plantensystematiek Bomen binnen de huidige plantensystematiek Wat is een boom? Bart Backaert INVERDE

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "plantensystematiek Bomen binnen de huidige plantensystematiek Wat is een boom? Bart Backaert INVERDE"

Emmanuel Devos
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 plantensystematiek Bomen binnen de huidige plantensystematiek Wat is een boom? Bart Backaert INVERDE Carl Von Linné Carl Linnaeus (L.) GRONDLEGGER VAN DE (HUIDIGE) SYSTEMATIEK EN DE BINAIRE NOMECLATUUR: Quercus robur L. 1

Voorbeeld: zomereik Rijk : Plantae (planten) Stam: Embryophyta (landplanten) Klasse: Spermatopsidda (zaadplanten) Clade: angiospermen (bedektzadigen) Clade: Fabiden Orde: Fagales Familie: Fagaceae

2 Voorbeeld: zomereik Rijk : Plantae (planten) Stam: Embryophyta (landplanten) Klasse: Spermatopsidda (zaadplanten) Clade: angiospermen (bedektzadigen) Clade: Fabiden Orde: Fagales Familie: Fagaceae (napjesdragersfamilie) Geslacht:Quercus (eik) Soort: Quercus robur (zomereik) plantenrijk (Plantae) Tracheophyta (vaatplanten) Euphyllophyta (omvat de varens en varenachtige en alle zaadplanten) =planten met echte bladeren Gymnospermen (naaktzadigen) omvat de cycaspalmen, ginkgo s, coniferen, gnetales Angiospermen (bedektzadigen, bloemplanten) omvat de Dicotylen (tweezaadlobbige planten) Monocotylen (eenzaadlobbige planten) 2

3 Boomvarens : Dicksonia s. alm Cycaspalmen, ontstaan in het perm (270 miljoen jaar geleden) 3

4 Gnetalis vb: Welwitschia mirabilis Ginkgoales vb: Ginkgo biloba 4

5 Coniferen : kegeldragers (naaldbomen) vb : Sequoiadendron giganteum, Taxodium micronotum Niet alle coniferen hebben echte kegels!! vb:taxus baccata, Juniperus virginiana silicicola 5

6 Angiospermen: de oerbedektzadigen vb: magnoliaceae:magnolia,liriodendron Liriodendron tulipifera 6

7 Monocotyle bomen: vb Poaceae(grassenfamilie) bamboe Monocotyle bomen: vb Arecaceae (palmen familie) 7

8 Monocotyle bomen: v.b; Pandaceae (schroefpalmen) Asparagaceae (asperge familie) Joshua tree (Yucca brevifolia),drakenbloedboom (Dracaeana draco) 8

9 Zingiberaceae (gemberfamilie) bananenboom (boom?) reizigerspalm (palm?) Dicotyle bomen (tweezaadlobbigen) v.b.caryophyllaceae( Anjerfamilie) Didiera madagascariensis (octopusboom) 9

10 Vervolg Anjerfamilie: Pachycereus pringlei boom of cactus? Malvaceae (kaasjeskruidfamilie) baobabs en linde Adansonia digitata, Tilia cordata 10

11 Orde van de Malpighales: wilgen en mangroves onder een dak!!! (APG- systeem) Orde van de Fagales: eiken, beuken, berken, noten: de meest karakteristieke bomen! V.b:Fagus sylvatica, Quercus robur 11

kleine letter, gevolgd door familienaam auteur (afgekort) V.b.: Quercus robur L. Variëteiten en cultivars: afgekort var.

12 De orde van de Rosales (Rosaceae) Roos, appel, vijg en iep Nomenclatuur Wetenschappelijke namen: Combinatie Grieks/ Latijn en moderne talen Soortnaam is binominaal: geslachtsnaam en soortnaam Geslachtnaam met hoofdletter, soortnaam met kleine letter, gevolgd door familienaam auteur (afgekort) V.b.: Quercus robur L. Variëteiten en cultivars: afgekort var., cv. worden met hoofdletter geschreven en tussen aanhalingstekens geplaatst, v.b.: Quercus robur L. cv. Fastigiata Koster 12

Het pre- Linnaeustijdperk In 1712 beschreef Engelbert Kaempfer een door hem ontdekte boom als Ginkgo, arbor nucifera, folio Adiantino hij zag de zaden voor noten en vergeleek het blad met dat van de

13 Het pre- Linnaeustijdperk In 1712 beschreef Engelbert Kaempfer een door hem ontdekte boom als Ginkgo, arbor nucifera, folio Adiantino hij zag de zaden voor noten en vergeleek het blad met dat van de varen die we kennen als venushaar. Wanneer Linnaeus in 1771 de boom benoemd als Ginkgo biloba L. wordt hij als auteur genoemd en niet Kaempfer. Davidia involucrata Baill. (vaantjesboom) Deze soort werd ontdekt door de Franse missionaris JP Armand David in 1869 in de provincie West Sichuan (China). Davidia involucrata is een monotypische soort, dwz dat er binnen dit geslacht slecht een soort voorkomt. Het geslacht werd naar hem genoemd. 13

14 Naamsverandering plantenfamilies Alle uitgangen eindigen nu aceae De familienaam verwijst nu naar een typische soort binnen de familie. V.b.: Compositae (samengesteldbloemigen) voortaan Asteracea (asterfamilie) Umbellifera (schermbloemigen) voortaan Apiaceae (selderfamilie) Genetisch onderzoek: revolutie in de huidige systematiek en nomenclatuur. Cladistiek: methode om de evolutionaire relatie tussen organismen proberen te bepalen. Evolutionaire verwantschap kan alleen worden aangetoond op grond van synapomorfien: de gemeenschappelijke eigenschappen van alle leden van een groep, die ze geërfd hebben van de laatste gemeenschappelijke voorouder van die groep. Bij klassieke systematiek werd voornamelijk gekeken naar morfologische en anatomische bouw van een soort. 14

15 Verklaring van wetenschappelijke namen (uitgangen:-us, -a, -um) Kleuren: Alba Nigra Rubra Aurea Glauca Coccinea Marigiata wit zwart rood geel blauwgroen scharlakenrood gerand Bladvormen: Monophylla éénbladig Macrophylla grootbladig Asplenifolia varen-bladig Digitata vingervormig Cordata hartvormig Laciniata slipbladig Fraxinifolia es-bladig Herkomst en groeiplaats Orientalis Occidentalis Hispanica Lusitanica Libani Antarctica Germanica uit het oosten uit het westen Spaans Portugees Libanees zuidpool Duits Palustris in moerassen groeiend Campestre in het veld groeiend Hortensis uit de tuin Sylvatica uit het bos Montana Petreae uit de bergen rotsbewonend 15

16 boomvorm en eigennamen Pendula Fastigiata Columnaris Nana Ovata Sempervirens Stricta Compactum treurvorm gespitst zuilvormig kleinblijvend eivormig altijd groeiend zuilvorm klein - compact A. davidii ( ) A. lamarckii ( ) M. sieboldii ( ) C. nuttallii ( ) B. jacquemontii ( ) P. menziesii ( ) 16

Vergelijkbare documenten

Plantenkennis Coniferen

Plantenkennis Coniferen Lijst 2 Algemene informatie Coniferen Zaadplanten Eenzaadlobbig Tweezaadlobbig Bedektzadig Naaktzadig Bomen Heesters enz Coniferen Ginkgo biloba Kenmerken van coniferen Ze behoren