Overdenkingen bij de viering van het H. Avondmaal op 19 september 2010 (1 Samuël 6 7:1)

Transcriptie

1 Overdenkingen bij de viering van het H. Avondmaal op 19 september 2010 (1 Samuël 6 7:1) Overdenking 1 Samuel 6:1-12 Na zeven maanden roepen de Filistijnse politici hun priesters erbij en die besluiten dat de ark met schadeloosstelling teruggestuurd wordt naar Israël. Die priesters die snappen in elk geval dat de ark van de God niet zomaar overal naartoe gebracht, getild en gehaald kan worden. Ze besluiten 5 gouden gezwellen en 5 gouden muizen een erkenning van de overmacht van de God van Israël als kado mee te sturen: misschien zal Hij ons en onze goden dan met rust laten. De priesters kennen de geschiedenis van de uittocht uit Egypte nog goed. Je blijven verzetten tegen deze God, dat loopt nooit goed af. Dat was de les die zij daaruit getrokken hadden. En terecht. Ze veroorloven zich voor de zekerheid toch nog een kleine test: blijven de koeien bij hun kalveren, dan was het God niet die dit allemaal heeft gedaan. Lopen ze in de richting van Israël, dan was het God wel. En zo gebeurt het. De koeien lopen, tegen hun natuur in, weg van hun kalveren en weliswaar heftig loeiend recht naar Beth Semes op Israëlisch grondgebied. De ark met daarin de 10 geboden gaat opnieuw op weg naar het beloofde land. Opnieuw beladen met buit. Net als toen, uit Egypte. Laten we ons niet tegen Hem verzetten, zoals Egypte en de Farao gedaan hebben. Dat zijn de woorden die bij mij blijven hangen. Steeds weer leren Gods tegenstanders déze les: God is onverzettelijk in zijn wil om genadig te zijn. God heeft plan, waar Hij niet vanaf gebracht kan worden. Hij wil een relatie met de mensen die bij Hij bevrijd heeft. Waar sta ik in dit verhaal? God is onverzettelijk in de manier waarop hij naar mij toe komt. Ook nu in brood & wijn. Tekenen die toch meer dan een teken zijn. Want God heeft zijn Naam eraan verbonden. Zijn heilige Naam. Net als bij de ark. Hij komt naar ons toe, beladen met geschenken van tegenstanders. Hoe verzettelijk ben ik dan?

2 Weet een koe niet vaak beter wie zijn meester is dan ik en wij? God is onverzettelijk in zijn genade. Die erkenning kan ik niet weigeren. Het mag ook niet. Maar, kan ik het? Kan jij het? Kan je het aan? Zijn heilige Naam in jouw leven? Hij met ons? Nee, dat kunnen wij niet. Toch zitten we hier. Omdat God zó onverzettelijk is in zijn wil om ons genadig te zijn dat Hij ons zo ver gebracht heeft. Dat wij ons niet verzetten. En dat wij hier met vrees en beven, in gespannen verwachting Hem ontvangen. Die ons leven is.

3 Overdenking 1 Samuel 6:13-18 Vergeet maar meteen elk idyllisch beeld dat je net in je hoofd kreeg toen we lazen over mensen die gezellig bezig waren met de tarweoogst. Die mensen werkten onder druk van overheersers: de Filistijnen. Ze woonden bovendien in het grensgebied. En dan weet je het wel. En het ergste: de ark was weg. God met ons dat was iets van vroeger. Dat laatste moet in Bet-Semes nog extra drukkend zijn geweest, want Bet-Semes was een priesterstad (Jozua 21:16). De inwoners waren speciaal aangewezen om dienst te doen in de tabernakel. Zij mochten zich vooral wijden aan de dagelijkse dienst van de verzoening. De dienst die Israël speciaal maakte. Een volk dat dankzij hún werk mocht leven in vrede met de God van de hemelse legers. Dat priesterwerk had compleet zijn zin verloren zonder ark. Laten we dus geen mooie plaatjes maken. Hoe mooi het boerenleven ook kan zijn, je bent geen priester om alleen maar op het land te werken en voor de dieren te zorgen. Wat voor zin heeft dat als uit het gewone leven Gods heerlijkheid verdwenen is? En daarom zijn wij blij. Als we God weer zien komen. In het teken van de ark. Dé ark: de gemeenschap die er is in brood & wijn. In Woord & Sacrament. Daar weten we wel raad mee. Net zoals de inwoners van Bet-Semes. De ark werd zoals het hoort door Levieten van de wagen geladen en de wagen werd brandhout. De koeien gingen in rook op. Geofferd aan de HEER als brandoffer: teken van totale overgave aan God. Een uitverkoren geslacht, een koninkrijk van priesters, een heilige natie. Om deze tafel. Midden in het gewone leven. Sommigen boer, anderen ambtenaar, ondernemers, huismannen en vrouwen. Mooie plaatjes en minder mooie plaatjes. Midden in dat leven schijnt de gloed van de heerlijkheid van God. Hij wil jullie leven doortrekken van zijn aanwezigheid. Van zijn Immanuël. Van zijn Ik ben.

4 Jullie zijn een koninkrijk van priesters [ ] een volk dat God zich verworven heeft om de grote daden te verkondigen van hem die u uit de duisternis heeft geroepen naar zijn wonderbaarlijke licht. Eens was u geen volk, nu bent u Gods volk; eens viel Gods ontferming u niet ten deel, nu wordt zijn ontferming u geschonken. Die boodschap zit in de tekenen waarmee God naar ons toe komt. Om ons leven daarna te brandofferen aan God. Als teken van totale overgave aan Hem, die onverzettelijk genadig is.

5 Overdenking 1 Samuel 6:19 7:1 1 Toen ging er iets vreselijk mis. Wat was er gebeurd? Hadden de inwoners van Bet-Semes niet verrukt een brandoffer gebracht toen ze de ark hadden aan zien komen? Er zijn een paar mogelijkheden waarom de HEER hier zo hard ingreep. De Statenvertaling vertaalt legt uit: omdat de inwoners van Bet-Semes in de ark hadden gekeken. In de Griekse vertaling, de Septuaginta (vers 19 is niet helemaal duidelijk overgeleverd) staat dat de zonen van Jechonja zich niet met de andere burgers van Bet-Semes verheugden toen zij de ark van God zagen; en dat God daarom zeventig van hen strafte met de dood. Een hele priesterfamilie had zich onttrokken aan de blijdschap rond de terugkeer van de ark. Deed niet mee aan het brandoffer. De zonen van Eli maakten er een potje van. Bij hen was de eerbied voor God weg. Maar de familie van Jechonja heeft misschien in reactie daarop? zich helemaal onttrokken aan de eredienst. Zij hadden alle belangstelling voor de kerk verloren. Hun handen, vingers jeukten niet om het offermes weer te hanteren en het vuur aan te maken. Hoe dan ook. Leren we een les over hoe wij mogen omgaan met de dienst aan God in ons leven. Met die God, die zo onverzettelijk is in zijn genade dat Hij blijft komen. Drie manieren hoe het in ieder geval niet moet: 1. Wij mogen geen afgodendienst bedrijven met de levende God. Zoals de zonen van Eli. En misschien de inwoners van Bet-Semes, toen zij in de ark keken. De buitenkant belangrijker vinden dan de binnenkant: de gemeenschap die er is met God in Jezus Christus. 2. Wij mogen ook niet onverschillig zijn tegenover de dienst aan God. Zoals misschien de zonen van Jojachin. De kerk, de dienst aan God helemaal afschrijven. Het gaat wel niet om de buitenkant. Maar God wil toch wonen onder ons. Zijn heilige Naam verbinden aan zondige mensen. Echt. 1 Bij het schrijven van deze (en de vorige) overdenking heb ik veel gehad aan: De terugkeer der ark in: B. Holwerda, Tot de dag aanlicht, Oosterbaan & Le Cointre, Goes: 1950, p

6 Maar er is nog een derde manier van God dienen hoe het niet moet. Die wel erg vroom lijkt, maar het toch niet ís. De burgers van Bet-Semes vragen zich vertwijfeld af wie kan de aanwezigheid van de HEER, die heilige God, verdragen? en dan laten ze de ark overbrengen naar Kirjat-Jearim. Zeker, daar wijden ze iemand om op de ark te passen. Maar ze doen er niets mee. Kirjat-Jearim was geen priesterstad. Daar is de ark, in zekere in, nog minder in Israëlitische handen dan vóór de hele oorlog tegen de Filistijnen. Zien we hoe arm deze oplossing is? De ark krijgt een oppasser, een bewaker. Er wordt keurig op de winkel gepast. Maar er wordt niet geofferd! De Bet-Semieten stellen liever een koster aan dan dat zij hun priesterdienst vervullen. Zij waren zo onder de indruk van Gods heiligheid dat ze in plaats van priesters, dienstweigeraars werden. Maar daarvoor was God niet teruggekomen, beladen met oorlogsbuit uit het land van de Filistijnen?! Het ene priesterhuis speelt met het ambt, het andere is er onverschillig voor en een derde durf het uit angst niet aan. Israël blijft 20 jaar verstoken van de dienst van de verzoening. Er was wel rust en eenheid, maar geen geestelijk leven. Wat doen wij met die onverzettelijkheid van Gods genade voor ons? Wij zijn allemaal priesters. Hoe zitten wij hier aan tafel? Geloof je echt dat God hier is, in brood & wijn? En als je dat beseft: snap je dan dat het geen optie is dat wij voor de vorm christen zijn. Of onverschillig blijven. Of uit eerbiedige vroomheid op de winkel past, alleen gelooft op zondag. Met dat priesterambt niks doet?