Geschiedenis van de tot heden. Vrijmetselaarsloges in Maastricht
|
|
- Lien Peters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Geschiedenis van de 1745 tot heden Vrijmetselaarsloges in Maastricht 1
2 Steinmetzen Maastricht Reglement uit 1400 De Maastrichtse logegeschiedenis is te verdelen in: Loge La Constance als belangrijkste gedurende de 18 e eeuw; Loge La Persévérance als tweede en tot op heden nog steeds bestaand; Een vijftal ambulante loges welke verbonden waren aan militaire regimenten in de 18 e eeuw; Een tweetal gemengde loges sedert
3 1717 De stad Londen was in 1666 in vlammen opgegaan. Ontelbare bouwgildes (loges) herbouwden de stad. Het is te begrijpen dat de bevolking haar dankbaarheid aan hen betuigde. Op de dag van St. Jan de Doper verenigden zich in Londen vier van deze loges tot één Grootloge in het bierhuis The Goose and Gidrion. 3
4 1723 Het aantal loges groeide er al zeer snel en daardoor was het noodzakelijk goede afspraken te maken om wildgroei te voorkomen. Daarom schreef de predikant James Anderson The Constitutions. Het is nu nog steeds voor een belangrijk deel de grondwet van de maçonnerie. Het bevat een aantal voorschriften waaraan door loges voldaan moet worden om regulier te kunnen werken. Zo is het bijvoorbeeld verboden om in de loges over politiek en godsdienst twistgesprekken te voeren. 4
5 1731 Tijdens een gelegenheidsloge, waarvoor vrijmetselaren o.a. uit Engeland waren overgekomen, werd in Den Haag Frans van Lotharingen, de latere keizer Frans I en echtgenoot van Maria Theresia, in de broederschap opgenomen. Een paar jaar later werd er onder voorzitterschap van Vincent la Chapelle de eerste Hollandsche loge opgericht, de huidige loge l Union Royale nr.1. 5
6 Toen er nog een tweede loge werd opgericht, braken in Den Haag rellen uit. Vermoedelijk waren zij met opzet door de overheid aangesticht. Het was inmiddels bekend geworden dat leden van de hofhouding van de Prins Stadhouder lid waren van het nieuwe genootschap. Van het interieur van de loge en de aanwezige attributen werd bijgaande tekening gemaakt. Ook in Amsterdam werd in 1735 een loge opgericht: La Bien Aimée. 6
7 1735 De Vrijmetselarij werd in de Republiek der Zeven Provinciën verboden. Als motief daarvoor werd in een kranten- artikel medegedeeld dat er personen uit de naaste omgeving van de stadhouder betrokken waren bij de oprichting. Aanplakbiljetten werden in alle grote steden opgehangen. Toch verschenen er in die periode verschillende publicaties, zowel vóór als tegen de Vrijmetselarij. Zo werden bijvoorbeeld Anderson s Constitutions door Grootmeester Johan Kuenen in het Nederlands vertaald en uitgegeven. 7
8 1745 De Oostenrijkse Successieoorlog ( ) breekt uit en de Republiek moet zich gaan beschermen tegen mogelijke aanvallen. Daarom worden o.a. in Maastricht nieuwe regimenten opgericht. Een daarvan droeg de naam Prins van Stolberg. Bij dit regiment werd een ambulante loge opgericht en kreeg zij van de Grootloge in Den Haag een constitutiebrief. 8
9 In de zgn. Annales van Louis Dagran schreef deze als item No.12 à Maestricht La Loge Militaire Formé et ouverte le 6 octobre 1745 I No. 12 In Maestricht werd de Loge Militaire opgericht en kreeg haar wettige constitutiebrief op 6 october 1745 ondertekend door de Grootmeester Jean Corneille Radermacher. 9
10 1760 In Maastricht hebben een paar evenementen plaats die nauw met elkaar samenhangen: 1. De Groote Sociëteit wordt opgericht. Het is bedoeld als een trefpunt voor officieren en voorname burgers van de stad. 2. Het eerste bericht over het bestaan van een 2e loge in Maastricht ( La Persévérance ) wordt in de notulen van de loge Militaire beschreven. 3. De loge Militaire krijgt een nieuwe constitutiebrief en heet voortaan La Constance. 10
11 1760 W.H. van Panhuys Op 1 october 1760 werd onder auspiciën van de gouverneur van de stad, baron d Aylva, een nieuwe sociëteit opgericht. De Groote Sociëteit heeft altijd veel leden Vrijmetselaren gehad. Zo bevonden zich onder de oprichters van die sociëteit veertien vrijmetselaren. Haar eerste secretaris was W.H. van Panhuys. 11
12 1760 W.H. van Panhuys De secretaris van de Loge Militaire is dezelfde als bij de Groote Sociëteit, W.H.van Panhuys. Op 20 december 1760 schrijft hij in het notulenboek van zijn loge dat er in de stad nog een loge, de Loge Bourgeoise bijkomt. Deze vermelding is dus ruim twee jaar vóór de officiële stichtingsdatum van deze loge (1763) met de naam La Persévérance. 12
13 1761 De Loge Militaire veranderde eind jaren 50 haar naam: La Constance. Op 16 october 1761 kreeg deze loge een nieuwe status. Zij werd Provinciale Grootloge met het recht om namens Den Haag loges op te richten, ook in het land van Luik. Om die reden kreeg de loge La Persévérance veel met haar te maken. En niet altijd in gunstige zin. Zegel van de loge La Constance 13
14 1763 Installatie van de tweede loge van Maastricht. Notulenboek la Constance De achtbare meester van La Constance heeft voor het constitueren van de loge Bourgeoise La Persévérance op 1 maart a.s. de Broeders 1e en 2e Opziener, de Redenaar en de Secretaris afgevaardigd. 14
15 Meesterdiploma van La Constance Over het tijdsbestek beschikken we voor gegevens over La Persévérance alleen maar over de notulen van moederloge La Constance. De samenstelling van de leden van deze loge, adel en veelal hoge officieren, gaf haar een superieur gevoel over de andere loge, La Bourgeoise, de burgers. Uit deze verhouding kwamen veel controverses voort. De loge La Persévérance was vaak niet groot genoeg om goed te kunnen functioneren. 15
16 Frederik van Hessen-Kassel Overal in Europa ontstonden nieuwe vormen van Vrijmetselarij. Eén daarvan was bijvoorbeeld de zogenaamde Schotse loge, in Maastricht onder de naam Non Plus Ultra. De commandant van het garnizoen in Maastricht, Frederik van Hessen-Kassel, o.a. bekend als een van de oprichters van de Stricte Observantie in Duitsland, stimuleerde deze werkwijze. 16
17 1779 Ambulante Loges Diploma militaire loge La Concorde 1783 In sommige regimenten verenigden militairen-vrijmetselaren zich in een zogenaamde ambulante loge. Bij verplaatsing van het regiment vertrok ook de loge uit een stad. Bij het regiment graaf d Envie behoorde de loge la Concorde en was diverse malen in Maastricht gelegerd. 17
18 Diploma militaire loge La Concorde 1783 Het regiment Rechteren Cavalerie bezat de ambulante loge l Esprit du Corps waaruit in 1782 in Leeuwarden de loge De Friesche Trouw ontstond. Bij het Zwitserse regiment Hirzel werd in 1788 in Maastricht de loge l Union Helvétique opgericht dat later in Nijmegen als een permanente loge onder de naam Semper Idem verder ging. 18
19 1786 Lakstempel van La Nouvelle Alliance Naast de blauwe graden ontstonden er ook nieuwe werkwijzen, de zogenaamde Hogere Graden. In Maastricht werd in 1786 onder Frans gezag (!) een Rozekruiskapittel opgericht, La Nouvelle Alliance. 19
20 1786 Bijou Pruisisch Ridder In Maastricht begint in 1786 een zogenaamde Noachieten loge, ook wel Pruisisch Ridder genoemd, haar werkzaamheden. Zij recruteerde haar leden uit de loge La Persévérance. Deze loge heeft met vele nonactieve tussenpozen tot 1885 bestaan. 20
21 Stadhouder Willem V Op politiek terrein rommelde het in de tachtiger jaren. De Republiek verloor de Vierde Engelse Oorlog en er was een voortdurende strijd tussen prinsgezinden en patriotten. Stadhouder Willem V werd allerlei rechten ontnomen en de (dikke) hertog, Lodewijk Ernst van Brunswijk, werd afgezet. Deze ging in Aken wonen. 21
22 In Maastricht veroorzaakte de aanwezigheid van de hertog Van Brunswijk in Aken een politieke rel. De vice-hoogschout van Maastricht, Jan Hubert van Slijpe, werd verdacht van illegale contacten met Van Brunswijk. Een proces volgde waarbij W.H. van Panhuys, samen met een patriot en broeder vrijmetselaar uit Leiden, een aanklacht tegen hem begonnen. Van Slijpe werd na enkele processen veroordeeld en stierf in een gevangenis in Den Haag. Jan Hubert van Slijpe 22
23 Er waren in Maastricht duidelijk twee kampen te onderscheiden, orangisten en patriotten. Al deze strijdpunten veroorzaakten een splitsing onder de broeders. De loges La Persévérance en Non Plus Ultra waren oranjegezind, La Constance was patriottisch en Frans georienteerd. Omdat bovendien de bevoegdheden van La Constance in deze periode door het Grootoosten in Den Haag beknot werden, kozen zij voor contacten met Parijs. 23
24 1788 Als bij de loge La Persévérance een nieuwe voorzitter, de kapitein J.H. Ploem, gekozen wordt treedt er ook een nieuw tijdperk aan van jarenlange activiteiten. Het eerste wat geschiedt is het verkrijgen van een nieuwe constitutiebrief van de Grootmeester in Den Haag. Hierin wordt onder andere de groene herkenningskleur van de loge vastgelegd. Constitutiebrief La Persévérance 24
25 Schootsvel van La Persévérance ca De hernieuwde installatie van de loge La Persévérance werd uitgevoerd door de Voorzittend Meester van de Schotse loge Non Plus Ultra Philippe Fermin. Daar was La Constance uitermate kwaad over, wilde haar niet erkennen en noemde haar La fille rebelle. 25
26 In de Wintmolen hoek Dominicanerstraat Toch komt La Persévérance in hetzelfde lokaal bijeen als La Constance :in de Wintmolen in de Groote Staat. Zij verhuist in 1789 naar t Hof van Holland op de Boschstraat, thans Maison du Chêne. De loge groeit voorspoedig en het meest opvallende is dat zij nu niet alleen maar vooraanstaande burgers maar ook een aantal militairen onder haar leden telt. 26
27 1789 La Bastille Parijs De loge La Persévérance leek eindelijk een voorspoedige toekomst tegemoet te gaan. Maar inmiddels waren er overal revoluties uitgebroken, Parijs, Brussel, Luik.. Vluchtelingen stroomden ook Maastricht binnen. De loges moesten haar ruimtes afstaan. voor hun onderdak 27
28 1794 In 1794 belegerden Franse troepen Maastricht. Frederik van Hessen-Kassel moest de stad aan de Fransen overgeven. Geen enkele loge mocht nog haar werkzaamheden voortzetten. Ook in Frankrijk werd tot ca de Vrijmetselarij officieel verboden. 28
29 1807 Na 1800 is alleen de loge La Constance en nog een nieuw opgerichte loge, La Parfaite Union met meer dan 100 leden, onder Frans gezag tot 1815 in Maastricht werkzaam. 29
30 1815 Voor de Vrijmetselarij werden in Maastricht de lichten gedoofd. Het was nog alleen Broeder secretaris, Duvelaar van Campen, die nog jarenlang contacten met Den Haag onderhield en er uiteindelijk in 1831 de constitutiebrief inleverde. 30
31 1842 De toevallige ontmoeting van twee officieren in het stadspark was de aanleiding tot een nieuwe Loge. Stadspark ca zij betreurden het zeer dat hun tegenwoordig Garnizoen geen Tempel bezat en kwamen overeen een nieuwe Tempel in dit Oosten op te rigten, of eene der oude, thans werkelooze Loges, uit haren doodssluimer op te wekken. 31
32 Redoutezaal 4 oktober 1842 vragen zestien leden in een eerste brief aan het Hoofdbestuur, om de oude loge La Constance weer te mogen oprichten. 1 november schrijven zij opnieuw naar Den Haag, maar nu om in La Persévérance hare werkzaamheden te mogen hervatten. Burgemeester Nierstrasz gaf zijn toestemming een zaal van de schouwburg, de Redoutezaal, te mogen gebruiken. Bovendien beschikte men nog over alle meubels van de oude loge La Constance. 32
33 Sint-Servaaskerk De Rooms Katholieke geestelijkheid van Maastricht had vanaf de kansel tegen de nieuwlichterij van de vrijmetselaren gepreekt. Niemand mocht op enigerlei wijze diensten aan hen verlenen op straffe van uitsluiting van de sacramenten. 33
34 Meesterveheffing. Gravure midden 18 e eeuw Nog ernstiger werd het toen uit een geheel onverwachte hoek, de gouverneur van Limburg Jhr. Gericke van Herwijnen, zich tot koning Willem II richtte: hier ter stede maakt veel opspraak het ontwerp waarmede militairen, aan wier hoofd de Chirurgijn-Majoor Rieber staat, zich bezig houden alhier een loge van vrijmetselaars op te rigten. 34
35 1842 Frederik Willem II Koning Willem II was, net als zijn broer prins Frederik, vrijmetselaar. Hij legt het bericht niet naast zich neer en zijn directeurgeneraal (minister) van Oorlog neemt geen halve maatregelen. Want deze schrijft aan de voorzitter van de nieuwe loge: 35
36 Zeer Geheim des Graven Hage 20 november 1842 Koning Willem II in de volle overtuiging dat u de onderhavige wenk zal doen afzien van alle verdere bemoeijingen te dezer zake, maar ook om uwen invloed te bezigen, ten einde te helpen bevorderen, en wel zonder aan iemand te doen blijken, dat gij daartoe dezerzijds zijt aangezocht. 36
37 1843 Majoor Rieber zou zijn militaire carrière op het spel zetten als hij toch voorzitter bleef. Voor het dwingende bevel van hogerhand moet hij zwichten. Broeder Valckenaer werd bereid gevonden zijn plaats in te nemen. Ondanks alle tegenwerkingen werd op 5 januari 1843 weer na vele jaren de eerste Open Loge in Maastricht gehouden. 37
38 Vervangende Constitutiebrief De oude constitutiebrief van de loge La Persévérance was weliswaar in Den Haag ingeleverd, maar daar was hij zoek geraakt. In 1842 kon men hem niet vinden. Om die reden werd een nieuwe constitutiebrief verstrekt. Na bijna 150 jaar is hij terug gevonden en bezit de loge een der oudste brieven van Nederland. 38
39 Kleine Looierstraat Na 50 jaar van inactiviteit blijkt de loge La Persévérance toch genoeg aantrekkingskracht op veel nieuwe leden te hebben. In het eerste jaar na de heroprichting werden 6, in het volgende werkjaar zelfs 13 kandidaten ingewijd. Onder de laatsten bevindt zich Jhr. P.G.C. von Geusau, 36 jaar oud, raadsheer in het provinciaal gerechtshof van Limburg. De loge verhuisde van de Schouwburg naar de Kleine Looierstraat. 39
40 1847 Jhr. P.C.G. von Geusau In 1847 wordt Von Geusau de nieuwe voorzitter van La Persévérance. Hij introduceerde voor het eerst muzikanten bij de uitvoering van de rituelen. Onder de tientallen kandidaten die hij inwijdt bevonden zich ook twee van zijn zonen. 40
41 1855 Von Geusau werd in 1855 lid van het Hoofdbestuur van de Nederlandse Orde. In hetzelfde jaar verhuisde de loge nog een keer. 41
42 In een pand gelegen achter het Generaalshuis aan het Vrijthof, in een zijstraat van de Statenstraat, vond de loge definitief haar onderdak. Oorspronkelijk werd het pand gehuurd, daarna gekocht. Menig Maastrichtenaar zal zich afgevraagd hebben wat zich achter deze voordeur van de loge aan de Statenstraat afspeelde. De loge bleef er gevestigd tot 1917 toen het wegens gebrek aan voldoende leden werd verkocht. 42
43 1863 Bij het 100-jarig bestaan telde de loge 82 leden. Hun namen en die van alle ereleden werden op perkament gekalligrafeerd. De loge was voorspoedig gegroeid. Sinds de hervatting van de werkzaamheden in 1842 waren niet minder dan 291 kandidaten gerecipieerd. Daaronder waren ook veel militairen, die vaak overgeplaatst werden en daarom de loge moesten verlaten. 43
44 1863 Met afgevaardigden van het Hoofdbestuur en Belgische en Duitse loges werd het feit herdacht dat Herdenkingspenning op den 1sten maart 1763 de eerste hamerslag in deze Werkplaats weêrgalmde. De feestzaal in de schouwburg was versierd met planten en vlaggen. Er waren borstbeelden van koning Willem III en diens neef, Grootmeester prins Frederik. s Ochtends had men het publiek, ter voorkoming van praatjes, gelegenheid gegeven de zaal te bezichtigen. 44
45 1879 Onder opvolgende Regerend Meesters bleef de loge La Persévérance tot ca.1900 een actieve loge. Vele joden afkomstig uit Duitsland, die daar in de Broederschap werden gewei- gerd, konden in Maastricht wel ingewijd worden. In 1879 opende de loge een bibliotheek waar burgers van de stad voor een paar centen boeken konden lenen. Een en ander zeer tegen de zin van de geestelijkheid. De catalogus telde ruim titels. 45
46 1864 In deze periode nam de overheid het besluit dat Maastricht geen vestingstad meer kon blijven. Daarmee nam ook het aantal militairen in de loge af. De noodzakelijke aanwas van nieuwe leden bleef uit. In 1910 moest men bij gebrek aan belangstelling de bibliotheek sluiten. 46
47 1920 Loge werkplaats St. Lodewijk Nijmegen Van 1920 tot 1955 telde de loge nog maar 10 leden. Velen van hen woonden bovendien buiten Limburg! Voor de Open Loges maakte men gebruik van de ruimtes van de loges in Nijmegen en later in Eindhoven. 47
48 1956 Ondanks het feit dat de loge slechts 12 leden telde, werden middelen gevonden om in Maastricht een nieuw gebouw aan de loge La Persévérance te geven. Aan het einde van het eerste jaar werd in de Heggenstraat de eerste comparitie gehouden. Ir. A.P. Spruijt, hoofdingenieur bij Rijks-Waterstaat, was de nieuwe voorzittend meester van de loge geworden. 48
49 Loge werkplaats La Persévérance In 1958 kon het Hoofdbestuur onder leiding van Grootmeester C.M.R. Davidson het gebouw in gebruik nemen. 49
50 Gravure inwijding De oud-voorzittend meester van de Eindhovense loge, N. Addink, nam in 1957 bij La Persévérance de hamer ter hand. In 1961 telt de Maastrichtse loge al 31 leden. Deze groei heeft zich daarna gestaag voortgezet en telt nu meer dan 60 leden. 50
51 1969 Franse oprichtingsbrief 1806 De voortdurende groei van het ledental in Maastricht maakte het mogelijk dat er in Limburg diverse nieuwe loges opgericht konden worden. Allereerst in 1969 in Roermond. De loge koos de zelfde naam zoals die ook aan het begin van de 19 e eeuw in die stad had bestaan: La Liberté Constante. 51
52 La Persévérance Maastricht La Liberté Constante Roermond La Complaisance Heerlen La Lune Sittard In het werkjaar richtten zeven leden in Heerlen een nieuwe loge op: La Complaissance. In 1996 volgde Sittard met de loge La Lune. 52
53 2008 La Persévérance Maastricht La Liberté Constante Roermond La Complaisance Heerlen De oudst bekende loge van Maastricht La Constance wordt heropgericht. La Lune Sittard 53
54 Kort na het verbod door de paus in 1738, werden op vele plaatsen in Europa adoptieloges opgericht waar niet alleen mannen maar ook vrouwen werden toegelaten. 54
55 Marie Deraismes Pas na 1900 als de eerste feministes actief voor toelating van de vrouw op allerlei terreinen zijn, ontstaan op grote schaal gemengde loges. Het is de Franse Marie Deraismes geweest die hiervoor geijverd heeft. Zij stond aan de basis van de internationale gemengde orde Le Doit Humain. In Maastricht zijn nu twee gemengde loges: Jan Amos Comenius en Mosam Trajectum 55
56 1995 Wethouder R. Creemers In 1995 herdachten de Limburgse loges het feit dat de eerste loge van Maastricht in 1745 werd opgericht. Ter gelegenheid daarvan hadden verschillende openbare activiteiten plaats. De directeur van Royal Mosa had voor deze gelegenheid tien genummerde vazen laten maken. Het ontwerp was van Edmond Bellefroid. De vazen waren o.a. bestemd voor de Limburgse loges en het Hoofdbestuur alsmede wereldlijke overheden. 56
57 Ook aan de militaire Commandant Limburg werd bij de Hoofdwacht op het Vrijthof (het begin van de vrijmetselarij in Maastricht) als blijvende herinnering aan dit feit een gedenksteen, gemaakt door beeldhouwer Tycho Flore, overhandigd. De steen is nu in de hal ingemetseld. 57
58 Meer weten over Vrijmetselarij? Of adressen in Limburg? Ga naar: 58
59 Tekst en productie Gérard Dielemans 2003 Fotografie Paul Mellaart Jean van Duurling e.a. Tekeningen Philippe van Gulpen Gravures CMC s Gravenhage EINDE Er is naar gestreefd de rechten van illustraties volgens de wettelijke bepalingen te regelen. Diegenen die desondanks menen rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog melden. 59
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieKeizer Frans I Stefan: Nancy, 8 december 1708 Innsbruck, 18 augustus 1765
Keizer Frans I Stefan: Nancy, 8 december 1708 Innsbruck, 18 augustus 1765 Hij was van 1729 tot 1737 als Frans III Stefan hertog van Lotharingen, van 1737 tot 1765 als Frans II Stefan of Frans Stefan groothertog
Nadere informatieDe Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok
Nadere informatieONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN
STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een
Nadere informatieVrijmetselaarsloge in Leiden ALGEMENE INFORMATIE
Vrijmetselaarsloge in Leiden ALGEMENE INFORMATIE Belangstelling? L Age d Or is een vrijmetselaarloge die gevestigd is in Leiden. Deze loge werkt in het Leids Maçonniek Centrum aan de Steenschuur 6. L Age
Nadere informatiegermaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).
Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest
Nadere informatieTijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?
Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieGeheimzinnig genootschap
Geheimzinnig genootschap Telegraaf, 2016-11-08 Vrijmetselarij Mannenclub opent museum in Den Haag De Orde van Vrijmetselaren licht een tipje van de sluier op: de deur van de tempel staat op een kier. foto
Nadere informatieTijd van pruiken en revoluties 1700 1800
Onderzoeksvraag: Hoe probeerde men tijdens de Franse Revolutie enkele Verlichtingsidealen in praktijk te brengen? Kenmerkende aspect: De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies
Nadere informatieKarel III Filips van de Palts: Neuburg, 4 november Mannheim, 31 december 1742
Karel III Filips van de Palts: Neuburg, 4 november 1661 - Mannheim, 31 december 1742 Hij als paltsgraaf van de Rijn, keurvorst van het Rooms-Duitse Rijk. Andere titels waren prins van Palts-Neuburg, hertog
Nadere informatieNEDERLAND IN DE 16e EEUW
NEDERLAND IN DE 16e EEUW In de 16e eeuw vielen de Nederlanden onder de Spaanse overheersing. Er bestonden grote verschillen tussen de gewesten (= provincies), bv: - dialect - zelfstandigheid van de gewesten
Nadere informatieKeizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745
Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745 Karel VII Albert, een lid van het Huis Wittelsbach, was keurvorst van Beieren vanaf 1726 en Rooms-Duitse keizer van 24 januari
Nadere informatieKeizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637
Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637 Ferdinand II, was de zoon van Karel II van Oostenrijk, broer van keizer Maximiliaan II, de vader van keizer Matthias. Hij behoorde tot het
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2009 - I
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de Coalitieoorlogen voerde de Franse regering de dienstplicht in. 2p 1 Leg uit dat zij hiermee de betrokkenheid van Franse
Nadere informatieHendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235
Hendrik I van Brabant: Leuven, ca. 1165 - Keulen, 5 september 1235 Hendrik I was hertog van Brabant vanaf 1183 en hertog van Neder-Lotharingen vanaf 1190. Hij wordt ook Hendrik de Krijgshaftige genoemd.
Nadere informatieWerkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij.
Werkblad Introductie 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 2. PETJE OP, PETJE AF: WAAR OF NIET? Zijn de volgende zinnen
Nadere informatieStofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).
Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de
Nadere informatieKUNSTMENU DE WITT OF ORANJE. PO groep 7-8 en VO klas 1-2. Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden
KUNSTMENU DE WITT OF ORANJE PO groep 7-8 en VO klas 1-2 Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden 2 INHOUD INHOUD 3 PLATTEGROND 4 1. KLEIN SCHAVERNEK 14 (GEVELSTEEN TREKSCHUIT): 6 Michiel de Ruyter
Nadere informatieDE VRIJMETSELARIJ IN ONZE GEMEENTE Jan Prins
De Vrijmetselarij in onze gemeente DE VRIJMETSELARIJ IN ONZE GEMEENTE Jan Prins Op 4 maart 2011 was het 50 jaar geleden dat de vrijmetselaarsloge De Ster in het Oosten in Bilthoven haar werkzaamheden hervatte
Nadere informatieVictor Emanuel II van Italië: Turijn, 14 maart Rome, 9 januari 1878
Victor Emanuel II van Italië: Turijn, 14 maart 1820 - Rome, 9 januari 1878 Victor Emanuel II (Vittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso ); was koning van Sardinië vanaf 1849, en hij verkreeg
Nadere informatieAlbert I van België: Brussel, 8 april Marche-les- Dames, 17 februari 1934
Albert I van België: Brussel, 8 april 1875 - Marche-les- Dames, 17 februari 1934 Hij was prins van België, hertog van Saksen, prins van Saksen-Coburg-Gotha, was van 23 december 1909 tot 17 februari 1934
Nadere informatieGaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660
Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660 Gaston Jean Baptiste van Frankrijk, hertog van Orléans, prins van Frankrijk. Hij werd geboren als het vijfde kind en derde zoon van
Nadere informatieInstructie voor leerkracht
Instructie voor leerkracht Bij deze PPT hoort achtergrondinformatie. Dit vindt u ook op deze site. In het document: Informatie voor leerkrachten Print het uit. Dan heeft u de info bij de hand, tijdens
Nadere informatieHet begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats?
Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Voorbeeld 1: Engeland De bezittingen van de Engelse koning Hendrik II in Frankrijk rond 1180 zijn
Nadere informatieMonarchie! vmbo. Leerdoel De leerlingen zien welke taken/regels onze huidige koning(in) heeft.
Monarchie! vmbo Sinds 1848 heeft de koning geen politieke macht meer. Hij moet zich houden aan de grondwet. Hieronder staan 20 regels voor het koningshuis. Welke 8 regels passen er bij ons huidige koningshuis?
Nadere informatieNummer Toegang: A13. Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( )
Nummer Toegang: A13 Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda (1567-1625) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A13 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen
Nadere informatieDe klassieke tijdlijn
De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom
Nadere informatieCanonvensters Michiel de Ruyter
ARGUS CLOU GESCHIEDENIS LESSUGGESTIE GROEP 8 Canonvensters Michiel de Ruyter Michiel Adriaanszoon de Ruyter werd op 23 maart 1607 geboren in Vlissingen. Zijn ouders waren niet rijk. Michiel was een stout
Nadere informatie1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10. 2 De geboorte van een prins 16. 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20
Inhoud Stamboom van het Koninklijk Huis 6 Inleiding 9 e 1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10 2 De geboorte van een prins 16 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20 4 De studententijd van prins Willem-Alexander
Nadere informatieKeizer Leopold I: Wenen, 9 juni aldaar, 5 mei 1705
Keizer Leopold I: Wenen, 9 juni 1640 - aldaar, 5 mei 1705 Leopold I (Leopold Ignatius Joseph Balthasar Felician; Hongaars: I. Lipót), was bijna een halve eeuw heerser als Rooms-Duitse keizer, koning van
Nadere informatieLicht van Vrijmetselarij schijnt ook naar buiten
Licht van Vrijmetselarij schijnt ook naar buiten de Volkskrant dinsdag 08 november 2016 Pagina 19 (2) Reportage Wijsheid, Kracht en Schoonheid Alleen mannen kunnen worden ingewijd tot 'spirituele bouwvakker'
Nadere informatieEmma van Waldeck-Pyrmont: Arolsen, 2 augustus 1858 Den Haag, 20 maart 1934
Emma van Waldeck-Pyrmont: Arolsen, 2 augustus 1858 Den Haag, 20 maart 1934 Adelheid Emma Wilhelmina Theresia, geboren als Adelaïde Emma Wilhelmina Therèse zu Waldeck und Pyrmont, prinses van Waldeck-Pyrmont,
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1961 Nr. 74
51 (1959) Nr. 2 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1961 Nr. 74 A. TITEL Europees Verdrag inzake de academische erkenning van universitaire kwalificaties; Parijs, 14 december 1959
Nadere informatieGeschiedenis van het Regiment van Phaff en het Bataillon Infanterie van. Linie nr. 2
Geschiedenis van het Regiment van Phaff en het Bataillon Infanterie van Linie nr. 2 Wervingsposter van het Regiment van Phaff; prent in het bezit van de Stichting Limburgse Jagers. Met dank aan het Museum
Nadere informatieNummer Toegang: A15. Willem II, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( )
Nummer Toegang: A15 Willem II, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda (1626-1650) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A15 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen
Nadere informatieKIJKROUTE IN VREDESNAAM
ONDERHANDELEN VECHTEN COLOFON Deze kijkroute is gemaakt voor kinderen vanaf 8 jaar en hun ouders, bij de tentoonstelling In Vredesnaam. De Vrede van Utrecht 1713. Deze tentoonstelling staat van 12 april
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO
Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO Samenvatting door Marieke 1467 woorden 30 april 2015 7,4 34 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1: Het
Nadere informatieLodewijk van Berlaymont: 1542, Berlaimont , Bergen
Lodewijk van Berlaymont: 1542, Berlaimont - 1596, Bergen Kamerijkse munt uit 1572 met wapenschild Lodewijk van Berlaymont en Habsburgse adelaar Lodewijk van Berlaymont was een telg uit het belangrijke
Nadere informatieDE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?
DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In
Nadere informatieLandenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?
Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict
Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk door een scholier 1470 woorden 25 oktober 2003 6,8 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Memo-dossier Vlaams nationalisme. Hoofdvraag: Hoe ontwikkelde
Nadere informatieNapoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis
Napoleon bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon behoort tot de meest bekende personen uit de geschiedenis. Hij wist zich van eenvoudige komaf op te werken tot keizer van Frankrijk en heerser over
Nadere informatieLodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824
Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824 Kasteel van Versailles Koning van Frankrijk Co-vorst van Andorra Periode : 1814-1824 Voorganger: Napoleon
Nadere informatieHet verhaal van de 80 jarige oorlog!
Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Filips II erft het grote "Europese Rijk" van zijn vader Karel V. Om te beginnen gaat hij strenge belastingen heffen. 1 Na een aantal jaar vertrekt hij naar Spanje,
Nadere informatieNaam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn
Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme
Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we
Nadere informatieKoningsstraat 20. Brussel
Koningsstraat 20 Brussel De Koningsstraat nr. 20 is gelegen in de nabijheid van het Koninklijk Paleis en het Parlement in Brussel. Hier zijn de Directie en enkele afdelingen van de bank gevestigd en op
Nadere informatiegeschiedenis geschiedenis
Examen HAVO 2009 tijdvak 1 woensdag 20 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieDe munten van de Franse Revolutie door José De Strycker
De munten van de Franse Revolutie door José De Strycker De Franse Revolutie is niet enkel voor Frankrijk, maar ook voor een groot deel van Europa van grote betekenis geweest. Het politieke klimaat leek
Nadere informatieNa de Nassau s werd de Gouverneur van de KMA de nieuwe Kasteelheer. Van de oude Burcht in Breda is vrijwel niets bekend.
1200 an POLANEN naar NASSAU tot GOEVERNEUR Ons koningshuis Oranje Nassau ontstond in Breda door het huwelijk van Johanna van Polanen (ook wel Wassenaar) met Egelbrecht van Nassau uit Duitsland. Van BURCHT
Nadere informatieDe gulden is lang niet zo oer-hollands als je denkt FTM
De gulden is lang niet zo oer-hollands als je denkt FTM ftm.nl De gulden is lang niet zo oer-hollands als je denkt FTM Edin Mujagic 8-10 minuten Bij de gulden denkt u hoogstwaarschijnlijk aan de Nederlandse
Nadere informatie1. Wie of wat? Vul in. Kies uit: eed - kabinet kroonprins prins staatsbezoek. Bezoek van de koning aan een ander land.
Naam: Wat vieren we op 15 november? Koningsdag Vroeger werd dit de feestdag van de dynastie genoemd. Het is de datum van het naamfeest van Leopold en Albert. 1. Wie of wat? Vul in. Kies uit: eed - kabinet
Nadere informatieWilhelm I van Duitsland: (Berlijn, 22 maart 1797 aldaar, 9 maart 1888
Wilhelm I van Duitsland: (Berlijn, 22 maart 1797 aldaar, 9 maart 1888 Ook bekend als Willem I (volledige naam: Willem Frederik Lodewijk, Duits: Wilhelm Friedrich Ludwig) van het Huis Hohenzollern, was
Nadere informatieLimburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon
Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken
Nadere informatieHet Rode Kruis kiest bij conflicten geen partij. Het kiest altijd voor de slachtoffers, tot welke zijde zij ook behoren.
Het Rode Kruis is ontstaan uit het verlangen hulp te bieden, zonder onderscheid. Overal ter wereld handelt de organisatie volgens dezelfde zeven grondbeginselen: Menslievendheid Onpartijdigheid Neutraliteit
Nadere informatieMaria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482
Maria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482 Zij was hertogin van Bourgondië, Brabant, Limburg, Luxemburg en Gelre, gravin van Vlaanderen, Artesië, Holland, Zeeland, Henegouwen,
Nadere informatiePrinsjesdag, de Miljoenennota en het koffertje
September 2009 Inhoudsopgave 1 Wat gebeurt er op Prinsjesdag? 2 Het koffertje, wat zit er in? 3 Waarom de derde dinsdag van september? Prinsjesdag, de Miljoenennota en het koffertje De Koningin, de gouden
Nadere informatieMODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG!
MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! I.I De geboorte van de Europese Unie Zoals jullie waarschijnlijk wel weten zijn er de vorige eeuwen veel oorlogen in Europa geweest. Vooral de Eerste en de Tweede Wereldoorlog
Nadere informatieWelke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.
Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieLodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643
Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september 1601 - Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII, bijgenaamd de Rechtvaardige (le Juste), koning van Frankrijk van 1610 tot aan zijn dood,
Nadere informatieGeschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor
Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners
Nadere informatieDe patriotten hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 September 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61319 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatieNoord-Nederlandse gewesten. Smeekschift
Habsburgs gezag Vanaf dat moment stonden de zuidelijke Nederlanden onder Habsburgs gezag. Noord-Nederlandse gewesten Door vererving en verovering vielen vanaf dat moment ook alle Noord- Nederlandse gewesten
Nadere informatieEduard III van Engeland: Windsor Castle, 13 november 1312 Richmond upon Thames, 21 juni 1377
Eduard III van Engeland: Windsor Castle, 13 november 1312 Richmond upon Thames, 21 juni 1377 Eduard III (Engels: Edward) was koning van Engeland van 1327 tot 1377. Hij was de oudste zoon van Eduard II
Nadere informatieTijd van monniken en ridders (500 100) 3.1 Leenheren en leenmannen (500 100) (500 100) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw
3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof
Nadere informatieDE FAMILIE VAN LOON 130 _
DE FAMILIE VAN LOON Mooi idee: je familie en huis jarenlang laten portretteren door schilders en fotografen. De roemrijke familie Van Loon uit Amsterdam deed dat. De indrukwekkende stapel familieportretten
Nadere informatieFrederik Maurits de La Tour d'auvergne: Sedan, 22 oktober Pontoise, 9 augustus 1652
Frederik Maurits de La Tour d'auvergne: Sedan, 22 oktober 1605 - Pontoise, 9 augustus 1652 Frederik Maurits (Frans: Frédéric Maurice) de La Tour d'auvergne was een kleinzoon van Willem van Oranje. Als
Nadere informatieGEDRAGSCODE VERWERKING PERSOONSGEGEVENS VOOR DE ORDE VAN VRIJMETSERLAREN ONDER HET GROOTOOSTEN DER NEDERLANDEN
GEDRAGSCODE VERWERKING PERSOONSGEGEVENS VOOR DE ORDE VAN VRIJMETSERLAREN ONDER HET GROOTOOSTEN DER NEDERLANDEN Het Hoofdbestuur van de Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden, Gelet
Nadere informatieWilhelm II van Duitsland: Berlijn, 27 januari Doorn, 4 juni 1941
Wilhelm II van Duitsland: Berlijn, 27 januari 1859 - Doorn, 4 juni 1941 Friedrich Wilhelm Viktor Albert von Preußen, in het Nederlands Frederik Willem Victor Albert van Pruisen uit het huis Hohenzollern
Nadere informatieLoge Fraternité No. 99 Oosten Almelo
Loge Fraternité No. 99 Oosten Almelo Samenvatting Beleidsplan 2014-2017 INHOUDSOPGAVE Inhoud INHOUDSOPGAVE... 3 1 INLEIDING... 5 1.1 Aanleiding... 5 1.2 Waarom een beleidsplan?... 5 2 VRIJMETSELARIJ...
Nadere informatieLoge Delta , Algemeen. Bestuurders (laatste wijziging KvK: )
Loge Delta 2012-2013, Algemeen Bestuurders (laatste wijziging KvK: 16-11-2012) Doelstelling / missie: De Loge heeft ten doel de beoefening van de reguliere Vrijmetselarij. Zij gedraagt zich daarbij naar
Nadere informatieTijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw
3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof
Nadere informatieTijd van pruiken en revoluties 1700 1800
Onderzoeksvraag: Hoe probeerde men tijdens de Franse Revolutie enkele Verlichtingsidealen in praktijk te brengen? Kenmerkende aspect: De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting door Larissa 665 woorden 18 januari 2016 5,4 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Hoofdstuk 8: Tijd van
Nadere informatieTitulatuur: aanhef en adressering
Titulatuur: aanhef en adressering Hoger beroepsonderwijs Aanhef Adressering Baccalaureus (bc.) Zeer geachte heer/mevrouw Bc./ bc. Bachelorsgraad (B met toevoeging) Zeer geachte heer/mevrouw De heer/ B
Nadere informatieGulpen-Wittem, Auteur IDTG Portefeuillehouder R. Verhoeven Bijlagen 3 Afdeling ID Ons Kenmerk
RAADSVOORSTEL Nr. ID /037 Aan de Raad van de gemeente Gulpen-Wittem Gulpen-Wittem, 30-07-2007 Auteur IDTG Portefeuillehouder R. Verhoeven Bijlagen 3 Afdeling ID Ons Kenmerk ONDERWERP: Straatnaamgeving
Nadere informatieFrederik Willem IV van Pruisen: Berlijn, 15 oktober Potsdam, 2 januari 1861
Frederik Willem IV van Pruisen: Berlijn, 15 oktober 1795 - Potsdam, 2 januari 1861 Frederik Willem IV (Duits: Friedrich Wilhelm IV. von Preußen), de oudste zoon en opvolger van Frederik Willem III van
Nadere informatieLang geleden was dit een probleem, dat sommige
OP ZONDAG >BESTELLEN< OF >NIET BESTELLEN< Lang geleden was dit een probleem, dat sommige postadministraties trachtten op te lossen. De post werd toen nog enige malen per dag bezorgd, óók op zondag. Tegenwoordig
Nadere informatieBESCHIKKING VAN DE MINISTERIELE WERKGROEP VOOR HET PERSONENVERKEER VAN DE BENELUX ECONOMISCHE UNIE VAN 28 JUNI 1967
BESCHIKKING VAN DE MINISTERIELE WERKGROEP VOOR HET PERSONENVERKEER VAN DE BENELUX ECONOMISCHE UNIE VAN 28 JUNI 1967 betreffende de verwijdering en de overname van personen M/P (67) 1 (in werking getreden
Nadere informatieWillem II van Holland:?, februari Hoogwoud, 28 januari 1256
Willem II van Holland:?, februari 1227 - Hoogwoud, 28 januari 1256 Willem II was graaf van Holland en Zeeland (1234-1256) en koning van het Heilige Roomse Rijk (1248-1256). Rooms-Duits (tegen-)koning Regeerperiode:
Nadere informatieCarlo I Gonzaga: Parijs, 6 mei Mantua, 22 september 1637
Carlo I Gonzaga: Parijs, 6 mei 1580 - Mantua, 22 september 1637 Carlo I Gonzaga ook bekend als Karel I van Mantua en Karel III van Nevers was van 1601 tot aan zijn dood hertog van Nevers en Rethel en van
Nadere informatieVrijmetselarij in Maastricht
Vrijmetselarij in Maastricht 26o jaar en meer... geschiedenis van voor- en tegenspoed van haar loges en leden Gérard Dielemans Inhoudsopgave Woord vooraf 7 1. Inleiding 9 Oudste ontstaansgeschiedenis van
Nadere informatieKarel de Grote Koning van het Frankische Rijk
Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Eén van de bekendste koningen uit de Middeleeuwen is Karel de Grote. Hij leeft zo'n 1300 jaar geleden, waar hij koning is van het Frankische rijk. Dat rijk
Nadere informatiePapiergeld van Duits Oost Afrika
Papiergeld van Duits Oost Afrika In de 19 e eeuw waren het handelaren van de Duitse Hanzesteden die de eerst contacten legden in het gebied dat nu Tanzania, Rwanda en Burundi heet. In het bijzonder de
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw
Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk door een scholier 2435 woorden 22 januari 2005 6 108 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Hoofdvragen: 1: Wat veranderde er in de 19e Eeuw met
Nadere informatieBenelux-verdrag inzake tekeningen of modellen
I-1 Benelux-Regelgeving inzake tekeningen of modellen 1 I 1. Deze tekst is een uitgave verzorgd door het Benelux-Merkenbureau. Hoewel er bij het verzorgen ervan de uiterste zorg is nagestreefd, kan voor
Nadere informatieG E M E E N T E A R C H I E F S C H I E D A M INVENTARIS VAN HET ARCHIEF VAN DE STICHTING WOONWAGENWERK
G E M E E N T E A R C H I E F S C H I E D A M TOEGANGSNUMMER 503 INVENTARIS VAN HET ARCHIEF VAN DE STICHTING WOONWAGENWERK VOOR 1971 STICHTING WOONWAGENLIEFDEWERK VAN DE SINT VINCENTIUSVERENINGING 1953-1985
Nadere informatieHet koningschap wordt erfelijk vervuld door de wettige opvolgers van Koning Willem I, Prins van Oranje-Nassau.
1. Koning Artikel 24 Het koningschap wordt erfelijk vervuld door de wettige opvolgers van Koning Willem I, Prins van Oranje-Nassau. Artikel 25 Het koningschap gaat bij overlijden van de Koning krachtens
Nadere informatieLeerdoel Leerlingen herhalen op een speelse manier kennis over het ontstaan en het bestuur van de Republiek.
HISTORISCHE BLINGO Korte omschrijving werkvorm Deze kennisquiz is een combinatie van Bingo en Lingo. De klas wordt verdeeld in zes teams. Ieder team heeft een bingokaart met daarop negen jaartallen. Het
Nadere informatieWerkboek klas 2 Hoofdstuk 3
Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marco Harmsen 13 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/67292 Dit lesmateriaal is gemaakt
Nadere informatieGeschiedenis Gereformeerde kerk Ruinerwold Koekange
Geschiedenis Gereformeerde kerk Ruinerwold Koekange Ds. Hendrik de Cock Het zegel van de kerk Voor kant kerk Berghuizen 2018 Foto van het kerkgebouw van voor 1912 Het ontstaan van de afscheiding. De Afscheiding
Nadere informatieEindexamen geschiedenis vwo II
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen Vanaf de zomer van 1789 trokken veel Franse vluchtelingen naar Oostenrijk. 1p 1 Waarom vormde dit voor het Franse revolutionaire
Nadere informatieMaria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780
Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780 Maria Theresia van Oostenrijk, (Hongaars: Mária Terézia, Kroatisch: Marija Terezija), was regerend aartshertogin
Nadere informatieHertogen, Graven, Baronnen en Heren rond de Baronie van Acquoy ca Door A. F. Verstegen. 1. Heerlijkheid Hagestein. 2.
Hertogen, Graven, Baronnen en Heren rond de Baronie van Acquoy ca. 1555 Door A. F. Verstegen 1. Heerlijkheid Hagestein 2. Land van Vianen 1 3. Graafschap Culemborg 2 3 4. Land van Arckel 5. Graafschap
Nadere informatieT00456. Inventaris van het archief van de Waalse. Hervormde Gemeente te Vianen, 1725-1823
T00456 Inventaris van het archief van de Waalse Hervormde Gemeente te Vianen, 1725-1823 T.L.H. van de Sande, 2010 H.J. Postema, september 2014 INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 INVENTARIS... 5 1 STUKKEN VAN
Nadere informatieLodewijk XV van Frankrijk: Versailles, 15 februari 1710 aldaar overleden op 10 mei 1774
Lodewijk XV van Frankrijk: Versailles, 15 februari 1710 aldaar overleden op 10 mei 1774 Lodewijk XV regeerde als koning van Frankrijk en van Navarra van 1 september 1715 tot zijn dood. Hij besteeg de troon
Nadere informatie