Waterbedden. De voordelen van comfort

Transcriptie

1 Waterbedden De koe en haar rust Een gezonde koe in een goede omgeving rust tot wel 14 uren per dag. Als ze ongestoord, veilig en comfortabel ligt te herkauwen is een koe in haar element en produceert ze melk. Koewelzijn behelst een droge plek om te rusten die, mocht ze opstaan, niet glad is maar voldoende grip biedt. We gunnen haar graag deze omstandigheden, zeker in de stal. De voordelen van comfort

2 De ligbox Iedere koe heeft haar eigen plek in de stal nodig; de ligbox. Breed genoeg om goed te kunnen liggen. De breedtemaat voor een volwassen HF koe is minimaal 1,15 meter, maar ook 1,20 en 1,25 meter worden steeds meer toegepast. De lengte van de ligbox moet de koe voldoende ruimte geven om gemakkelijk te gaan liggen en weer op te staan. Als een koe opstaat, komt haar lichaam naar voren. Een ligbox lengte van 2,80 meter voor een enkele rij en minimaal 5 meter voor een dubbele rij geeft haar hiervoor de nodige ruimte. Uit hygiënisch oogpunt is het handig als het ligboxdek zich minimaal 15 centimeter boven de mestgang bevindt en op een afschot van circa 2 tot 4% is aangelegd. Het boxoppervlak Het oppervlak waarop de koe ligt bepaalt het werkelijke comfort voor de koe. Er zijn diverse uitvoeringen mogelijk: diepstrooisel met zand of andere materialen, of beton met een boxbedekking voorzien van meer of minder strooisel. Uitvoering van het dagelijkse onderhoud zorgt voor het uiteindelijke comfort van de koe. Een zacht ligbed, geen drukpunten De koe heeft een voorkeur voor een zacht ligbed, zonder drukpunten. Doordat drukpunten de bloedsomloop belemmeren kunnen deze kale en/of gezwollen hakken veroorzaken. De bloedsomloop is de dagelijkse wegenwacht van het lichaam; heelt waar nodig en voert afvalstoffen af. Als dit proces wordt verstoord, wordt genezing vertraagd en hopen afvalstoffen zich op. Tijdens het rusten ligt de poot van de koe op de ondergrond. Een combinatie van druk, warmte en vocht (broei) geeft een verhoogde kans op kale hakken. Kale hakken zijn gevoelig voor beschadigingen van buitenaf. Het is dan ook van groot belang kale hakken te voorkomen. Schoon en droog In de stal komen diverse soorten bacteriën voor, zowel omgevingsgebonden als koegebonden. Dit is een normale situatie en niet per definitie slecht. Een gedeelte van de bacteriën kunnen echter schadelijk zijn voor de gezondheid van de dieren. Het is voor de veehouder belangrijk de dieren zo gezond mogelijk te houden zodat ze deze bacteriën kunnen weerstaan. Een zo droog mogelijke ligboxbedekking, zonder mest, urine en uitgelegen melk, draagt bij aan een lage bacteriedruk en daarmee een kleinere kans op gezondheidsproblemen voor de koe. Koel Het meest aangenaam vindt de koe een omgevingstemperatuur tussen de -5 en de 18 graden Celsius. Als het warmer wordt, met name in combinatie met een hoge luchtvochtigheid, heeft de koe moeite haar warmte af te voeren. Dit kan leiden tot hittestress. Hittestress gaat gepaard met gezondheidsproblemen; koeien worden lustelozer en gaan minder vreten, waardoor de droge stofopname daalt. De koe presteert minder en er kan pensverzuring ontstaan. Een koel boxoppervlak, dat ondersteunt bij de afvoer van de warmte van de koe, is dus gewenst.

3 De veehouder: weinig risico, weinig werk, lage kosten Voor de veehouder is de veestapel zijn bestaan. Gezonde koeien en goed presteren gaan hand in hand. Het aanbieden van de juiste stalomstandigheden, met oog voor de gezondheid van de koe, resulteert in lage risico s en gemoedsrust voor de veehouder. Om tot de optimale stalomstandigheden te komen moeten er keuzes gemaakt worden, waarbij de veehouder ook zijn arbeid in overweging dient te nemen. De hoeveelheid beschikbare tijd is immers altijd beperkt en het dagelijkse onderhoud in de stal komt 7 dagen per week, 2 maal per dag, terug. Het is dan ook de uitdaging om met zo weinig mogelijk arbeid toch de ideale omstandigheden te creëren ter ondersteuning van de gezondheid van de veestapel. Het renderend managen van een melkveehouderij is niet eenvoudig. De veehouder heeft te maken met diverse kostenposten, waarvan sommige ongepland, en variabele opbrengsten. Keuzes die leiden tot weinig risico en lage jaarkosten hebben dan ook de voorkeur. Waterbedden zijn de invulling van alle bovengenoemde voorwaarden en wensen!

4 Het Waterbed Een waterbed bestaat uit twee lagen hoogwaardig rubber die aan de randen aan elkaar zijn gevulkaniseerd. Hiertussen bevindt zich een laag water. Als de koe op het waterbed ligt, zweeft ze op een laag water. Als ze opstaat, drukt ze het water aan de kant en staat ze stevig op de harde ondergrond. Geen drukpunten Zwevend op een laagje water ondervindt de koe geen drukpunten. De bloedsomloop wordt tijdens het liggen niet belemmerd; geen kale of gezwollen hakken. Het waterbed ligt op het beton en staat zijn warmte af aan deze koele ondergrond. Hierdoor is het waterbed veel aangenamer dan enig ander ligbed. Geen drukpunten en minder warmte heeft een positief effect op de beharing van de hakken van de koe. Schoon en droog Het waterbed heeft als eigenschap dat het, als er geen dier op ligt of staat, altijd weer terugkomt in zijn oorspronkelijke bolle vorm. Door deze vorm loopt vocht van het waterbed af. Dit maakt het waterbed droger en hygiënischer dan andere vormen van boxbedekking; een lage bacteriedruk. Koel Het waterbed ondersteunt de koe bij het afvoeren van haar warmte, door deze warmte aan de koele betonnen ondergrond af te staan. Hierdoor loopt de koe minder kans op hittestress, is ze gezonder en presteert ze beter. Let wel; dit effect komt alleen tot zijn recht als het waterbed direct op de ondergrond wordt gemonteerd. BETON BODEMTEMPERATUUR Warmte overdracht van de koe naar de ondergrond Infrarood warmtebeeld: het waterbed neemt de warmte van de koe op.

5 Weinig risico, weinig werk, lage kosten Een veestapel op waterbedden heeft een optimale stalomgeving. De veehouder verwijdert dagelijks eventuele vervuiling en strooit een kleine hoeveelheid strooisel; met de hand of machinaal. Minder arbeid dan bij iedere andere vorm van boxbedekking. Gemakkelijk en snel uit te voeren en daardoor de grootste kans dat de werkzaamheden goed worden uitgevoerd. Niet alleen een lage arbeidsbehoefte maar ook een laag risico. De kosten worden bepaald door de onderhoudskosten en de afschrijving van de boxbedekking. Weinig strooisel betekent lage onderhoudskosten. Ook de afschrijvingskosten zijn laag; een waterbed gaat lang mee en de vulling, het water, behoudt zijn eigenschappen. Waterbedden hebben dan ook de laagste jaarkosten in vergelijking met andere soorten boxbedekking. Vanuit de koe geredeneerd is een diepstrooiselbox met zandbed een goede keuze. Wordt echter de hoeveelheid werk voor de veehouder en de meerkosten door verhoogde afschrijving van machines, evenals het onderhoud van het ligbed, meegerekend, dan slaat de balans in het voordeel van de waterbedden door. Waterbedden in overzicht: Koe comfort Arbeidsbehoefte Jaarlijkse kosten

6 Details van het waterbed Een waterbed bestaat uit twee lagen hoogwaardig rubber die aan de randen aan elkaar zijn gevulkaniseerd. In de rubber lagen is een nylon wapening aangebracht. Hierdoor ontstaat een slijtvast en sterk product. De veerkracht van een waterbed is het bewegen van het water. Water behoudt zijn eigenschappen en verandert niet. De veerkracht van het waterbed blijft dus gelijk, jaar in jaar uit. Bij de montage worden de waterbedden over de boxdekken uitgerold, vastgezet en daarna gevuld. Het water stroomt door een vulopening in het waterbed; iedere maat bed een eigen, ideale hoeveelheid. Een RVS afsluiter zorgt er voor dat er geen water uit het waterbed lekt. Deze afsluiter is ontworpen met het oog op koecomfort: aan alle zijden afgerond. De toplaag van het waterbed voelt ruw aan. Deze ruwheid zorgt voor grip bij het opstaan en zorgt er tevens voor dat het opgebrachte strooisel beter blijft liggen. De achterrand van het waterbed is afgeschuind om ook daar eventuele drukpunten te voorkomen. Er zijn twee types waterbedden: - Single waterbedden waarvan het watercompartiment één geheel is - Dual waterbedden met twee watercompartimenten: een voorste kniecompartiment en een achterste compartiment. Het kniecompartiment wordt in verhouding meer gevuld zodat de koe, op het moment dat ze gaat liggen, niet met haar knieën in aanraking komt met de harde ondergrond. Extra koevriendelijk, extra comfort! Single Dual Lengte en breedte Waterbedden zijn in diverse breedtes verkrijgbaar, passend bij de breedte van de ligboxen. Ze worden op rol geleverd. De waterbedden worden aan de voorzijde vastgezet met een aluminium profiel, en aan het begin en einde van de rij met een RVS strip en RVS betonnagels. De beschikbare breedtes zijn: 86,3 cm - 96,5 cm cm cm - 112,5 cm cm cm cm Een waterbed heeft een lengte van 1,83 meter (het waterbed van 86,3 cm breed heeft een lengte van 160 cm). Deze maat is altijd passend; met een knieboombuis kan de lengte van de ligbox naar wens worden ingesteld.

7 Waterbedden voor de koe zijn in de jaren negentig ontstaan. Het eerste idee kwam, van een veehouder. De eerste generatie waterbedden zijn doorontwikkeld tot de waterbedden zoals wij deze tegenwoordig kennen. Er zijn nog altijd waterbedden uit de eerste jaren in gebruik. Dean Throndsen houdt zich al jaren lang bezig met waterbedden. Door koeien te observeren begreep hij de toegevoegde waarde van het kniecompartiment in een waterbed. Hij noemt zijn product Dual Chamber Cow waterbeds, afgekort DCC. BUC is een merk dat al jaren innovatieve producten aan de melkveehouderij levert. In 2007 is BUC begonnen met de verkoop van de DCC waterbedden. Hiermee heeft het bedrijf in Nederland, maar ook in andere landen in Europa, veel succes geboekt. Sinds 2017 is BUC door Spinder overgenomen en verkoopt Spinder de DCC waterbedden.

8 Waterbedden Checklist Spinder waterbedden: JA NEE Optimaal koecomfort Geen drukpunten Minder broei Schoon en droog Minder hitte stress Blijvend veerkrachtig Gezondere koeien Gaat jarenlang mee Bewezen kwaliteit Goedkoopste in aanschaf Weinig dagelijkse arbeid Weinig strooisel nodig Ook te gebruiken bij R-boxen Laagste jaarkosten Hoogste comfort, laagste jaarkosten Reitsmastrjitte LE Harkema The Netherlands (0)