Verhaal van verandering

Transcriptie

1 Touché Belgische Ashoka Fellow

2 Ashoka: Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Marjan: Ik groeide op in een kleine gemeente in West-Vlaanderen. Klein en gezellig, maar ik had al snel zin in de grote wereld. Ik ben kind van een wetenschappelijke vader en een maatschappelijk geëngageerde moeder. Mijn jongere broer trad in de voetsporen van mijn vader, door als chemicus de bedrijfswereld in te trekken, en ik in die van mijn moeder, door psychologe te worden. Maar we lijken elkaars wereld steeds meer te begrijpen en op te zoeken. En de wijde wereld intrekken doen mijn broer en ik nog altijd allebei graag! Ashoka: Welke persoonlijke ervaringen hebben sinds je kindertijd jouw visie op de wereld veranderd? Marjan: Na een veilige en warme kindertijd, was Gent als stad waar ik studeerde een ontdekking! Daar was ruimte, diversiteit, creativiteit, zottigheid,! Een paar ervaringen op school, waarbij vrienden van mij die niet braaf aan de norm voldeden, werden uitgesloten door het systeem en daardoor op den duur ook effectief slechter presteerden, lastig deden, maakten mij enorm kwaad. Dat in combinatie met het feit dat ik me machteloos voelde staan tegenover het systeem, deden me kiezen voor Stressballen van touché

3 Marjan: een job waarbij ik tegelijk iets met mensen kon doen én het systeem zou kunnen veranderen. Na een boeiende, maar tegelijk ook wat teleurstellende opleiding tot psychologe, en later tot forensisch psychologe, waarbij ik menselijk probleemexpert werd, botste ik gelukkig op een opleiding oplossingsgerichte therapie. Hier kwam ik thuis en kreeg ik de handvaten om mensen opnieuw hun eigen keuzevrijheid te bieden, verder te bouwen op sterktes, vooruit te kijken,, en kreeg ik de inspiratie om touché als oplossingsgerichte organisatie te starten. Door een verblijf in het ziekenhuis maakte ik kennis met de medische wereld, en daar merkte ik wat een ongelooflijke invloed de houding van de mensen die je in die wereld tegenkomt (verplegend personeel, dokters) hebben op je genezingsproces. Zo werd ik opnieuw zieker door betutteling, en ging ik 10 stappen vooruit doordat een verpleegster me zelf liet sukkelen, maar uiteindelijk ook slagen om mijn uit bed te geraken. Ik hou van live voetbalwedstrijden, voor de sfeer in een stadion, maar nog veel meer omdat het gedrag van mensen in zo n situatie me ongelooflijk fascineert, zowel van spelers als coaches en supporters. Bijvoorbeeld wat het feit doet dat een grote groep mensen in twee gedeeld wordt, waardoor de één tegen de ander is, in die mate dat mensen echt vijanden worden. Ook wat ik zelf allemaal voel tijdens een wedstrijd fascineert me mateloos. Hetzelfde ervaar ik bij mijn boks- en tangolessen: een poging om tegenstellingen te verzoenen en toch nog tegenstellingen te laten zijn, energie van jezelf én je boks- of danspartner optimaal leren gebruiken,

4 Ashoka: Wat maakt jouw benadering anders en origineel? Wat doe jij anders dan anderen om het probleem op te lossen? Marjan: Agressie is iets waar de meeste mensen van weglopen, wat ze proberen vermijden, wat ze de kop proberen indrukken door heel streng te veroordelen en bestraffen, Begrijpelijk, als je weet hoeveel schade geweld kan toebrengen. Anderzijds is agressie deel van elke mens. En net doordat we dat zo moeilijk kunnen of willen zien, creëren we er zelf problemen mee. Agressie aanvaarden en tegemoet treden, om uit te zoeken hoe het eerst hanteerbaar en daarna misschien wel van dienst kan zijn, werkt veel beter en brengt bovendien meer op. Gevangenissen hebben hetzelfde effect. Gevangenismuren voeden onze illusie dat er een dikke scheidingslijn loopt tussen goede en kwade mensen, en dat die muren ons de goeien zullen beschermen tegen wie erachter zit de slechterikken. Met touché kijken we niet alleen over die muren heen, maar we maken ze transparant voor wie aan de twee kanten ervan staat, in de hoop dat ze ooit afgebroken kunnen worden. BINNENINZICHT buitenpremière in de Sphinx Cinema in Gent

5 De oplossingsgerichte benadering van touché houdt in dat mensen zelf weer expert kunnen worden van hun eigen leven, dat mensen eigen keuzes kunnen en mogen maken, Dit betekent dat wie bij ons werkt, niet in een comfortabele expertpositie mag gaan zitten, niet mag vertrekken van diagnostische verslagen of risicotaxaties, maar nieuwsgierig moet zijn naar wie de mensen zijn die hij/zij bij ons ontmoet, wat ze willen in hun leven, wat ze nodig hebben, wat hun dromen zijn, Dat vraagt dat wie bij touché werkt zijn/haar eigen angst en kwaadheid ook zelf moet (leren) kunnen hanteren, opzij zetten, controleren en kanaliseren zodat ze niet in de weg staan, maar misschien wel van nut kunnen zijn. Programma om agressiviteit om te zetten in positieve kracht (Zelf)respect is de sleutel tot in wat we bij touché doen. Wie met respect benaderd wordt, voelt meer zelfrespect en die zal meer geneigd zijn om ook anderen met respect te benaderen. Wie schadelijk geweld gebruikt, zondigt hiertegen, maar ook wie mensen opsluit, uitsluit en alleen maar bestraft, is zondaar. Om een vicieuze (zelf)respect cirkel te creëren hebben we alle betrokkenen nodig. Daarom kiezen we ervoor om niet alleen maar daders te rehabiliteren, slachtoffers te ondersteunen of de samenleving te beveiligen, maar alles tegelijk én met iedereen samen te doen. Dat is niet altijd de gemakkelijkste weg, maar alleen zo kunnen we echte realiseren.

6 Ashoka: Hoe breng je je ideeën over op anderen en hoe inspireer je hen om jouw visie te delen? Kun je ons voorbeelden geven van hoe jouw werk mensen heeft geïnspireerd of in staat heeft gesteld zelf aanjagers van te worden? Marjan: Touché werd intussen een team met een groeiende achterban, en een werk waarover velen in termen van we spreken. Vrienden organiseerden acties voor touché, mensen stapten de gevangenis binnen en ontmoetten er mensen, mensen denken na over wat we doen met mensen die fouten maken, Dat gebeurt door te spreken over wat we doen, meemaken, opmerken en denken. Door mensen op verschillende manieren een rol te geven in het verhaal van touché, worden mensen automatisch, en vaak tot hun eigen verbazing, changemakers. Zo is er intussen een groep gedetineerden heel straffe preventieve dingen aan het doen voor jongeren.

7 Ashoka: Wat is in jouw ogen een aanjager van en hoe wordt iemand dat? Marjan: Een combinatie van een aantal eigenschappen en vaardigheden maakt van iemand een changemaker, volgens mij: - Je niet zomaar neerleggen bij wat algemeen aanvaard wordt, maar ervan uitgaan dat er altijd en overal mogelijk is - Kwaad worden van onrecht en dingen die niet kloppen én daar ook zelf iets mee of aan willen doen, in plaats van gefrustreerd en verzuurd raken (ik had hier zelf een heuse aha -ervaring mee, na een zoveelste dag in de gevangenis waarin ik niet had mogen doen wat ik wilde doen en vond dat ik moest doen: ik zat tegen mijn collega, die dezelfde ervaring had, te klagen over mijn dag. En plots besefte ik dat ik zo niet wou zijn of worden. Weglopen was ook geen optie, want dan zou ik mezelf heel laf vinden. Dus besliste ik om iets te ondernemen. En dat iets werd tot nu wat touché vandaag is, en is nog altijd in ontwikkeling. - Oplossingen en mogelijkheden zien in plaats van problemen. - Wat er nog niet is wel al voor je kunnen zien (waar anderen vooral de obstakels ernaartoe zien). - Je omringen met mensen met wie je samen je ideeën kunt realiseren. - Bezig zijn met heel gewone, maar fundamentele dingen (zoals bijvoorbeeld mensen als mensen behandelen). - Ongezonde systeem willen veranderen en ook mogelijkheden zien om dat te doen, in plaats van erdoor opgeslokt te geraken (en dus zelf besmet te geraken) of ervan weg te lopen (en te weten dat anderen ziek worden). - Hoop kunnen creëren. De ALFRED 2013 werd toegekend aan vzw touché

8 Ashoka: Waarom is jouw idee of jouw werk zo belangrijk voor je? Marjan: Omdat ik me niet kan voorstellen dat ik weet hoe de dingen nu zijn in ons gevangenissysteem, en breder in onze samenleving, zonder hier iets aan te doen. Omdat ik ideeën niet gewoon kan laten passeren of laten rusten. Omdat wat er tussen mensen gebeurt bij touché zo ongelooflijk schoon en toucherend is. Ashoka: Hoe heeft het Ashoka-netwerk jou op je reis geholpen? Marjan: De professionaliteit van Ashoka en het netwerk helpt en inspireert om zelf professioneler en beter te worden. De ondersteunende, geïnteresseerde en kritische bevraging dwingt om antwoorden te formuleren. De ontmoeting met mensen die anders mijn pad niet hadden gekruist, zijn niet alleen ongelooflijk aangenaam, maar vaak ook eyeopeners. En vooral het feit dat iedereen uiteindelijk voor eenzelfde doel gaat de wereld verbeteren, is uniek en hartverwarmend en versterkt het geloof dat het ook kan lukken. Hartelijk dank Marjan!