worden. Ben Zee vraagt of het niet tijd wordt om na de denken of de 1/3 waardering voor spelers die zich afmelden nog wel juist is. Eip antwoordt dat hij geen voorstander is van een wijziging op dit vlak. Ten eerste wil hij niet bepalen waarom spelers zich afmelden (de meeste spelers willen juist graag spelen en melden zich niet zomaar af) en bovendien heeft hij al eens de uitslagen doorgerekend met andere waarderingen, maar dit had nauwelijks of geen effect op de stand. De voorgestelde wijzigingen worden aangenomen. 11. Externe competitiezaken Eip Janssen geeft aan dat er inmiddels een voorlopige indeling is voor de teams in de OSBO competitie. Het eerste team heeft redelijk gunstig geloot (slechts één verre uitwedstrijd in Lichtenvoorde). De Cirkel mag bovendien de slotronde voor deze poule organiseren. Sommigen denken dat het toeval is dat deze eer ons weer te beurt valt, andere denken dat er stevig gelobby't wordt, maar Eip denkt dat het vooral de goede sfeer en organisatie zijn die hier voor zorgen. Omdat we willen proberen het een team te laten promoveren naar de tweede klasse wordt er pas als de definitieve indeling bekend is besloten welke team nummer 2 en welk team nummer drie zal krijgen. Zo kunnen we het sterkste team plaatsen in de poule waar we het meeste kans denken te hebben. In tegenstelling tot het verleden zullen niet alle teams hun thuiswedstrijden meer in de eerste OSBO week spelen. Het derde en het vierde team zullen dit in de tweede OSBO week doen. Hierdoor kan Tom Pronk hier eventueel als wedstrijdleider optreden zodat Eip zelf mee kan spelen.

9 Ben Zee vraagt of het nog een idee is om mee te doen aan de OSBO cup. Eip antwoordt dat dit nogal problematisch is omdat de wedstrijden in principe op zaterdag gespeeld moeten worden (de tegenstander kan dit eisen). Omdat de Open Hof op zaterdag meestal gesloten is, is het niet mogelijk om daar voor acht personen (de OSBO cup wordt in viertallen gespeeld) een zaaltje te huren. In het verleden was het bovendien een probleem om op zaterdag, zeker voor de verre uitwedstrijden, een team op de been te brengen. Er zijn verder geen vragen en de voorgestelde teamindeling wordt goedgekeurd. 12. Rondvraag Eip Janssen vraagt of er belangstelling is voor trainingen door Carel de Vries. In tegenstelling tot het vorige seizoen zal hiervoor een eigen bijdrage van 10 Euro gevraagd worden. Dit is vooral bedoeld om er voor te zorgen dat mensen die zich inschrijven ook daadwerkelijk komen. Belangstellenden kunnen zich melden bij Eip. Tom Pronk deelt mede dat er een digitale klok ontbreekt in de materiaalkast. Hij verzoekt of eenieder die weet waar deze klok zich zou kunnen bevinden zich bij hem wil melden. Martijn Bakker vraagt of de vereniging mee wil doen met de grote clubaktie. Dit is financieel gezien voor de vereniging erg gunstig. Er wordt besloten dat de vereniging 200 loten koopt, dit komt neer op ca. 4 loten per senior lid. 13. Sluiting Om 21:40 uur sluit Jan Blokpoel de vergadering.

10 Een schaakpartijtje tussen twee kinderen. 1. b4 Pf6 2. Lb2 e6 3. a3 Le7 4. e Ld3 Hij speelt op mat. Beide lopers staan gericht op de zwarte koningsvleugel. 5., h6? Deze onnodige verzwakking van de koningsvleugel, geeft wit de kans voor een aanval. Na.., d5, gevolgd door Pbd7 en c5 had zwart een goede stelling overgehouden. 6. Pf3 b6 7. g4! Oeps, nu gaat het spannen. Na 7., Pxg4 8. Tg1 komt de zwarte koning aardig op de tocht te staan. 7.., Lb7 8. g5 hxg5 9. Pxg5! Ja, nu zijn rapen gaar, nu dacht zwart, dat kan niet. 9.., Lxh1 Ja, sorry, ik neem je toren maar. 10. Lxf6 Jakkes, terugslaan gaat niet, wegens Dh5, denkt zwart. 10.., g6 Ziezo, dat ging nog net goed. 11. Dh5!! Krijg nu wat, dat had ik niet gezien. Ik ga mat, en legde de zwarte koning om. Zien jullie dat ook.??

11 De koningin De koningin (ook wel dame genoemd) is het stuk met de meeste mogelijkheden. Tom Pronk liet in zijn partij tegen Hans van de Weteringh zien hoe je met dit stuk om moet gaan. Zie: Stille zetten Wit aan zet wint. Wit speelde 23 Dd4, Kg8 24 Df6 en er dreigt T*e8+ met materiaalwinst of D*f7 mat. Zwart speelde 24, T*e7 25 Txe7, Tf5 26 Dd6 en de loper gaat verloren. Ook 24,Le6 helpt niet wegens 25 Te1*e6 en er dreigt mat op f7. Op 25 Le8 (na T*e7, T*e7) volgt 26 Pd4 met de dreiging Pe6. Als zwart op de 24e zet, Tf5 speelt, volgt 25 T*e8+, D*e8 26. T*e8, L*e8 27. Dd8, Kf8 28 Pg5 met als mogelijke voortzetting: f6 29 P*h7, Kf7 30 g4!, Tf3 (Tf4? 31 Dc7+) 31 Kg2 en D*f6 is niet meer te verhinderen. De opgaven gaan deze keer ook over de koningin. Opgave 28 kan met de juiste damemanoeuvres opgelost worden. De koningin kan als enige epaulette-mat geven. Dit is het geval als de koning geflankeerd wordt door 2 eigen stukken of pionnen (de epauletten) en daardoor niet zijwaarts kan ontsnappen. Als hij bovendien niet naar achteren (voren) kan, geeft de dame rechtvoor (achter) de koning mat. De Italiaan Lolli schreef hier al in 1763 over bij de volgende stelling: Wit begint en wint. 1.Df6+, Kh6 2. Dh4+, Kg7 3. Dd4+, Kh6 4. Df4+, Kg7 5. De5+ (de koningin zag deze zet al voordat zij aan haar manoeuvre begon!), Kh6 6. Th5+!, gxh5, Df6 (epaulette)mat.

12 Opgave 27 kan met het epaulette-mat opgelost worden. Ook al sta je achter, maar heb je nog een koningin, dan zijn er nog veel mogelijkheden, onder andere remise door eeuwig schaak. Zie bijvoorbeeld de laatste variant in het artikel van Herman van den Akker. Wit (de sterkste partij) probeert de dames te ruilen. Op de 49e zet (zie 2e diagram bij het artikel) biedt zwart zelfs een paard en een toren aan. Als wit deze neemt wordt het remise door eeuwig schaak! Je moet de koningin niet te snel naar buiten brengen. Er zijn diverse openingen waarbij wit pion b2 aan de zwarte koningin aanbiedt. Je kunt deze niet altijd nemen. Zie: Botwinnik Spielmann Spielmann pakte de pion 6. D*b2 7. Tc1, Pb4? 8.Pa4, en nu heeft de zwarte dame maar 2 velden. Op Da3 volgt Tc3, D*a2 11. Lc4 en wint. Op D*a2 (partijvoortzetting) volgde 10.Lc4, Lg4 11. Pf3 (de witte dame moet Pa4 blijven dekken). Zwart gaf op. De zwarte dame kan geen kant meer op en valt na Ta1. Het eindspel K+D tegen K+T is gewonnen voor de K+D partij. Zie hieronder: De winstmethode is het scheiden van de koning en de toren. Met zwart aan zet is het al verloren. Als zwart met de koning speelt (Ka6), volgt Dc8. Zwart moet dus met de toren spelen. Als hij deze op een zwart veld plaats, verliest hij deze, doordat de dame op het snijpunt van koning en toren schaak geeft, of mat zet. Als de toren naar een wit veld gaat, duurt het enkele zetten langer. Als wit aan zet is, kan hij de volgende fout maken: 1. Dc8, Tb6+ 2. Kc7?, Tc6+! Als wit neemt is het pat, als hij niet neemt, verliest hij de dame.

13 Vanuit de diagramstelling moet wit dus zorgen dat zwart aan zet komt. Dit kan door 3 zetten: 1. Dd4+, Ka8 2. Dh8+, Ka7 3. Dd8 en de diagramstelling is bereikt, maar nu met zwart aan zet. Elke schaker droomt van een dameoffer. Hiervan 2 voorbeelden: T.Petrosjan L.Pachman Wit begint en wint. 1. D*f6, K*f6 2. Le5+, Kg5 3. Lg7! Verhindert de terugtocht. Mat is onafwendbaar. Ed. Lasker-Sir G.Thomas Wit begint en wint. 1.D*h7, K*h7 2. P*f6++, Kh6 (Kh8 3. Pg6 mat) 3. Pe5-g4+, Kg5 4. h4+ enz. Bij de opgaven kunt u kijken of u met dit stuk goed overweg kunt. Tom Smit

14 ANALYSE De leukste stelling uit de schoonheidswedstrijd om uit te zoeken, vol met valkuilen en aanlokkelijke foute voortzettingen, was stelling 2. Stelling2 Torenoffer Ben Zee P Ypma OSBO Te1xe3, Lc6 39. Te3xe6, Te8xe6 enz Helaas blijkt het offer te weerleggen en was de juiste zet 38. Kg1! Op 38.Txe3?! volgt niet zoals gespeeld Lc6?? maar Lxf3! Nu kan 39. Txf3 niet wegens Pe4! Het paard kan niet geslagen worden omdat de loper gepend is, dus valt na bijvoorbeeld 40. Kg2 de toren op c5. Ook 39. Tc7 faalt op de wilde min of meer gedwongen zettenreeks Lxd1 40.Txd7+ Pxd7 41.Lc4 Pc5 42.Pc7 T8e7 43.Pxe6 Pxe6, waarna zwart een paard tegen een pion heeft in een dynamische stelling met 2 vrijpionnen voor wit. In plaats van Txf3 of Tc7 speelt wit daarom gedwongen de ingewikkelde variant 39.Txe6 Lxd1 40.Td6 De7 41.Tc7 Lxb3 42.a5 Pg4+ 43.Kf1 Pe5 44.Txe7+ Kxe7 45.Le2 Lc4 46.Lxc4 Pxc4 47.Ta6 Td8 met gelijke stand. Zoals gezegd was juist geweest: 38.Kg1! Lxf3

15 39.Dxf3 Dxd3 40.Pc7 Dxb3 41.Pxe6 Txe6 42.Tc7+ Kg8 43.Db7 Da2 44.Tc8+ Pe8 45.Dg2 Db3 46.Dc2 Db4 47.Dc3 De4 48.Dc4 De5 49.Kg2 (NIET 49.Txe8+?? Kg7! 50.Txe6 (of Dxe6) Dxg3+ 51.Kh1 Dh3+ 52.Kg1 Dg3+ met eeuwig schaak) 49...Kf7 50.Tc5 Db2+ 51.Te2 Db7+ 52.Dd5 Dxd5+ 53.Txd5 Pf6 54.Tb5 1-0 (technisch gewonnen). Gezien de ingewikkelde lange varianten is het uiteraard de vraag of dit achter het bord bedacht had kunnen worden... Herman van den Akker

16 Opgaven Eerst de oplossingen van de vorige keer. Opgave 21: 1. Th7, Kg3 2. Te7 remise. De toren kan niet genomen worden wegens pat en op bijvoorbeeld 2., Ta8 volgt 3. Ta7. Zwart kan de dolle toren niet ontwijken. Opgave 22: 1.Td3, Kf1 2. Tg3:, e1(d) 3. Tg1+ en na Lg1: is het pat. De oplossing van de opgaven 23 en 24 stond al in de vorige circulaire. Opgave 25 Opgave 26 Kan wit spelen 1. Dxe7 gezien de dreiging Dd4+ en dan Dxa1? Karpov met zwart zag de winnende zet, U ook? Opgave 27 Opgave 28 Wit aan zet geeft epaulette-mat Kunt u met wit aan zet zo met de dame manoeuvreren dat u mat geeft?

17 Nooit Opgeven auteurs bedankt voor uw bijdragen