Joker streeft ernaar om op een duurzame manier te reizen, met respect voor mens, cultuur en natuur. Dat blijft een zoektocht en

Transcriptie

1 1. Reisinfo 1.1 Reiskenmerken Algemene kenmerken brochure Avontuur: actief een reis beleven; reizen in kleine groep; aandacht voor duurzaam reizen; ontmoetingen met lokale bevolking. Algemene kenmerken formule : dé typische Joker-reis vol afwisseling; individuele vrijheid en een flexibel dagprogramma; lokaal transport, kleine groepen, eenvoudige logies; openstaan voor het onverwachte. Meer info over de Joker-reisformules: zie Deze reis is iets voor jou als je: houdt van indrukwekkende variëteit in de weidse natuur de diversiteit aan cultuur, rassen en talen van zuidelijk Afrika wil ontdekken ook minder toeristische plaatsen in zuidelijk Afrika wil bezoeken op een flexibele manier, zowel met huurwagens en lokale bussen dit deel van Afrika wil verkennen De hoogtepunten volgens onze deelnemers van 2014: Fish River Canyon in Namibië: prachtige natuur, je krijgt er de indruk alleen op de wereld te zijn Dune 45 in Sossusvlei,Namibië: de beklimming van de duin bij een strakke wind en opstuivend zand. Een speciale ervaring! Chobe N.P. in Botswana: de safari 's morgens maar zeker de bootsafari op het meer in de namiddag tot en met de zonsondergang. Gewoon prachtig, één met de natuur! Victoria Watervallen, zowel aan Zimbabwaanse als Zambiaanse kant. Hier besef je hoe klein we als mensheid zijn tegenover die impasante natuur. Okavango Delta: de immense uitgestrektheid met de bijbehorende bewoners zien vanuit de lucht. Kaapstad: Afrikaanse gezellige drukte meets Europese flair. Zalig! 1.2 Joker-kenmerken Actieve beleving Via Joker maak je écht kennis met je bestemming en haar bevolking, dat zit ingebakken in onze manier van reizen. Door de activiteiten die we doen, het transport en het logies die we kiezen en met het duwtje in de rug van de reisbegeleider, heb je de kans om werkelijk wat te beleven en dingen te doen die je misschien nooit eerder deed. En uiteraard is er ook tijd voor actie. Hoe we dat allemaal concreet maken op deze reis, dat lees je hieronder. Tijdens deze reis zijn we vaak onderweg, van hoogtepunt naar hoogtepunt en we overbruggen een afstand van meer dan m. Een niet te onderschatten onderneming! Onze enige rustdag genieten we in Windhoek. Centraal staat de beleving van de overweldigde en wondermooie natuur, waar we doorheen rijden met onze minibusjes en safarijeep (Chobe N.P.), of vanuit een boot of al wandelend in ons opnemen. In Livingstone gaan we fietsen Duurzaamheid Joker streeft ernaar om op een duurzame manier te reizen, met respect voor mens, cultuur en natuur. Dat blijft een zoektocht en Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 1 / 16

2 is geen absolute waarheid met strikte regels en normen. De begeleider inspireert je in het vinden van antwoorden, zowel op de vertrekvergadering als tijdens de reis. We hechten veel belang aan het steunen van de lokale economie en dus de bevolking. Dit doen we door te kiezen voor kleinschalige logementen en restaurants en door samen te werken met plaatselijke organisaties en gidsen. Specifiek voor deze reis werden volgende 'duurzame' keuzes gemaakt. Een natuurreis vraagt speciale aandacht voor de figuurlijke voetafdruk die we er nalaten: correct omgaan met afval, voorzichtig zijn met kampvuur in een droge omgeving, op de paden blijven enz... We kiezen er ook voor om geen binnenvluchten te nemen maar het ganse traject met huurwagens/minibusjes en gecharterd vervoer af te leggen Contact lokale bevolking Reizen met Joker betekent mensen ontmoeten en een andere cultuur en manier van leven ontdekken. Hoe we tijdens de reis kansen creëren om mensen te leren kennen, dat lees je hier. Een aangrijpend bezoek aan een township in Kaapstad Een dag bij de hartverwarmende Sanbevolking in D'qare (Botswana) De blije gezichten van de kinderen bij het bezoek aan een schooltje in Livingstone 1.3 Reisvoorstel Van Kaapstad tot Cairo in 5 etappes Ga in de schoenen van Livingstone staan en trek met ons op ontdekking door Afrika, langs een originele route die zich kronkelend een weg baant van Kaapstad naar Cairo. Je kan deze route helemaal doen en gedurende 5 jaar het Afrikaanse continent doorkruisen, van zuid naar noord. Je kan ook voor 1 of enkele etappes kiezen. Jij beslist! Dag 1-7 Kaapstad - Zuid Afrika We starten de eerste etappe van Dwars door Afrika in het levendige Kaapstad. De top van de Tafelberg geeft ons een eerste 360 perspectief op het prachtige Afrikaanse continent. Maar we gaan ook naar Robbeneiland en een township. In Stellenbosch bezoeken we de wijnkelders en wijngaarden van deze excellente wijnstreek. Met de gepaste fonkelwijn in de hand klinken we aan Kaap de Goede Hoop op het komende avontuur. Daarna rijden we via de koperkleurige Cederbergen naar de grens met Namibië. Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 2 / 16

3 Dag 8-12 Namibië Vanaf hier ondergaan we de immense uitgestrektheid en stilte van de ongekende natuurpracht van de Namibwoestijn. Onderweg stoppen we aan de 150 km lange Fish River Canyon ook wel eens Afrika s Grand Canyon genoemd. In het Namib- Naukluft National Park, meer bepaald vanuit Sossusvlei, genieten we van een schitterende zonsopgang van op de hoogste zandduinen ter wereld. Een beeld dat op het netvlies brandt. Dag Botswana We steken de grens over met Botswana op zoek naar de Bosjesmannen, ook de San genoemd. In Dekar bezoeken we een inleefproject waar de Sanbevolking hun tradities met ons delen. De Sanvrouwen nemen ons mee in de onherbergzame Kalahariwoestijn die voor hun een onuitputtelijke bron is van bruikbare wortels en vruchten. s Avonds maken we vuur en vertellen we verhalen onder de sterrenhemel. De Melkweg is hier dan ook heel duidelijk waarneembaar. In Maun verkennen we de uitlopers van de Okavango Delta. Met een boot spotten we vele vogels en vanuit een klein vliegtuigje krijgen we een we wonderbaarlijk zicht op de machtige Okavangorivier en zien we hoe die uitwaaiert en uitmondt in de Kalahariwoestijn. Het resultaat zijn idyllische lagunes en kleine eilandjes. Qua Afrikabeleving kan dit tellen! In Chobe National Park verkennen we van op de Choberivier het grote wild met een safari boot. Dit gebied wordt bevolkt door meer dan olifanten en het wemelt er van krokodillen, badende nijlpaarden en behoedzame buffels met kalveren. De volgende ochtend trekken we er op uit met 4x4 s om de prachtige diversiteit aan vogels te spotten. Dag Livingstone - Zambia We eindigen waar we begonnen, met bruisend fonkelend water, maar dan in een heel andere gedaante: de Victoria Watervallen. Hier stort en dondert de Zambezi over een breedte van m steil naar beneden. Letterlijk overdonderende natuurpracht! Zowel de Zimbabwe- als de Zambiakant zijn niet te missen. Hier begrijp je waarom Livingstone tot zijn laatste snik in Afrika wou blijven. Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 3 / 16

4 2. Landeninfo 2.1 Geografie Zuid-Afrika is ruim 1,2 miljoen km² groot en past ongeveer 39 keer in België. In het noorden grenst het land aan Namibië, Botswana, Zimbabwe, Mozambique en Swaziland. Lesotho ligt in het oosten en is helemaal door Zuid-Afrika omsloten. Ten westen ligt de Atlantische Oceaan, ten oosten de Indische Oceaan. Voor de kust liggen enkele eilanden. Robbeneiland tegenover Kaapstad is als jarenlange gevangenis voor ANC-strijders, het bekendste. Het land bestaat voor een groot stuk uit hoogvlakte, tussen m en m. Maar er zijn ook bergketens, waarvan de Drakensbergen de hoogste zijn met het hoogste punt op m, laagvlaktes en woestijn (de uitlopers van de Kalahariwoestijn). Belangrijkste rivieren zijn de Oranjeriver en de Limpopo. De eerste vormt de grens met Namibië, de andere met Zimbabwe. De bekendste berg van het land is ongetwijfeld de Tafelberg (1.086 m) bij Kaapstad. Namibië bestaat uit drie landschappen. Ten eerste de aan de kust gelegen Namibwoestijn. Als tweede in het binnenland een van noord naar zuid lopend, langgerekt plateau met pieken van boven de tweeduizend meter. De hoogste toppen van Namibië bevinden zich in het centrum van het plateau, met als uitschieters de Auasberge (2484 meter) en de Brandberg (2610 meter). Ten slotte in het oosten een vanaf het plateau geleidelijk aflopend woestijngebied een uitloper van de Kalahariwoestijn. De Okavangodelta in Botswana is ontstaan door de bedding van de rivier Okavango die zijn oorsprong in Angola vindt. In plaats van in zee uit te monden loopt de rivier dood in een wirwar van kreekjes in de Kalahari-woestijn. Het reusachtig moerasland is een uniek natuurgebied met een rijke flora en fauna. Zambia bestaat voornamelijk uit plateau's, met uitzondering van het zuiden waar je meer rivieren en meren vindt. Twee van de grootste rivieren van Afrika ontspringen in Zambia, de Zambezi en de Congorivier. De Zambezi is de vierde rivier van Afrika, na de Nijl, de Congo en de Niger. Beroemd zijn de Victoria-watervallen in de Zambezi, ruim 100 meter hoog en bijna twee kilometer breed. De Zambezi stort zich hier donderend omlaag in de lange zigzaggende Batoka Gorge en stroomt dan in het kunstmatige Kariba-meer achter de Kariba-dam. Het Kariba-meer is 274 kilometer lang en tot 48 kilometer breed. Het grootste deel van de bodem van Zambia bestaat uit een combinatie van zand en leem; West-Zambia is overdekt met een dikke laag zand afkomstig uit de Kalahariwoestijn. In het noordoosten en in de Central, Southern en Eastern Province regent het veel meer en daar vinden we kleigrond. 2.2 Fauna en flora Zuid-Afrika is groot én groots, zeker qua natuur, en het krioelt er van de dieren. Vele nationale parken en wildreservaten zijn over het ganse land verspreid en moeten de natuur in al haar facetten beschermen. Zuid-Afrika is dan ook de wereldleider op het vlak van natuurbehoud. Het bekendste reservaat is het Kruger Nationaal Park, één van de grootste ter wereld, dat met een oppervlakte van ongeveer km² overeenkomt met 65% van de oppervlakte van België. De Zuid-Afrikaanse cijfers zijn gigantisch: 100 soorten slangen, 900 verschillende soorten vogels, soorten spinnen, 270 vissoorten in de oceaan... maar de 'big 5' (olifant, neushoorn, buffel, leeuw, luipaard) spreekt het meest tot de verbeelding. De Zuid-Afrikanen spreken zelfs over de 'big 6' waarbij de walvis bij de grote 5 moeten geteld worden. Walvissen komen tussen juni en november in de buurt van Hermanus om er hun jongen ter wereld te brengen. Daarnaast kent Zuid-Afrika een zeer afwisselende plantengroei, enkel bossen zijn er weinig te vinden. Vooral het plantenrijk van de Kaap is bijzonder boeiend met een enorm hoge concentratie aan plantensoorten (maar liefst soorten). De planten maken deel uit van het 'fynbos', een naam die slaat op de voor bouwhout ongeschikte dunne stammen van de struiken. De familie van de Protea is sterk vertegenwoordigd, waarvan de reuzenprotea de nationale bloem van Zuid-Afrika is. Het grootste deel van Namibië is niet erg gevarieerd begroeid. Er zijn een groot aantal wildparken (zoals Etosha N.P.) waar je enorm veel wilde dieren aantreft. Botswana is bekend om zijn grote diversiteit aan dieren. In vergelijking met de rest van Afrika is Botswana goed beschermd gebleven tegen stropers. Zambia kent een uitgebreid netwerk van 19 nationale parken en wildreservaten. Het bekendst zijn het Kafue National Park en de reservaten in het dal van de Luangwarivier. De Luangwa Valley behoort tot de rijkste Big Five-gebieden (olifant, neushoorn, buffel, leeuw en luipaard) van Afrika. Vogelliefhebbers zullen hier ook zeker hun hart ophalen. 2.3 Staatsvorm Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 4 / 16

5 Zuid-Afrika is een presidentiële republiek. De huidige grondwet dateert uit Iedereen vanaf 18 jaar heeft stemrecht: het Lagerhuis (National Assembly) wordt om de 5 jaar gekozen en dit Lagerhuis kiest ook de president. Daarnaast is er ook een senaat met vertegenwoordigers uit de provincies. Het parlement van Zuid-Afrika is gevestigd in Kaapstad, waardoor Kaapstad officieel de wetgevende hoofdstad is. De bestuurlijke hoofdstad van Zuid-Afrika is Pretoria, de rechterlijke macht is gevestigd in Bloemfontein. De huidige president van Zuid-Afrika is Jacob Zuma (ANC) en is zowel staatshoofd als hoofd van de regering. Zuma woont in Kaapstad, maar ontvangt zijn gasten in zijn presidentiële verblijf in Pretoria. Namibië is een parlementaire democratie. Het staatshoofd wordt rechtstreeks voor vijf jaar door het volk gekozen en is eenmaal herkiesbaar. Namibië was van 1884 tot 1915 een Duitse kolonie. Na de Eerste Wereldoorlog kwam het gebied enige jaren onder Brits gezag. Van 1921 tot eind jaren '60 kwam het onder bewind van Zuid-Afrika. Deze laatste bleef Namibië echter bezetten. Pas sinds 1990 verkreeg Namibië officieel zijn onafhankelijkheid. Huidig president is Hifikepunye Pohamba van de bevrijdingsbeweging SWAPO (South West Africa People's Organisation). Botswana is een parlementaire democratie. Sinds de onafhankelijkheid van de Britten in 1966 ligt de wetgevende macht bij het parlement, dat bestaat uit de Nationale Vergadering (57 gekozen leden), president, voorzitter, procureur-generaal en vier afgevaardigden van de president. De Democraat Ian Khama, zoon van Botswana's eerste president Seretse Khama, is momenteel aan het bewind. Zambia, vroeger een slavenkolonie onder de naam Noord-Rhodesië, werd onafhankelijk van de UK in 1964 en is een presidentiële republiek binnen het Gemenebest, met aan het hoofd een voor vijf jaar gekozen president. De president kan slechts één keer herkozen worden en volgens de grondwet dienen beide ouders van een presidentskandidaat van Zambiaanse afkomst te zijn. Momenteel is Guy Scott (interim-)president van Zambia. Hij is het eerste blanke staatshoofd in Afrika sinds het afreden van de Klerk in Zuid-Afrika in Bevolking Geschat wordt dat Zuid-Afrika 48,6 miljoen inwoners telt. De bevolking krimpt met 0,45 % per jaar, voornamelijk als gevolg van de aidsepidemie. Bijna 18% van de bevolking is besmet met het HIV-virus, jaarlijks sterven een mensen ten gevolge van AIDS. De helft van de Zuid-Afrikanen is jonger dan 25 jaar, 13% is ouder dan 55 jaar. De levensverwachting is 49 jaar. 62% van de mensen woont in stedelijk gebied: Johannesburg telt 3,6 miljoen inwoners, Kaapstad 3,3 miljoen. Zuid-Afrika is een multi-etnisch en multicultureel land, de zogn. regenboognatie van Afrika. De Khoi en hun afstammelingen, de bosjesmannen, zijn de oorspronkelijke bewoners. Vandaag vormen de nakomelingen van de Bantoevolken, de zwarte bevolking van Zuid-Afrika. Zij zijn de grootste groep van het land met 79% van de bevolking. Een eenheid is het niet omdat ze uit verschillende groepen bestaan, elk met een eigen cultuur en taal. De grootste groep zijn de Zoeloes gevolgd door de Xhosas. 9% van de bevolking is blank, 9% is kleurling, 3% Indisch of Aziatisch. In Namibië wonen 2,1 miljoen mensen. Bijna de helft van de bevolking behoort tot de Ovambostam, een Bantoevolk dat voornamelijk in het noorden van het land woont. Zij kwamen later in het land dan de oorspronkelijke bewoners: de Khoi-Khoi en de San. In de Kalahariwoestijn woont nog wel een kleine groep San. Verder komen de volgende stammen voor: de Damara, Herero, Nama, Kavango, Oost-Caprivi en de Kaokovelders. In Botswana is het grootste deel van de inwoners (1,8 miljoen) Tswana wat 'Bosjesman' betekent. De benaming van het land verwijst naar de naam van de vroegere stam. Nu heet iedereen die in Botswana woont zo. Andere bekende stammen zijn de San, de Herero en de Kgalagadi. De Herero vrouwen vallen op door hun wijde rokken en grote hoeden naar Victoriaans model. Ruim 98% van de Zambianen behoort tot een van zeven taalgroepen: Bemba, Tonga, Nyanja, Lunda, Luvale, Lozi en Kaounde. De basis van zo'n stam is de clan, een groep families die aan elkaar verwant zijn doordat ze dezelfde herkenningsnaam gebruiken. De chief van een clan heeft traditioneel nog veel gezag. Dit is nog zo vooral in de dorpen. Een minderheid van de bevolking zijn Aziaten en Europeanen. 2.5 Taal In Zuid-Afrika worden veel verschillende talen gesproken. 11 daarvan zijn officieel: Zoeloe, Xhosa, Afrikaans (een taal uit het Nederlands ontwikkeld), Engels... Engels is de taal van het onderwijs, de media, de bedrijfswereld en overheidsinstellingen. De officiële taal in Namibië is het Engels. Maar de eerste taal van de meeste inwoners is Owambo, Kavango, Herero of een Caprivi taal, afhankelijk van de etnische groep waar de persoon in kwestie toe behoort. Afrikaans, de taal die afstamt van het Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 5 / 16

6 Nederlands, is eveneens nog altijd een veel gesproken taal in Namibië. Het is een gevolg van de Zuid-Afrikaanse overheersing van Namibië ten tijden van apartheid in de vorige eeuw. Een heel klein groepje van twee procent spreekt nog altijd Duits. Hoewel de groep klein is, zijn de Duitse immigranten wel nadrukkelijk aanwezig in Namibië. Engels is de officiële taal van Botswana. De lokale taal heet Setswana, die zo n negentig procent van de bevolking van kleinsafaan leert. De officiële taal in Zambia is het Engels en het wordt bijna overal gesproken, ook in de meer afgelegen gebieden. In het dagelijkse verkeer wordt veel gebruik gemaakt van een taal bestaande uit Afrikaanse, Engelse en Bantoewoorden en uitdrukkingen, het zogenaamde Kitchen Kaffir. Opmerkelijk in het Afrikaans-Engels is de herhaling om iets te benadrukken: als je je brandt dan is het hot hot ; groene velden na een regenbui zijn green green en een volle bus is full full. Engelse woorden als bread, tea en coffee zijn ook in de diverse dialecten nog duidelijk te onderscheiden. 2.6 Economie Economisch heeft Zuid-Afrika heel wat troeven: goed ontwikkelde financiële, juridische, communicatie, energie en transportsectoren, vele delfstoffen (goud, platina, chroom, diamant,...), goede infrastructuur. De ijzer- en staalindustrie is belangrijk, met in het verlengde daarvan de assemblage van auto s, evenals een uitgebreide chemische industrie. Ook toerisme is een belangrijke sector geworden. 9% van de mensen werkt in de landbouw. Het gunstige klimaat en de vruchtbare bodem zorgt voor goede landbouwomstandigheden. De sector voorziet in vrijwel de volledige behoefte aan voedingsmiddelen in het land. De grootste boerderijen zijn in handen van blanken; zwarte boeren verbouwen voornamelijk producten voor eigen gebruik. Tenslotte is Zuid-Afrika de achtste wijnproducent ter wereld. De wijngebieden liggen in de Kaapprovincie, ten oosten van Kaapstad. Werlkloosheid en armoedebestrijding blijven een grote uitdaging. 25% van de actieve bevolking is werkloos, 31% leeft onder de armoedegrens. Hierdoor vertoont het land zowel kenmerken van een ontwikkeld land als van een onderontwikkeld derdewereldland. De grote voorraden bodemschatten in Namibië zoals diamant, uranium, goud en koper leveren een groot deel van alle export inkomsten. Toch is zo'n een derde van de bevolking werkloos en wordt deze problematiek versterkt door de jaarlijkse groep schoolverlaters, waarvoor nauwelijks werk is. Voor de onafhankelijkheid in 1966, behoorde Botswana tot de armste 20 landen ter wereld. De ontdekking en ontwikkeling van de diamant begin jaren '70 zorgde voor een enorme economische groei. De meeste mensen zijn actief in de landbouw. De economische groei heeft geleid tot verbetering van de infrastructuur en ontwikkeling van de industriesector en sociale diensten. Maar de werkloosheid blijft een probleem, onder meer door terugkerende mijnwerkers uit Zuid-Afrika. Ook de inflatie is nog niet onder controle. De lokale munt in Zambia is de kwacha. De meeste Zambianen zijn actief in de landbouwsector. De belangrijkste uitvoerproducten zijn: koper, zink, kobalt, lood en tabak. De belangrijkste industriële activiteiten zijn voedsel- en dranken, textiel-, chemische en lichte ijzerproductie. Er wordt nauwelijks voor de export geproduceerd. Het land kampt met enorme betalingsbalanstekorten en een hoge buitenlandse schuld. 2.7 Religie Religie is voor de Zuid-Afrikanen heel belangrijk. In elk dorpje staat wel een kerk en in de steden zijn er kerken, moskeeën en synagoges te vinden. Er bestaat een grote diversiteit: niet alleen het Christendom en zijn vele stromingen, maar ook de traditionele Afrikaanse godsdienst, het Hindoeïsme, Jodendom en de Islam komen veelvuldig voor. Het Christendom kent de meeste aanhangers, 80% behoort tot een christelijke kerk of organisatie. Veel Zuid-Afrikanen combineren hun Christelijke of Islamitische geloof met het traditionele Afrikaanse geloof. De Afrikaanse inheemse kerken hebben dan ook nog altijd veel aanhangers. De grote meerderheid van de mensen in Namibië is christelijk, zo n tachtig tot negentig procent. Ook is de Nederland Hervormde Kerk er groot. Dat laatste komt doordat Namibië tot 1990 bij Zuid-Afrika hoorde. In Zuid-Afrika was de Nederlands Hervormde Kerk onder apartheid de nationale godsdienst. Vooral in het noorden leven nogal wat rooms-katholieken. Zij stammen af van bekeerlingen van Portugese evangelisten, die Namibië via de Portugese kolonie Angola binnentrokken. De meeste niet-christelijke volken, zoals de Himba, San en sommige Herero groepen geloven in Afrikaanse animistische tradities zoals voorouderverering. Bijna driekwart van de mensen in Botswana is christelijk. Veel van hen combineren het christendom echter met hun traditionele Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 6 / 16

7 Afrikaanse tradities, zoals voorouderverering. Zambia is officieel een christelijk land volgens de grondwet maar er bestaat een grote verscheidenheid aan religieuze tradities. Een deel gelooft sterk in de traditionele, vaak animistische Afrikaanse manier van leven (=voorouderverering), ongeveer 72% zijn christenen en protestanten. Ook de Jehova s Getuigen, Pinkstergemeenten, evangelische gemeenschappen en zevendedagsadventisten hebben een groeiende aanhang. Een klein deel is islamiet of hindoe. 2.8 Lokale gebruiken en gewoonten Uiteraard impliceert reizen door het multiculturele Zuid-Afrika dat je de verschillende bevolkingsgroepen respecteert en dat je absoluut vermijd ook maar iets te doen waarvoor je als racist zou kunnen beschouwd worden. Best vermijd je ook gesprekken over racisme. Omdat Zuid-Afrika zo multicultureel is, kunnen gewoontes ook moeilijk veralgemeend worden. Zuid-Afrika voelt vaak westers aan. Mensen zullen buitenlanders met een handdruk begroeten, vrouwen houden het soms bij een hoofdknik i.pv. een handdruk. Ken je een vrouw goed dan zul je haar begroeten met een kus op de wang. Maar, de wijze van begroeting kan verschillen van groep tot groep. In Zuid-Afrika is de familie heel belangrijk. In de zwarte, traditionele samenleving is de stam en de uitgebreide familie dé plaats waar zowel emotionele ondersteuning als financiële zekerheid wordt geboden, terwijl blanke Zuid-Afrikanen meer focussen op het kleinere gezin. Zuid-Afrikanen zijn heel trots op hun land en kunnen kritiek van buitenlanders niet echt appreciëren. Toch zullen ze zelf graag hun tekortkomingen becommentariëren. Fooien geven is in restaurants en benzinestations in Zuid-Afrika heel normaal. 10% fooi is dan de gewoonte. Op markten en aan straatstalletjes kan je onderhandelen over de prijs. Ongevraagd foto's nemen van mensen is niet beleefd in Namibië, net als ongevraagd hun huis (hut) binnenlopen. In Botswana moet je, voor je iets vraagt(bijvoorbeeld de weg), iemand steeds begroeten en vragen hoe het met hem gaat. Op zondagen ligt het leven in Botswana stil. Bijna iedereen gaat dan naar de kerk. Vooral op het platteland is het als vrouw aan te raden je dijen bedekt te houden. Dus geen te korte rokjes daar dragen. Traditionele genezers spelen nog altijd een belangrijke rol in het leven in Zambia. Elk dorp heeft wel een natuurgenezer die de rest van de bevolking in ziekte en psychische nood bijstaat met kruiden en wijze lessen van de voorouders. Je moet in Zambia ook iemand altijd eerst te groeten voor je hem of haar iets vraagt. Ook moet je als man wachten tot de (Zambiaanse) vrouw jou een hand geeft. Als eerste je hand uitsteken, kan als onbeleefd worden opgevat. Als je ergens te gast bent, ontvang je vaak een welkomst cadeautje. Een gift weigeren is erg onbeleefd. 2.9 Tijdsverschil In onze zomertijd is er geen tijdsverschil, in onze wintertijd is het in Zuid-Afrika 1 uur later dan bij ons. Tijdens onze zomertijd is het in Namibië 1 uur vroeger. Tijdens onze wintertijd 1 uur later. In de zomer is er geen tijdsverschil. In onze winter is het in Botswana één uur later. Tijdens onze zomertijd is er geen tijdsverschil. Tijdens onze wintertijd is het in Zambia 1 uur later Elektriciteit De netspanning in Zuid-Afrika is 220/240 volt. Best koop je een Zuid-Afrikaanse stekker in een plaatselijke supermarkt omdat de Zuid-Afrikaanse stekker (drie ronde pinnen in driehoek opgesteld) zelden in wereldstekkers te vinden is. In Namibië neem je best een verloopstekker mee. Voor Botswana neem je best een verloopstekker mee. Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 7 / 16

8 In Zambia neem je voor alle zekerheid best een verloopstekker mee Documenten Voor Zuid-Afrika heb je een internationaal reispaspoort nodig, dat nog tenminste 6 maanden na terugkeer geldig is. Meer info op: Om een huurwagen te besturen, moet je in bezit zijn van een internationaal rijbewijs. Dit kan je aanvragen in je gemeentehuis. Voor Namibië heb je een internationaal reispaspoort nodig, dat nog tenminste 6 maanden na terugkeer geldig is. Een internationaal rijbewijs is verplicht voor wie chauffeur is. Meer info op: Voor Botswana is enkel een internationaal paspoort nodig dat geldig is tot 6 maanden na terugkeer. Voor Zambia heb je een internationaal reispaspoort nodig, dat nog tenminste 6 maanden na terugkeer geldig is, evenals een visum. Het visum kan aangevraagd worden op de ambassade van Zambia maar kan ook verkregen worden aan de grens of in de luchthaven. Je kan dus evengoed hiervoor kiezen. Ga je naar de ambassade dan neem je mee: je internationale reispaspoort (minstens 6 maand geldig na terugkeer), 2 ingevulde aanvraagformulieren, 2 identieke kleuren pasfoto s, een attest met de vluchturen, 50 euro single entry, 80 euro double entry. Ambassade van Zambia, Openingsuren: ma-vrij van 9 tot uur, Molièrelaan 469, 1060 Brussel, Tel: 02/ en Fax: 02/ , Meer info op Veiligheid Het Ministerie van Buitenlandse Zaken stelt in haar reisadvies: mits inachtneming van de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen, kan in Zuid-Afrika doorgaans veilig gereisd worden. Meer info op buitenland/reisadviezen/afrika/zuid-afrika/razuidafrika.jsp. In Namibië is het veilig reizen. Meer info vind je op buitenland/reisadviezen/afrika/namibie/ranamibi.jsp. Botswana is een relatief veilig land. Wegen zijn bovendien doorgaans goed berijdbaar. Meer info vind je op Wees in Zambia op je hoede voor zakkenrollers in grote steden en neem best geen al te grote sommen cash op zak mee. Het is een veilig land om in te reizen. Meer info vind je op buitenland/reisadviezen/afrika/zambia/ra_zambia.jsp Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 8 / 16

9 3. Concrete info 3.1 Transport Heen en terug Joker werkt samen met betrouwbare luchtvaartmaatschappijen. Hieronder vind je de vluchturen zoals ze beschikbaar zijn op 01/12/2014. Het definitieve vluchtschema vind je in het vertrekdocument dat je 2 weken voor vertrek via ontvangt. De vluchturen zijn nog niet gekend, en komen zo spoedig mogelijk online Ter plaatse We streven op onze bestemming naar een variatie aan transportmiddelen (trein, boot, fiets, bus, auto, te voet,...) De schaarse plaatsen van lokale bevolking inpalmen op de bus doen we niet, ook dat is verantwoord transport. Gedurende 14 dagen - van Kaapstad tot Kasane in het noorden van Botswana - maken we gebruik van huurwagens en/of minibus (afhankelijk van de grootte van de groep). We kunnen zelf het reistempo bepalen en tijd maken voor wandelingen, een picknick of andere activiteiten. De wegeninfrastructuur is uitstekend, soms rijden we tot 600 km per dag. Het gebruik van huurwagens (of minibus) heeft als voordeel dat we plaatsen kunnen bereiken die weinig of niet door het openbaar vervoer worden aangedaan. We reizen dus flexibeler! Na Kasane maken we gebruik van openbaar en/of gecharterd vervoer (nog 80 km naar Vic Falls). Voor reizen met huurwagens vragen we dat naast de begeleider, ook enkele deelnemers fungeren als chauffeur en co-chauffeur. Actieve participatie, zoals autorijden en kaartlezen, is dan ook noodzakelijk. Wie zal autorijden, dat wordt afgesproken tijdens de vertrekvergadering. De chauffeurs moeten in het bezit zijn van een Belgisch en internationaal rijbewijs dat je kan aanvragen in je gemeentehuis. Alle deelnemers en zeker de chauffeurs moeten als een goede huisvader zorgen voor het hun toevertrouwde voertuig. Verkeersboetes, onverantwoord rijgedrag en nalatigheid, met schade tot gevolg, zijn ten laste van de reizigers. Daar waar mogelijk is steeds een omniumverzekering onderschreven. Soms is een vrijstelling (franchise) van toepassing. Glas-, bodem-en bandenschade kan in sommige gevallen niet verzekerd worden. Dergelijke kosten worden steeds door de deelnemers gedragen. Op de vertrekvergadering krijg je hierover meer informatie. Elke hoofdchauffeur moet ook over een kredietkaart op zijn/haar naam beschikken. 3.2 Logies We overnachten in hotelletjes en pensions die veelal in handen zijn van plaatselijke families. Zo ondersteunen we de lokale economie. Meerpersoonskamers zijn mogelijk Gemeenschappelijk sanitair is mogelijk Wisselende kamerindeling Gemengde kamerindeling is soms onvermijdelijk Eenvoud en gezelligheid primeren Tijdens deze reis slapen we afwisselend in hostels en tenten. In Kaapstad, Springbok en Windhoek kiezen we voor hostels; in Fish River, Sesriem, D'qar, Maun, Kasane, Vic Falls en Livingstone slaan we onze tenten op. Wijzigingen zijn echter mogelijk. De campings zijn voorzien van propere sanitaire blokken en barbeque mogelijkheden. Elk jaar, bij het begin van het reisseizoen, koopt Joker nieuwe tenten aan. Het zijn degelijke tenten, meestal van een bekend merk, en ze hebben een marktwaarde van ongeveer 200 euro. Draag zorg voor het materiaal, dan kan iedereen - ook jij -genieten van de degelijkheid ervan! Joker wil graag - in het kader van duurzaam reizen - het hergebruik van de tenten Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 9 / 16

10 stimuleren. Daarom kan je de Joker-tentjes na de reis aankopen voor een democratische prijs van 50 euro per tent. 3.3 Maaltijden Lokale restaurantjes die ons tegen een redelijke prijs 'streekspecialiteiten' serveren zijn dé plaatsen om een land niet alleen te bekijken maar letterlijk te ruiken en te proeven. Culinaire specialiteiten voor deze reis zijn: Een reis met een 'hoog' culinair niveau en keuzemogelijkheden te over! Ofwel gaan we voor een gezellig restaurant 's avonds, maar evengoed, als we daar zin in hebben, organiseren we een braai (barbeque) op de camping. Bovendien is het plezierig om bijna dagelijks te picknicken: we doen onze aankopen in een supermarkt, een prachtig uitzicht krijgen we er gratis bij. 2 specialiteiten uit Zuid-Afrika in de kijker: Boboti en Biltong. Boboti is wereldwijd misschien wel het meest bekende Zuid-Afrikaanse gerecht. En terecht, want Boboti is een heel bijzonder avondmaal. Het is een mengsel van gehakt, witbrood, melk en andere ingrediënten. Meestal wordt het gerecht met rijst, komkommersalade en chutney geserveerd, zoals echte Zuid-Afrikanen dat doen. Biltong is dan weer een typisch tussendoortje van gedroogd vlees met kruiden. De keuken van Namibië wordt beïnvloed door de Zuid-Afrikaanse en Duitse keuken. Er zijn dus zowel lokale als westerse gerechten te vinden. Vooral vlees- (wild, lamsvlees, rundvlees) en vis wordt veel gegeten. Een bekend gerecht is Sadza, een maïspap die met de hand gegeten wordt. De pap wordt tot balletjes gerold en gedipt in saus of gegeten met vlees of gevulde groenten. De gerechten in Botswana zijn een mengelmoes van de traditionele en de Engelse keuken. De braai (barbecue) is erg populair. Er wordt sowieso veel vlees, met name rundvlees en wild, gegeten. In Botswana is veel minder fruit dan in de omliggende landen omdat het land te droog en zanderig is. Alles wordt geïmporteerd vanuit Zuid-Afrika. In Zambia heeft de lokale keuken als ex-britse kolonie dan weer veel Engelse accenten. Meat Pie vind je er zeker en vast terug. 3.4 Bagage Bijkomende informatie over bagage krijg je van je reisbegeleider op de vertrekvergadering. Volgende lijst is alvast richtinggevend: grote rugzak (geen koffer of reistas!) dagrugzak plastic zakken: tegen regen, vuile was vuilzak ( of linnen zak) zomerslaapzak (alternatief: lakenzak uit fleece) matje lakenzak drinkzak of drinkfles eventueel stevige rugzakhoes geldzakje (op borst of buik) en/of geldriem, ook iets voor kleingeld (geen dikke portefeuille! zaklamp slotje Kleding: stapschoenen licht schoeisel en/of sandalen ondergoed t-shirts (licht en makkelijk te wassen), ook met lange mouwen broeken, lang en kort of afritsbaar warm trui(tje) (wol) of fleece Regenjas (of creatief met plastic) Zonnepet/zonnebril zwemgerief Plastic teenslippers (o.m. voor douche) sjaaltje tegen de zon of stuk textiel (kan handiger zijn : multifunctioneler) Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 10 / 16

11 slaapkledij Toiletgerief + toiletpapier, (papieren) zakdoeken Persoonlijke medicatie, EHBO, zonnemelk, lippenbalsem, muggenmelk Extra handig gsm en oplader (evtl. lokaal nummer) fototoestel en geheugenkaartjes (best in handbagage) batterijlader verrekijker 3.5 Geld In de brochure vind je bij elke reis steeds 2 prijzen, één onder de hoofding Brochureprijs (betaal je bij inschrijving), één onder Budget ter plaatse (neem je mee op reis). Samengeteld geven ze een goed beeld van wat je reis zal kosten. Enkel persoonlijke uitgaven zoals dranken, souvenirs... en eventuele facultatieve activiteiten of bezoeken zijn extra en niet meegerekend in het budget Brochureprijs Inbegrepen in de basisprijs: Lijnvluchten Brussel - Kaapstad en Livingstone - Brussel Voorafbetaalde luchthaventaksen 14 dagen huurwagens/minibus, omnium verzekerd, met vrijstelling (art. 7.2) Brandstof huurwagens Gebruik van Joker-tenten Organisatiekosten De diensten van een Karavaan-reisbegeleider KBC-reisbijstandsverzekering Budget ter plaatse Kostenraming voor activiteiten, logies, plaatselijk transport, luchthaventaksen ter plaatse, toegangsgelden en maaltijden. Dranken en persoonlijke uitgaven zijn niet inbegrepen. Voorzie euro In ZUID-AFRIKA is de officiële munteenheid de Rand (ZAR). Richtkoers (14/01/14): 100 Rand = 6,8 In NAMIBIË is de officiële munteenheid de Namibische Dollar (NAD). Richtkoers (op 14/11/2014): 100 NAD = 6,8 In ZAMBIA is de officiële munteenheid de Zambiaanse Kwacha (ZMK). Richtkoers (op 14/11/2014): 10 ZMW = 1,32 In BOTSWANA is de officiële munteenheid de Botswana Pula (BWP). Richtkoers (op 14/11/2014): 10 BWP = 0,81 Neem bij voorkeur cash euro s en dollars mee. Kredietkaarten worden alleen in grote steden aanvaard, dus enkel meenemen voor noodgevallen. Ook ATM's zijn alleen beschikbaar in de grote steden. Opgelet: sinds 17/01/2011 blokkeren Belgische banken de Maestrofunctie in de meeste landen buiten Europa. Daardoor is het niet mogelijk om - buiten Europa - met een bankkaart te betalen of geld op te nemen. Je kan je bank wel op voorhand vragen je Maestrofunctie tijdens je reis opnieuw teactiveren. Informeer je dus zeker bij je bank indien je op reis gebruik wil maken van je kaart! Goed om weten: De Namibische Dollar en de Rand hebben dezelfde waarde en de Rand wordt ook zonder probleem aanvaard in Namibië. Omgekeerd is dit niet het geval! Namibische Dollars kunnen buiten Namibië niet meer worden ingewisseld. Aan de grensovergang met Botswana moeten we vermelden met hoeveel geld we de grens oversteken en we moeten hiervan een bewijs krijgen. Dit bewijs moet worden voorgelegd wanneer je geld wisselt in Botswana. Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 11 / 16

12 Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 12 / 16

13 In Zimbabwe aan de Victoria Falls betalen we met amerikaanse Dollars. 3.6 Verzekering Bij de Joker-prijs is de KBC-reisbijstandsverzekering inbegrepen. Optioneel kan je ook kiezen voor de KBC-verzekering annulatie en bagage. Hiervoor betaal je 4,4% van de totale reissom. Indien je geen gebruik wenst te maken van de reisbijstandsverzekering, ontvang je een korting van 1% op de totale reissom. Vergeet niet dat een reisbijstandsverzekering verplicht is om te kunnen deelnemen aan een Joker-reis. Meer details over de KBC-verzekeringen vind je op de website of in je Joker-reiskantoor. 3.7 Gezondheid Neem je deel aan een Joker-reis dan moet je over een goede fysieke en mentale gezondheid beschikken. Vaak trekken we naar afgelegen gebieden, soms op uren afstand van medische voorzieningen zoals dokter, apotheker en/of ziekenhuis. Voorzie steeds een basis EHBO-kit en je persoonlijke medicatie voor de gehele reisperiode. Informeer je begeleider over eventuele medische aandoeningen, medische bevoegdheid heeft hij echter niet. Bij ernstige medische problemen wordt beroep gedaan op lokale artsen. Twijfel je over je fysieke conditie? Raadpleeg dan je (huis)arts voor je inschrijft! Verplichte inenting: GELE KOORTS. Omdat we vanuit Zambia via Zuid-Afrika terugvliegen vraagt men op de luchthaven in Livingstone een bewijs van inenting van gele koorts. Geel inentingsboekje niet vergeten! Verder zijn er voor deze reis geen verplichte vaccinaties, aanbevolen zijn wel TETANUS (klem), DIFTERIE, POLIO, BUIKTYFUS en HEPATITIS A. In vele omstandigheden is vaccinatie tegen HEPATITIS B aangeraden. MALARIA: van juli tot en met oktober is de inname van malariatabletten niet nodig, maar moet je wel antimugmaatregelen toepassen tussen zonsondergang en zonsopgang, en bij koorts ook aan de mogelijkheid van malaria denken. Malaria is een ernstige ziekte die overgedragen wordt via de malariamuskiet. Deze is vooral actief tussen zonsondergang en zonsopgang. Neem dus een goed insectenwerend middel mee. Gewone muggenmelk beschermt dikwijls onvoldoende tegen tropische muggen. Er wordt dan ook aangeraden om een anti-muggenprodukt op basis van minimum 50% diethyltoluamide (DEET) te gebruiken. Het is belangrijk om muggensteken te voorkomen. Draag daarom losse kleding in lichte kleuren, bedek de huid zoveel mogelijk door lange mouwen en een lange broek te dragen. BILHARZIA: De bilharzia-parasiet (schistosomiasis of bilharziose) komt voor in stilstaande zoetwaterplassen, stroompjes, meren en stuwmeren. Vermijd om in dit water te zwemmen of pootje te baden. Raadpleeg je huisarts en het Instituut voor Tropische Geneeskunde voor de meest recente informatie: - telefonisch reisadvies: 0900/ (24 uur op 24 uur) - website: Conditie Deze reis is geschikt voor iedereen met een normale lichamelijke conditie. De enige 2 tochten in het programma zijn de beklimmingen van de Tafelberg in Kaapstad en de hoge zandduinen in Sossusvlei Namibië. Indien gewenst kan je ook met de lift naar de top van de Tafelberg, i.p.v. 3 uur te klimmen. De hoge zandduinen in Sossusvlei zijn haalbaar voor iedereen. Belangrijk zijn een open mind en positieve ingesteldheid die zorgen voor een betere vertering van het klimaat, de andere voedingsgewoonten, de cultuurverschillen, het beperkte comfort en de vermoeidheid na lange verplaatsingen. 3.9 Reisperiode en klimaat Zuid-Afrika ligt op het zuidelijk halfrond, waardoor de seizoenen tegengesteld zijn aan die in België. We komen dus aan te midden van de Kaapse lente. Gemiddelde dagtemperaturen in Kaapstad variëren tussen 15 en 25 C, s nachts kan het kwik dalen tot 2 C en soms zelf tot vriestemperaturen. In The Great Karoo heeft men ongeveer dezelfde lentetemperaturen als bij ons. Vanaf Botswana genieten we van meer zomerse temperaturen zoals wij ze gewoon zijn. Dagtemperaturen van 25 tot 30 C en soms hoger zijn hier te verwachten Outdoorschool Tijdens heel wat Joker-reizen wordt flink wat gewandeld. Wil je hier wat meer op voorbereid zijn? De Joker Outdoorschool biedt Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 13 / 16

14 een ruim aanbod aan cursussen en ervaringsactiviteiten. Je kan er meer te weten komen over diverse thema's: verbeter je staptechnieken: leer stijgen met minder inspanning en dalen met meer ontspanning; outdoor-ehbo: een cursus reizigers-ehbo en diverse medische tips; hoe pas, laad en draag ik een rugzak? Voor online boeken en een overzicht van alle programma s Foto- en filmmateriaal Joker is steeds op zoek naar foto's voor website, brochures Wil jij je ervaringen delen met anderen? Bezorg ons je foto's of filmpjes en neem deel aan de Jokerwedstrijd. Meer info en insturen Opinies Je mening is voor ons belangrijk. Daarom zal je bij terugkeer een evaluatieformulier in je mailbox vinden. We kijken nu al uit naar je bemerkingen. Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 14 / 16

15 4. Algemene info 4.1 De zwaarte van een Joker-reis Om de zwaarte van een reis weer te geven, gebruiken we een Joker-reiziger als symbool. De indeling houdt rekening met deze aspecten: het aantal uren stappen per dag het hoogteverschil (stijgen en dalen) dat per dag moet overwonnen worden de toestand van de paden het al dan niet dragen van een zware rugzak regen en koude of zon en hitte, weersomstandigheden die een tocht zwaarder kunnen maken Alle Joker-reizen zijn per definitie actieve reizen! Elke deelnemer van een Joker-reis bezit minimaal een normale conditie. Dit betekent dat er zeker sportieve momenten worden ingelast, die voor iedere fitte persoon doenbaar moeten zijn. We gaan enkele uren wandelen of fietsen en klimmen en dalen horen daarbij. De paden en wegen zijn over het algemeen in goede staat. Volledige dagen te voet op pad gaan in een stad of op het platteland is evident. En dus beschik je als deelnemer aan een Joker-reis minimaal over een 'normale' conditie. Even belangrijk is een goede mentale ingesteldheid. We gaan immers op verkenning in een land met andere voedingsgewoonten en mogelijk een vreemde cultuur. Met de juiste instelling verteer je beter de temperatuurschommelingen, de lange transporttijden en de vermoeidheid na geleverde inspanningen. Ook een open groepsgeest en een grote aanpassingsbereidheid worden op dit soort reizen steeds verwacht. Uiterst belangrijk is ook dat je uitgerust aan deze reis begint! Tijdens dit gedeelte van de reis verwachten we dat je als deelnemer een goede fysieke conditie hebt. Er kunnen stevige dagtochten en/of meerdaagse trektochten met een dagrugzak of deelbagage op het programma staan. Klimmen en dalen zijn haast zeker van de partij. Ook fietstochten en andere sportieve inspanningen zijn mogelijk. Wekelijks sport beoefenen thuis is wenselijk! Sommige Expedities vallen onder deze categorie. Samen met de fysieke inspanning vragen de eventuele primitieve omstandigheden en onzekere weerscondities (hitte, vocht, regen, sneeuw, wind, koude...) een goede conditie. Tijdens dit gedeelte van de reis verwachten we dat deelnemers een zeer goede lichamelijke conditie hebben. Er kunnen meerdaagse, pittige (kampeer)trektochten op het programma staan met behoorlijk veel stapuren met deelrugzak of volledige bagage. Dit, samen met onzekere weersomstandigheden en moeilijk begaanbare paden maken dat een zeer goede conditie vereist is. Wekelijks (meermaals) sport beoefenen thuis is zéér wenselijk! Een degelijk uithoudingsvermogen, zowel mentaal als fysiek is noodzakelijk. Eerdere ervaring met meerdaagse trektochten in de bergen is wenselijk! Een uitstekende fysieke conditie is nodig voor slechts enkele gedeelten van sommige Expedities. Lange, meerdaagse, zéér pittige trektochten met veel stapuren óf met bagage inclusief tenten en voeding (dus meer dan 15 kg), óf op grote hoogte óf in extreme (weers)omstandigheden, maken dat je een groot uithoudingsvermogen nodig hebt, zowel fysiek als mentaal. Paden kunnen zéér steil, ruig en rotsachtig zijn. Vanzelfsprekend doe je regelmatig aan sport. Eerdere ervaring met meerdaagse trektochten in de bergen is een vereiste! 4.2 De reisbegeleider De reisbegeleider coördineert de reis in overleg met alle deelnemers en regelt de praktische zaken ter plaatse. Een gids is hij niet: voor achtergrondinformatie over de bestemming en rondleidingen laten we liever lokale gidsen aan het woord. Wél vormt de reisbegeleider een brug tussen jou, de groep en het land met zijn bevolking. De reisbegeleider bereidt de reis op voorhand intensief voor. Natuurlijk laat hij genoeg ruimte voor initiatief van de groep: zo stel je mee de picknick samen, zoek je een leuk restaurant of kan je zelf een voorstel doen voor een leuke activiteit. De reisbegeleiders zijn Nederlandstalig en volgden bij vzw Karavaan een door Toerisme Vlaanderen gecertificeerde opleiding Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 15 / 16

16 van 2 jaar. De opleiding legt vooral de nadruk op enerzijds contactgericht reizen met respect voor cultuur en natuur en anderzijds zowel praktische vaardigheden als theoretische achtergronden. De reisbegeleiders worden niet alleen klaargestoomd om alles op rolletjes te laten lopen, zij zorgen er ook voor dat jij en je groep een grensverleggend en duurzaam avontuur beleven. 4.3 Respect voor mens en natuur In het kader van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Kind zullen Joker en Karavaan op geen enkel moment beroep doen op diensten van derden die blijk geven van financiële of seksuele uitbuiting van kinderen of volwassenen (logement, transport, maaltijden, activiteiten ). Wij vragen je om vermoedens van kindersekstoerisme te melden bij of via info@ecpat.be. De souvenirhandel is in heel wat landen een belangrijke bron van inkomsten voor de lokale bevolking. Maar er worden helaas nog steeds souvenirs gemaakt van bedreigde plant- en diersoorten. Op je hoede zijn voor verboden souvenirs wil niet zeggen dat je ateliers, souvenirwinkels en markten niet meer mag bezoeken. Je reisbegeleider informeert je hierover. We verwijzen je alvast naar de folder Een zeldzaam dier is geen souvenir uitgegeven door Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Joker ontving in 2014 als eerste Belgische touroperator het Travelife duurzaamheidscertificaat, een internationale erkenning voor onze inspanningen om duurzaam te reizen en ondernemen. Lees meer Volg Joker Blijf je graag op de hoogte van alle laatste reis-nieuwtjes? Volg Joker op Facebook en Twitter. Meer reisinspiratie lees je op de Joker-Reisblog. Beelden om van weg te dromen zie je op de Joker Pinterest. Aangemaakt op 19/02/2015 Pagina 16 / 16