Diverse interventies in de concertzaal Henry Le Boeuf

Transcriptie

1 referenties: concertzalen Diverse interventies in de concertzaal Henry Le Boeuf project 1 : Hoofdrestauratie (2001) van de concertzaal Henry Le Boeuf project 2 : Restauratie van de glasoverkapte exporuimten van het Paleis voor Schone Kunsten (BOZAR) te Brussel, invloed van de akoestiek van de concertzaal Henry Le Boeuf ( ) project 3 : Akoestische isolatie van de deuren van de concertzaal Henry Le Boeuf ( ) categorie : Overheidsopdracht concertzalen / musea en tentoonstellingsruimten m.o. : Regie der Gebouwen Paleis voor Schone Kunsten architect : project 1 : Georges Baines, Patrick De Sterck projecten 2,3 : Barbara Van der Wee Architects, Jan Jacobsplein 9, 1000 Bruxelles, t. 02/ tijd : project 1 : project 2 : project 3 : budget : project 1 : ongeveer (zonder BTW) studie : Daidalos Peutz: akoestiek (projecten 1, 2, 3) en bouwfysica (project 2) Omschrijving van het project De Belgische architect Victor Horta ( ) ontwierp het Paleis voor Schone Kunsten (PSK). Het gebouw opende in 1928 zijn deuren. De uitdagingen door de hand van Horta zijn meervoudig : kunst en cultuur toegankelijk maken voor meer mensen, voor elk type artistieke expressie de best mogelijke condities bieden en een link creëren tussen het hoge en het lage van de stad. Dit alles met behoud van de architectuur. De lange inkomhal geeft toegang tot de grote concertzaal (Henry Le Bœuf genaamd), met een capaciteit van plaatsen, gelegen in de kelder zoals de theaterzaal. Op het gelijkvloers, geeft de beeldhouwkunstenhal (vandaag Victor Horta hal) uit op de grote trap met de tentoonstellingsruimten op de verdieping. Daidalos Peutz heeft verschillende keren gewerkt in de BOZAR (voordien : Paleis voor Schone Kunsten). Van 1999 tot 2003, Daidalos en de universiteit van Leuven hebben een akoestische studie verricht en de werfopvolging van de restauratie van de concertzaal Henry Le Boeuf. Deze grote restauratie had als doel de zaalakoestiek weer in de originele kwaliteit te restaureren, met behulp van de modernste technieken inzake ventilatie en natuurlijke verlichting. Van 2004 tot 2008, heeft Daidalos Peutz studies verricht voor de tentoonstellingsruimten, alle effecten op de concertzaal Henry Le Boeuf. Van 2011 tot 2013, heeft Daidalos Peutz gewerkt aan de perfectionering van de renovatie van de akoestische deuren rondom de concertzaal Henry Le Boeuf. Zicht op het podium van de concertzaal Henry le Boeuf (project 1, controlemetingen na de restauratie)

2 Project 1 : Hoofdrestauratie (2001) van de concertzaal Henry Le Boeuf Studieteam : Daidalos Peutz + Akoestische Laboratoria KULeuven (professor Vermeir) Dit project omvat de akoestische begeleiding bij de verbouwing van de zaal Henri Le Boeuf van het Paleis voor Schone Kunsten. De renovatie vraagt de grootst mogelijke zorg voor het behoud of waar mogelijk de verbetering van de akoestiek van deze concertzaal. Alle ingrepen met een invloed op de zaalakoestiek, op de geluidisolatie t.o.v. de omgeving of op het installatiegeluid worden uitgebreid bestudeerd. Wat betreft de zaalakoestiek, werd er een belangrijke verbetering gerealiseerd door een nieuwe aankleding van de ruimte en door verwijdering van alle items met een lagere geluidsabsorptie. Het verwijderbare decor bestaat uit een stalen constructie met dikke houten elementen. Het tapijt in de zaal werd verwijderd en vervangen door parket. De zetels absorberen enkel geluid op de oppervlaktes bezet door het publiek. Zo werd de weerkaatsing van het geluid van de zaal verhoogd, de omstandigheden van de muzikanten op het podium geoptimaliseerd en het contact van het publiek met de muzikanten ( omtrekkende beweging ) verhoogd. Het dakwerk werd opnieuw ontworpen en heropgebouwd, met inbegrip van optimale akoestieke isolatie tegen vliegtuig en regenlawaai. Zo werd de minste akoestieke storing in de zaal, door de omgeving, verwijderd. Tegelijkertijd werd de mogelijkheid om de zaal te verlichten met natuurlijk licht mogelijk door middel van een volledig ontdubbeld dakvenster. De nieuwe ventilatie en climatisatie installatie werden ontworpen om een optimaal termisch comfort te garanderen, alles om een onhoorbaar geluid te verzekeren zowel in het publiek als op het podium. De ventilatie laat het continue gebruik van de zaal toe tijdens verschillende uren van repetitie en concerten. De nieuwe ventilatie maakt gedeeltelijk deel uit van de schachten en de goten reeds aanwezig in de zaal, alsook de ventielen van de ventilatie, reeds aanwezig in het plafond van de zaal. Deze ventielen zijn voorzien van dempers die de isolatie tegen luchtgeluid van het plafond garanderen en tegelijkertijd zachtjes en geruisloos de lucht doorlaten. 40 Geluiddrukniveau (db) zaal: 19 db(a) ; NR 12 podium: 19 db(a) ; NR 13 0 zonder ventilatie: 12 db(a) ; NR 11 Nagalmtijd, voor en na de restauratie Frequentie (Hz) Ventilatiegeluid in de zaal Rekenmodel van de zaal voor de evaluatie van zaalakoestieke ingrepen en de ventilatie van de zaal

3 glaswol, dikte mm, glaswol, dikte 60 mm, 420 B B C 420 C 6 2 AA 3 > glaswol, dikte mm, A A 4 BB 60 glaswol, dikte 60 mm, 150 CC ALLE MATEN IN MILLIMETER Prototype van een geluiddemper voor de afzuiging via de opengewerkte lichtluikjes in het plafond: testen in het laboratorium: geluidisolatie en geluidvermogenniveau van het stromingsgeluid. Geluiddempende luikjes voor de afzuiging (opengeklapt) Geluiddempende luikjes voor de afzuiging (in de normale positie)

4 Prototype van de zetels (volgens het originele model Victor Horta) voor de evaluatie van het akoestische karakter Een geluidloze afzuiging gebeurt via het plenum boven de zaal, doorheen de opengewerkte lichtluikjes voorzien van geluiddempers zoals getest in het labo Toetreding van daglicht via het plafond is mogelijk zonder geluidhinder door een volledig ontdubbeld dakvenster Controlemetingen van de akoestiek in de gerenoveerde zaal door geluidopnamen met een kunsthoofd

5 Project 2 : restauratie van de glasoverkapte exporuimten concertzaal Henry Le Boeuf De werken die verricht werden in het kader van deze onderneming situeren zich in het noordelijke tentoonstellingscircuit. Deze tentoonstellingsruimte bevindt zich op verdieping +1, rond de Hortahal. De zalen werden voorzien van een automatisch airconditioningsysteem met permanente contrôle van de temperatuur en de relative vochtigheid. De zalen werden ook voorzien van electrische installaties, compleet geïntegreerd in de vernieuwde architectuur. De technische ruimtes werden bovenop de concertzaal Henry Le Bœuf, geplaatst. Deze ruimtes werden uiterst nauwkeurig bestudeerd op hun isolerende akoestiek en anti-vibrerende eigenschappen teneinde hun zaalgeluidsniveau tot onmerkbaar te herleiden. Zo werd de goede akoestiek, bekomen na de restauratie in 2001, gerespecteerd. Een reeks van akoestische testen heeft aan het einde van de werken aangetoond dat de implementatie van de nieuwe technische ruimtes in de zaal, onmerkbaar is. Vanuit architecturaal oogpunt zijn de studies toegespitst op de samenstelling van het dakwerk. Van in het begin is natuurlijk daglicht in de zalen voorzien, een belangrijk aspect van de architectuur van Victor Horta en een aantrekkelijk element tot op heden. Maar tegelijkertijd, door de bewaring van tentoongestelde kunstwerken, is het beheer van het natuurlijke licht, het binnenbrengen van zonlicht, vochtigheid en de temperatuur cruciaal en zeker moeilijk te combineren met een glazen dak. Op basis van klimaatmetingen binnen in de bestaande zalen voor hun renovatie en op basis van gedetailleerde klimaatsimulaties met verschillende interventies en installaties, hebben wij een innovatieve dakconstructie ontworpen welke tegelijkertijd een goede thermische isolatie, efficiënt zonnescherm, een perfecte regeling van het kunstlicht alsook in kwaliteit en in kwantiteit het originele karakter van het monument respecteert. Binnenzicht van een zaal, met meetopstelling 3D-model voor de daglichtsimulatie Werfoverzicht vóór de plaatsing van de lamellen Detail van de zonnewerings- en lichtregelingslamellen Projecten 1 en 2 illustreren dat Daidalos Peutz in staat is om een complex restauratiedossier te bestuderen, rekening houdend met meervoudige vereisten, en niet de vorige restauraties en het resultaat op lange termijn uit het oog verliest van een complex historisch gebouw zoals het BOZAR.

6 Project 3 : Akoestische deuren in de concertzaal Henry Le Boeuf In 2001, ter gelegenheid van de restauratie van de concertzaal Henry le Boeuf, zijn de deuren die toegang geven tot de zaal en die zich rondom de zaal bevinden, op alle niveaus, ook gerestaureerd. De laatste jaren wenste BOZAR ook de grote ruimtes direct rond de zaal intensiever te gaan gebruiken voor bijvoorbeeld expositie wedstrijden en dergelijke. Dit houdt een akoestisch conflict in, daar van in het begin, die ruimtes als bufferruimtes werden gebruikt om een goede akoestische isolatie te creëren tussen de zaal, de andere zalen en ruimtes van het gebouw. De akoestische barrière is dus verplaatst naar de directe perimeter van de zaal. In deze perimeter zijn de deuren de zwakste punten van akoestische isolatie. De akoestische studie gaat over het ontwikkelen van een deur die volledig gebaseerd is op de originele deur, maar waarvan de isolerende akoestische kwaliteiten versterkt werden. Akoestische metingen ter plaatse hebben gezorgd voor een overzicht van de akoestische kwaliteit van de huidige deuren. In directe samenwerking met de architect, werd een akoestisch isolerende deur ontwikkeld, gebaseerd op het orginele model. Op basis van een numeriek model van de zaal en de randen, hebben we een simulatie gemaakt van het effect van een verbeterde algemene akoestische isolatie. De uitkomst hiervan was dat deze interventie de moeite waard was gezien het feit dat BOZAR het gebouw graag anders zou willen gebruiken. Verschillende types deuren Verschillende types deuren Numeriek model van de zaal voor de evaluatie van het effect van een verbeterde akoestische isolatie van de deuren