time to Nmbs europe klaar samensporen In de bres voor Child Focus Dossier Hst-werkplaats Vorst # 12. April 2011 Bestemming beter

Transcriptie

1 time to samensporen In de bres voor Child Focus Dossier Hst-werkplaats Vorst Nmbs europe klaar voor de concurrentie # 12. April 2011 Bestemming beter

2

3 YES, WE CAN! Het einde van het jaar 2010 was voor NMBS geen reden om de champagne te ontkurken. Na de treinramp van Buizingen kwam onze onderneming maand na maand negatief in het nieuws: financieel saneringsplan naar aanleiding van de crisisresultaten 2009, stakingen als gevolg van de onzekerheid in de vrachtsector, spanningen binnen de NMBS- Groep, vragen over de veiligheid en uiteraard de dalende stiptheid. We hebben in datzelfde jaareinde ook aangegeven dat we goed beseffen dat de zaken niet lopen zoals het hoort. In een brochure die we op exemplaren verdeeld hebben in de stations, danken we onze klanten voor hun begrip én hun vertrouwen. We leggen uit wat de problemen zijn en wat we er aan zullen doen. En we geven geen valse hoop: een en ander zal tijd vergen. We kunnen niet in een vingerknip alle treinen plots op tijd laten rijden. De problemen zijn complex en veel oplossingen zullen maar over een langere periode zichtbare resultaten opleveren. Maar we blijven niet bij de pakken zitten. De medewerkers van NMBS zijn nog even gemotiveerd als enkele jaren geleden. Wel zijn er sinds de jaren 90 structurele problemen die nu structurele oplossingen vragen. De spoorwereld is een stuk complexer dan 10 jaar geleden, toen we in West-Europa konden spreken van een ware spoorwegrenaissance. Op korte tijd hertekenden hogesnelheidsverbindingen de kaart van Europa. In heel wat landen kende en kent de trein een nooit geziene populariteit. En België behoort tot de absolute koplopers. De jongste jaren leren we de keerzijde van de medaille kennen: op een verzadigd net veroorzaken kleine problemen vaak grote gevolgen. Media en politiek werpen zich gretig op elk voorval, zodat de indruk rijst dat niets nog naar behoren functioneert. Wie omstreeks het eindejaar over de grenzen keek, zag in de buurlanden een gelijklopend plaatje: NS kreeg de hoon van het parlement over zich na een sterk verstoorde winterdienst, SNCF-baas Guillaume Pépy werd ei zo na verzocht om op te stappen na een aantal belangrijke incidenten. DB was in de zomer al in de media gekapitteld vanwege problemen. Deze algemene malaise verhult de reële sprong voorwaarts van de jongste jaren: de spoorwegen zijn als boegbeeld van een nieuwe samenleving de 21ste eeuw binnengereden. De groeipijnen waar we mee kampen en de onzekerheid die de overgang naar nieuwe structuren in een geliberaliseerd landschap met zich brengt, zullen we overwinnen. De wil is aanwezig en het talent is er. Marc Descheemaecker Gedelegeerd Bestuurder

4 04 > INHOUD > Engagement 06 > BLIK Koen Broos 10 > horizon NMBS Europe klaar voor concurrentie 14 > samensporen Stichting lezen > Actie 16 > PRIKBORD 20 > dossier Hst-werkplaats Vorst 24 > binnenland - buitenland 26 > goederen Logistics nv van start > Achtergrond 30 > EXPERTENWERK Team reisagentschappen 32 > DE WERKDAG Press & PR Jan Bleyenberg 34 > TOEN BIJ NMBS 1973, het blauwe Sabenatreintje 35 > mijn trein Dirk Dom COLOFON En dank Concept : NMBS / Teksten: Veerle Baele, Fabienne Mahieu, Alain-Pierre Meeus, Hugo Stevens, Bruno Van Calster, Vanessa Vandenbruwaene, Veerle Van Mierlo Foto s: Veerle Baele, John Deroo, Leo Goossenaarts, Chantal Guillaume, Denis Moinil Opmaak: Kathleen Van Vaerenbergh Eindredactie: Bruno Van Calster Druk: Drukkerij Erasmus-Euroset Met de medewerking van Koen Broos, Michel Jadot, Sven De Clercq, Alex Van Ingelgom, Bernard Fontenelle, Jan Bleyenberg, Jan Verhaeven Met dank aan Dirk Dom, Philippe Lemal Verantwoordelijke Uitgever: Michaël Vanloubbeeck, Hallepoortlaan 40, 1060 Brussel Info: infocorporate@nmbs.be

5

6 06 > BLIK benelux kleurencomposities Koen Broos heeft zijn naam niet gestolen. Zijn persoonlijke kijk heeft een heel eigen broosheid. Zijn beelden vermengen tijdloosheid met vergankelijkheid, alsof je kijkt naar iets dat al niet meer bestaat. Het object verliest zijn belang, wordt puur kleur en compositie. De onscherpte trekt je blik aan en leert je desondanks helderder kijken. De Beneluxtrein groeit uit boven zichzelf, de reis wordt een esthetische ervaring. Je beseft als kijker dat je het onvatbare probeert te vatten, maar je bent gedoemd te mislukken. In de wereld van Koen is het moment al voorbij en wat blijft, is de echo van dat moment die blijft nazinderen op je netvlies. Koen Broos Koen Broos werd geboren in 1972 en is al twaalf jaar actief als fotograaf. Hij werkt voor verscheidene organisaties en theaters. Als vaste huisfotograaf voor het Toneelhuis Antwerpen werkte hij samen met regisseurs als Guy Cassiers, Sidi Larbi, Olympic dramatique, Wayn Traub, Lotte Van De Berg en Benjamin Verdonck. Ook andere theatergezelschappen zoals inne goris/ lod, De Koe, en Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS) doen een beroep op hem. In juli 2005 verscheen zijn fotowerk in Bart Moeyaerts theatertekst Drie Zusters. In het voorjaar van 2007 maakte hij een reeks portretten voor het boek Willy Slawinski (Homarus). Vorige zomer exposeerde hij interpretaties van zijn samenwerking met regisseur Inne Goris. De foto s verschenen in het cahier koen broos / 3.

7

8

9

10 10 > horizon NMBS Europe klaar voor de concurrentie

11 Op 1 januari 2010 werd de markt voor het internationale treinverkeer volledig geliberaliseerd. Een hele uitdaging voor NMBS Europe, dat als een commerciële activiteit binnen NMBS niet kan rekenen op subsidies vanwege de overheid. De jongste jaren kon NMBS Europe uitpakken met een positief operationeel resultaat (EBITDA), maar in het crisisjaar 2009 kreeg dat een fikse klap en dook diep in het rood. Ondertussen is een eerste jaar voorbij en heeft NMBS Europe hard gewerkt om klaar te zijn voor de concurrentie en om de resultaten te verbeteren. Een terug- en een vooruitblik met directeur-generaal Michel Jadot is beïnvloed door een reeks externe factoren. De eerste trimester begon slecht: na de treinramp in Buizingen lag het internationale verkeer op de verbinding met Frankrijk gedurende twee weken volledig stil. Een tweede gebeurtenis in de lente had dan weer een gunstige impact. Door de problemen met het vliegverkeer vanwege de IJslandse aswolk kozen heel wat reizigers in Europa voor de trein. In oktober kende Frankrijk een grote stakingsgolf, wat zware gevolgen had voor de TGV Brussel-Frankrijk. En in december gooide het extreme winterweer roet in het eten, met nadelige gevolgen voor het hogesnelheidsverkeer. Toch rekent Michel Jadot op betere resultaten dan in 2009: We mikken op een omzetstijging met 8 tot 10%, vooral dankzij de goede prestaties van Thalys en Eurostar. Vorig jaar kon Thalys volop profiteren van de snelheidswinst verbonden aan de afwerking van de hogesnelheidslijnen naar Nederland en Duitsland en van de extra trajecten dat het kon inleggen (tot 10 treinen per dag richting Nederland). Sinds september 2010 Is Eurostar omgevormd tot de eerste internationale spoorwegoperator, waar NMBS aandeelhouder van is. Daardoor verdwijnen de opbrengsten van Eurostar uit de rekeningen (deel transporteur) van NMBS Europe, evenals de kosten. De consolidatie maakt deel uit van de NMBS-strategie om zich voor te bereiden op de concurrentie: we halen de banden met twee grote historische partners aan en geven terzelfdertijd meer bewegingsruimte aan de nieuwe gemeenschappelijke onderneming, zodat die kan inspelen op nieuwe uitdagingen. Ook de distributie (verkoop van biljetten) draagt bij tot de betere prestaties: We halen een grotere omzet via de nieuwe website www-nmbs-europe,com die we vorig jaar gelanceerd hebben (zie kaderstuk). We hebben ook de verkoop via de loketten, een belangrijk verkoopskanaal, rendabeler gemaakt door de invoering van dossierkosten. Tel daar nog een groei van de verkoop via de reisagentschappen bij en dan komen we uit op een verbetering onze algemene rentabiliteit en voor de kasstroom. Michel Jadot: We mikken op een omzetstijging van 8 tot 10%, vooral dankzij de goede prestaties van Thalys en Eurostar.

12 5 cruciale werven voor de (nabije) toekomst Voorlopig hebben zich nog geen reële concurrenten gemeld op het internationale Belgische netwerk, maar op Europees vlak beweegt er heel wat. Deutsche Bahn lonkt naar een verbinding met Londen, terwijl Veolia met Trenitalia hogesnelheidsverbindingen tussen Italië en Frankrijk wil opstarten. Hoe kan het kleine NMBS Europe zich staande houden tussen grote ondernemingen zoals DB en SNCF? Michel Jadot heeft een actieplan in 5 punten. 1. Klaar zijn voor de concurrentie NMBS Europe moet beslissen met welke strategische partners ze bij voorkeur wil samenwerken, zowel binnen als buiten de huidige samenwerkingsverbanden. Een moeilijke evenwichtsoefening, aangezien een partner in één verband op andere vlakken een concurrent kan zijn. Onze productiviteit verhogen om competitief te blijven is eveneens fundamenteel in een concurrentiële omgeving. Dit is maar één aspect van ozne strategie. Meer dan ooit moeten we innoveren en differentiëren, stelt Michel Jadot, zowel in onze activiteiten als transporteur en die als distributeur. Dat doen we bijvoorbeeld door onze website ook te lanceren in Frankrijk en Groot-Brittannië en door nieuwe trajecten voor het bereiden die we de komende maanden zullen lanceren. 2. Lanceren FYRA de langverwachte hogesnelheidstrein tussen België en Nederland zou einde 2011 begin 2012 moeten rijden. Dit is zowel commercieel, financieel en strategisch van belang, verklaart Jadot, Het gaat om een belangrijke nieuwe speler in het hart van ons territorium, die ons op termijn meer dan 3 miljoen nieuwe klanten zou moeten opleveren. Dit dankzij reistijden tussen Brussel en Amsterdam van 1.47 uur en tussen Antwerpen en Rotterdam van 32 minuten. De nieuwe trein moet ook het comfort en de stiptheid verbeteren in vergelijking met de huidige Beneluxtreinen. En aangezien die laatste zullen verdwijnen, moeten we onderzoeken hoe we FYRA ook voor onze binnenlandse reizigers toegankelijk kunnen maken. Nu is reservering immers verplicht op onze hogesnelheidstreinen. 3. Brussel-Zuid uitbouwen tot Europese hub het station ligt in het hart van het hogesnelheidsnet en klanten kunnen vlot overstappen van Eurostar op Thalys, ICE, EuroCity, Fyra en de binnenlandse treinen. Reizen van Luxemburg naar Rotterdam of van Londen naar Keulen via een overstap in Brussel- Zuid moet morgen vlotter en comfortabeler kunne verlopen. Brussel-Zuid is ook de toegangspoort tot de Europese instellingen. NMBS Europe wil investeren in een beter onthaal en dienstverlening in een modern, functioneel en aantrekkelijk kader. 4. Interne synergie versterken NMBS Europe mikt op een hechte samenwerking met de andere eenheden van NMBS om schaalvoordelen maximaal te benutten en sterker in de markt te staan. 5. Focus op kwaliteit en stiptheid de hoogstaande kwaliteit van de internationale verbindingen is de jongste jaren onder druk komen te staan. We moeten in de eerste plaats de stiptheid opkrikken, die weegt nu te negatief door in de algemene waardering van onze diensten. Maar de hele keten moet uiteraard op niveau zijn: van de aankoop van een biljet tot het onthaal in de trein en het reiscomfort., besluit Michel Jadot. NMBS Europe investeert fors in het onthaal en de dienstverlening in Brussel-Zuid.

13 Sven De Clercq, manager van de website, wijst op de pluspunten van de site: We bieden een ruime waaier aan bestemmingen en vervoerders aan: Thalys en Eurostar uiteraard, maar ook minder bekende zoals de ICE, de TGV en klassieke internationale treinen. Dit ruime aanbod aan treinen en bestemmingen is uniek in Europa. Ook het feit dat de site past binnen een multi-kanaal -aanpak, waarbij de klant ook op assistentie via het Call Center of in de stations kan rekenen, wordt door de markt enorm op prijs gesteld. Bovendien kan je meteen nog een hotel of huurwagen boeken, mogelijkheden die duidelijk in de lift zitten. De website telt maandelijks gemiddeld bezoekers en 4% tot 5% gaat ook over tot een aankoop. Een zeer goed cijfer in e-commerce, merkt Sven op, gewoonlijk ligt dat tussen 2% à 3%. De meeste bezoewww.nmbs-europe.com slaat aan In mei 2010 lanceerde NMBS Europe een volledig nieuwe website, met één grote uitdaging: meer verkopen via het net. In minder dan een jaar tijd en zonder noemenswaardige publiciteit is de verkoop met 50% omhoog gegaan! Het aandeel van de online-verkoop in de totale omzet stijgt zo van 18% naar 25%. kers zijn uiteraard Belgisch, maar ongeveer 15% komt uit het buitenland (vooral Frankrijk, Nederland en Groot-Brittannië). Parijs of de kerstmarkten? Populairste bestemmingen zijn Parijs (met stip), Amsterdam, Londen, Keulen en Schiphol. Maar volgens Sven De Clercq kunnen andere, vooral Duitse bestemmingen, op meer en meer belangstelling rekenen. De aantrekkingskracht van steden zoals Keulen of Frankfurt, de Rijnvallei en de Duitse kerstmarkten is daar niet vreemd aan, maar de kracht van de nieuwe website is dat deze ook meer en nieuwe treinbestemmingen in de kijker zet aan de hand van thema s zoals Valentijn, Carnaval, de zomervakantie en dergelijke meer. Als kers op de taart vindt de klant op de Europese topbestemmingen ook regelmatig aantrekkelijk kortingen. Duitse bestemmingen doen het opmerkelijk beter sinds de lancering van de nieuwe website Eigen site voor zakenreizigers In de loop van het voorjaar lanceert NMBS Europe een deelsite voor zakenreizigers. Eén van de nuttige oplossingen die deze pagina s zullen bieden, is de mogelijkheid voor zelfstandige ondernemers om een btwkwitantie te downloaden voor de recuperatie van de btw op de vervoerkosten. Ook internationaal komt er uitbreiding, met de lancering van specifieke websites in Frankrijk en Groot-Brittanië.

14 Treinreizigers lezen meer Stap de trein in en je ziet ze meteen zitten: reizigers verscholen achter en verdiept in een boek. Lezers die met ongelooflijke, spannende, grappige, leerrijke of ontroerende verhalen ook op een andere manier op reis zijn. Maar wat lezen reizigers zoal tijdens een treinrit? Wie zijn hun favoriete auteurs? Lezen treinreizigers meer dan de gemiddelde Vlaming? Om dat te weten te komen, peilden Stichting Lezen en NMBS naar het leesleven van 659 treinreizigers. In de Grote Leesenquête vroegen Stichting Lezen en NMBS 659 treinreizigers naar hun leesgedrag. Daaruit blijkt dat bijna 80% van de treinreizigers de afgelopen zes maanden minstens één boek las. Dat is een bijzonder hoge score. Uit een eerder uitgevoerd grootschalig vrijetijdsonderzoek blijkt immers dat slechts één op drie Vlamingen het afgelopen halfjaar één of meer boeken las. Verder leest de treinreiziger het liefst romans, spannende verhalen en non-fictie. Boeken lezen is niet de populairste bezigheid in de trein. Die eer is weggelegd voor het lezen van kranten en tijdschriften (63,2%). Boeken lezen komt op een mooie tweede plaats (44,1%), gevolgd door praten (36,6%) en rondkijken of nietsdoen (34,7%). Vrouwen en mannen leggen wel andere accenten. Is het een verrassing dat vrouwen meer praten in de trein (vrouwen 43% vs. mannen 28,9%)? Zo blijkt ook dat mannen zowel meer werken (vrouwen 13,8% vs. mannen 21,1%) als slapen (vrouwen 17,1 % vs. mannen 23,5%) in de trein. Wat zou een grote leesenquête betekenen zonder een populariteitspoll: wie zijn de favoriete auteurs van treinreizigers? Pieter Aspe (22 stemmen) is de onbetwistbare nummer één, op de voet gevolgd door Dan Brown (19). Een verrassende derde plaats is er voor de Japanse schrijver Haruki Murakami (18) die duidelijk de harten van de pendelaars heeft veroverd. Herman Brusselmans (10) volgt op enige afstand en een gedeelde vijfde plaats is er voor Nicci French, Isabel Allende en Jef Geeraerts met telkens 9 stemmen.

15 15 > samensporen Compartiment Auteurs: uitgave 2011 zet vrouwen in de kijker NMBS en de Foire du Livre werken al acht jaar samen om het lezen te promoten. Spil van de actie vormt het boekje Compartiment auteurs met onuitgegeven werk van Franstalige schrijvers. Het boekje werd gratis uitgedeeld aan de treinreizigers in 5 grote Waalse stations (Ottignies, Luik, Charleroi, Bergen en Doornik). Rust en tijd Eén zaak staat vast in deze grote leesenquête. Maar liefst 75% van alle treinreizigers vindt de trein een aangename leesplek. De belangrijkste reden die daarvoor genoemd wordt, is rust. Die rust is wel een kostbaar goed dat moet beschermd worden. Tijd is de andere grote reden waarom treinen zo n aangename leesplek zijn. Er is een groot tekort aan tijd in ons drukke bestaan. Mijn treinrit is mijn enige vrije moment, schrijft iemand. Heel wat mensen vinden dat je met lezen die weinige tijd nuttig én aangenaam besteedt. Eén treinreiziger, tot slot, vermoedt dat lezen in de trein als tijdreizen werkt: Het lijkt alsof ik sneller op mijn plaats van bestemming aankom. De covertekeningen zijn van de bekende cartoonist Pierre Kroll, die o.a. in de krant Le Soir publiceert. Dit jaar stond de Foire in het teken van het thema De wereld behoort aan de vrouw en lokte meer dan gepassionneerde bezoekers.

16 Koffers op doorreis Anderhalf jaar geleden startte de Federatie van Jeugdhuizen in Franstalig België een collectief project op met 7 jeugdhuizen uit Luik, Verviers, Jalhay, Spa, Saint-Georges en Sclessin rond het thema doorreis. Het project maakt deel uit van een groter opzet door de provincie Luik. Daarna kwamen andere technieken aan bod in een tweede fase van het project, dat liep onder de naam Koffers op doorreis. Via fotografie, assemblage, geluidscollages, tekst of tekening konden de jongeren zich uitleven rond termen zoals proces, traject of transformatie. Het thema werd vertaald naar diverse sleutelwoorden, zoals overdracht, die uitgebeeld werden in collages door de jongeren van de jeugdhuizen. Ze werden daarbij ondersteund door beeldend kunstenaar André Stas, peetvader van het project. Met steun van NMBS en de hulp van artistiek coördinator Samuel Nicolaï werd het resultaat simultaan vertoond in de stations van Verviers (Central), Pépinster, Spa en Flémalle Haute in de loop van de maanden februari en maart. Het werk van de enthousiaste jongeren werd op die manier mooi in de verf gezet. Al meer dan bezoekers voor SOS Planet foto s EMJ De expo SOS Planet in het station van Luik-Guillemins kon midden februari de ste bezoeker begroeten. Als duurzame vervoerder is NMBS een evidente partner van de expo die op een indrukwekkende manier de klimaatproblematiek in scène zet. De expo is verlengd en loopt nog tot 3 juli Bekijk de film over de expo op nmbs.tv

17 17 > samensporen NMBS in de bres voor Child Focus Sinds 1998 ondersteunt NMBS Child Focus, de stichting voor vermiste en seksueel uitgebuite kinderen. Als publieke dienstverlener is NMBS sterk op de samenleving gericht en de ondersteuning van Child Focus past perfect in dat kader. Wanneer een onrustwekkende verdwijning wordt gemeld, komt NMBS in actie. Ze coördineert het drukken en de verspreiding van affiches in de 72 grootste stations van het land. De grootte van het netwerk verhoogt de kans om een vermist kind terug te vinden. Als de affichage enkel lokaal gebeurt, kunnen de teams in de stations zelf affiches drukken en lokaal verspreiden voor een zo groot mogelijke zichtbaarheid. Als discretie gewenst is, bv. in het geval van een weggelopen kind, krijgen de treinbegeleiders kleine pasjes met foto. Als ze het kind herkennen in één van de vele treinen, wordt Child Focus onmiddellijk op de hoogte gebracht. Naast deze snelle en onvoorspelbare interventies steekt NMBS ook een handje toe bij het drukken en verspreiden van de twee grote sen- sibiliseringscampagnes die Child Focus jaarlijks organiseert. Ook vervoer per trein voor onderzoekers, zowel in België als naar het buitenland, behoort tot het ondersteuningspakket. NMBS hoopt zo te kunnen bijdragen aan een afname van het aantal vermiste kinderen. In het beste geval kan ze een schakel zijn in de goede afloop van een verdwijning. Wie een vermist kind wil signaleren, kan bellen naar het Europese oproepnummer

18 18 > PRIKBORD NMBS dankt haar klanten Einde 2010 gaf NMBS een brochure uit waarin ze haar klanten bedankt voor hun begrip en hun vertrouwen in moeilijke tijden. De balans voor 2010 oogt niet zo fraai, met de treinramp Ik ben een absoluut voorstander van een transparante en eerlijke communicatie. Als er vragen rijzen over de kwaliteit van de Dat er momenteel één en ander niet draait zoals het hoort, heeft te maken met de steile groei van het reizigersverkeer. We behoren tot de top- van Buizingen en een dalende stiptheid als belangrijkste zwarte punten. Ook de media hebben uitgebreid bericht over de problemen Marc Descheemaecker: Ik ben een absoluut voorstander van transparante en eerlijke communicatie. op de sporen. Gedelegeerd bestuurder Marc Descheemaecker legt uit waarom de brochure nodig was: Een bedrijf als NMBS kan en mag zich niet verstoppen. dienstverlening, dan zijn we onze honderdduizenden klanten uitleg verschuldigd. Wie enkel op de media vertrouwt, krijgt een onvolledig beeld van de inspanningen die we doen. We zetten ons elke dag in voor een goede service. pers in Europa, stelt Marc Descheemaecker: Ook in 2010 halen we meer dan 2% groei in het binnenlands vervoer. In de brochure komen de oorzaken en oplossingen van een aantal problemen aan bod. We willen niemand zand in de ogen strooien. Eén en ander zal tijd kosten. Einde 2013 kunnen we een totaal nieuw vervoerplan lanceren en beschikken we over extra nieuw materieel. Pas dan kunnen we structureel ingrijpen. Tot dan doen we ons uiterste best, maar blijven we geconfronteerd met de broosheid van het bestaande exploitatiemodel. Structurele problemen vragen structurele oplossingen. En die vragen tijd. De brochure online lezen of downloaden?

19 ENERGIEZUINIGE VERWARMINGSINSTALLATIE IN OOSTENDE ArcelorMittal Gent dankt NMBS Logistics De tractiewerkplaats van Oostende koos voor een energiezuinige verwarmingsinstallatie, die tegelijk goedkope elektriciteit kan opwekken. Ze maken daarvoor gebruik van een micro-warmtekrachtkoppeling. De Oostendse micro-warmtekrachtkoppeling (WKK) recupereert de warmte van een motor op aardgas. Die drijft een alternator aan die mechanische energie omzet in elektriciteit (1). Als die alternator 100% belast is, levert die 50kW. Bij een gewone motor gaat de warmte die daarbij vrijkomt, verloren. De micro-wkk recupereert deze warmte via warmtewisselaars (2) zodat ze kan worden gebruikt voor de verwarming van de werkplaats. En om het water van de douches te verwarmen. De warmte wordt in een warmwatervat van 3000 liter opgeslagen. Gemiddeld produceert de WKK 82kW (thermisch). Een micro- WKK produceert dus tegelijkertijd elektriciteit, warmte en sanitair warm water. Elektriciteitsfactuur daalt met bijna 60% De installatie van de WKK betekent voor Oostende een serieuze besparing. Het gefactureerde elektriciteitsverbruik bedroeg vroeger kwh per jaar. Dankzij de gasmotor 1 alternator 2 warmtewisselaar Technici controleren de sturing van de warmtekrachtkoppeling. WKK zal dat terugvallen op een gefactureerd verbruik van kwh per jaar. Alle andere elektriciteit produceert de onderhoudspost zelf en dat tegen de prijs van aardgas (dus drie keer lager dan de prijs van elektriciteit). Een WKK is rendabel als ze minstens 3000 à 4000 uren per jaar actief is. In de onderhoudspost van Oostende is dat geen enkel probleem, aangezien die 24 uur op 24 actief is. Op die manier is de investering in de WKK-installatie op 11 jaar volledig teruggewonnen. In Oostende gaat het nog om een proefproject. Als dat succesvol blijkt, zal NMBS Technics ook op andere locaties WKK-installaties plaatsen. elektriciteit warmte centraal stofzuigsysteem... verwarming warm water... Op Kerstavond, 24 december 2010, werd ons land getroffen door zeer barre weersomstandigheden (sneeuw, ijzel, ). ArcelorMittal Gent verwachtte die dag een trein met kalk, die vanuit verscheidene Belgische groeves met een volledige trein naar Gent aangevoerd werd. Indien deze niet tijdig geleverd zou worden, dreigde een stilstand van de productie. Dit zou een ramp betekend hebben voor Arcelor- Mittal Gent, want een uur stilstand kost al snel ongeveer Het zag er even niet goed uit. Dankzij extra inspanningen slaagde Kinkempois (RCC Luik) er toch in om de trein te laten vertrekken (de trein werd opgeduwd tot Visé). Van daaruit reed de trein via Tongeren naar Gent-Zeehaven waar hij tegen 19u aankwam. Dankzij de nauwe samenwerking en de wilskracht van een aantal mensen van Kinkempois, het Cargo Operating Centre (Brussel) en Gent-Zeehaven kon de kalk tijdig geleverd worden. ArcelorMittal heeft dit sterk geapprecieerd.

20 Onderhoudswerkplaats hogesnelheidstreinen Vorst: codewoorden veiligheid, efficiëntie en flexibiliteit

21 21 > dossier Met het verschijnen van de hogesnelheidstrein (hst) in België kwam de lat voor reizigerscomfort meteen een pak hoger te liggen. Om het onderhoud van haar hogesnelheidstreinen naar behoren te kunnen uitvoeren, bouwde NMBS een eigen werkplaats, die in 1994 start van Eurostar operationeel werd. Ondertussen is de werkplaats uitgegroeid tot een grote kmo, waar meer dan 600 personen aan de slag zijn. Werken aan hst s vraagt een rigoureuze organisatie vanwege de strikte veiligheidseisen, maar ook de nodige flexibiliteit en efficiëntie om te garanderen dat de treinen maximaal commercieel inzetbaar zijn.

22 Veiligheid voor alles Alex Van Ingelgom, hoofd van de werkplaats, hamert op het belang van veiligheid: Anders dan de meeste NMBS-werkplaatsen moet Vorst voldoen aan internationale veiligheids- en onderhoudsnormen. Dat gaat behoorlijk ver, met een volledige traceerbaarheid van de interventies: elke meestergast staat borg voor het werk van zijn ploeg en tekent voor de kwaliteit. We kunnen op elk moment nagaan wie welk werk wanneer heeft uitgevoerd en dat voor heel de onderhoudsketting. De veiligheidsnormen liggen zeer hoog: Tegen 330 km/u moet je zeker zijn dat je veiligheidsgevoelige systemen feilloos werken. De betrokken onderdelen (zoals wielen en remmen) worden volgens een vast schema geïnspecteerd en vóór hun kritische sleetgrens preventief vervangen. De erg strikte normen zijn vooral bepaald door wat de Franse netwerkbeheerder Réseau Ferré de France (equivalent van Infrabel in België) oplegt en liggen contractueel vast. Begrijpelijk, aangezien tot 80% van de trajecten over Frans grondgebied loopt. Om de kwaliteit van het onderhoud te garanderen gebeuren geregeld externe audits, besteld door de werkplaats zelf of op vraag van de klant. Van Ingelgom benadrukt het belang van gestructureerd werken: Onze treinen moeten 100% aan de vereisten voldoen, 99% volstaat niet. Als we bijvoorbeeld een wielas vervangen, moet ook de hoogte Technisch personeel gezocht Zoals veel industriële bedrijven heeft de werkplaats moeite met het aantrekken van voldoende geschoold personeel. Vooral depanneurs blijken witte raven: slechts 10% van de elektromechaniciens die solliciteren, komen in aanmerking. De arbeidsvoorwaarden zijn zeker goed in vergelijking met andere bedrijven en bovenop het loon genieten de mensen op de werkvloer nog van een extra hst-premie. Maar de gezochte profielen moeten uiteraard een strenge selectie doorstaan: vakkennis is maar de eerste stap, de kandidaten moeten ook voldoende flexibel en stressbestendig zijn. Onze treinen moeten 100% aan de vereisten voldoen, 99% volstaat niet, stelt Alex Van Ingelgom, hoofd van de werkplaats. van de antennes onder het rijtuig nagekeken worden, net zoals de parametrering van het veiligheidssysteem, om zeker te zijn dat in de stuurpost de juiste snelheid wordt opgegeven. Flexibiliteit troef De werkplaats Vorst is een buitenbeentje bij NMBS. Het onderhoud gebeurt grotendeels s nachts, als de treinen niet rijden. We werken daarom in een volcontinu systeem, 24 uur op 24 uur. Onze organisatie is flexibel, zodat we pieken in de vraag kunnen opvangen. Momenteel staat Vorst in voor het beheer en onderhoud van 47 hst-stellen: het huidige Thalyspark (26 treinen) en 21 Franse TGV Réseau -stellen (die België verbinden met heel wat Franse bestemmingen ten zuiden van Parijs). Ook de 30 Eurostar-treinen krijgen een onderhoud in Vorst als zij in Brussel uitslapen. SNCF is een belangrijke klant. Voor Thalys zijn we de hoofdwerkplaats, maar we bestellen ook werk in de Franse werkplaats Le Landy nabij Parijs, vervolgt Van Ingelgom: We mogen trouwens fier zijn op onze expertise: de TGV-R s die in Vorst onderhouden worden, vestigden een betrouwbaarheidsrecord. Het is dankzij de investeringen in kennis en een flexibel werksysteem dat SNCF als klant werd binnengehaald. Talenkennis speelt hierin eveneens een rol: kaders moeten tweetalig en sociaal vaardig zijn, goede communicatie is in Vorst essentieel om de veiligheid niet in het gedrang te brengen.

23 Onze technici volgen niet alleen opleidingen in Frankrijk, Engeland en Nederland maar ook in Duitsland, bijvoorbeeld over het Duitse seingevingssysteem, vervolgt Alex Van Ingelgom, Een Thalys bevat tot 8 aparte seinsystemen, die elk sterk van elkaar verschillen, en die allemaal feilloos dienen te werken. De perfecte technische beheersing van deze systemen garandeert ons de helft van de commerciële betrouwbaarheid van de stellen. Technisch is dat een hele uitdaging. Efficiënt werken tegen de tijd De kwaliteit van het werk is één ding, korte doorlooptijden en kostenbeheersing een ander. Hogesnelheidstreinen kosten bijzonder veel geld, het is dus zaak ze zo efficiënt mogelijk in te zetten. Ook daar is de werkplaats rechtstreeks verantwoordelijk voor. Doorgaans staan de NMBS-werkplaatsen enkel in voor het onderhoud en doet een centrale dienst de planning van het treinmaterieel. Om commercieel performanter te kunnen zijn, bepalen wij zelf welke treinen waar en wanneer in Frankrijk zullen rijden. We garanderen een feilloze levering van het materieel volgens de dienstregeling. Een stel met vertraging vrijgeven voor circulatie is uit den boze. Elke minuut vertraging kost ons een pak geld, verduidelijkt Van Ingelgom. De druk op ons personeel is dan ook heel hoog. Het werk moet niet alleen goed uitgevoerd zijn, het moet ook binnen de vooropgestelde termijn gebeuren, ook als het sneeuwt en iedereen van zijn kerstmaal geniet. Dat geeft soms spanningen, maar daar wordt aan gewerkt: Op drie jaar tijd hebben we onze productiviteit van het groot onderhoud met ERTMS-wereldprimeur voor Thalys In 2004 besloot Thalys om haar 26 treinstellen uit te rusten met het Europese veiligheidssysteem ERTMS (European Railway Traffic Management System). In de laatste weken voor de ingebruikname (eind 2009) werd gedurende 6 weken dag en nacht doorgewerkt in de werkplaats door teams van Vorst, de Franse werkplaats Hélemmes en specialisten van Ansaldo om de meest recente hard- en software te installeren en de bedrading aan te passen. Op 13 december 2009 waren alle stellen uitgerust met het systeem, zonder dat de dienstverlening er onder te lijden had. De race tegen de klok was gewonnen. 33% verhoogd. We werken nu volop aan de invoering van een lean productiemodel, dat de bottom-up -informatiestroom bevordert en de kiemen draagt van zelfsturend groepswerk. De betrouwbaarheid van het materieel en de efficiëntie van onze depannageploegen wordt door het inspelen op voorspellende indicatoren gevoelig verhoogd. Op de werkvloer primeert het maximaal inzetten van de aanwezige competenties in een cultuur van grote betrokkenheid. Dit borgt de kwaliteit van het werk en de motivatie van onze mensen. Het werk moet secuur en snel gebeuren. Elke minuut stilstand telt. Vorst in cijfers Aantal werknemers: werkplaats 347 onderhoudspost 115 externen 150 (reiniging hst en binnenlands materieel) Oppervlakte werkplaats : m 2 Oppervlakte terrein: 8,5 ha 4 gebouwen Lengte hal 2 (grootste gebouw): 420 m Certificatie: ISO 9001 (in 2008)