Lespakket. Strafbare feiten online. Powered by

Transcriptie

1 Lespakket Strafbare feiten online Powered by

2 Colofon 2

3 Inhoud 1. Algemene inleiding 2. Waneer stap je naar de Politie? 2.1 Vraaghetdepolitie.nl 2.2 Handige websites Sexting 3. Lesplan sexting 3.1 Begeleidingsmateriaal sexting 3.2 Informatie les sexting 3.3 Les sexting Grooming 4. Lesplan grooming 4.1 Begeleidingsmateriaal grooming 4.2 Informatie les grooming 4.3 Les grooming Bedreiging 5. Lesplan Bedreiging 5.1 Begeleidingsmateriaal Bedreiging 5.2 Informatie les Bedreiging 5.3 Les Webcam Bedreiging Heling 6. Lesplan Heling 6.1 Begeleidingsmateriaal Heling 6.2 Informatie les Heling 6.3 Les Heling 3

4 1. Algemene inleiding Online strafbare feiten De politie wordt dagelijks geconfronteerd met online strafbare feiten. Middles dit lespakket wil de online slachtoffers terugbrengen, door ze de juiste tools mee te geven en bewust te maken van de gevolgen die online misdaad met zich meebrengt. De verantwoording voor online veiligheid ligt niet alleen bij de politie, maar ook bij scholen en ouders. Scholen zien wij als een belangrijke partner in voorkomen, signaleren en het bieden van hulpverlening. Inmiddels is er al een samenwerking wat betreft de fysieke en sociale veiligheid in en om het schoolgebouw te waarborgen. Online veiligheid is net zo van belang, het zou daarom goed zijn als schoolveiligheid ook actief is op het online domein. Dit lesmateriaal bied de school hier hulp in. Hopelijk brengen deze lessen uw school aan het denken, zodat u een rol kunt spelen in het online leven van uw leerlingen. Als het mis gaat Internet lijkt een medium zonder wetten, regels en grenzen. Toch zijn die er wel degelijk. Gebruikersvoorwaarden van online omgevingen zijn het meest bekend, hoewel weinig gebruikers zich verdiepen in de inhoud. Maar evenzo belangrijk zijn persoonlijke grenzen van een gebruiker (wat wil ik wel? wat niet?), ethische en morele grenzen (wat vindt de samenleving acceptabel en wat niet?) en de grenzen van civiel recht en strafrecht (wat mag niet volgens de wet?). Internet ontremt en anonimiseert. Dat brengt met zich mee dat normen en waarden op internet verschuiven. Op internet zijn de grenzen niet altijd duidelijk en jongeren verleggen die ook nog eens doordat ze hun eigen grenzen opzoeken en anders dan volwassenen aankijken tegen gebruik van internet. Dat kan jongeren in een vervelende situatie brengen. Soms maken ze zich zelfs (zonder dat ze het weten) schuldig aan een strafbaar feit. De grenzen van wat strafbaar is op internet zijn eigenlijk simpel. De wetten en regels die vastgelegd zijn in het wetboek van strafrecht zijn ook online van toepassing. Wat je in het echte leven niet mag, mag je online dus ook niet 4

5 2. Wanneer stap je naar de politie? Scholen zijn in de positie om vroegtijdig signalen op te vangen van zorgelijke situaties die zich binnen online netwerken afspelen. Soms leidt een les zelf tot een gesprek waarin leerlingen vertellen over persoonlijke ervaringen. Maar regelmatig is er een hele directe aanleiding. Wanneer een naaktfoto circuleert bijvoorbeeld of iemand op een andere manier online flink aangepakt is, zal dit het gesprek van de dag zijn op school. Ook als een online ruzie escaleert zullen klasgenoten er met elkaar over praten. In sommige gevallen zijn er leerlingen die vinden dat ingrijpen nodig is en trekken bij de mentor aan de bel. Het signaal kan ook binnenkomen bij een vertrouwenspersoon wanneer een leerling de stap durft te nemen om het bespreekbaar te maken. Wees alert op signalen Het is van belang bij signalen de situatie helder te krijgen en een inschatting te maken van omvang, impact en mogelijk strafbaar feit. Als een school een sterk vermoeden heeft van een strafbaar feit, is het raadzaam om contact met de politie op te nemen. Het achterliggende doel hiervan hoeft niet altijd het doen van aangifte te zijn. De vaste contactpersoon van de politie of de wijkagent kan meedenken over mogelijke stappen en bemiddelen in het contact tussen slachtoffer, dader(s) en school. Ook kan hij of zij het slachtoffer adviseren en begeleiden met een formele aangifte of verwijzen naar Bureau Slachtofferhulp. Melding of aangifte? Iedereen kan melding maken of aangifte doen. Je hoeft daarvoor niet zelf slachtoffer of benadeelde te zijn. Ook als je wilt voorkomen dat een ander mogelijk slachtoffer wordt van strafbare feiten op het internet kun je naar de politie. Met het doen van aangifte verzoek je de politie een strafrechtelijk onderzoek in te stellen. Belangrijk, want zonder aangifte mag de politie geen nader onderzoek verrichten. Met een melding stel je de politie alleen op de hoogte van een situatie. De informatie wordt vastgelegd in het informatiesysteem en kan van groot belang zijn wanneer meer meldingen uiteindelijk leiden tot een aangifte en vervolgonderzoek. Digitaal bewijsmateriaal Dat alles online gebeurt, heeft ook het voordeel dat er vaak veel bewijsmateriaal beschikbaar is. Het is raadzaam om zoveel mogelijk informatie te noteren en digitale bewijslast te verzamelen. Denk bijvoorbeeld aan: data en (exacte) tijdstippen e- mail en internetadressen gebruikersnaam en nickname(s) van betrokkene(n) prints van chatlogs en mailberichten bewaarde sms en whatsapp berichten schermafdrukken (via een screenshot of een foto) 5

6 2.1 Vraaghetdepolitie.nl Naar de politie stappen voor een melding of aangifte is zeker niet het eerste waar jongeren aan denken als ze het slachtoffer zijn geworden van een (mogelijk) strafbaar feit op het internet. Vaak schamen ze zich en denken ze dat het hun eigen schuld is. In plaats van meteen tot actie over te gaan, zullen de meesten eerst op zoek gaan naar informatie. Met die informatie kunnen ze zich zelf een beeld vormen van hun situatie. Ze willen zelf eerst checken: Is mijn probleem wel serieus genoeg? En wat kan ik doen? Uit onderzoek blijkt dat jongeren in zulke gevallen vooral behoefte hebben aan betrouwbare informatie en antwoorden op hun vragen. De politie zien zij als eenorganisatie waar deze antwoorden te halen zijn. Precies hierom is samen met jongeren de website www. ontwikkeld. De site geeft antwoord alle mogelijke vragen over veiligheid. Staat de vraag er niet tussen, dan kunnen jongeren deze mailen of stellen tijdens een chatsessie. Ze krijgen gegarandeerd een betrouwbaar antwoord van een politiespecialist. Deze online aanwezigheid blijkt vaak een laagdrempelige toegang voor jongeren. Ze durven in één chatgesprek al zeer intieme zaken toe te vertrouwen aan de politie en vinden het fijn dat de politie deze mogelijkheid biedt. De chatsessies worden dan ook goed bezocht. In privé chatsessies kunnen jongeren hun verhaal doen en krijgen ze direct antwoord of advies. Met regelmaat komen er diverse serieuze strafbare zaken aan het licht, waarvan jongeren niet eerder aangifte durfden te doen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om incest, misbruik via webcamseks en huiselijk geweld. De site trekt gemiddeld bezoekers per maand en ontvangt circa 100 vragen per week. Heeft uw school een vast contactpersoon bij de politie? Zorg dat bij collega s bekend is hoe contact met de politie bij u op school geregeld is. 6

7 2.2 Handige websites: De onderstaande websites kunt u raadplegen voor extra informatie. Probeer deze ook zo bekend mogelijk bij uw leerlingen te maken. U kunt de poster bestellen en deze in de klas ophangen. www. Hier kunnen jongeren terecht met al hun vragen over veiligheid. Ze vinden er het antwoord op vele vragen. Ook kun jongeren er elke dinsdag- en donderdagavond chatten, zowel in een groep als privé. Snel weten wie de wijkagent is? Of waar het dichtstbijzijnde politiebureau is? Je vindt ze snel met behulp van de postcode. Handige website voor verzamelen en veiligstellen van online bewijsmateriaal. Het centrum school en veiligheid heeft de versnipperde informatie over veiligheid in het onderwijs gebundeld in overzichten en infobladen, bedoeld voor scholen. Ook recente incidenten op scholen worden op de site bijgehouden. Informatie over en hulp bij internetproblemen, bedoeld voor jongeren. Aan bod komen o.a. pesten, seks en stalking. Een verzameling lessen, gemaakt door diverse organisaties, over uiteenlopende onderwerpen. Van een les over modellenprogramma s op televisie tot lessen over beeldmanipulatie in kranten en publiceren op internet. Geschikt voor primair en voortgezet onderwijs. Kennisnet is de publieke ict-partner voor het onderwijs. Met expertise, voorzieningen en innovatie wil Kennisnet het onderwijs helpen om het maximale uit ict te halen. Site van kenniscentrum voor jeugd en media met achtergrondartikelen, lesmateriaal, inspiratie om media positief in te zetten en informatie. Het Nederlands Jeugdinstituut is het landelijk kennisinstituut voor jeugd- en opvoedingsvraagstukken. Het helpt organisaties in de jeugdsector de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren. Overweegt u het opstellen van een social media beleid? Een gecertificeerde MediaCoach kan u daarbij adviseren en tevens ondersteunen bij het opzetten van activiteiten om kinderen/jongeren, ouders en leerkrachten mediawijzer te maken. U maakt kennis met deze Nationale MediaCoaches en vindt er één bij u in de buurt via Het Project Preventie Seksuele Intimidatie adviseert schoolleiders, -bestuurders en vertrouwensfunctionarissen op scholen voor basis- en voortgezet onderwijs op het gebied van ongewenste omgangsvormen (ook online) 7

8 Iconenlijst In de les wordt er gebruik gemaakt van een aantal iconen. Deze geven aan of de leerling een praktische, individuele of gezamenlijke opdracht moet maken. Ook is er een icoon die staat voor groepsdiscussie. 8

9 De lessen 9

10 3.lesplan Sexting Aanleiding van deze les Wist u dat jongeren de grootste verspreiders zijn van kinderporno? Via de mobiele telefoon is het tegenwoordig makkelijk om seksuele foto s naar elkaar te versturen. Dit gaat helaas vaak fout. De foto komt in verkeerde handen terecht of wordt misbruikt. Bijv. Door te (s)experimenteren en de foto online te plaatsen op een nepprofiel. Deze les geeft informatie en tips om dergelijke situaties te voorkomen, met als doel jongeren bewust te maken van de gevolgen van het verspreiden van seksuele foto s. Inhoud les sexting Als introductie start de les met een filmpje. Vervolgens vullen de leerlingen de poll in, zodat de docent de standpunten van de leerlingen kan meten. Dit kan door middel van turven op het bord. Als er opvallende uitkomsten zijn kunt u deze na de les herhalen of bespreekbaar maken. In de les worden verschillende zaken besproken. Zo wordt er uitgelegd wat sexting precies betekent en dat er vaak via de telefoon aan sexting wordt gedaan. De risico s worden bespreekbaar gemaakt, zoals het feit dat sexting een zedendelict is en dus strafbaar. De nadruk wordt hierop gelegd, zodat de jongeren weten dat dit grote gevolgen voor hun toekomstige loopbaan kan hebben, als je je er schuldig aan maakt. Tegenwoordig is er vanuit de politie en het openbaar ministerie een openbaar leidraad opgesteld. Hierin wordt geadviseerd om de desbetreffende niet strafrechtelijk voor sexting te vervolgen als er niets bijzonders aan de hand. Er wordt uiteraard wel gekeken of de beelden niet onder dwang tot stand zijn gekomen. Dit leiddraad kunt u openen via de onderstaande link. sexting- wordt- niet- meer- vervolgd Korte beschrijving case Edward heeft kort geleden een relatie met Els gehad. Helaas heeft Els het uitgemaakt. Edward zit wat door zijn foto s te bladeren en komt een halfnaakte foto van Els tegen. Deze foto heeft Els tijdens hun verkering naar Edward gestuurd. De beste vriend van Edward (Ruben) weet dat Edward erg verdrietig is na de breuk. Ruben vindt dus dat zij hiervoor moet boeten en stelt voor de persoonlijke foto te verspreiden, Edward twijfelt en durft het eigenlijk niet, maar stuurt wel de privé foto van Els naar zijn vriend. Ruben laat deze vervolgens aan andere zien en voor ze het weten is de foto openbaar op Facebook te zien. De gehele klas is in deze status getagged (alle klasgenoten hebben hier een berichtje van gehad) en zien de foto. Doel les sexting Duur en inhoud les. Benodigdheden Doelgroep Deze les biedt de leerling inzicht in sexting en de gevolgen hiervan. Het doel is hen daadkrachtig te maken door andere mogelijkheden aan te reiken voor als zij in een dergelijke situatie terecht dreigen te komen. Circa 40 min 5 individuele vragen, 1 discussie punt die klassikaal wordt behandeld en 1 opdracht n.a.v de les. Extra begeleidingsmateriaal sexting,filmpje sexting(staat online), les sexting(voor de leerling), les informatie docent incl antwoorden. Leerlingen Voortgezet Onderwijs jaar 10

11 3.1 Begeleidingsmateriaal Sexting Sexting Experimenteren met seks is een onderdeel van de seksuele ontwikkeling die tieners doormaken. Tijdens deze ontwikkeling is het makkelijk om als tiener gebruik te maken van de gemakken die de tijd van nu met zich meebrengt, zoals de mobiele telefoon. Sexting is het versturen van seksueel getinte foto s, berichten, en video s. Dit kan onschuldig zijn als er juist wordt omgegaan met deze gegevens. Anderzijds brengt dit ook veel risico s met zich mee als deze beelden online komen te staan. Dit is iets waar de politie dagelijks tegenaan loopt. Foto s worden vaak uit wraak of om te pesten online gezet en zijn helaas er niet meer vanaf te krijgen. Wanneer is dit strafbaar? Sexting is volgens de wet strafbaar als het gaat om een minderjarige(18-). De maker, geportretteerde en de ontvanger kan vanaf zijn/haar 12 e worden vervolgd. Dit geldt voor het maken, bezitten en verspreiden van kinderporno. De wet op zichzelf houdt geen rekening met het experimenteergedrag van jongeren. Maar met de komst van het publieke leiddraad wordt er tegenwoordig in een aantal gevallen rekening mee gehouden. sexting- wordt- niet- meer- vervolgd Als twee jongeren in een relatie online experimenteren zal dit geen gevolgen hebben, tenzij het beeldmateriaal wordt verspreid. Als deze beelden het online netwerk bereikt door bijvoorbeeld profielsites, whatsapp of ping, wordt de naam van de geportretteerde geschaad. De dader kan dan voor laster/smaad worden vervolgd. Situatie afhankelijk is vervolging voor zwaardere feiten zeer aannemelijk. Een aantal van deze situaties zijn: Naaktbeelden zijn onder dwang, manipulatie of bedreiging tot stand gekomen. Er is sprake van seksueel misbruik en/of een groot leeftijdsverschil. Wat te doen als er een naaktfoto in omloop is? 1. Dit vraagt om directe actie van zowel school als politie, om de schade voor het slachtoffer zoveel mogelijk te beperken. 2. Organiseer zo snel mogelijk overleg met betrokkenen om vast te stellen welke stappen gewenst zijn: Slachtoffer welke hulp nodig voor verwerking en herstellen veilig gevoel? Dader(s) welke acties, maatregelen en hoe? Klasgenoten wat meld je ze en hoe? School wat meld je aan de andere leerlingen, leerkrachten en hoe? Anderen wat meld je hierover aan anderen (bv andere ouders, lokale pers) 11

12 3.2 informatie les Sexting "Sexting" bestaat uit de Engelse woorden "sex" en "texting" (dit laatste woord betekent: sms'en). Sexting kan op verschillende manieren, zo kan het zijn dat je seksueel getinte gesprekken voert, elkaar uitdaagt en/of pikante foto s van jezelf verstuurt. Dit gebeurt voornamelijk via een mobiele telefoon, maar kan ook online. Het is natuurlijk best spannend om aan sexting te doen met je vriend of vriendin.maar het is niet zonder risico's. Stel dat de relatie uitgaat? Als je ex kwade bedoelingen heeft, kan deze je foto`s en filmpjes gemakkelijk op internet zetten. De hele wereld kan deze dan zien. Dat kan nooit je bedoeling geweest zijn. De wet is tegenwoordig zo aangepast om jongeren te beschermen tegen kinderporno, hierbij hoort ook het verspreiden van seksueel getinte foto`s als je nog geen 18 jaar bent. Online sex en/of sexting tot je 18 e jaar is strafbaar. Als je eenmaal in aanraking bent gekomen met een zedendelict kom je er niet meer vanaf. Het kan zijn dat je minder gemakkelijk stage kan lopen bij een bedrijf of afgewezen wordt op een baan. De politie kijkt goed naar de zaak om te bepalen of er sprake is van kinderporno. Als jij en je vriend(in) dit soort foto`s alleen met elkaar delen, zal dit geen gevolgen hebben en levert dit geen uitreksel op (dit is de nieuwe benaming voor het strafblad sinds 2004 uitreksel justitiele documentatie ). Als de foto online komt zal de politie wel onderzoeken of de foto vrijwillig gemaakt is. TIP! laat je niet verleiden tot het versturen van sexy foto s en filmpjes. Denk van tevoren na over wat je zou kunnen antwoorden. Als je het toch doet, doe het dan slim en verstuur niets met je gezicht of iets anders herkenbaars in beeld. Een foto of video die op internet staat, gaat daar nooit meer vanaf en kan je je hele leven lang achtervolgen Iets wat eerst onschuldig lijkt, kan achteraf grote gevolgen hebben. Individuele vragen en antwoorden: Vraag 1. Welke gevolgen kan het verspreiden van de foto van Els hebben voor Ruben, Edward en Els? Zij zouden een uitreksel kunnen krijgen(strafblad). Klassikale discussie: Wat zou jij doen als je jouw klasgenoot herkende op het internet? 12

13 Vervolg individuele vragen en antwoorden 1.Is het strafbaar wat de jongens hebben gedaan? Waarom wel/niet Antwoord: Ja, Want de foto is niet vrijwillig online geplaatst en het verspreiden van foto s van minderjarigen is strafbaar. 2. Wie vindt jij verantwoordelijk voor de foto op het internet en waarom? Antwoord: Vrij in te vullen door leerling 3. Als het strafbaar zou zijn, wat voor straf zou de rechter volgens jou dan moeten geven en waarom? Antwoord: Vrij in te vullen door leerling Opdracht sexting: De leerlingen mogen zelf een reactie bedenken op het onderstaande bericht. Benadruk de tips nog een keer. Deze zijn vooraf besproken bij het geven van informatie. Zie het kopje TIP! Opdracht Sexting: Wat zou jij doen?? Stel, je bent verliefd. Jij en je vriend(in) sturen veel berichten naar elkaar. Het gesprek wordt steeds spannender. Vervolgens vraagt je vriend(in) om een naaktfoto. Wat zou jij doen? Teken in het venstertje de foto die je zou versturen en/of reageer met een tekstbericht. 13

14 Les 1 Sexting 1.Vine 2.Poll: Als je een (half)naaktfoto maakt moet je er niet raar van op kijken als die wordt doorgestuurd. Ik zou zeker een genante foto van iemand doorsturen naar mijn vrienden als die persoon mij gekwetst heeft. Ik stuur wel eens een foto naar een vriend/vriendin waarvan ik niet wil dat deze openbaar gemaakt wordt Ik doe niet mee aan het verder verspreiden van een genante foto s van mijn klasgenoten en/of vrienden, die ik ontvang. 3. info 4.Case: Edward zit in 2 MAVO en heeft verkering gehad met Els uit zijn klas, maar helaas heeft Els het nog geen week geleden via de sms uitgemaakt. Edward is hier ondersteboven van want hij was ontzettend verliefd op haar. Ruben de beste vriend van Edward ziet zijn verdriet en gaat bij hem zitten terwijl Ruben door zijn foto s bladert. Edward hoeft niet veel te zeggen tegen Ruben, en bladert verder door de foto s van hem en Els. Ruben ziet dit en vindt dat Els Edward maar voor de gek heeft gehouden. Volgens Ruben moet Edward dit Els betaald zetten. Edward bladert snel door de foto s als hij langs een halfnaakte foto van Els scrolled. Ja! Laten we die foto van Els naar alle klasgenoten sturen, dan ziet iedereen wat voor meisje ze is! zegt Ruben. Individueel beantwoorden ( indivueel icoontje) Vraag 1. Welke gevolgen kan het verspreiden van Els haar foto hebben voor Ruben, Edward en Els? Vraag 2. Is het strafbaar dat Ruben dit idee, de foto verspreiden bekend maakt? 14

15 Vervolg case... Edward twijfelt erg, maar besluit de foto toch naar Ruben te appen, verder wil hij er niks mee te maken hebben. Ruben bespreekt het idee met nog twee vrienden uit de klas, waaronder Niels. Niels heeft ook verkering gehad met Els en vindt dat de foto van Els openbaar op Facebook moet worden gepost. Nog voordat Ruben het doorheeft staat de foto online! De hele klas is getagged en kan de foto in een klik bekijken. Klassikale discussie Wat zou jij doen als je jouw klasgenoot herkende op het internet? Individueel beantwoorden 1.Is het strafbaar wat de jongens hebben gedaan? Waarom wel/niet Antwoord: 2. Wie vindt jij dat er verantwoordelijk is voor de foto op het internet en waarom? Antwoord: 3. Als het strafbaar zou zijn, wat voor straf zou de rechter dan moeten geven en waarom? Antwoord: 15

16 Opdracht Sexting: Wat zou jij doen?? Stel, je bent verliefd. Jij en je vriend(in) sturen veel berichten naar elkaar. Het gesprek wordt steeds spannender. Vervolgens vraagt je vriend(in) om een naaktfoto. Wat zou jij doen? Teken in het venstertje de foto die je zou versturen en/of reageer met een tekstbericht. 16

17 4.GROOMING Aanleiding van deze les Grooming is de Engelse benaming voor een online kinderlokker. De politie wordt steeds actiever in het opsporen van groomers.het is belangrijk om dit thema onder de aandacht van jongeren te brengen en hen hiervoor te behoeden. Waarschuwen is niet genoeg, maar de juiste tools leren inzetten om een groomer te achterhalen is veel belangrijker. Het feit blijft dat de online kinderlokker vaak een volwassen persoon is en dus verantwoordelijk is voor de gevolgen. Het slachtoffer hoeft zich dus niet te schamen of schuldig te voelen. Inhoud les grooming De les begint met een filmpje als introductie. In dit filmpje wordt er aan een meisje gevraagd om een foto in haar bh te sturen, dit doet zij door een pasfoto in een bh te leggen en hier een foto van te maken en op te sturen. Vervolgens wordt er middels een poll klassikaal een peiling gedaan naar de standpunten van de leerlingen. De reacties kunt u turven op het bord. De leerlingen lezen individueel de case. Naar aanleiding van de case die zij zelf hebben gelezen beantwoorden de leerlingen individueel de vragen. Na deze discussie is er een opdracht. Leerlingen schrijven een persoonlijk adviesdit advies schrijven zij op basis van wat zij hebben geleerd. Deze kunt u ordenen in een map en als een dergelijke situatie zich dreigt voor te doen kunnen de leerlingen een passend advies gebruiken. Korte beschrijving case De case gaat over een meisje Anne die door een lastige periode gaat, haar ouders zitten in een scheiding zitten en er is continue ruzie thuis. Zij leert via internet de aantrekkelijke Robin kennen en zij chatten uren met elkaar. Robin heeft Anne op den duur zo in de ban, dat hij haar vraagt om een foto van haar in ondergoed op te sturen. In eerste instantie wil Anne dit niet, maar nadat Robin boos wordt, besluit zij hals over kop toch maar de foto te sturen. De vriendin van Anne komt hierachter en benadrukt dat Robin wel heel iemand anders kan zijn en besluit Anne haar ouders in te lichten. Robin wordt opgepakt en blijkt Robert van 48 jaar te zijn, een groomer die vaker meisjes via het internet benadert. Doel les grooming Duur en inhoud les Benodigdheden Deze les biedt de leerling inzicht in de mogelijkheden die kinderlokkers tegenwoordig online hebben. Ook wordt de leerling bewust gemaakt van de wijze waarop een groomer een band probeert op te bouwen met de jongere. Circa 40 min 5 individuele vragen en 1 opdracht waar zij hun persoonlijke advies mogen schrijven n.a.v de case. Begeleidingsmateriaal grooming, info les grooming(docent), les grooming, opdracht grooming. Doelgroep Voortgezet onderwijs jaar 17

18 4.1 Begeleidingsmateriaal Grooming Grooming Bijna iedere jongere is in een chatroom of op een forum wel eens actief benaderd door een vreemde. In een aantal gevallen gaat het dan om een volwassene met slechte bedoelingen, bijvoorbeeld het voeren van seksueel getinte gesprekken of het plegen van seksueel misbruik. De traditionele kinderlokker heeft op internet een relatief nieuw, groot en anoniem speelterrein voorhanden. Vaak begint het contact met tieners onschuldig, maar dat kan een wending nemen, wanneer er een vertrouwensband is ontstaan. Bijvoorbeeld als de ander vraagt om foto s of om contact via de webcam. Pubers zijn in deze een kwetsbare groep, gevoelig als ze zijn voor complimenten. Ook hebben tieners niet altijd door wat de echte bedoelingen van de ander zijn. Zij zijn daarbij stellig van mening dat zij er nooit in zouden trappen. Hun nieuwsgierigheid kan jongeren zo in vervelende situaties brengen. Strafbaar? Sinds 2010 is er het zogeheten groomingartikel in het Wetboek van Strafrecht, dat het kort gezegd strafbaar stelt om via telecom (internet, sms, ping, Whatsapp etc.) afspraakjes te maken met kinderen jonger dan 16 jaar, als dat afspraakje is gemaakt met het doel ontucht te plegen of kinderporno te maken. 18

19 4.2 informatie les GROOMING Grooming is de Engelse vertaling voor versiering, opmaken ofwel digitaal kinderlokken. Vroeger werd je misschien nog gewaarschuwd om niks van vreemden aan te nemen, want het zou zomaar een kinderlokker kunnen zijn. Via het internet probeert een groomer het vertrouwen van je te winnen door over bijvoorbeeld dezelfde hobby s te chatten. Het kan ook zijn dat hij dezelfde sport beoefent als jij. Deze informatie is tegenwoordig makkelijk te verkrijgen via internet en social media. Dit kan hij dus van een profiel van jou hebben afgehaald of misschien heeft hij het bij een vriend of vriendin gezien. Als je met een groomer chat heb je dit misschien niet snel door doordat hij zich voordoet als een leeftijdsgenoot. Tijdens deze gesprekken probeert de groomer zoveel mogelijk informatie van jou te vergaren en jou zoveel mogelijk een goed gevoel te geven, door het gesprek leuk en grappig te maken. Hierdoor wint hij op den duur jouw vertrouwen en kan het gesprek overgaan op seks. De groomer kan met alle gevoelige informatie je dwingen tot bijvoorbeeld een seksuele afspraak. Wat kan jij doen? Hier wat tips. 1.Wees altijd alert op de volgende punten: Krijg je een vriendenverzoek van iemand die je niet kent? Bedenk altijd dat je die persoon aan de andere kant eigenlijk niet kent. Voordat je de onbekende persoon als vriend 'accepteert' kun je eerst kijken of je online iets over die persoon kunt vinden. Zijn er nog meer mensen bevriend met hem of haar? En hoe is het contact tussen hen? Bekijk goed of diegene foto's op zijn of haar profiel heeft staan. En lijken de foto's echt of zijn ze misschien te mooi? Je hoeft een onbekende natuurlijk niet toe te laten in je vriendenlijst. Zo kom je ook niet voor verrassingen te staan. 2. Besluit je toch contact te hebben ('vrienden te worden') met iemand die je niet kent, deel dan geen gevoelige informatie (en foto's en filmpjes) waar je later mee gechanteerd kunt worden. 3. Blijf altijd goed nadenken over wat er van je gevraagd wordt en waarom. Een groomer zal steeds meer informatie van je willen hebben. Als het contact een tijdje aan de gang is, zal hij vragen of je een (naakt)foto kunt sturen of de webcam aan wilt zetten. Stuur dit soort informatie nooit. Doe je dit wel, dan kan de groomer dreigen met publicatie van die gegevens als je de dingen weigert te doen die hij van je vraagt. 4. Twijfel je of je iemand kunt vertrouwen of ben je bang dat je te maken hebt met grooming? Praat er dan over met anderen. Je kunt ook anoniem een melding doen op: of chatten met een agent op 19

20 Les 2 GROOMING 1.Vine 2.Poll: Mijn ouders zijn op de hoogte van al mijn online activiteiten. Alleen als ze er naar vragen. Mijn ouders hoeven niet alles te weten Ik vertel zo veel mogelijk over wat ik online doe 3.Info: 4.Case: Anne zit in HAVO 3 en heeft het op het moment moeilijk thuis, haar ouders liggen in een scheiding en er is constant ruzie. In deze periode leert ze Robin kennen een aantrekkelijke jongeman van 18 jaar. Hij heeft dezelfde hobby s als Anne en heeft bij haar op school gezeten en kent ook al haar leraren. Individueel beantwoorden( indivueel icoontje) Vr 1: Zou je iets negatiefs achter deze Robin zoeken? En waarom wel/niet? Vr 2: Welke vragen zou je nog kunnen stellen om zeker te weten dat Robin is wie hij zegt te zijn? Vervolg case... Robin en Anne besteden uren op de chat met elkaar en Robin is erg begripvol naar Anne vanwege haar situatie. Hij weet precies de juiste dingen tegen Anne te zeggen, waardoor zij Robin steeds leuker gaat vinden en hun band steeds hechter wordt. Robin zegt Anne erg leuk te vinden en heel de dag aan haar denkt, hij wil daarom ook graag met haar afspreken. Anne wilt Robin eigenlijk ook wel ontmoeten, want het is al zo leuk en gezellig op de chat en het voelt volgens Anne erg vertrouwd, maar toch twijfelt Anne of ze dit met iemand moet bespreken. Anne en Robin hebben nog geen concrete afspraak gemaakt, maar Robin zou wel al intiem contact met Anne willen en vraagt of ze een foto wil sturen in haar ondergoed. Anne vindt dit wel erg eng en besluit dit tegen Robin te zeggen, want hij zal het toch wel begrijpen, zij hebben immers al zo n goede vriendschap opgebouwd. Het tegendeel is waar, Robin wordt woedend en begint Anne uit te schelden dat ze niks waard is en dat haar ouders om haar gaan scheiden. Anne voelt zich gekwetst, maar wil Robin ook niet kwetsen en besluit hals over kop een foto te sturen. 20

21 Individueel beantwoorden( indivueel icoontje) Vr 3: Heeft Anne een verkeerde beslissing genomen en is het is te laat om er wat aan te doen. Vr 4: Moet Anne het maar beter verzwijgen voordat Robin de foto verspreidt? Vervolg case: Robin is erg blij met de foto en vertelt Anne hoe mooi en lief ze toch wel is. Hij biedt zijn excuses aan voor wat hij heeft gezegd en wil graag met Anne afspreken om het goed te maken. Anne is blij met Robin zijn reactie en vind het fijn dat het weer goed zit tussen hun. Ergens twijfelt Anne nog steeds of ze deze situatie met iemand moet bespreken. Ze besluit de situatie met haar beste vriendin Sarah te delen en die reageert geschokt. Sarah zegt hier wel eens over te hebben gelezen en dat haar ouders Sarah hiervoor hebben gewaarschuwd. Robin zou volgens Sarah waarschijnlijk een kinderlokker kunnen zijn en vind dat Anne naar de politie moet gaan en het aan haar ouders moet vertellen. Anne vindt dit geen goed plan en vraagt Sarah dit niet aan haar ouders te vertellen vanwege de vele ruzie s ruzie s thuis. Sarah besluit achter Anne s rug om toch de ouders van Anne in te lichten. Anne haar ouders zijn erg geschrokken en ondernemen meteen actie door de politie in te lichten. Na onderzoek van de politie blijkt Robin Robert van 48 jaar te zijn en meerdere meisjes te hebben ge-groomed. Er zijn vele foto s van minderjarige meiden gevonden en de politie heeft Robert gearresteerd en zijn computer van in beslag genomen. Anne was niet blij dat Sarah dit achter haar rug om aan haar ouders heeft verteld, maar is Sarah nu toch erg dankbaar! Vr 5: Zou jij hetzelfde doen als jij Sarah was? waarom wel/niet? Vr 6: Schrijf op basis van de case een advies van minimaal 3 regels voor Anne. Dit mag ook in stappen worden beschreven.( adviesblad met foto Anne in briefvorm, deze kan de docent bundelen voor als zo een situatie zich een keer voor doet). 21

22 22

23 6 Lesplan heling 23

24 6.1 Begeleidingsmateriaal heling 24

25 6.2 Informatie les Heling Heling is het kopen, bezitten of verkopen van een gestolen product en dit is strafbaar. Heling is ook het kopen van een product waarvan je weet dat die niet in verhouding staat met de prijs. Een splinternieuwe scooter voor maar 80 euro is te mooi om waar te zijn, je kan dus al vermoeden dat de scooter is gestolen. Als jij er dan toch voor kiest om die scooter te kopen en hij blijkt inderdaad gestolen te zijn, ben je strafbaar bezig en dus schuldig aan schuldheling. Voor schuldheling staat een gevangenisstraf van hoogstens een jaar op en/of een geldboete van maximaal Het kan ook zijn dat je het totaal niet erg vindt om een gestolen scooter te kopen, dit noem je opzetheling. Je koopt dus bewust een gestolen goed. Hiervoor staat een gevangenisstraf van maximaal vier jaar op en/of een hoge geldboete. Heling kan je zoals eerder beschreven vanuit verschillende kanten bekijken, zo heb je ook mensen die vaker bewust gestolen goed kopen of verkopen. Als dit het geval is spreek je van gewoonteheling hij of zij maakt een gewoonte van Opzethelng. Als je zeker wil weten of je geen gestolen goed koopt kan je via de site>> kijken of het aangeboden product als gestolen bij de politie staat. Wat kan jij doen? 1. Noteer altijd serienummers als je een (nieuw) product koopt. Een serienummer is een nummer op een product en maakt het product uniek en traceerbaar. Bij bijvoorbeeld mobiele telefoons staan deze nummers vaak onder de batterij. Winkelmedewerkers zetten dit nummer ook vaak op de bon. 2. Doe altijd aangifte. De politie kan je dan helpen jouw gestolen spullen terug te krijgen. Bovendien krijgt de politie meer inzicht in welke helers er zijn en hoe zij werken. 3. Check bij de aankoop van een product op Stopheling.nl of het product als gestolen staat geregistreerd (lees hieronder hoe u dit kunt doen). Let op: alleen producten waarvan aangifte is gedaan, op of na 1 januari 2010, staan in het register. 25

26 Les 4 Heling (in de maak) 1.Vine: Twee vrienden lopen in een straatje waar een hele mooie fiets onbewaakt en zonder slot staat. Beide kijken elkaar verblijdt aan(dit wordt duidelijk in beeld gebracht. Mick stookt Nelson met duidelijke handgebaren op om de fiets te stelen en beloofd hem 20 euro ervoor te geven. Nelson ziet in die 20 euro wel wat en kijkt al denkend met zijn vinger op zijn kin schuin omhoog. Nelson besluit de fiets te stelen en overhandigd deze snel aan Mick. Mick springt op de fiets en fietst vliegensvlug de straat uit...althans dat probeerde hij, want nog voor het einde van de straat staat de politie hem op te wachten en een andere agent komt met Nelson in de kraag gegrepen aangelopen. 2.Poll: Iedereen koopt wel eens iets tweedehands, maar niemand vraagt zich af of het gestolen is. ik heb wel eens iets tweedehands gekocht, maar dacht er niet aan om het te controleren of het gestolen was. Als ik iets op het internet koop, bespreek ik dit eerst met mijn ouders. Ik verkoop zelf wel eens wat aan anderen 3. Informatie: 4. Case Heling Nick heeft altijd de nieuwste telefoons en draagt de duurste kledingmerken. Hij is niet onbekend op school, maar ook niet bij de politie. Nick heeft al een aantal keer samen met wat vrienden producten uit winkels gestolen, van shirtjes tot aan de laatste gadgets. Zijn ouders krijgen daarom geregeld een telefoontje van de politie met de mededeling dat Nick op het politiebureau zit. Nick heeft een grote vriendengroep. Een aantal van zijn vrienden, zoals Alex en Faroud, zijn ook wel eens betrokken geweest bij het stelen van kleding. Zijn overige vrienden willen hier niets van weten. Vandaag staat Nick op het schoolplein met zijn vrienden te praten over zijn verjaardag. Hij wordt over een weekje 17 jaar. Hij wil graag een feest organiseren. Hij en zijn vrienden zien dit helemaal zitten. Thuis bespreekt Nick zijn verjaardagswensen met zijn moeder. Zij heeft dit feest graag voor hem over, want hij is al ruim een half jaar uit de problemen. Helaas hebben zijn ouders niet veel geld, dus ze vertelt Nick dat hij best wat vrienden mag uitnodigen voor een stuk taart, maar daar blijft het bij. Nog voordat Nick dit aan zijn vrienden vertelt, krijgt hij allerlei vriendschapsverzoeken van allemaal knappe meiden van school. Nick probeert zijn beste vriend Alex te bellen, maar die neemt niet op. Tim krijgt hij wel te pakken. Tim! Ik krijg vriendschapsverzoeken van allemaal sexy chicks man, waar dat ineens vandaan komt Tim weet wel waar het aan ligt: Weet je nog dat we het over jouw verjaardag op het schoolplein hadden? Nou, Alex heeft er meteen een aantal appies uitgegooid naar die meiden. En is nu nog druk aan het bellen over jouw feestje. Nick begrijpt plotseling 26

27 waar Alex mee bezig is. Ze hebben laatst flink wat dure merkshirts gestolen. Die wil Alex verkopen tijdens het feest van Nick en dat heeft hij dus tegen al die meiden verteld. Nick weet niet wat hij moet doen. Uiteindelijk besluit hij Alex er niet over aan te spreken en maar mee te doen met deze kledingverkoop. Als jij Nick nog zou kunnen behoeden van deze illegale party, hoe zou jij dat doen en wat zou je zeggen? Stel, Nick is jouw klasgenoot en jij krijgt een uitnodiging voor zo n kledingparty, hoe reageer je? De ouders van Nick zijn in de week van Nick s verjaardag een weekendje weg. Nick besluit dan zijn verjaardag te vieren. Alex komt voordat het feest begint met twee volle dozen met shirts aan. Kort daarna stroomt het huis van Nick en z n ouders vol met jongens en meiden die allemaal graag een shirt willen kopen. Flex man Nick, dat je vader goede connecties met die zaak heeft, waardoor we nu megaveel korting krijgen, zegt een meisje onwetend. Nick reageert verbaasd, maar gaat mee in het verhaal. Uiteindelijk verkopen de jongens flink wat shirts en houden ze een goed gevulde portemonnee aan het feest over. Een week later De vader van Nick roept Nick bij hem in zijn kantoor. Hij vraagt sinds wanneer Nick zaken in de kleding doet. Nick schrikt en doet alsof hij niet weet waar z n vader het over heeft. Zijn vader vertelt dat een aantal ouders hem hebben benaderd voor een shirt, want die blijkt hij voor een prikkie te verkopen. Nick kan geen kant meer op en biecht het verhaal van de gestolen shirts op. Klassikale discussie Stelling: Iedereen die op het feestje is en de intentie had een shirt te kopen is schuldig aan heling. 27

28 Opdracht heling: 28