GESCHIEDENIS VAN DE KAHA DI ÒRGEL J.I.M. HALMAN 15 SEPTEMBER 2018

Transcriptie

1 GESCHIEDENIS VAN DE KAHA DI ÒRGEL J.I.M. HALMAN 15 SEPTEMBER 2018

2 KAHA DI ÒRGEL: WIEG HEEFT GESTAAN IN ENGELAND Al in 1772 verkocht het bedrijf Flight-Robson, dat gevestigd was in London, pijporgels waarbij cilinders zorgden voor de mechanische aandrijving Maar het was John Hicks, een pianobouwer, die in het begin van de 19 e eeuw op het idee kwam om cilinders toe te passen als aandrijving om de hamertjes tegen de snaren te laten tikken De allereerste cilinder-toepassing vond plaats bij een orgelbouwer. Dit veroorzaakte de foutieve naamgeving Organillo (Spanje), Organetto (Italië) en Kaha di òrgel (Curaçao en Aruba) voor cilinder-piano s

3 PIJPORGEL-CILINDER-MET KLOK Berlijn Bouwjaar 1780 Bouwer: C.E. Kleemeyer

4 STRAAT-PIJP-ORGELTJE Berlijn Bouwjaar ca Bouwer: Bacigalupo & Sons

5 EUROPESE KAHA DI ÒRGEL Bouwjaar 1850 Kleine snaar-cilinder Met dansende figuurtjes Voor uitvoeringen op straat Bron: Instruments de musique à programme pré-enregistré, Wendel, 2002

6 AMERIKAANSE KAHA DI ÒRGEL BARREL-PIANO Bouwjaar ca Brooklyn USA Bouwer: George Hicks ( ) Met bewegende beeldjes Bron:

7 ITALIAANSE KAHA DI ÒRGEL ORGANETTO BEGIN 19e EEUW Bouwer: Gillone di Casale Monferrato Bron:

8 ITALIAANSE KAHA DI ÒRGEL ORGANETTO Bron:

9 DUITS-ITALIAANSE KAHA DI ÒRGEL Bouwer: Giovanni Battista Bacigalupo vestigde zich in 1879 in Berlijn Bron:

10 LATERNA GRIEKENLAND : Laterna begin 20e eeuw

11 PIANO A CILINDRO ITALIË Bouwer: Luigi Vosgien Novara Grotere dimensies Bron:

12 SPAANSE KAHA DI ÒRGEL ORGANILLO SPANJE BARCELONA: VICENTE LLINARES MADRID: ANTONIO MARTÍN GROTERE DIMENSIES BOUW VOND PLAATS TOT MEDIO 20E EEUW Bron:

13 DE ROLL ROYCE ONDER DE KAHA DI ORGELS Bouwjaar: 1850 Bouwer: Bates and Sons in London Zowel bespeelbaar als piano en als cilinder-piano Bron: Instruments de musique à programme pré-enregistré, Siegfried Wendel, 2002

14 DE CURAÇAOSE KAHA DI ÒRGEL John de Pool verhaalt in Del Curazao que se va over de kaha di òrgel op Curaçao in de 19e eeuw Oorspronkelijk geïmporteerd uit Venezuela In 1912 start Horatio Sprock te Jongbloed zijn kaha di òrgel bedrijf Samen met zijn broer Luis Sprock en met Rudolf Palm vormde hij een driemanschap Rudolf Palm zorgde voor de arrangementen, Horatio Sprock voor het markeren van de cilinders en Luis voor het plaatsen van de spijkertjes in de cilinder. Antonio Henriquez regelde het vervoer naar de stad en naar dansgelegenheden, shon Kai Peiliker voor het verhuren van de kaha di òrgels Tot 1940 exporteerde Curaçao de kaha di òrgels naar Aruba. Daarna begon Rufo Wever met zijn eigen kaha di òrgelbedrijf op Aruba

15 Willemstad in de 19e eeuw Bron: Ozinga, 1959

16 Rifwater Otrobanda 19 e eeuw

17 Willemstad rond 1900 Foto: Soublette et fils ±1900

18 OPBOUW VAN DE CURAÇAOSE KAHA DI ÒRGEL

19 OPBOUW VAN DE CURAÇAOSE KAHA DI ÒRGEL

20 48 maten Beschikbaar Wals 2 delen: 1e deel 16 maten 2e deel 16 maten + Herhaling 2e deel Wals 3 delen: 1e deel 16 maten 2e deel 16 maten 3e deel 16 maten Totaal 48 maten

21

22

23 B.A.B. Company Brooklyn USA 1950 s