Jaarverslag Inhoudsopgave

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013 Inhoudsopgave Inleiding 2 Development Fair Politics 4 Democracy Middle East & Northern Africa 14 Democracy South-eastern Europe 19 Democracy Eastern Europe 30 Dialogue 39 1

2 Inleiding Voor u ligt het jaarverslag van de Foundation Max van der Stoel (FMS)* over het jaar Het jaar waarin de Foundation Max van der Stoel werd opgericht! Op 1 juli 2013 ontstond de FMS na een fusie van de Evert Vermeer Stichting (EVS) en de Alfred Mozer Stichting (AMS.) De fusie kende een voorbereidingstijd van ongeveer een jaar. Het eerste bestuur van de stichting werd gevormd door 4 leden van het AMS bestuur en vier leden van het EVS bestuur, aangevuld met de Internationaal Secretaris van de PvdA, die als q.q. lid deel uitmaakte van beide besturen. De FMS richt zich op democratisering (Democracy) in landen in Oost-Europa, de Balkan, de Zuidelijke Kaukasus en het Midden-Oosten & Noord-Afrika (MENA-regio.) We steunen zusterpartijen en leveren een bijdrage aan de democratisering van deze regio s. Ons programma op het gebied van ontwikkelingssamenwerking (Development) staat in het teken van een lobby voor Fair Politics eerlijk beleid ten aanzien van zich ontwikkelende wereld. Onze programma publieksactiviteiten (Dialogue) probeert een breder publiek bij internationale samenwerking te betrekken. De FMS is een politieke stichting, gelieerd aan, maar onafhankelijk van de Partij van de Arbeid. De FMS is lid van tal van binnenlandse en buitenlandse netwerken en is verantwoordelijk voor het secretariaat van het European Forum for Democracy and Solidarity, een netwerk van sociaaldemocratische stichtingen en partijen die actief democratie willen bevorderen in de Europese buurlanden. Wij hebben de afgelopen jaren met de FMS en haar voorgangers EVS en AMS tal van resultaten geboekt waar we trots op zijn. Mooie publieksbijeenkomsten, zoals de Afrikadag, waar relevante en actuele debatten zijn gevoerd met tal van politici, beleidsmakers, vertegenwoordigers van NGO s, diaspora-organisaties en het bredere publiek. Een effectieve lobby om bijvoorbeeld de Europese richtlijn op het gebied van biobrandstoffen aangepast te krijgen. En de FMS levert vele bouwsteentjes voor de politieke partijen die wij steunen. We zagen bijvoorbeeld hoe onze zusterpartij in Tunesië, Ettakatol, een cruciale rol speelde in het tot stand komen van een nieuwe grondwet. Wij droegen bij aan het inbedden van deze partij in de internationale sociaaldemocratie en aan het professionaliseren van de partij organisatie. We zagen hoe onze zusterpartij uit Kroatië het land de EU binnenloodste. De SDP uit dit land is nu een volwaardige zusterpartij op EU/ PES niveau. In Georgië steunen we sociaaldemocraten die nu de kans hebben gekregen in de regering van het land. Onze partner in Oekraïne verdiende steun gezien de onvoorstelbare situatie waarin dit land is gekomen na de omwenteling en de invasie van Rusland op de Krim. We hopen dat er in de toekomst weer een krachtige sociaaldemocratische partij zal komen, die een matigende invloed op het politieke klimaat zal hebben. De zaadjes zijn lokaal geplant en de FMS geeft een beetje water in de hoop dat de zaadjes zullen ontkiemen. Hieronder zullen wij per afdeling vertellen welke activiteiten we in 2013 hebben ondernomen. Ook in 2013 hebben we weer veel steun gehad van onze vrijwilligers: de mensen die ons helpen bij de Afrikadag, onze trainers, onze bestuursleden en natuurlijk onze onbetaalbare stagiaires!. Een woord van dank gaat uit naar hun allen. Arjen Berkvens, directeur 2

3 *Hoewel de fusie halverwege het jaar een feit was, hanteren wij in dit jaarverslag voor alle activiteiten Foundation Max van der Stoel als uitvoerende organisatie. Organisatie De FMS heeft een begroting van ongeveer 1,2 miljoen en heeft 7 medewerkers in dienst (6,2 fte) en verder 6 stagiaires. De verdeling is als volgt: 1) Dialogue afdeling: 0,8 fte en 2 stagiaires 2) Development afdeling: 1,6 fte en 2 stagiaires 3) Democracy afdeling: 3,0 fte en 2 stagiaires De directeur is in dienst voor 0,9 fte en is dienstbaar aan de drie afdelingen en verantwoordelijk voor management, financiën, fondsenwerving, personeelsbeleid en externe contacten. De FMS maakt gebruik van de facilitaire dienst van de PvdA waar het gaat om financiën, donateurs administratie, het beheer van het gebouw etc. Bestuur FMS in Max van den Berg, voorzitter - Kris Douma, penningmeester - Liesbeth van de Grift - Nina Tellegen - Zita Schellekens - Joyce Halmilton - Paul Engel - Willem Veenstra - Kirsten Meijer 3

4 Development Fair Politics Programma; Mijke Elbers, Suzan Cornelissen Inleiding 2013 was een jaar dat in Nederland grotendeels in het teken stond van het nieuwe beleid Wat de wereld verdient van minister Ploumen: hulp, handel en investeringen. Deze beleidsnota die in het voorjaar verscheen, bood veel aanknopingspunten en kansen voor lobby op het gebied van beleidscoherentie. De minister gaf bij de presentatie van haar nieuwe beleid aan dat ze graag de coherentiekoningin wilde worden. We hebben haar dan ook uitgebreid geïnformeerd over de verschillende coherentiedossiers waar Fair Politics zich al jarenlang op profileert, maar waren tegelijkertijd ook kritisch op het feit dat ze haar rol dan ook wel degelijk waar moet maken. Geen gemakkelijke opgave, wanneer je de combinatie van haar portefeuilles bekijkt. De coherentiepilot die in 2013 op twee ambassades werd uitgevoerd, de stevige rol die ze internationaal speelt op het gebied van PCD (bijvoorbeeld in de Europese Commissie en de OESO) en haar aanpak ten aanzien van belastingverdragen stemt hoopvol. We zagen echter ook dat het beleid op andere punten tekort schoot, met name op datzelfde belastingen dossier bijvoorbeeld, waar de staatssecretaris van Financiën niet bepaald bijdroeg aan coherent beleid. Er is dus nog een stevige rol voor Ploumen weggelegd in de ministerraad, wil ze ook werkelijk het verschil kunnen betekenen op de coherentiedossiers. En voor Fair Politics, om juist ook richting Financiën het beleid veranderd te krijgen zodat ontwikkelingslanden niet worden geraakt door het fiscaal beleid van Nederland. In Brussel kreeg vooral het onderwerp biobrandstoffen veel aandacht. Onze impact study over de gevolgen van het Europese biobrandstoffen beleid in Tanzania heeft sterk kunnen bijdragen aan het felle debat dat hierover woedde binnen de Europese instellingen. De Europese Commissie had al in 2012 het voorstel gedaan om de 10% hernieuwde energie doelstelling terug te brengen naar 5%, een vooruitstrevend voorstel waar Fair Politics zich goed in kon vinden. Helaas werd het rapport in het parlement niet aangenomen en ook binnen de Raad is er nog steeds geen overeenstemming bereikt over de nieuwe target. Na de Europese verkiezingen van mei 2014 is het Europees Parlement opnieuw aan zet. In het najaar van 2013 werd alweer de vierde coherentie rapportage van de Europese Commissie uitgebracht. Samen met CONCORD schreven we mee aan een alternatieve rapportage, the PCD Spotlight Report. Uiteindelijk mondde dat eind 2013 uit in heldere Raadsconclusies over beleidscoherentie voor ontwikkeling. In 2014 kunnen we op basis van deze commitment weer verder met onze inspanningen om deze conclusies ook daadwerkelijk in politieke acties om te zetten. 1. Fair Politics: wat doen we en op wie richten we ons? Inspanningen voor ontwikkelingssamenwerking worden te vaak teniet gedaan door politieke keuzes op andere beleidsterreinen. De politiek kan en moet dit veranderen, omdat ontwikkeling pas een kans krijgt als er sprake is van een rechtvaardig en coherent beleid met 4

5 oog voor duurzame ontwikkeling wereldwijd. Fair Politics richt zich op verandering van het beleid van Nederland en de EU en gaat over wat wij hier kunnen veranderen. Fair Politics presenteert concrete voorbeelden van Europees en Nederlands beleid dat ontwikkelingslanden onrechtmatig benadeelt. Dit kan bijvoorbeeld gaan om handelsbeleid, grondstoffen- of belastingenbeleid. Deze onderwerpen worden voorzien van concrete beleidsaanbevelingen voor politici en andere beleidsmakers, zodat beleid zo veranderd kan worden dat het wel rekening houdt met de belangen van ontwikkelingslanden. Fair Politics richt zich in het bijzonder op politici en ambtenaren bij de Europese Instellingen (Europese Commissie, Europees Parlement), Nederlandse politici en andere beleidsmakers (met name de bewindspersonen, ambtenaren en parlementariërs). Daarbij wordt per onderwerp gericht gelobbyd richting politici van alle partijen en beleidsmakers die het betreffende onderwerp in hun portefeuille hebben (klimaat, buitenlandse handel, migratie, etc). Daarnaast wordt ook het publiek betrokken. Publieksactiviteiten staan ten dienste van beleidsbeïnvloeding: op deze manier laten we politici zien dat er een sterk draagvlak bestaat voor Fair Politics onderwerpen. In andere EU-lidstaten wordt voornamelijk via en met partnerorganisaties samengewerkt om ook in die landen te werken aan beleidscoherentie. Naast samenwerking op uiteenlopende coherentiethema s verzorgt de FMS op dit gebied trainingen voor NGO s, politici en ambtenaren in EU-lidstaten. 2. Wat hebben we bereikt? (outcome) In Ploumen s beleidsnota Wat de wereld verdient is specifiek ingegaan op het biobrandstoffenbeleid. Hierin zijn de beleidsaanbevelingen van onze impact study terug te vinden, onder andere in de probleemstelling en in de inzet op sociale duurzaamheidscriteria. Dit is het resultaat van langdurige inzet op dit dossier. We hebben het biobrandstoffenbeleid indringend onder de aandacht gebracht van zowel Europese als Nederlandse parlementariërs, ambtenaren en het grotere publiek. Op het thema belastingontwijking zagen we in 2013 eindelijk erkenning van de regering over de rol van Nederland binnen deze problematiek, en kwamen er concrete maatregelen om de negatieve impact voor ontwikkelingslanden te minimaliseren. De langdurige lobby van het Tax Justice netwerk, waarbinnen Fair Politics altijd zeer actief is geweest, ligt hieraan ten grondslag. In 2013 heeft Fair Politics i.s.m. TJNL verschillende bijeenkomsten georganiseerd om het belang van belastingontwijking als OS-thema onder de aandacht te brengen. Als geheel zien we in de beleidsagenda coherentie in relatie tot ontwikkelingslanden nadrukkelijk terugkomen, wat we als een concreet resultaat zien van onze jarenlange lobby hierop. In Brussel zijn we heel nauw betrokken geweest bij de tot standkoming van de schaduwrapportage over beleidscoherentie vanuit Concord, en hebben we aandacht gevraagd voor de aanbevelingen uit dit rapport bij het Europese Parlement en in de Raad. Fair Politics presenteerde het rapport samen met de permanente rapporteur op het gebied van beleidscoherentie (Charles Goerens). Bij de OESO hebben we onze rol in de discussie omtrent beleidscoherentie vergroot. We hebben bijgedragen aan een OESO publicatie over dit onderwerp en waren bij verschillende bijeenkomsten aanwezig, om de discussie over evidence-based PCD (Policy Coherence for Development) mede vorm te geven. 5

6 3. Hoe hebben we dat gedaan? (output) Impact study Tanzania Om inzichtelijk te maken wat de schadelijke effecten zijn van Europees en Nederlands beleid in ontwikkelingslanden hebben we in 2013 weer een impact study gepubliceerd, waarin we in een Afrikaans land bekijken wat de gevolgen zijn van Europees beleid. We kozen voor het Europese biobrandstoffenbeleid en hoe de gevolgen daarvan merkbaar zijn in Tanzania. Het Europese biobrandstoffenbeleid staat onder grote druk door de impact op o.a. voedselzekerheid en landrechten in ontwikkelingslanden. Nederland speelt hierbij ook een sleutelrol omdat er veel voorstanders in de Kamer en de regering zijn van ophoging van de biobrandstof bijmengverplichting. In 2012 en 2013 is het Europese biobrandstoffenbeleid herzien, waardoor er politiek momentum ontstond voor een lobby voor de belangen van ontwikkelingslanden. Om hier op in te spelen hebben we deze impact study uitgevoerd. Het rapport heeft nadrukkelijk gekeken naar de impact van landrechtenkwesties op de rechten van vrouwen in Tanzania. Tijdens een onderzoeksmissie in Tanzania van 3 weken interviewde we plaatselijke NGO s, ambtenaren van de ministeries, ambassades en bedrijven. Daarnaast bezochten we een (Nederlands) biobrandstoffenbedrijf en spraken we met lokale gemeenschappen over de gevolgen van de komst van dit bedrijf. Onze impact study analyseert de impact van het Europese biobrandstoffenbeleid en doet concrete beleidsaanbevelingen om dit beleid fair te maken. Zowel in Nederland als in Brussel zijn deze aanbevelingen onder de aandacht gebracht van beleidsmakers, bewindspersonen en politici. Het rapport werd gepresenteerd in het Europees Parlement, en in ontvangst genomen door Judith Merkies (Europarlementariër PvdA). Een vertegenwoordiger van de Europese Commissie reageerde op de bevindingen uit de study. Yefred Myenzi, directeur van Haki Ardhi (een Tanzaniaanse landrechtenorganisatie actief op het biobrandstoffendossier) kwam uit Dar es Salaam over om onze bevindingen mede te presenteren. Verschillende media, NGO s en andere stakeholders waren bij de lancering aanwezig. In de aanloop naar de officiële lancering zijn verschillende lobbygesprekken gevoerd met ambtenaren van de Europese Commissie (zowel DG Energy als DG Development) en de Europese Dienst voor Extern Optreden om onze bevindingen en aanbevelingen te delen. De Europese Commissie (DG Development) was rond dezelfde tijd bezig met een eigen onderzoek naar de gevolgen van biobrandstofproductie in ontwikkelingslanden, met o.a. Tanzania als case study. Fair Politics is in het vroegste stadium betrokken geweest bij de uitzetting hiervan, en was aanwezig bij verschillende interne consultatie-workshops van de Europese Commissie om de resultaten van hun onderzoek te bespreken. Er is in de media op verschillende manieren aandacht besteed aan de impact study, onder andere door een artikel in The Parliament. Lobbytraject impact study Tanzania Nederland In Den Haag werd de impact study tijdens een bijeenkomst in Nieuwspoort in ontvangst genomen door de minister voor Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Handel Lilianne Ploumen. Na de reactie van de Minister was er een discussie met Jan Vos (PvdA Tweede Kamerlid), Sander van Bennekom (Oxfam Novib) en FMS onderzoeker Jasper van 6

7 Teeffelen. De aanwezige maatschappelijke organisaties en andere belangstellenden debatteerden met deze drie heren. In de aanloop naar de lancering hebben we een reeks lobbygesprekken gevoerd met acht Tweede Kamerleden van zes verschillende partijen om onze bevindingen en de aanbevelingen onder de aandacht te brengen. Ook hierbij was de Tanzaniaanse Yefred Myenzi aanwezig, om de lokale context en urgentie van het onderwerp te benadrukken. Gesprekken zijn gevoerd met: Bram van Ojik (GroenLinks), Carla Dik-Faber (ChristenUnie), Jan Vos (PvdA), Esther Ouwehand (PvdD), Ingrid de Caluwé (VVD) en Remco Dijkstra (VVD) Henk van Gerven (SP), Marit Maij (PvdA). Ook bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa) hebben we de study onder de aandacht gebracht, en gesproken met de drie desbetreffende ambtenaren van BuZa, Economische Zaken en Infrastructuur en Milieu. Tijdens het PvdA congres in april 2013 heeft Staatssecretaris Mansveld van I&M het rapport ook nog in ontvangst genomen, en een reactie gegeven op onze bevindingen. Media-aandacht was er onder andere in Vice Versa en The Broker. Inzet andere Fair Politics thema s Voor Fair Politics Nederland stond 2013 naast biobrandstoffen ook in het teken van belastingontwijking. Op dit onderwerp hebben we in samenwerking met Tax Justice Nederland verschillende bijeenkomsten georganiseerd om de impact van het Nederlands belastingbeleid op ontwikkelingslanden onder de aandacht te brengen. We hebben onder andere een expertmeeting in de Tweede Kamer georganiseerd in januari 2013, als voorbereiding op het debat in de Kamer over het fiscaal verdragsbeleid. Daar waren vier Kamerleden aanwezig, die met de aanwezige experts in discussie konden. De experts kwamen vanuit het Tax Justice Netwerk en het Financieele Dagblad. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen was een van de andere speerpunten van Fair Politics, met extra aandacht voor kinderarbeid en vrouwenrechten. Zo hebben we een nieuwe case geschreven over dit thema (over fair labour) en was er binnen de impact study die we uitvoerden in Tanzania extra veel aandacht voor de positie van vrouwen. In Brussel hebben we naast het onderwerp biobrandstoffen voornamelijk aandacht besteed aan de onderwerpen non financial reporting en conflictmineralen. De Europese Commissie bracht een voorstel uit waarin zij voorstelde hoe Europese berdrijven aangemoedigd zouden moeten worden om te rapporten over hun sociaal economische impact in landen buiten de Europese Unie waar ze actief zijn. Het Europees Parlement en de Raad reageerden op dit voorstel, en stelden mede de criteria op voor non-financial reporting. Daarnaast zal de Europese Commissie in het voorjaar van 2014 een voorstel uitbrengen over conflictmineralen en in voorbereiding hierop werd er binnen verschillende coalities gewerkt aan een gezamenlijke position paper. Fair Politics schreef hieraan mee. In het najaar van 2013 lag de nadruk vooral op het thema beleidscoherentie voor ontwikkeling in algemene zin. We organiseerden in samenwerking met het European Network of Political foundations (EnoP) een conferentie over beleidscoherentie voor ontwikkeling. Daarnaast namen we deel aan tal van lobby activiteiten in samenwerking met Concord rondom de tweejaarlijkse coherentie rapportage van de Europese Commissie. Zo schreven we mee aan het Spotlight Report binnen Concord verband, dat als een schaduw rapportage diende voor de rapportage die de Europese Commissie zelf schreef over hun voortgang op het gebied van dossiers die incoherent zijn aan de ontwikkelingsdoelstellingen. 7

8 Fair Politics speelde een voorname rol in de tot stand koming van dit rapport. Er was veel aandacht voor de lancering van dit rapport. Het rapport werd door Fair Politics en Charles Goerens (Europarlementariër ALDE) zowel in het Europees Parlement als in de CODEV meeting (Raad) onder grote belangstelling gepresenteerd. Hierbij was aandacht voor zowel het institutionele raamwerk dat van belang is voor het voeren van coherent beleid, als ook voor de specifieke beleidsterreinen, zoals grondstoffen. Na de officiële lancering is er op verschillende manieren nog aandacht voor geweest in het Europees Parlement. Fair Politician of the Year 2013 Ook in 2013 reikten we weer de Fair Politician of the Year prijzen uit in Brussel en Den Haag. De politicus die zich het hele jaar het meest in heeft gezet voor eerlijk beleid wordt beloond. Dat doen we op basis van monitoring van de politici: zowel Kamervragen, als amendementen, moties, initiatiefwetten, mondelinge- en schriftelijke vragen worden gewaardeerd met punten, als ze leiden tot eerlijker, coherenter beleid. Degene die zich het afgelopen politieke jaar het meest heeft ingezet om dossiers die wij monitoren coherenter te maken, wordt uitgeroepen tot Fair Politician of the Year. Politici geven ieder jaar weer grote blijk van waardering voor de prijs omdat ze op een positieve manier in het zonnetje worden gezet.in Den Haag werd Bram van Ojik uitgeroepen tot de Fair Politician of the Year Daarnaast riepen we ook per partij de meest faire politicus uit (zie de foto). Ze kregen allemaal een prijs, en vooral een aanmoediging zich te blijven inzetten voor coherent beleid voor ontwikkeling.er was veel media-aandacht voor de uitreiking van de prijs. Zo werd de uitreiking door het ANP opgepikt en verschenen nieuwsberichten in o.a. de Volkskrant. Ook in Brussel werd de prijsuitreiking druk bezocht. Het belang van coherentie van beleid werd door de tien aanwezige Europarlementariërs uit bijna alle politieke groepen sterk benadrukt. Daar werd Judith Sargentini (Europarlementariër GroenLinks) uitgeroepen tot de Fair Politician of the Year, en ook daar werden de meest faire politici per partij beloond met een prijs en een aanmoediging zich vooral ook in de toekomst in te blijven zetten voor eerlijke politiek voor ontwikkelingslanden. Social media en nieuwe Fair Politics website In 2013 hebben we onze aanwezigheid op sociale media Facebook en Twitter verder uitgebouwd. Hierdoor hebben we meer bewustwording over Fair Politics thema s bij publiek en politiek gecreëerd. We communiceren via Twitter veel rechtstreeks met politici, om hen te bedanken voor een positieve inzet op een Fair Politics dossier, of om beleidsaanbevelingen nader onder de aandacht te brengen. Ook doen we via Twitter verslag van debatten in de Tweede Kamer. In 2013 hebben we de Fair Politics website helemaal vernieuwd. De oude website was gedateerd en paste niet meer bij de huidige tijdsgeest, waarbij informatie op een toegankelijke en laagdrempelige manier moet worden aangeboden. Ook integreert de nieuwe site op een effectieve manier onze Facebook en Twitter activiteiten. Met de nieuwe website hebben we ook vernieuwing in het Fair Politics programma doorgevoerd. Zo worden de onderwerpen waar we op inzetten (de Fair Politics dossiers) nu op een toegankelijke manier aangeboden, zodat de kern voor de gemiddelde bezoeker ook goed te begrijpen is. Om het wedstrijdelement van de Fair Politician of the Year te benadrukken heet de monitor nu de Ranking. Ook zijn de impact studies een integraler onderdeel van het programma en de website door ze op een centrale plaats aan te bieden via verschillende media: lezen en kijken. Met de nieuwe website is het Fair Politics programma weer helemaal aangepast aan 8

9 de nieuwste ontwikkelingen. De bezoekersaantallen van de websites van Fair Politics lagen in 2013 rond de 1250 bezoekers en 8000 page views per maand. Monitoring politici De inspanningen van politici ten behoeve van coherent beleid worden door Fair Politics continu gevolgd (monitoring). Zo geven we inzicht in welke politici of fracties zich via Kamervragen, amendementen en initiatiefwetsvoorstellen inspannen voor coherenter en eerlijker beleid voor ontwikkelingslanden. Dit wordt op de websites inzichtelijk gemaakt. In 2013 zijn tien Europese en negen Nederlandse onderwerpen (beleidsdossiers) op de websites en gemonitord. Op de websites wordt op deze manier zichtbaar gemaakt welke politici zich inzetten voor Fair Politics. Daarnaast zijn er in 2013 door Fair Politics zo n 80 bedankmails- en tweets verstuurd naar Tweede Kamerleden en zo n 80 bedankmails naar Europarlementariërs. Naast de monitoring wordt er op de websites voortdurend bericht over de politieke ontwikkelingen op de onderwerpen waar Fair Politics zich sterk voor maakt. Nieuwe cases In 2013 zijn de verschillende onderwerpen (beleidsdossiers) geactualiseerd en zijn er twee nieuwe onderwerp bijgekomen: veiligheid en ontwikkeling, en fair labour. Bij veiligheid en ontwikkeling gaat het om conflictpreventie, veiligheidsbeleid en de 3D-benadering. Handelsbeleid heeft bijvoorbeeld te vaak een negatieve impact op ontwikkeling in conflictgebieden en draagt soms zelfs bij aan deze conflicten (bijvoorbeeld door de handel in conflictmineralen). De nieuwe case over fair labour gaat voornamelijk over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, met bijzondere aandacht voor vrouwenrechten en kinderarbeid. De klimaatcase is verbreed en zet nu ook in op vergroening van de energievoorziening zowel hier in Nederland als in ontwikkelingslanden. Een coherent milieubeleid betekent ook dat Nederland zelf werkt aan een groene economie, en de toegang van ontwikkelingslanden tot duurzame technologie verbetert. Ook de Fair Taxes case is herzien en bijgewerkt met de laatste stand van zaken rond dit snel ontwikkelende dossier. Verder zijn alle cases herzien en bijgewerkt volgens de nieuwe stijl van de website: korter en meer toegankelijk. Op deze manier worden de verschillende onderwerpen meer laagdrempelig voor nieuwe bezoekers, om zo het belang van Fair Politics juist bij het brede publiek onder de aandacht te kunnen brengen. Debatten In maart 2013 heeft Fair Politics publieksdebat in Amsterdam georganiseerd met als hoofdgast Yefred Myenzi, om te discussiëren over de onderwerpen die in de impact study centraal stonden: landroof en biobrandstoffen in Tanzania. Er waren ongeveer 75 bezoekers aanwezig. Op de Afrikadag 2013 heeft Fair Politics twee debatten georganiseerd over coherentiethema s. (Belasting)paradijs op de Zuidas? ging in op belastingontwijking via Nederland en de gevolgen hiervan voor ontwikkelingslanden. In het panel zaten Ed Groot (Financieel Woordvoerder PvdA in de Tweede Kamer), Esmé Berkhout (Oxfam Novib) en Tanja Bender (PWC en Universiteit Leiden, namens de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs). Er waren ongeveer 45 bezoekers. Bij het debat Fair Business spraken Thijs Berman (Europarlementariër PvdA), Gisela ten Kate (Coördinator van het MVO platform), Jane de Jong- Aerts (Rank a Brand) en Simon Braaksma 9

10 (Director Sustainable Reporting Phillips) over het belang van de nieuwe Europese wetgeving over non financial reporting. Er waren ongeveer 80 bezoekers. Door middel van deze debatten probeert Fair Politics het bredere publiek aan te spreken. Daarnaast maken deze debatten politici duidelijk dat Fair Politics maatschappelijk draagvlak heeft. Expertmeetings In 2013 hebben we verschillende expertmeetings georganiseerd. In Den Haag organiseerden we in januari een expertmeeting in samenwerking met Tax Justice Nederland (waar we lid van zijn) over belastingontwijking en de gevolgen voor ontwikkelingslanden. Jesse Klaver (GroenLinks), Ed Groot (PvdA), Marit Maij (PvdA) en Arnold Merkies (SP) namen deel aan de meeting, waar zij met verschillende experts in gesprek gingen over de ins en outs van het Nederlandse belastingsysteem en de gevolgen voor armoedebestrijding. In november organiseerde we in samenwerking met het Europese Netwerk van Politieke Stichtingen (ENoP) een conferentie over beleidscoherentie voor ontwikkeling. Tijdens de eerste panel discussie gingen we in op het onderwerp grondstoffen om aan de hand van dit onderwerp het concept coherentie van beleid nader toe te lichten. Tijdens het tweede panel gingen we in op hoe coherentie van beleid in verschillende EU lidstaten geïnstitutionaliseerd wordt. Sprekers waren o.a. Europarlementariër Judith Sargentini, Brecht Lein van ECDPM, Zdenka Doviasova van de Europese Commissie, Laura Sullivan namens CONCORD, Patrick Gomes, ambassadeur van Guyana en Sunita Verlinde namens het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. Ludieke acties Om de Kamerleden te informeren over wat Fair Politics wil bereiken op de verschillende dossiers die we volgen, hebben we rond Sinterklaas een verlanglijstje gestuurd naar 70 Kamerleden uit relevante commissies. Hierop stonden de wensen van Fair Politics: een eerlijker grondstoffenbeleid, het opnemen van gender issues in het MVO beleid, maatregelen tegen belastingontwijking en vóór groene energie. Daarnaast hebben we de Afrikadag aangegrepen om de Fair Politics Quiz te spelen met de aanwezige politici en bezoekers. Bij de FMS stand konden ze de quiz invullen met 10 vragen over coherentie gerelateerde thema s. Zowel de bezoeker als politicus met de meeste punten werd beloond met een Fair Politics prijs. We kregen hierbij veel aandacht van politici via twitter en facebook. Lobbygesprekken Via directe lobbygesprekken met politici, beleidsmedewerkers en ambtenaren brengt Fair Politics de cases onder de aandacht. Op deze manier zijn de verschillende Fair Politics onderwerpen onder de aandacht gebracht van Tweede Kamerleden Marit Maij (PvdA), Jesse Klaver (GL) Roelof van Laar (PvdA), Jan Vos (PvdA), Bram van Ojik (GroenLinks), Ed Groot (PvdA), Carla Dik-Faber (CU), Lilianne Ploumen (minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking), Frans Timmermans (minister van Buitenlandse Zaken), Esther Ouwehand (PvdD), Henk van Gerven (SP), Michiel Servaes (PvdA), Agnes Mulder (CDA), Ingrid de Caluwé (VVD) en Remco Dijkstra (VVD). Verder zijn er verschillende gesprekken gevoerd met ambtenaren over biobrandstoffen en beleidscoherentie in het algemeen. In het Europarlement hebben we onder andere met Thijs Berman (PvdA) gesproken over verschillende Fair Politics thema s, en Charles Goerens (Europarlementariër (de permanente 10

11 coherentie rapporteur in het Europarlement) over zijn rol als rapporteur en zijn visie op coherentie van beleid. Ook met ambtenaren is veelvuldig overleg gevoerd, onder andere met de PCD unit van de Europese Commissie over algemene ontwikkelingen met betrekking tot coherentie van beleid (vierde evaluatierapportage van de Europese Commissie) en de nieuwe impact study over biobrandstoffen, evidence-based beleidscoherentie, impact assessments en de rol van de delegaties. Met de External Action Service (EEAS) hebben we gesprekken gevoerd over de rol van de EU/EEAS met betrekking tot veiligheid en ontwikkeling, en de rol van beleidscoherentie bij conflictpreventie, veiligheidsbeleid en de 3D-approach. Met de PCD unit DG Devco (Development Committee) hebben we over de Fair Politics impact study over biobrandstoffen en de studie over biobrandstoffen die door DG Devco zelf werd uitgevoerd. Publiciteit/ Publicaties Fair Politics heeft dit jaar met opiniestukken op de websites van Vice Versa en The Broker aandacht gevraagd voor het biobrandstoffenbeleid en voor beleidscoherentie in het algemeen. Verder is er zeer breed bericht over de uitreiking van de Fair Politician of the Year in de Nederlandse media (onder andere door de Volkskrant). In Brussel is de impact study over biobrandstoffen door de media opgepikt (door magazine The Parliament). We hebben daarnaast een bijdrage geleverd aan de jaarlijkse rapportage van de OESO ( Better Policies for development ), waarin we het werk van Fair Politics met betrekking tot monitoring van politici en de impact studies onder de aandacht brachten. Capaciteitsopbouw Door middel van trainingen en presentaties in Nederland en in andere Europese lidstaten maakt Fair Politics geïnteresseerden, NGO s en beleidsmakers in verschillende landen bewust van het belang van Fair Politics en coherentie. In 2013 heeft Fair Politics meerdere presentaties en trainingen gegeven zowel in Nederland als in Brussel en Parijs (OESO). - Presentatie aan Trialog, Concord project. In mei gaven we een training aan Trialog, een project van Concord. Het doel was om NGO s in de nieuwe lidstaten van de Europese unie te informeren over coherentie van beleid en hoe ze dit thema kunnen opnemen in hun activiteiten. - Training of Trainers voor Concord. Om meer CONCORD leden in staat te stellen om trainingen te geven over coherentie van beleid, waren we betrokken bij de opzet van een training module en bij een training voor trainers (april juni 2013). Netwerk De Nederlandse partners van Fair Politics waarmee de Fair Politics structureel samenwerkte in 2013 zijn OxfamNovib en Hivos. Verder wordt intensief samengewerkt met o.a. leden van het MVO Platform, het Tax Justice Netwerk, ActionAid, SOMO, BothEnds en ECDPM. Daarnaast heeft Fair Politics een structurele informatie uitwisseling met de ambtenaren van het Ministerie van Buitenlandse Zaken die zich bezig houden met coherentiedossiers. Binnen CONCORD is de in Brussel gestationeerde beleidsmedewerker van Fair Politics de Nederlandse vertegenwoordiger in de PCD Working Group en de steering group en tevens plaatsvervangend vertegenwoordiger in het Policy Forum. Daarnaast werkt Fair Politics in de Europese Commissie nauw samen met de PCD Unit en met vertegenwoordigers van wetenschappelijke denktanks zoals het ECDPM en internationale coherentie-deskundigen 11

12 van de OESO. Ook is de Fair Politics in Brussel onderdeel van de grondstoffen coalitie van Concord. Sinds 2012 is Fair Politics in Brussel ook begonnen met een structurele dialoog met de PCD coördinatoren binnen de European External Action Service. Elders in de EU werkt Fair Politics samen met IMVF (Portugal), Glopolis (Tsjechië) en CIECODE (Spanje). Communicatie Via de Fair Politics Nieuwsbrieven wordt een breed publiek geïnformeerd over en betrokken bij de activiteiten van Fair Politics. In 2013 zijn acht digitale nieuwsbrieven verzonden. - Fair Politics Newsletter March (EU), verstuurd naar +/ mensen. - Fair Politics Newsletter June (EU), verstuurd naar +/ mensen - Fair Politics Newsletter October (EU), verstuurd naar +/ mensen. - Fair Politics Newsletter December (EU), verstuurd naar +/ mensen. - Fair Politics Nieuwsbrief maart (NL), verstuurd naar +/- 700 mensen. - Fair Politics Nieuwsbrief juni (NL), verstuurd naar +/- 750 mensen. - Fair Politics Nieuwsbrief oktober (NL), verstuurd naar +/- 750 mensen. - Fair Politics Nieuwsbrief december (NL), verstuurd naar +/- 750 mensen. Bereik In 2013 heeft Fair Politics met haar werk de volgende groepen mensen bereikt: Direct 1 : 100 Kamerleden 10 Kamerleden herhaaldelijk bereikt 70 Kamerleden eenmalig bereikt 10 verschillende Kamerfracties direct bereikt 4 Kamerfracties herhaaldelijk bereikt 175 Europarlementariërs 15 Europarlementariërs herhaaldelijk bereikt 150 Europarlementariërs eenmalig bereikt 7 verschillende politieke groepen in Europees Parlement direct bereikt 4 politieke groepen herhaaldelijk bereikt Publieksdebat over biobrandstoffen en landroof, maart Ambtenaren Nederlandse Ministeries 8 ambtenaren van Ministerie van Buitenlandse Zaken herhaaldelijk bereikt 4 ambtenaren van Ministerie van Financiën herhaaldelijk bereikt 2 ambtenaren van Ministerie van EL&I herhaaldelijk bereikt 20 Ambtenaren van de Europese Commissie 10 ambtenaren van DG Ontwikkelingssamenwerking herhaaldelijk bereikt 1 Op basis van schattingen. 12

13 3 ambtenaren van EEAS herhaaldelijk bereikt 3 ambtenaren van DG Ondernemingen en Industrie herhaaldelijk bereikt 3 ambtenaren van DG Energie herhaaldelijk bereikt 800 burgers 200 via debatten 1025 via social media (575 mensen hebben de Fair Politics Facebook pagina geliked en zijn dus directe volgers en ook op twitter hadden we eind 2013 zo n 450 volgers) Indirect: 80 Kamerleden 80 keer via bedanktweets, als reactie op de monitoringberichten 70 via nieuwsbrieven 25 via lobbybrieven 7 via expertmeetings 5 via debatten 150 Europarlementariërs 60 via bedanktweets, als reactie op de monitoringberichten 150 via nieuwsbrieven 150 via lobbybrieven 15 Ambtenaren Nederlandse Ministeries 15 via nieuwsbrieven 7 via expertmeetings 10 via lobbybrieven 25 Ambtenaren van de Europese Commissie 25 via nieuwsbrieven 15 via lobbybrieven Burgers , via de traditionele media (mediamomenten via de Fair Politician of the Year) via social media, bereik van 350 mensen per week 250 geïnteresseerde burgers via de Fair Politics nieuwsbrieven 13

14 Democracy MATRA Politieke Partijen Programma Region: Middle East and Northern Africa: Marianna Tsirelson EGYPT Political context in 2013 In July the head of the Egyptian Armed Forces, General Abdul Fatah al-sisi, announced that the first ever democratically elected president, Muslim Brotherhood s Mohamed Morsi, was ousted after weeks of mass demonstrations against his rule. Al-Sisi also suspended the Constitution and called for new elections. After Morsi s removal, violence erupted throughout the country, leading to dozens of (civilian) deaths mainly in clashes between Brotherhood supporters and the police and opponents of the Muslim Brotherhood. An interim government was installed in July. A month later a state of emergency was imposed. Since then the state has arrested a lot of Muslim Brotherhood supporters, banned the Muslim Brotherhood s political wing and the political and social situation has remained instable. FMS projects in 2013 In 2013 FMS organized a training on political campaigning with the Egyptian Social Democratic Party (ESDP), focusing on negotiating, coalition forming and making a party program. ESDP is a young party, which was established after the revolution in After the first democratic elections in 2011/2012 ESDP won 16 seats in parliament. The party is relatively small compared to other parties in the Egyptian political landscape. The party asked the FMS to train its members on different elements in order to strengthen the party and prepare them for the expected elections of October After the disposal of President Morsi, an interim-government was formed in which the ESDP obtained the posts of Prime Minister and Deputy Prime Minister. FMS has been working since 2012 with the ESDP. List of activities: 3-4 May: Training for the ESDP on political campaigning, negotiating and policy-making (Cairo, capital) Lessons learned The political landscape in Egypt has been unpredictable and really fragmented. We have learned that we have to be flexible when changes in the political landscape occur, which might have an influence on our work and the cooperation with our partner. It is important in this case to adapt our plans to this kind of situation. After massive protests broke out in July and the army deposed President Morsi, the security situation in Egypt highly deteriorated and we had to temporarily put our activities on hold. Therefore, in 2013 we have organised just one activity. It is important to be flexible when working in such a country and follow the internal political developments on a daily basis. 14

15 JORDAN Political context in 2013 On 23 January 2013 parliamentary elections were held in Jordan. The candidates stood mostly as independents, despite a new election law that was passed in 2012 and allows for the first time a certain number of party lists to compete. 37 Islamist have entered the 150- seated parliament. Also, the percentage of government critics in this parliament is slightly higher than in the previous. Yet still most of the candidates elected in the 150-seated parliament were individuals loyal to the King, people belonging to tribes or businessmen. Opposition parties, mainly Islamists, boycotted the election saying despite changes in the voting system the opposition would not stand a chance in the elections and doubted the official turnout figures. FMS projects in 2013 In 2013 FMS continued its cooperation with its two partners: Jordanian Commission for Democratic Culture (JCDC) and the Al-Sindyan Institute. In 2012 a new election law was passed that allows for the first time a certain number of party lists to compete. Our partners expected that in the local elections in 2013 more independents and party affiliated candidates would have a chance to win a seat in the local councils. Therefore, both partners requested a local campaign training for members of the Jordanian Social Democratic Party (JSDP). Both JCDC and Al-Sindyan closely cooperate with the JSDP. This party, however, has not been formally registered as a political party and is still a loose cooperation among Jordanians who believe in social democracy and the importance of the role of political parties in society. JCDC is a left-oriented political NGO that is involved in political education for youth, women and political activists. Al-Sindyan is a young NGO that strives for more active political participation among youth. List of activities JCDC: March: Training on local campaigning for local elections candidates, or activists that want to run for elections or assist candidates during their campaign (Aqaba) Al-Sindyan: March: Training on local campaigning for young activists that will run in local elections or assists in campaigns (Amman, capital) Lessons learned Jordan has a complicated political landscape to work in. The political party system has not been well developed and the majority of Jordanians do not believe in the necessity of political parties and their role in society. The country has a strong clan culture, in which people of the same clans vote for each other. Fortunately, the people we work with in Jordan are interested in politics, believe in political work and the importance of political parties. However, until so far this group of people has been rather small. Therefore, these people are actively trying to make more Jordanians interested in politics and educate people. We do have learned that the people that follow more than just one training become more interested and involved in politics. So in the future we might consider organising a series of trainings for the same group of people, for an in-depth training on a wide spectrum of political skills. 15

16 MOROCCO Political context in 2013 In 2013 a government reshuffle took place in Morocco, after the conservative Istiqlal party pulled out due to a dispute with the other coalition parties over cuts and other issues. The centre right National Rally of Independents (NRI), which is known for being close to the King, replaced Istiqlal in the coalition. The moderate Islamist and biggest party, the Justice and Development Party, has been trying to push through unpopular reforms to subsidies and the pensions system. By naming 29 new Ministers from the NRI and placing them in high positions, critics have said the King tries to weaken the Islamist-led coalition. FMS projects in 2013 In 2013 the Unified Socialist Party (PSU) requested a training to equip its members and activists with tools and knowledge on online political campaigning. Social media and especially Facebook are important tools in Morocco to reach out to people. Therefore, PSU wants to modernise its communication and campaign methods in order to promote its objectives in a more effective way. We have also organised a Training for Trainers (ToT) with the PSU. We have been working since 2007 with the PSU and have trained hundreds of activists. In 2013 some of these activists received a ToT in order to become potential trainers themselves. The PSU is a small left political party in Morocco. List of activities: March: Online political campaign training for PSU members (Khemisset) September: Training for Trainers for active PSU members that have already participated in several FMS trainings (Khemisset) Lessons learned In case of a future online campaign training, it could be considered to organise a training for only the people in the editorial board of the PSU. The hardest thing for the PSU, it seems, is organising the different communication channels and getting their message across. This is a task of the editorial board (and maybe the party board). Not every volunteer in the PSU needs to know on how to make an editorial or campaign calendar, the integration of channels, the use of twitter and the conversion rate of ing. Investing in the organisational part of PSU seems the most effective in this stage. Similarly, it should be considered to give more training on party organisation and coalition building rather training about campaigning. The party is a small party, not represented in parliament and without a fixed membership base. It does, however, have a potential to grow into a party with broader support among Moroccans. 16

17 TUNISIA Political context in 2013 In 2013 there was a lot of political and social unrest in Tunisia after the liquidation of two prominent opposition leaders. After the killing of Chokri Belaid in February, a well-known leftist opposition figure, the Prime Minister tried to for a new coalition in response to the political crisis that occurred. The dead of the politician had lead to protests and social unrest, which claimed the moderate Islamist Ennahda-led government failed to deal sufficiently with religious extremists. Hereafter a new government was installed in order to restore peace. In July, however, Mohamed Brahmi, another politician was shot dead and protests continued blaming the ruling coalition of failing to rein the radical Islamists, restore stability and demanded its resignation. Meanwhile, the Constitutional Assembly was divided over the role of Islam in society. Finally in September, the government accepted a roadmap proposal for dialogue. The roadmap said the government would start talks with the secular opposition and resign within three weeks from the first session of talks. FMS projects in 2013 In 2013 the FMS organized two trainings in cooperation with its sister party Ettakatol. The party has been going through a reorganization process in which it has established 150 regional branches and is planning to establish even more. This is a dynamic process. Therefore the party asked our support for a training for 60 regional branch managers on developing an internal communication strategy. We have also organized, in cooperation with the UK Labour Party, a training for campaign managers and candidates for the upcoming elections planned for December. During the training the group was divided in two groups and the FMS trained the candidates on strategy and communication. We have been working since 2012 with Ettakatol. Ettakatol is the smallest of three partners in the government coalition. List of activities: June: Training on internal communication for regional branch managers of Ettakatol 31 August-1 September: Candidates and campaign managers training (Tunisia, capitol) Lessons learned Ettakatol has been struggling with its media strategy. Therefore, it might be good to do a specific training with the decision makers on media strategies. Media is important for the party in order to be more visible and spread their message to a wider range of society. 17

18 Regional seminars This project brings together promising social democratic and leftist politicians from five MENA countries: Egypt, Jordan, Morocco, Palestinian Territories (PT) and Tunisia. The reason to choose these countries is because they have all experienced popular protests, have all underwent elections or implemented reforms and are in the phase of transition now. Also, in 2012 three of these countries (Egypt, Tunisia, PT) have initiated the Arab Social Democratic Forum. In this framework it is good to involve this Forum in our project and take the opportunity to cooperate with this Forum. The aim of this project is to introduce the countries to the various aspects of political leadership and the dynamics and structures of political parties. In the first seminar topics such as social democracy and party organisation are addressed. The second seminar will deal with campaigning and the media. In the last seminar regional and European cooperation will be discussed and a simulation game on negotiating will be conducted. Each seminar will take place in a different MENA country, with the aim to broaden the participants knowledge of the countries involved. We will hold seminars in Egypt, Tunisia and Jordan. First Future Leaders Training held in Amman, Jordan From 7 to 9 June, the European Forum, in cooperation with the FMS, the UK Labour Party and the AlSindyan Institute. Second Future Leaders Training held in Tunisia From 6 to 8 September the European Forum, in cooperation with the Foundation Max van der Stoel (FMS), the UK Labour Party and the Ettakatol party organized the second seminar of the Future Leaders Training. Third Future Leaders Training held in Kemisset, Morocco From 29 November to 01 December the European Forum, in cooperation with the Foundation Max van der Stoel (FMS), the UK Labour Party and the PSU party organized the second seminar of the Future Leaders Training. Lessons Learned We are satisfied with this first year. For next year we will continue, but limit ourselves to two seminars. 18

19 Region: South-eastern Europe: Danijel Tadic Albania Political Developments 2013 The EU considered the June 2013 general elections as a crucial test for Albanian democracy and the EU accession perspective of the country. There was a lot of uncertainty among representatives of the International Community if Albania was capable to organize peaceful, free and fair elections, especially after an activist of the opposition Socialist Party (SP) was killed and one Democratic Party (DP) activist wounded during incidents at the election day. Observers concluded, however, that the elections were in line with the democratic standards. The election result and the way the losing party would deal with it did brought some tensions. In the end a smooth assumption of power proved to be possible in Albania as well. On 27 June, the outgoing Prime Minister Sali Berisha (DP) accepted his defeat in an emotional speech and resigned as party leader after being in power for 8 years. The coalition headed by the SP gained 84 out of 140 seats in the parliament. SP leader and former mayor of Tirana, Edi Rama, was appointed prime minster. Change of leadership within the DP Tirana mayor Lulzim Basha became the new leader could improve the relations between the two major parties in Albania and contribute to speeding up the European integration process. In December 2013, the European Commission recommended that Albania should be granted EU candidate status. However, the Council decided that continued implementation of anti-corruption and judicial reform strategies is needed before granting candidate status to Albania in June FMS Projects 2013 In cooperation with Qemal Stafa Foundation (QSF) Foundation Max van der Stoel organised four campaign trainings for FRESSH, youth organisation of the Socialist Party of Albania (SP). Main aim of the seminars was to strengthen the youth organisation, improve campaign and political skills of SP youth and prepare them for the June 2013 parliamentary elections. Over the years FRESSH has developed into an important part of the SP as its succeeded in involving a growing number of young people in party works and campaigning. In addition, the youth organisation has professionalised its organisation and activities. Qemal Stafa Foundation has invested a lot of time and effort in education of young people and party members. QSF was founded in 2007 by the SP. It aims to strengthen the administrative, organisational and political capacities of the party representatives on local and national level. In 2012 they established a Political Academy, an advanced educational project. Friedrich Ebert Stiftung, Foundation Max van der Stoel and political foundations from Macedonia and Croatia have been involved in this. List of activities Feb Campaign training for SP Youth FRESSH, Tirana Feb Campaign training for SP Youth FRESSH, Tirana March Campaign training for SP Youth FRESSH, Tirana March Campaign training for SP Youth FRESSH, Tirana 19

20 Lesson learned Since 2004 we have closely cooperated with the Socialist Party of Albania in order to strengthen the party structures. Capacity building of young party members has always been the core of the trainings we organized with QSF. Over the years the QSF has professionalized. In June 2013 the SP led coalition succeeded to win the general elections partly due to an excellent campaign and the involvement of youth in the campaign. Further effort is needed to ensure a sustainable continuous flow of young people in the party structures. In addition, SP should continue to work on internal party democracy. Due to the experience of our partner in campaigning we will shift the focus in We will organize two Training of Trainers (ToT) in cooperation with Qemal Stafa Foundation. With this QSF aims to develop a pool of trainers that will be able to train (future) party members. Bosnia-Herzegovina (BiH) Political Developments 2013 Political deadlock continued in BiH in No steps forward were made with regard to the European integration process. The Dayton Peace Agreement signed in 1995 to end the war stipulated the constitution. The Agreement also created a complex and inefficient political system. The central government is weak, as the country is composed of two political entities, Republika Srpska (49 % of territory) and the Bosniak-Croat Federation (51 percent of the territory), that function autonomously. In addition, the Federation is divided into ten cantonal units. Each political unit has its own governing body, accumulating to 700 elected state officials and more than 140 ministers. These political units are hence divided according to ethnic lines. As a result, they take decisions based on ethnicity rather than ideologies and values or think of solutions that would fit all of the country.the question remains if it is possible to move forward and improve the functionality of the state and democratic output without fundamental changes, such as changing the constitution? Some experts argue that almost all problems in the country are a consequence of the constitutional setup that is based on ethnic division. However, some concrete steps can be taken, such as forwarding more responsibilities to BiH politicians. Local ownership, namely, will make local politicians accountable and they will not be able to point the finger towards the international actors when things go wrong. At the same time the international actors need a more robust approach towards BiH. Resources are scarce and the economy is held together by EU money and remittances. EU conditionality should get some results in BiH too, as it did in the neighbouring countries. The EU has increased the pressure on BiH by cutting a part of the pre-accession funds. This relates to a discriminatory reference in the constitution saying that only Bosniacs, Croats and Serbs can become countries president. Commissioner for enlargement and neighbouring policy Stefan Füle has said that general elections in October of 2014 cannot be held if a solution has not been found for this issue. FMS Projects 2013 In 2013 we continued our cooperation with the Independent Youth Organisation (NAM) that closely cooperates with the Social Democratic Party of BiH (SDP). SDP is the main party in the country and strives for multi-ethnic BiH with more competences for the weak state level government. In the ruling coalition the party is forced to work with Bosniac, Croat and Serb parties that are less eager to push for the reforms as their ethnic interest are quite well protected in the current constitutional set up. In cooperation with NAM, the Foundation 20