Onderdeel 'culture of care' Het advies is op verzoek van de staatsecretaris van Economische Zaken (EZ) uitgebracht. In

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Onderdeel 'culture of care' Het advies is op verzoek van de staatsecretaris van Economische Zaken (EZ) uitgebracht. In"

Leen Janssens
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Geen enkel proefdier mag onnodig lijden. Dat is het uitgangspunt van het Nationaal Comité advies dierproevenbeleid (NCad). Hoewel uit eerder onderzoek blijkt dat er geen grote zorgpunten zijn in Nederland wat betreft pijnherkenning en -bestrijding bij proefdieren, zijn er volgens het NCad zeker nog mogelijkheden voor verbetering. Welke mogelijkheden dat zijn staat in een onlangs uitgebracht advies 'Voorkómen, herkennen en bestrijden van pijn bij proefdieren'. Het advies dat is opgesteld in samenwerking met experts uit het werkveld, bevat een Code of Practice (CoP) waarin de beste praktijken staan beschreven die onderzoekers, biotechnici en Instanties voor Dierenwelzijn (lvd's) helpt in de dagelijkse praktijk om alle vormen van pijn bij proefdieren tot een minimum te beperken. Pijn wordt daarbij gedefiniëerd als 'een onplezierige sensorische en emotionele ervaring verbonden aan een actuele of potentiële weefselbeschadiging'. Onderdeel 'culture of care' Het advies is op verzoek van de staatsecretaris van Economische Zaken (EZ) uitgebracht. In zijn reactie stelde staatsecretaris Martijn van Dam dat hij er van uit gaat dat deze CoP een vast onderdeel wordt van de 'culture of care' binnen de Nederlandse instellingen waar onderzoek met proefdieren wordt gedaan. Ook vindt hij dat de CoP als richtsnoer kan dienen voor het toezicht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Van Dam ziet vooral het onderzoeksveld zelf aan zet om er voor te zorgen dat de CoP een levend en actueel document blijft. Via het lvd platform zouden vigerende CoP's in Nederland, zoals de Cop Welzijnsbewaking, Kankeronderzoek en Irnmunisatieprocedures, in lijn gebracht kunnen worden met de CoP over pijn bij proefdieren. Ook kan het platform de CoP actualiseren zodra nieuwe inzichten dat noodzakelijk maken. Het NCad gaat zich sterk maken om binnen Europa af te stemmen hoe om te gaan met het voorkomen. herkennen en bestrijden van pijn bij proefdieren. Analogie- en voorzorgprincipe Er is in het verleden veel discussie geweest of en in hoeverre dieren pijn ervaren. Maar onder-» Biotechniek augustus nummer 55/4 27

$Betrokkenen lilleriff \'-! Li UN lii '. ~untrev()«dt~<:l'tt l/cwín Aa11gw.~r,m <!íll!fcll,j'iu ~.. \last.i_:~..m.d11.ditsp. i:lifopm~~ll.$

2 Betrokkenen lilleriff \'-! Li UN lii '. ~untrev()«dt~<:l'tt l/cwín Aa11gw.~r,m <!íll!fcll,j'iu ~.. \last.i_:~..m.d11.ditsp. i:lifopm~~ll. umt ll~ij();fd~k!n, 11í~r~tm b~~~rdc~. W1tldfci1proo'ilin Piód.di.t afll!lilt 28 Biotechniek augustus nummer 55/4

$m~/t~lr.,,~\' 11Îll'fQ'~'1i1'.liltl ltttlti«: Pijn voerkérnen en bestrijden: meer dan a fl een het toepassen van een anatgeticum sys~!i'miíiíli ~t l>eoo:~di'll!iiiiï G.-:lmrik 1(0Í!R~lij:i.$

3 I il ~~~ "tgim~ñ ~~ Ó ~... il ~pîill'lter~ljir.g it.ó;ijgélllij1uilm r.n~c Œ*","G«.t.:l'~r:,g:wr.is~'l:n m4'1$r;>,l'cl'{i,~ óíçe>cielt o(mll(rrq~hmif(ll'lf,'e r,:is$tlll!tlij at tf:tlv/(rfmtr,t!m~/t~lr.,,~\' 11Îll'fQ'~'1i1'.liltl ltttlti«: Pijn voerkérnen en bestrijden: meer dan a fl een het toepassen van een anatgeticum sys~!i'miíiíli ~t l>eoo:~di'll!iiiiï G.-:lmrik 1(0Í!R~lij:i.~ñ Gcbrulki,ic:t -a~i:i:n p~!is,tïlli:r.; AanttP'Btë fllllípichfllis, A.septiell Scholing een humaaneindpunt{h~p} A,lle~~~r.r~'i!!il'Qttfft lij.11!-ij t:r: -l!omffl.~t~ ilfmcsffl~~~ \-llll1 ii "n t,.ij'p~c,:!~r~11r.ic,rt~(.e llltî5< G{l~,r)r km; ; bít!oí/ff~trt~fl'i V'l~lljlt. O.r 1"'1$liM.lllghM~tC"!\1(19'1ert~9 '!IO\îl'd'o:t 11mlt\lttrlt.11.:t,"Of,'oe"4~ mo.rtü!çfdf.nll.j- fn r.a~jrqol:l. E~ttrnom Qf111lad'~v/.il rcyl1«k~~,i Qf1e ~Jll~r'.l\Mffi l~!jl";.r \<$'.1til. ~~01$d~~'()Olf~pt0t(om1tNll'.i\!l)/),g,~m1iw1M:'-~ O,ifflt'l!Mlll ~}~ISlit! lllcf<'fli4nl!'ji~~' ii(ímf~r'i!is -d;édiil.of qoíj l".rt1.1'tl'tn$rfl~ijli:~.r.tlptml llw!fl'íttt' ~n f;\'é!(ll!fll{,rllilllrdw11.,jjl lft4~f{jl~~(~t{\\1'1. M.1\\1Mc» Biotechniek augustus nummer 55/4 29

4 zoek dat door diverse onderzoeksgroepen rs uitgevoerd rn de laatste twee dcceruua geven een steeds sterkere onderbouwing dat dit wel degelijk het geval is Als niet duidelijk is of een dier pijn heeft moet btj de beoordeling en opzet van dierproeven het zogenaamde analogjepnncrpe leidend zun dieren hebben dezeltde ervaring als mensen tenzij er aantoonbaar be\vjjs ts dat dit niet het geval ts Daarbij speelt ook het voorzorgpnnctpe een rol Du houdt m dat als er geen wetenschappelijke consensus is over het hebben van pun er dan vanuit moet worden gegaan worden dat het dter pijn heeft Indeling pun Een indeling van pijn m categcneen rs volgens het NCad mogelijk op basis van oorzaak duur en rntensrtett Ook factoren als stress en angst spelen daarbn een rol De volgende categoneen worden m de CoP genoemd kortstondige pun (tot tientallen seconden) middellange pijn (van minuten tot een week) en chronische pun (weken maanden Jaren) De oorzaak duur en toten srtett van de pijn m combtnatre met de toegepaste prjnpreventre -herkemung en -bestnjdrng, moeten meegewogen worden 10 de schatting van de mate van ongenet b1j het aanvragen van een projectverguruung voor onderzoek met proefdieren Ook btj het opstellen van het werkpro tocol en de regrstrane van het daadwerkelijke ongeiiet van de proefdieren achteraf is het nodig op deze manier een inschatting van het ongenette maken I nspanrunqsverphchtmq Alle betrokkenen de mstelhngsvergunnmghouder de IvD de aangewezen dierenarts de onderzoeker brotechrucus zoologische analist en proefdierverzorger hebben 10 hun specifieke rol een tnspatuungsverphchttng om de pun voor de proefdieren tot een muumum te beperken Een goede basisschohng en een regelmatige bjj en nascholing moeten er voor zorgen dat iedereen die betrokken is bl} onderzoek met proefdieren steeds de meest actuele kennis heeft en dat ZIJ/ htj bekwaam IS om haar/znn taken uit te voeren Fasen onderzoek Het is daarbij belangrijk om aandacht te hebben voor pun 10 de verschillende fasen van het onderzoek Dat begint bij het opstellen van het werkprotocol waann beschreven moet worden welke handelingen wanneer worden uitgevoerd en wie welke verantwoordehjkheden heeft mclusief het toepassen van humane eindpunten Ook moet 10 het werkprotocol staan wanneer welke khmsche effecten te verwachten ZIJll het te vetwachten pjjnverloop en hoe en wanneer dre pun wordt voorkomen en bestreden BtJ de uuvoenng van het onderzoek worden de uitgevoerde (be)handehngen van/aan proefdieren en de effecten op het welzijn van het dier vastgelegd Ill het welzijnsdagboek Eventuele punscores en behandelingen worden ïnztchtehjk vastgelegd buvoorbeeld met behulp van een ptjnsconngshjst Nadat de dierproef is afgerond maken de evaluatie van het welzijnsdagboek en de kltmsche sconngshjsten durdehjk of de uttvoenng optimaal ts verlopen en of het drerenwelztjn verbeterd kan worden Dit kan ook leiden tot een verbetenng van de kwahtett van het onderzoek Rol proefdierverzorger De proefdierverzorger b1otechn1r...usoí zoologische anahst JS verantwoordehjk voor de u1tvoenng van de ingreep volgens de beste prakt1jkenen de btjbehorende toepassing van anesthesie en p1jnbestnjd1ngconform het werkprotocol ZIJ ZIJíl ook verantwoordel11kvoor het herkennen van p1jn b1j de betreffende diersoort en het type dierproef Deze 1nedewerkersleggen bev1nd1n gen vast zoals ptjnscores en ze zorgen ook voor passende verzorging zoals het ondernemen van actie als analgesie onvoldoende werj...zaa1n 1s Ook ZtJn ZIJ degenen dte de verantwoordehjke onderzoeker,ntonneren zodat het ongenet volgens het werk.protocolbee1nd1gdkan worden als een humaan eindpunt bereikt wordt )) Biotechniek augustus2016 nummer 55/4 31

Geen pijnbestrijding Pijn kan experimenten op een complexe en ongecontroleerde manier beïnvloeden. Dit geldt voor acute pijn, pijn direct na ingrepen en voor chronische pijn.

5 Geen pijnbestrijding Pijn kan experimenten op een complexe en ongecontroleerde manier beïnvloeden. Dit geldt voor acute pijn, pijn direct na ingrepen en voor chronische pijn. Daarom is het ook vanuit wetenschappelijk oogpunt belangrijk om alle soorten pijn bij proefdieren te minimaliseren. Er zijn echter uitzonderlijke gevallen waarin pijnbestrijding niet kan worden toegepast. bijvoorbeeld bij onderzoek waarbij het fenomeen pijn bestudeerd wordt inclusief de effectiviteit van een nieuwe pijnstiller. Maar als pijnbestrijding onthouden wordt, ondanks de pijn, moet dit expliciet beargumenteerd en geaccordeerd zijn in zowel het werkprotocol (door de lvd) als het projectvoorstel (door lvd, de Dierexperimentencommissie en de Centrale Commissie Dierproeven). Meer dan alleen toepassen pijnstillers Het uitgangspunt is het voorkomen en het bestrijden van pijn op een wijze die past bij de verwachte mate en duur van de pijn. Dat kan door pijnstillers preventief toe te passen pijnstillers te gebruiken met verschillende, maar elkaar aanvullende werkingsmechanismen. en door Ook kan pijn voorkomen en bestreden worden door niet-medicamenteuze maatregelen zoals optimale (technische) uitvoering van procedures, het voorkomen van onnodig trauma, het toepassen van a- en antiseptiek en het toepassen van passende verzorging en huisvesting. Dit laatst kan bijvoorbeeld door het aanbieden van diepere/zachtere bedding, meer of ander nestmateriaal, extra warmte of juist koeling en makkelijk bereikbare voeding of vocht. Op de website van het NCad is het volledige advies 'Voorkómen, herkennen en bestrijden van pijn bij proefdieren' te vinden, inclusief de bijbehorende Code of Practice. Daar kunt u ook een infographic vinden over het voorkomen, herkennen en bestrijden van pijn bij proefdieren en de pijnbestrijderswijzer die hulp is bij het op gestandaardiseerde wijze toepassen van pijnbestrijding en -preventie. ((

Vergelijkbare documenten

Voorkómen, herkennen en bestrijden van pijn bij proefdieren

Voorkómen, herkennen en bestrijden van pijn bij proefdieren Advies van het Nationaal Comité advies dierproevenbeleid (NCad) op verzoek van de staatssecretaris van Economische Zaken 1 Voorkómen, herkennen