Beleidsregels Jeugdhulp gemeente Drechterland

Transcriptie

1 GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Drechterland. Nr juli 2015 Beleidsregels Jeugdhulp gemeente Drechterland Het college van de gemeente Drechterland heeft 16 december 2014 vastgesteld de 'Beleidsregels Jeugdhulp gemeente Drechterland 2015'. Dit is een uitwerking van de Jeugdwet en de Verordening Jeugdhulp gemeente Drechterland 2015, zodat deze uitgevoerd kunnen worden. De uitwerking betreft onder andere de individuele voorzieningen en de waarborg van de kwaliteit van zorg. Hieronder leest u de Beleidsregels Jeugdhulp gemeente Drechterland zoals vastgesteld Hoofdstuk 1 Inleiding De verordening Jeugdhulp Drechterland 2015, het besluit en deze beleidsregels geven uitvoering aan de Jeugdwet. Deze wet maakt onderdeel uit van de bestuurlijke en financiële decentralisatie naar gemeenten van de provinciale (geïndiceerde) jeugdzorg, de gesloten jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg voor kinderen en jongeren (jeugd-ggz), zorg voor jeugd met een licht verstandelijke beperking (jeugd-lvb), ggz in het kader van het jeugdstrafrecht (forensische zorg) Jeugdbescherming en jeugdreclassering. Daarnaast wordt met deze wet een omslag gemaakt van een stelsel gebaseerd op een wettelijk recht op zorg (aanspraak), naar een stelsel op basis van een voorzieningenplicht voor gemeenten (voorziening). Dit vindt plaats op een wijze zoals eerder is gebeurd met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Het wettelijke recht op jeugdzorg en individuele aanspraken op jeugdzorg worden hierbij vervangen door een voorzieningenplicht waarvan de aard en omvang in beginsel door de gemeente worden bepaald. Het doel van het jeugdzorgstelsel blijft echter onverminderd overeind: jeugdigen en ouders krijgen waar nodig tijdig bij hun situatie passende hulp, met als beoogd doel ervoor te zorgen de eigen kracht van de jongere en het zorgend en probleemoplossend vermogen van het gezin te versterken. Met deze stelselwijziging streven we naar een grotere inzet op preventie, tijdige ondersteuning en het versterken van eigen kracht van jeugdigen en hun ouders. Door gemeenten verantwoordelijk te maken voor alle taken op het gebied van jeugdhulp, krijgen zij de mogelijkheid om een samenhangend stelsel te realiseren. Daarbij gelden in Drechterland de volgende uitgangspunten: Preventie en vroege signalering van opgroei-, opvoedings- en psychische problemen en stoornissen. De-medicaliseren, ontzorgen en normaliseren door onder meer het opvoedkundig klimaat te versterken in gezinnen, wijken, buurten, scholen en voorzieningen als kinderopvang en peuterspeelzalen. Het bevorderen van de opvoedvaardigheden van ouders en de sociale omgeving, zodat de ouders zoveel mogelijk in staat worden gesteld om zelf de verantwoordelijkheid voor de opvoeding te dragen. Het inschakelen, herstellen en versterken van het eigen probleemoplossend vermogen van de jeugdige, zijn ouders en zijn sociale omgeving (eigen kracht). Het bevorderen van de veiligheid van de jeugdige in de opvoedsituatie waarin hij opgroeit. Integrale hulp aan gezinnen volgens het uitgangspunt: één gezin, één plan, één regisseur. Anders dan bij de overige transities, komen hulpvragen van jeugdigen en ouders in het kader van de Jeugdwet daarom ook via verschillende routes binnen. Er werken veel professionals in het voorveld die het eerste contact en de eerste ondersteuning laagdrempelig kunnen bieden. Indien er meer hulp nodig is dan kan er altijd worden opgeschaald. Een aantal voorbeelden: Ouders met een kind dat tekenen van angst vertoont gaan voor advies naar de huisarts, naar de schoolmaatschappelijk werker op de school of naar de Jeugdverpleegkundige. Vervolgens kan door de huisarts en de praktijkondersteuner GGZ worden besloten om het kind door de praktijkondersteuner te laten behandelen, of bij meer zorgen van een van de professionals door te verwijzen naar een psycholoog in de basis GGZ voor een nadere diagnose op een stoornis. Een gezin met problemen op meerdere gebieden (schulden, verslaving, mogelijk een beperking) en zorgen voor hun autistisch kind zoekt contact met het WMO-loket, al dan niet in combinatie met de ambulant begeleider die al actief was in het gezin. Het gezin kan vervolgens worden besproken in een casusoverleg van team Inzet om de hulp af te stemmen en het daarmee overzichtelijk te houden voor de ouders en het kind. Na dit casusoverleg blijkt dat de veiligheid in het gezin zorgelijk is en dat het kind door de problemen van de ouders, niet de volledige aandacht in de opvoeding kan krijgen. Team Inzet probeert samen met de ouders, de ambulante begeleider en jeugdbescherming een oplossing te vinden voor deze situatie. Wanneer een ouder van een kind met een licht verstandelijke beperking zelf ervoor kiezen om informatie in te winnen of een diagnose te laten stellen naar het IQ van het kind, komen zij terecht bij het WMO-loket, die het gezin verwijst voor het onderzoek naar de gedragsdeskundige van 1

2 team Inzet. Zij stelt een diagnose en stelt samen met de medewerker van het WMO-loket/team Inzet een maatwerkvoorziening op, bijvoorbeeld een vorm van begeleiding voor ouders en kind specifiek gericht op het leren omgaan met de beperking. Tot slot is een casus denkbaar waarbij het kind op school zit en de leerkracht, na overleg met de intern begeleider of de zorg coördinator, tot de conclusie komt dat er meer ondersteuning nodig is voor dit kind vanwege het onvermogen tot het concentreren in de klas. De school bespreekt het kind in het knooppuntenoverleg, waar de school deel van uit maakt. En bekijkt met dit team, welke aanvullende ondersteuning er vanuit passend onderwijs beschikbaar is. Na deze aanvullingen blijkt na aantal maanden dat het kind toch teveel problemen thuis heeft vanwege de vechtscheiding tussen de ouders. Er wordt voor gekozen om samen met school, de schoolmaatschappelijk werker en team Inzet een traject in te zetten dat zowel de thuissituatie (ambulante jeugdhulp) als de schoolsituatie ondersteunt voor dit kind en het gezin. Bovenstaande voorbeelden maken duidelijk dat de gemeente samen met de partners in het jeugddomein een nauwe samenwerking dienen na te streven om een dekkende en passende vorm van (al dan niet gemeenschappelijke) hulp te kunnen bieden. Dat geldt specifiek voor de huisarts, jeugdarts en de medisch specialist, omdat zij op basis van de wet direct kunnen verwijzen naar specialistische jeugdhulp. Dit gaat meestal om verwijzingen naar de (basis) geestelijke gezondheidszorg. Drechterland kiest er niet voor om een eigen gemeentelijk indicatieorgaan in te richten dat volledig los staat van de hulpverlening, zoals in het verleden het geval is geweest. Het uitgangspunt is dat iedereen gebruik kan maken van de algemene voorzieningen en dat daar ook de nadruk wordt gelegd op het eerste contact en het inzichtelijk maken van de hulpvraag. Voor gezinnen met geen of verminderde regie en problemen op meerdere leefdomeinen kan vervolgens intensieve ondersteuning worden geboden door het stadsteam. Wanneer deze professionals constateren dat aanvullende hulp nodig is die zij zelf niet kunnen bieden, dan kunnen zij deze individuele maatwerk voorziening via een eenvoudige procedure met behulp van het zorgloket toekennen. De stappen die de professional reeds heeft gezet met het betreffende gezin zullen hier worden meegenomen in de beoordeling. Zo kan zoveel mogelijk worden voorkomen dat er een voorziening wordt gecreëerd die losstaat van het werk dat daarvoor al is gedaan binnen het gezin en bij het gezin niet het gevoel ontstaat dat er naast elkaar gewerkt wordt. Het uitgangspunt hierbij is om adequate hulp snel en laagdrempelig in de omgeving van de jeugdige en zijn ouders aan te kunnen bieden, zonder dat daarbij wordt vergeten dat hulp niet het inzetten van een traject betekent en klaar is kees. Goed leren luisteren naar de hulpvraag van de ouders om in te schatten wat wel én wat niet nodig is, of wat zelf kan worden opgepakt in het gezin, is de norm. Daar zijn vervolgens meerdere instrumenten voor, denk aan vrijwilligerswerk, eigen netwerk, algemene- en overige voorzieningen, zorg in natura of een persoonsgebonden budget. De Jeugdwet en de Verordening Jeugdhulp Drechterland 2015 leggen veel bevoegdheden bij het college. De uitvoering hiervan zal echter in de regel namens het college gedaan worden (in mandaat) door het WMO-loket of team Inzet. Hierbij moet worden opgemerkt dat dit de startsituatie betreft bij de inwerkingtreding van de wet. Aangezien het veel nieuwe taken betreft en de uitvoering nog in ontwikkeling is, kan het nodig zijn de beleidsregels op basis van opgedane ervaring aan te passen in de loop van de tijd. Dat is ook precies de reden om de beleidsregels een dergelijke flexibiliteit mee te geven: soms is een kleine snelle aanpassing vereist om optimale ondersteuning te kunnen blijven bieden aan inwoners van Drechterland. Hoofdstuk 2 Het afwegingskader de niveaus van hulp In de toegangsprocedure wordt onderscheid gemaakt in zorg en ondersteuning op drie niveaus: Sociale infrastructuur (eigen netwerk, informele zorg en ondersteuning); Overige voorzieningen (algemene); Individuele maatwerkvoorzieningen in het kader van specialistische jeugdhulp. 2.1 Sociale infrastructuur Het eerste niveau vormt de basis van de sociale infrastructuur. Binnen jeugd wordt ernaar gestreefd om ouders zoveel mogelijk zelf verantwoordelijk te houden voor de opvoeding van hun kind. Hier zijn echter meer mensen bij betrokken, want een kind groeit niet op in een geïsoleerde omgeving. Naast de eigen netwerken van mensen zijn er allerlei particuliere initiatieven en vrijwilligersorganisaties in Drechterland, die een belangrijke bijdrage leveren aan onderlinge hulp- en dienstverlening en het versterken van de sociale cohesie. Denk bijvoorbeeld aan de vrijwillige hulpdiensten (al dan niet van de buren) en maatjesprojecten. Maar hier vallen uiteraard ook de scholen onder, de sportverenigingen. Dit niveau heeft verder geen reikwijdte in deze beleidsregels, maar wij vinden het van belang om het te noemen omdat het aansluit bij de doelstellingen die genoemd zijn in het vorige hoofdstuk. 2.2 Overige voorzieningen (algemene) 2

3 Deze voorzieningen zijn voor iedereen toegankelijk en flexibel van inzet. Ouders en kinderen die een lichte, eenvoudige ondersteuningsvraag hebben kunnen altijd terecht bij organisaties die reguliere hulpverlening bieden aan jeugdigen en/of gezinnen of het WMO-loket, zonder bureaucratische rompslomp. In de verordening Jeugdhulp Drechterland 2015 en het besluit staat beschreven wat hieronder wordt verstaan. De volgende overige voorzieningen zijn onder andere beschikbaar: a. Algemene (ook digitale) informatieverstrekking omtrent ontwikkelingsbehoeften jeugdigen en opvoedingsvragen opvoeders; b. Activiteiten ter versterking van de pedagogische civil society, zoals stimuleren en faciliteren van initiatieven vanuit de informele netwerken, steuncontacten tussen ouder en jongeren en contacten die een bijdrage leveren aan een gezonde en veilige opgroeien opvoedomgeving, mogelijkheden voor ouders/opvoeders om elkaar te ontmoeten; c. Laagdrempelige opvoedondersteuningsactiviteiten; d. Bieden van informatie, advies en consultatie bij opgroei en opvoedvragen; e. Ondersteuning en lichte hulp voor jeugdigen en/of ouders, waaronder vormen van vrij toegankelijke hulp, gericht op het creëren van een stabiele opvoed- en opgroeisituatie; f. Ondersteuning en lichte hulp aansluitend bij het onderwijs, de opvangsetting en vrije tijdsbesteding, waarbij ondersteuning voor opvoeders en jeugdigen geboden wordt. g. Casusregie: het systematisch coördineren, afstemmen en volgen van de benodigde hulpverlening aan jeugdigen en/of gezinnen, waarbij meerdere hulpverleners betrokken zijn. Daarnaast is er nog een voorziening die voor alle burgers vrij toegankelijk is: Veilig Thuis: de organisatie die is voortgekomen uit de fusie tussen het Advies- en meldpunt Kindermishandeling en het Steunpunt Huiselijk Geweld. Veilig Thuis is het nieuwe meldpunt waar iedereen (zowel burgers als professionals) terecht kan voor het melden van zorgen om kinderen en/of hun ouders bij vermoedens van kindermishandeling of andere vormen van huiselijk geweld. Burgers kunnen hier ook terecht voor het inwinnen van advies. Veilig Thuis zal bij een vermoeden van kindermishandeling een onderzoek starten en indien nodig contact opnemen met de betreffende hulpverlenende instanties in de gemeente om actie te ondernemen. 2.3 Individuele maatwerkvoorzieningen in het kader van specialistische hulp Niet alle problemen zijn nabij, in de buurt en via de inzet van het eigen netwerk, informele zorg of algemene voorzieningen op te lossen. Soms hebben inwoners specifieke, specialistische en/of intensieve ondersteuning nodig. Het gaat om voorzieningen die vaak bovenlokaal, regionaal of soms zelfs landelijk zijn georganiseerd, zoals crisisopvang, pleegzorg, jeugdbescherming. Ook als deze zwaardere vormen van hulp nodig zijn, blijft het uitgangspunt van nabijheid overeind. In situaties waar de basis niet voldoende ondersteuning biedt, moet snel en dichtbij ondersteuning vanuit maatwerkvoorzieningen worden ingezet. Deze hulp moet in een keer goed zijn. Dat wil zeggen zo licht als het kan en zo zwaar als nodig. In de verordening Jeugdhulp 2015 wordt weergegeven welk individuele maatwerk voorzieningen in het kader van specialistische hulp beschikbaar zijn. Tijdens de procedure bekijkt het WMO-loket, al dan niet aangevuld met de analyse van team Inzet en overige professionals die al contact hebben gehad met het gezin, in eerste instantie welke (combinatie) van zorg en ondersteuning passend is bij de hulpvraag van de cliënt. Het WMO-loket zorgt ook voor de uitvoering met het oog op de wet, zoals het opstellen van de beschikking en/of de PGB afspraken. Uitvoering van meervoudige probleem- en/of domeinoverstijgende zaken worden gedaan door team Inzet. De beslissing of iemand voor specialistische hulp in aanmerking komt, is naast team Inzet ook voorbehouden aan de huisarts, jeugdarts of medisch specialist. De inzet van specialistische jeugdhulp zal altijd worden gebaseerd op het oordeel van deskundigen. Leeftijdsgrens De inzet van jeugdhulp vindt plaats op basis van de Jeugdwet en het burgerlijk wetboek, waarbij de leeftijdsgrens van 18 jaar wordt gehanteerd. Indien er binnen 6 maanden nadat een kind 18 jaar is geworden wordt geconstateerd dat er aanvullende hulp noodzakelijk is, kan de hulp uiterlijk worden verlengd totdat de jongvolwassene 23 jaar is geworden. Alle aanvullende hulp na die leeftijd zal in principe worden gecontinueerd op basis van de beschikbare Wmo voorzieningen. Hoofdstuk 3 De toegang tot jeugdhulp via de gemeente, indiening hulpvraag Voor de artikelen over de procedurele toegang en de betrokken partijen verwijzen wij naar artikel 4 t/m 8 van de Verordening Jeugdhulp Drechterland Voor de volledigheid geven wij hieronder nogmaals 3

4 een samenvatting van het hele proces van de melding van een hulpvraag tot het afgeven van een beschikking. Woonplaatsbeginsel In de Jeugdwet is uitgewerkt hoe het woonplaatsbeginsel dient te worden toegepast bij de inzet van deze voorzieningen. Hiermee wordt helderheid verschaft welke gemeente verantwoordelijk is voor de in te zetten hulp in bijzondere of onduidelijke gevallen. In de bijlage worden deze kaders per situatie verder beschreven. 3.1 Melding hulpvraag Wanneer een inwoner behoefte heeft aan ondersteuning in het kader van jeugdhulp, kan hij of zij, of een derde, bij het WMO-loket zijn hulpvraag persoonlijk, telefonisch (via KCC) of schriftelijk melden. Het college bevestigt de ontvangst van een melding schriftelijk. In deze ontvangstbevestiging wordt de cliënt geïnformeerd over de gang van zaken na de melding. Degene die zich met een ondersteuningsvraag meldt, wordt gewezen op de mogelijkheid om zich bij het onderzoek desgewenst bij te laten staan door iemand uit het eigen netwerk of een gratis onafhankelijke cliëntondersteuner en de mogelijkheid voor het opstellen van een familiegroepsplan. Soms blijkt na een korte vraagverkenning dat informatie en advies voldoende is voor de cliënt om het ondervonden probleem op te lossen. Wanneer verdere vraagverheldering of verdieping nodig blijkt, wordt er een onderzoek uitgevoerd. Mandatering Het college mandateert team Inzet voor het voeren van onderzoek bij enkelvoudige zware problematiek. De in te zetten hulp in vrijwillige kader die hieruit voortvloeit, kan vervolgens uitgevoerd worden door team Inzet, kan specialistische hulp ingezet worden of via zorg in natura of in de vorm van een persoonsgebonden budget (Pgb) worden ingezet. Het college mandateert het WMO-loket voor het uitvoeren van de wettelijke vereisten vanuit de Jeugdwet, zoals het opstellen van een beschikking of het opzetten van de overeenkomst en regelgeving omtrent de inzet bij een pgb. Indien er door de cliënt wordt gekozen voor een pgb, aan de hand van de regels die zijn vastgelegd in de Verordening Jeugdhulp Drechterland 2015, het besluit en deze beleidsregels verder op in dit hoofdstuk, zal de Sociale Verzekeringsbank de financiële uitvoering van de pgb op zich nemen. Het WMO-loket zal daarnaast met instemming en/of op verzoek van de jeugdige en/of zijn ouders, informatie inwinnen bij andere instanties, zoals de professionals die algemene voorzieningen uitvoeren, en met deze in gesprek gaan over de meest aangewezen hulp. Dat geldt ook voor team Inzet ten behoeve van het opstellen van een beschikking of zorgovereenkomst of als het gaat om de uitvoering van zware enkelvoudige of meervoudige problematiek. De gemeente Drechterland kiest er in deze beginfase van de transitie jeugdzorg nadrukkelijk niet voor om professionals direct de toegang tot individuele maatwerkvoorzieningen te laten uitvoeren. Dergelijke besluiten zullen altijd voor onderzoek en beschikking via het zorgloket (of in de praktijk door analyse van team Inzet) dienen te lopen. De uitzonderingen op bovenstaand proces zijn: De huisarts, jeugdarts en medisch specialist: zij mogen op basis van de Jeugdwet direct doorverwijzen naar specialistische jeugdhulp. De gemeente maakt uiteraard wel afspraken met deze partijen over de gecontracteerde hulp en de wijze van registratie van doorverwijzen. Veilig thuis: indien er een zorgmelding bij Veilig Thuis binnenkomt kan er onafhankelijk worden besloten om actie te ondernemen in een gezin. De gemeente maakt uiteraard wel afspraken met Veilig Thuis om een route af te spreken waarin deze hulp gezamenlijk kan worden ingezet. De kinderrechter/strafrechter: de kinderrechter en strafrechter leggen kinderbeschermings- en/of strafmaatregelen op, nadat de Raad voor de Kinderbescherming advies heeft uitgebracht, die de gemeente dient uit te voeren. Denk hierbij aan maatregelen in het zogenaamde gedwongen kader, zoals een ondertoezichtstelling of een jeugdreclasseringstraject. Jeugdbescherming en de gecertificeerde instellingen (GI): indien de GI constateert dat er aanvullende hulp noodzakelijk is binnen het kader van de hierboven genoemde gedwongen maatregelen, dan is de gemeente verplicht deze hulp in te zetten. De gemeente maakt uiteraard wel afspraken met de GI over de samenwerking in een dergelijk traject. De burgemeester: indien de raad voor de kinderbescherming niet tot indiening van een verzoek tot ondertoezichtstelling overgaat nadat hij een melding van de burgemeester van de woonplaats van de minderjarige heeft ontvangen dat een maatregel met betrekking tot het gezag dient te worden overwogen, kan de burgemeester de raad vragen het verzoek alsnog aan de rechter voor te leggen. 3.2 Vooronderzoek Het college verzamelt in overleg met de jeugdige en/of zijn ouders en/of de betrokken professionals, zo spoedig mogelijk en voor zover nodig in het kader van de hulpvraag, de noodzakelijke en toegankelijke gegevens over de jeugdige en zijn situatie. 4

5 Voor het onderzoek verschaft de cliënt het college alle overige gegevens en bescheiden die naar het oordeel van het college nodig zijn en waarover hij redelijkerwijs de beschikking kan krijgen. De cliënt verstrekt in ieder geval een identificatiedocument ter inzage. Tijdens het onderzoek wordt ook rekening gehouden met de volgende factoren: Als de cliënt een persoonlijk plan aan het college heeft overhandigd, betrekt het college dat plan bij het onderzoek; Het college informeert de cliënt over de gang van zaken bij het gesprek, diens rechten en plichten en de vervolgprocedure en vraagt de cliënt toestemming om zijn persoonsgegevens te verwerken; Het aanvragen van een onafhankelijk sociaal medisch advies kan onderdeel uitmaken van het onderzoek; Indien de cliënt of de ondersteuningsvraag genoegzaam bekend is, kan in overleg met de cliënt worden afzien van het onderzoek. Het familiegroepsplan Het college brengt de cliënt op de hoogte van de mogelijkheid om een familiegroepsplan op te stellen en stelt hem gedurende zeven werkdagen na de melding in de gelegenheid het plan te overhandigen. In dit plan staat gemotiveerd aangegeven welke ondersteuning volgens de cliënt nodig is. Tijdens het onderzoek wordt ook rekening gehouden met de volgende factoren: Als de cliënt een familiegroepsplan aan het college heeft overhandigd, betrekt het college dat plan bij het onderzoek; Het college informeert de cliënt over de gang van zaken bij het gesprek, diens rechten en plichten en de vervolgprocedure en vraagt de cliënt toestemming om zijn persoonsgegevens te verwerken; Het aanvragen van een onafhankelijk sociaal medisch advies kan onderdeel uitmaken van het onderzoek; Indien de cliënt of de ondersteuningsvraag genoegzaam bekend is, kan in overleg met de cliënt worden afzien van het onderzoek. 3.3 Gesprek Voor zover noodzakelijk onderzoekt het college zo spoedig mogelijk na de gespreksvoorbereiding in een gesprek met deskundigen, de jeugdige, de ouders en mogelijk andere betrokkenen: a. De behoeften, persoonskenmerken, veiligheid, ontwikkeling en gezinssituatie van de jeugdige en het probleem of de hulpvraag; b. het gewenste resultaat van het verzoek om jeugdhulp; c. het vermogen van de jeugdige en/of zijn ouders om zelf of met ondersteuning van de naaste omgeving/ sociaal netwerk een oplossing voor de jeugdhulpvraag te vinden; d. de mogelijkheden om gebruik te maken van een andere voorziening; e. de mogelijkheden om jeugdhulp te verlenen met gebruikmaking van een overige voorziening; f. de mogelijkheid om een individuele voorziening te verstrekken; g. de wijze waarop de individuele voorziening wordt afgestemd met andere voorzieningen op het gebied van zorg, onderwijs, maatschappelijke ondersteuning, of werk en inkomen, en h. hoe rekening zal worden gehouden met de godsdienstige gezindheid, de levensovertuiging i. en de culturele achtergrond van de jeugdige en zijn ouders, en j. de mogelijkheden om te kiezen voor de verstrekking van een persoonsgebonden budget, waarbij de jeugdige of zijn ouder (s) conform artikel van de wet in voor hen begrijpelijke bewoordingen worden ingelicht over de gevolgen van die keuze. Opstellen van een gezinsplan Het ondersteuningsplan wordt opgesteld vanuit het kader: een gezin, een plan, een regisseur. Het familiegroepsplan kan onderdeel uitmaken van het ondersteuningsplan. Het familiegroepsplan is een plan van aanpak opgesteld door de ouder(s), samen met bloedverwanten, of anderen die tot de sociale omgeving van de jeugdige behoren. In het ondersteuningsplan wordt vermeld van welke vrij toegankelijke jeugdhulpvoorzieningen de jeugdige en/of de ouders gebruik gaan maken en/of voor welke individuele jeugdhulp voorzieningen de jeugdige en/of de ouders een aanvraag indienen bij het stadsteam. Ernsttaxatiemodel De toeleiding naar specialistische zorg vanuit de gebiedsteams c.q. stadsteam gaan in West-Friesland aan de hand van het Ernsttaxatiemodel. De 'Standaard Taxatie Ernst Problematiek' (STEP) is een kort instrument waarmee een snelle taxatie is te maken van de ernst van de problematiek van cliënten. Naast een ernsttaxatie van de huidige situatie, wordt het risico van een toename van de ernst getaxeerd. Op basis van dit model kan een inschatting gemaakt worden welke zorg er nodig is en hoe snel die zorg geboden moet worden. 3.4 Verslag Het onderzoek wordt door het WMO-loket of team Inzet uitgewerkt tot een verslag. In dit verslag komt een uitwerking van de hulpvraag, het onderzoek en de daartoe verzamelde informatie en het arrangement 5

6 aan ondersteuning te staan. Binnen zes weken na de melding verstrekt het college een verslag van de uitkomsten van het onderzoek. De cliënt tekent het verslag voor gezien of akkoord en zorgt ervoor dat een getekend exemplaar wordt geretourneerd aan de contactpersoon waarmee hij het gesprek heeft gevoerd. Als de cliënt tekent voor gezien, kan hij daarbij tevens aangeven wat de reden is waarom hij niet akkoord is. Ook als de cliënt van mening is dat hij in aanmerking komt voor een maatwerkvoorziening, kan hij dit aangeven op het door hem ondertekende verslag. Wanneer de conclusie uit het onderzoek is dat een maatwerkvoorziening dient te worden ingezet, informeert het college zoals eerder dit hoofdstuk aangegeven de jeugdige en zijn ouders over de rol van het gebiedsteam en de inzet van de regiefunctie van team Inzet. Daarnaast informeert het college over de mogelijkheid om te kiezen voor een verstrekking van een persoonsgebonden budget en over de gevolgen van die keuze, waaronder het opstellen van een gemotiveerd verzoek. Tevens informeert het college de jeugdige en/of zijn ouders indien er sprake is van een ouderbijdrage voor de betreffende individuele voorziening en de hoogte ervan (of in ieder geval een nauwkeurige schatting ervan). 3.5 Aanvraag individuele voorziening (maatwerk) Als de cliënt het verslag ondertekent en het verslag is voorzien van zijn naam, burger servicenummer (BSN), geboortedatum en een dagtekening, fungeert het verslag als aanvraagformulier voor een maatwerkvoorziening; als dat (mede) de uitkomst is van het gesprek. De datum waarop de aanvraag juist en volledig is, geldt als aanvraagdatum. Indien de gemeente een aanvraag ontvangt die door een ander bestuursorgaan behandeld moet worden, heeft de gemeente doorzendplicht (art. 2:3 Awb). In de praktijk wordt de volledige aanvraag met begeleidend schrijven (of telefoongesprek) geretourneerd aan cliënt. Slechts op uitdrukkelijk verzoek van de cliënt kan de gemeente de aanvraag doorzenden naar het desbetreffende bestuursorgaan. Criteria individuele voorzieningen voorliggende voorzieningen Het college kent een individuele maatwerkvoorziening toe indien en voor zover in het onderzoek in ieder geval is vastgesteld dat: a. de jeugdige op eigen kracht of met zijn ouders of andere personen uit zijn naaste b. omgeving geen (volledige) oplossing voor zijn hulpvraag kan vinden; c. een algemene voorziening niet adequaat is voor de oplossing van de hulpvraag; d. de jeugdige of de ouders geen aanspraak kunnen maken op een andere voorziening om de hulpvraag e. te beantwoorden. f. een individuele maatwerkvoorziening aangewezen is gezien de aard en ernst van de hulpvraag. Hoofdstuk 4 Beschikking 4.1 Inhoud beschikking Op grond van de wet geeft het college binnen twee weken na ontvangst van de aanvraag een beschikking af (er vanuit gaande dat het maximaal zes weken durende onderzoek dan reeds is afgerond). Indien deze termijn overschreden lijkt te worden, zal op grond van de Awb de cliënt schriftelijk geïnformeerd worden over een verlenging van deze termijn met acht weken. In de beschikking staat in ieder geval: de aanvraagdatum, de beslissing, de motivering van de beslissing en informatie over de effectuering van het besluit. Beschikkingen zijn in principe gebaseerd op voorzieningen in natura, tenzij de jeugdige en/of de ouders een pgb wensen en er wordt voldaan aan de voorwaarden genoemd in art van de Jeugdwet. In de beschikking tot verstrekking van een maatwerkvoorziening wordt in ieder geval aangegeven of de voorziening in natura of als pgb wordt verstrekt. Bij het verstrekken van een voorziening in natura wordt in de beschikking tevens in ieder geval vastgelegd: a. welke de te treffen voorziening is en wat het beoogde resultaat daarvan is; b. wat de ingangsdatum en duur van de verstrekking is; c. welke gecontracteerde of gesubsidieerde aanbieder van jeugdhulp de voorziening verstrekt, en d. indien van toepassing, e. Welke andere voorzieningen relevant zijn of kunnen zijn. Bij het verstrekken van een voorziening in de vorm van een pgb wordt in de beschikking in ieder geval tevens vastgelegd: a. dat de bekwaamheid van de aanvrager is getoetst en dat het pgb passend wordt geacht; b. welke kwaliteitseisen gelden voor de besteding van het pgb; c. de resultaatafspraken d. wat de hoogte van het pgb is en hoe deze is berekend; e. hoe de feitelijke betaling ten laste van het te verstrekken pgb plaatsvindt; 6

7 f. de wijze van verantwoording van de besteding van het pgb; g. of het pgb mag worden besteed aan inzet door derden of iemand uit het sociale netwerk, niet zijnde een professionele hulpverlener. De regels voor het pgb zijn verder nader uitgewerkt in het besluit Jeugdhulp Drechterland Ouderbijdrage De ouderbijdrage jeugdzorg is een bijdrage die ouders of stiefouders moeten betalen als hun (stief)kind tijdelijk buiten het gezin wordt verzorgd en opgevoed. De ouderbijdrage dekt een gedeelte van de werkelijke kosten voor verzorging en verblijf buiten het gezin, bijvoorbeeld in een jeugdhulpinstelling. De te betalen ouderbijdrage geldt op grond van artikel De hoogte is een wettelijk vastgesteld bedrag en wordt, indien van toepassing, in de beschikking opgenomen. Wettelijk is geregeld dat het CAK (Centraal Administratie Kantoor) de ouderbijdrage vaststelt, oplegt en int. Vervolgens vindt afdracht aan de gemeente plaats. Vastlegging gegevens in dossier 1. hulpvragen, de afhandeling daarvan en de relevante informatie om te komen tot een besluit met 2. betrekking tot de toekenning van een individuele voorziening worden voor zover nodig vastgelegd in het dossier van het WMO-loket, en indien betrokken ook door team Inzet; 3. de beoogde doelen, voortgang en resultaten van de individuele maatwerkvoorziening zoals teruggekoppeld door de zorgaanbieder conform de afspraken opgenomen in het besluit, worden verwerkt in het dossier zoals hierboven genoemd; 4. de gegevens van de jeugdige, zijn ouders en overige betrokkenen worden in het dossier verwerkt 5. conform een privacy protocol. 4.2 Bezwaar en beroep Indien de cliënt van mening is dat het college hem ten onrechte geen maatwerkvoorziening verstrekt, kan de cliënt daartegen bezwaar maken en daarna eventueel in beroep gaan tegen de beslissing op zijn bezwaar. De rechter zal toetsen of de gemeente zich heeft gehouden aan de voorgeschreven procedures, het onderzoek naar de omstandigheden van de cliënt op adequate wijze heeft verricht en of de ondersteuning een passende bijdrage levert aan het realiseren van de genoemde doelstellingen in hoofdstuk 1. Hoofdstuk 5 Criteria pgb 5.1 Gemotiveerd plan In het besluit Jeugdhulp 2015 is reeds aangegeven, dat een individuele maatwerkvoorziening in de vorm van een pgb alleen wordt verstrekt indien de belanghebbende dit gemotiveerd, aan de hand van een opgesteld plan vraagt. De belanghebbende moet motiveren dat het bestaande aanbod van zorg in natura niet passend is. In het plan moet duidelijk worden aangetoond dat de verstrekking van een pgb aantoonbaar leidt tot betere en effectievere ondersteuning. Ook dient de ondersteuning aantoonbaar doelmatiger te zijn. De gemeente beoordeeld of dit plan voldoet. Door het opstellen van een persoonlijk plan wordt de belanghebbende gestimuleerd na te denken over zijn zorgvraag, deze uit te werken en te concretiseren, en tevens het doelbereik en daarmee de kwaliteit van de zorg te evalueren. Voorlichting Het is belangrijk dat belanghebbenden vooraf goed weten wat het pgb inhoudt en welke verantwoordelijkheden ze daarbij hebben. Deze voorlichting zal al bij het moment van aanvragen worden gegeven. De cliënt zal tijdens het hele proces door het WMO-loket of team Inzet worden geïnformeerd. Bij de beschikking worden de regels over het pgb meegestuurd. Daarnaast verzorgt het servicecentrum pgb van de Sociale verzekeringsbank (SVB) voorlichting voor en ondersteuning van budgethouders. Eigen verantwoordelijkheden van de budgethouder De budgethouder is zelf verantwoordelijk voor het inkopen van de individuele voorziening of hulp. 5.2 Beschikking pgb Als de belanghebbende kiest voor een pgb, wordt in de toekenningbeschikking opgenomen: het budget waarmee de voorziening of hulp kan worden ingekocht. De maximale bedragen staan genoemd in de Regeling Ouderbijdrage 2015 en worden jaarlijks geactualiseerd; de periode waarvoor deze toekenning geldt of de termijn waarbinnen de voorziening aangeschaft dient te zijn; wanneer de gebruiker van de voorziening vanuit de gemeente verhuist naar elders, de medische situatie verslechterd of overlijdt dan kan de gemeente overwegen de eventuele restwaarde of de voorziening terug te vorderen; het budget dient binnen 3 maanden na verstrekking besteed te zijn aan het daarvoor bestemde doel. Indien dit niet het geval is, kan er een besluit genomen worden tot verrekening of tot intrekking of herziening met als gevolg een terugvordering; 7

8 Informatie over de dienstverlening van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de taken van de budgethouder richting de SVB. De toekenning eindigt wanneer: de budgethouder verhuist naar een andere gemeente; de budgethouder overlijdt; de medische situatie van de budgethouder verslechtert en dit invloed heeft op het doel van het pgb; als de indicatieperiode of geldigheidsduur is verstreken; als de budgethouder aangeeft dat zijn situatie is veranderd en (de gemeente) vaststelt dat de voorziening niet meer voldoet; de budgethouder geen verantwoording aflegt; de budgethouder zijn pgb laat omzetten in zorg in natura; bij fraude en/of oneigenlijk gebruik van het budget. 5.3 Trekkingsrecht In de Jeugdwet is de verplichting opgenomen dat gemeenten pgb s uitbetalen in de vorm van trekkingsrecht. Dit houdt in dat de gemeente het pgb niet op de bankrekening van de budgethouder stort, maar op rekening van het servicecentrum pgb van de SVB. Budgethouders betalen de zorgverleners niet meer zelf, ze moeten de SVB opdracht geven voor betalingen aan hun zorgverleners. De budgethouder laat via declaraties of facturen aan de SVB weten hoeveel uren hulp zijn geleverd en de SVB zorgt vervolgens voor de uitbetaling van de zorgverlener. De niet bestede PGB bedragen worden door de SVB na afloop van de verantwoordingsperiode terugbetaald aan de gemeente. Ook de pgb s voor een hulpmiddel of voorziening moeten worden overgemaakt naar de SVB, waarna de SVB de ingezonden facturen betaald. Om PGB via trekkingsrecht te kunnen uitvoeren, moet de budgethouder een zorgovereenkomst hebben met de zorgverlener. Bij elke betaalopdracht controleert de SVB of de betaling klopt met deze zorgovereenkomst. Als de SVB geen zorgovereenkomst heeft, kan de zorgverlener niet betaald worden. De budgethouder is verantwoordelijk voor het in de gaten houden van de betalingen uit het PGB. De budgethouder ontvangt elke maand een budgetoverzicht. Dit budgetoverzicht is ook digitaal in te zien. Inzetten sociaal netwerk of mantelzorgers In het gemotiveerde plan van de cliënt kan hij of zij de wens uitspreken om zijn sociale netwerk of mantelzorgers in te willen zetten. In navolging van de regering is de gemeente van mening dat de beloning van het sociale netwerk in elk geval beperkt moet blijven tot die gevallen waarin het de gebruikelijke hulp overstijgt en dit aantoonbaar tot betere en effectievere ondersteuning leidt en aantoonbaar doelmatiger is dan zorg in natura. De persoon aan wie een pgb wordt verstrekt, kan de jeugdhulp onder de volgende voorwaarden betrekken van een persoon die behoort tot het sociale netwerk: a. de beloning van het sociale netwerk dient beperkt te blijven tot die gevallen waarin het de gebruikelijke hulp overstijgt en dit redelijkerwijs aantoonbaar tot betere en effectievere ondersteuning leidt en aantoonbaar doelmatiger is; b. dat deze persoon een lager tarief krijgt betaald voor zijn diensten dan het ingevolge het vastgestelde tarief zoals omschreven in deze criteria; c. dat deze persoon heeft aangegeven dat de zorg aan de cliënt voor hem niet tot overbelasting leidt, en; d. dat tussenpersonen of belangbehartigers niet uit het pgb mogen worden betaald. 5.4 Kwaliteitscontrole Het college onderzoekt uit het oogpunt van kwaliteit van de geleverde zorg, al dan niet steekproefsgewijs, de bestedingen van Pgb s. 5.5 Overgangsrecht In de Jeugdwet is een overgangsrecht opgenomen. Dit overgangsrecht geldt ook voor personen die gebruik maken van een pgb en die een geldige indicatie hiervoor hebben. Het overgangsrecht geldt uiterlijk tot en met 31 december Het overgangsrecht houdt in dat de cliënt recht heeft op zorgcontinuïteit in 2015 op de huidige indicatie. Formeel gesproken geldt dat niet per definitie voor de hoogte van het bedrag. Met andere woorden: het aantal uren en dagdelen blijft gelijk, maar de hoogte van het tarief kan anders zijn, omdat de hoogte van het bedrag gebaseerd is op het laagste tarief voor de vergelijkbare voorziening in natura. Hoofdstuk 6 Slotbepalingen 6.1 Vertrouwenspersoon 8

9 In artikel 2.6, eerste lid, onder f, van de wet is bepaald dat het college ervoor verantwoordelijk is dat jeugdigen, hun ouders of pleegouders een beroep kunnen doen op een vertrouwenspersoon. Op grond van de nieuwe Jeugdwet is de gemeente de bevoegde autoriteit om een vertrouwenspersoon in te stellen. Gemeenten hebben er voor gekozen om het vertrouwenswerk via de VNG voor de komende twee jaar toe te vertrouwen aan het Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg, kortweg AKJ. Het AKJ gaat het vertrouwenswerk namens alle gemeenten tezamen in het land samen met onderaannemers uitvoeren. 6.2 Klachtenregeling Indien een cliënt het gevoel heeft onjuist bejegend te zijn kan men een klacht indienen. Klachten kunnen betrekking hebben op de handelswijze van de gemeente, dan wel van (een medewerker van) de aanbieder van een individuele maatwerkvoorziening. Klachten met betrekking tot de handelswijze van de gemeentelijke organisatie worden in behandeling genomen door de afdeling Juridische Zaken, die met de klager afstemt wat de beste manier is om de klacht verder af te handelen. Drechterland is aangesloten bij de Nationale ombudsman als onafhankelijke externe klachtbehandelaar. Hier kan een klager terecht als hij van mening is dat zijn klacht niet naar behoren is afgehandeld, of als hij het met de uitkomst niet eens is. Deze regelgeving is vastgelegd in de Klachtenregeling Inwerkingtreding De beleidsregels Jeugdhulp Drechterland 2015 treedt in werking op 1 januari

10 Bijlage I De toepassing van het woonplaatsbeginsel in de Jeugdwet De verantwoordelijke gemeente is in beginsel de gemeente waar de ouder met gezag woont. Als een jeugdige en zijn of haar ouders hulp nodig hebben, wordt eerst bekeken waar het gezag ligt. Daarna wordt vastgesteld wat het adres is. Zo wordt duidelijk welke gemeente verantwoordelijk is voor de desbetreffende jeugdige. Bij een verhuizing, een wijziging in het gezag of als de jeugdige meerderjarig wordt, verandert de situatie. Voor de nieuwe situatie moet opnieuw met behulp van het stappenplan worden bepaald welke gemeente op dat moment de verantwoordelijke gemeente is. Het vaststellen van de woon- of verblijfplaats Bij het bepalen van het woonadres wordt aangesloten bij de inschrijving in de Basisregistratie Personen (BRP). Als een jeugdige zelf, of zijn of haar gezagsdrager, niet heeft gezorgd voor de inschrijving in de BRP, moet hij of zij gewezen worden op zijn of haar wettelijke plicht om zich in te schrijven. Als er geen inschrijving in de BRP is, wordt gekeken naar het werkelijke verblijf van de gezagsdrager. In sommige gevallen is het werkelijke verblijfplaats van de jeugdige bepalend voor de verantwoordelijke gemeente. Soms komt het voor dat het werkelijke verblijf van een jeugdige bij een nevenvestiging van een jeugdhulpaanbieder is. In die gevallen is het adres van de nevenvestiging het adres dat geldt. Als het moment van de hulpvraag wordt gehanteerd, geldt het eerste contact van de jeugdige bij de toegang. Verhuizing Een wijziging van de inschrijving in de BRP betekent de start van overleg tussen gemeente die verantwoordelijk was en de gemeente die verantwoordelijk wordt. Dit overleg is gericht op de feitelijke overdracht. Hulp bij acute situaties Bij acute situaties wordt direct jeugdhulp aan de jeugdige geleverd of een kinderbeschermingsmaatregel uitgesproken. De gemeente die de acute hulp levert, stelt via het stappenplan vast welke gemeente formeel verantwoordelijk is. De kosten van alle geleverde acute hulp zijn immers voor rekening van die gemeente. Wanneer de Jeugdwet niet van toepassing is, is er geen gemeente direct verantwoordelijk voor de desbetreffende jeugdige. Gemeenten die kosten voor jeugdhulp hebben gemaakt moeten in die uitzonderlijke gevallen de kosten verhalen op de reisverzekering, de desbetreffende buitenlandse verzekeraar of via de gezagsdrager van de jeugdige. Overgangsrecht in 2015 Met betrekking tot het overgangsrecht geldt de situatie zoals deze op 31 december 2014 bekend is. Waar in het stappenplan het moment van de hulpvraag staat, geldt ten aanzien van het overgangsrecht de situatie op 31 december Een jeugdige heeft recht op (jeugd)hulp tot het moment waarop een indicatie of verwijzing of strafrechtelijke beslissing eindigt, tot maximaal het einde van Bij langdurige pleegzorg geldt het overgangsrecht tot het moment dat de jeugdige 18 jaar wordt. Gescheiden ouders in verschillende gemeenten Als ouders na een echtscheiding in verschillende gemeenten wonen en de jeugdige bij beide ouders woont, moet er een hoofdverblijf worden aangewezen. De rechter kan bij de scheidingsuitspraak het hoofdverblijf bepalen. Als het hoofdverblijf niet door de rechter is bepaald, geven de ouders aan wat het hoofdverblijf van de jeugdige is. Kunnen of willen de ouders dit niet aangeven dan gaan de twee desbetreffende gemeenten met elkaar in overleg. Daarbij hanteren zij het criterium: de verantwoordelijke gemeente is die gemeente waar de jeugdhulp in het belang van de jeugdige binnen zijn sociale netwerk (school, sport en vriendenkring) georganiseerd kan worden. Voorlopige voogdij De kinderrechter kan om verschillende redenen een voorlopige voogdij uitspreken. Het gaat daarbij altijd om acute noodsituaties waarin een snel ingrijpen ter (tijdelijke) bescherming van de minderjarige nodig is. Zo kan het nodig zijn om een medische behandeling voor een kind mogelijk te maken, als toestemming door de ouder(s) wordt geweigerd. Voorlopige voogdij kan ook een tussenmaatregel zijn wanneer deze wordt uitgesproken gedurende het onderzoek naar een beëindiging van het ouderlijk gezag. Dan is het gezag van de ouder(s) geschorst, in afwachting van een definitieve maatregel. Bij de situatie van voorlopige voogdij is voor het bepalen van de woonplaats gekozen voor een praktische oplossing. Uitgangspunt is de situatie die gold voordat sprake was van voorlopige voogdij. De gemeente waar de ouder die het gezag had woont is verantwoordelijk. Als die ouder tijdens de duur van de situatie van voorlopige voogdij verhuist, wordt de gemeente waar deze ouder naar toe gaat verantwoordelijk. Tijdelijke voogdij Bij de situatie van tijdelijke voogdij is er tijdelijk in de voogdij voorzien. Deze situatie kan onbeperkt duren, tot het moment waarop ouders terugkeren, bijvoorbeeld na het uitzitten van een gevangenisstraf in het buitenland, of totdat een jeugdige terugkeert naar het land van herkomst (Nidos heeft dan meestal de tijdelijke voogdij) of tot het moment waarop een jeugdige meerderjarig wordt. De verblijfplaats van de jeugdige is in deze situaties bepalend. Instellingsvoogdij Als de voogdij door een gecertificeerde instelling wordt uitgeoefend is het werkelijke verblijf van de jeugdige bepalend. Vaak woont deze jeugdige in een pleeggezin of in een residentiële instelling. Als de jeugdige in een residentiële instelling woont, geldt niet het adres van de hoofdvestiging van de jeugdhulpaanbieder maar het werkelijke verblijf van een jeugdige bij de nevenvestiging. Meerderjarige jeugdige 10

11 Als een jeugdige 18 jaar wordt, is er volgens het burgerlijk wetboek geen gezagsrelatie meer. Daarom wordt in dat geval uitgegaan van het adres van de jeugdige. Woonplaats van gezagsdrager(s) onbekend of in het buitenland Als de woonplaats van de gezagsdrager(s) onbekend is, geldt het werkelijk verblijf van de jeugdige op het moment van de hulpvraag. Als de gezagsdrager(s) in het buitenland wonen en de jeugdige in Nederland verblijft, geldt het werkelijk verblijf van de jeugdige. Er is dus altijd een gemeente verantwoordelijk. Woonplaats gezagsdrager en jeugdige in buitenland Als ouders en jeugdige in het buitenland wonen, is er geen recht op jeugdhulp. Gemeenten hoeven dan geen jeugdhulp te leveren. Woonplaats gezagsdrager in Nederland en jeugdige in buitenland De gemeente waar de gezagsdrager woont is verantwoordelijk. Briefadres Soms wordt iemand op een briefadres en niet op een woonadres ingeschreven in de BRP. Dit kan voorkomen als iemand bijvoorbeeld in een psychiatrische instelling, een Blijf van mijn Lijf-huis of in een gevangenis verblijft. Bij een briefadres geldt het werkelijke verblijf van de jeugdige op het moment van de hulpvraag. Wanneer zowel het briefadres als het woonadres bekend zijn in de BRP, wordt het woonadres gehanteerd. 11