Regeling Stralingsbescherming Erasmus MC

Transcriptie

1 Versie versie 2.0 Datum 15 juli 2016 Opsteller Stralingsbeschermingseenheid Beheerder ing. C.J.J. Eggels-Hofman Opdrachtgever Raad van Bestuur Erasmus MC Versie 1.0: 16 december 2009 Versie 1.1: 15 maart 2010 Versie 2.0: 15 juli 2016 Regeling Stralingsbescherming Erasmus MC 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid 1/49

2 Inhoudsopgave Voorwoord 4 1 Begripsomschrijving 5 2 Doelstellingen 12 3 Werkingsgebied 13 4 Uitgangspunten voor stralingsbescherming Rechtvaardiging Optimalisatie Dosislimitering Dosisbeperkingen Diagnostische referentieniveaus Leden van de bevolking en het milieu 17 5 Organisatie 18 6 Verantwoordelijkheden en bevoegdheden Raad van Bestuur Algemeen coördinerend stralingsdeskundige Stralingsbeschermingseenheid Beheerder Toezichthoudend stralingsdeskundige Coördinator toezichthoudend stralingsdeskundigen Leidinggevenden Radiologisch werknemers Stralingsarts Beroepsbeoefenaren met eigen professionele verantwoordelijkheid Overig paramedisch personeel 30 7 Radiologisch werknemers 32 8 Schriftelijke interne toestemming 34 9 Risico-inventarisatie en analyse , Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 2/49

3 10 Stralingsbronnen Radiologische ruimten en plaatsen, bergplaatsen en radiologische faciliteiten Radiologische handelingen Beveiliging Stralingsbeschermingsvoorschriften Stralingsmeetapparatuur en randapparatuur Radioactief afval Inspectie en handhaving Stralingsincidenten en voorziene onbedoelde gebeurtenissen Administratie en rapportage Geschillen Overgangs- en slotbepaling Wijzigingsregister , Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 3/49

4

5 Hoofdstuk Begripsomschrijving 1 Begripsomschrijving 2 ALARA: Acroniem voor As Low As Reasonably Achievable. Zo laag als redelijkerwijs mogelijk. Algemeen coördinerend stralingsdeskundige: Stralingsdeskundige die op grond van artikel 69 Kernenergiewet jo artikel 7b Besluit Stralingsbescherming namens de Raad van Bestuur ervoor zorgt dat radiologische handelingen plaatsvinden binnen de kaders van de regels bij of krachtens de Kernenergiewet, die daarop toezicht houdt en controle uitoefent, uitvoering geeft aan artikel 10 van het Besluit stralingsbescherming of wel hierop toezicht houdt, andere zaken die betrekking hebben op de stralingsbescherming coördineert en die namens de Raad van Bestuur intern toestemming verleent voor radiologische handelingen. De algemeen coördinerend stralingsdeskundige is op grond van artikel 7b Besluit Stralingsbescherming ingeschreven in het centrale register van stralingsdeskundigen. Arbeidszone: Een radiologische ruimte of radiologische plaats wordt aangemerkt als arbeidszone als deze ruimte of plaats niet voldoet aan de indelingscriteria van de gecontroleerde zone en bewaakte zone. A-werknemer: Een blootgestelde werknemer die een effectieve dosis kan ontvangen die groter is dan 6 msv in een kalenderjaar, of een equivalente dosis die groter is dan drietiende van de in artikel 77 van het Besluit stralingsbescherming vermelde dosislimieten. Behandelend arts: Een arts of tandarts onder wiens medische verantwoordelijkheid een blootstelling aan ioniserende straling plaatsvindt. Bergplaats: Een ruimte of voorziening die uitsluitend wordt gebruikt voor opslag van radioactieve stoffen en daartoe geschikt is. Bewaakte zone: Een radiologische ruimte of radiologische plaats wordt aangemerkt als bewaakte zone als deze ruimte of plaats geen gecontroleerde zone is en: a) d of op die plaats er toe leidt dat een werknemer wordt ingedeeld in de categorie B- werknemer; b) in de ruimte of op de plaats ingekapselde bronnen aanwezig zijn waarvan de som van de activiteiten groter is dan 1 MBq. 2 Begrippen sluiten zo veel als mogelijk aan bij de begrippen die worden gehanteerd in het Besluit stralingsbescherming Aanpassingen zijn gericht op de specifieke situatie voor het Erasmus MC, dan wel op de verbetering van de leesbaarheid. 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 5/49

6 Hoofdstuk Begripsomschrijving Bezoeker: Onder de term bezoeker worden gerekend bezoekers, gasten en andere leden van de bevolking, niet zijnde werknemers, die zich bevinden in ruimten of op plaatsen waarvoor het Erasmus MC verantwoordelijk is voor de stralingsbescherming. Onder bezoeker wordt ook de wachtende patiënt gerekend die op dat moment niet zelf de radiologische verrichting ondergaat. Blootgestelde werknemer: Een werknemer die door zijn beroepsmatige betrokkenheid bij radiologische handelingen een effectieve dosis van meer dan 1 msv per jaar, of een equivalente dosis voor de ooglens van meer dan 15 msv, of een equivalente dosis voor de huid van meer dan 50 msv per jaar kan ontvangen (zie ook artikel 76 van het Besluit stralingsbescherming). Tot de categorie blootgestelde werknemer worden gerekend personen die zijn ingedeeld als A-werknemer of B- werknemer. B-werknemer: Een blootgestelde werknemer die niet voldoet aan de indelingscriteria van de A-werknemer. COVRA: Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval. Instantie in Nederland die bevoegd is om radioactieve afvalstoffen te bewerken, verwerken en/of langdurig op te slaan. Coördinator toezichthoudend stralingsdeskundigen: Toezichthoudend stralingsdeskundige die op grond van artikel 7b Besluit Stralingsbescherming zorgt voor afstemming van taken en overleg van meerdere toezichthoudend stralingsdeskundigen binnen een organisatorische eenheid. C-werknemer: Een radiologisch werknemer die bij de uitoefening van zijn beroep een effectieve dosis van meer dan 0,3 msv per jaar doch minder dan 1 msv. of een equivalente dosis van meer dan drietiende van de in atrtikel 49 van het besluit vermelde dosislimieten doch niet meer dan de in artikel 76 vermelde dosislimieten kan ontvangentot de categorie C-werknemer worden ook gerekend werknemers die niet worden gerekend tot de categorie blootgestelde werknemer, maar als behandelend arts medisch verantwoordelijk zijn voor een radiologische verrichting, en artsen-inopleiding en andere werknemers die onder gezag van een behandelend arts een radiologische verrichting uitvoeren. Deeltjesversneller: Toestel dat atomaire deeltjes of elektronen versnelt en daarbij ioniserende straling met een energie van meer dan 1 mega-elektronvolt kan uitzenden. Dit betreft zowel lineaire versnellers als een cyclotron. Diagnostische referentieniveaus: Dosisniveaus in de medische radiodiagnostiek en toedieningshoeveelheden van radiofarmaca, voor karakteristieke medische onderzoeken voor groepen patiënten van standaardgrootte of standaardfantomen voor globaal gedefinieerde soorten toestellen of apparatuur. 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 6/49

7 Hoofdstuk Begripsomschrijving Dosisbeperking: Dosiswaarde die bij de planning van (radiologische) handelingen wordt vastgesteld als plafondwaarde voor het optimalisatieproces van de bescherming tegen ioniserende straling bij een handeling, taak of beroep of een categorie daarvan. D-werknemer: Een radiologisch werknemer die niet voldoet aan de indelingscriteria voor A-werknemer, B- werknemer en C-werknemer, doch volgens de Stralingsbeschermingseenheid voorlichting en/of begeleiding nodig heeft. Effectieve (volg)dosis: Effectieve dosis of effectieve volgdosis als bedoeld in de bijlage van het Besluit stralingsbescherming. De effectieve (volg)dosis wordt uitgedrukt in de eenheid sievert (Sv). Equivalente dosis: Geabsorbeerde dosis in een weefsel of orgaan, vermenigvuldigd met stralingsweegfactor(en), als bedoeld in de bijlage van het Besluit stralingsbescherming. De equivalente dosis wordt uitgedrukt in de eenheid sievert (Sv). Extremiteitendosis: Equivalente dosis voor handen, onderarmen, voeten en enkels en voor de huid, gemiddeld over enig blootgesteld oppervlak van 1 cm 2. Gecontroleerde zone: Een radiologische ruimte of plaats wordt aangemerkt als gecontroleerde zone als: a) verblijf in die ruimte of op die plaats er toe leidt dat een werknemer wordt ingedeeld in de categorie A-werknemer; b) verspreiding van radioactieve stoffen vanuit de ruimte of plaats mogelijk is waardoor personen een effectieve (volg)dosis kunnen ontvangen die groter is dan 1 msv in een kalenderjaar; c) in de ruimte of op de plaats ingekapselde bronnen aanwezig zijn waarvan de som van de activiteiten groter is dan 1 GBq. Generator van radionucliden: Een systeem dat een gebonden ouderradionuclide bevat waaruit een dochterradionuclide ontstaat die in een radiofarmaceuticum kan worden gebruikt; Gewogen radiotoxiciteitsequivalent: Radiotoxiciteitsequivalent voor inhalatie of voor ingestie van een radionuclide, gecorrigeerd voor de fysische halveringstijd van de betrokken radionuclide. Correctiefactoren voor lozing in lucht en in water zijn beschreven in de Uitvoeringsregeling Stralingsbescherming EZ. Handeling: Het bereiden, voorhanden hebben, toepassen of zich ontdoen van een kunstmatige bron of van een natuurlijke bron, voor zover deze natuurlijke bron is of wordt bewerkt met het oog op zijn radioactieve eigenschappen, dan wel het gebruiken of voorhanden hebben van een toestel, 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 7/49

8 Hoofdstuk Begripsomschrijving uitgezonderd bij een interventie, een ongeval of een radiologische noodsituatie. Onder voorhanden hebben wordt mede verstaan: het vervaardigen, bewerken, hanteren en opslaan, met uitzondering van opslag i.v.m. vervoer. Hoogactieve bron: Een ingekapselde radioactieve bron die een radionuclide bevat waarvan de activiteit een waarde overstijgt die gelijk is aan of hoger is dan het voor die bron krachtens artikel 3 uit het Besluit stralingsbescherming geldende activiteitsniveau Ingekapselde (radioactieve) bron: Radioactieve stoffen die zijn ingebed in of gehecht aan vast dragermateriaal of zijn omgeven door een omhulling van materiaal, met dien verstande dat hetzij het dragermateriaal hetzij de omhulling voldoende weerstand biedt om onder normale gebruiksomstandigheden elke verspreiding van radioactieve stoffen te voorkomen. Kortlevend radioactief afval: Radioactief afval waarin zich uitsluitend radionucliden bevinden met een fysische halveringstijd die ten hoogste gelijk is aan 100 dagen. Langlevend radioactief afval: Radioactief afval waarvan de fysische halveringstijd van ten minste één radionuclide meer is dan 100 dagen. Leidinggevende: Afdelingshoofd, unithoofd, werkgroepleider, projectleider, begeleider van studenten of stagiaires. Mandaat: De bevoegdheid om namens de mandaatgever besluiten te nemen. Medisch afdelingshoofd Medisch hoofd van de afdeling, dan wel een ander zelfstandig bevoegd arts die volgens een mandateringsregeling de medische eindverantwoordelijkheid draagt voor radiologische verrichtingen en het daarbij horende beleid bij zijn afdeling Medische verantwoordelijkheid: De verantwoordelijkheid van een (tand)arts betreffende individuele radiologische verrichtingen, met name de rechtvaardiging, de optimalisatie en de klinische evaluatie van het resultaat. Open radioactieve stoffen Onder open radioactieve stoffen, in het Besluit stralingsbescherming open bron genoemd, worden alle radioactieve bronnen en stoffen in verspreidbare vorm verstaan die niet voldoen aan de criteria voor ingekapselde radioactieve bronnen. Overbestraling: Blootstelling waarbij de in de artikelen 76, 77 en 78 genoemde effectieve dosis of equivalente dosis wordt overschreden. 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 8/49

9 Hoofdstuk Begripsomschrijving Overmatige blootstelling: Blootstelling die plaatsvindt bij een onvoorziene gebeurtenis die kan leiden tot een blootstelling die hoger is dan bepaald in de risicoanalyse. Potentiële blootstelling Een potentiële blootstelling is een blootstelling die niet met zekerheid zal optreden, maar waarvan de waarschijnlijkheid van optreden en de grootte van de daarbij eventueel optredende blootstelling van tevoren kunnen worden geschat, en die voor aanvang van de handelingen met behulp van een risicoanalyse is bepaald. Radioactief afval: Afvalstof waarin radioactieve stoffen aanwezig zijn, afval dat radioactief besmet is of een ingekapselde radioactieve bron, voor zover die afval(stof) of bron niet meer voor hergebruik in aanmerking komt en niet wordt geloosd. Radioactieve stof: Hiertoe worden gerekend open radioactieve stoffen, splijtstoffen, ingekapselde radioactieve bronnen en radioactief afval, voor zover het Besluit stralingsbescherming of het Besluit Kerninstallaties, splijtstoffen en ertsen hierop van toepassing is. Radiofarmaca: Geneesmiddelen in de zin van de Wet op Geneesmiddelenvoorziening die radioactieve stoffen bevatten. Radiologisch werknemer: Een werknemer die bij de uitoefening van zijn beroep een effectieve dosis kan ontvangen die groter is dan 10% van de in artikel 76 van het Besluit stralingsbescherming vermelde dosislimieten, of om andere redenen vanwege zijn betrokkenheid bij radiologische handelingen in deze categorie wordt ingedeeld. Het betreft personen die zijn ingedeeld als A-werknemer, B- werknemer, C-werknemer of D-werknemer. Radiologische faciliteit: Structurele voorziening die door constructie of werking bijdraagt aan het veilig gebruik van stralingsbronnen. Radiologische faciliteiten bevinden zich in de regel buiten de radiologische ruimte waar de stralingsbron is opgeslagen of wordt toegepast. Radiologische handeling: Onder radiologische handeling wordt zowel een handeling als een radiologische verrichting gerekend Radiologische plaats: Een plaats 3 waar: a. radiologische handelingen (kunnen) plaatsvinden met radioactieve stoffen die vallen onder de Regeling; 3 Een plaats is een deel van een ruimte, dak, parkeerplaats of (kruip)kelder 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 9/49

10 Hoofdstuk Begripsomschrijving b. röntgentoestellen of deeltjesversnellers worden gebruikt die vallen onder de Regeling; c. het omgevingsdosisequivalent groter kan zijn dan 0,002 msv per week. Radiologische ruimte: Een ruimte waar: a. radiologische handelingen (kunnen) plaatsvinden met radioactieve stoffen die vallen onder de Regeling; b. röntgentoestellen of deeltjesversnellers worden gebruikt die vallen onder de Regeling; c. het omgevingsdosisequivalent groter kan zijn dan 0,002 msv per week. Een ruimte die niet-afsluitbaar verbonden is met een ruimte volgens a, b en/of c. Radiologische verrichting: Medische handeling met gebruikmaking van ioniserende straling. Radiotoxiciteitsequivalent (Re): De activiteit die bij inname leidt tot een effectieve volgdosis van 1 sievert voor een volwassen referentiepersoon. Reguliere blootstelling Een reguliere blootstelling is een blootstelling aan ioniserende straling onder normale bedrijfsomstandigheden, die voor aanvang van de handelingen met behulp van een risicoanalyse is geschat. Risicoanalyse: Risico-inventarisatie en analyse van stralingstoepassingen (RIAS) als bedoeld in artikel 5 van de arbeidsomstandighedenwet Röntgentoestel: Toestel dat ioniserende straling kan uitzenden met een maximale hoogspanning van meer dan 5 kv en geen radioactieve stof, splijtstof of erts bevat. Schriftelijke interne toestemming: Schriftelijke verklaring waarmee de algemeen coördinerend stralingsdeskundige namens de Raad van Bestuur toestemming geeft voor een of meer radiologische handelingen. Splijtstoffen: Onder splijtstoffen worden stoffen verstaan, die ten minste een massagehalte hebben van 0,1% uranium, 0,1% plutonium of 3% thorium. Stralingsarts: Een persoon, die als stralingsarts is ingeschreven in het register, als bedoeld in artikel 7 van het Besluit stralingsbescherming. Stralingsbeschermingseenheid: Een stralingsbeschermingseenheid als bedoeld in artikel 12 van het Besluit stralingsbescherming. 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 10/49

11 Hoofdstuk Begripsomschrijving Stralingsbron: Stoffen, materialen en toestellen die ioniserende straling (kunnen) uitzenden en splijtstoffen voor zover het Besluit stralingsbescherming of het Besluit Kerninstallaties, splijtstoffen en ertsen hierop van toepassing is. Stralingsincident: Een onvoorziene gebeurtenis, situatie of ongewilde verspreiding van radioactieve stoffen waarbij gevaar bestaat, dan wel gevaar is opgetreden, anders dan een reguliere of potentiële blootstelling, voor een blootstelling aan ioniserende straling van leden van de bevolking van meer dan 0,1 msv/jaar, een lozing op of in de bodem, in het riool, in het oppervlaktewater of in de lucht boven de vergunde waarde, of een overmatige blootstelling of overbestraling van werknemers. Stralingsmeetapparatuur en randapparatuur: Onder stralingsmeetapparatuur wordt gerekend stralingsniveau- en besmettingsmeetapparatuur. Randapparatuur is apparatuur die nauw verbonden is met het gebruik van stralingsbronnen. Voorbeelden van randapparatuur zijn een gammacamera en het beeldvormend systeem van een röntgentoestel. Toezichthoudend stralingsdeskundige: Stralingsdeskundige die, daartoe benoemd door een beheerder en gemandateerd door de algemeen coördinerend stralingsdeskundige, op grond van artikel 7c Besluit Stralingsbescherming toezicht houdt op radiologische handelingen bij een of meer organisatorische eenheden (afdeling, sector, unit). Verwijzend beroepsbeoefenaar: Een medisch beroepsbeoefenaar waaronder in ieder geval begrepen een arts, tandarts, verpleegkundig specialist, of een physician assistant, die een verrichting aanvraagt, waarbij gebruik wordt gemaakt van ioniserende straling. Voorziene, onbedoelde gebeurtenis Een voorziene, onbedoelde gebeurtenis (zoals bijvoorbeeld een radioactieve spill of een langere blootstelling dan gepland), leidt tot een potentiële blootstelling. Werknemer: Een persoon die, hetzij in dienst of onder gezag van het Erasmus MC, hetzij als zelfstandige arbeid verricht. Het betreft onder andere werknemers in dienstverband, stagiaires, leerlingen en studerenden, vrijwilligers, enz. Werknemer extern: Een werknemer van een ander bedrijf of instelling die radiologische handelingen uitvoert met toestemming van een toezichthoudend stralingsdeskundige of van de Stralingsbeschermingseenheid binnen het werkingsgebied van de Regeling. 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 11/49

12 Hoofdstuk Doelstellingen 2 Doelstellingen De Regeling heeft tot doel: Het creëren en in stand houden van een optimale gezondheids- en milieubescherming bij het optimaal gebruik van stralingsbronnen binnen en buiten het Erasmus MC, voor zover het Erasmus MC verantwoordelijkheid draagt voor deze stralingsbronnen. Optimalisatieprocessen worden geleid door dosisbeperkingen en begrensd door dosislimieten. Onder optimaal gebruik wordt tevens verstaan dat gerechtvaardigde radiologische handelingen niet onnodig worden beperkt en dat (nieuwe) zinvolle radiologische handelingen worden gestimuleerd. Om dit doel te bereiken wordt in het bijzonder aandacht besteed aan: - het bevorderen van de deskundigheid van de gebruikers van stralingsbronnen, zodat zij in staat zijn verantwoorde keuzes te maken; - het integreren van risicoanalyses, veiligheidsprocedures en het goed gebruik van beheers- en beschermingsmaatregelen in radiologische handelingen en in de daaraan verbonden werkprotocollen; - het creëren en behouden van veilige (werk)situaties zodat onnodige blootstelling wordt vermeden en de kans op en de gevolgen van stralingsincidenten tot een aanvaardbaar laag niveau worden beperkt; - het schriftelijk vastleggen van verantwoordelijkheden en bevoegdheden in het kader van de Kernenergiewet. Om niet alleen de fysieke veiligheid maar ook het gevoel van veiligheid te bevorderen wordt ook aandacht besteed aan: - opleiding, instructie en voorlichting voor personen die indirect of slechts incidenteel betrokken zijn bij radiologische handelingen; - communicatie over (medische) radiologische handelingen en over stralingsbescherming. 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 12/49

13 Hoofdstuk Werkingsgebied 3 Werkingsgebied De Regeling heeft betrekking op personen, stralingsbronnen, radiologische ruimten en plaatsen, faciliteiten en radiologische handelingen bij of van het Erasmus MC. Het Erasmus MC is een gemeenschappelijk uitvoeringsorgaan van de Erasmus Universiteit Rotterdam en het Academisch Ziekenhuis Rotterdam. Het Erasmus MC is op grond van artikel 1.13 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) een publiekrechtelijke rechtspersoon. Door middel van een samenwerkingsovereenkomst kunnen delen van de Regeling tevens van toepassing zijn op huurders of andere gebruikers van ruimten van het Erasmus MC Stralingsbronnen, ruimten en plaatsen, faciliteiten en radiologische handelingen worden door de algemeen coördinerend stralingsdeskundige uitsluitend binnen of buiten het werkingsgebied van de Regeling gebracht als dit in overeenstemming is met de Kernenergiewet en de daaraan verbonden regelgeving en vergunningen. Personen De Regeling geldt voor alle personen die zich bevinden in ruimten of op plaatsen waarvoor het Erasmus MC verantwoordelijk is voor de stralingsbescherming. De Regeling geldt ook voor personen die hetzij in dienst of onder gezag van het Erasmus MC - namens het Erasmus MC stralingsbronnen gebruiken op andere plaatsen of bij dit gebruik betrokken zijn. De Regeling is tevens van toepassing op personen die bij radiologische verrichtingen onder verantwoordelijkheid van het Erasmus MC: - als patiënt een blootstelling ondergaan, - deelnemen aan bevolkingsonderzoek, -vrijwillig deelnemen aan medische of biomedische onderzoeksprogramma s of niet-beroepshalve, willens en wetens hulp- of bijstand verlenen aan personen die als patiënt een blootstelling ondergaan. Stralingsbronnen De Regeling is van toepassing op alle stralingsbronnen van het Erasmus MC. Delen van de Regeling zijn eveneens van toepassing op stralingsbronnen van derden met een eigen kernenergiewetvergunning die zich (tijdelijk) bevinden in ruimten of op plaatsen waarvoor het Erasmus MC verantwoordelijk is voor de stralingsbescherming. Zo nodig vindt overleg plaats tussen beide vergunninghouders. Stralingsbronnen mogen uitsluitend binnen of buiten het werkingsgebied van de Regeling worden gebracht nadat de algemeen coördinerend stralingsdeskundige daarvoor toestemming heeft gegeven. Radiologische ruimten, plaatsen en faciliteiten De Regeling is van toepassing op alle ruimten, plaatsen en faciliteiten waarvoor het Erasmus MC verantwoordelijk is voor de stralingsbescherming. Radiologische handelingen De Regeling is van toepassing op alle radiologische handelingen die plaatsvinden binnen de kaders 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 13/49

14 Hoofdstuk Werkingsgebied van de aan het Erasmus MC verleende vergunningen volgens de Kernenergiewet. Radiologische handelingen mogen uitsluitend worden uitgevoerd nadat de algemeen coördinerend stralingsdeskundige daarvoor schriftelijk toestemming heeft gegeven. 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 14/49

15 Hoofdstuk Uitgangspunten voor stralingsbescherming 4 Uitgangspunten voor stralingsbescherming - Stralingsbescherming omvat een groot aantal activiteiten, maatregelen en procedures die gericht zijn op een optimaal gebruik van stralingsbronnen en een optimale bescherming tegen (gezondheids)risico s binnen aanvaarde normen en geldende voorschriften. Hierbij wordt er naar gestreefd om: het verantwoord gebruik van stralingsbronnen niet onnodig te belemmeren; - de blootstelling van mensen en dieren aan ioniserende straling en de verspreiding van radioactieve stoffen in het milieu zo veel als redelijkerwijs mogelijk te beperken; - de kwaliteit van stralingsbronnen, randapparatuur, stralingsbeschermingsmiddelen en het gebruik daarvan te optimaliseren. Het beleid inzake radiologische handelingen en stralingsbescherming steunt op de drie algemeen aanvaarde uitgangspunten: rechtvaardiging, optimalisatie (ALARA) en dosislimitering. 4.1 Rechtvaardiging De voor- en nadelen van radiologische handelingen worden gewogen. Radiologische handelingen die blootstelling aan ioniserende straling met zich meebrengen, worden slechts toegestaan als de voordelen voor het individu en/of de maatschappij groter zijn dan de nadelen. Voor radiologische handelingen die door de overheid zijn gerechtvaardigd 4 kan men bij de algemeen coördinerend stralingsdeskundige een schriftelijke interne toestemming aanvragen. Radiologische handelingen die niet door de overheid zijn gerechtvaardigd zijn verboden. Voor radiologische handelingen die nog niet door de overheid zijn beoordeeld, kan de algemeen coördinerend stralingsdeskundige een verzoek indienen bij de overheid om deze handeling te rechtvaardigen. De algemeen coördinerend stralingsdeskundige beoordeelt of een dergelijk verzoek wordt ingediend. De radiologische handelingen worden pas uitgevoerd nadat de algemeen coördinerend stralingsdeskundige hiervoor van overheidswege toestemming heeft verkregen en hij voor die handeling een schriftelijke interne toestemming heeft verleend. 4.2 Optimalisatie Bij een radiologische handeling die middels een schriftelijke interne toestemming is toegestaan, worden de aan de handeling verbonden nadelen door middel van maatregelen en voorschriften zoveel als redelijkerwijs mogelijk opgeheven of verminderd. De redelijkheid dient gebaseerd te zijn op economische en sociale factoren. Bij optimalisatie wordt de mogelijke dosisreductie afgewogen tegen de middelen die nodig zijn om deze reductie te bewerkstelligen. Maatregelen die in het kader van optimalisatie worden getroffen, worden schriftelijk vastgelegd, periodiek geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Bij blootstelling van personen aan stralingsbronnen wordt niet alleen de individuele dosis maar ook het aantal blootgestelde personen beperkt. Bij optimalisatie van de potentiële blootstelling wordt er niet alleen naar gestreefd om het effect, maar ook om de kans op blootstelling zo beperkt als redelijkerwijs mogelijk te houden. De optimalisatieprocedure wordt begrensd door een stelsel van dosisbeperkingen en dosislimieten. 4 Zie ministeriële Regeling Bekendmaking rechtvaardiging gebruik ioniserende straling 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 15/49

16 Hoofdstuk Uitgangspunten voor stralingsbescherming 4.3 Dosislimitering Ter beperking van mogelijke gezondheidsschade bij mensen wordt naast optimalisatie een stelsel van dosislimieten gehanteerd. Bij radiologische verrichtingen gelden voor de blootgestelde patiënten geen dosislimieten. Beperking van de stralingsbelasting wordt in dit geval bereikt door het toepassen van rechtvaardiging en optimalisatie. Voor medisch-diagnostisch onderzoek met stralingsbronnen worden diagnostische referentieniveaus gebruikt. Om te voorkomen dat wettelijk vastgelegde dosislimieten worden overschreden wordt met een persoonlijke risicoanalyse bepaald wat de te verwachten blootstelling zal zijn. Radiologisch werknemers krijgen slechts toestemming voor de uitvoering van handelingen die zijn opgenomen in de persoonlijke risicoanalyse. Voor personen waarvoor geen persoonlijke risicoanalyse verplicht is, worden grenswaarden voor de effectieve dosis vastgelegd in de schriftelijke interne toestemming. Deze grenswaarden zijn bindend. Blootgestelde werknemers Voor blootgestelde werknemers zijn de dosislimieten van toepassing zoals vermeld in artikel 77 van het Besluit stralingsbescherming. Bij inwendige besmetting wordt de effectieve volgdosis toegewezen aan het kalenderjaar waarin de inname plaatsvond. Na melding van zwangerschap neemt de equivalente dosis van de foetus, door de beroepsmatige blootstelling van de zwangere werknemer ten hoogste toe met 1 msv. Werknemers die jonger zijn dan 18 jaar worden alleen aangemerkt als blootgestelde werknemer, als zij ouder zijn dan 15 jaar en vanwege hun opleiding verplicht zijn radiologische handelingen te verrichten. Blootgestelde werknemers tussen 15 en 18 jaar ondergaan geen blootstelling die zou kunnen leiden tot indeling in de categorie A-werknemer. Voor werknemers die niet worden gerekend tot de categorie blootgestelde werknemer gelden dezelfde dosislimieten als voor andere personen die zich binnen de terreingrenzen bevinden. Personen die zich binnen de terreingrenzen bevinden (werknemers en bezoekers) De individuele effectieve dosis en equivalente doses van personen die zich binnen de terreingrenzen van het Erasmus MC bevinden en die niet zijn geregistreerd als blootgestelde werknemer neemt door radiologische handelingen door het Erasmus MC ten hoogste toe tot de dosislimieten die vermeld zijn in artikel 76 van het Besluit stralingsbescherming (voor de effectieve dosis is deze limiet gelijk aan 1 msv per kalenderjaar). Deze dosislimieten zijn ook van toepassing op patiënten die zelf geen radiologische verrichting ondergaan (bijvoorbeeld patiënten in wachtkamers). 4.4 Dosisbeperkingen Aanvullend aan de door de wetgever en overheid opgelegde dosisbeperkingen en dosislimieten hanteert het Erasmus MC dosisbeperkingen voor personen die buiten radiologische ruimten en plaatsen verblijven en voor personen die niet-beroepshalve hulp en bijstand verlenen aan patiënten. Dosisbeperking voor personen buiten radiologische ruimten of plaatsen In samenhang met de kenmerken van de stralingsbron, de radiologische ruimte of plaats, en de 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 16/49

17 Hoofdstuk Uitgangspunten voor stralingsbescherming uitvoering van de radiologische handeling wordt aan het optimalisatiebeginsel voldaan als de volgende niveaus voor dosisbeperking niet worden overschreden: - de effectieve dosis van personen die zich buiten de radiologische ruimte of plaats waar de stralingsbron zich bevindt doch binnen de terreingrenzen van het Erasmus MC bevinden, is niet meer dan drietiende van de jaarlimiet voor personen binnen de terreingrens; - als naleving van voorgaande bovengrenswaarde niet met metingen kan of zal worden bevestigd, is de bovengrenswaarde voor personen buiten de radiologische ruimte of plaats gelijk aan ééntiende van de jaarlimiet voor personen binnen de terreingrenzen. Dosisbeperking voor personen die niet-beroepshalve hulp en bijstand verlenen aan patiënten Voor personen die thuis of in het ziekenhuis, willens en wetens doch niet beroepshalve - blootstaan aan ioniserende straling door verblijf in de omgeving van personen die medischdiagnostisch of medisch-therapeutisch zijn behandeld met radioactieve stoffen, is de blootstelling zo laag als redelijkerwijs mogelijk. Hierbij worden de volgende dosisbeperkingen in acht genomen: - 1 msv per jaar voor kinderen tot en met 10 jaar; - 3 msv per jaar voor volwassen; - 15 msv per jaar voor personen van 60 jaar en ouder. 4.5 Diagnostische referentieniveaus Diagnostische referentieniveaus worden geacht tijdens standaardprocedures niet te worden overschreden. Hierbij geldt als uitgangspunt dat de diagnostische referentieniveaus betrekking hebben op gangbare klinische vraagstellingen en dat goede diagnostische en technische prestaties in acht worden genomen. Diagnostische referentieniveaus worden ingebed in kwaliteitsborgingsystemen. De beheerder van apparatuur voor radiologische verrichtingen draagt zorg voor de benodigde procedures, meetapparatuur en voor toetsing aan de diagnostische referentieniveaus. 4.6 Leden van de bevolking en het milieu De effectieve dosis van leden van de bevolking buiten de terreingrenzen van het Erasmus MC door radiologische handelingen van het Erasmus MC is zo laag als redelijkerwijs mogelijk. De individuele effectieve dosis is ten hoogste gelijk aan de in de kernenergiewetvergunning(en) vermelde dosisgrenswaarde. Aan de hand van o.a. brongegevens, dosismetingen en/of modelberekeningen wordt gecontroleerd op mogelijke overschrijding van de grenswaarden aan de terreingrens en van lozingsgrenswaarden. De maatregelen voor bescherming van leden van de bevolking voortkomend uit de in de vergunning opgenomen grenswaarden - worden geacht voldoende bescherming te bieden voor populaties van planten en dieren in het leefmilieu. Indien wordt verwacht dat de grenswaarden van de verleende kernenergiewetvergunning (kunnen) worden overschreden, neemt het Erasmus MC - na melding hiervan bij de overheid zo spoedig mogelijk aanvullende maatregelen. 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 17/49

18 Hoofdstuk Organisatie 5 Organisatie Het Erasmus MC is vergunninghouder in de zin van de Kernenergiewet. Op grond van art van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek vertegenwoordigt de Raad van Bestuur het Erasmus MC. De normale gezagsverhoudingen in de (lijn)organisatie worden door de onderhavige regeling niet aangetast. Met betrekking tot stralingsbescherming geldt echter dat een middels mandaat verleende verantwoordelijkheid of bevoegdheid voorrang heeft op deze gezagsverhoudingen, tenzij de mandaatgever bepaalt dat hiervan tijdelijk kan worden afgeweken. Beheersverantwoordelijkheid Stralingsbronnen, radiologische ruimten, plaatsen en faciliteiten, en bergplaatsen van het Erasmus MC worden uitsluitend intern vergund nadat het beheer hierover is belegd bij een werknemer van het Erasmus MC. In de regel is dat een afdelingshoofd of een andere lijn- of staffunctionaris die voldoende mandaat en volmacht heeft om zelfstandig op te treden als beheerder. Aan elke stralingsbron, radiologische ruimte, radiologische plaats, radiologische faciliteit en bergplaats is slechts één beheerder verbonden. In beginsel is de eigenaar (de budgethouder) tevens beheerder. Middels een schriftelijk vastgelegde overeenkomst kan het beheer bij een andere werknemer worden belegd. Indien de stralingsbron wordt toegepast in een ruimte die toebehoort aan een andere afdeling van het Erasmus MC wordt het beheer van de stralingsbron belegd bij de eigenaar van de bron en het beheer van de radiologische ruimte bij de eigenaar van de ruimte. De namen van degenen die beheersverantwoordelijkheid dragen worden vastgelegd in de schriftelijke interne toestemming. Indien de aanschaf van een stralingsbron door meerdere afdelingen wordt gefinancierd, wordt in een schriftelijke overeenkomst tussen alle partijen vastgelegd wie het beheer voert over de stralingsbron en hoe de financiële lasten van stralingsbescherming, onderhoud en afvoer van de stralingsbron worden geregeld. Algemeen coördinerend stralingsdeskundige De algemeen coördinerend stralingsdeskundige (ten minste 0,8 fte) is een volgens artikel 7b van het Besluit stralingsbescherming en artikel e lid van de Uitvoeringsregeling stralingsbescherming EZ geregistreerd stralingsdeskundige. Aan de algemeen coördinerend stralingsdeskundige wordt door de Raad van Bestuur mandaat gegeven om het stralingsbeschermingsbeleid te formuleren ter vaststelling door de Raad van Bestuur. Tevens ontvangt hij/zij mandaat om maatregelen te nemen voor de uitvoering van het beleid en voor het toezicht daarop. In het mandaat worden de verantwoordelijkheden en bevoegdheden omschreven. De verdere kenmerken van het mandaat zijn overeenkomstig artikel 10:1 en verder van de Algemene wet bestuursrecht, tenzij hiervan expliciet wordt afgeweken. Naast de algemeen coördinerend stralingsdeskundige wordt zo mogelijk ook een plaatsvervanger benoemd, die de taken en bevoegdheden van de algemeen coördinerend stralingsdeskundige overneemt bij zijn afwezigheid. Deze plaatsvervanger is tenminste een geregistreerd coördinerend stralingsdeskundige op grond van artikel 7b Besluit Stralingsbescherming. Stralingsbeschermingseenheid De Stralingsbeschermingseenheid (hierna: SBE) is een zelfstandig, gespecialiseerd 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 18/49

19 Hoofdstuk Organisatie organisatieonderdeel, dat functioneel en organisatorisch gescheiden is van afdelingen die stralingsbronnen gebruiken. In de Stralingsbeschermingseenheid zijn naast de algemeen coördinerend stralingsdeskundige ten minste vijf deskundigen werkzaam op het gebied van de stralingsbescherming die ten minste het diploma stralingsbescherming niveau 3, of een gelijkwaardig diploma, hebben behaald, en één deskundige die ten minste het diploma stralingsbescherming niveau 4 of een gelijkwaardig diploma heeft behaald. De SBE bestaat in totaal uit ten minste 6,2 fte, waarvan tenminste 0,8 fte in de functie als algemeen coördinerend stralingsdeskundige en 4,4 fte niveau 3 deskundigheid. De Stralingsbeschermingseenheid heeft voldoende secretariële en administratieve ondersteuning Toezichthoudend stralingsdeskundige Aan alle radiologische handelingen is stralingsbeschermingstoezicht en -begeleiding op lokaal niveau verbonden. Hiertoe zijn voor alle stralingsbronnen, alle radiologische ruimten en plaatsen waar radiologische handelingen plaatsvinden en voor alle personen die bij de handelingen betrokken zijn toezichthoudend stralingsdeskundigen benoemd op grond van artikel 7c Besluit Stralingsbescherming. Aan elke stralingsbron, radiologische ruimte, radiologische plaats, radiologische faciliteit en bergplaats is slechts één toezichthoudend stralingsdeskundige verbonden. Indien de stralingsbron wordt toegepast in een ruimte die toebehoort aan een andere afdeling worden de stralingsbeschermingstaken behorende bij de stralingsbron uitgevoerd door een toezichthoudend stralingsdeskundige van de afdeling die het beheer voert over de stralingsbron. De stralingsbeschermingstaken die horen bij de radiologische ruimte worden belegd bij een toezichthoudend stralingsdeskundige van de afdeling die het beheer voert over de radiologische ruimte. Indien de handelingen worden uitgevoerd door personen werkzaam bij een andere afdeling dan de afdeling waartoe de stralingsbron of de radiologische ruimte behoort, wordt tevens een toezichthoudend stralingsdeskundige benoemd voor de stralingsbeschermingstaken die betrekking hebben op de genoemde personen. Toezichthoudend stralingsdeskundigen worden benoemd door de beheerder in overeenstemming met de algemeen coördinerend stralingsdeskundige. De algemeen coördinerend stralingsdeskundige verleent mandaat aan de toezichthoudend stralingsdeskundige met betrekking tot de stralingsbescherming. In de benoemingsbrief zijn de randvoorwaarden en kenmerken vermeld van dat mandaat. Tevens is de besteedbare werktijd van de toezichthoudend stralingsdeskundige voor uitvoering van de stralingsbeschermingstaken vastgelegd. Een toezichthoudend stralingsdeskundige kan een deel van zijn taken overdragen aan een andere werknemer. Deze overdracht en de daarbij horende rapportageverplichtingen worden schriftelijk vastgelegd en ter goedkeuring voorgelegd aan de algemeen coördinerend stralingsdeskundige. Naast de toezichthoudend stralingsdeskundige wordt zo mogelijk ook een plaatsvervangend toezichthoudend stralingsdeskundige benoemd die de taken en bevoegdheden van de toezichthoudend stralingsdeskundige overneemt bij zijn afwezigheid. Indien geen plaatsvervangend toezichthoudend stralingsdeskundige is benoemd, kan een toezichthoudend stralingsdeskundige in verband met tijdelijke afwezigheid een vervanger aanwijzen, die onder zijn verantwoordelijkheid taken uitvoert en bevoegdheden uitoefent. Deze aanwijzing en de daarbij horende rapportageverplichtingen worden schriftelijk vastgelegd. Coördinator toezichthoudend stralingsdeskundigen Bij afdelingen met meerdere werkeenheden en bij afdelingen waar meerdere soorten 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 19/49

20 Hoofdstuk Organisatie stralingsbronnen worden toegepast, wordt in de regel meer dan één toezichthoudend stralingsdeskundige benoemd. In dat geval kan de beheerder in overeenstemming met de algemeen coördinerend stralingsdeskundige een van de toezichthoudend stralingsdeskundigen benoemen tot coördinator toezichthoudend stralingsdeskundigen. De taken die gericht zijn op deze coördinatietaak en de besteedbare werktijd worden door de beheerder en coördinator toezichthoudend stralingsdeskundigen schriftelijk vastgelegd. Stralingsbeschermingscommissie Afdelingen waar radiologische handelingen plaatsvinden, kunnen een Stralingsbeschermingscommissie instellen. De algemeen coördinerend stralingsdeskundige kan een dergelijke commissie ook voorschrijven. Een stralingsbeschermingscommissie is gericht op het bevorderen van de stralingsbescherming bij een afdeling. Afdelingen kunnen ook gezamenlijk een Stralingsbeschermingscommissie instellen. Samenstelling, taken, en werkwijzen van een Stralingsbeschermingscommissie worden schriftelijk vastgelegd. In figuur 5.1 zijn de relaties tussen de meest bij stralingsbescherming betrokken organisatieonderdelen, functionarissen en deskundigen schematisch weergegeven. Betrokken beroepsbeoefenaren met een eigen professionele verantwoordelijkheid bij radiologische handelingen zoals de behandelend arts, klinisch fysicus en ziekenhuisapotheker zijn niet in het organogram opgenomen. De kaders van de eigen verantwoordelijkheden van deze beroepsbeoefenaren en van andere betrokkenen zijn beschreven in hoofdstuk , Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 20/49

21 Hoofdstuk Organisatie Overheid Erasmus MC Kernenergiewetvergunning Raad van Bestuur Stralingsbeschermingseenheid Algemeen coördinerend stralingsdeskundige Stralingsbeschermingseenheid Schriftelijke interne toestemming beheerder Afdeling Toezichthoudend stralingsdeskundige Radiologisch werknemer / bezoeker / patiënt Vergunning, inspectie benoeming Mandaat en rapportage Toezicht, instructie, begeleiding Figuur 5.1: Functionele organisatie stralingsbescherming Erasmus MC 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 21/49

22 Hoofdstuk Verantwoordelijkheden en bevoegdheden 6 Verantwoordelijkheden en bevoegdheden In dit hoofdstuk zijn de verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastgelegd van personen en organisatieonderdelen die betrokken zijn bij radiologische handelingen. 6.1 Raad van Bestuur De Raad van Bestuur draagt de eindverantwoordelijkheid voor de zorg voor stralingsbescherming. De Raad van Bestuur draagt er voor zorg dat: - radiologische handelingen gebeuren in overeenstemming met wet- en regelgeving, verleende kernenergiewetvergunning(en) en de Regeling; - maatregelen worden getroffen en de benodigde middelen worden verstrekt om nadelige gevolgen van radiologische handelingen zoveel als redelijkerwijs mogelijk te beperken; - er een adequate organisatie is voor stralingsbescherming. Hiertoe behoort tevens de aanwezigheid van een stralingsbeschermingseenheid met voldoende personele en financiële middelen en faciliteiten; - de algemeen coördinerend stralingsdeskundige voldoet aan de door de overheid gestelde opleidingseisen en over een voldoende mandaat beschikt; - er voldoende opgeleid personeel is voor het uitvoeren van radiologische handelingen en voor de stralingsbeschermingstaken; - de medische verantwoordelijkheid bij radiologische verrichtingen voldoende is geborgd; - maatregelen worden genomen en de benodigde middelen worden verstrekt, opdat stralingsdeskundigen hun taken kunnen uitvoeren. De Raad van Bestuur is bevoegd tot: - het nemen van maatregelen die nodig zijn om een adequaat niveau van stralingsbescherming te creëren en in stand te houden. Indien de Raad van Bestuur maatregelen wil nemen die afwijken van de door de algemeen coördinerend stralingsdeskundige genomen maatregelen, doet zij dit niet eerder dan nadat zij de ter zake stralingsbescherming betrokken overheidsinstanties heeft gehoord. 6.2 Algemeen coördinerend stralingsdeskundige De algemeen coördinerend stralingsdeskundige: - treedt binnen het aan hem verleende mandaat zelfstandig op, namens de Raad van Bestuur; - is over de uitvoering van de taken, voortkomend uit de aan hem gemandateerde verantwoordelijkheden en uitoefening van de aan hem gemandateerde bevoegdheden verantwoording verschuldigd aan de Raad van Bestuur; - geeft leiding aan de Stralingsbeschermingseenheid. De algemeen coördinerend stralingsdeskundige is verantwoordelijk voor een adequaat niveau van stralingsbescherming. Hij draagt zorg of zorgt voor het: - voorbereiden en opstellen van het stralingsbeschermingsbeleid en het adviseren over dit beleid - voorbereiden van aanvragen van de vereiste vergunningen in het kader van de Kernenergiewet en voor de aan de vergunningen verbonden aangiften; - uitvoeren van verplichte meldingen van radiologische handelingen aan overheidsinstanties; 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 22/49

23 Hoofdstuk Verantwoordelijkheden en bevoegdheden - verstrekken van instructies aan beheerders en toezichthoudend stralingsdeskundigen; - informeren van de Raad van Bestuur over (voorgenomen veranderingen van) het beleid, de taakuitvoering en over gebeurtenissen; - uitvoeren van centrale stralingsbeschermingstaken, voortkomend uit de Regeling; - melden van stralingsincidenten aan de overheid. De algemeen coördinerend stralingsdeskundige is bevoegd om binnen het werkingsgebied van de Regeling namens de Raad van Bestuur: - middels schriftelijke interne toestemmingen te verklaren dat radiologische handelingen mogen worden begonnen of mogen worden hervat; - aan personen toestemming te verlenen radiologische handelingen uit te voeren of daarbij aanwezig te zijn; - aan stralingsdeskundigen en radiologisch werknemers eisen te stellen ten aanzien van de werkervaring, opleidingsniveau en type opleiding in de stralingsbescherming; - aan personen bindende aanwijzingen te geven met betrekking tot de stralingsbescherming; - te bepalen dat radiologische handelingen niet mogen worden begonnen, moeten worden beperkt of moeten worden gestaakt; - personen de toegang tot ruimten en plaatsen of het verblijf hierin te verbieden als hij dat vanuit stralingsbeschermingsoverwegingen noodzakelijk acht; - stralingsbronnen binnen of buiten het werkingsgebied van de Regeling te brengen; - ruimten en plaatsen te betreden waar en wanneer dat voor zijn taakuitoefening nodig is; - bij personen en instanties inlichtingen te vragen die nodig zijn voor een juiste taakvervulling. 6.3 Stralingsbeschermingseenheid Stralingsdeskundigen van de Stralingsbeschermingseenheid zijn op basis van een door de algemeen coördinerend stralingsdeskundige verstrekt mandaat bevoegd om namens de algemeen coördinerend stralingsdeskundige: - Volgens een door de algemeen coördinerend stralingsdeskundige vastgesteld protocol aan personen toestemming te verlenen radiologische handelingen uit te voeren of daarbij aanwezig te zijn; - aan personen bindende aanwijzingen te geven met betrekking tot de stralingsbescherming; - personen de toegang tot ruimten en plaatsen te verbieden, dan wel uit ruimten en plaatsen te (laten) verwijderen als zij dit vanuit stralingsbeschermingsoverwegingen noodzakelijk achten; - radiologische handelingen, welke naar hun oordeel een ontoelaatbaar stralingsrisico veroorzaken of kunnen veroorzaken, op termijn of onmiddellijk te doen beperken of beëindigen; - ruimten en plaatsen te betreden waar en wanneer dat voor de taakuitoefening nodig is. Bij de uitoefening van deze bevoegdheden wordt indien mogelijk de toezichthoudend stralingsdeskundige(n) betrokken. 6.4 Beheerder De beheerder draagt als lijnverantwoordelijke zorg voor de financiële, personele en materiële middelen die nodig zijn om een adequaat niveau van stralingsbescherming te bereiken. De vereiste middelen volgen uit de wet- en regelgeving. Hij draagt zorg voor de beschikbaarheid van voldoende, goed opgeleid personeel, vervanging en onderhoud van stralingsbronnen, faciliteiten en ruimten en voor andere middelen die nodig zijn voor een goede stralingsbeschermingszorg. 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 23/49

24 Hoofdstuk Verantwoordelijkheden en bevoegdheden De beheerder gaat hierbij te werk in overleg en in afstemming met de toezichthoudend stralingsdeskundige(n). De beheerder draagt zorg of zorgt ervoor dat: - maatregelen die voortvloeien uit de Regeling en die betrekking hebben op de stralingsbronnen, radiologische ruimten, plaatsen en/of faciliteiten waarover hij het beheer voert, worden getroffen en worden onderhouden; - schriftelijke interne toestemmingen tijdig worden aangevraagd en dat de in de aanvraag vermelde gegevens juist zijn. In geval de beheersverantwoordelijkheid over stralingsbronnen en radiologische ruimten of plaatsen niet bij één beheerder berust, wordt een dergelijke aanvraag door alle betrokken beheerders ondertekend; - radiologische handelingen met stralingsbronnen waarover hij het beheer voert en/of radiologische handelingen in ruimten of op plaatsen waarover hij het beheer voert, slechts dan worden verricht wanneer hij daarvoor een schriftelijke interne toestemming heeft; - er een of meer toezichthoudend stralingsdeskundigen zijn benoemd; - de toezichthoudend stralingsdeskundigen hun taken, voortkomend aan het aan hen verleende mandaat op adequate wijze kunnen uitvoeren, en aan de voor hen toepasselijke voorwaarden van stralingsbeschermingsvoorschriften kunnen voldoen. - radiologische verrichtingen uitsluitend worden verricht door daartoe bevoegde en bekwame artsen en dat de begeleiding van en taaktoedeling aan artsen-in-opleiding passen bij hun werkervaring en hun deskundigheidsniveau in de stralingsbescherming; - door de Stralingsbeschermingseenheid geconstateerde tekortkomingen in de stralingsbeschermingszorg, binnen de gestelde termijn, worden hersteld. - Leidinggevenden worden geïnformeerd over het stralingsbeschermingsbeleid en dat de Regeling wordt nageleefd Bevoegdheden De beheerder is bevoegd om radiologische handelingen met stralingsbronnen waarover hij het beheer voert en radiologische handelingen in ruimten of op plaatsen waarover hij het beheer voert die naar zijn oordeel een ontoelaatbaar stralingsrisico (kunnen) veroorzaken, op termijn of onmiddellijk te doen beperken of beëindigen. Waar mogelijk gebeurt dat in overleg met de toezichthoudend stralingsdeskundige of de algemeen coördinerend stralingsdeskundige. Deze worden in ieder geval zo spoedig mogelijk geïnformeerd. De door de beheerder opgelegde beperkingen en maatregelen blijven van kracht totdat deze door de toezichthoudend stralingsdeskundige of door de algemeen coördinerend stralingsdeskundige worden herroepen. 6.5 Toezichthoudend stralingsdeskundige Toezichthoudend stralingsdeskundigen hebben voor de verschillende radiologische handelingen op grond van artikel 7c Besluit Stralingsbescherming ten minste het volgende niveau van stralingsdeskundigheid of een gelijkwaardig niveau: niveau 3 - open stoffen in radionuclidenlaboratoria, voor zover de handelingen die in deze laboratoria worden uitgevoerd leiden tot indeling van de werknemers in de A of B- 2016, Erasmus MC, Stralingsbeschermingseenheid Pagina 24/49